Carter verscherpt wapen
embargo
Z.-Afrika
Toch onderzoek dood Biko
Brazilië koopt kern
installatie in
W.-Duitsland
NAAST HET NIEUWS
Zomertijd in
197$ begint
in nacht van
1 op 2 april
Marchais verliest proces
tijdloze
tafelcultuur
1 i
Hockey-kei
Ties Kruize:
„Als je je sport
serieus neemt,
dan neem je
Midalgan Sport."
VRIJDAG 28 OKTOBER 1977
BUITENLAND
PAGINA 9
PRETORIA (Reuter) - In tegen
stelling tot eerdere mededelin
gen is gisteren in Pretoria toch
een gerechtelijk onderzoek
geopend naar de dood van de
zwarte leider Steve Biko. Vrijwel
meteen is daarna het onderzoek
verschoven naar 14 november.
Pretoria's opperrechter M.J.Prins,
die het gerechtelijk onderzoek
opende, zei dat het hem voor
kwam dat Biko's dood niet een
natuurlijke oorzaak had. Hij had
deze indruk gekregen aan de
hand van bepaalde inlichtingen.
Eerder op de dag had procureur-
generaal Jan Nothling van de
provincie Transvaal gezegd dat
de stukken naar zijn collega van
de Kaapprovincie waren, waar
Biko de meeste tijd gevangen
heeft gezeten, en dat daar zou
worden besloten over mogelijke
vervolging alvorens Transvaal
een gerechtelijk onderzoek zou
instellen.
Waarnemers geloven dat het be
sluit van rechter Prins is geno
men in verband met meldingen
dat Biko overleed alsf gevolg van
hersenletsel en dat hij ook andere
verwondingen had. Biko zat van
zyn arrestatie op 18 augustus tot
12 september gevangen in Port
Elizabeth in de Kaapprovincie en
werd toen overgebracht naar Pre
toria waar hij diezelfde nacht
overleed.
Sectierapport
Waarnemend CD A-fractie voorzit
ter Kruisinga meent dat de rege
ring moeite moet doen om te be
reiken dat een exemplaar van het
sectierapport over de doodsoor
zaak van Steve Biko ter be
schikking van de regering komt.
Hij heeft minister van der Stoel
(buitenlandse zaken) gevraagd
het rapport aan de kamer ter in
zage te geven zodra dit bij de re
gering bekend is.
„Juist het feit dat wij banden heb
ben met Zuid-Afrika, de situatie
enigzins kennen door onze stu
diereis in 1974, noopt ons tot een
stellingname. Wij kunnen niet
anders dan duidelijk stellen: dit
is niet de weg". Dit schrijft drs
A.J. van der Meer, een der alge
mene secretarissen van het Ne
derlands Christelijk Werkge-
versbond, deze week in De
Werkgever", het orgaan van dit
verbond.
„De banning van een groot aantal
mensen en organisaties in
Zuid-Afrika waaronder het
Christelijk Instituut en dr..
Beyers Naudé, heeft terecht veel
beroering verwekt. Het NCW be
hoort niet bij de instellingen in
Nederland die gemakkelijk met
kritiek klaar staan op maatrege
len in een zo gecompliceerde sa
menleving als die in Zuid-Afrika.
Wij beseffen dat kritiek van de
Nederlandse positie uit gemak
kelijk en daarom goedkoop is.
Voorts schrijft hij:,, Deze maatre
gelen bieden geen uitzicht op een
vreedzame samenleving tussen
de verschillende rassen in
Zuid-Afrika. De gematigde van
de verschillende groeperingen
zullen elkaar moeten vinden en
tot samenwerking komen. Het
monddood maken van hen is een
grote blokkade op de weg".
.Bezonrten wordt allerwege op te
genmaatregelen. De term eco
nomische boycot wordt daarin
veel gehoord. Wij blijven van
mening dat dit op zichzelf niets
oplost. De harde kem van het
Zuidafrikaanse beleid ligt niet in
het bedrijfsleven, maar in de poli
tiek en wellicht meer nog in reli
gieuze kringen".
