Zeldzame verzameling
schelpen naar Leiden
Autorijschool huurt parkeerterrein
gAvond-dag-
sjonderwijs
mag niet
geschaad
Bazar in Zuydtwijck
Aanwinst Rijksmuseum Natuurlijke Historie
FLEUR OP
YN-verte gen woordi ger
van BahaY in Leiden
Rij -onderricht rondom de Groenoordhallen
Multiiease bv
WOENSDAG 26 OKTOBER 1977
infl
volk
ptaj
tel,LEIDEN - Het bestuur van de
rcj^v^önaschölengemeenschap
I ujrBoerhaave" vindt dat het be-
D uijstaande avond/dagonderwijs niet
[mag lijden onder toekomstige ex-
in hperimenten met andere vormen
van volwasseneneducatie. Het be-
temStuur schrijft dit in het jaarverslag
van de avondsèholengemeenschap
filnover 1976.
In het jaarverslag wordt enigszins
erirWreesachtig gesproken over de ge-
ehnringe aandacht die het bestaande
avond/dagonderwijs krijgt in bij-
"sj®'voorbeeld de Contourennota; in de
ïn^populaire versie daarvan - "Meer
jjggimensen mondig maken" - wordt er
zelfs met geen woord over gerept.
l|Het bestuur van "Boerhaave" zegt
i (jgeen tegenstander te zijn van ex-
perimenten als de open school en
^de open universiteit, van "mul-
/O0 timediale aanpak" en "open cur-
UUJricula". Maar men wil wel dat het
bestaande avond/dagonderwijs,
"waar dit in zo duidelijke behoeften
voorziet en eigenlijk relatief zo
/om goedkoop is", alle aandacht krijgt
uu« zowel in onderwijskundig als mate-
gr' rieel opzicht.
filiJüver in6anStot ^et avond-mavo
wordt in het jaarverslag opgemerkt
we dat men zal nagaan of het mogelijk
eek is een soort vooropleiding op poten
uut te zetten. Iets dergelijks heeft de
rooi cursus "Ouders op herhaling" al
gedaan voor een beperkte groep
>ort van mensen> met bepaalde vak-
'qo kenof met de leermethode mis
schien wat moeite zullen hebben,
era Voor het eindexamen mavo-4, zo
iet} blijkt verder uit het jaarverslag,
gingen 100 kandidaten op en slaag-
lge den er 87 (87 pet.). Voor het havo-
i^n eindexamen slaagden van de 23
kandidaten 19 (82 pet bij het VWO
yj} slaagden er 64 van de 73 (74 pet.) en
raai bij het meao 7 van de 8 kandidaten
(87 pet.). Het totaal-aantal leerlin-
van gen steeg van 882 naar 1011.
LEIDEN - In het verpleeghuis bloemenhangershandgeweven
"Zuydtwijck'' aan de Aaltje Noord- kleden e.d. Tot de attracties die er.
ewièrlaan wordt vrijdag een.grote zijn behoren onder meer het rad van
bazaar en rommelmarkt gehoudenavontuur, sjoelbakken en een grote
Alle goederen zijn vervaardigd verloting. De festiviteiten vinden
door patiënten van het verpleeg- plaats 's middags van twee tot vijf
huis. Zoals schilderen, poppen, uur en 's avonds van zeven tot tien
smyrna kussens, sieraden, uur.
LEIDEN - Leiden heeft op het ogen
blik nog twee stadspoorten: de Zijl
poort en de Morspoort. Beide poor
ten verkeren in niet al te florissante
conditie en staan daarom op het
ogenblik in de steigers. De Zijlpoort
in afwachting van een zeer langdu
rige en zeer ingrijpende restaura
tie, die een reeks van jaren in beslag
zal nemen.
De steigers die geplaatst zijn, zijn
bedoeld om architecten in de gele
genheid te stellen om te onderzoeken
hoe de toren erbij staat en wat er
moet gebeuren om instorting te
voorkomen. Daarna zal doorsar-
chitect Walraad uit Brielle een res
tauratieplan worden opgesteld.dat
waarschijnlijk zal worden uitge
voerd door IBB-KondoT.
De Morspoort staat in de steigers
voor een heel wat minder omvang
rijke opknapbeurt. Die zal - als de
weergoden een beetje willen mee
werken - ongeveer tweeënhalf a
drie maanden in beslag nemen. De
werkzaamheden aan de poort be
perken zich tot de westgevel. De
oude voegen zullen worden verwij
derd en vervangen door nieuwe.
Daarna zullen die delen van de
poort, die uit zandsteen bestaan,
worden gerestaureerd. Dat betreft
met name de toog. In de loop der
jaren zijn de zandstenen be
schadigd onder weersinvloeden en
zijn er stukken afgesprongen door
aanrijdingen met auto's.
