Veel vragen open
in rapport over
dood anarchisten
Vorster blijft
geen algemeen kiesrecht
O
De EG kost elke
inwoner honderd
gulden per jaar
Ga NMB-girosparen.
DaVnheel ^voordeliger!
Prins Philip somber
over de toekomst
"FRUITS
DE MER"
DONDERDAG 27 OKTOBER 1977
LONDEN (ANP) - Tegen het
jaar 2000 zal de bureaucratie
in Engeland zich ten koste van
de vrijheid van het individu
totaal hebben' uitgebreid. In
de winkels zal men slechts
eenheidsprodukten kunnen
kopen.
Deze sombere voorspelling heeft
prins Philipechtgenoot van
de Britse vorstin, gisteren in
een interview met de Schotse
"Radio Clydegedaan.
Kwaliteitsartikelen zullen ge
leidelijk verdwijnen eft mis
schien zal er een zwarte markt
voor zijn. De verlammende
invloed van de bureaucratie
zal zich steeds verder ten na
dele doen gelden in de ge
zondheidszorgde woning
bouw en het onderwijs.
Philip waarschuwde in het bij
zonder voor de zelfingeno
menheid en het idee dat "zo
iets" in Engeland niet zou
kunnen gebeuren. Als voor
beeld voor een ontwikkeling
naar een toestand van staats-
almacht die totaal niet was te
voorzien gaf hij het Duitsland
van de jaren dertig Toen ver
bond een wijdverbreid voor
oordeel tegen joden zich met
de doctrines van de nazi
partij en dit leidde uiteinde
lijk tot de concentratiekam-
pen en gaskamers.
"Deze afschuwelijke onmen
selijkheid paste beslist niet in
het gedrag dat normaal moet
worden geacht voor het Duitse
volk en viel ook geenszins te
verwachten. Maar wanneer
de staat almachtig is gewor
den is er niemand meer die er
voor kan zorgen dat deze al
macht niet wordt misbruikt"
zo zei hij.
LUS ANGELES - De zoon van het Britse vorstenpaar, prins Charles, belandde gisteren tijdens zijn bezoek aan
de Verenigde Staten in Los Angeles, waar hij vele beroemdheden tegen het lijf liep.
V.l.n.r. Lee Majors, Farrah Fawcett-Majorsprins Charles, Sophia Loren en Gary Grant.
LUXEMBURG (SP) - De totale
kosten van de Europese Ge
meenschap belopen per inwoner
per jaar ongeveer 100.
Driekwart van dat bedrag is be
stemd voor de gemeenschappe
lijke landbouwpolitiek. Moet die
EG nu bijvoorbeeld ook Amnesty
International gaan financieren?
Dat was een van de vragen die deze
week bij de begrotingsbehande
ling 1978 in het Europees par
lement te Luxemburg aan de
orde kwamen. Er lag ook een so
cialistisch voorstel om een com-
Illegale
zender van
terroristen
BONN (SP) - Terwijl de Bonds
republiek wordt opgeschrikt
door steeds weer nieuwe vond
sten in cellen van RAF-leden
gaat nu ook het bericht dat ter
roristen de beschikking hebben
over een illegale zender.
Naar verluidt is in het gebied
van Westfalen-Lippe een uit
zending opgevangen van een
zender, waarin een smalend in
memoriam zou zijn uitgespro
ken op procureur-generaal Bii-
back, bankier Ponto en werk
geverspresident Schleyer, die
alle drie in de loop van dit jaar
zijn vermoord.
Dit zou kunnen betekenen dat
de terroristen al vaker van een
illegale zender gebruik hebben
gemaakt als aanvulling op het
systeem van inlichtingen dat
tussen terroristen op vrije voe
ten en hun gevangen zittende
collega's bestaat.
STUTTGART (DPA/AFP) - Het voorlopig rap
port over de dood van de leiders van de Baader-
Meinhofgroep laat vele vragen open.
Met name verschaft het geen opheldering over de
belangrijke vraag hoe de vuurwapens waarmee
Andreas Baader en Jan-Carl Raspe zelfmoord
zouden hebben gepleegd, de uiterst beveiligde
gevangenis van Stuttgart-Stammheim zijn bin
nengekomen.
