ÏMIFIH
éw
"PARADIJSEILAND"
5Lied von der Erde
zonder ontroering
MAANDAG 10 UKTüBKR 1077
De Prijs der Nederlandse Lette
ren die dit jaar aan Willem Fre-
derik Hermans is toegekendbood
weer een riant uitzicht op een
merkwaardig en geheimzinnig
aspect van de Nederlandse
journalistiek, waar ik al jaren
met bevreemding naar zit te
kijken. Ik zal u uitleggen wat ik
bedoel. In de Volkskrant gaat de
mededeling van de prijstoeken
ning vergezeld van de volgende
aanvulling: "Het is de achtste
maal dat deze driejaarlijkse o?i-
derscheiding is toegekend. Eerder
ging de prijs o.a. naar Simon
Vestdijk (postuum), A. Roland
Holst. Gerard Walschap en de
dichter J. C. Bloem".
Op het moment dat ik zoiets lees,
zit ik minutenlang als verstard in
mijn stoel. De Prijs der Neder
landse Letteren is de grootste
prijs die we op dat gebied hebben
Hij is 18.000 gulden groot, overi
gens een pikant bedrag, als we
ons herinneren dat Hermans in
1972 de PC Hooftprijs weigerde,
omdat abusievelijk 18.000 gulden
in plaats van 8000 gulden als
grootte van de prijs aan Hermans
was opgegevenen hij geen trek
had een prijs in ontvangst te ne
men van een minister Engels
wiens handtekening van de ene
dag op de andere 10.000 gulden in
waarde daalde...
Bovendien is deze Prijs der Ne
derlandse Letteren vrij zeld
zaam: hij wordt maar eens in de
drie jaar uitgereikt, en dan nog
om de beurt aan een Nederlander
en een Vlaming. Als Nederlander
maak je dus maar eens in de zes
jaar een kans. Wat zien we nu in
dat berichtje van de Volkskrant,
even afgezien van de mededeling
dat J. C. Bloem een dichter was.
alsof A.Roland Holst zich bij uit
stek met proza bezighield? We
zien dat van de blijkbaar zeven
voorgangers van W. F. Hermans
er maar vier genoemd worden:
drie Nederlanders en een Belg.
Nijpend ruimtegebrek? Je kunt
het je nauwelijks voorstellen als je
de rest van de krant doorbladert.
Of zeiden die andere drie namen
de man van de kunstredactie
niets,en heeft hij ze daarom maar
weggelaten. En wie waren die
drie anderen dan wel?
De Leeuwarder Courant helpt me
althans een stapje verder in deze
Echternach-pas. door te melden
dat de prijs eerder was toegekend
aan A. Roland Holst, Herman
Teirlinck, Gerard Walschap, J.
Bloem en postuum aan S. Vest
dijk. Vergeleken met de Volksk
rant hebben we er dus eentje bij-
gekregen. Herman Teirlinck. In
derdaad geen slechte schrijver
maar nu hebben we er, Hermans
meegerekendtoch nog maar zes
van de acht. Misschien kan het
Parool ons uit de brand helpen?
Helaas, ook deze krant worstelde
met zoveel ruimtegebrek dat er
weer een keus uit de acht gemaakt
moest worden: "Eerder werden
onder andere Herman Teirlinck,
A. Roland Holst, Vestdijk (pos
tuum), Gerard Walschap en J.
Bloem bekroond"
Die J. Bloem, over wie ook de
Leeuwarder Courant het hadzou
dat nog familie zijn van de be
kende dichter J. C. Bloem ("dom
weg gelukkig in de Dapper
straat)? Je vraagt het je af. Inte
ressant is ook dat de Vlamingen
steeds voluit hun voornaam mo
gen houden, maar dat de Neder
landers het met initialen moeten
doen, of met een van de twee ini
tialen (Bloem), of geheel zonder
(Vestdijk). Intussen zijn we, na de
Volkskrant en de Leeuwarder
Courant,met het Parool geen stap
verder gekomen. Zou het Utrechts
Nieuwsblad of het Algemeen
Dagblad een grotere tip van de
sluier willen oplichten? BEide
krahten noemen de volgende
voorgangers van W. F. Hermans:
Marnix Gijsen, A. Roland Holst,
Herman Teirlinck, Gerard Wal-
schap, J. C. Bloem en Simon Vest
dijk. Aha weer een nieuwe naam:
Marnix Gijsen, die de prijs drie
jaar geleden kreeg.
