Kryptogram
Boeiende competitiepartijen
van Sijbrands en Wiersma
NATUURLIJKE BIEDERS
Groot schaakgenie Harry Nelson Pillsbury
Kom-er-AOHT--er
'1
Ie
f
r
f
m
a
n
m
1K
1
1 l
1 i
VN-zegels tegen racisme
7
to
to
to
Kom er achter
Vijfenzeventig jaar geleden
ZATERDAG 8 OKTOBER 1977
Mfty
Iflp-ogfegj—
Kunt u de acht afwijkingen in bovenstaande tekeningen vinden'
De juiste oplossing vindt u elders op deze pagina.
■2
3
i
s
6
7
y
9
'0
m
i
'3
'V
'5
ló
19
Wt
'9
20
2/
W
22
m
Vi
m
'ft
25
2t-
2?
m
W
29
iO
SI
De eerste prijs van ƒ10 - werd toe
gekend aan mevr. van Zwieten,
Lijsterlaan 66, Alphen a/d Rijn. De
tweede prijs van 7,50 werd toege
kend aan mevr. C. van Dam, Beu
kenrode 81, Voorhout.
De twee prijzen van 5 - werden
toegekend aan mevr. D. Harn-
men-Westerman, De Sav. Loh-
manplantsoen 46, Voorschoten en
aan mevr. JTijssen, Schutterstraat
17, Leiden.
De prijzen worden de winnaars
toegezonden.
.map iidci uCipxo6 xaiyodx g
jodmaojq
svny uoa u3d}suooi{.~)s y
uviu aCsvC do doouy c
ojtid ji{3i].idiyoD aisuaaoq f.
mnoxa uva xvDq
uoavuva pxoqxauuunu z
uivdj. isdvu sinif do uaais j
HORIZONTAAL
I. Toen Mozes van de berg
kwam zat hij al in de gemeente
raad
5. Het getater van de klok.
schrij-Chet daar maar in.
8. De plaats is bekend geworden
om z'n paard.
9. Er is genoeg boven 't springtij
uit.
II. Eén land vol ezels en wel
vaart.
12. Noteboom, waarom?
14. De familie noot is dierlijk.
15. Stop de nota in de la, A, van
ons land.
19. Dit gedeelte gaat tegen de
edelman.
22. Dit is de opzet.
24. Het schatten van glas.
26. De oudste vissen eten we op.
28. Op een bepaalde noot afge
stemde muziekinstrumenten,
dat gaan we doen.
29. Een stuk hout, R, is er in de
toekomst ook nog wel.
30. Het is vervelend dat'ie zo ge
spannen is.
31Het geluid van het luik op de
vruchten.
VERTIKAAL
1. Hetgeen er loos is met de
drank
2. Kijk eens in de muziekzaal!
3. In Goor en in Amerika.
4. Tussen al die mensen zitten er
veel zittenblijvers.
5. Goed voer lokt een heks aan.
6. Het vloeit vaak waar het niet
langs kan.
7. Het deksel op uw lichaam.
10. Huilerig persoon.
13. Het doorkijkje op uw been.
14. De wandelaar in het spel
16. Er ligt in de rivier een dode
vogel.
17. Het dier dat niets afslaat.
18. 't Is weer tijd voor de politie
voor de firma.
20. Als die er niet bij is, is 't niet
zo'n kostbare minnaar.
21Leef in O en trek U van deze
breuk van trouw niets aan.
23. Enthousiasme van een
dwaze Europeaan.
25. Deze mensen komen uit As-
27. Europeanen op de schaats.
28. Is 'ie niet bij de vogel? Zeg
dat nog eens!
Nu de clubcompetities weer be
gonnen zijn, kunnen we öns ver
heugen op weer een groot aantal
schitterende partijen, die ons trouw
iedere week bereiken door de Pers-
vereniging van Damredacteuren.
Buitengewoon is het weer om
grootmeester Sijbrands aan het
werk te zien. Immers, sinds 1973,
speelt hij alleen nog maar in club
verband. Maar dat hij nog de abso
lute wereldtop is, toont hij. We laten
U de partij Ton Sijbrands-Fidèle
Nimbi uit de Hoofdklassewedstrijd
RDG-DC Lent zien (Inderdaad,
het is dezelfde Nimbi die vroeger in
Franse kampioenschappen en
Afrikaanse wedstrijden mees
peelde. Blijkbaar heeft DC Lent
hem gecontracteerd).
1. 33-28 17-21, 2. 39-33 21-26, 3. 44-
39 11-17, 4. 50-44 20-24, 5. 32-27!
