BEDRIJVEN DIE HUN LICHT OPSTEKEN OVER
ENERGIEBESPARING KRIJGEN TOT
F1.000.- VAN DE ADVIESKOSIEN VERGOED.
Win de Ford Fiesta.
Vier eeuwen hervormde
gemeente van Hoogmade
esmaiBBat
Klein, maar krachtig
genoeg om vol te houden
Vooreen gezonde balans. Verstandig met energie.
Uw knackebröd dweept
met wat malse paling.
DINSDAG 18 OKTOBER 1977
ADVERTENTIE
Investeren in energiebesparende
maatregelen is in veel gevallen een
gezonde zaak. U wilt best, maar de vraag is
hoe? Welke maatregelen? En hoe te
beginnen7 En waarmee?
Om u te helpen een goed antwoord
op die vragen te vinden heeft de minister van
Economische Zaken een regeling in het
leven geroepen die u een duwtje in de rug
geeft,Die regeling luidt als volgt. Als een
ondernemer zich wil laten adviseren over
energiebesparing binnen zijn bedrijf, kan hij
een subsidie ontvangen die de helft be
draagt van de advieskosten.tot een maxi
mum van f1.000,-.
Als voorwaarden voor de sub
sidie wordt o.a. gesteld dat het advies,
moet worden uitgebracht dooreen
onafhankelijke erkende adviseur en
dat desubsidie wordt verleend voordat"
de opdracht aan de externe adviseur wordt ge
geven. De SVEN, belast met het uitvoeren van
deze regeling, verstrekt zowel de aanvraagfor
mulieren als een lijst van erkende adviseurs
en een rapportageformulier.Wie dus meerwil
weten over deze regeling, of over andere
zaken aangaandeenergiebesparing,zoals
subsidie op de besparingsmaatregelen
zelf, kan schrijven aan: SVEN, Postbus 503,
7300AM Apeldoorn.Of bellemtel.055-410141.
Dit is een publikatie van het ministerie van Economische Zaken. -
HOOGMADE - Dit jaar is het vier
eeuwen geleden dat in Hoogmade
de hervormde gemeente werd ge
sticht. Was de kerkgemeenschap
toen maar klein (het overgrote ge
deelte van de inwoners van het
dorp bleef het rooms-katholieke
geloof trouw), ook nü nog is de ge
meente bescheiden. Zij telt onge
veer honderd lidmaten. Daartoe
behoren ook de hervormden van de
dorpen Oud-Ade en Rijpwetering,
die kerken in Hoogmade.
Nadat in de Nederlanden de Re
formatie een feit was geworden,
duurde het toch tot 1577 voordat de
rk kerk van Hoogmade - die stond
op de plaats waar nu de hervormde
kerk staat - in gereformeerde han
den overging. Of er in de Heerlijk
heid ook, net zoals op zoveel andere
plaatsen, "gebeeldstormd" is, is
niet te achterhalen.
Eerste predikant
De eerste predikant in Hoogmade
was ene Rever Janszoon, die zeer
waarschijnlijk op 10 april 1577 zijn
intrede-predikatie hield. Tot
hoelang hij hier gewerkt heeft, is
niet bekend. Mogelijk was het tot
1589. In dat jaar kwam zijn opvol
ger, Frank Willemsz. van Dobben,
een Leidenaar van geboorte. Van
Dobben was een van het katholieke
geloof afgevallen priester. Om
streeks 1564 was hij pastoor te
Heemskerk. Hij liet zich op 22 no
vember 1578 te Leiden als student
in de theologie inschrijven.
De komst van Van Dobben naar
Hoogmade geschiedde niet langs
wettelijke weg: hij kon hier predi
kant worden door de hulp van am
bachtsheer Gerrit van Poelgeest,
die zich in Hoogmade alle gezag in
kerkelijke zaken aanmatigde.
Deze Van Poelgeest was een wil-
lekeurig'en eigenzinnig heer. Hij
was gewend in belangrijke funkties
in landsdienst te heersen en ge
hoorzaamd te worden. Als am
bachtsheer bezat hij het pa-
tronaatsrecht. Dit uit de vroege
middeleeuwen stammende recht
hield in het benoemen van pastoors
en predikanten. Dat één en ander
vaak leidde tot botsingen tussen
Van Poelgeest en het kerkelijk ge
zag, spreekt vanzelf. Zonder de
lidmaten van Hoogmade hierin te
kennen, had Van Poelgeest in 1589
Van Dobben als predikant aange
steld, en deze was - zonder zelfs met
gunstig gevolg geëxamineerd te
zijn - als zodanig opgetreden.
