„WE HEBBEN HIER WEL GELEERD..."
Grote vraag
naar plaats in
verpleeghuis
Jubileum elektronenmicroscopie
Directie van Alphens bioscoopcomplex streeft alsnog naar lift
Teleurgestelde gehandicapten
gaan gemeente aanschrijven
WOENSDAG 9 NOVEMBER 1977
STREEK
PAGINA 19
ALPHEN AAN DEN RIJN - Of de vier bioscoopzalen van
Jogchem's Theaters in Alphen aan den Rijn wel of niet
toegankelijk zullen worden voor gehandicapten (al of niet
in ëen rolstoel) is na een gisteren gehouden gesprek tussen
deskundigen van de gemeente, de directie van Jogchem's
Theaters en gehandicapten nog altijd even onzeker.
"We zullen er alles
kelijkheid
invalide iets kan
alsnog een lift in het gebouw te worden gedaan als dat warenhuis
realiseren", aldus M. Sanders, di- gemoderniseerd wordt.
recteur van Jogchem's Theaters
gebouw-eigenaar J. de Grauw
wilde nog een stap verder gaan
door zich daarvoor persoonlijk
borg te stellen.
Met de eerste mogelijkheid kwam
Sanders min of meer naar aanlei
ding van opmerkingen van de ac
tiegroep tijdens het gesprek. Die
actiegroep wees erop, dat bij de
AVO deskundigen zijn, die gewend
zijn om alle mogelijke plannen en
Toezegging gebouwen te bekijken op de moge-
lijkheden om voorzieningen voor
Een toezegging die wel moest ko- gehandicapten te treffen. De
men, nadat beiden waren ingegaan tweede mogelijkheid noemde San-
op een uitnodiging van het college ders zejf minder gunstig, omdat
van burgemeester en wethouders die, zo al realiseerbaar, pas kan
met de actiegroep van gehan- worden uitgevoerd als V en D ver-
dicapten om tafel te gaan zitten.
Sanders opperde twee mogelijk
heden: samen met de AVO (organi-
nieuwd is. En tot zolang zal er dan
voor de gehandicapten geen andere
toegangsmogelijkheid zijn dan zich
gehandicapten) zoeken de trap te laten opdragen.
naar een mogelijkheid
gebouw een lift te maken. Of samen
met buurman Vroom en Drees-
mann bekijken of er aan de toegan-
In de discussie speelden deskundi
gen van de brandweer een belang
rijke rol. De gemeentelijke brand
weer had namelijk toen voor het
eerst bekend werd, dat in het
bioscoopcomplex in Alphen geen
lift zou komen min of meer de
zwarte piet toegespeeld gekregen.
In de eerste tekeningen voor het
filmzalencomplex was namelijk
wel een lift opgenomen, gesitueerd
in het trapgat. Een plan wat voor de
brandweer onaanvaardbaar was,
omdat er dan op de trap te weinig
ruimte zou overblijven voor vluch
tende mensen in geval van brand.
In een tweede ontwerp was de trap
"vluchtveilig" genoeg, maar de lift
verdwenen. Uit brandpreventief
oogpunt, en dat was het enige
waarover de brandweer had te oor
delen, geen punt. Overigens, zo
werd toegegeven, op een bepaald
punt voldoet het gebouw niet he
lemaal aan de voorschriften. Hoe
dat te rijmen valt met de verder zo
stringent geëiste naleving van
voorschriften werd niet niet uit de
doeken gedaan.
Volgens Sanders is er wel gezocht
naar andere mogelijkheden als pla
teau-lift of stoeltjes-lift; zich langs
de trapleuning bewegende voor
zieningen. Ook die bleken bij de
brandweer onaanvaardbaar. Zelfs
als tussenoplossing, indien mocht
ALPHEN AAN DEN RIJN - De
actiegroep "bioscoop voor ge
handicapten", een naam die
tijdens een gisteravond ge
houden vergadering werd ge
kozen, denkt aan gerichte ac
ties en gaat in elk geval brie
ven schrijven aan de gemeen
teraad en andere instanties.
Hiermee wil men bereiken,
dat het bioscoopcomplex in
aanbouw in Alphen aan den
Rijn alsnog ook voor gehan
dicapten (al dan niet in een
rolstoeltoegankelijk zal
worden.
