"Bevrijding van vrouw
is een heilige zaak"
KRITIEK
GEGROND
IN VREUGDE
GROTER AANTAL
VLUCHTELINGEN"
AANTAL
JNGEN"
Nieuwe werkgroep bij Raad van Kerken
KERKDIENSTEN
Ds. v. Lelyveld nieuwe
man "Oecumenische Hulp":
Ds. P. P. van Lelyveld (41) te Utrecht is algemeen secretaris gewor
den van de Stichting Oecumenische hulp aan Kerken en Vluchte
lingen. Na een 10-jarig verblijf in het buitenland is hij teruggekeerd
in de stad, waar hij gestudeerd heeft.
De eerste twee jaren van zijn buitenlandse periode werkte hij voor de
Raad van Kerken in de Verenigde Staten, speciaal in jeugd- en
ontwikkelingswerk. In die tijd ontstonden de eerste contacten met
het interkerkelijke hulpverleningswerk. In 1969 ging hij naar In
donesië, waar hij studentenpredikant in Jogjakarta was.
Doorgaan
Aan het begin van deze nieuwe periode verwacht ds. Van Lelyveld,
dat de noodzaak om kerken en diakonale organen in de landen van
de derde wereld te blijven steunen zal toenemen. "We zullen moe
ten doorgaan met ons werk".
De aan de Stichting Oecumenische Hulp deelnemende kerken zul
len zich moeten afvragen, hoe zij de hulp van de plaatselijke ge
meenten kunnen krijgen om "hier" tot het inzicht te komen dat de
problemen niet alleen "daar" liggen maar ook bij ons.
Ds. Van Lelyveld ziet het werkmodel van de SOH als tweesporig. Het
ene spoor loopt van de gemeenten "hier" naar de regionale diako
nale organen in de verschillende werelddelen, vaak via het coördi
natiecentrum van de Wereldraad van Kerken. Het andere spoor is
de meer directe actie van de basis "hier" met de basis "daar" (het
plaatselijke partner-model).
Zorg
De nieuwe secretaris van de Stichting Oecumenische Hulp (Corn.
Houtmanstraat 17, Utrecht) verwacht, dat het aantal vluchtelingen
in de wereld zal toenemen. "Ons bezig-zijn wordt in belangrijke
mate bepaald door deze zorg. Ook zal de voedselhulp van de rege
ring in een wereld van toenemende honger en ondervoeding een
steeds noodzakelijker functie moeten hebben".
Deze hulp loopt wat de protestantse kerken betreft via de stichting.
I1C ïiuip
algemeen secretaris gewor-
ilp aan Kerken en Vluchte-
itenland is hij teruggekeerd
e periode werkte hij voor de
aten, speciaal in jeugd- en
den de eerste contacten met
k. In 1969 ging hij naar In-
in Jogjakarta was.
verwacht ds. Van Lelyveld,
Ie organen in de landen van
toenemen. "We zullen moe-
p deelnemende kerken zul-
lulp van de plaatselijke ge-
het inzicht te komen dat de
laar ook bij ons.
de SOH als tweesporig. Het
?r" naar de regionale diako-
ddelen, vaak via het coördi-
Cerken. Het andere spoor is
;r" met de basis "daar" (het
Oecumenische Hulp (Corn,
dat het aantal vluchtelingen
g-zijn wordt in belangrijke
le voedselhulp van de rege-
inger en ondervoeding een
hebben".
:en betreft via de stichting.
jjjmjniniiiii.it-
'We mogen met vreugde constateren, dat ook de kerken, zij
het nog wat aarzelend, in de rijen zijn getreden van hen die
het noodzakeliik vinden zich daadwerkeliik in te zetten
voor de brvrijding van de vrouw'. Aldus mevrouw M. Ven-
drik in het tijdschrift 'Saamhorig' van de Raad van Kerken
in Nederland.
ZATERDAG 12 NOVEMBER 1977
Petruskoor
viert 100-
jarig bestaan
LEIDEN - Op zondag 20 november
viert het rk Petruskoor in Lei
den zijn honderdjarig bestaan.
Het was eerst verbonden aan de
Petruskerk, Langebrug en na de
bouw van de nieuwe kerk stapte
het over naar de wijk rond de
Lammenschans weg.
Vóór 1877 bestond er al een zang
koor in de Petrus-parochie,
maar dat ging door onenigheid
ter ziele. Op dringend verzoek
van pastoor Muré hebben toen
zes mannen een nieuw koor op
gericht. Onder de heren Taylor
en Van Velzen bereikte het een
behoorlijk muzikaal peil.
Op initiatief van de in 1938 be
noemde organist Rijnbeek werd
het koor versterkt met een jon
genskoor. Dat heeft het niet
kunnen volhouden, maar het
lukte de huidige organist-direc
teur Thijs Kramer tien jaar ge
leden, een dameskoor bij elkaar
te krijgen, dat dus gelijktijdig
met het 100-jarige herenkoor het
tweede lustrumfeest viert.