Streuvels
Wie past nu die ene schoen die we
nog altijd missen9 Het moet in
ieder geval een Vlaming zijn,
want we hebben nu vier Neder
landers (Roland Holst, Bloem,
Vestdijk en Hermans) en drie
Vlamingen (Teirlinck, Walschap
en Gijsen). Alleen de kwali
teitskrant, NRC-Handelsblad,
kan hier nog redding brengen.
Een eerste blik op het lijstje be
zorgt me een koude douche. Ook
de NRC had met zoveel ruimtege
brek te kampen dat ze maar vijf
van de zeven voorgangers van
Hermans kon noemen: "De vorige
laureaat was Marnix Gijsen.
Daarvoor werden onder andere
Herman Teirlinck, Stijn
Streuvels, J. C. Bloem en A. Ro
land Holst bekroond". Maar
opeens zie ik het, Walschap en
Vestdijk zijn geen vermelding
waardig gekeurd, maar de ont
brekende man zit erbij: Stijn
Streuvels. Eindelijk weet ik
waarom ik zo'n warme voorstan
dervan een veelvormige pers ben.
Je hebt vier kranten nodig om
achter acht namen te komen.
NICO SCHEEPMAKER
LEIDEN - Het Residentie-orkest
onder leiding van Ferdinand
Leitner heeft zaterdagavond in de
Stadsgehoorzaal het con
certseizoen geopend met de uitvoe
ring van Mahler's "Lied von der
Erde", met daaraan voorafgaande
de Symphonie nr. 99 in Es van J.
Haydn.
Men zou zich kunnen voorstellen
dat een "Lied von der Erde" een
lange tijd van voorbereiding nodig
heeft, en niet alleen in technisch
opzicht. Dit laatste is overigens
geen problemen geweest. Maar in
de visie van Ferdinand Leitner heb
ik de emotie, in de zin van de ont
roering gemist. Er kon daardoor
ook geen eenheid ontstaan tussen
orkest en solisten.
De tenor William Johns heeft daar
weliswaar geen moeilijkheden mee
gehad. Hij heeft mij alleen over
tuigd van een enorm fortissimo,
maar allerminst van zijn muzikale
betrokkenheid.
Helen Watts, een mooie stem, bleef
te koel en te afstandelijk. Voor zo
ver zij in het laatste deel meer heeft
willen geven, kreeg zij geen aan
sluiting van het orkest.
Afgezien van enige individuele
prestaties als de prachtige cellosolo
in Mahler, en niet te vergeten in het
tweede deel van de Haydn-symp-
honie het opvallend mooie werk in
de houtblazers-sector, kon het or
kest niet geheel uit de verf komen.
Haydn bleef een zwaarwichtige
aangelegenheid, waaraan de lichte
sprankelende toets ontbrak. Alle
waardering overigens voor de
knappe Finale, want tenslotte is het
Residentie-orkest een prachtig or
kest. Alleen de visie had ik mij an
ders gedacht.
BEP RIJNDERS
Prijs der
Nederlandse
Letteren
voor Hermans
DEN HAAG - Aan de schrijver
Willem Frederik Hermans is de
Prijs der Nederlandse Letteren
toegekend. Aan deze prijs is een
geldsbedrag van 18.000 verbon
den. Het is voor de achtste maal
dat deze driejaarlijkse onder
scheiding wordt uitgereikt.
Aan de Duitse lyricus Peter Hu-
chel is zaterdag in Brussel de
„Europalia"-literatuurprijs, waar
aan een bedrag van omgerekend
35.000 gulden verbonden is, toege
kend.
De „Europalis" biedt eens in de
twee jaar een land van de EG gele
genheid zijn culturele arbeid uit
verleden en heden te tonen.
Huchel kreeg zijn prijs voor zijn ly
risch werk dat volgens de jury doet
denken aan een nieuwe Matthias
Claudius, een dichter en verteller
uit de achttiende eeuw.