Door
Hans v.d. Wereld
Kerk en pastorie te Hoog
made, schilderachtig gele
gen aan het water van de
Does.
In het Evangeliecentrum Zijlsingel 2 te Leiden wordt vanavond om 8
uur de film "Bloed op de berg" vertoond. De film is een produkt van de
stichting "Woord en Beeld". Hij laat, volgens de ons verstrekte toelichting,
"de kracht zien van Gods liefde en vergeving".
De levensovertuiging van het humanisme kent als hoogste ideaal de
zelfverwerkelijking en zelfontplooiing van de mens, in solidariteit met
anderen. Daarover en over nog een aantal andere aspecten van het huma
nisme spreekt de landelijke voorzitter van het Humanistisch Verbond,
Rob Tieleman, morgenavond, woensdag 19 oktober, om 8 uur in zaal 1 van
de Zuiderkerk aan de Lammenschansweg in Leiden. Er zal ook gelegen
heid zijn tot discussie.
Morgenavond om 8 uur wordt in Het Breehuys, Breestraat 19 Leiden, de
eerste van drie instructie-avonden gehouden voor ieder die in clubs, so
ciëteiten en ander jongerenwerk bezig is. Wie nadere inlichtingen wenst,
kan bellen met de staf van het Breehuys, telefoon 130983.
In het hervormd-kerkelijke centrum aan de Vliet in Rijnsburg heeft de
Nederlandse Zondagsschoolvereniging, Bloemgracht 65, Amsterdam, za
terdag 22 oktober van 10 tot 2 uur een ontmoetingsdag annex verkoopten
toonstelling van werkmateriaal voor godsdienstige begeleiding van kin
deren van 4 tot 12 jaar. Ouders, onderwijzend personeel, studenten, leiding
van zondagsscholen, kindernevendiensten, kinder- en jeugddiensten,
clubleiders, predikanten, catecheten en jeugdouderlingen zijn hartelijk
welkom.
Getuigenismars
Hoop op
Het lag op de weg van de classis
Leiden, zich met deze gang van za
ken te bemoeien. Reeds van het be
gin van de Hervorming afhad men
er zeer nauwlettend op toegezien,
dat geen onbevoegden zich predi
kant zouden noemen. De zaak liep
in Hoogmade zo hoog dat ze in 1590
voor de synode van Dordrecht
kwam.
Van Dobben - die niet eens lidmaat
was - beloofde dat hij in Koudekerk
zou gaan wonen en stappen zou on
dernemen om "ordentelijk tot den
dienst Gods aangenomen te wor
den": Deze belofte kwam hij niet
na. Het jaar daarop beloofde hij op
nieuw beterschap maar toen had de
Synode al haar vertrouwen in Van
Dobben al opgezegd Hem werd ten
laste gelegd dat hij tóch in Hoog
made opgetreden was, dat hij zich
niet aan het kerkelijke examen
wilde onderwerpen, dat hij nog
nooit in de classicale vergadering
verschenen was noch ooit ten
avondmaal was geweest, dat de
kerkelijke toestand in Hoogmade
geheel verward was en dat er zelfs
een kerkeraad ontbrak,
üok bleek bij een onderzoek, dat
Van Dobben zich geen rekenschap
kon geven van zijn geloof, dat hij
zelfs "gansch onverstandig" was in
de tien geboden, de wet en het
evangelie en dat hij ook niets afwist
van de leer van de catechismus. De
Synode besloot toen, dat hij zijn
funktie als predikant moest neer
leggen. Tot februari 1592 mocht hij
nog in Hoogmade blijven. In de sy
node van Leiden van 1592 werd
echter geheel anders over Van
Dobben gedacht: men vond dat hij
maar in een klein plaatsje stond, en
dat hij vroom van wandel was en
edelijk wel de evangeliën kon ver
klaren.
Meer zou Van Dobben een kans
krijgen om alsnog een goede predi
cant te worden. Ook hier kwam
niets van terecht, want in 1593
iankte Gerrit van Poelgeest hem
if. Dat gebeurde onder het voor
wendsel dat de opbrengst van de
jastoriegoederen van dat jaar no-
iig was voor het herstel van het
kerkgebouw.
