"Man op de foto lijkt niet
op Menten"
Emigranten in Canada zeer gewaardeerd
Vijfjaar geëist
voor doodsteken
van vriendin
BUITOTil
Metro in
Amsterdam
gaat rijden
na woelige
ontstaans
geschiedenis
Wassenaarse getuige-deskundige:
Ma
"Honing niet
aanprijzen als
geneesmiddel"
'KOSTEN COMMISSIE-DONNER VOOR KONINGSHUIS'
DINSDAG 11 OKTOBER 1977
BINNENLAND
PAGINA 7
OTTAWA (ANP) - De Nederlandse
emigranten in Canada worden
door de Canadezen erg gewaar
deerd en hebben een goede naam.
Deze goede naam danken zij
mede aan de eerste na-oorlogse
emigranten. Bovendien wordt het
erg op prijs gesteld, dat de Ne
derlanders niet, zoals sommige
andere nationaliteiten, op een
kluitje bij elkaar zijn blijven zit
ten. Ook is bijna iedere emigrant
1 Canadees geworden.
Dit meent de Nederlandse land
bouw- en emigratieattaché bij de
Nederlandse ambassade in Ot
tawa, de heer F .Jensma, op grond
van zijn ervaringen in Canada.
De wat hij noemde „middenmoot"
heeft het over het algemeen goed
gedaanTot nu toe kan het aantal
Nederlanders, dat sinds de be
vrijding naar Canada is geëmig
reerd op ongeveer 185.000 worden
gesteld. Topjaar was 1952 toen
21.000 Nederlanders naar Ca
nada gingen. Sindsdien is het
aantal geleidelijk afgenomen en
de laatste jaren emigreerden niet
meer dan twee tot drieduizend
landgenoten.
De heer Jensma schatte, dat het ge
tal dit jaar nog wel wat lager zal
komen te liggen, omdat Canada,
waar het economisch ook niet al
lemaal meer van een leien dakje
loopt.de toelatingseisen heeft ver
scherpt.
„Voelt men voor emigratie dan kan
men het beste eens naar Canada
gaan, poolshoogte nemen en din
gen, die in het land geregeld kun
nen worden, zoals bijv. een werk-
geversverklaring, ter plaatse re
gelen. Men moet dan wel weer
naar ons land terug, omdat toela
ting niet in Canadag kan worden
aangevraagd".
De emigratieattaché hoort maar
weinig klachten over de Neder
landers. Het tempo ligt in Ca
nada vrij hoog en als je voor jezelf
wilt beginnen, dan moet je de
handen uit de mouwen steken.
Het is een misvatting te veronder
stellen, dat er alleen maar boeren
naar Canada zijn gegaan of nog
gaan. In de beginjaren van de
na-oorlogse emigratie (voor de
oorlog trokken ook al Neder
landers naar Canada) waren het
overwegend mensen uit de land
bouw, die naar Canada emig
reerden.
Daar het veelal grote gezinnen wa
ren, die de oversteek waagden,
konden de meeste van de kinde
ren elders gaan werken, bijv. in
fabrieken. Vader en moeder be
heerden de boerderij, maar wat
het gezin verdiende kwam in een
pot en het was vaak na enkele ja
ren al mogelijk de boerderij vol
ledig in bezit te krijgen en/of land
bij te kopen.
Op het ogenblik gaat het niet meer
zo gemakkelijk. Men heeft tegen
woordig een andere instelling en
bovendien zijn de grondprijzen
enorm gestegen. Wil men nu be
ginnen dan heeft men handenvol
geld nodig en is het rendement uit
een dergelijke investering dik
wijls lager dan uit andere beleg
gingen. Bovendien speelt de in
flatie ook in Canada een rol.
jttn 1975 hadden 100 landbouwers
interesse voor emigratie en het
ging daarbij niet alleen om Ca
nada. Vorig jaar waren het er 130
en voor dit jaar wordt hun aantal
op 200 geschat, aldus de Neder
landse emigratiedienst, die eind
september de half miljoenste na
oorlogse emigrant heeft zien ver
trekken. Behalve in Canada be
vinden zich 145.000 Nederlandse
emigranten in Australië, Ver
enigde Staten 86.000, Zuid-
Afrika 45.000, Nieuw-Zeeland
30.000, Brazilië 7.000 en overige
landen 7.000.
