'Emoena'-koor: wortel
geschoten in "Zuid
Zwitseis geld
uit Holland
"OPEN COMMUNIE IS NU NOG NIET MOGELIJK"
Belgisch pleidooi voor mensenrechten
postgiro en
rijkspostspaarbank
Ongeveer 500
dienstplichtigen
mogen „kloffie"
weer uittrekken
Die maaltijd, van wie is die toch eigenlijk
Voor de RK Kerk is een "open
communie" nog niet mogelijk. De
bisschoppenconferentie van Ne
derland heeft de ontwerpverkla-
ringen over de "maaltijd des He
ren" en het kerkelijk ambt, van de
commissie "Intercommunie en
ambt" van de raad van Kerken, niet
overgenomen.
Deze commissie adviseert tot
ruimere deelneming aan eikaars
"maaltijd".
Kardinaal Willebrands heeft laten
weten, dat de bisschoppen een
duidelijker eenstemmigheid nodig
achten over drie punten: de wer
kelijke tegenwoordigheid van het
Het koor heeft nu ook een
naam. "Emoena". Dat is het
hebreeuwse woord voor "ver
trouwen". Onder de ver
schillende betekenissen die
men daaraan kan hechten, is
in ieder geval ook deze, dat
het koor geen doodlopende
weg voor zich ziet. Het heeft
vertrouwen in de toekomst.
Ook daarom wordt het mor
gen, op zijn eerste verjaardag,
een 'dolle feestavond".
Die woorden komen van Peter
Onvlee, de voorzitter van het
koor, die overigens realist ge
noeg is om de schaduw te zien
die over dit feest valt.
"Onze dirigent, Mike van Bó-
ren, gaat per 1 januari het
koor verlaten. Hij heeft het te
druk gekregen. Het spijt hem,
omdat hij zeer enthousiast
over het koor is. Ook een koor
in Voorschoten moet hij laten
schieten.
Het bestuur is druk bezig met
het zoeken naar een opvolger,
maar dat valt lang niet mee.
Goede dirigenten zijn meestal
al druk bezet en men wil toch
wel een dirigent die ongeveer
lichaam en bloed van Christus in de
eucharistie, het eigen offerkarakter
van de eucharistische viering en de
noodzaak van het sacramentele
priesterschap.
Ten aanzien van het ambt verklaart
de kardinaal, dat de rk kerk altijd
een wezenlijk belang heeft gehecht
aan de ononderbroken ambt
sopvolging van de apostelen af tot
nu toe, en geen sacramenteel ambt
erkent dat buiten deze opvolging
staat. De bisschoppen missen in het
stuk van de commissie het aspect
van de Wijding en het geloof in het
primaat (oppergezag) van de paus.
in dezelfde lijn het werk
voortzet. Een tamelijk jonge
dirigent, die behalve het re
pertoire ook de sfeer in het
koor goed aanvoelt, want er
wordt altijd met veel plezier
gerepeteerd.
Het ziet er wel wat somber uit
als ons dit niet zal lukken. Een
koor staat of valt met zijn di
rigent".
Eigen werk
"Emoena" is in zijn eerste jaar
gegroeid naar 60 leden. Elke
maandagavond van 8 tot 10
uur repeteren zij in het ge
bouw Staalwijk aan de He
renstraat. Na de oefening
wordt er boven bij een
drankje gezellig wat nage-
kletst. Het repertoire bestaat
uit vlotte geestelijke liederen
en een aantal spirituals.
Peter Onvlee: "Behalve een
aantal bekende liedjes, waar
van de muziek soms veran
derd is, worden er ook liede
ren gezongen waarvan tekst
en muziek zelf gemaakt zijn.
Soms voor een speciale gele-
Dirigent Mike van Boren
...vertrek met spijt...
genheid, zoals met de "Week
van de stad" in de Vredes-
kerk."
Meestal zingt het koor twee- of
vierstemmig.
"Zoals bij de meeste koren het
geval is, zijn de man
nenstemmen in de minder
heid. Vokaal kunnen ze het
wel bolwerken, maar toch
kan een aantal man
nenstemmen best voor aan
vulling zorgen. Ook alten en
sopranen willen wij er nog bij
hebben. De leeftijden liggen
ongeveer tussen de 15 en 30
jaar".