Op het ogenblik telt het dames
koor ruim veertig leden. De
mannen zijn met hun vijf-en-
twintig-en. Daardoor is het mo
gelijk, missen van grote com
ponisten uit te voeren, zoals Mo
zart, Bruckner, Perosi, Haydn,
Groller en Casali. Op hoogtij
dagen staat een bescheiden or
kest het koor ter beschikking.
Men gaat het eeuw- en lu
strumfeest luisterrijk vieren.
Tijdens de eucharistieviering
van 20 november om 11 uur zal
het koor met medewerking van
orkest en solisten de Kró-
nungsmesse van Mozart zingen,
en ook het Laudate van Mozart.
Psalm 8 van Krommelinski en
Corde et Animo van Jan Mul. Na
afloop is er in de zaal van de
school aan de Lammenschans-
weg een receptie voor leden en
genodigden.
De "wereldlijke" viering van het
eeuwfeest is op vrijdag 25 no
vember.
Ds. J. Geurtsen, hervormd
predikant in Leiderdorp, heeft
de synode van zijn kerk een
brief geschreven met het drin
gende verzoek, bij overheid en
volk te protesteren tegen de
dreigende plaatsing van de
neutronenbom en tegen de op
leiding van Nederlanders om
met dit "wapen" om te gaan.
Ook vraagt hij de synode (die
volgende week drie dagen
bijeen is), op te roepen tot een
nieuwe bezinning op onze be
trokkenheid bij de kernwapen
strategie.
Na een uitvoerig gesprek heeft
de kerkeraad van ds. Geursen
zich bij zijn brief aangesloten.
De brief is aan alle kerkeraden
en predikanten van de regio
(classis) Leiden gestuurd met
het verzoek om adhaesie, en
ook aan enige kerkelijke docen
ten.
Dr.Wiersinga
De kerkeraad van de Geref.
Kerk in Leiden ontving een
brief van ds. J. Winter (44) te
Den Haag-Zuid met bedenkin
gen tegen het beroep uit Leiden
op dr. Herman Wiersinga te
Amsterdam. Zoals gemeld,
heeft dr. Wiersinga (studen
tenpredikant) dit beroep in
middels aangenomen. Vol
gende week woensdag praat de
gereformeerde synode opnieuw
over de "kwestie-Wiersinga",
die is ontstaan nadat dr.
Wiersinga had blijk gegeven
van afwijkende opvattingen be
treffende het kerkelijke
leerstukvande'Verzoening".
De kerkeraad algemene zaken
in Leiden, die de brief reeds be
handelde, zal ds. Winter terug
schrijven, dat ziin bezwaren
Leiderdorpse
predikant
roept op
tot protest
tegen de
neutronenbom
ook naar voren zijn gekomen bij
de behandeling van het voorge
stelde beroep maar dat de
meerderheid van de kerkeraad
die bezwaren niet als doorslag-
gevendbeschouwde.
De kerkeraad algemene zaken
nam het toegezonden afschrift
van een brief van de gerefor
meerde "Noodgemeente
Groot-Leiden" aan de synode
inzake het beroep op dr.
Wiersinga voor kennisgeving
Tachtigjaar
De muziek- en zangroep "De
Sleutels" werkt vanavond om 7
uur mee aan een dienst in de
Hartebrugkerk aan de Haar-
lemmerstraatinLeiden.
Morgenavond om half 8
houdt het Leger des Heils weer
een zangdienst in de Vredes-
Zij was voorzitter van de commis
sie die een nieuwe werkgroep van
de Raad van Kerken op poten heeft
gezet, genaamd: 'De vrouw in kerk
en samenleving'. Deze werkgroep
wordt binnenkort officieel geïnst
alleerd.
'Hoewel men wel mag zeggen, dat
de emancipatie van de vrouw al een
eeuwenoude geschiedenis heeft,
stellen de ernst, de doelmatigheid
en de doortastendheid waar men
nu mee werkt, deze emancipatie
aan de orde op een manier waaraan
niet meer te ontkomen is'. 'De zaak
waarvoor gewerkt en gestreden
wordt, is een heilige zaak in dien zin
dat het gaat om het heil, het heel
worden van de gehele samenleving,
van mannen en vrouwen'.
Historisch
Mevrouw Vendrik kent er een his
torische betekenis aan toe, dat de
laatste algemene vergadering van
de Wereldraad van Kerken (Nair
obi, 1975) de positie van de vrouw in
de kerk officieel als onderwerp in
haar programma heeft opgenomen.
Om de nieuwe werkgroep van de
Nederlandse Raad van Kerken een
zo groot mogelijke kans tot doelma
tig werkeh te geven, is er veel tijd
besteed aan de voorbereiding. De
commissie is ruim een jaar aan het
werk geweest. Ze heeft kunnen
profiteren van de stimulerende
kracht, deskundigheid en ervaring
van bestaande groeperingen, zoals
het Oecumenisch Vrouwencontact,
de werkgroep Vrouw-man-Kerk
(een groep binnen de Sint Wil-
librordvereniging) en de werk
groep Vrouw-Kerk en 2/3 Wereld.