Omtrent hun"dood blijven nog vele vragen achter, ondanks
pier, verklaarde als opposi
tieleider dat het rapport "meer
vragen openlaat dan het beant
woordt". Zijn collega van de
christen-democratische fractie,
Lothar Spaeth, kondigde voor
stellen aan voor h^t werk van de
parlementaire commissie van
onderzoek die moet nagaan wat
er precies in de gevangenis van
Stammheim is gebeurd. De
komt op 2 november
het eerst bijeen,
het leven vanaf heeft De regering van de deelstaat stelt in
haar voorlopige rapport, dat een
zelfmoord van de gevangenen
moeilijk te voorzien was geweest
en in elk geval niet had kunnen
worden verhinderd. De betrok
ken gevangenen hadden in hun
verklaringen nooit te kennen ge-
Daarentegen verklaren de vijf ge
rechtelijke artsen die de lijken
van Baader, Raspe en Gudrun
Ennslin - de vriendin van Baader
die door ophanging om het leven
kWam - hebben onderzocht, dat
zij geen enkele aanwijzing heb
ben gevonden die in strijd zou
zijn met de zelfmoordtheorie.
Hetzelfde hebben zij gecon
stateerd ten aanzien van ïrmgard
Möller die zich met een broodmes
in de borst zou hebben gestoken,
maar die e
HET GEHELE JAAR GEOPEND
NOORDWIJKaan ZEE
Openingstijden: IEDERE DAG OPEN,
'savonds vanaf 18.00 uur tot sluiten,
's zondags vanaf 12.00 uur, de gehele dag.
„ISRAËL KLAAR
OM HARD
TOE TE SLAAN
WASHINGTON (Reuter) - De
Washington Post heeft gisteren in
een bericht op de voorpagina ge
meld dat Israël een vernietigings
oorlog tegen Egyptische en Syri
sche legers voorbereidt voor het
geval de nieuwe vredesin
spanning van de regering-Carter
mislukt.
Volgens het blad hebben de minis
ter van Defensie, Weizman. en an
dere Israëlische functionarissen
aan bezoekende Amerikanen mee
gedeeld dat de Israëlische strategie
in een nie"uwe oorlog zou zijn de
twee belangrijkste Arabische le
gers zo snel en volledig te vernieti
gen dat de Arabieren in de ko
mende tien jaar geen militaire be
dreiging meer zouden vormen.
Deze strategie was in hoofdzaak al
vastgesteld voor de verkiezings
overwinning van premier Begin in
mei. Maar Amerikaanse politieke
analytici zijn van mening dat de re
gering-Begin sedert zij aan de
macht kwam haar eigen stempel op
Israëls oorlogsstrategie heeft ge
drukt.
gebracht.
In Bazel
In het 38 bladzijden tellende voor
lopige verslag van de regering
van de deelstaat Baden-Würt-
temberg wordt gezegd dat de
loop van het pistool van het type
Heckler en Koch, dat bij Raspe
werd gevonden, op 10 november
1976 in Bazel was gekocht. Bij die
gelegenheid was ook een Ameri
kaanse karabijn aangeschaft, die
bij de aanhouding van de advoca
ten Haag en Mayer in beslag werd
genomen.
De herkomst van het wapen dat in
de cel van Baader werd aange
troffen, blijft onbekend. Volgens
het rapport was het een Hongaars
pistool dat "niet legaal" de
Bondsrepubliek moet zijn bin
nengekomen. De twee vuurwa
pens en het mes dat in de cel van
ïrmgard Möller lag, zaten onder
het bloed. "Daardoor konden
geen Vingerafdrukken worden
vastgesteld", aldus het verslag.
Voor de stelling dat de yier ge
vangenen verdoofd zouden^zijn
geweest, hebben de vijf artsen
geen aanknopingspunten ge
vonden.
De eerste-minister van Baden-
Württemberg, de christen-de
mocraat Hans Filbinger, ver
klaarde in Stuttgart dat het on
derzoek met "dezelfde inten
siteit" zal worden voortgezet.
Aan dit onderzoek nemen negen
ambtenaren van het openbaar
ministerie en 30 politiemannen
deel. Filbinger wees met nadruk
op de in het rapport uitgesproken
vermoedens dat de wapens en de
eveneens in de cellen van de
anarchisten aangetroffen radio
apparatuur en springstof wellicht
door de verdedigers van de ver
oordeelden de gevangenis zijn
binnengesmokkeld, ondanks alle
controlemaatregelen.