Wie belangstelling heeft, Wilma
Marijt, Cosijnstraat 2, Leiden,
telefoon 144322, zit klaar om
nadere inlichtingen te geven.
Ook het combo heeft zijn draai
gevonden. Na maanden repe
teren kon het voor het eerst
samen met het koor optreden
in de gezinsdienst van 16 ok
tober. Peter is er zeker van,
dat de nieuwe dirigent nog
heel wat met ze kan bereiken,
"want de mogelijkheden zijn
ruimschoots aanwezig".
Het combo bestaat uit vier
mensen. Ze spelen sologitaar,
slaggitaar, basgitaar en
drums. Het zou prettig zijn als
daar nog een fluitist bij
kwam.
Op 20 november treedt het
koor, dat eens in de twee
maanden een eigen "krant"
uitgeeft, op in het huis van
bewaring in Scheveningen.
"Er worden daar twee korte
diensten gehouden, en na af
loop is er gelegenheid tot ge
sprek met de mensen die de
dienst bijwoonden".
Op 11 december werkt
Emoena mee aan een dienst
met geestelijke gehandicap
ten in Leiderdorp.
De balans, na 1 jaar jongeren
koor is beslist positief.
Allen die dirigent
"Emoena" zou echter zo niet
heten, als het daarom bij de
pakken neerzat.
De Gr.
gezamenlijk belijden en als een
belangrijke bijdrage tot verder
gaande bezinning.
In de commissie "Intercommunie
en ambt" hebben vertegenwoordi
gers zitting van de RK Kerk (onder
wie bisschop Ernst van Breda), de
Hervormde Kerk, de Gerefor
meerde Kerken, de Oud-Katho
lieke Kerk, de Evangelisch-Lut-
herse Kerk en de Evangelische
Broedergemeente. De Remon
strantse Broederschap en de Alge
mene Doopsgezinde Sociëteit heb
ben halverwege de beraadslagin
gen moeten afhaken. Namens de
Raad van Kerken maakt dr. H.A.M.
Dr. A. Wind (53) te Leiden, leraar
godsdienst aan het Visser 't
Hoofdlyceum, is met ingang van 1
januari benoemd tot stafdocent
voor bijbelse ethiek en antropolo
gie aan de christelijk-sociale aca
demie in Kampen. Leraar in Leiden
werd hij in 1971, na drie jaar docent
te zijn geweest aan een theologi
sche school xn Beiroet (Libanon).
Kandidaat D. Visser is deze week
in Nieuw-Vennep bevestigd tot
predikant van de christelijke gere
formeerde kerken. Zijn bevestiger
was ds. A. K. Wallet van Ouderkerk
aan de Amstel. In dezelfde dienst
deed ds. Visser intrede. Hij is in
Nieuw-Vennep de opvolger van ds.
W. de Graaf.
De hervormde diakonie in
Utrecht heeft f 5000 overgemaakt
naar het Werelddiakonaat ter leni
ging van nood in Zuid-Afrika. Op
de gemeenteleden is een beroep
gedaan eveneens steun te verlenen,
"want diakonaat is geen aangele
genheid van de diakonie alleen,
maar de diakenen zijn er om de ge
meente daarin voor te gaan".
Vierkant fout
Prof. dr. K. Runia, hoofdredac
teur van het Centraal Weekblad van
de Gereformeerde Kerken: "De
enige weg in Zuid-Afrika is die van
de ronde tafel, waar men als gelijk-
berechtigden met elkaar de weg
naar de toekomst zoekt. Zonder die
ronde tafel gaat het daar vierkant
fout".
Als er één instantie is die misschien
de regering nog kan keren op de
door haar ingeslagen "heilloze
weg", dan zijn dat, volgens Runia,
wel de blanke kerken van gerefor
meerde signatuur. Toen prof. Ru
nia echter deze zin opschreef voor
zijn weekblad, had hij nog niets
over een reactie van die kant ge
hoord.
Het Algemeen Diakonaal Bureau
van de Gereformeerde Kerken te
Leusden kreeg van de nu in Lon
den wonende Russische dissident
Wladimir Boekowski de tekst van
Fiolet (rk) deel uit van de commis-
Actueel
In Trouw lazen wij nog een com
mentaar van de "meditatie-domi
nee" op de reactie van de bisschop
pen.
