PvdA voor nationalisatie
Weer getuige gehoord over foto
Knut Folkerts moet kazerne blijven
BUITENOM
BINNENDOOR
VAN BELANGRIJKE ONDERNEMINGEN
Samenwerking met Derde Wereld
mogelijk voor betere medicijnen
Kantoor in Utrecht
van Amicales bezet
ZATERDAG 1£ OKTOBER 1977
UTRECHT(ANP) - De president
van de rechtbank in Utrecht, prof.
mr. V.J.A. van Dijk heeft gisteren in
I kort geding bepaald dat het RAF-
lid Knut Folkerts in de marechaus-
sekazerne in Soesterberg moet
blijven.
Knut Folkerts die op 22 september
bij zijn arrestatie in Utrecht twee
politiemensen neerschoot, had'
geeist dat hij, naar een normaal Huis
van Bewaring zou worden overge
plaatst. Zijn raadslieden hadden
tijdens het geding aangevoerd dat
de officier van justitie en de staat
der Nederlanden onrechtmatig
zouden hebben gehandeld.
Volgens de rechtbankpresident
was er echter van onrechtrriatig
handelen geen sprake. Evenmin is
de president gebleken dat Knut in
de marechausseekazerne zou zijn
onderworpen aan een onmense
lijke behandeling zoals de advoca
ten hadden aangevoerd. Prof. van
Dijk was afgelopen dinsdag, toen
het kort geding diende, perzoonlijk
in de marechaussekazerne een
kijkje gaan i
Prof. van Dijk stelde in zijn vonnis
dat voorlopige hechtenis als regel
in den huis van Bewaring wordt
doorgebracht maar dat nergens in
de wet nadrukkelijk verboden is
'gedetineerden ergens anders onder
te brengen. En ook al was dat wel
verboden dan nog hoeft de staat'
niet onrechtmatig handelen te
worden verweten mits de staat
aanvaardbare rechtvaardigings
grond kan aanvoeren, En in dit ge
val" meende prof van Dijk dat de»
staat voldoende heeft aangetoond
dat er inderdaad van een noodsi
tuatie sprake zou zijn geweest. De
staat had de bescherming van zijn
ambtenaren en andere.onderdanen
onvoldoende kunnen waarborgen
als Folkerts naar een Huis van Be
waring zou zijn overgebracht.
(Jok meende prof. van Dijk dat de
staat bij de behandeling van Fol
kerts in voorarrest zijn belangen als
individu voldoende heeft afgewo
gen tegen de risico's. Knut heeft
beschikking over een 'voldoende
frisse dagcel' en een nachtcel met
toilet- en douchegelegenheid. Bo
vendien heeft hij een cassettere
corder 'ter doorbreking van het
door hem gewraakte geluidsisole-
ment', zo overwoog de president.
De advocaten van Folkerts hebben
laten weten dat ze overwegen hoger
beroep in te stellen. Zij betreuren
het dat de rechtbankpresident met
de staat van mening is dat in dit
geval sprake is van een noodtoe
stand. "Kernpunt van het vonnis is.
dat deze noodtoestand het insluiten
in een marechausseekazerne
rechtvaardigt, zelfs al zou die in
sluiting onwettig zijn", aldus mr.
Bakker Schut en mr. Willems.
AMSTERDAM (SP) - De Partij van de Arbeid wil
allerlei belangrijke ondernemingen nationalise
ren.
Gistermiddag besliste het PvdA-congres in Am
sterdam dat basis-industrieën, banken, pen
sioenfondsen, verzekeringsmaatschappijen, de
wapenindustrie en de geneesmiddelenindustrie
overheidseigendom moeten worden.
Daarnaast openden de socialisten
de mogelijkheid om nog verder te
gaan. Alle andere ondernemingen
die een rechtvaardiger verdeling
van de rijkdom in de weg staan lo
pen kans genaast te worden.
Dit nieuwe standpunt van de PvdA
- vastgelegd in het beginselprog
ramma van de partij - betekent een
aanzienlijke "radicalisering". In
het oude beginselprogramma (uit
1959) had de PvdA de nationalisatie
eigenlijk afgezworen. Slechts in
dien het "het doeltreffende middel
is voor de instandhouding van de
Kruisinga
zorgt voor
opschudding
AMSTERDAM (SP) - Het bin
nenkomen van CDA-politicus
Kruisinga heeft op het PvdA-
congres in Amsterdam voor de
nodige opschudding gezorgd.