Als dat werk is voltooid krijgt het
buitenwerk van de Morspoort een
nieuw verfje en wordt de wind
wijzer, die op de poort staat, voor
zien van een nieuwe vergulde laag.
De huidige Morspoort dateert uit
het jaar 1669 en was een ontwerp
van de architect Willem van der
Helm. Het rust op 168 palen. Aan de
bouw van de stenen poort ging nog
de oprichting van een houten
poortgebouw vooraf.
LEIDEN - Het Rijksmu
seum van Natuurlijke His
torie heeft er sinds enkele
weken een indruk
wekkende schelpenverza
meling bij. Het is een 4 a
5.000 schelpen omvattende
particuliere collectie van de
onlangs overleden C. A. van
der Peyl uit Goes.
De waarde van de verzameling zit
hem volgens dr. E. Gittenberger,
conservator van de schelpenafde
ling in het museum, niet zozeer in
het aantal (hoewel dat voor een par
ticuliere collectie erg groot is), dan
wel in het feit dat de collectie en
kele zeer bijzondere schelpen be
vat.
Het zeldzaamste exemplaar is zon
der twijfel een vrij grote schelp die
wordt aangeduid met de weten
schappelijke naam Pleurotomaria
rumphii. Het is een fraai gekleurd
en gedraaid exemplaar, waarvan er
maar enkele in de hele wereld be
kend zijn. Zo'n tien jaar geleden
bracht deze schelp op de veiling
nog tienduizend dollar op.
De eerste Pleurotomaria rumphii
werd begin deze eeuw beschreven
door een Nederlandse geleerde aan
de hand van slechts één exemplaar.
Tien jaar geleden werd er een
exemplaar, met het weekdier er
nog levend in, opgevist in Taiwan.
Op. de veiling bracht deze schelp,
die doorgaans op een paar honderd
meter diepte in tropische zeeën
voorkomt en die in China "Lung
Kung-Pei" heet, tienduizend dollar
op. Al snel werd er een tentoon
stelling aan gewijd, die zo'n half
miljoen mensen trok. En blijkbaar
was toen ook de tijd rijp voor de
oprichting van de Malacological
Society of China, een club van
schelpen (en slakken)verzamelaars
en -onderzoekers, waarvan de Ne
derlandse Malacologische Vereni
ging de Hollandse evenknie is.
Enkele exemplaren van de Pleinotomaria rumphii uit de collectie van Van der Peyl. het grootste
exemplaar, waarvoor tien jaar geleden nog tienduizend dollar zou zijn neergeteld. De kleine voorwerpen bij de
schelpen zijn zgschildjes, waarmee het weekdier zich veilig kan afsluiten tegen eventueel gevaar van buitenaf.
Aankoop
De Goessenaar Van der Peyl was -
dat blijkt wel uit zijn collectie - een
verwoed verzamelaar. En ofschoon
hij als Zeeuw niet ver van de kust
lijn woonde, verkreeg hij de bij
zondere schelpen van zijn verza
meling door aankoop. "Hij kocht ze
op veiligingen in Taiwan en in
Zuid-Afrika. En er zijn exemplaren
bij, die, wat de financiële waarde
betreft, ons budget te boven gaan",
aldus dr. Gittenberger, die zeer
verguld is met de particuliere ver
zameling.
ADVERTENTIE
Dr. Gittenberger werd min of meer
bij toeval van het bestaan van de
verzameling van Van der Peyl op de
hoogte gebracht door iemand die
hem vertelde dat de verzameling
"diverse dingen bevatte die jullie
niet hebben". Na het overlijden van
Van der Peyl schreef de hoogle
raar-directeur van de het museum
de familie een brief, waarin hij
stelde dat het jammer zou zijn als de
collectie uiteen zou vallen. "Maar
Van der Peyl had zich dat gelukkig
zelf al gerealiseerd", aldus dr. Git
tenberger, "en daarom had de fa
milie er wel oren naar om die ver
zameling aan ons museum af te
staan".
Fanaticus
Voor schelpen bestaat volgens dr.
Gittenberger in het algemeen veel
belangstelling. In Nederland zijn er
zo'n 500 serieuze verzamelaars. En
er is een bloeiende ruil- en markt-
handel in schelpen, terwijl er ook
heel wat boeken aan schelpen ge
wijd zijn.
De belangstelling voor schelpen
kan evenwel ook maniakale vor
men aannemen. „Zo kreeg ik hier
een keer bezoek van een man uit
Peru, die verschillende steden in de
wereld had bezocht om een be
paalde schelp te zien", vertelt dr.