AMSTERDAM (SP) - "Je hoeft helemaal geen deskundige
te zijn om te zien dat de man op de foto niet lijkt op Pieter
Menten".
Daar komt het verhaal op neer van de Wassenaarse arts
mevrouw M. Sickesz, die zich gespecialiseerd heeft in de
osteopathie (het beendergestel). Zij had zich uit eigen be
weging gemeld als getuige-deskundige voor de verdedi
ging. "Niet omdat ik medelijden heb met de heer Menten,
want die ken ik niet eens", aldus haar verklaring, "maar uit
verontwaardiging over de ontzettende hetze tegen hem".
ten' over de hulzen die gevonden
zijn in de massagraven van Pod-
horodce en Urycz hadden zij hun
mening gegeven. Die kwamen ze
voor de rechtbank persoonlijk toe
lichten. De twee deskundigen wa--
ren het met elkaar eens. Hun rap
port was op vijf punten afwijkend
van dat van de Russische experts.
Zo konden zij, anders dan de Rus
sen, niet zeggen uit welk type
vuurwapen de gevonden hulzen
afkomstig waren. Ook achtten zij
het onwaarschijnlijk dat de execu
ties waren voltrokken door middel
van een pistoolmitrailleur die met
een driepotige steun op een tafeltje
had gestaan. Getuigen hadden dat
verklaard. Voorts leek het hen
nauwelijks mogelijk dat er, in te
genstelling met enkele verklarin
gen, mensen waren doodgeschoten
met een enkel nekschot. "Daar is
toch wel enige ervaring voor no
dig", zo was hun mening.
Rechtbankpresident mr.
Schröeder las verder een verkla
ring voor van de Duitse Lotte
Brandt. Zij had Pieter Menten vorig
jaar zomer geschreven dat hij om
streeks de 26e augustus 1941 in Be
rlijn was geweest, waar zij de 28e
augustus in een bar hun éénjarige
vriendschap hadden gevierd. Zoals
bekend wordt Menten er onder
meer van verdacht dat hij op 27
augustus 1941 betrokken is ge
weest bij de massa-executie in
Urycz. "Kort voordat ze die brief
schreef heeft ze u bezocht in uw
villa in Blaricum, "merkte de pre
sident naar aanleiding van die ver
klaring op. Maar daar wist Menten
niets meer van.
Door een misverstand heeft Pieter
Menten geprofiteerd van een ex
tra-bezoekregeling. Zijn vrouw
heeft hem tijdens het lopende pro
ces vaker kunnen bezoeken dan
normaal is bij gedetineerden. Dat
heeft prof. mr. de Gaay Fortman,
minister van justitie ad interim, la
ten weten in antwoord op vragen
van de socialistische Kamerleden
Kosto en Molleman en het liberale
Kamerlid Geurtsen.
Volgens de minister heeft men
aangenomen dat de toestemming
voor het bezoek, dat voor één dag
geldig was, ook voor de overige zit
tingsdagen gold. Bij de nog ko
mende zittingen van de Bijzondere
strafkamer van de Amsterdamse
rechtbank zal er nu nauwlettend op
worden toegezien dat Menten niet
vaker bezoek krijgt dan andere ge
detineerden.
ém&F
s,
P'
Zij betoogde aan de hand van bo
venstaande uit 1941 daterende foto,
waarop Pieter Menten in Duits uni
form zou zijn afgebeeld, dat er geen
sprake kan zijn van gelijkenis. Gis
teren vertelde ze de Bijzondere
strafkamer van de Amsterdamse
rechtbank: "De verhoudingen in
het gezicht kloppen niet, en ook
zijn oren en zijn neus zijn duidelijk
anders. De man in het uniform is te
jong voor een 42-jarige. Ook het
postuur van de geüniformeerde
lijkt me te slank".
Officier van justitie mr. J. A. Habe-
rmehl stelde daar tegenover dat
zelfs een goede vriendin van Men
ten hem op die foto had herkend.