"Men kan wel zeggen dat de Ne
derlandse bisschoppen er dit jaar
voor gezorgd hebben, dat de her
vormingsdag (31 oktober) ineens
heel actueel is geworden. Opnieuw
worden de gelovigen gebonden aan
de transsubstantieleer ten aanzien
van het avondmaal, "de wezenlijke
.Prof. Runia
.één weg
de Open Brief, die hij met enkele
andere uitgeweken of uitgewezen
dissidenten dezer dagen schreef
aan de vertegenwoordigers van de
staten, die deelnemen aan de
veihgheidsconferentie in Belgrado.
In deze brief wordt gevraagd op
deze conferentie het lot van de ver
schillende Helsinki-groepen in de
Sowjet-Unie aan de orde te stellen,
te eisen, dat de gearresteerde leden
van deze groepen worden vrijge
laten en een internationale com
missie in het leven te roepen, die de
schendingen van de mensenrech
ten in de Sowjet-Unie nader onder
zoekt.
Beroepingen
Beroepingswerk: Hervormde
Kerk - Aangenomen naar Maasdijk
M. J. Kalvenhaar Nieuwleusen; be
dankt voor Nieuw-Amsterdam M.
J. Kalvenhaar, voor Delft C. van
Evert Steenbergen; benoemd tot
bedrijfspastor bij de stichting
DISK (dienst in de industriële sa-
tegenwoordigheid van Christus",
zoals het heet, de exclusieve positie
van de geordende en celibataire
priester en de erkenning van de
paus als aards hoofd van de kerk.
Misschien dachten we te vroeg, dat
het niet meer zo nodig was om met
de Heer der kerk te bidden "dat zij
allen één zijn".
En R.P. van Lier (rk): "Die maaltijd
des Heren, van wie is die nu toch
eigenlijk? Van kerkelijke bewind
voerders? Van apostolische suc
cesoren? Of van Hem Die was. Die
is en Die zijn zal?".
menleving vanwege de kerken) te
Nijmegen P. Polvliet Zaandam.
Geref. Kerken: aangenomen naar
Apeldoorn (geestelijk verzorger
stichting "Casa Bonita") J. N. Na-
mmensma Sneek.
Geref. Kerken Vrijgemaakt: be
dankt voor Dronten C. Bakker En
schede.
Geref. Gemeenten: bedankt voor
Middelharnis en voor Nunspeet
Chr. v. d. Poel Yerseke, voor Am
sterdam-Noord en voor Scherpe-
nisse J. Mol Rijssen, voor Krimpen
aan de IJssel en voor 's Gravezande
A. Moerkerken Nieuw-Beyerland,
voor Poortvliet L. Blok Capelle aan
de IJssel, voor Rotterdam-IJs-
selmonde W. C. Lamain (Ver. Sta
ten), voor Emmeloord J. C. We-
strate (Canada).
Geref. Kerken: aangenomen in het
beroep voor de geestelijke verzor
ging van de Nederlandse gemeen
schap in Zwitserland J. A. A. de
Boer, Haarlem.
Oud-Katholieke Kerk: benoemd te
Aalsmeer A. van den Hoek, priester
in buitengewone dienst van het
bisdom Haarlem.
De bisschoppen van Nederland
hebben hun gelovigen opgeroepen
zich in hun eigen omgeving in te
zetten voor de vreemdelingen.
"Het kan niet met genoeg nadruk
gezegd worden, dat de vreemdeling
tussen christenen een onaanvecht
baar recht heeft op een gelijkwaar
dige plaats". "In ieder geval moeten
christenen mensen van een ander
ras of land zonder vooroordeel en
wantrouwen tegemoettreden'
De bisschoppen doen hun appèl in
een brief ter gelegenheid van de
"Dag voor de vreemdeling", zon
dag 20 november. De brief zal wor
den voorgelezen tijdens de vierin
gen in dat weekeinde.
De bisschoppen betreuren het, dat
de meeste Nederlanders geen idee
hebben van wat vreemdelingen
door hun rijke cultuur, godsdien
stige beleving en goede manier van
omgaan met elkaar voor onze eigen
maatschappij kunnen betekenen.
De Lutherse Kerk van Australië
en de Australische rk bisschoppen
conferentie hebben eikaars doop
erkend. De kerken verklaren dat
deze erkenning de basis is waarop
verder oecumenisch gesprek mo
gelijk is.