Sijbrands speelt vanaf dit ogenblik
alleen nog maar op tempo-winsten
en terreinvoordeel. 18-23, 6. 27-22
22x32,7. 22x 11 6x17,8.37x28 26x37,
9.4,1x32. Volgens de oude klassieke
theorieën heeft zwart nu_ nadeel
ivm zijn onderontwikkelde lange
vleugel. Maar in de praktijk valt dat
altijd moeilijk te bewijzen. Voor
■Sijbrands echter is voordeel vol
doende om te winnen. Vaak - laten
we niet overdrijven 9.13-18, 10.
46-41 17-21, 11. 41-37 18-23, 12. 36-
31 14-20, 13. 34-29 23x34, 14. 40x29
20-25, 15. 29x20 25x14, Zwart staat
inmiddels al zo'n tempi of zes ach
ter en hij moet zich dus voorberei
den op een verdediging. En ook de
zwakte van de twee schijven op 16
en 21 doen weinig goed aan de
zwarte stelling. 16. 39-34 15-20, 17.
43-39! Stelt zijn korte vleugel ag
ressief op, 12-18, 18. 33-29 9-13, 19.
39-33 7-12,20.44-39 19-24.21 49—44
14-19, 22. 45-40 20-25, 23. 29x20
:25xl4, 24. 33-29! Blijft aandringen.
19-23, 25. 28x19 13x33, 26. 39x28
8-13, 27. 44-39 2-8, 28. 34-29 14-20,
29. 31-27 10-15, 30. 38-33 20-24, 31.
29x20 15x24, 32 40-34 21-26, (een
vrij zinloze zet, beter is een op-
bouwzet) 33. 34-29 5-10, 34. 29x20
18-23, 35. 28x19 13x15, 36. 42-38
10-14, 37. 33-29 8-13, 38. 38-33 15-
20, 39. 39-34 13-19,40. 35-30 3-9, 41.
33-28 9-13,42. 48-43 12-17,43. 43-39
4-9,44.39-33 20-24,45.29x20 14x25,
46. 47-42 13-18, 47. 33-29 17-21, 48.
28-22 19-23 (een noodsprong, maar
ook een doodsprong) 49. 22x4 23-
28, 50. 32x23 21x41. Het ging nu als
volgt uit: (30-24)41-46(24-19)46-
41(4-36)41-32(29-24!! dreigt 42-38
en op 32^16 volgt 42-38 met de on-
pareerbare dreiging 38-33. Nimbi,
offerde met 25-30 en gaf spoedig
daarna op.
Wereldkampioen Wiersma was
goed op dreef in zijn partij tegen de
Hagenaar Luteyn, Ook dit vond
plaats tijdens de wedstrijd RDG-
Lent. Wiersma hanteert de zwarte
schijven. Ivm plaatsruimte ook ge
bruiken we de verkorte notatie.
33-2y (17-22) 38-33 (11-17) 42-38
(6-11) 32-28 (19-23) 28x19. (14x23)
35-30 (16-21) 31-26 (10-14) 37-31 (20-
25) 40-35 (21-27) 47-42 (13-19) 44-40
(8-13) 42-37 (14-20) 50-44 (4-10) 30-24
(19x30) 35x24 (9-14) 37-32 en nu fdr-
ceert Wiersma een fenomenale
winst van dertien zetten'diep: (zie
diagram) (3-9) 32x21 (22-28) 33x22
(18x16) 29x18 (12x23) 39-33 ver
plicht (20x29) 33x24 14-20) -34^29
23x34) 40x29 (10-14) 44-40 (14-19)
40-35 (19x30) 35x24 (9-14) 45-40
(5-10) 49-44 (7-12) en wit moet een
schijf weggeven, want er dreigt
17-21, 14x15 en daar is niets aan te
doen. Luteyn offerde met 26-21 een
schijf en verloor op de 46e zet de
partij. Van Wiersma één van zijn in
drukwekkendste overwinningen.
Probleem voor dammers
Het vraagstuk van de vorige keer is
afkomstig uit één van de partijen
van Ton Sijbrands. In deze Rooz-
enburgopstelling won zwart (Sijb
rands) door een venijnige damzet.
naar veld 46: Na 34-29 volgde 1
19-23, 2.30x8 2x13,3. 28x8 18-23,4/
29x18 22x2, 5. 31x22 17x46!! Een
slagzet die in de literatuur bekend
staat als een Coup de Talon, of te
wel ween hielslagje".
Ter oplossing voor deze week
(diagram hier recht boven):
Wit speelt en wint. Oplossing in de
volgende rubriek.
JOOP BURGERHOUT
Zijn "natuurlijke" bieders oude
verstokte knarren, die niet in staat
zijn met hun tijd mee te gaan? Of
zijn het juist de Italiaanse biedsys-
temen, die het spel bederven met
hun toverformules, die gewone
spelers niet kunnen begrijpen en
waar ze liever niet tegen spelen?