Strijd
Ook voor de volgende Hoogmadese
predikant, Pieter Overhaag, is het
nodige te vertellen. Geboortig van
Gent had hij veel gereisd, hetgeen
voor een deel in zijn woelige natuur
lag en deels voortkwam uit het feit
dat hij er zeer vrijzinnige denk
beelden op na hield, in feite bij geen
3nkele van de toenmaals in ons
land bestaande geestelijke ge
meenschappen aangesloten was en
zich door zijn uitdagend optreden
overal onmogelijk maakte. Zo was
hij van 1560 tot 1573 te Embden in
ADVERTENTIE.
t.b.v. Buitenlandse vakanties voor gehandicapten
De Ford Fiesta L is één van de hoofdprijzen
Een auto die alles biedt. Kompakt, maar net zo veilig'en betrouwbaar als
iedere andere Ford. Standaard afgeleverd met een
gelaagde voorruit. Met automatisch oprolbare
3-punts veiligheidsgordels. Daarnaast is de
Fiesta erg betrouwbaar. Heeft-ie
dank zij z'n voorwielaandrijving een
perfekte wegligging Waar de Fiesta erg
zuinig mee blijft, zijn benzine
verbruik en onderhouds
kosten. De Ford Fiesta
is gewoon een
ideale gezinsauto
Een geweldige
hoofdprijs
De Ford Fiesta is
één van de geweldige hoofdprijzen.
Duitsland boekdrukker geweest,
terwijl hij daarnaast ook preekte. In
1583 haalde hij zich de woede van
de Embdense gereformeerden op
de hals, waarna hij verjaagd werd.
Hij kwam naar Rotterdam waar hij
ook al gauw overhoop lag.
In 1581 dook hij weer op in Gent.
Maar ook daar was men niet erg ge
porteerd van de wijze waarop
Overhaag optrad. Hij moest de stad
verlaten, maar keerde er vier jaar
later terug.
Hoe is hij tenslotte in Hoogmade
terechtgekomen? In 1593, toen Van
Poelgeest zo plotseling Van Dob
ben aan de dijk zette, woonde
Overhaag in Leiden. Hij was reeds
op leeftijd en zat krap bij kas. Van
Poelgeest bood hem 250,- per jaar
als hij predikant in Hoogmade
wilde worden. Zo haalde Gerrit van
Poelgeest voor de tweede maal op
willekeurige wijze een predikant
naar Hoogmade. Overhaag heeft
hier tot eind mei 1595 gewerkt.
Toen ook hij plotseling was ver
jaagd, had hij pas ongeveer 300-
tractement ontvangen, zodat hij
nog 140,- tegoed had. v
Deze hele gang van zaken kon het
kerkelijke gezag ook maar matig
bekoren en weer besloot men in
Hoogmade in te grijpen. Een lange
strijd met veel vergaderingen ont
stond, en uiteindelijk vertrok
Overhaag naar Alphen aan den
Rijn. Daar was men zeer tevreden
over hem. De Alphense kerkeraad
gaf hem een vererend getuigschrift
waarin stond, dat in de korte tijd
dat hij in Alphen woonde hij zich
"met alle stilheid, gelijk een chris
ten past", gedragen had en dat men
aan hem een "goed vergenoegen"
beleefde.
Samengevoegd
Na het overlijden van Theodorus
Spaan werd de hervormde ge
meente bij Koninklijk Besluit van 1
februari 1808 bij Woubrugge ge
voegd In 1813 werd deze aanslui
ting weer ongedaan gemaakt en
werd de gemeente opnieuw als
zelfstandig erkend. Van 1813 tot
1818 was de gemeente vacant. Ge
durende deze vijfjaren preekte de
Woubrugse predikant Johannes
Heenk eenmaal in de drie weken te
Hoogmade. Hij kreeg hiervoor een
vergoeding van 150,- per jaar.
In 1818 werden de hervormden van
Rijpwetering, die tot dan toe bij
Oude Wetering behoorden, samen
gevoegd met Hoogmade. Dat was
vooral financieel een voordeel, daar
de gemeente van Rijpwetering
reeds in de 17de eeuw een Ar-
menfonds in het leven had geroe
pen. Dit fonds was zó uitgebreid
geworden dat de staat zich ermee
ging bemoeien.
Sinds het samenvoegen van
Hoogmade en Rijpwetering ston
den hier vele predikanten. Hun
eenendertig namen zijn te lezen op
twee borden naast de kansel in het
kerkgebouw. De huidige predi
kant. dr. H van Vliet, is de 32ste
sinds 1818.
De oude kerk werd in 1729 afge
broken en men bouwde de huidige
op de fundamenten van haar voor
ganger. Er staat: "Op den fon-
damente nadat sij regt ende water
pas gemaeckt sijn op te metselen".
Alleen het priesterkoor bleef bij de
herbouw achterwege. In 1904 werd
een consistoriekamer aange
bouwd.
Door toedoen van ds. J. de Jong is
in de jaren 1954-1955 de kerk ingrij
pend gerestaureerd. Supervisie
hierover had de Leiderdorpse ar
chitect P. van der Sterre. De kleine
gemeente kon de restauratiekosten
niet alleen opbrengen. Ds. De Jong
wist door vele predikaties elders
sympathie voor het kerkje en
daarmee het nodige geld los te
krijgen.