Of en wanneer gerichte acties
(welke wilde men nog niet
zeggen) gevoerd gaan wor-
den, zal voor een deel wel af
hankelijk zijn van de ge
sprekken die nog zullen wor
den gehouden conform het
geen gisteren in een vergade
ring met ondermeer de direc
tie van Jogchem's Theaters, de
brandweer, het college en de
De actiegroep "bioscoop voor
gehandicaptenis verder
vooral teleurgesteld in de
houding van het gemeentebe
stuur.
"Men wist dat een wijziging
van de bouwverordening
eraan zat te komen. Een wij
ziging die het toegankelijk
zijn van openbare gebouwen
voor gehandicapten verplicht
zou stellen. Dat men dan in
Alphen toch een bouwver
gunning gaf aan een bioscoop
die aan die eisen niet voldeed,
is uiterst teleurstellend"
Hoop dat er toch een oplossing
wordt gevonden heeft men na
het gisteren gehouden gesprek
vooral gevestigd op de exploi
tant; niet op de gemeente, die
als de schuldige van de
huidige situatie wordt aan
gemerkt.
blijken dat alleen met V en D een
definitieve oplossing mogelijk te
vinden zou zijn.
"Een brand is nu eenmaal niet te
programmeren", aldus de brand
weer. Overigens zouden een pla
teau- of stoeltjeslift ook geen op
lossing betekenen voor alle groe
pen gehandicapten, zo liet de ac
tiegroep tijdens het gesprek, dat
onder leiding van burgemeester
mr. R.M. Gallas stond, weten.
Sanders liet verder merken, dat de
actie in Alphen Jogchem's Thea
ters bepaald niet onberoerd heeft
gelaten. "In de andere steden waar
we gaan bouwen zal ons dit niet
meer overkomen", gaf hij te ken
nen. Tot tevredenheid van de ac
tiegroep, die echter (begrijpelijk)
wel bleef volhouden: "Dit had niet
mogen gebeuren, gezien het feit,
dat één op de tien mensen gehan
dicapt is". Terwijl verder ook uitge
rekend was, dat het in Alphen in elk
geval ging om minimaal tweehon
derd rolstoelgebruikers.
In elk geval zal bij de studies en
gesprekken die nu gaan plaats vin
den zowel de Alphense brandweer
als een vertegenwoordiger van de
actiegroep betrokken blijven.
En ook de verzuchting van San
ders: "Wij hebben van dit gesprek
wel geleerd, dat moet ik eerlijk be
kennen", kwam oprecht genoeg
over om geloofwaardig te zijn.
Zoals ook de verzuchting van de ac
tiegroep: "Ondanks alle bereidheid
is voor ons de zon niet opgegaan".
ALPHEN AAN DEN RIJN - Volgende week
zullen de eerste bewoners het gloednieuwe Al
phense verpleeghuis 'Oudshoorn' (bij het Rij
noord-ziekenhuis) betrekken. Nu al zijn er méér
aanvragen (150) voor een plaatsje dan er bedden
(voorlopig een 136-tal) zijn.
Geneesheer-directeur dr. J. J. Mul
der is er dan ook van overtuigd
dat het verpleeghuis spoedig
voor 95 procent bezet kan zijn.
Het grote aantal aanvragen dat nu
al binnen is, het feit dat het aantal
bejaarden in deze omgeving
groeit plus het in deze regio nog
altijd te geringe aantal bédden
voor gedragsgestoorden doen dr.
Mulder de verwachting uitspre
ken dat het Alphense verpleeg
huis binnen vijf jaar óók de
vierde bouwlaag zal mogen klaar
maken voor gebruik. Dan komen
er nog eens 69 bedden bij.
Rolstoelen
Het verpleeghuis is volledig afge
stemd op roelstoelgebruikers, lo
gisch, want veel van de toekom
stige bewoners zullen zich daar
mee verplaatsen.
Waarmee dan gelijk een ken
merkend verschil met een
ziekenhis is aangeduid, want in
het verpleeghuis zullen de men
sen zoveel als mogelijk is, óp zijn.
