Zilveren erfenis mooi maar niet volledig r(jy) vandaag toegelicht \programma\ Sfeervolle weergave van spoorwegstaking Boeiende expositie in Leidse Lakenhal f: W Werk van Andreus bekroond Driemaal Toon op tv WOENSDAG 9 NOVEMBER 1977 "■".Ml'MlII.'U*- LEIDEN - 'Ik verwacht een zen ding miswijn, die nog steeds niet is aangekomen. Aan de nonnen kan het niet liggen, want die zijn nooit over tijd', moet een pater rond 1903 ver zucht hebben toen de spoor wegstakingen in die tijd hun hoogtepunt bereikten. De spoorwegarbeiders wilden niet langer onder het juk van hun bazen werken en zochten naar een stakingsleider met ini tiatief. Maarals er in dit landje eens een groot gebaar gemaakt moet worden, dan zijn ze altijd bang, dat ze een schemerlamp omgooien! Het gevecht tussen werkweige- raars en werkwilligen wordt in 'Gansch het raderwerk' sfeer vol door de acteurs en actrices van de 'Nieuwe Komedie' weergegeven vooral ook de dialoog tussen de directeur en een ondergeschikte is zeer tref zeker geschetst. De situatie wordt voor de spoorwegdirec tie penibel, wanneer andere ambachten zich met de spoor wegwerkers solidair verklaren. 'De koetsiers staken nu ook en de paarden hebben zich soli dair verklaard', heet het dan. Armlastige arbeiders krijgen ruzie met hun vrouwen, omdat er geen stakingskas is en de vrouwen enerzijds niet weten hoe ze hun 'kroost' moeten voeden en anderzijds bang zijn, dat hun mannen 'derlui banen' verliezen. Ook voor de hoeren in de haven is niets meer te ver dienen, zodat ze zich teneinde raad eerst tot een pastoor en daarna tot een strooplikker van de directie wenden. U begrijpt het al: het woord 'socialisme' werd even vaak gebruikt als de woorden 'stakingsrecht' en 'in spraak'. Prestatieloon (vooral fnuikend voor oudere arbei ders) moet worden afgeschaft. Als de directie van de Spoor wegen met de regering in Den Haag wil praten is er geen ver voer. Uiteindelijk worden een loc en een 3de klasse-wagon beschikbaar gesteld. De door de regering opgeroepen cavale rie kan haar legerplaats niet be reiken omdat iedere spoor wegman hen vervoer weigert. De tekst is van Otto Dijk. Het stuk 'staat' pas, zodat er nog veel kan veranderen. Zeker is inmiddels, dat de Nieuwe Ko medie met dit toneelstuk een voor vele jongeren onbekende problematiek aansnijdt. Het LAK-theater was derhalve gis teravond bijna volledig gevuld met jongeren, die voor de af wisseling nu eens aandachtig, (d.w.z. niet hoorbaar), luister den. Een verademing. BERT KOEKEBAKKER. Erepenning voor Mari Andriessen HAARLEM - De beeldhouwer Mari Andriessen, die binnenkort 80 jaar wordt, heeft vandaag uit handen van burgemeester drs. J. Reehorst van Haarlem de gouden erepenning van deze stad aange boden gekregen. Dit gebeurde tijdens een ontvangst in het stad huis, voorafgaand aan de opening van de tentoonstelling „Mari An driessen 80" in het Frans Hals- ADVERTENTIE De beeldhouwer, die zijn hele leven in Haarlem heeft gewoond en gewerkt, is de maker van vele verzetsmonumenten, waaronder de Dokwerker in Amsterdam. Prinses Beatrix woonde de plech tigheid bij. Meesterlijke kostuums Proveste heeft ze. Effen, gestreept, geruit, licht gedessineerd. Met of zonder vest. In veel stijlen en kleuren en steeds van meesterlijke kwaliteit. Want zo is Proveste. IPROVESTE 'MODE LEIDEN -"Een museum is een permanente instelling, in