,Het NCW heeft vorig jaar de
zuidafrikaanse ambassadeur
doen weten zeer ongerust te zijn
over de banning van Douwes
Dekker, een man die bezig was
met de versterking van de zwarte
vakbeweging. Deze banning is al
thans gedeeltelijk opgeheven.
Wij mogen hopen dat de talrijke
protesten dit hebben bewerk
stelligd".
,Dat geeft ons zo niet de hoop, dan
toch de moed ook thans, nu de
maatregelen zoveel meer omvat
tend zijn, te pogen als gezamen
lijk bedrijfsleven wegen te vin
den om de Zuidafrikaanse rege
ring te overtuigen dat de door
haar ingeslagen weg een heilloze
is", aldus Van der Meer.
WASHINGTON (UPI/afp) - De Amerikaanse president
Carter heeft gisteren het wapenembargo tegen Zuid-
Afrika verscherpt. Al in 1962 stelden de Verenigde Staten
een wapenembargo in tegen Pretoria maar dit omvatte
geen materieel dat niet direct wordt aangemerkt als oor
logstuig zoals transportvliegtuigen en reddingshelikop
ters.
In kringen van het ministerie van
defensie werd gezegd dat de
nieuwe actie waarschijnlijk slechts
betrekking zal hebben op zaken als
reserve-onderdelen voor reeds ge
leverd materieel. Functionarissen
van het ministerie van buiten
landse zaken meenden echter dat
zij ook gericht zal zijn op materieel
als computers en dergelijke, die tot
nu toe wel vrijelijk aan Zuid-Afrika
mochten worden geleverd.
Carter noemde zijn maatregel een
reactie op besluiten van de Zuid-
Afrikaanse regering die mensen
hun "fundamentele rechten" ont
houden. De president zei te hopen
dat Zuid-Afrika zich "niet afsluit
van de rest van de wereld".
Carter meende dat ook de Ver
enigde Naties op korte termijn zul
len oproepen tot een wapenem
bargo tegen Zuid-Afrika. De presi
dent deed zijn uitlatingen op een
persconferentie in Washington. Hij
zei ook dat hij op het moment nog
geen andere maatregelen tegen
Zuid-Afrika overweegt maar dat la
ter mogelijk wel zal doen.
Betreurd
De Zuidafrikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, Roelof Botha,
verklaarde het besluit van presi
dent Carter te betreuren. Volgens
hem hadden de rechten van de
mens echter niets te maken met de
beslissing. "Als de handhaving van
de rechten van de mens de Ameri
kaanse regering werkelijk ter harte
ging, zou Amerika zeker op sanc
ties tegen meer dan de helft van alle
regeringen ter wereld moeten aan
dringen", aldus de minister. De
werkelijke reden werd gevormd
door "de eisen van enige landen die
nu al enige jaren actief een vendetta
tegen ons voeren. De feitelijke ba
sis voor deze beslissing is volko
men onaanvaardbaar voor de
Zuidafrikaanse regering", aldus
Botha.
Hij zei alleen maar te hopen, dat de
Amerikaanse regering "haar poten
tieel gevaarlijk beleid1 ten aanzien
van Zuid-Afrika nog eens ernstig
zal bezien".
Op dezelfde dag dat Carter het wa
penembargo tegen Zuid-Afrika
ADVERTENTIE
bijna 1 miljoen
aanprijzen
tb.v.
Buitenlandse vakanties
voor gehandicapten
verscherpte, publiceerde de New
York Times een vraaggesprek met
de minister van Defensie van dat
land, Pieter Botha.
Botha verklaarde overigens dat
Zuid-Afrika een voldoende sterke
wapenindustrie bezit om het hoofd
te bieden aan een internationaal
wapenembargo.
"Ons zelfvoorzienend vermogen is
groot genoeg om zonder grote
krachtsinspanningen elke con
ventionele oorlog te voeren", aldus
Botha.
Zuid-Afrika vormt met ongeveer
360 vliegtuigen, 170 tanks, 1.600
pantserwagens en zware artillerie
de sterkste militaire macht onder
de Afrikaanse landen.