De bewoners kunnen zich bezig
houden in de huiskamers, maar
ook gaan en staan door het ge
bouw.
Bijvoorbeeld naar de recreatiezaal,
die min of meer een café-functie
zal krijgen. Of naar de kapper of
het winkeltje in het gebouw. Of
naar de fysische therapie of de
bezigheidstherapie.
Therapieflat
Die beide laatstgenoemde afdelin
gen spelen overigens een belang
rijke rol. Want 'het verpleeghuis
is geen eindstation', om met de
woorden van dr. Mulder te spre
ken.
'Er wordt echt gewerkt aan de te-
rugkeei van de mensen in de
normale maatschappij, in het ei
gen huis of in het bejaarden
tehuis. Voor de lichaamlijk ge
handicapten is dan die afdeling
fysische therapie, zeer compleet
uitgerust en buiten zijn voortzet
ting vindend in een therapietuin,
van erg veel belang.
Van nog meer belang bij de terug
keer in de maatschappij is de the
rapieflat, door dr. Mulder aange
duid met 'de trots van ons huis'.
Die therapiefiat is een woning zoals
je die ook in een belaardenhuis
kunt aantreffen. Met een klein
keukentje, met een eigen toilet,
en een zit-slaapkamer voor twee
personen. Bewust, want niet al
leen de patiënt die op zijn terug
keer wordt voorbereid zal in die
fiat verblijven, maar ook zijn of
haar vaste levenspartner.
Dr. Mulder: 'Die krijgt dan de kans
om te leren hoe hij of zij met zijn
of haar wederhelft moet omgaan.
Dat is minstens zo belangrijk'.
De fiat is bovendien ook minder
'rolstoel-bewust' ingericht
(nauwere draaien), omdat dit ook
meestal in het dagelijks leven zo
zal zijn.
Het begint al bij de grote glazen
buitendeuren die bij nadering
van iemand automatisch
opengaan. De balie in de hal is zo
uitgevoerd, dat ook de rolstoel
gebruiker er met zijn voortbewe
gingsmiddel voor kan rijden en
ongehinderd door de hoogte die
normale balies plegen te hebben
met de receptioniste kan spre
ken.
Het zou teveel zijn om alle voor rol
stoelpatiënten gemaakte voor
zieningen te noemen. Eén detail
nog: de spiegels boven de spe
ciale wasbakken in de toiletten
kunnen voor rolstoelgebruikers
naar voren worden gekanteld,
zodat ook de zittende mens zich
zelf kan bekijken.
Geen klassen
Het verpleeghuis telt nu nog 138
bedden, bedden die een kapitaal
tje van zo'n 21/2 ton vertegen
woordigen. Het zijn dan ook spe
ciaal uitgevoerde bedden, die
met een simpele voetbeweging
door de verpleegkundige of
ziekenverzorgster op 'werk-
hoogte' kunnen worden ge
bracht. Of zo laag kunnen worden
gezet, dat de patiënt zonder
moeite zijn bed kan verlaten.
Die bedden staan op vier-, twee- en
eenpersoonskamers, een inde
ling die niets met klasse te maken
heeft, want die kent men in het
verpleeghuis niet. Dr. Mulder.
'We kijken naar de toestand van
de patiënt en de medische-so-
ciale omstandigheden zijn bepa
lend voor de indeling op een be
paalde kamer'.
Aankleden
Die kamers zien er niet zo 'zieken-
huisachtig' uit; de bedden zijn
groen en bruin, het beddengoed
is gekleurd evenals knoppen en
lijsten van kasten. Voor de ramen
hangen gekleurde overgordijnen,
geen vitrages om de bedlegerige
patiënten een zo onbelemmerd
mogelijk uitzicht op de buiten
wereld te bieden.
De kamers en het gebouw maken
nu nog een wat steriele indruk.
'Logisch', aldus dr. Mulder, 'want
er wordt nog niet gewoond. Maar
het is wel de bedoeling, dat de
bewoners de zaak gezellig gaan
aankleden. Met dingen die ze zelf
leuk of mooi vinden'.
Bewoners. Aanmeldingen zijn er al
meer dan er bedden zijn. Toch zal
dr. Mulder er voor waken, dat het
verpleeghuis snel volloopt.