In het document dat de voorbe
reidingscommissie de nieuwe
werkgroep heeft voorgelegd, staat
dat als men tot een open samen
werking tussen mannen en vrou
wen wil komen, vanuit ieders eigen
volle identiteit, emancipatie van de
vrouw nodig is.
Onder emancipatie verstaat men:
een bewust wordings- en bevrij
dingsproces. Een bewustwording
die mensen brengt tot verantwoor
delijkheid voor eigen geloven,
denken en handelen. En een be
vrijding van vaste beelden en be
grippen die zowel maatschappelijk
Hetverhaalvan de tempelreiniging
(Johannes 2:13-22) staat bij de
evangelisten Mattheüs, Lucas en
Marcus op het eind van Jezus' le
ven, nl. in de allerlaatste week
van zijn leven. Johannes plaatst
het juist in het begin van zijn op
treden in het openbaar. Wie van
de evangelisten hier gelijk heeft
weten we niet. Misschien hebben
ze wel geen van allen gelijk en
speelt dit verhaal ergens midde
nin. Als dat het geval is, dan heb
ben alle evangelisten eenzelfde
bedoelingdie ze op verschillende
manieren tot uitdrukking bren
gen: dit verhaal is tekenend voor
Jezus' optreden; het is zelfs beslis
send voor het verstaan van het
hele verdere verhaal over Jezus.
En dat kun je het best duidelijk
maken door het helemaal aan het
begin of op het eind te plaatsen.
Dat betekent ook dat wij meer
achter het verhaal moeten zoeken
dan een voorbeeld van heilige
woede over huichelarij en eigen
belang. Het gaat dieper.
In het jaar 70, dus veertig jaar na
de kruisdood van Jezus werd Je
ruzalem door de Romeinen ver
woest, en daarbij ook de tempel,
hèt heiligdom van de joden. Dat
was een geweldige schok voor de
joden. De christenen zeiden toen
tegen de joden: "Dat hebben jullie
nu te danken aan het feit dat jul
lie Jezus hebben gedood en ver
worpen". De evangelist Johannes
heeft dit het sterkst tot uitdruk
king gebracht, want van alle
schrijvers van, het Nieuwe Tes
tament is hij het meest anti-joods
(zie bv. Joh. 8:44).
Dat er in het Nieuwe Testament
voor ons onaanvaardbaar ge
worden anti-joodse stukken
staan, zoals er in het Oude Tes-
als kerkelijk vrouwen en mannen
onvrij maken
De taken van de werkgroep liggen
tussen onderzoek en studie, uitvoe
ring en beleid. Het lijkt mevrouw
Vendrik dat de werkgroep vooral
een centrum zal zijn waar de draden
van wat er gebeurt, lokaal en in
breder verband, en van wat er moet
en kan gebeuren samenkomen, om
ontwikkelingen te kunnen stimule
ren, negatieve situaties te signale
ren en studies vruchtbaar te ma
ken.
tament voor ons onaan
vaardbaar geworden anti-
heidense stukken staan, moeten
we openlijk durven erkennen, en
we moeten vooral geen pogingen
doen die teksten zo te verdraaien
dat ze in plaats van anti-joods
juist pro-joods worden. De ver
draagzaamheid is een modern
begrip (en goed) waarvan men in
de tijd waarin de bijbelboeken
werden geschreven gewoon nog
geen weet had.
Toch hoeven we dergelijke anti-
joodse en anti-heidense stukken
niet uit de bijbel weg te schrap
pen. Die gedeelten kunnen voor
ons zin krijgen als we het gevoel
hebben: Wat daar tegen joden of
heidenen wordt gezegd slaat
eigenlijk op mij.
Tegenover de tempel in Jeruzalem
plaatst Jezus de tempel die zijn
eigen lichaam is. God woont niet
in een tempel met handen van
stenen gemaaktmaar God woont
in het leven van Jezus en in de
gemeenschap van hen die in het
leven van Jezus delen en dus het
lichaam van Christus zijn.
Dit kunnen wij niet in die zin op
onszelf betrekkendat wij de tem
pel die het lichaam van Christus
is plaatsen tegenover onze kerk
gebouwen, want wij bedrijven
'Ik heb van
uw preek genoten
U preekt
als een man'.
Uit 'Zwingli
De groep bestaat uit theologen,
mens-wetenschappers en mensen
die 'in het veld' werken, zoals het
vormingswerk. Negen in totaal, te
weten zes vrouwen en drie mannen.
Zij komen uit onderscheidene ker
ken, wetenschappelijke richtingen
en werksectoren en zijn van ver
schillende leeftijden.
Mevrouw Vendrik verwacht een
levendig contact met de nog jonge
werkgroep 'Feminisme en theolo
gie'. 'De kwaliteit/ van de werk
groep rechtvaardigt de gedachte,
dat een nieuwe en heel wezenlijke
dimensie aan het werk van de Raad
van Kerken is toegevoegd'.
tegenwoordig nauwelijks meer
afgoderij in onze kerkgebouwen
(daarvoor komen we er over het
algemeen ook niet vaak genoeg!).