LUXEMBURG (ANP) - De zo
mertijd zal volgend jaar in de
nacht van 1 op 2 april beginnen
en eindigen in de nacht van 30
september op 1 oktober. Dat be
tekent dat volgend jaar de zo
mertijd een week langer zal du
ren dan dit jaar. Dit maakte
minister Westerterp van verkeer
en waterstaat gisteren in
Luxemburg bekend tijdens een
bijeenkomst van de negen mi
nisters van verkeer van de ne
gen EG-landen in Luxemburg
Op dat tijdstip (de nacht van 1
op 2 april) zullen Nederland,
België, Luxemburg en Frank
rijk aan de zomertijd beginnen.
Maar Italië, Engeland en Ier
land niet want die houden aan
een eigen datum vast. De kleine
hoop dat West-Duitsland ook
zou meedoen of anders mis
schien het jaar daarop werd
wreed verstoord in Luxemburg.
Bonn heeft beslist niet in 1978 en
ook niet in 1979 mee te doen.
Waarom de Duitsers niet mee
doen, is niet geheel duidelijk.
Officieel wordt aangevoerd dat
dan ook West-Berlijn mee zou
moeten doen, wat weer moei
lijkheden zou opleveren voor de
Berlijnse ondergrondse die zo
wel door Oost- als West-Berlijn
loopt.
Verder zouden er economische
motieven achter zitten. Dit is
echter door de Westduitse bur
gemeester Schutz ontkend. An
deren noemen als Westduits be
zwaar het feit dat door het in
voeren van de zomertijd de
Westduitse televisie niet meer
parallel zou lopen met de Oost-
duitse, zodat de Westduitse tele
visie minder bekeken zou kun
nen worden in de DDR.
Westduitse waarnemers in
Luxemburg zeggen echter dat
West-Berlijn graag de zomer
tijd zou willen hebben om zo de
verbondenheid met de EGtot
uitdrukking te brengen.
Het argument dat de DDR niet
mee zou gaannoemen ze onjuist
omdat de afgelopen zomer Po
len wel de zomertijd had. Wat
betekent dat als ook West-
Duitsland de zomertijd zou in
voeren en Polen volgend jaar
ook, de DDR echt niet zal achter
blijven.
•k NEW YORK - De Britse koninklijke familie is wel op dreef. Was het eergisteren Prins Charles die het gezelschap
van bekende Hollywoodsterren genoot, gisteren begroette prinses Margaret op zeer hartelijke wijze de actrice
Elizabeth Taylor. Beide dames woonden in New York een diner-dansant bij.
ADVERTENTIE
„Warming up is erg
belangrijk. Niet alleen bij
hockey natuurlijk. Dat geldt
voor elke sport. Je komt
sneller in je spel en je hebt
minder kans op blessures.
Daarom is die nieuwe
Midalgan Sport 20 handig.
Je kunt 't snel en
makkelijk inwrijven en hebt
meteen warme spieren.
Echt een prima middel".
Nieuw. Midalgan Sport.
Voor warme, soepele spieren
en betere sportprestaties.
Verkrijgbaar bij apotheek en drogist.
BRASILIA (AFP) - De Bra
ziliaanse minister van mijn
bouw en energie, Shigeaki
Ueki, heeft gisteren de aan- Het contract viel
koop bekendgemaakt door
Brazilië van een Westduitse
proefinstallatie voor de op-
werking van verbruikte
kernbrandstof.
De Braziliaanse minister verklaart;
dat de ondertekening van het
contract waarschijnlijk begin
november in Bonn zal geschie
den. Deze ondertekening, zo
voegde hij eraan toe, past in het
kader van het Westduits-Brazi
liaanse kernakkoord van 1975.
Volgens berichten van woensdag in
de Braziliaanse pers zal het aan
koopcontract voor de opwer
kingsfabriek getekend worden
door de president-directeur van
de Braziliaanse kernonderne
ming Nuclebras en door verte
genwoordiger van de Westduitse
ondernemingen Kewa en Uhde.