'We mogen van het ministerie het
eerste jaar aanloopverliezen
lijden, in financieel opzicht heb
ben we dus enige ruimte. Het lijkt
economisch voordeliger om zo
snel mogelijk vol te lopen, maar
je hebt dan wel driejaar nodig om
de organisatorische rommel die
je daarmee aanricht, op te rui-
Vandaar geleidelijkheid; opdat
personeel en bewoners rustig op
elkaar kunnen inspelen, over en
weer en onder elkaar.
Open zaak
In die tijd zal dan ook geleidelijk
het contact met buiten op gang
moeten komen. Pr. Mulder
noemt het verpleeghuis een open
zaak en hij wil zoveel mogelijk de
buitenwereld bij het gebeuren
binnenshuis betrekken.
Bezoekuren zijn er dan ook niet en
verder hoopt dr. Mulder, dat bij
voorbeeld de damclub of de kla-
veijasclub in de grote café-rec
reatiezaal activiteiten zullen ont
plooien.
'In het begin zal dat nog wel niet
direct te realiseren zijn, omdat we
dan onze energie nodig zullen
hebben om alles goed te laten
functioneren. Maar als het een
maal draait dan zullen we er alles
aan doen. Zullen we ook probe
ren het buurtcentrum in te
schakelen'.
Het verpleeghuis Oudshoorn on
derhoudt nauwe banden met het
ziekenhuis Rijnoord. De gebou
wen zijn tegenover elkaar gele
gen en bepaalde faciliteiten die
het verpleeghuis biedt worden
voor beide instellingen gebruikt.
Zoals de opleidingsvleugel en de
administratie, beide in
Oudshoorn, beide werkzaam en
in gebruik voor en bij zowel het
ziekenhuis als het verpleeghuis.
De balie met alles wat daarbij hoort
(bijvoorbeeld brandmelding) is
verbonden met de balie van het
ziekenhuis die dag en nacht bezet
is. Tenslotte de keuken in het
verpleeghuis, die zowel voor het
ziekenhuis als het verpleeghuis
(en Tafeltje Dekje) de maaltijden
levert.
Aangenaam
Al met al staat aan de Delfzichtweg
een goed en modern verpleeg
huis te wachten op zijn eerste
bewoners. Een gebouw, dat rond
de 25 miljoen gulden heeft ge
kost, maar dat lijkt te voldoen aan
de kwalificatie van dr. Mulder
'Een verpleeghuis is een noodza
kelijk kwaad, dat je zo aange
naam mogelijk wilt laten zijn'.
De keuken van 'Oudshoorn'Hier wordt zowel voor de eigen bewoners van het nieuwe Alphense verpleeghuis
bereid, als voor het (vlakbij gelegen) ziekenhuis Rijnoord en de organisatie „Tafeltje Dekje', die eten aan huis
bezorgt bij zieken in Alphen.
Vijf pioniers krijgen onderscheiding in Leiden
LEIDEN - De komende twee dagen
zal er in Leiden een jubileum-ver
gadering worden gehouden door de
Nederlandse Vereniging voor Elek
tronenmicroscopie. De vereniging,
waarvan zowel wetenschappers als
technici lid zijn, bestaat dit jaar 25
jaar en daarom zal de vergadering
een bijzonder karakter hebben.
Zo zullen er op de eerste dag vijf
pioniers op het gebied van de elek
tronenmicroscopie een onder
scheiding-» krijgen. En tijdens de
vergaidenng is er in het collegege
bouw van de Gorlaeuslaboratona
een tentoonstelling ingericht over
het ontstaan en de geschiedenis
van de elektronenmicroscopie in
Nederland.