Abrupt werden de discussies
afgebroken. Luid scanderend
voegde de zaal Kruisinga toe:
"8-7-1, 8-7-1, 8-7-1...".
Niet merkbaar onder de indruk
van deze spontane demonstra
tie tegen het afwijzen door het
CDA Van deze formule bij de ze
telverdeling in het nieuw kabi
net, wuifde Kruisinga
lachend de zaal toe.
werkgelegenheid" waren de so
cialisten er toentertijd voorstander
van om bedrijven in gemeen-
schapsbezit te brengen.
Na de koerswijziging die gisteren
door het PvdA-congres werd door
gevoerd zijn de socialisten weer net
zo ver als in 1937. In dat jaar werd
een begin gemaakt met de afzwak
king van het oude socialistische na
tionalisatie-standpunt.
Het congres van de Partij van de
Arbeid ging nog veel verder dan het
partijbestuur. Weliswaar werd het
voorstel om alle bedrijven te natio
naliseren verworpen, maar de lijst
van ondernemingen die op de no
minatie staan om door de overheid
overgenomen te worden werd be
hoorlijk uitgebreid. Erbij kwamen
de verzekeringsmaatschappijen, de
wapenindustrie en de pen
sioenfondsen.
De Wiardi Beekman-stichting, het
wetenschappelijk bureau van de
PvdA heeft zich enige tijd geleden
nog uitgesproken tegen nationali
satie van de verzekeringsmaat
schappijen en de farmaceutische
industrie. In het verkiezingsprog
ramma van de PvdA voor 1977 tot
1981 wordt nationalisatie als te
kostbaar afgewezen.
Toch wilde het PvdA-congres geen
al te wurgende greep op overheids
bedrijven en particuliere onder
nemingen. De socialisten spraken
zich uit voor zelfbestuur van het
bedrijfsleven binnen de grenzen
van een "planning" die door het
parlement; wordt vastgesteld.
De PvdA wil ook de wapenin
dustrie geleidelijk aan ontmante
len. De socialisten vinden dat deze
bedrijven moeten omschakelen
naar de produktie van vreedzame
artikelen.
VERF NAAR PRINS GEGOOID
AMSTERDAM - De Am
sterdamse politie voert een jon
geman af die gistermiddag pro
beerde prinses Beatrix met
oranje verf te besmeuren. Het
incident speelde zich af nadat
de prinses de metro-oostlijn in
de hoofdstad had geopend. De
jongen wierp twee zakjes verf in
de richting van prinses Beatrix
op het moment dat zij station
Weesperplein verliet. Ze werd
niet geraakt. Wel werden prins
Claus en minister Westerterp
geraakt. Zij kregen net als en
kele andere omstanders spatten
op hun kleding. De jongen be
hoorde overigens niet tot een
groep van' naar schatting 150
demonstranten die hun onge
noegen lieten blijken over de
aanleg van de metro en het ge
meentelijk beleid daaromtrent.
De politie heeft nog een tweede
man aangehouden die pro
beerde enkele vlaggen bij sta
tion Weesperplein halfstok te
hangen.
De PvdA vindt verder' dat er Dit is één van de beslissingen van
ruimere mogelijkheden moeten het PvdA-congres in Amsterdam
komen om huishoudelijk werk om een eind te maken aan de ach-
eerlijker tussen man en vrouw te terstelling van de vrouw,
verdelen. De bedoeling is dat Andere besiuiten waren:
de beschikbare werkgelegenheid
in ons land moet eerlijker verdeeld
r part-time-banen
AMSTERDAM (SP) -
"De foto's zijn on
bruikbaar omdat niet
bekend is van welke af
stand ze zijn genomen.
Je kan niet zeggen dat
het Pieter Menten niet
is, die daar in uniform
op de foto staat. Je kan
ook niet zeggen dat hij
het wel is".
Dit commentaar leverde gister
morgen prof. dr. A. de Froe voor de
Bijzondere strafkamer van de Am
sterdamse rechtbaflk op de eerder
deze week ter zitting gedane uitla
tingen van de Wassenaarse arts
mevrouw M. Sickesz. Prof. De Froe
geldt als dè autoriteit op dit gebied.