dienst van de gemeenschap en haar ontwikkeling, toegankelijk voor het publiek (niet gericht op het maken van winst), die de matëriele getuigenissen van de mens en zijn omgeving verwerft, behoudt, weten schappelijk onderzoekt, presenteert en er over informeert voor doeleinden van studie, educatie of genoegen", luidde een drie jaar geleden op het jaarlijkse internationale museumcongres, dat toen in Kopenhagen werd gehouden, aanvaarde doelstelling. <i dat serieus genomen wil worden hanteert sindsdien v dat nog niet zo was, in elk geval dat credo en voegt daar, zonodig, nog een aantal meer specifieke doelstellingen aan toe. De Lakenhal bijvoorbeeld heeft ook voor de toen aangenomen gemeenschappelijke noemer gekozen, maar streeft binnen die grenzen als stedelijk museum naar het verwer ven, onderzoeken en tentoonstellen van met name de Leidse erfenis. HILVERSUM - De Henriette Ro land Holst-prijs '77 is postuum toegekend aan Hans Andreus voor zijn verzamelbundel "ge dichten 1948-'74" en voor diens twee kleinere bundels "holte van licht" en het postuum versche nen werk "laatste gedichten". Een van de overwegingen van de jury was, dat Hans Andreus in zijn verzen zijn eigen sterven be wust tot afsluiting van zijn dich terschap heeft gemaakt en er on bewust de grootheid van dut dichterschap mee heeft bewezen. Als een van de "vijftigers" maakte Hans Andreus furore met „Sonnetten van de kleine waan zin" een bundel die in '57 het licht zag. Hij overleed in juni van dit jaar op 51-jarige leeftijd. De prijs bestaande uit 1.000 gulden en een oorkonde, wordt op 19 no vember in Hilversum aan de we duwe van de dichter overhan digd. Bernard Haitink, eerste dirigent en'artistiek directeur van het Lon- dense Filharmonisch Orkest, wordt Ridder van het Britse Imperium. Hij krijgt de onderscheiding "uit Deskundig erkentelijkheid voor zijn enorme bijdrage aan het artistieke leven' van Groot-Brittannie. Haitink is ook vaste dirigent van het Con certgebouworkest. Dat komt in de permanente exposi tie tot uitdrukking (Leidse school, een aan de sleutelstad gewijde historische afdeling met bijvoorbeeld talrijke bodemvon- sten, eigentijdse Leidse schilder kunst), maar ook in tijdelijke ten toonstellingen zoals de recente lijk geopende, gewijd aan Leids Zilver overzicht overzihct van globaal vier eeuwen Leidse zil versmeedkunst, van medio vijf tiende eeuw, tot medio negen tiende eeuw. In tegenstelling bijvoorbeeld tot plaatsen als Haarlem en Utrecht die evenals Leiden gedurende een aantal eeuwen een groep van zilversmeden binnen de stads grenzen hebben gekend, is hier bijzonder weinig bewaard geble ven van wat aan hun aanwezig heid doet herinneren. Met het ei gen bezit van het museum kon nooit een enigszins represen tatief beeld worden gegeven van wat er in het verleden is gemaakt, daarnaast bleek het bijzonder moeilijk, gezien de beperkte pu blicaties over deze Liedse kunst nijverheid, om te achterhalen in welke collecties de wel overge bleven voorwerpen zich bevon den. De nu georganiseerde ex positie is dan ook niet louter te danken aan de inspanningen van de eigen museummedèwerkers, maar zeer zeker ook aan die van een zestal studenten van het kunsthistorisch instituut van de universiteit, die zich onder lei ding van dr. Willemijn Fock in de afgelopen periode voor dit doel hebben ingezet. Dat die leiding