De organisatie van deze tentoon
stelling is in handen van dr. J. Mel-
lema van het biochemisch labora
torium van de universiteit in Lei
den, drs. P. Brederoo van het Labo
ratorium voor Elektronenmicros
copie en mevrouw M. Fournier en
G.A.C. Veeneman van
"Boerhaave". Op de tentoon
stelling, die voor iedereen gratis
toegankelijk is (openingstijden
donderdag en vrijdag resp. van half
één tot vijf uur en van negen tot vijf
uur) is o.m. de in 1940 door prof. dr.
ir. J. B. Ie Poole (Delft) ontwikkelde
elektronenmicroscoop te zien,
evenals een foto-paneel waarop de
ontwikkeling van de elektronen
microscopie staat afgebeeld, en an
dere elektronenmicroscopische en
bijbehorende apparatuur. Een deel
Rijnsburger Van Egmond exposeert
HAZERSWOUDE - Nadat in de af
gelopen maanden de Hazer-
swoudenaren John Hakkaart en
Godfried Claassen in het ont
moetingscentrum van hun
woonplaats, Het Anker, hun kun
stuitingen exposeerden, heeft de
Rijnsburger Joop van Egmond
daar nu zijn kunstvaar
digheidtenten opgeslagen.
Van Lgmond toont er sedert gister
avond, toen burgemeester Ten
Heuvelhof de expositie opende,
tot en met het einde van deze
maand voorbeelden van zijn
veelomvattende werk: schilde
rijen, aquarellen en tekeningen.
De Rijnsburger, die erover
piekert om van zijn hobby zijn
beroep te maken, heeft intussen
te kennen gegeven dat de ten
toonstelling in Het Anker voor
lopig een "stop" is. In dier voege
dat hij zijn werk na 30 november
voor een poosje binnenskamers
houdt.
Dus wie Joop van Egmonds oeuvre
wil bezichtigen, moet snel een
gang naar Het Anker maken.
Openingstijden: maandag tot en
met vrijdag (19.00 - 23.30 uur), za
terdag (16.00 - 18.00 en 20.00 -
23.30 uur) en zondag (12.00 -17.00
en 19.00-23.30 uur).
KUNSTRIJDEN - De Nederlandse
kunstrijdsters Astrid Jansen in de
Wal en Bibiane Pruyn zijn res
pectievelijk als zestiende en zeven
tiende geëindigd bij de internatio
nale wedstrijden om de Rich-
mond-trofee in Londen.
van het expositiemateriaal, waar
onder de elektonenmicroscoop van
Le Poole, zal worden toegevoegd
aan de collectie van het museum
"Boerhave".
De elektronenmicroscopie begon
in Nederland in de jaren dertig-vee
rtig gestalte te krijgen. Volgens
prof. dr. W. Th. Daems, hoogleraar
in de submicroscopische cytologie,
vormden de elektronenmicroscoop
en bijbehorende hulpmiddelen in
die tijd een doel op zichzelf. Toen
eenmaal de elektronenmicroscoop
in de wetenschap volop in gebruik
was, was de elektronenmicroscopie
louter nog een techniek waarmee
men zich op het wetenschappelijk
probleem kon cencentreren.
Begin van de jaren zestig kwam ook
de ontwikkeling van de ultramic-
rotomie op gang. Microtomie heeft
betrekking op het snijden van on
voorstelbaar dunne preparaten van
een bepaald materiaal, dat door
middel van de elektronenmicros
coop onderzocht moet worden. In
het algemeen geldt: hoe dunner het
materiaal hoe nauwkeuriger men
het kan onderzoeken.
Het snijden van die dunne prepara
ten gebeurt in het Laboratorium
voor Elektonenmicroscopie op het
terrein van het academisch zieken
huis met behulp van zg. glasmes
sen, die op een speciale manier
worden vervaardigd. Aan de hand
van de aldus verkregen (biomedi
sche) preparaten kan men bijvoor
beeld cellen bestuderen en dat kan
van groot belang zijn voor de medi
sche wetenschap, bijvoorbeeld op
het gebied van kankeronderzoek.
De elektronenmicroscoop werkt
met een elektronenbundel, die een
kleinere golflengte heeft dan licht.
De elektronenmicroscoop vergroot
dan ook meer dan de lichtmicros-
coop.
Te onderzoeken materiaal kan on
der de elektronenmicroscoop IV2
tot 2 miljoen maal worden vergroot.
Het ligt voor de hand dat hierdoor
uiterst kleine details (zoals de cel
len) goed kunnen worden onder
zocht. Dat gebeurt in Leiden zoals
gezegd op het gebied van de medi
sche wetenschap, maar ook op het
gebied van de metallurgie (Kamer-
lingh Onneslaboratorium), bij
voorbeeld om fouten in metaalcon
structies op te sporen, en bij de
biochemie, botanie en zoölogie.