Het heeft misschien wèl zin de
tempel van het lichaam van
Christus te plaatsen tegenover
een andere tempelnl. die van ons
eigen ik. De tempel van onze privé
godsdienst waarin we in leven
den lijve dreigen te verkomme
ren. We mogen ons Uiten gezeggen
dat geloof niet (of althans: niet
alleen) privé-zaak is, maar iets
dat wij in het lichaam van Chris
tus, de gemeente, gemeen
schappelijk beleven.
Wat betekent die gemeenschap in
Christus? Daarin komt heel het
leven in al zijn facetten naar vo
ren. Dat maakt de evangelist Jo
hannes op zo'n boeiende manier
duidelijk door het verhaal van de
tempelreiniging te laten volgen
op dat van de bruiloft in Kana
Het verhaal van de bruiloft zegt:
Gods openbaring in Jezus voert
ons tot de vreugde in en met el
kaar. Het verhaal van de tem
pelreiniging zegt: Gods openba
ring in Jezus voert ons tot ingrij
pende kritiek op elkaar.
Die volgorde is niet toevallig: de
kritiek op elkaar hebben we op
grond van de vreugde in elkaar
Nu zijn wij Jezus niet en hebben wij
niet kritiek op elkaar met de
zweep in de hand, maar we ne
men wel de vrijmoedigheid el
kaar te halen uit de tempel van
het eigen ik omdat we weten dat
die tempel vergankelijk is, en el
kaar te brengen naar die onver
gankelijke tempel die het gemeen
schappelijke leven in Christus is
E.P. MEI J ERIN G
kerk aan de Burggravenlaan in
Leiden. Het jeugd-mu-
ziekkorps van het Leger uit
Vlaardingen verleent mede
werking. Kapitein Nanny Pop-
pema-Nauta verzorgt de predi
katie.
In de Leidse Merenwijk is
een financiële actie van start
gegaan voor de bouw van een
kerkelijk (hervormd, gerefor
meerd en roomskatholiek) cen
trum. De actie duurt tot 15 no
vember.
Ds. J. Maaskant te Leiden
hoopt dinsdag 15 november 80
jaar te worden. Hij was hier van
1947 tot 1966 ziekenhuispredi
kant.
Ds. W. de Joode te Gorinchem
hoopt op donderdag 15 decem
ber intrede te doen in de chr.
gereformeerde kerk te Rijns
burg. Zijn bevestiger daar is ds.
G. de Vries te Heerde, die in
Rijnsburg zijn voorganger was.
Deze kerk heeft sinds 1971 geen
predikantgehad.
WeekinRome
Alle rk bisschoppen van Ne
derland gaan maandag naar
Rome om gedurende een week
aan paus en curie verslag te
doen over het reilen en zeilen
van de kerk in hun bisdommen.
Het is een voorschrift in de RK
Kerk, dat om de vijf jaar zo'n
verslagwordtuitgebracht.
De laatste jaren is bijna 65
procent van de huwelijken ge
sloten in de rk kerk van Enge
land "gemengd". Slechts 10
procent van de gemengde hu
welijken is een huwelijk waar
van beide partners belijdend lid
zijnvaneenkerk.
De rk bisschoppen hebben nu
soepeler richtlijnen gemaakt
voor huwelijken tussen een ka
tholiek en een gedoopte niet-
katholiek. Voortaan kan iedere
priester toestemming geven tot
een gemengd huwelijk. Dat kon
tot nu toe alleen de bisschop
Sterk wordt gepleit voor een
gezamenlijke pastorale zorg
vanuit de beide betrokken ker
ken.
Anti-joods
Tempel
Centrum
Vrijmoedig
LEIDEN-Herv.Gem.Hoogl.kerk lOdr.
Lamping, 11.45 oec. studentend., 7 ds.
Spruyt A.dam, Marekerk 10 ds. De Jong,
5 ds. Meyers, Maranathakerk 10 ds.
Koolstra, Merenwijk 10 ds. v. Leeuwen,
Bethl. kerk Driftstr. 10 ds. Steenstra
open-deur-dienst, Bevr. kerk ZW, 10.30
ds. Boogert. Vredesk. 10 prof. dr. Sperna
Weiland R.dam, Waalse k. 10.30 ds. Ribs,
Acad. Z. 10 ds. Bakker, Diac. huis 10.30
ds. Hemmes, jeugdkapel G. Herder, O.
Vest 13, 10.30 dhr. v.d. Ploeg, psych.
ziekenhuis Endegeest 9 prot. dienst. 10
rk dienst, Geref. Kerk Zuiderkerk 10 ds.
Sijtsma, 5 dr. Vlijm, Petrakerk 10 en 5 ds.
Hortensius, Oude Vest 10 ds. Couvee
Voorburg, 5 ds. Sijtsma, Mar. kerk L.
Morsweg 10 en 5 ds. Koolstra (5 u. open
huis-dienst), Bevr. kerk 9 ds. Schoch
Z.woude, 5 ds. Bovenberg, Groenh. 10
dr. Vlijm, De Mirt 10 dhr. Kroon,
Mierennest 10 dhr. Spijker, Merenwijk
10 ds. v. Leeuwen, Dolerende Noodgem.