Met zijn ongeveer vijfenzeventig
zitplaatsen is het kerkje geheel be
zet en een kerkdienst hier heeft dan
ook een eigen, intieme sfeer.
Luchter
Nog onlangs werd het interieur ver
fraaid met een grote luchter en een
aantal wandlampen uit de, inmid
dels afgebroken, Oosterkerk (He
rengracht) te Leiden.
De hervormden van Hoogmade en
Rijpwetering getroosten zich veel
inspanning om hun bescheiden
gemeente in stand te houden.
9 Op initiatief van de evangelist Ben Hoekendijk zal zaterdag door de
Utrechtse binnenstad een "getuigenismars" trekken, die een onderdeel is
van de door hem georganiseerde jaarlijkse One Day, dit jaar voor de zesde
keer. Vorig jaar bezochten 15.000 mensen deze dag.
Hoekendijk heeft jeugdleiders gevraagd, met hun groepen aan de tocht
deel te nemen, en spandoeken, gitaren en andere muziekinstrumenten
mee te brengen. De mars start om 4 uur bij de Irenehal (Jaarbeurs-com
plex). In die hal wordt de rest van de dag een gevarieerd programma van
muziek, prediking en bijbelstudie aangeboden. Om 10 uur gaan de deuren
open. Op een "evangelische beurs" zullen zendings- en evangelisatiegroe-
pen zich met informatieve stands presenteren.
Het thema van de manifestatie is: "Vrede met God, met jezelf en met je
naaste".
Ds. C. M. Langeveld, emeritus-predikant, wonende in Vianen, heeft zich
bereid verklaard, voorlopig het voorzitterschap op zich te nemen van het
Zuidhollandse college van visitatoren-generaal van de Hervormde
Kerk. Hij volgt ds. De Roos op, die met emeritaat is gegaan.
Visitatoren zijn mensen die door gesprek moeten proberen, vastgelopen
situaties in het kerkelijke leven weer op gang te brengen. Dat is dan een
bijzondere visitatie. De normale vijfjaarlijkse visitatie is te beschouwen als
een huisbezoek bij de plaatselijke kerkeraden.
ln Alphen aan den Rijn wordt op 22 november een nieuwe hervormde
kerk in gebruik genomen. Het is de Sionskerk, die wordt gebouwd in
opdracht van de hervormd-gereformeerde modaliteit binnen de her
vormde gemeente van Oudshoorn-Ridderveld. De kerk komt in de plaats
van het gebouw aan de Hooftstraat dat te klein is geworden. Predikant van
deze gemeente is ds. S. W. Verploeg.
Naar Z.-Afrika
Zeer binnenkort gaat een delegatie van de Geref. Bond in de Hervormde
Kerk naar Zuid-Afrika. Het hoofdbestuur van de Geref. Bond heeft in het
weigeren van een Zuidafrikaans visum.aan hei-vormde synodeleden geen
aanleiding gevonden zijn reis af te zeggen. Daarop is nogal wat kritiek
gekomen. Men verweet de Geref. Bond gebrek aan solidariteit.
Ir. J. van der Graaf, secretaris van de bond, heeft in de tv-rubriek "Ken
merk" verklaard, dat hij de vragen die rond deze reis zijn gerezen wel kan
begrijpen, maar, dat naar de mening van het hoofdbestuur, elk communi
catiekanaal naar blanke en zware medechristenen in Zuid-Afrika moet
worden benut. Hij wees ook op de diepgaande verschillen binnen de
Hervormde Kerk wat betreft het beleid ten aanzien van Zuid-Afrika.
De Raad van Kerken in Nederland zal zijn sectie voor sociale vragen, en
met name de werkgroep Nieuwe Levensstijl daarvan, verzoeken een prog-
te ontwikkelen voor gerichte energie besparing.
Boterhammen, broodjes, tosti's
als ze eenmaal de smaak te pakken
hebben, weten ze niet meer
van ophouden. Lonken
naar paling.
Dwepen met
garnalen. Knipogen
naar een stevig lekkerbekje. Ver
kikkerd op een sappige vissalade.
Smachten naar sardines of
pilchards. Verrukt van 'n moot
schelvis. Gek op
gerookte haringfilets.
Weg van 'n heerlijke
Hollandse Nieuwe. Tja, als ze
eenmaal de smaak te pakken
hebben, weten ze niet meer van
ophouden. En geef ze eens ongelijk.
Doe meer met vis, omdat 't zo lekker is. <ij[<
Produktschap voor Vis en Visprodukten, J avast raat 2b, Den Haag. 'w'