Vlak voor mevrouw Sickesz had de
rechtbank de heer A. Norbart (52)
gehoord, tegenwoordig de Neder
landse consul-generaal in Ham
burg. Ten tijde van het bezoek van
de delegatie van de Nederlandse
justitie aan Rusland was hij ver
bonden aan de ambassade in Mos
kou. Zijn bijdrage aan de zaak-
Menten was, samengevat, deze:
"Kort voor het bezoek van de Ne
derlandse delegatie werd er in de
Russische pers een uitvoerige hetze
tegen Menten gevoerd. De getuigen
konden dus geen ander standpunt
innemen dan hen van officiële zijde
werd ingegeven".
Tijdens de ochtendzitting werden
twee ballistische deskundigen ge
hoord, de heer C. van Brakel van
het gerechtelijk laboratorium in
Rijswijk, en de heer K. Görlitz, pas
gepensioneerd ambtenaar van het
Ministerie van Defensie. De eerste
kwam voor het openbaar minis
terie, de tweede op verzoek van de
verdediging.
Aan de hand van Russische rappor-
bijna 1 miljoen aan prijzen
Zareksa, de bekende
fabrikante van kreatie-
ve handwerken, stelt
voor de goede oplos
sers ruim 300 smyrna
knoop kussenpakket
ten beschikbaar, kom
pleet met stramien,
wol en werkbeschrij
ving. Winkelwaarde
van 35.25.
tJ).v. Buitenlandse vakanties voor gehandicapten
AMSTERDAM (ANP)- Dc officier
van justitie bij de rechtbank te
Amsterdam mr. L. de Beaufort
heeft gisteren wegens zware mis
handeling met de dood als gevolg
een gevangenisstraf van vijf jaar
geëist tegen de 35-jarige Franklin
Winston H. uit Amsterdam.
Hij wordt ervan beschuldigd op 9
juni van dit jaar zijn vriendin
Margot Abdulhak met messteken
om het leven te hebben gebracht
en haar pleegvader A. Ranjeet
ernstig te hebben verwond.
Franklin die sinds zes jaar met zijn
vriendin een verhouding had
ontdekte op die avond dat zij niet
zoals hij verondersteld had in een
bejaardentehuis werkte maar in
een bordeel Toen zij hem verze
kerde dit ook met groot genoegen
te doen begon Franklin klappen
uit te delen.
Enkele jaren tevoren had het Am
sterdamse hof hem wegens mis
handeling van Margot een straf
van 12 weken opgelegd benevens
een tweejarig verbod om met zijn
geliefde contact te zoeken Sinds
kort was het paar 'een nieuw le
ven begonnen'.
Margot haalde eerste versterking in
de vorm van haar pleegvader A.
Ranjeet en wees Franklin daarop
het gat van de deur. Een verbe
ten worsteling volgde waarbij
Ranjeet een stofzuiger Margot
een limonadefles en Franklin een
mes als wapen hanteerde.
Toen Margot de fles op zijn hoofd
kapot sloeg was er volgens Fran
klin een rood waas voor zijn ogen
gekomen waarop hij in het wilde
weg op het tweetal had ingesto
ken. Ranjeet herstelde na een
operatie op het nippertje van een
steek in zijn buik Margot was al
dood toen de politie arriveerde.
De kans dat Franklin iets dergelijks
in soortgelijke omstandigheden
weer zal doen werd zeer groot ge
noemd in het psychiatrisch rap
port dat aandrong op korte vrij
heidsstraf met psychiatrische
begeleiding. Uitspraak 24 ok
tober.
AMSTERDAM (SP) - Honing mag
niet worden aangeprezen als be
strijder van kwalen en ziekten.
Deze manier van reclame maken is
schadelijk voor patiënten, omdat
die mogelijk honingprodukten
gaan gebruiken in plaats van door
de arts voorgeschreven medi
cijnen. Deze klacht van de Alme
lose huidarts dr. H. Heijmans over
een voorlichtingskrant van ho-
ninghandel Holland B.V. is giste
ren door de Reclame Code Com
missie gegrond verklaard.
Bovendien .krijgt de honinghandel
de hoofdinspecteur van de volks
gezondheid op het dak, omdat
sommige produkten zodanig waren
aangeprezen als waren ze verpakte
geneesmiddelen. En die mogen
niet zomaar op de markt worden
gebracht.