LEIDEN - CRM is blut, kerken
lopen in de bijstand, orgels zijn
rijp voor het hospitaal. De Har-
tebrugkerk niet uitgezonderd
met haar eens zo gezellig
kleurende Maarschalker-
weerd-orgel, het enige romanti
sche van formaat in wijde om
geving. Nu is dit apparaat als
een oude vrouw, aan welke nog
goed te „zien" is hoe mooi ze
eens was. Voorzitter Visser van
de orgelstichting 'en Jan
Schmitz, organist, gaan nu weer
een jaar mensen mobiliseren
voor de verjongingskuur. Met
orgels gaat dat. Mits er geld is
Schmitz reddert de dingen met
onblusbaar optimisme en on
tembare energie, waarvan de
Fuga van de Fantasie in g van
Bach een schitterend voorbeeld
gaf. Tevens gaf het orgel er een
voorbeeld van, dat het de plas
tisch nodige helderheid in het
Caroline van
Hemertzuivere
zang in de
Hartebrugkerk
Fantasie-deel er ongenoegzaam
voor opbrengt.
Als medewerkend solist(e) en
gageert Schmitz wie hij wil, be
taalbaar of onbetaalbaar. Via
hem kosten ze niets of een prik.
De uitverkorene van gisteren
was Caroline van Hemert, die
werken van Handel, Mendels
sohn en César Franck voor
droeg. Haar alt of mezzo kleurt
aandoenlijk, fluwelig warm,
zuiver en teder binnen een ze
ker bereik. Hoger en bij ste
muitzetting verhardt de stem.
Voor de volgende keer is Marco
Bakker de vrijwillige!
Met zijn stuwkracht heeft de
organist o.a. het op dit orgel
mooi liggende Choral I van
Franck weergegeven, briljant in
deel III, waar het koraal
triomferend doorbreekt. Van
triomf stak ook de Fantasie vol
van Jan Zwart over Luthers
stoere Feste Burg. Zwart over
leed 40 jaar geleden en omdat
hij meer dan wie ook voor or
gelconcertbezoek deed, is er bij
stille afspraak een Zwart-jaar
aan de gang.
KEES VERHOEF
Galerie Denise Stephanv Bakkersteeg
18. Tentoonstelling Hubert van Lith -
bronsplastieken, José Calsina - tekenin
gen en etsen. Geopend tot 16 nov., vr.,
zat. en zo., van 14-18 uur (andere dagen
'na tel. afspraak).
Galerie De üude Rijn, Oude Rijn 40.
Tentoonstelling Paul Schro-Biltgen -
olieverfschilderijen. Geopend tot 26
okt., woe. t/m zat. van 12-17 uur, do. ook
van 19-21 uur.
Galerie De Poort. Herensteeg 11. Ten
toonstelling "Leidse impress
het landschap". Geopend di. t/n
13-17.30 uur, do ook van 19-211
'De Lakenhal, Oude Singel 28-32. Ten
toonstelling Herman Gordijn - schilderi
jen. Geopend van 9 sept. t/m 23 okt., dag.
van 10-17 uur, zo. van 13-17 uur (3 okt,
van 10-12 uur).
Vliegertentoonstelling tot en met lb ok*
Museum voor Volkenkunde, Steens-
traat 1. Tentoonstelling „Taal en teken
binnen Chinese muren". Geopend' ma
l/m za. van 10-17 uur. zon- en feestdagen
van 13-17 uiir. tot 15 februari 1978.
LAK-foyer, Levendaal 150. Tentoon
stelling Bill Potter - tekeningen.
Geopend t/m 14 okt., ma. t/m vrij. van
19-17 uur.
Academiegebouw, Rapenburg 73 Ten
toonstelling Bruno J. de Klerk - schilde
rijen en tekeningen. Geopend van 26
sept. tot 14 okt. dag. van 9-18 uur en 19-
22 uur (zat. en zo. gesloten).
Tentoonstelling Marijke Raaymakers -
wandkleden en etsen, Margreet Huis
man - keramiek, Nico Los - collages.
Geopend do t/m zo. van 10-17 uur, woe.
van 20-22 uur, t/m 16 okt.
Galerie van der Vlist, Botermarkt 3.
Tentoonstelling Maud Muller Massis -
wandkleden, Rie Bouters - ikonen en
schilderijen, Ineke van dijk - brons - en
chamotte plastieken. Geopend van 2 okt.
t/m 5 nov., di. t/m za. van 10-17 uur, do.
tot 21 uur.