Voordat op 6 september naar aan
leiding van de ontvoering van
werkgeversvoorzitter Hanns-
Martin Schleyer de gevangenen
geheel werden geïsoleerd,, brach
ten de verdedigers in totaal onge
veer 2.200 maal een bezoek aan de
gevangenis van Stuttgart-
Stammheim. Filbinger sprak van
een "leemte" die men had kun
nen aanvullen door toezicht te
houden bij de gesprekken tussen
de advocaten en hun cliënten.
zaken.
geven dat zij de hand aan zichzelf
wilden slaan.
In dit verband wordt een brief aan
gehaald die Baader op 10 oktober
aan de voorzitter van de straf
kamer in Stuttgart richtte. Daarin
schreef hij o.m.: geen van ons
is van plan zelfmoord te plegen.
Als men ons dood zou aantreffen
zal men ons naar de beste traditie
van de gerechtelijke en politieke
maatregelen die in onze zaak zijn
gebruikt hebben gedood".
Tegenstrijdigheid
Volgens het rapport heeft men het
preciese tijdstip van de dood van
de drie gevangenen niet kunnen
vaststellen. Wat de bewaking op
de zevende verdieping van de ge
vangenis betreft, waar de anar
chisten zaten, bevat het verslag
een tegenstrijdigheid. Nadat
eerst was meegedeeld dat er
overdag zes bewakers waren en 's
nachts slechts éen, staat ver
derop: "In het tijdsverloop tus
sen 17 oktober 17 uur en 18 ok
tober 8 uur hebben de twee be
wakers op de 7de verdieping
niets bijzonders geconstateerd en
ook geen schoten gehoord".
Daarentegen had een bewaker op
de vierde etage tegen V uur in de
ochtend een knal gehoord. Hij
nam aan dat een buiten het ge
bouw patrouillerende beambte
bij ongeluk een schot had gelost.
Van het voorval had hij daarom
geen melding gemaakt. De on
dervraging van ongeveer 75 ge
vangenen en 50 personeelsleden
leverde tot dusver geen tastbare
resultaten op.
Definitief
Het definitieve rapport over de ge
beurtenissen in de gevangenis zal
waarschijnlijk pas over enkele
maanden worden gepubliceerd.
Volgens de vijf artsen onder wie
drie buitenlanders, die hun be
vindingen in het voorlopige ver
slag hebben neergelegd, zijn er
op de duim en wijsvinger van de
rechterhand van Baader bloed
en kruitsporen aangetroffen.
Elders in het rapport staat dat bij
een huiszoeking in de woning
van de intussen voortvluchtige
Elsabeth van Dyck een belichte
film werd gevonden met opna
men die in de gevangenis yan
Stammheim waren gemaakt. De
camera waarmee dit was gedaan,
was later aangetroffen in de cel
van Baader.
Voorts wercf in het rapport opge
merkt dat de cellen van de anar
chisten geregeld Waren gecon
troleerd. Zo was de cel van
Baader in de laatste dagen voor
zijn dood negen maal doorzocht,
terwijl de cel van Raspe in de
laatste tien dagen tien maal was
gecontroleerd.
Bezoekers werden door
gevangenisbeambten ge
fouilleerd, waarbij ook metaalde
tectors werden gebruikt. Dit on
derzoek was, zo wordt er aan toe
gevoegd, echter niet feilloos,
doordat vrouwelijke advocaten
en gevangenen niet konden wor
den verplicht zich geheel uit te
kleden. Bovendien was de con
trole mogelijk onvoldoende ge
weest omdat de anarchisten het
gevangenispersoneel al jaren
hadden bedreigd en beledigd.
Vragen
De voorzitter van de socialistische
fractie in de landdag van Ba*-
den-Württemberg, Erhard Ep-
JOHANNESBURG
(REUTER/AFP)- Premier John
Vorster van Zuid-Afrika heeft
gisteravond met kracht het
denkbeeld verworpen dat in de
republiek kiesrecht wordt inge
voerd.