Groot Leiden (Pieterskerkstr. 1) 9 en 5
dhr. Maaskant, Ens, Geref. Kerk Vryg.
;Herengr. 70) 10 en 5 ds. Gootjes, Chr.
Geref. Kerk (Steenschuur 9) 10 ds.
Biesma Veenendaal, 4.30 kand. Oosterb
roek Apeldoorn, Geref. Gem. (N. Rijn) 10
en 4.30 ds. Boogaard, Geref. Gem. in
Ned. (Bethl kerk Driftstr.) 11.30 en 5.30,
Evang. Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgracht)
10.15 ds. Haan Bussum. Remstr.
Doopsgez. Gem. (Pieterskerkstr. 1) 10.30
ds. Kuipers, gezinsd., Baptistengem. (O.
Ryn 3) 10 ds. v. Mameren, Evang. Chr.
gemeenschap (Middelstegr. 3) 10 dhr.
Dikkes, Zendingswerk Midder-
nachtsroep (Zoeterw. singel 21) 5 nam.,
Evang. centrum Zijlsingel 2, zo. 10 en di.
8 dhr. Zijlstra, Pinkstergem. (O. Ryn 3) 3
dhr. Eikerbout, Leger des Heils (Hooigr.)
10 dienst, 7.30 zangd. in Vredeskerk, Nw.
Apost. Kerk (H. Rijndijk 24) 9.30 en 4,
woe. 8, Chr. Science (Steenschuur 6)
10.30, Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen der
L. Dagen (Steenschuur 6) 10.15, Oud
Kath. Kerk (Zoeterw. singel) 10, Vrij
Kath. Kerk (Vreewykstr.) 10.30, RK
Kerken Merenwijk zat. 7, zo. 10, Haag-
weg zat 7, zo. 9, 10.45, 12 en 6.30, Steen
schuur zat. 10 en 7, zo. 8.30,10,11.30,6 en
7, Lammenschansweg zat. 7, zo. 9, 10.30,
12 en 6, Haarl straat zat. 7, zo. 9.30.10.45,
12.15 en 6. Ryndyk 281 zat. 7, zo. 9 30 en
11.30, Boshuizerlaan zat. 7, zo. 9.30 en 11,
Herensingel zat. 7, zo. 8.30, 9.30 en 11.
ABBENES - Herv. Gem. 9.30 en 7 ds.
Den Harder.
AARLANDERVEEN - Herv. Gem. 10
ds. Wolthaus, 7 dhr. Goedhart, Geref.
Kerk 10 ds. Vree, 6.30 dhr. Tenyenhuis,
Chr. Geref. Kerk 9.30 dienst, 5 ds. Brons
Veenendaal, RK Kerk zat. 7, zo. 7.30 en
10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN-Herv. Gem.
Adventskerk 10 ds. Hanemaayer, 5 ds.
Bogers, Kruiskerk 10 ds. Kok Z.meer,
Opst. kerk 10 ds. Bogers, 6.30 ds. Hoog-
endijk, Nabij 10 jeugdkapel, G. H. Kerk
10.30 ds. Hoogendyk, De Bron 9 ds.
Hoogendijk, 6.30 dr. v. Santen,
Driehoorne 7 interk. dienst, Ashram
college 9.30 dr. v. Santen, Oudsh. weg 10
ds. Oort, Sionsk. 9.30 ds. v.d. Velden
Reeuwijk, 6.30 ds. Verploeg, Geref. Kerk
Mar. kerk 10 ds. Swierts, 6.30 ds. Vree,
Salv. kerk 10 ds. BesemerTer Aar, 6.30
ds. Swiertsj G. H. Kerk 9 ds. De Ruiter,
6 30 ds. v.d. Ree, De Bron 10 ds. v.d. Ree,
10.30 ds. De Ruiter, 6.30 dr. v. Santen,
Geref. Kerk Vrijg. 8 45 en 6.30 ds. Borg-
dorff, Chr. Geref. Kerk 9.30 en 4.30 ds.
Hamstra, Oud Geref. Gem. 9.30 en 4,
Baptistengem. 10 evang. Kits sr., 6.30 ds.
Koekkoek Noord (Sportlaan) 10 ds. Ag-
tereek. Volle Evang. Gem. (school Pre-
ludeweg) 10 dhr. Kranendonk. Leger des
Heils 10 en 6.30 uur, Corn, de Vlaminstr.,
Moluks Prot. Kerk 9.30 ds. Tomasoa,
Moluks Evang. kerk 11 ds. Sitanala, RK
Kerk Bon. kerk zat. 7, zo 8.30, 10 en
11.30, Piusk. zat. 7, zo. 9, 10.30 en 11.45,
De Bron zat. 7, zo. 9 en 11.30.
BENTHUIZEN - Herv. Gem. 9.30 kand.