U'lllVJ
10 Ukluber lil77
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Bij den tuinder J. Verboom te
Overschie vindt men een boom
die als tweede vrucht van dezen
zomer een twintigtal njpe witte
pruimen te zien geeft.
- Twee heeren wandelden dezer
clagen in de Warmuesstraat te
Amsterdam, toen een hunner,
iemand versierd met een prach
tige doekspeldtot zijn schrik
eensklaps omhelsd werd door
eene juffrouw, die vervolgens
verklaarde dat zij zich vergist
had. en heenging Het kostbare
dassieraad bleek later ook te
zijn verdwenenDe politie, met
het geval in kennis gesteld, vond
in korten tijd de speld bij een
opkooper. en ook de daderes die
natuurlijk de jonge dame was
die den bestolene omhelsd had.
Vijftig jaar geleden:
- De "Postduif', bemand met
luitenant Koppen, den vlieger
Frijns en den mecanicien El-
lerman, is vandaag, na een re
cordvlucht van negen dagen uit
Amsterdam, behouden te Bata-
succes voor de Nederlandsche
luchtvaart en de Nederlandsche
vliegtuigenindustrie. De derde
machine, van een ander type
dan de HN-ACC en de HN-ADP
waarmee resp Van der Hoop
c.sin 1924 en Geysendorffer en
Scholte in dezen zomer den tocht
Holland-lndiè volbrachten,
heeft volkomen beantwoord aan
de verwachtingen, die de con
structeurs en piloten eraan
hadden gesteld Bij aankomst te
Batavia werd luitenant Kop
pen herhaaldelijk onder daver
ende hóera's op de schouders
rondgedragen. De geestdrift
was zoo groot, dat het cordon
werd verbroken. De drie vlie
gers kregen medailles en wer
den o.a. toegesproken door
KLM-directeur Albert Plesman.
die op het oogenblik in Indië
- vertoeft om daar het burgerlijk
vlieg wezen te bevorderen.
Maandag a.s. wordt de terug
tocht aanvaard. Intusschen is
de "Postduif', bemand met
Frijns en Ellerman.op het mili
taire vliegveld te Bandoeng
aangekomen, luitenant Koppen
Wordt daar per auto verwacht.
Hij zal te Bandoeng, logeeren
bijzijn moederdie daar woont.
PANDA EN DE DEUGZIENER
5-139
Het uniform van veldwachter Kwinkslag was niet meer wat het
geweest was. Er was een knoop van zijn tuniek geschoten, en zijn
bretel had het begeven zodat hij zijn broek op moest houden. En
omdat zijn schrijfgerei bovendien gebroken was, kon hij niets note
ren. „Voor deze keer zal ik je laten gaan", zei hij ontstemd tegen Hop
Hep. „Maar laat het niet meer gebeuren! Ga nu maarzoet naar huis"
,J<an ik je een lift geven?" vroeg Panda, met Hop naar zijn auto
lopend. Waar moet je heen? En wat mag je niet meer laten gebeu
ren?"
,JDat weet ik niet hoor", antwoordde Hop. Jk zag dat dat wiel vol
ondeug zat-en toen verging het. Maar als je de wijde wereld in gaat,
ga ik graag met je mee. Want ik heb nog nooit in zo'n ding op wielen
gezeten". Hij stapte in het voertuig en Panda reed weg. Hij wilde
juist gaan uitleggen dat dit een auto was, en hoe die werkte, toen er
een ontploffinkje onder de motorkap klonk en het voertuig ratelend
weer tot stilstand kwam. „Ook al ondeug", stelde Hop vast. Jk zag
het, toen ik ernaar keek".
De avonturen van Jommeke
12 j
Ongèvallendienst
ziekenhuizen Lei.den
Ongevallendienst èlke.dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13 00
uur tot woensdag 13 00 yur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13 00 uur tot za
terdag 13.00 uur tElisabeth-ziekenhuis).
STUDIO- "Cna cuervos", dag 2.30, 7.00
en 9 15 uur, zo. ook 4 45 uur, 16 jaar.
CAMERA "Casa blanca". dag. 7.00 en
y 30 uur, 12 jaar Kindermatinee:
„Lieverdjes uit Amsterdam", za. en woe.
2.30 uur, zo. 2.00 en 4.15 uur. Nachtvoor
stelling: "King, Queen, Knives", vr. en
za. 12.00 uur, 16 jaar.