Dr. Heijmans had zich er aan ge
stoord dat een stuifmeelkuur werd
aangeboden als bestrijder van in
gewandsstoornissen, stoornissen
van de prostaat en in sommige ge
vallen suikerziekten. Ook zou de
honing uitstekend helpen tegen
bloedarmoede, hart- en vaatziekten
en nervositeit.
IJSSELMUIDEN - Dit bleef er over
van de auto die gisteren op een
spoorwegovergang in IJs-
selmuiden in botsing 'kwam met
de trein Zwolle-KampenTwee
mannen, twee vrouwen en twee
kinderen, allen uit Turkije af
komstig, kwamen bij het ongeval
om het leven.De bestuurder heeft
volgens de rijkspolitie de trein
vermoedelijk niet zien aanko-
De slachtoffers zijn: de 31-jarige O.
Özdürmusdiens 33-jarige vrouw
Aysil, hun 8-jarige zoon Bulent,
hun vier maanden oude zoon
Serdan, de 40-jarige M. Yasar en
diens 36-jarige echtgenote K.
Yasar Yakar. Zij woonden in
Zwolle.
Naast de onbeveiligde overweg
waar het ongeluk gebeurde is een
nieuwe weg aangelegd waar men
op het ogenblik van het ongeluk
doende was een beveiligde over
weg te installeren. Dit is ver
moedelijk de reden waarom het
zestal gebruik maakte van de
oude weg.
Een aanwezige ambtenaar van de
spoorwegpolitie hoorde de trein
een fluitsignaal geven maar de
auto bleef langzaam over de
overweg tijden. De wagen werd
middenin geraakt. Het wrak van
de auto werd vierhonderd meter
door de trein meegesleurd. E$n
van de slachtoffers werd hal
verwege naar buiten geslingerd.
De materiële schade die bij het on
geluk werd aangericht is volgens
de spoorwegen erg beperkt geble
ven. Men had slechts een halfuur
nodig om het baanvak vrij te
krijgen.
ADVERTENTIE
bijna 1 miljoen aan prijzen
DEN HAAG (SP) - Het PSP-Ka-
merlid Van der Lek vindt dat de
kosten van het onderzoek van de
commissie van drie, onder leiding
van Donner, geboekt moeten wor
den op de begroting van het Huis
der Koningin.
Deze vierhonderdduizend gulden
moeten volgens Van der Lek over
geheveld worden van de begroting
van Algemene Zaken naar die van
het Huis der Koningin. Hij heeft
daartoe een initiatief-wet bij de
Kamer ingediend.
De commissie-Donner onderzocht
of prins Bernhard zich in het verle
den schuldig heeft gemaakt aan
laakbare handelingen bij het be
vorderen van de Nederlandse han
delsbelangen. De naam van de
prins werd indertijd door de Ame
rikaanse commissie-Church ge
noemd in verband met steekpen
ningen die gegeven zouden zijn
door de Amerikaanse vliegtuigfab
riek Lockheed.
Volgens Van der Lek zou voor geen
andere Nederlander in een derge
lijk geval een bijzondere commissie
zijn ingesteld. Daarom moeten de
kosten worden overgeheveld naar
de begroting van het Huis der Ko
ningin.
In het Buitoni prijspakket een
aantal echte Italiaanse specialiteiten
zoals Meiba Toast, Ravioli,
Macaroni en Spaghetti. Daarnaast
enkele produkten die Buitoni in
Nederland importeert, zoals Princes
Rode Zalm en Sunsip Vruchten
limonade.Tezamen liefst
15 delicatessen, met een waarde
van f42,50.
t.b.v. Buitenlandse vakanties
voor gehandicapten
Journalisten konden gisteren
meemaken.
AMSTERDAM (ANP) -
Aanstaande zaterdag is
het zover. Dan zal prinses
Beatrix in aanwezigheid
,van 1200 gasten de Am
sterdamse metro in ge
bruik stellen. Voorlopig
rijden de treinen alleen
nog tussen de Bijlmer
meer en het Weesper-
plein. In 1980 wordt de
lijn tot het Centraal Sta
tion doorgetrokken.