Vorster zei tegen zakenlieden:,.al
leen een dwaas zou onder de
huidige omstandigheden gelo
ven dat de Verenigde Staten of
Rusland met minder dan het al
gemeen kiesrecht tevreden zou
den zijn. Maar als dit de keuze is
waarvoor Zuid-Afrika wordt ge
steld dan ben ik nu niet en in de
toekomst niet bereid Zuid-Afrika
die weg óp te leiden".
Premier Vorster zei dat het duide
lijk was dat de strijd tegen zijn
land van de ene kant werd geleid
door de Verenigde Staten en van
de andere kant door de Sowjet-
Unie. Beide streven ernaar, zei
hij, de derde wereld binnen hun
invloedssfeer te trekken.
Vorster zei dat er een ogenblik
kwam waarop men de dingen te
gen elkaar moest afwegen, wan
neer men gedwongen werd te
concluderen dat bepaalde zaken
zwaarder wegen dan andere en
dat bepaalde dingen zo zwaar
w efeen dat dat verre te verkiezen
is boven een oneervol bestaan.
Muur
Hij zei dat de buitenwereld niet
slechts een steen uit de muur
wilde weghalen, maar de hele
muur w ilde omgooien en dat de
Zuid-Afrikanen daartoe op de
proef gesteld zouden worden.
De Zuidafrikaanse premier zei dat
Zuid-Afrika niet mocht verwacji-
ten tijd te winnen met „aanpas
singen, rectificeringen hier en
daar" in zijn politieke stelsel.
Aanpassingen zullen worden
gemaakt waar de belangen van
Zuid-Afrika ze vereisen en niet
om de westerse wereld aan de
kant van Zuid-Afrika te krijgen.
„Wat er op dit ogenblik plaatsheeft
is, dat Zuid-Afrika het recht
wordt ontzegd beoordelaar te zijn
over zijn' eigen situatie", aldus
Vorster.
De V.S. hebben besloten een reso
lutie te steunen van de veilig
heidsraad waarin een volledig
embargo wordt voorgeschreven
op de levering van wapens aan
Zuid-Afrika.
Dit is gisteren van gezaghebbende
zijde in Washington
President Carter heeft Andrew
Young, Amerikaans ambassa
deur bij de volkerenorganisatie,
instructies gegeven om dit be
sluit ten uitvoer te leggen.
Compromis
i in het besluit van
de Amerikaanse regering een
compromis. Volgens hen moest
de regering, die onder druk staat
van de zwarte gemeenschap in de
V.S., in hetbijzonder van de
groep negercongresleden, wel op
deze wijze reageren omdat ze an
ders bij het merendeel van de
Afrikaanse landen volkomen on
geloofwaardig wordt.
De V.S. blyVen echter gekant tegen
het opleggen van te ingrijpende
economische sancties die een
gaande houding van de Zuidaf
rikaanse regering in het kader
van de pogjngen om tot regelin
gen in Namibië en Rhodesië te
komen.
Ambassadeur Young is inmiddels
in New York besprekingen be
gonnen met de vertegenwoordi
gers van de bondgenoten van de
V.S. Washington wil dat de wes
telijke landen op dit punt éen lijn
trekken met de V.S. ook na afloop
van het debat in de veiligheids
raad.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken wilde later
echterniet bevestigen dat de V.S.
besloten hebben een bindend
embargo op de leverihg van wa
pens aan Zuid-Afrika te steunen.
extra rente, dus 5% i.p.v. 4%. dagelijks opvraagbaar tot 1' 5.000,-
•r maand. hogere bedragen 1 maand opzegging. bij opname geen
retourrente. NMB-girosparen. moeiteloos via de brievenbus.
inlichtingen en folder bij elk NMB-kantoor.
Nu gratis voor iedere nieuwe spaarder ^l^=P
het unieke jubileumboekwerk ï^|l V lE3r
Feesten in Nederland. nederlandsche middenstandsbank
missie die onder leiding van de
Westduitser Willy Brandt de
dialoog tussen arm en rijk wil
herstellen met 840.000 te steu-
Christen-democraten, liberalen en
conservatieven hielden dit tegen.
En Amnesty kreeg alleen geld op
voorwaarde dat andere in die sec
tor werkzame organisaties ook
aan de ruif toegelaten worden.