Een woordvoerder van de West
duitse onderneming Kewa heeft
gisteren in Karlsruhe de berich
ten uit Brazilië tegengesproken
volgens welke binnenkort een
contract zal worden getekend
voor de aankoop van opwer-
kingsinstallatie voor kernb
randstof tussen Kewa en Nu
clebras.
Volgens de Westduitse woordvoer
der is het enige contract aan
gaande de onderhavige installa
tie op 29 mei 1976 getekend tus
sen Kewa en Uhde enerzijds en
Nuclebras anderzijds. Dit con
tract, aldus de woordvoerder,
slaat slechts op de verkoop van
Technologie aan Brazilië, Op
grond van het contract zou Bra
zilië zelf de opwerkingsfabriek
moeten bouwen. De deelneming
van het Westduitse consortium
tot de verwezenlijking van het
project beperkte zich tot het ver
schaffen van de technische ken-
het kader van
het veelomvattende akkoord tot
samenwerking op kerngebied,
dat in juni 1975 getekend werd
tussen West-Diiitsland en Brazi
lië, aldus de Westduitse
woordvoerder.
Een braziliaanse blad in Sao Paulo
meldde gisteren, dat de onderha
vige Westduitse en Braziliaanse
ondernemingen besloten hadden
de ondertekening van een 1
tract aangaande de verkoop
een opwerkingsfabriek te ver
vroegen, om elke nieuwe Ameri
kaanse pressie in deze zaak te
voorkomen met het oog op het
bezoek van president Carter -
eind november - aan Brazilië.
OP HET VALSE PAARD GEWED
Het Amerikaanse gok- en racewefeldje staat op zijn kop door een
waarschijnlijke zwendel met paarden die zo lijkt weggelopen uit het
werk van Damon Runyon. De federale recherche FBI stelt een on
derzoek in naar de wedren van 23 september op de baan van het
Newyorkse Belmont Park.
De bewuste race werd gewonnen door de Urüg\)ayaanse outsider
"Lebon". Omdat deze hengst maar een hoogstrrïiddelmatige reputa
tie had sloegen de liefhebbers die op hem hadden gewed een aardige
slag. Tegen t^ee dollar inleg werd 116 dollar uitgekeerd.
De man die 15.000 dollar aan de Uruguyaanse klepper waagde - en
87.000 dollar rijker wegwandelde bij de bookkeeper - wekte echter
argwaan bij de baanoffïcials.
De eigenaar van Lebon werd aan een nader onderzoek onderworpen
en daarbij bleek dat deze man zijn "beste paard van stal", de pijls
nelle Cinzano, kort tevoren als "dood" uit de race-registers had laten
afvoeren. Hij incasseerde, op het o verlij densattest van een veearts,
bij de verzekering 150.000 dollar. Aangezien de prestatie van "Le
bon" veel beter met het peil van "Cinzano" overeenkwam, werd de
FBI ingeschakeld. Hangende het onderzoek zijn de staleigenaar en
de veearts die Cinzano doodverklaarde van verdere races uitgeslo
ten.
EEUWIGE JEUGD
In Tucuman in Argentinië is gisteren het huwelijk.ingezegend van de
77-jarige Jose Arrieta en de 15-jarige Mirta Graciela Perez.
Na de kerkelijke plechtigheid opende de bruidegom het bal met zijn
jonge bruid en als om te bewijzen hoe vitaal hij nog is, sloot hij het
ook.
ZWARE STRAF
De gewezen burgemeester van een Zwitsers dorp is gisteren tot 20
jaar gevangenisstraf veroordeeld, omdat hij zijn ex-vrouw in stuk
ken had gehakt en de stoffelijke resten vervolgens in een meer had
gegooid.
Claude-Benoit Perrochet had tot zijn verdediging aangevoerd, dat
het slachtoffer van haar huishouden een "ondraaglijke troep" had
gemaakt en zo een schande voor zijn familie was geworden.
ADVERTENTIE
BRIL 58,
dafs veilig
en verantwoord
'n moderne
bril kiezen!