De zeventigjarige De Fjpe is oud
hoogleraar in de'anthropobiologie,
en gespecialiseerd in de menselijke
erfelijkheidsleer. Ook mevrouw
Sickesz had hem maandag een au
toriteit bij uitstek genoemd.
Op verzoek van de officier van jus
titie mr. Habermehl was dr. De Froe
alsnog als getuige-deskundige op
geroepen. Op 5 augustus had hij al
op verzoek van de verdediging een
rapport uitgebracht naar aanlei
ding van een aantal foto's waar
Menten op zou staan. Toen hij in
een brief aan raadsman mr. L. van
Heyningen om meer materiaal
vroeg, omdat hij aan de hand van de
foto's die hij op dat moment had
niet kon zeggen of het al dan niet
om Menten ging, hoorde hij niets
meer. Ter zitting kwam mr. Van
Heyningen plotseling met een an
dere getuige-deskundige - mev
rouw Sickesz - die met grote stel
ligheid verklaarde dat "een kind
kon zien dat de man in uniform
Menten niet was".
De officier van justitie be
schuldigde de verdediging ervan
de rechtbank op een dwaalspoor te
willen brengen. "U heeft de recht
bank tenslotte materiaal onthou
den van de grootste autoriteit op dit
gebied. Dat hebben we net op tijd
voorkomen", aldus mr. Habermehl.
Prof. De Froe liet weten dat mevf
rouw Sickes de technische pro
blemen onderschat moet hebben.
"De achtergrond op de foto's is te
onscherp om van exacte metingen
van het gezicht te kunnen uitgaan.
En het jonger lijken op een foto kan
bepaald worden doordat de zon
recht in iemands gezicht schijnt,
zoals bij deze foto's. Overigens
werden in de oorlog de meeste
mensen magerder, slanker, en dan
zie je er doorgaans ook jonger uit",
aldus De Froe, die wel overeen
komsten zag in de vorm van de on
derlip.
Raadsman mr. Van Heyningen
klaagde tijdens de zitting van giste
ren opnieuw dat hij zo weinig tijd
had om alles goed voor te bereiden.
Hij vroeg om meer tijd. Maar daar
was zijn cliënt fel op tegen. Pieter
'Menten's reactie: "Ik ben ervan
overtuigd dat ik wordt vrijge
sproken. Volgens mij is het mate
riaal van de officier van justitie in
verregaande staat van ontbinding.
Ik ben tegen vertraging van het
proces. We moeten de zaak nu maar
zo snel mogelijk afmaken".
Tijdens de jniddagzitting werd op
verzoek van de verdediging Hans
Knoop, hoofdredacteur van het
weekblad Accent, gehoord. Mr.
Van Heyningen wenste hem enkele
vragen te stellen over zijn serie ver
halen die Uiteindelijk tot dit proces
hebben geleid. Ook rechtbankpre
sident mr. J. Schröeder vond die
vragen grotendeels niet ter zake.
Met "het interesseert de rechtbank
niet" en "de rechtbank laat deze
vraag niet toe", wimpelde hij ze
weg.
Verder werden gisteren de zoge
naamde kelderstukken, gevonden
in het voormalige Nederlandse
consulaat in Krakau, behandeld.
Het gaat om correspondentie tus
sen Menten en de Duitsers. In het
consulaat heeft Menten enige tijd
gewoond. Maar volgens Menten
waren deze stukken allemaal ver
valst. Een deskundige van het ge
rechtelijk laboratorium was een
andere mening toegedaan. Volgens
hém Wc^n ze "met de hoogste
mate van waarschijnlijkheid" van
Pieter Menten afkomstig. Hij
achtte het praktisch onmogelijk dat
de met de hand geschreven brieven
falsificaten zijn, uit de vrije hand of
door middel van technische mid
delen.
Maar Menten bleef erbij: Volgens
hem was alles vervalst. Dat ont
lokte een vrij heftige reactie van de
kant van de president: "Wat moet ik
nu in godsnaam met dit soort me
dedelingen. Natuurlijk, als ver
dachte heeft u alle recht u te verde
digen en uw zegje te doen, maar u
uit aan ieders adres de meest grove
beledigingen. Hoe kunt u nu den
ken dat dat uw zaak goed kan
doen".