In de afgelopen tien jaar heeft
een steeds groter wordende
controverse tussen voor- en
tegenstanders van de Metro
zijn ontstaansgeschiedenis
begeleid. Tegenstanders be
toogden, dat een onder
grondse in Amsterdam niet te
exploiteren zou zijn en zou
leiden tot city-vorming en af
braak van woningen in de
stad. De voorstanders zeiden,
dat de bewoners van de Bij
lmer en Holendrecht door de
Metro weer "dichter" bij de
stad zouden komen. Het ver
voeren van grote aantallen
passagiers onder de grond in
de binnenstad zou de ver
keersopstoppingen in het
centrum helpen bestrijden.
In de Bijlmermeer liggen nu
twee metrolijnen, die vlak ten
zuiden van Duivendrecht
samenkomen en dan als één
lijn doorgaan naar het Wees-
perplein. Even voorbij het
Amstelstation begint het on
dergrondse traject naar het
centrum. De oostelijke tak in
de Bijlmer heeft zijn begin
punt op het station Gaasper-
plas, de westelijke op het sta
tion Holendrecht. De rijtijden
naar het Weesperplein zijn
respectievelijk 15 en 13 minu
ten. Dit met inbegrip van het
stoppen op de stations. Deze
stops duren 15 tot 20 secon
den, wat volgens het Ge
meente Vervoerbedrijf in de
praktijk meer dan voldoende
is gebleken.
Het GVB heeft voor de Metro
thans 240 mensen in dienst.
Onder hen ruim honderd
mannen en vrouwen, die af
wisselend al bestuurder en
stationsbeambte zullen wer
ken. Sinds eind augustus,
toen hun opleiding was vol
tooid, rijden zij volgens
dienstregeling proef met de
Metrotreinen. "Over het ma
terieel zijn zij zeer en
thousiast", vertelt een
GVB-woordvoerder. "De
treinen rijden eigenlijk te
goed om er veel ervaring mee
op te doen".
Op beide takken van het stads-
spoor zal een 10-minuten-
dienst worden gereden, in de
spitstijden een dienst van 7'fe
minuut. Dit betekent in de
praktijk, dat er op de gecom
bineerde lijn Duiven-
drecht-Weesperplein in beide
richtingen elke vijf minuten
en in de spits elk 3 Va minuut
een trein rijdt.
Als er in 1980 de laatste hand
aan de verbinding wordt ge
legd, zal er volgens de jongste
herbegroting van, de ge
meente ruim een miljard gul
den (inclusief treinen en bij
komende werken) aan het
traject van achttien kilometer
zijp besteed. Dit is vier maal
het bedrag, dat het gemeen
tebestuur in zijn voorstel van
april 1968 raamde. In dat jaar
nam de raad het principebe
sluit in de stad een Metronet
aan te leggen. Van Oost naar
West en van Noord naar Zuid.
De eerste tak zou de Oostlijn
worden. "De aanlegkosten
zijn geraamd op 250 miljoen:
met de aanleg kan in 1969 een
begin worden gemaakt en de
lijn zou voltooid kunnen zijn
in 1975, zo lieten B en W de
raad in 1968 weten. Het pakte
allemaal anders uit. Het prin
cipebesluit van 1968 werd in
het voorjaar van 1975 inge
trokken: alleen de Oostlijn
zou worden afgemaakt.
De aanleg hiervan begon of
ficieel 27 augustus 1970. De
toenmalige staatssecretaris
van verkeer en waterstaat, M.
J. Keyzer, sloeg toen de eerste
damwandpaal in de bouwput
op het Rhijnspoorplein. Met
de bouw was de gemeente
raad drie maanden eerder ak
koord gegaan, waarbij tevens
een krediet van 405 miljoen
gulden werd verleend. Bo
vendien stelde de raad onder
meer 80 miljoen gulden be
schikbaar voor het om-
hoogbrengen van de spoor
banen in de Bijlmer. Het Rijk
had inmiddels een bijdrage
van 195 miljoen gulden toege
zegd, te verdelen over de ja
ren 1970 tot 1976.
Eind 1972 bleek echter bij een
herbegroting, dat de Oostlijn
815 miljoen zou gaan kosten.