Zoutendyk, 6 ds. Van Dijk Woudenberg,
Geref. Gem. 9.30 leesd., 7 ds. Boogaard,
Leiden.
BODEGRAVEN - Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. Droogers, 6.30 ds. Richter,
Salv. kerk 10 ds. Richter, 6.30 ds. De
Vreugd, Bethl. kerk 10 ds. De Vreugd,
6.30 ds. Verwelius Wad.veen, Geref.
Kerk 10 en 6.30 ds. Buitenhuis, av.-maal.
BOSKOOP - Herv. Gem. 9.30 zen-
dingsd., 6.30 ds. Bouw, voorheen zen-
dingspred., De Stek 9.30 ds. Dykstra,
Geref. Kerk 9.30 zendingsd., 5 ds. De
Zwart V.schoten. Chr. Geref Kerk 9 30
en 4.30 stud. De Haan, Geref. Gem. 9.30
en 6, Opwekkingsgem. (Concordia) 9.30,
Verg. v. Gelovigen Nieuwstraat 9.30 en 5,
RK Kerken kerk zat. 7, zo. 8.45, 10 en
11.30, Ontm. zat. 5.30, zo. 10.30.
HAZERSWOUDE - Herv. Gem. 9.30 en
6.30 ds. Geertsema, Geref. Kerk 10 en 5
ds. Elgersma Noordwyk, RK Kerk Het
Anker zat. 7, zo. 8.45 en 11 15. BeTnardus
zo. 10. dorp zat. 7, zo. 10 en 11.30.
HILLEGOM - Herv. Gem. 10 ds. Roth-
fusz, 7 ds. v. Bruggen, Geref. Kerk 10 en 5
ds. Pouwels, Chr.,Geref. Kerk 10 leesd., 5
ds. Visser N.-Vennep, RK Kerk Mart.
kerk zat. 7, zo. 8.30, 10, 11.30 en 12.45,
Jozefkerk zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.30.
HOOGMADE - Herv. Gem. dr. v. Vliet,
RKKerkzat.7,zo.lO.
DE KAAG - Herv. Gem. 10 ds. Carstens,
RKKerkzat.7,zo.8en 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem. Dorpskerk 10 ds., v. Niel Rijns-
burg, 6 ds. Gebraad, Ontm. kerk 10 ds.
Gebraad, 6.30 ds. Teygeler, Geref. Kerk
9.30 ds. v. Halsema, 5 ds. De Vries, RK
Kerkzat.7 ,zo.9.30en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE - Herv. Gem. N.
Kerk 10 ds. Nicolai Z.hoven, 6 ds. Ho-
vius, O. Kerk 10 ds. Catsburg, 6 ds. Boo
gert Leiden, Ichthus 10 ds. Arkeraats, 5
ds. Lefeber Alphen, Pniëlk. 9 30 ds.
Boer. 6 ds. Catsburg. Gr. v Pr. school 10
ds. Vroegindewey, De Hoeksteen 10 do
vend., Overduin 2 ds Baas, Geref. Kerk
Vr. kerk 10 ds. v.d. Horst, 5 ds. v. Hal
sema, Tr. kerk 10 ds. Mevnen Den Haag,
5 ds. v.d. Horst. Geref. Kerk Vrijg. 10.15
dienst, 3.30 ds. Hoff, Geref. Kerk Vrijg.
Buiten V. 8.45 ds. Roukema, 7 ds. Mog-
gré, Chr. Geref. Kerk 10 en 5 ds. v.d. Ent,
Geref. Gem. 10 en 5,16 nov., 3 en 7.30 ds.
Boogaard, Leiden, dankdag, Volle
Evang.Gem.(Voorstr. 100)9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem. 9 ds. Heijmans Boskoop, 4.45 zang,
5 ds. Heule Leiden, gemeensch. open
deur-dienst, Geref. Kerk 10.30 dr. De
VriesDenHaag,5zieHerv.
LEIDERDORP - Herv. Gem. en Geref.
Kerk Dorpskerk 10 ds. Knorth, 3 ds Bo
venberg Leiden, dienst met geestel. ge
handicapten; Hoofdstr. kerk 10 ds Geur
sen, 6.30 themadienst over "Arbeid", hr.
De Graaf, tweede voorz. CNV en ds. v.
Loenen; Schep, kerk 9 en 10.30 ds
Doesburg, 5 ds v. Loenen; 17 nov.
Dorpskerk 7.30 oec. avondgebed. Bap
tistengemeente: 10 en 5, heden (zat) 7
bidstond. R.K. kerk: zat. 7, zond 9, 10.30
enl2.
Lelmaiden - Herv Gem: 9.30 ds. v.
Hoógee Alphen, 7 ds. Bogers, Alphen.
Geref. Kerk: 9.30 en 7 ds Los. avond
maal. R.K. Kerk: zat 7. zond. 7.30,9.30 en
11.15.
Lisse - Herv. Gem.: gr. kerk 10 ds Den
Tonkelaar, 7 jeugddienst; Pauluskerk 10
kand. Bakker Sassenheim. Geref. Kerk:
10 ds. De Wit, 7 zie herv. Geref. Kerk
Vrijg.: 10.15 ds. Simpelaar, 4.30 lees-
dienst. Geref. Kerk Vryg. Buiten V.: 9 ds.