Brjl 58 biedt u 'n fantastisch
assortiment. Keuze uit
meer dan 1500 modellen. We
dachten 'n kollektie waar
iedereen goed kan slagen
Overzichtelijk gegroepeerd.
In 'n volkomen vrijheid
blijheid-sfeer. En met de
optische kennis van Bril 58
achter elk montuur koopt u
veilig en verantwoord 'n
moderne bril!
Gekletter van
wapens in
Midden-Oosten
DAMASCUS-WASHINGTON
(Reuter/DPA) - Syrië en Saoedi-
Arabië hebben gisteren weer eens
met de sabels gerinkeld-en met een
militaire confrontatie gedreigd als
het niet tot een hervatting van de
Geneefse conferentie komt met
deelneming van de Palestijnen.
In Washington zei Saoedi's minis
ter van buitenlandse zaken prins
Saoed al Faisal dat zijn land bereid
is een Israëlische aanval te be
strijden met het volle gewicht van
zijn olie, geld en mankracht.
'Saoedi-Arabië zal niet alleen zijn
olie en financiële hulpbronnen of
feren, maar ook het bloed van zijn,
zonen', aldus de minister in een ge
sprek met de Washingtonse cor
respondent van het Libanese blad
An Nahar. Palestijnse deelneming
is essentieel aan de Geneefse con
ferentie, zei hij. Hij sprak niet met
name over de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie PLO.
Het Syrische blad Al Baath, van de
regerende Baath-partij, riep om
een militaire oplossing. 'Syrië
neemt nu de militaire lijn van di
recte confrontatie met de zionisti
sche bezetter', aldus het blad. Het
noemde de gevaren van een militair
treffen aanzienlijk minder dan het
gevaar dat schuilt in het toestaan
van (joodse) nederzettingen in be
zet gebied om 'zo de zionistische
bezettingen te wettigen'. Syrië pro
beert de Arabische staten tot een
bepaalde paraatheid te bewegen
om 'een redelijke Arabische con
frontatie' te realiseren.
Al Baath noemt de Amerikaanse
politiek in het Midden-Oosten 'vol
gevaar'.
De uitval valt samen met een be
zoek aan Damascus van de Egypti
sche luchtmachtbevelhebber dat
als doel heeft de coördinering van
de luchtverdediging.
PARIJS (Reuter) - De Franse
communistische leider Georges
Marchais heeft gisteren een pro
ces yerloren, dat hij aanhangig
had gemaakt tegen een voorma
lige vooraanstaande functionaris
van zijn eigen partij en tegen een
rechtsgeöriënteerd weekblad,
dat hem ervan beschuldigde tij
dens de Tweede Wereldoorlog
vrijwillig gewerkt te hebben in
Nazi-Duitsland.
Marchais beschuldigde August Le-
coeur, eertijd de tweede man in
de Franse communistiche partij,
en het blad Minute ervan verval
ste documenten gebruikt en ge
publiceerd te hebben, waaruit
moest blijken, dat hij in 1942
vrijwillig naar Duitsland was ge
gaan.
Volgens de rechtbank zijn de ge
bruikte fotokopieën werkelijke
reprodukties van oorspron
kelijke documenten en doet de
publikatie van de gewraakte do
cumenten "ondanks sommige
vergissingen of omissies, niets af
aan de waarheid". De rechtbank
heeft zich niet uitgelaten over de
vraag of Marchais indertijd vrij
willig naar Duitsland is gegaan.
De rechtbank is verder van oordeel,
dat Marchais bij zijn aanklacht te
goeder trouw heeft gehandeld en
heeft hem vrijgesteld Van beta
ling van de kosten van het ge
ding.
Marchais was niet aanwezig bij de
uitspraak van de rechtbank, maar
zijn advocaten hebben gezegd,
dat hij in beroep zal gaan.
Het politieke bureau van de Franse
communistische partij heeft het
vonnis van de rechtbank "onge
rechtvaardigd" genoemd en het
hof ervan beschuldigd gehandeld
te hebben "op kennelijk politieke
gronden" met de bedoeling
Georges Marchais en de gehele
Franse communistische partij
afbreuk te doen.