In ons land bestaat de erkenning al
sinds de jaren 60 tussen de RK Kerk
enerzijds en de Hervormde Kerk,
de Gereformeerde Kerken en de
Evangelische Lutherse Kerk an
derzijds. In 1974 werden ook de re
monstranten daarbij betrokken.
Bezinning
De betrokken reformatorische
kerken hebben positiever ge
reageerd op de ontwerp- verklarin
gen van "Intercommunie en ambt".
De lutherse synode aanvaardt de
verklaring van de commissie om
dat de eenheid in Christus al gege
ven is. De kerken moeten wel ko
men tot erkenning van eikaars
ambten.
De broederschapsraad van de
doopsgezinden wijst erop, dat daar
al lang een open avondmaalsprak-
tijk bestaat. De commissie had zich
ook moeten uitspreken over de
vrouw in het ambt, vinden de
doopsgezinden.
De gereformeerde synode acht de
voorstellen van de commissie bij
zonder geschikt om te dienen als
uitgangspunt voor verdere bezin
ning. Ze spreekt zich niet uit over
gemeenschappelijke viering van
het avondmaal en wederzijdse er
kenning van ambten.
De hervormde synode heeft, met
een kleine minderheid tegen, de
hoop uitgesproken dat ook in an
dere kerken het open en oecume
nisch avondmaal mogelijk zal wor
den. Zij aanvaardt de ontwerp-ver-
klaring als een uitdrukking van een
Druk zoeken naar nieuwe dirigent
LEIDEN - Na een jaar kan het jongerenkoor van de
Vredeskerk wel zeggen dat het wortel heeft geschoten
In Leiden-Zuid. Veel mensen zijn daar blij mee. Niet
alleen omdat het koor door zijn bijdragen tot verleven
diging van de samenkomsten de kerk goede diensten
kan bewijzen, maar ook omdat het een grote groep
jongeren samenbrengt die zich sérieus hiervoor willen
inzetten en er nog plezier aan beleven ook.
ADVERTENTIE
Is Zwitserland uw reisdoel deze winter?
Wij wensen u daar veel plezier. Maar laat
dat plezier niet bederven door te weinig
geld op zak. Neem wat betaalkaarten van
de postgiro mee.
Elk Zwitsers postkantoor geeft u er
maximaal 200 frank per kaart voor, op ver
toon van uw giropas. Men kan u
bovendien naar uw
paspoort vragen.
Goeie reis!
Contant vreemd geld in meer dan 30 landen.
Bloedarmoede
niet door lood
van Billiton"
ARNHEM (SP) - De bloedarmoede
van Arnhemse kinderen die rond
het metallurgische bedrijf Bil
liton wonen, is niet veroorzaakt
door de looduitstoten van het be
drijf, maar door andere (onbe
kende) factoren.
Tot deze voorlopige conclusie komt
een werkgroep van deskundigen.
Van de ongeveer 700 onderzochte
kinderen van 1 tot 7 jaar is een
aantal verwezen naar huisarts of
specialist voor nader onderzoek.
Het staat nu vast dat naarmate de
afstand tot Billiton kleiner is, de
loodbelasting toeneemt. Deze
loodbelasting is blijkens het on
derzoek niet zo groot dat een me
dische behandeling van de kin
deren nodig is.
De onderzoekers tekenen er bij aan
dat de veiligheidsmarge klein is.
Er bestaat een kans op loodver-
giftiging als door andere oorza
ken de loodopname zou toene-
Er zijn goede mogelijkheden om de
looduitstoot van Billiton binnen
internationaal aanvaarde normen
te brengen. De overheid moet die
normen snel gaan toepassen b|j
het verlenen van vergunningen,
aldus de werkgroep. Een onaan
vaardbaar hoge loodneerslag
daarmee kunnen worden vc
komen.
DEN HAAG (ANP) - Ongeveer
vijfhonderd dienstplichtigen, die
deze week voor eerste oefening zijn
opgekomen, hoeven maandag niet
naar hun onderdeel terug. Ze kun
nen wegens de onverwacht grote
opkomst niet worden ingedeeld, zo
heeft het ministerie van defensie
gisteren bekendgemaakt.