LIDO 1: "Soldaat van Oranje", dag. 2.30,
8.00 uur, 16 jaar
L1DO 2: "A fistfull of dollars", dag. 2.30,
7.00 en 9 15 uur, zo. ook 4 45 uur, 16 jaar.
LIDO 3: "Turks Fruit", dag. 7.00 en 9.15
uur, 16 jaar. Kindermatinee: "Donald
Duck goes West", za., zo. en woe. 2.30
uur, zo ook 4 45 uur
TRIANON: "De twee missionarissen",
dag. 2.30, 7 00 en 9.15 uur, zo. ook 4.30
uur, 12 jaar.
REX "De genieters", dag. 2 30. 7.00 en
9 15 uur, zo ook 4 30 uur, 16 jaar. Kin
dermatinee: "Piraten van het Schatei-
land', za en woe. 2.30 uur. Nachtvoor
stelling "Bedhostessen'vr. en za. 11.30
Bezoekuren ziekenhuizen
Diaeonessenhuis:
Midd.ighezoekuur 13.45—14.30 uur.
Avondbezoekuur: 18 ?0-19 30 uur Kin
derafdeling dagelijks v tin 14 00 19 00 uur
alleen voor ouders zondag 14 00-15 00
uur voor overige familieleden Kinderen
beneden 14 jaar hebben geen toegang op
Je kinderafdeling
Sint Elizabeth-zirkenhub
3e KLASSE: Volwassenen dagelijks
14 00-14 45 uur en van 1830-1 y 30 uu
Kraamafdeling: dag van 11 15 12 00
(lalleen voor echtgenoot) van 15 00-16 00 Maandag
Kinderafdeling: dag van 15 00-1
2e KLASSE: Volwassenen dagelijks
11 15-12 60 uur en van 14 00-14 45 uu
vgn 18 30-19 30 uur
Kraam afdeling, dag van 11 15-12 00 uur
talleen voor echtgenoot) van 15 00-16 00
uur en van 18 30-19.30 uur. Babyshow
laatste kwartier van middag- en avond-
Kinderafdeling: dag van 15 00-18 30
zijn de bezoekuren als volgt
Elke dag
14 15-15 00 uur
18 30-19 30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden di
•olgende bezoekuren (alleen voor ou
derj
njdag
18 30-18-f5 l
Zaterdag eii zondag:
14 45-15 00 uur.
Seroek aan ernstige pattenten
Wanneer voor ernstige patiënten dooi-
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor spe
'ciale kaarten verstrekken
Bezoektijden K\nderkliniek
Dagelijks
15 00-15 45 uur.
18.30-19.00 uur
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag:
14 15-15,00 uur.
18.-30-19 00 uur.
Alpnen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13 30
14 15 en 18 30-19 30 uur; 3e klas 13.30-
14 15 en 18.30-19 30 uur, Kraamafdifling
13.30-14.15 uur alleen voor echtgenoten
'19-20 uur; Kinderafdeling 15-15.30 uui
alleen, voor ouders 18-18.30 uur.
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag e« nacht \yorden gemeld bij het in-
forinatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (020*175000).
FftlEW,JE woepr
ep ook AJi&r
op.
IK pos JE' Ee
2OBK, EAJ AC<
ArkmT BUd
MlSSCHiBH O
lUIC JE
MET MS
kTEOUuJE'J Z
Smelt 1 afgestreken
eetl. boter en leg er
ongeveer 250 g kal
koenfilet in. Voeg
enkele eetl. heet wa
ter toe, leg een deksel
op de pan en laat het
kalkoenvlees in krap
20 min. gaar worden,
boven laag vuur.
Snijd het afgekoelde
vlees in kleine stuk
jes. Kook 150 g rijst
op uw gebruikelijke
manier gaar en
droog. Laat de rijst
afkoelen en meng er
de stukjes kalkoen
vlees door. Halveer
een rode paprika en
verwijder zaadjes en
zaadlijsten. Snipper
de paprikahelften en
kook ze 5 min. in wa
ter met wat zout.
Laat ze afkoelen en
meng ze door de sa
lade. Maak de salade
dat u klopt van 3 eetl.
olie, ruim 1 eetl. ci
troensap, 1 eetl. ver
mouth en zout en pe
per naar smaak
WINA BURN