Gittenberger. "Ik liet hem hier die
schelp zien en toen vroeg hij: mag
ik hem aanraken? Ik zei, wat ver
baasd: ja, natuurlijk mag dat. En hij
er heel voorzichtig met zijn vinger
overheen. Toen zei hij: zo, nu heb ik
32 exemplaren van deze schelp
aangeraakt. Een echte fanaticus".
Overigens baren dit soort verhalen
in wetenschappelijke kring inmid
dels geen opzien meer. Er is bij
voorbeeld ook het verhaal van een
buitenlandse professor, die hier
speciaal een schedeldak van een
prehistorisch mens kwam aanra
ken, een zucht van verlichting
slaakte en toen uitroep: "Zo, nu kan
ik rustig sterven".
Ruimtegebrek
Waar werd oprechter troost ter wereld
ooit gevonden dan bij een bloemen-
groet, via Fleurop gezonden?
Fleurop Interflora staat er
voor in. Koninginnegracht 135,1
Den Haag.
VAV Uw Fleuropbloemist accepteert
Y n VW geschenkbon als
bloemencheque.
LEIDEN - William C. van den Hoonaard, vertegenwoordiger van de inter
nationale Baha'i-gemeenschap bij de Verenigde Naties heeft gisteren
een bezoek gebracht aan Leiden. Voor de plaatselijke afdeling hield hij
een lezing over het werk dat hij in New York voor Baha'i verricht.
Van de Hoonaard, een Nederlander van geboorte maar in 1966 naar Ca
nada geëmigreerd, verbleef negen dagen in ons land. Vandaag vertrok
hij naar Engeland om vandaar zijn werk bij de V.N. te hervatten.
Volgens W. C. v. d. Hoonaard is zijn werk, dat hij nu twee jaar verricht
vooral gericht op de informatie van VN-leden over de standpunten van
de Baha'i gemeenschap. Dat wordt onder meer bereikt door het samen
stellen van rapporten over zaken als minderheidsgroepen, druggebruik
en milieuverontreiniging.
torie is enkele miljoenen exempla
ren groot. Er zijn speciale afdelin
gen (archieven) voor slakken,
schelpen en dubbelschelpen, goed
opgeborgen in grote ladenkasten
achter zware ijzeren deuren. Helaas
- en ook dr. Gittenberger betreurt
dat- is de verzameling niet voor een
breed publiek toegankelijk. Een al
jaren bestaand ruimtegebrek is
daar debet aan.
Het wetenschappelijk onderzoek
dat op schelpen en slakken gedaan
wordt, is volgens dr. Gittenberger
o.m. van belang voor de bestude
ring van de fossiele lagen in de
aardbodem. En dat kan weer van
belang zijn voor bijvoorbeeld het
vinden van grondstoffen (olie e.d.).
Ook kan het onderzoek op schelpen
en slakken aanwijzingen geven
over het zuurstofgehalte in het wa
ter en dus ook over de mate waarin
het water vervuild is. Bovendien
zijn er nogal wat slakken die als
gastheer fungeren voor bepaalde
parasieten, die ziekten kunnen
verwekken. Door de slakken te be
studeren, kan men inzicht ver
krijgen in het gedrag van deze para
sieten en dientengevolge in de
wijze waarop men deze het beste
kan bestrijden.
Het onderzoeken, beschrijven en
registreren van de particuliere ver
zameling van Van der Peyl vergt
.voor dr. Gittenberger en de zijnen
in elk geval nog heel wat werk. "Het
zal toch nog zeker wel een jaar du
ren voordat dat gebeurd is", ver
wacht hij.
ADVERTENTIE
zó voordelig
is het leasen
van uw
zakenauto's:
om maar eens een voorbeeld
LEIDEN - Leidens burgemeester
Vis gaat zaterdag doen wat wet
houder Van Aken al drie jaar ge
leden heeft gedaan: de parkeer
plaats van de Groenoordhal of
ficieel openen als oefenterrein
voor autorij-onderricht.
Er zijn wel enkele verschillen.
Wethouder Van Aken was destijds fees
tredenaar voor een achttal rijschoolhou
ders, die tezamen alleen het voorterrein
mochten gebruiken. En dat zouden gaan
doen onder de vlag van "Veilig Verkeer
Nederland".
Burgemeester Vis opent daarentegen za
terdag een oefenterrein dat ge"heel en
alleen ter beschikking staat van één rij
school, n.l. die van Van Rooden, welke
dan bovendien het volledige parkeer
terrein rondom de Groenoordhal mag
benutten.
Hoe kan dat eigenlijk? Kunnen die rij
schoolhouders van voorheen dan niet
meer op het terrein van de Groenoordhal
terecht?