deskundig was blijkt al bij het openslaan van de catalogus (een helaas slecht ge bonden, maar voor het overige uitstekend boek, waarin al het tentoongestelde niet alleen wordt beschreven, maar ook fotogra fisch wordt weergegeven). In die catalogus is van haar hand een uitvoerige, zeer heldere be schouwing over Leids zilver op genomen en ook zo'n publicatie is er nooit eerder geweest. Beginnend in de vijftiende eeuw; of eigenlijk pas medio zeventiende want uit de eerste periode zijn slechts enkele stukken van bo vendien niet thuisgebrachte meesters te zien: zes zilveren let ters, vormende het woord "Ley- den" lepels en een drinkschaal. Voor de zeventiende eeuw ver andert dat en kan een beter beeld worden gegeven van de produk- tie van met name veel kerkelijke zilversmeedkunst. Een eeuw la ter kunnen daar ook de meer ge bruiksvoorwerpen als koffie kannen, oliestellen, tabakspotten en bestek aan worden toege voegd, welke laatste categorie pas echt in de negentiende eeuw in zwang raakt. Om vervolgens in onze eeuw bijna gemeengoed te worden. Een overzicht waarin penningen (ere- en herdenkingsexemplaren en universitaire pedellenstaven een aparte plaats innemen en waarin sieraden tevergeefs ge zocht zullen worden, omdat de organisatie dit onderdeel, te recht, een dermate specifiek ka rakter toekende dat daar beter in een later stadium afzonderlijk op kan worden ingegaan. Nadelen Een expositie als deze heeft en nadelen. Een voordeel is belangstellenden zich een deel kunnen kwaliteit van het werk vap Leidse zilversmeden, na daartoe al eer der op het gebied van Leidse schilderkunst door de Lakenhal in de gelegenheid gesteld te zijn. En er is voldoende te zien om enig fundament aan het oordeel te kunnen 'geven, dat in Leiden op dit terrein geen revolutionaire dingen zijn gebeurd en dat de Leidse beoefenaars in vergelij king met die in andere steden be paald niet voorop hebben gelo pen of toonaangevend zijn ge weest, maar dat ze zich destijds wellicht wel van anderen hebben onderscheiden door een zeer conscentieus beoefenen van dit ambacht, en dat heeft tot zeer de gelijk gemaakt werk geleid. Dat kunnen op zichzelf waardevolle constateringen zijn, voldoende om een expositie als deze te rechtvaardigen. Maar terugkomend op het eerder gestelde: De Lakenhal heeft zich naar mijn smaak wat te sterk ge houden aan zijn doelstelling: het tonen van wat specifiek Leids is. Over deze tentoonstelling valt naar mijn gevoel een schaduw, doordat al het geen dat na 1858 is gemaakt niet te zien is. Een datum die in de Nederlandse zilversmeedkunst en niet in het minst voor die in Leiden zeer be langrijk was, omdat in dat jaar in Voorschoten de zilverfabriek van Van Kempen werd geopend. Daarmee werd een aanzet gege ven tot een meer fabrieksmatige produktie, als gevolg van groei ende vraag naar en een stijgend gebruik van zilveren gebruiksar tikelen. Onafwendbaar was toen ook in de zilversmeedkunst de ondergang van het ambacht en voor Leiden betekende dat het verdwijnen van de zilversmeden. Althans van hun eigen "winkel tje" om het zomaar even te zeg gen, want ze werkten wel door, maar dan voor Van Kempen. Zeker in de eerste periode werd er nog "Leids Zilver" gemaakt, al- Een uit 1751 daterende visschep van Jan Christoffel Ultzen, dat te zien is op de grote zilverexpositie in 'De Lakenhal'. leen niet meer in