Maandag gaat het proces verder.
UTRECHT (ANP) - Enkele tientallen leden van het Actiecomité "Amica
les weg uit Utrecht" hebben vanochtend het kantoor van de Marokkaanse
organisatie Amicales gekraakt. Het comité wil met deze actie aandacht
vragen voor wat het noemt de schijnverkiezingen van een nieuw bestuur
van de afdeling. In pamfletten beschuldigden de actievoerders Amicales
van "spionage-activiteiten onder Marokkanen in Nederland ten behoeve
van het corrupte, onderdrukkende regime in het moederland". Aan de
bezetting werd een einde gemaakt door ongeveer tien man van de
Utrechtse politie. Zonder voorafgaande sommatie werd door de agenten
begonnen aan het neerhalen van de barricade, die voor de deur was opge
worpen. Daarbij ontstonden fikse strubbelingen. Drie actievoerders wer
den geboeid afgevoerd, enkele krakers wisten via achtertuinen te ontko
men en de overigen zijn in arrestantenwagens naar het politiebureau ge
bracht.
(Van een onzer verslaggevers)
LEIDEN - De deelnemers aan het
in Leiden gehouden symposium
over planten als bron voor betere
geneesmiddelen in de Derde We
reld zijn tot de conclusie gekomen
dat er reéle mogelijkheden zijn om
met ontwikkelingslanden tot sa
menwerking te komen. De bedoe
ling is dat er straks op kleine schaal
bekeken wordt in welke vorm dat
het beste kan gebeuren.
Het symposium, dat gisteren werd
afgesloten, was georganiseerd door
de vakgroep farmacognosie van de
Leidse universiteit. Farmacognosie
is de wetenschap die zich bezig
houdt met het bestuderen van de
geneeskrachtige werking van in de
natuur voorkomende stoffen.
De bedoeling van het symposium
was om te proberen tot voorstellen
te komen om aan de ene kant het
gebruik van natuurstoffen voor ge
neesmiddelen uit de eigen omge
ving in de ontwikkelingslanden te
bevorderen en aan de andere kant
de produktie van plantaardige stof
fen die bruikbaar, zijn voo:
neesmiddelen, te stimuleren.
Daartoe is in elk geval sa
werking nodig tussen divers
hoge prioriteit krijgen. Bovendien
is het zo dat als er in het bewuste
ontwikkelingsland geen stabiele
regering is die deze samenwerking
deze projekten niet wil, dan
tenschappelijke disciplines, zoals mislukt het. We zijn voor wat be-
farmacognosie, botanie, land
bouwkunde en culturele antropo
logie. De laatste vanwege de com-
muhicatie met de bevolking van de
ontwikkelingslanden en de nood- °m de mh0gt i hied
zaak om op bestaande culturen,o. men °P het gebied
veel mogelijk voort te bordur
Tijdens- het symposiu:
ook door industriëlen werd deelge- cji
nomen, is gebleken dat deze "mul- -c" J
tidisciplinaire" samenwerking heel
goed mogelijk is.
Eerst moeten er echter in de ver
schillende vakgebieden inventari
serende studies worden gedaan en
dan pas kunnen er concrete projek
ten op poten worden gezet. "De in
breng van de inheemse bevolking
in de ontwikkelingslanden is
daarbij essentieel", aldus een van
de organisatoren gisteren na afloop
treft de sociale en economische
pecten van de regering in zo'n land
afhankelijk".
problè-
de far
macognosie in de ontwikkelings
landen te schetsen, waren er ook
•tegenwoordigers uit India, In-
Madagascar naar Lei-
Het symposium
paste volledig in de- beleidssfeer
van demissionair minister Pronk
(Ontwikkelingssamenwerking),
die het dan ook gesubsidieerd
heeft.
Overigens verbaasden de organisa
toren zich erover dat er van de zijde
van de medici in Leiden geen en
kele belangstelling voor het sym
posium bestond. Daarentege
Bos
Lopen door het bos, met je
zoontje naast je, merk je ineens
dat je niet klein meer bent. De
naam van het bos ken je zo on
geveer vanaf het moment dat je
namen leerde onderscheiden.