Schuurman, 7.15 ds. De Jong A'dam.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 4.30 ds. v. Dijken.
"Geref. Gem.: 10 en 4. Oud Geref. Gem.:
9.30 en 3, 17 nov. 7.30 ds. V. d. Meer.
Mariènburcht: maand. 8 ds. Gravendeel,
evangelisatiedienst. R.K. Kerken:
Agatha zat. 7, zond. 8.30, 10 en 11.30; -
Poelhuys, zat. 7, zond. 9 en 11.30; Mariak.
zat. 7, zond. 8.30, 10 en 11.30, Engelbew.
zat.7,zond.7.3*,9.30,llen5.45.
Nieuwkoop - Herv Gem: 9.30 ds.
Bronsgeest, 6.30 ds. Bronsgeest, Haar
lem. Geref. Kerk: 9.30 ds. Versluys H.
Woude, 5 interk. vesper. Chr. Geref.
Kerk 9.30 dienst, 2.15 ds. Hamstra, 16
nov. 2.15 en 7 ds. V. d. Ent, dankdag. R.K.
kerk: zat. 7, zond. 7.30,9en 10.45.
Nieuwveen - Herv. Gem.: 9.30 ds. v. d.
Bogerd Rynsburg, 6.30 ds. Nicolai. Ge
ref. Kerk: 9.30 ds. Beukenkamp A'dam, 7
kand. v. d. Meulen. R.K. Kerk: zat. 7,
zond.9enll.
Nieuw-Vennep - Herv. Gem.: 9.30 en 7
ds. Goverts. Geref Kerk: 8.30, 10.30 en
4.30 ds. Wyngaarden, avondmaal. Chr.
Geref. Kerk: 9.30 en 3 ds. Visser. R.K.
kerk: zat.7,zond.9.30en 11
Noorden - Herv. Gem.: 9.30 ds. De Vree,
7 ds Cirkel Woudenberg.Geref. Kerk
(Woerdense Verlaat): 10 en 7 ds. Noot-
eboom.
Noordwijk - Herv. Gem.: Voorstr. 10 hr.
Nap Woerden, 7 dr. Jansen, zangdienst;
Hoofdstr. 10 dr. Jansen, 5.30 ds. Pan-
nekoek Leiden; De Rank 8.30 ds. Hovius
Katwijk, 7 ds v. Vliet Papendrecht. Ge
ref. Kerk: Hoofdstr. 10 ds. Baayen I"
burg, 5 ds. De Wit Lisse; Vinkelaan 9.3
Noordwijkerhout - Herv. Gem.: 10 ds
Kalkman. R K. kerk: Jozefkerk zat. 7,
zond. 8,10 en 11.30; Viktor zat. 7, zond. 8,
9.30,1 len6.
Oegstgeest - Herv. Gem.: Groene Kerk
10.30 prof Beker A'dam; Pauluskerk 10
ds Sasse; Gem. centr. 10.30 ds. Noorman
Bussum; Gem. centr. 10.30 ds. Vegter
jeugdkerk; Van Wijckerslooth 4.30 ds.
Hemmes. Geref. Kerk: 10 en 7 ds
Heemskerk, avondmaal Geref. Kerk
Vryg. Buiten V.: 8.45 br. Stablie, 4 ds v. d.
Berg. R.K. Kerk: Will, kerk zat. 7, zond. 9,
10.30 en 12; Bon. kapel zat. 6.30, zond. 9
en 11Volle Evangeliegem (gem. centr.):
4hr. V.d.Brugge.
Oud-Ade - R.K. kerk: zat. 7, zond. 8.30 en
10.30.
Oude en Nieuwe Wetering-Herv. Gem.:
9.30 ds. Lalleman. Geref. Kerk: 9.30 en 5
ds. v. Reenen Uithoorn. R.K. kerk: zat. 7,
zond.8.15,9.45enl 1.30.
Roelofarendsveen - R.K. kerken: P.
Banden zat. 7, zond. 8, 9.30, 11 en 12.15;
M.Pres.zat.7,zond.8,9.30enl 1.
Rijnsaterwoude - Herv. Gem.: 9.30 ds.
De Kruijff, 7 ds. Abma Kortenhoef. Chr.
Geref.Kerk:9.30dienst,2.15ds.Bouw.
Rijnsburg - Herv. Gem.: grote kerk 9.30
ds. v Niel, 7 ds. Juckema Scheveningen
jeugddienst; Bethelkerk 9.30 ds. Ge
braad Katwyk aan den Rijn, 5 ds v. Niel.
Geref. Kerk: Petrakerk 9.30 ds.
Damsma, 5 dr. v. Oeveren; Immanuel 9
en 10.30 dr. v. Oeveren, 5 ds. Baayen;
Mar. kerk 9.30 ds. Bouma Noordwyk, 5
ds. Damsma. Geref. Kerk Vrijg.: 10 en
5.15 ds. Zomer. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en
5 stud. Ribbers. Evang. Christenge
meente (aula mavo): 10. R.K. gemeen
schap (aula tuinb. school): zat. 7, zond.