"Neen", zegt rijschoolhouder Koos van
Rooden categorisch. Hij heeft het terrein
in principe voor de hele week gehuurd.
Elke avond tot elf uur, behoudens zater
dag.
Koos van Rooden behoorde jaren terug
niet tot de rijscholen, die zouden mee
helpen het "project oéfenterrein-rij-on-
derricht" ook in Leiden van de grond te
krijgen. Hij had wel een.uitnodiging van
Veilig Verkeer Nederland gekregen.
Maar hij zag het niet zo zitten- Daarom
schreef hij een net briefje terug, dat hij er
best positief tegenover stond maar dat
hij zijn bezwaren graag mondeling zou
willen toelichten. Hij kreeg geen ant
woord.
Niet optimaal
Maar al was hij er dus enkele jaren geleden
niet bij, dat betekende nog niet dat hij
totaal geen brood in het project zag. Al
leen niet met zovelen. "Ga maar eens
kijken. Iemand rijdt een pillon ofn. De
concurrenten staan te lachen, maar ze
denken er niet aan die pillon weer over
eind te zetten".
Hij twijfelde al meteen aan de goede af
loop. "Omdat", zoals hy letterlijk zegt
"de mogelijkheden door gebrek aan or
ganisatie naar myn mening niet opti
maal werden benut". Daarom heeft hij
enkele maanden geleden contact ge
zocht met directeur De Jong van de
Groenoordhal. Of hij het parkeerterrein
kon huren voor een groot project, dat
volgens hem voor het oprapen lag.
"Met acht rijscholen om een beperkt adn-
tal vierkante meters, dat gaat niet. Alleen
kan je echter alle kanten op".
De Jong wilde wel. Hij zag toch niemand
meer van de voormalige gebruikers. Hij
voelde geen enkele binding. Ert zoals hij
ook de Groenoordhal kan verhuren,
verhuurde hij ook het terrein rondom de
hallen.
Hele terrein
ik wil, maar op maandag en dinsdagoch
tend doe ik niets in verband met de vee-'
markt. En als er één of andere activiteit
in de hal is vind ik achter altijd wel een
plekje" zegt Van Rooden.
"Ik ga daar een heel nieuw project ontwik
kelen. Juist: plaatje, praatje, daadje.
Eerst in een caravan instructiefilms over
zeventien punten van het rij-onderricht.
Met toelichting door de instructeur zelf.
Daarna doet de instructeur alles in en
met de auto voor. Dan mag de leerling
het zelf doen. En het hangt natuurlijk
van de leerling af, wanneer hij het terrein
afkomt. Het is beslist niet de bedoeling
dat ze het volle uur bij de Groenoordhal
blijven hangen. Ze kunnen daar wel alle
verkeersborden en tekens ontmoeten',
het fileparkeren, het achterruit rijden en
keren proberen, maar ze gaan als het
even kan toch ook naar buiten. Met de
zelfde instructeurs.
Neen, er is geen enkele instructeur die al
leen op het oefenterrein les geeft. Ik.heb
23 auto's lopen en zo'n 26 instructeurs in
dienst. Allemaal gediplomeerd. Man, ik
heb mijn eigen instructeursopleiding in
huis. Ik kan mij toch geen niet-gedi-
plomeerde kracht in de auto veroorlo
ven. Veronderstel, dat hij een aanrijding
krijgt. Het eerste, wat ze vragen is zijn
vergunning".
Telefoontje
Maar hoe kan het zijn, dat Van Rooden nu
de draad oppakt, die voor hem anderen
lieten liggen? Misschien zit de verkla
ring in een telefoontje, dat hij niet zo lang
geleden van Veilig Verkeer kreeg. Van
de opvolger van de man, die enkele jaren
terug het Leidse project op gang hielp, of
hij kan komen kijken hoe Van Rooden
het had opgezet. "Ach mijnheer, het-
grote probleem bij het uit de grond
stampen van zulke oefenterreinen is het
feit, dat de concurrentie tussen de deel
nemers te groot is".
Na jaren dus toch nog een reactie op Van
Roodens brief. "Nou ze zijn van harte
welkom als we eenmaal draaien". Dat is
dus na zaterdag
het leasen van een Opel
Kadett Standaard
kost u
bij een looptijd van 2 jaar
en een totaal kilometrage
van 80.000
15 cent per km
bii
Postbus 44, Vondellaan 80,
Leiden, tel. 071 -76 02 02
(buiten kantooruren:
02521 - 1 30 25)
Hebt u belangstelling:
stuur dan onderstaande
antwoordcoupon in!
persoonsnaam
doorhalen wat niet wordt
gewenst en opsturen naar
Multilease BV, 10
Postbus 44, Leiden.