Het bos, dat was Meyendel. Het
.lag tegen de duinen aan en het
geurde er zoetgekruid op
warme dagen. Ook was het vre
selijk groot. Paden, heel zelf
bewust tussen de bomen be
gonnen, verloren zich zelf ^1
gauw in omwoeld mos en vele,
vele denne-appels. Zo onge
veer, vermoedde je, moest een
oerwoud er ook uitzien. Alleen
nog groter, nog donkerder, nog
angstiger ook.
Maar nogmaals, lopend door
het bos, met je zoontje naast je,
merk je ineens dat je niet klein
meer bent. De stammen van de
dennen zijn dunner dan je
dacht. De grote berg met op de
top onduidelijke, dreigende be
groeiing, blijkt een fors uitge
vallen hoeveelheid opgehoogd
zand, waarschijnlijk ooit eens
door de plantsoenendienst on
der leiding van een verlichte
tuinarchitect, aangebracht.
En o, wat is het vreselijk be
knopt allemaal. Daar komt al
weer die vrouw aan met dat
hoofddoekje met die gebouwen
uit Rome erop. Had ik niet tien
minuten eerder juist de aver
echtse route gekozen, omdat ik
wél van Rome houd maar niet
van hoofddoekjes? En kijk,
daar is ook weer die meneer met
de zonnebril met spiegelglazen
en met een transistorradio
voorzien van batterijen die lang
meegaan. "Langs de lijn" meldt
zojuist dat het één-nul voor
Ajax staat. "Het is triest dat het
regent in de herfst", dichtte Ka-
rel van de Woestijne reeds, die
een groot kenner van Meyendel
was en van de stand in de eredi-
Symposium(l)
Deze week was ik weer eens op
een symposium. Als ze al niet
bestonden, waren ze ongetwij
feld door congresgebouwen en
andere supermarkets van het
gesproken woord wel uitge
vonden. Men is er een dag onder
de pannen.
Men komt niet ver zonder de
symposiummap overigens.
Daarom wordt die dan ook aan
informatiedesks overhandigd.
Informatiedesks zijn houten óf
kunststoffen vestingwerken,
waarachter zich doorgaans
goed ogende maar onbe
reikbare dames bevinden. Te
gen overhandiging van je naam,
krijg je een map. Daarin bevin
den zich een lijst van deelne
mers, de stellingen die de
geachte inleiders op het sym
posium te berde zullen brengen
en consumptiebonnen. Dat
laatste houdt meestal niet over,
maar dat vind ik geen bezwaar.
Je komt tenslotte voor door
wrocht verbaal voedsel en niet
voor de krentebollen of de cake
met van die rooie en groene
stukjes d'r in.
Symposium(2)
Zo'n informatiemap op een
symposium is er vanzelfsp
rekend ook om de tijd te doden.
Wat zeker niet mag ontbreken is
een lijst van deelnemers. Die is
alfabetisch (hoe beroepsverga
deraars als Japanners dat doen,
is voor mij nog altijd de vraag)
en als het goed is, krijg je ook
nog een lijst van nagekomen
deelnemers die kennelijk te laat
die 25 gulden betaald hebben
om de kosten van die cake met
de rooie en groene stukjes d'r in
te bestrijden. Zo'n aanvullende
lijst wordt bij nette symposia
"addendum" genoemd. Erva
ren symposiu mgangers spre
ken, het geheel overziende, nog
wel eens schalks over "saïdjah
en addendum".
Met die deelnemerslijst kom je
dus de tijd wel door. üm te be
ginnen kijk je of je eigen naam
er goed in staat. Dat wil nog wel
eens tegenzitten. Misschien
moet ik me nog nauwkeuriger
uitdrukken. Met de naam wil
het wel lukken, met de titel er
voor soms al een stuk minder,
maar de makke begint pas echt
bij de kwaliteit, de hoedanig
heid, die achte de naam wordt
ingevuld. Er is natuurlijk wel
een oorzaak voor dit ongemak
aan te voeren. Aan symposia
gaan uitnodigingen vooraf.
Hapt men inderdaad dan is het
blanke bedje van de antwoord
kaart gespreid, met alle ruimte
voor het vermelden van de
functie of functies. En zoals u
dient te weten, hebben de echt
genoten van de sym-
posiumgangers in het algemeen
meer te klagen over die aantal
len functies dan <^e sym-
posiumgangers zélf. Daarom
ook, geloof ik, trouwen goedo
gende dames van de infor
matiedesks altijd met heren van
de binnendienst.