!üe kosten van het verenigde
Europa, de overschotten aan
roomboter, de hulp aan onder
ontwikkelde gebieden en de be
taling van de goed verdienende
Europese ambtenaren, ze zijn
voor tweeërlei uitleg vatbaar. Je
kunt tekeer gaan tegen deze geld
smijterij naar overschotten
niemand weg weet en
daarom meer dan de
helft van de uitgaven opgaat.
Toch staat wel vast dat het bij een
terugkeer naar een nationaal
landbouwbeleid de belastingbe
taler nog meer zou kosten om de
voedselvoorzienimg te financie-
Niettemin gaat de Europese Com
missie in haar toelichting bij de
begroting dit jaar ongebruikelijk
hard tegen de kosten van het
landbouwbeleid tekeer.
Onevenwichtig
Dat de EG nog steeds een oneven
wichtige zaak is blijkt wel uit
haar uitgavenpatroon voor vol
gend jaar: 77 procent landbouw,
vier procent voor sociale poltiek,
vier procent voor het regionale
beleid, twee procent weten
schappelijk onderzoek, indu
striebeleid en vervoer, drie pro
cent ontwikkelingshulp en tien
procent voor ambtelijke en huis
houdelijke uitgaven.
De totale uitgaven belopen in 1978
ongeveer 31 miljard gulden. Dat
is iets meer dan 100 per inwo
ner. Het is ook in vergelijking met
de nationale uitgaven betrekke
lijk weinig. De Nederlandse be-
Door
Jan Werts
groting beloopt volgend jaar im
mers naar de 80 miljard.
De EG heeft drie grote financie
ringsbronnen, te weten de
douanerechten van de Euro-
markt, heffingen op agrarische
produkten die we goedkoper bui
ten de gemeenschap kunnen in
slaan en de bijdrage van de natio
nale hoofdsteden. Voor volgend
jaaf zal die neerkomen op 0,7 pro
cent van de btw.
Het zijn de ministers van de afzon
derlijke landen die voor het
grootste deel van de uitgaven het
laatste woord hebben. De Euro
pese Commissie doet de voor
stellen. Het parlement in
Luxemburg kan voor ongeveer
1 miljard de uitgaven zelf vast
stellen, zelfs tegen de zin van de
ministers in.
„Brussel", de Europese Commissie
dus, had voor volgend jaar voor
gesteld op de landbouwuitgaven
te bezuinigen In plaats daarvan
wilde men meer doen aan de be
strijding van de werkloosheid,
een verbeterde energievoorzie
ning en aan industrieel beleid
(staal, textiel). Tot grote teleur
stelling van de Commissie haalde
de ministerraad het rode potlood
door al die plannen.
In kringen van de corpmissie is
men hier woedend over. Bud
get-commissaris' Tugendhat be
schuldigt er de ministers van dat
zij met twee tongen spreken.^Tij
dens de recente topconferenties
in Rome en Londen vroegen zij
immers om maatregelen tegen de
groeiende werkloosheid onder de
vrouwenen de jongeren. Zodra er
voor dergelijke projecten betaald
moet worden geven de ministers
echter niet thuis.
Ambtenaren
Tegen dit betoog is wel het een en
ander in te brengen. De Europese
Commissie geeft lang niet al het
geld waarover zij beschikt uit. Er
zijn niet voldoende projecten, de
ambtenarij woekert ook hier en
verder stuit men op onwil en
soms onvermogen. Het laatste
slaat op een land als Italië, dat
niet over voldoende bekwame
diensten beschikt om de regelin
gen ook uit te voeren. Van de sa
nering in de Europese landbouw
komt daardoor weinig terecht,
zolang 81 procent van de daar
voor uitgetrokken gelden niet-
besteed worden. Nog enkele
voorbeelden: 42 procent van het
geld voor de dringend nodige
herstructurering van onze indu
strie werd de afgelopen drie jaar
niet uitgegeven. Meer dan de
helft van de uitgaven van het so
ciaal fonds en voor de ontwik-
kelingssamenswerking bleven in
kas.
De volksvertegenwoordigers in
Luxemburg verwerkten gisteren
hun 238 amendementen op de
begroting. Honderdvierendertig
voorstellen werden aangenomen.
Zij kosten 1900 miljoen. Extra
voedselhulp aan arme landen en
meer steun voor de achtergeble
ven streken in West-Europa zijn
de duurste verlangens die het
parlement heeft aanvaard.