De oorspronkelijke raming
was te globaal geweest, zei
den B en W. Bovendien waren
er bij de bouw tegenslagen
opgetreden. Eind 1975 ver
hoogde de regering de rijks
bijdrage tot 383 miljoen. Het
grootste gedeelte daarvan
was bedoeld als aanpassing
proefritje in de metro
aan de gestegen prijzen: "Het
is de inflatie in de afgelopen
zeven jaar, die voor het groot
ste deel de kostenoverschrij-
dingen heeft veroorzaakt. De
reële overschrijding ligt tus
sen de 20 en 25 procent. Dat is
niet ongewoon bij projecten
als deze", stelt ir. L. F. Dam
mers, hoofd van het Metro
bouwbureau van het GVB.
De bouw van de Oostlijn stuitte
in de loop der jaren op steeds
meer verzet. Onder meer
groepen bewoners van de
Nieuwmarktbuurt eisten, dat
de gemeente zou afzien van
de aanleg van het trace Wa-
terlooplein-Centraal Station
door hun wijk. De Hoofdste
delijke Partij van de Arbeid
verlangde al in mei 1973 dat
de Metro bij het Waterloo-
plein zou eindigen. Daarmee
keerde het gewest zich tegen
zijn partijgenoot wethouder
Han Lammers van publieke
werken en tegen het grootste
deel van de Amsterdamse
raadsfractie. Dit stemde tij
dens een woelige raadsverga
dering in juni 1973 met het
CDA en de CPN vóór afbouw
van de Metro door de
Nieuwmarktbuurt.
Samen waren zij goed voor 26
stemmen. Kabouters, WD
en vier PvdA-raadsleden
stemden tegen (18 stemmen).
De woordvoerder van die
laatste groep PvdA-raadsle
den, de huidige wethouder
van verkeer Pitt Treumann,
noemde de Metro een "misin-
vestering" omdat volgens
hem maar relatief weinig
mensen van het stadsspoor
gebruik zouden maken.
Toen in november 1974 de raad
met 25 stemmen vóór en 19
tegen het groene licht gaf om
met de sloop van huizen in de
Nieuwmarktbuurt te begin
nen, laaide het verzet daar op.
Na inleidende schermutse
lingen eind 1974, drongen 24
maart 1975 honderden poli
tiemannen de zwaar gebar
ricadeerde huizen aan de
Rechtboomsloot en de Las-
tageweg binnen. De rellen die
daarop volgden duurden de
hele dag. Er werd opnieuw op
grote schaal gevochten toen
de politie 8 april een tweede
serie huizen aan de Lastage-
weg ontruimde.
Eerder, op 14 februari 1975,
ontdekte de politie een bom
bij een Metrostation in de
Bijlmer. Enige rechts
georiënteerde -activisten wer
den, verdacht van het plaat
sen van het projectiel gearre
steerd. Maar B en W, met uit
zondering van wethouder
Roel van Duijn, reageerden
met een verklaring waarin zij
de "sfeer van terreur", uit
geoefend door een beweging
van "niet autochtone bewo
ners van de Nieuwmarkt
buurt", verantwoordelijk
stelde voor de mislukte bo
maanslag.
Onmiddellijk spanden de ac
tiegroepen in de
Nieuwmarktbuurt een kort
geding aan tegen de ge
meente. De rechter eiste
daarop van het college dat zij
de verdenking die was gela
den op de actiegroepen, zou
wegnemen.
De Nieuwmarkt-affaire kostte
verkeerswethouder Huib
Riethof (PSP) zijn zetel. Het
gewest Amsterdam van zijn
partij liet hem vallen, omdat
hij in november 1974 tegen
uitstel van de sloop voor de
Metro in de Nieuwmarkt
buurt stemde. De motie voor
uitstel was ingediend door
Pitt Treumann, die in april
1975 Riethofs opvolger werd.
In de Nieuwmarktbuurt is in
augustus van het vorig jaar
begonnen met woningbouw
op het Metrotracé. Vlak ten
noorden van de buurt, bij het
Centraal Station, zal volgens
verwachting in 1980 de laatste
hand aan de zo omstreden
ondergrondse worden ge
legd. Het Gemeente Vervoer
Bedrijf hoopt van dit jaar af
elke dag 25.000 Metroreizi
gers te