Ergernis
De subrubriek 'Ergernis' heeft
enige weken een bestaan in af
zondering en vergetelheid ge
leid, maar zie - ik heb vandaag
Weinig tijd - dus roep ik hem tot
leven, zoals de kansarme één
dag van het jaar tot leven komt
op afroep van de kermisexploi
tant, de druiven- en paling
verkoper, of de kont van het
paard.
Welnu dan, veel ergernis be
reidt mij telkenmale weer de
kartonnen verpakking, waarin
de detailhandel in zuivel zijn
halfvolle melk aanbiedt.
Vroeger kon men rampen die
over het volk waren gekomen,
pestilentiën, een langdurig be
leg door brandschattende
huurlegers, weer afwenden
door het collectief bidden van
maria-novenen, de openbare
verbranding van enige heksen,
het eten van tien in de zwavel
gedrenkte pompoenen of het
stemmen op het CDA, maar de
verpakkingsindustrie heeft
meer geduld dan de Zwarte
Dood.
Als men geluk heeft, snijdt men
zich met het gekartelde mes dat
onvermijdelijk aan de ontslui
ting te pas komt, slechts één
maal in de belendende hand. Is
mefieen echte bofferd dan blijft
de schade beperkt tot de muis,
of hoe dat daar precies heet on
der de duim. Zelf kerf ik mees
tal mijn linker wijsvinger, een
kerfstok dus.
Is dan tenslotte de ontsluiting
een feit, dan gutst de eerste
stormvloed melk in de mouw en
over de broek. Aanbevelen
swaardig is dan ook, zich in
tweede-levenkleding te steken,
alvorens met opereren te be
ginnen.
de goede
veleer, trof r
ihinkbloka
re flessen van
nog weleèns
een stuiter of
l. Het leven had
kleur; het leven had verrassing.
Formatie (1)
Vandaag wou ik het wat de
(in)formatie betreft maar kort
houden. De heren Verdam en
Vrolijk zijn de nieuwe
toortsdragers in de o zo lange
gang. Ze kennen elkaar nog uit
het zestiger jaren kabinet
Cals-Vondeling, toen de rokken
nog kort moesten worden en
het haar lang en toen we nog
met rookbommen gooiden, in-
plaats van met echte.
Zo'n gezamenlijk ministeriëel
verleden geeft misschien best
wel een band. Bovendien - het
alfabet laat me vandaag niet los
- begint beider naam met een
"V". Dat betekent dat ze als
jongetjes op het gym altijd heel
lang moesten wachten, voordat
ze een beurt kregen, zeker bij al
die eerstegraadsleraren van
toen, die wel in de wetenschap,
maar niet in de foefjes werden
onderwezen. En ook moesten ze
wachten op de hele meute vóór
zij de cijfers van het proefwerk
vernomen. Zoiets kweekt ge
duld en staalt de zenuwen; twee
zaken, zonder welke een Ne
derlands informateur beter me
teen van uit het torentje bij
Gaav in de Hofvijver zou kun
nen springen
De heren zijn geen pratertjes tot
nu toe. Maar ze hebben wel be
loofd om zeer snel te zullen
werken.
Intussen is dat maandenlang
noodgedwongen van de drie
fractieleiders krachtvoer voor
sociaal-psychologen. Wat laat
de twijfelmoedigheid van
Neerlands meest prominente
christen-democratische ap
pelant (een achterneef van
Hamlet, noemde een weekblad
hem al), voor immateriële lidte
kens achter bij zijn twee kom
panen; welke aanslag op het lo
gisch denken van de anderen
doet Van Thijn niet door be
kwaamheid van kandidaten aan
lottoscores af te meten (bij bal
letje 8 wel, bij balletje 7 niet).
Formatie (2)
Terwijl ik dit schrijf - let op de
dramatische geladenheid - be
reikt mij het bericht dat de he
ren Vrolijk en Verdam de cijfer
combinatie 8-7-1 als de win
nende zullen voorstellen, met
het bekende reservegetal op
.justitie. Het is vrijdagmiddag
kwart over eén.
Han Mulder
van het symposium. "Dat moet Nijmegen goed vertegenwoordigd.
t 7 - -- v - ft,r