de sleutelstad zelf, maar in Voorschoten. Jam mer genoeg is daar niets van te zien in de Lakenhal (dat was wel het geval op de expositie twee jaar geleden in Boymans van Beuningen, gewijd aan het werk van Van Kempen en Begeer) Door de keuze voor werk tot 1858 vervalt ook automatisch de mo gelijk heid voor de bezoeker om zich een beeld te vormen van de latere richtingen in deze kunst, als bijvoorbeeld neo-rococo, art nouveau en functionalisme Dat tekort doet het belang van zo'n expositie zeker niet te niet, maar knaagt er wel iets vanaf Het Leidse belang zou in zo'n geval wat minder zwaar moeten wegen dunkt me. „Leids Zilver", in het stedelijk museum De Lakenhal tot 31 de cember dagelijks te zien. TON VAN BRUSSEL Geen hoop voor Folkloristisch Danstheater DEN HAAG - Minister Van Doorn van CRM heeft geen enkel uit zicht geboden voor een voortbe staan van het Internationaal Fol kloristisch Danstheater. Dit heeft een delegatie van het bestuur van het gezelschap gisteren meege deeld. Ze was met het hoofdbestuur van de kunstenaarsorganisatie NW naar Den Haag getogen voor een onderhoud met de bewindsman. Dit was noodzakelijk gezien de financiële nood, waarin het In ternationaal Folkloristisch Danstheater verkeert en die is ontstaan door het "minimale subsidiebeleid van CRM". Gezamenlijk zullen het bestuur van het gezelschap en het hoofdbe stuur van de kunstenaarsorgani satie NW zich beraden over te stappen. ADVERTENTIE bent u al op de hoogte van de voordelen van het leasen van uw zakenauto's? Eén telefoontje naar de heer C. Elfering of de heer Th.W. de Goede is genoeg óm aan de weet te komen of het voor uw bedrijf interessant is om uw wagenpark te leasen! Bij Multilease vindt u gespecialiseerde know-how op dit gebied onder gebracht, gekoppeld aan een uitstekende service. U kunt ieder merk leasen en het onderhoud desgewenst door uw dealer laten uitvoeren. Goed leasen is'Multileasen'! 6 Multilease bv Vondellaan 80, Postbus 44, Leiden.Tel.071-76 02 02 buiten kantooruren: 02521-13025) In de Zwitserse stad Genève worden de volgende week kostbare sieraden geveild. Tot de collectie behoren ook twee horloges met erotische motieven, die beide eigendom zijn geweest van wijlen koning Farouk van Egypte. ADVERTENTIE Chemische Fabr.'Schiedam' 010-26.47.56 gen HILVERSUM - De AVRO-televisie is met Toon Hermans in bespreking over het uitzenden van drie programma's rond en met Toon in de tweede helft van dit winterseizoen. Gedacht wordt aan een collage van de beste stukken uit de vorige one-man-shows van Hermans, voorts een prog ramma dat geheel gewijd is aan de activiteiten van Toon Hermans als zondagsschilder en tenslotte een registratie van de one-man-show die op het ogenblik in het theater te zien is. ander hangt samen met het feit dat Hermans zich twintig jaar geleden voor het eerst in een solo-voorstelling presenteerde. NEDERLAND I 18.25 - Sesamstraat (NOS) 18.55 - Journaal (NOS) 19.04 - Van gewest tot gewest (NOS) 19.50 - Uitzending van de PvdA (POL. PARTIJEN) 20.00Hoe Yoekong de bergen verzette, documentaire serie (NOS) 21.35 - Journaal (NOS) 21.50 - Den Haag vandaag (NOS) 22.05 - Hoe Yoekong de bergen verzette (vervolg) (NOS) 22.35 - Panoramiek (NOS) 23.05 - Studio Sport (NOS) 23..30 - Journaal (NOS) NEDERLAND II 18.15 - Duits, les 24 (TELEAC) 18.45 - Toeristische tips (NOS) 18.55 - Journaal (NOS) 19.04 - Iemand zoals jij, gesprekken met kinderen (IKON) 19.29 - Kenmerk (IKON) 20.00 - Journaal (NOS) 20.25 - Een 5 minuten film van de Stichting Nederlandse Vrijwil ligers (SOCUTERA) 20.30 - Overzicht keuze top 5 (VERONICA) 20.33 - Robin's nest, tv-serie (VERONICA) 20.57 - Popjournaal (VERONICA) 21.05 - Informatiespecial (VERONICA) 21.25 - De wonderbaarlijke wereld van Wil (VERONICA) 21.50 - Special Rod Stewart (VERONICA) 22.10 - Starsky Hutch, politieserie (VERONICA) 23.00 - Aan de grenzen, cultureel programma (VERONICA) 23.25 - Agenda (VERONICA) 23.30 - Journaal (NOS) DUITSE TV WOENSDAG 9 NOVEMBER DUITSLAND I (Reg. progr. NDR: 18.00 Film report. 18.30 Act. 18.45 Kleuterserie. 18.55 Reg. magaz. 19.26 Treffpunkt Kisii: tv-serie. 19.59 Progr.overz. WDR: 18.00 Reg. nws. 18.05 Progr.inf. Aansl.: Dierenserie. 18.40 Amusem.progr. 19.15 Act. 19.45 Re port.) 20.00 Joum. en weerber. 20.15 Report. 21.00 Praatshow. 22.00 Film report. 22.45-23.05 Joum., comment, en weerber. DUITSLAND II 18.20 Nachtwachter, tv-spel. 19.00 Joum. 19.30 Sport. 20.15 Ac tueel magaz. 21.00 Joum. 21.15 Do cument. 21.45 Amusem.progr. 23.15 Joum. DUITSLAND III NDR_3 18.00 Kleuterprogr. 18.30 Jazz- gym. 18.45 Inform, serie. 19.00 Cur sus voor ouders. 19.30 Document, serie. 20.00 Joum. en weerber. 20.15 Chicago (Angels with dirty faces), speelfilm. 21.50 Cult, magaz. 22.25- 23.20 Filmreport. WDR 3 18.00 Kleuterprogr. 18.30 Cur sus Engels. 19.00 Kleuterserie. 19.05 Progr. voor Spaanse werkn. 19.15 TV-eursus Engels. 19.45 Reg. nws. 20.00 Joum. en weerber. 20.15 Tage- sthema. 20.30 Joao und das Messer (Joao en het mes), speelfilm. 22.00 Progr. over boeken. 22.45 Docu ment. film. 23.30 Joum. BELGISCHE TV WOENSDAG 9 NOVEMBER BELGIÉ VLAAMS NETI 18.15 Tekenfilmserie. 18.20 Progr. voor ouderen. 18.50 Space 1999, TV-serie. 19.40 Meded. en weerber. 19.45 Joum. 20.15 Natio nale Lotery. 20.20 Beschuldigde, sta op, toneelstuk. 22.05 Literair progr. 22.55-23.15 Joum. en wetstraat. NET II 18.00-20.15 Zie NET I. 20.15 Secret Army, tv-serie. 21.05-21.55 Wetensch. document, serie. Op het laatste moment heeft de Veronica Omroep Organisatie een wijziging aangebracht in het televisieprogramma dat vanavond via Nederland 2 wordt uitgezonden. De Joegoslavische tekenfilm "Mish Mash" is verschoven naar de Veronica-avond van 30 november as. In de plaats van "Mish Mash" wordt tussen 21.50 en 22.10 een "special" met de Engelse popzanger Rod Stewart uitgezonden. Stewart, die nu alweer zo'n jaar of zeven in de eredivisie van het internationale popwezen zit, zal onder meer een aantal nummers uit zijn nieuwste elpee "Foot loose and fancy free" ten gehore brengen. "Muzikaal gezien is Rod Stewart op dit moment weer verschrikkelijk actueel en daarom vonden we deze plptselinge wijziging gerecht vaardigd", aldus Veronica. Vanavond om 19.04 uur via Nederland II de tweede aflevering van het IKON-programma "Iemand zoals jij" waarin kinderen van twaalf, dertien jaar vertellen over hun verlangens, emoties, angsten en gevoelens. Vanavond wordt er gesproken over angsten. De inter views worden afgenomen door Mary Michon. De actualiteitenrubriek Kenmerk van de IKON. is vanavond ge heel gewijd aan de neutronenbom, waarover maandg een hoorzitting is gehouden door de vaste-kamercommissies voor defensie en buitenlandse zaken. Nadat enkele buitenlandse