Uiterlijk vanmiddag hebben de
dienstplichtigen te horen gekregen
of ze hun dienstplicht niet hoeven
te vervullen. Driehonderd
dienstplichtigen van de laatste lich
ting (1977-6) was al bericht ge
stuurd, dat ze niet hoefden te ko
men. Niettemin zijn er nu nog vijf
honderd te veel.
De uitverkorenen kunnen er ook
voor kiezen twee maanden met be
taald verlof naar huis te gaan en
daarna alsnog de resterende
diensttijd te vervullen.
In september heeft zich eenzelfde
situatie voorgedaan Toen konden
425 dienstplichtigen na eerste op
komst naar huis.
De „onverwacht grote opkomst" is
te verklaren uit het feit dat de
dienstplichtigen zich niet hebben
gedragen zoals statisch was voor
zien, aldus het ministerie. Een lich
ting wordt een half jaar van tevoren
vastgesteld en is bijna het dubbele
van de werkelijke behoefte Nor
maal gesproken valt het teveel af op
grond van verlening van uitstel,
vrijstellingen en wegens gewe
tensbezwaren.
"CARANSA"-DUIZENDJES:
NUMMERS NU TE BOEK
AMSTERDAM (ANP) - Het onderzoek naar de vier ontvoerders van de
Amsterdamse zakenman Caransa en de tien miljoen gulden, waarmee zij
in ruil voor zijn vrijlating verdwenen, heeft nog geen tastbaar resultaat
opgeleverd. Een politie woordvoerder deelde gistermiddag mee. dat on
geveer dertig man van de Amsterdamse recherche op de zaak zijn gezet.
„Zij schuimen de hele stad af en controleren alles", zo zei hij
Inmiddels heeft de politie de serienummers gekregen van de tienduizend
bankbiljetten van duizend gulden, waarmee het losgeld is betaald. De
HOUSTON - David, een Amerikaans jongetje dat allergisch i
gewone lucht, heeft van de NASA een isolatiepak gekregen. Hiermee kan numm'erè"beslaan vrërtig"fSiióveïlen,' waarvan de Amsterdamse stads
hij zich wat meer bewegingsruimte eeroorloven. Vroeger was hij door zijn drukken, thans boekjes maakt Deze zullen aan alle bankkantoren tr
Nederland worden toegezonden.
aangeboren afwijking genoodzaakt i
n soort isolatieluchtbel te blijven.
BELGRADO (Reuter) - De Belgi
sche afgevaardigde op de con
ferentie in Belgrado, Roger De-
norme, heeft gisteren de com
munistische landen ervan be
schuldigd het recht op vrije me
ningsuiting niet te eerbiedigen en
misbruik te maken van psychia
trische methoden bij het optreden
tegen dissidenten.
Denorme sprak zijn verklaring uit
op een besloten bijeenkomst van
een commissie van specialisten op
het gebied van mensenrechten. De
verklaring werd daarna aan
journalisten overhandigd.
Denorme haalde een verklaring
aan van ondertekenaars van het
Tsjechoslowaakse manifest over
de mensenrechten „Charta 77",
van wie er vier onlangs in Praag
tot gevangenisstraffen zijn ver
oordeeld. Hij maakte daaruit op
dat vele duizenden Tsjechoslowa-
ken bloot staan aan vervolging en
discriminatie alleen omdat zij het
niet met de autoriteiten eens zijn.
Hij beschuldigde de communisti
sche landen van het toepassen van
een huichelachtige dubbele mo
raal ten aanzien van kritiek,
waarbij hij de Sovjet-afgevaar
digde Yoeli Vorontsov citeerde.
Wanneer het Oosten kritiek uit op
„reactionaire kringen" in het Wes
ten is dat onderdeel van de ideolo
gische strijd voor de landen van
het Sowjetblok, maar wanneer de
westelijke landen de tekortko
mingen op het gebied van de men
senrechten aan de kaak stellen
heet dat „psychologische oorlog
voering, aldus Denorme.
Hij verwierp het argument van
het Sovjetblok dat de westelijke
klachten inzake mensenrechten
neerkomen op inmenging in bin
nenlandse aangelegenheden. „Hoe
kan men nu beweren, onder deze
omstandigheden, dat het feit dat
wij erop aandringen, bepaalde
praktijken op de denetzijde van de
rekening van Belgrado te
schrijven die wij tegen de men
senrechten achten, schadelijk zou
zijn voor de ontspanning", zei De
norme.