10.30.
Rijpwetering - R.K. kerk: zat. 7, zond.
7.30,9enl0.30.
Sassenheim-Herv. Gem.: 10 ds. Lefeber
Alphen, avondmaal, 6.30 ds. Koole Den
Haag, avondmaal. Geref. Kerk: 10 ds. v.
Santen, 5 ds. Krol Vijfhuizen. Chr. Geref.
Kerk: 10 en 5 prof. Floor. Ned. Prot.
Bond: 10.30 ds. Wagenvoorde, Leiden.
R.K.kerk:zat.7,zond.8,9.30enll.
Ter Aar - Herv. Gem.: 10 ds. Lin-
denburg, 6.30 kand. Zoutendijk. Geref.
Kerk: 10 hr Tenyenhuis, 6.30 ds. Beze-
mer. R.K. kerk: Langeraar zat. 7, zond. 8,
9.30,1 lenl2.15;dorp9en 12
Valkenburg - Hêrv. Gem.: 10 ds. Over-
gaauw, 6.30 ds. Den Tonkelaar. Geref.
Kerk: 9.30 hr. Brouwer Katwyk, 6.30 ds.
Meynen Den Haag. Geref. Kerk Vryg.:
9.30en5.
Voorbout - Herv. Gem.: 10 ds Brokerhof.
R.K.kerk:zat.7,zond.9,10.30enll.45.
Voorschoten-Herv. Gem.: dorpskerk 10
ds. v. Leusden, 7 kand. v. d. Kloot
Meyburg Wassenaar; Hulp en Heil 10 ds.
Verheule; aula NH 9.30 ds. De Zwart;
kapel Rijndijk 10 ds. Meijering; cluggeb.
Molenlaan 10 jongerendienst. Geref.
Kerk: 10 en 5 ds. De Zeeuw. Geref. Kerk
Vrijg.: 10.30 en 5 kand. Reitsma. R.K.
kerken: M. Godskerk zat. 7, zond 8,10 en
11.30; Laurentiuskerk zat. 7, zond. 8.30,
10 30enl2;aulaNHll.
Waddinxveen - Herv. Gem.: Brugkerk
9.30 ds. Verboom, 6.30 ds. Verwelius,
Hoekst. 9.30 ds. Verwelius, 6.30 kand. v.
Harten; Bethelkerk 9 ds. Blenk
Woubrugge, 5 ds Verboom; Im-
manuelkerk 10 en 5 ds. Hulst. Geref.
Kerk: Kr. kerk 10 ds. Griffioen, 5 ds.
Modderaar; Ontm. kerk 10 ds. Modde
raar, 5 ds. Griffioen. Oud Geref. Gem.: 10
en 6.30. Chr. Afgesch. Gem.: 9.30 en 5 ds.
Verloop. Volle Evang. Gem. (Lin-
dengaarde 17a): 9.30. Remonstr. Gem.:
10 ds. V. d. Laarse. R.K. kerk: Viktorkerk
10;0ntm.kerk8.30enl 1.45.
Warmond-Herv.Gem.: lOds.Haafkens,
zendingspred. R.K. kerk: zat. 7, zond.
8.30,10enll.30.
Wassenaar - Herv. Gem.: Dorpskerk
8.30 ds. Arkeraats Katwyk aan Zee. 10.15
drs. Da Costa Oegstgeest, 4.30 ds. Blenk
Woubrugge; Kievietkerk 10 ds.
Wiersma; Messiaskerk 10 ds. v. Zanten.
Wo. 16 nov. Dorpskerk 7.30 ds. Tukker,
dankstond gewas en arbeid. Geref.
Kerk: 10 en 5 dr. Wind Leiden Zuid 10 en
5 ds v. d. Kamp. Ned. Prot. Bond: 10.30
ds.Werner.
Woubrugge - Herv. Gem.: 9.30 dr. Beze-
mer Scheveningen, 6.30 ds. Blenk. Ge
ref. Kerk: 9.30 en 6.30 kand. Wyers. Ned.
Prot. Bond: 7 hr. Blaauw, Leiden. R.K.
kerk: zat.7,zond.10.
Zevenhoven - Herv. Gem.: 9.30 kand.
Dee Oegstgeest. Geref. Kerk: 9.30 hr.
Koenes A.dam, 7 hr. De Hoop IJs-
selstein. R.K. kerk: zat. 7, zond. 9 en
10.45.
Zoeterwoude - Herv. Gem.: 10 ds. Bo
venberg, Leiden. R.K. kerken: Janskerk
zat. 7.30, zond. 9.30; Chr. Dienaarkerk
zat. 7, zond. 8.30 en 10; Rijndyk Meer-
burgzat.7,zond. 10,12en6.
Zwammerdam - Herv. Gem.: 10 en 6.30
ds. Mostert. Geref. Kerk: 10 en 6.30 ds. v
Harmeien.