Een vrij nieuwe vinding op het ge
bied van de elektronenmicroscopie
is de analytische elektronen
microscoop, waarmee door middel
van röntgenstraling kan worden
nagegaan wat er in het te onderzoe
ken materiaal zit. Het Laborato-
De analytische elektronen
microscoop lkosten: 7 ton),die in het
Labratonum voor Elektronen
microscopie op het AZL-terrein
staat.
rium voor Elektronenmicroscopie
heeft zo'n dure elektronenmicros-
coop (kosten: zo'n 7 ton) in z'n bezit,
maar volgens prof. Daems wordt
daar door wetenschappers uit het
hele land een beroep op gedaan.
Geregeld worden er ook weten
schappelijke en technische erva
ringen uitgewisseld. Daaraan zal
o.m. door middel van de komende
vergadering van de vereniging een
bijdrage worden geleverd.
VRIJDAG
OPEN
HUIS
ALPHEN AAN DEN RIJN - Het
verpleeghuis Oudshoorn is
bijna geheel klaar. Op 11 no
vember mag de Alphense be
volking 's middags van 15 tot
18 uur een kijkje komen ne
men in Alphens nieuwste
voorzien ing op het terrein van
de gezondheidszorg
Het gebouw heeft, met inbegrip
van grond en inventaris, zo'n
25 miljoen gekost. Het ont
werp is van de architecten
Van Mil, Groenhart en Vro-
man uit Alphen aan den Rijn
en Woerden en gebouwd door
Muys en De Winter uit Rot
terdam.
In december 1975 werd begon
nen met de terrein werkzaam
heden,in januari 1976 ging de
eerste paal de grond inOp 16
november vorig jaar werd het
hoogste punt bereikt.
In het verpleeghuis, dat eind
deze maand door de eerste
bewoners betrokken gaat
worden, is ongeveer 3000 ku
bieke meter beton verwerkt,
600.000 gevelstenen en 7500
vierkante meter gips
bouwblokken. Het hele ge
bouw is geïsoleerd, in grote
glasoppervlakten zit ther
mopane.
Het gebouw, dat één grote en
twee kleinere liften telt, is nu
ingericht voor 138 patiënten,
69 lichamelijk gehandicapte
mensen en 69 gedragsgestoor
den. De vierde bouwlaag, die
nu nog alleen maar is uitge
voerd in ruwbouw, maakt
uitbreiding tot 207 bedden
mogelijk. De 138 bedden van
nu zijn verdeeld over 24 vier-
beds-kamers, 12 tweebeds-
kamers, 16 eenbeds-kamers en
2 isoleerkamers. Per afdeling
van 12 personen is er één
huiskamer.
Hoe dat er allemaal uitziet mag
elke Alphenaar dus vrijdag
middag zelf gaan bekijken. In
bijgaand artikel een vóór-in
druk.
Liever boom
dan frontale
botsing
ALPHEN AAN DEN RIJN - De
32-jarige Amsterdammer J.K.
moest gisteren met nierletsel en
een gebroken been worden op
genomen in het ziekenhuis Rij
noord. De man was op de Bos-
koopseweg met zijn personen
auto op een boom gebotst. K.
reed op die weg richting Bos
koop, wilde op een gegeven mo
ment een vrachtwagen inhalen,
maar zat terwijl hij naast die
vrachtauto zat een tegenligger
naderen. Hij wilde afremmen om
weer achter de vrachtauto te
kunnen duiken, maar schoot met
zijn voet tussen gaspedaal en
kwam klem te zitten. De Am
sterdammer zocht toen in een
flits de linkerberm op; liever dan
een frontale botsing te riskeren.
Liefdevoor
Vara-radio
ALKEMADE - De muziekvereni
ging "De Liefde voor Harmonie'
is vanavond van half acht tot acht
uur te beluisteren voor de Vara-
radio. In het programma Vrije
tijd, blije tijd, zal een portret van
de muzikanten worden uitge
zonden. De Vara maakte deze
opnamen (in de technische
school in Oude Wetering) in var-
band met de naderende negen
tigste veijaardag van de "Liefde"