deskundigen hun meningen zullen hebben gegeven zullen de polemoloog prof. Röling en minister Stemerdink in de studio discussiëren. (Nederland 2 - 1929 uur). Veronica brengt vanavond in het programma "Aan de grenzen" (23 00 uur, Nederland 2) een bezoek aan de actrice Sylvia Kristel in Londen naar aanleiding van haar nieuwe film "Emanuelle III". Verder wordt in dit programma van Tineke Vos en Bert van der Veer aandacht geschonken aan de fluitist Thijs van Leer en aan de grafi cus Philip Wiesman. HILVERSUM I WOENSDAG 9 NOVEMBER P.P.: 18.19 Uitz. PVDA. TROS: 18.30 Nws. 18.41 (S) De verhalen van Vergilius, vervolgverhaal. 18.45 (S) Michel en Louis. 19.05 (S) Hartje Amsterdam, gevar. progr. 22.00 (S) Een mondje Frans. 22.30 Nws. 22.40 (S) Aktua TV. 23.00 (S) Zomaar een breimachine, hoorspel. 23.35 (S) Lichte gram.muz. 23.55-24.00 Nws. HILVERSUM II •18.00 Nws. 18.11 Dingen van de dag. 18.25 (S) Tussen start en finish, sportprogr. 19.30 (S) Vrije tijd, blije tijd, portret van een muziekvereni ging. 20.00 Nws. 20.05 (S) VARA- Klassiek: Salzburger Festspiele. 21.40 (S) Een vrouw alleen, hoorspel. NOS: 22.15 Open School. 23.00 (S) Met het oog op morgen, met om 23.05 Akt.overz. Radio-TV. 23.10 De krant van morgen. 23.20 Den Haag Vandaag. 23,52 Even op adem ko men, yoga. 23.55-24.00 Nws. HILVERSUM III NOS: 18.03 De vacaturebank. 18.10 (S) NOS-maal. 19.30 (S) Langs de lijn. 23.02 (S) NOS-Jazz. 00.02 (S) Metro's Midnight Music. 01.02 (S) Muzekuul. 02.02 (S) Dat wordt weer nachtwerk. 04.02-07.00 (S) De ach ternacht. HILVERSUM I DONDERDAG 10 NOV. NCRV: 7.00 Nws. 7 02 Het levende Woord. 7.08 (S) Te Deum Laudamus. 7,30 Nws. 7.41 (S) Hier en nu. 7.55 (S) Vandaag, don- 'derdag, gevar. progr. 8.25 Werk woord. 8.30 Nws. 8.36 Gym voor de huisvrouw. 8.45 (S) Wie weet waar Willem Wever woont? 9.45 (S) Onder de hoogtezon. 10.30 Nws. 10.33 (S) In 't zilver, progr. voor ouderen. 12.00 (S) De Kilima Hawaii an s Show. 12.15 Boer en tuinder. 12.26 Meded. t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 (S) Hier en nu. 12.55 (S) Mid- dagpauzedienst. 13.15 (S) NCRV- Globaal. (15.30 Nws.) 17.30 Nws. 17.32 (S) Hier en nu. HILVERSUM II AVRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgym. 7.20 AVRO-klok, gramm.pl. (8.00 Nws. 8.11 Radiojoum.) 8.50 Mor genwijding. NOS 9.00 Jolanda loopt weg II, docum. 9.35 Waterstanden. AVRO: 9.40 Schoolradio. 10.00 Ra- dio-Lawaaipapegaai. 10.10 Arbeids vitaminen. (11.00 Nws. 11.03 Ra diojoum.) 11.30 Rondom twaalf, ge var. progr. 12.15 Sportpanorama. 13.00 Nws. 13.11 Radiojoum. 13.25 Beursplein 5, beursber. 13.30 'n Middagje AVRO, muziek, inform, en service. (16.00 Nws. 16 03 Ra diojoum.) 17.00 (S) 13-Speciaal, progr. voor de jeugd. OVERH VOORL.: De politie nu. 17.55 Meded. HILVERSUM III TROS: 7.02 (S) Met Peter gaat het beter. 9.03 (S) De Hugo van Gelderen Show. 11.03 (S) Gerard de Vriej draait op verzoek. 12.03 (S) Boter Klaas en prijzen. 14.03 (S) Pol- derpopparade. 16.03 (S) Europa- HILVERSUM IV KRO: 7.00 Nws. 7.02 (S) Badinerie. 9.00 Nws. 9.02 (S) Aan woorden voorbij. 910 (S) Nieuwe gramm.platen. 10.00 (S) Bregenzer Festspiele 1977. 12.00 (S) Rondom...Mrs. Amy Beach. 14 00 Nws. 14.02 Spektakel. 14.30 (S) Kol- lage van alledaags en zeldzaam. 15.30 (S) Voor God en Goden. 16.00 (S) Bij voorkeur.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1977 | | pagina 5