Het is nu zo'n 25 jaar geleden dat de
Italianen voor het eerst de inge
wikkelde kunstmatige systemen
introduceerden, die in geen enkel
opzicht leken op de methoden die
Ely Culbertson propageerde en
waarop alle natuurlijke systemen,
zoals Acol en Goren, zijn geba
seerd. Met Marmik (de stamvader
van het Romeinse systeem) behaal
den zij direct al grote successen,
maar beleefden ook rapipen. Mar-
mikspelers kwamen soms terecht
in contracten waarbij ze een 3-1
verdeling in troef hadden, of drie
slagen te hoog of te laag zaten.
De conservatieven lachten dan ver
achtelijk, zoals na deze typische
mislukking uit die lieve, vervlogen
tijd:
Oost gever; niemand kwetsbaar.
Dit spel kwam voor in het Europese
Ikampioenschap in Amsterdam in
H 10
V 10 6 5 4 3
O A H 6
'8 6
632 A B 5 4
8 7 9 AHB92
O 98 o V 10 3 2
H 10 9 7 3 2 geen
V 9 8 7
V geen
O B 7 54
A V B 5 4
1955 en werd beschreven in het
eerste dagelijkse nieuwsbulletin
dat ooit bij kampioenschappen
verscheen.
Op de oost-west plaatsen zat het be-
Iroemde Italiaanse paar Franco-
Giovine, dat het toen sensationele
ÏMarmil-systeem speelde. Oost
opende met 2 KI, een conventioneel
bod dat een sterke hand met drie
kleuren aangaf.
speelde. Zuid troefde, incasseerde
Sch V en troefde een schoppen in
noord af. Vervolgens troefde hij
nog een harten in de hand af en ging
weer met ruiten naar de dummy.
De situatie was:
De zuidspeler, de Noor Kanik
Halle, bood 3 KI! West doubleerde,
waarschijnlijk met de gedachte dat
sinterklaas dit jaar wat vroeger in
het land was gekomen, maar het re
sultaat was zelfs voor Marmik-be-
grippen verrassend.
West kwam uit met ruiten, die
noord won. Sch H werd gespeeld,
door oost genomen, die Ha A terug-
De Noorse speler had reeds 6 slagen
gemaakt en moest derhalve nog
slechts zijn klaverhofineurs bin
nenhalen om aan zijn contract te
voldoen. Dit geschiedde op de vol
gende wijze: een harten werd uit
noord gespeeld en zuid troefde
niet! West was gedwongen te troe
ven en naar de vork van zuid te
spelen. Daarna speelde zuid een
voudig weer een zijkleur en de ge
schiedenis herhaalde zich!
De conservatieven schudden van
het lachen over dit soort dingen,
maar de schrandere gebruikers van
het systeem begrepen dat de wel
doordachte Italiaanse methodes,
met de nodige ervaring, een dode
lijke bedreiging konden gaan vor
men. De laatsten kregen gelijk
maar de aardverschuiving was
minder ernstig dan verwacht. De
Italiaanse aanval gaf een enorme
impuls aan de ontwikkeling van het
verdedigend bieden en juist dat
deel van bridge beleefde een stor
machtige vooruitgang. De aanval
werd gekeerd en het resultaat van
al die jaren is dat er diverse won
derlijke vermengingen zijn ont
staan van kunstmatige en na
tuurlijke methoden, zonder dat er
sprake is van een uiteindelijke
overwinning van "het kunstmatige
systeem".
Het was op 27 juli 1902, een zondag,
's middags om 2 uur, dat de over de
gehele wereld bekende Ameri
kaanse schaakmeester Harry Nel
son Pillsbury in het "Keizer-cafe"
te Hannover tegen niet minder dan
eenentwintig uitgezochte talent
volle jonge spelers aantrad voor het
geven van een "blind-séance",
spelers die niet veel later zelf tot
hoge schaakprestaties kwamen.
Hier volgt de indrukwekkende lijst
van namen van zijn tegenstanders,'
hun afkomst, de uitslag der partij,
en het aantal zetten tussen haakjes.
O. S. Bernstein (Zjitomir) remise
(26 zetten), D. Bleykmans (Am
sterdam) remise (26), dr. M. Brodv
(Boedapest) verloren (37), C. Carls
(Hannover) remise (30), E. Cohn
(Berlijn) remise (30), E. Dyckhoff
(Berlijn) remise (22) AEdelheim
(Berlijn) gewonnen (32), M. El-
jaschoff (Munchen) verloren (33). F.
Englund (Stockholm) remise (16),
L. Fleischmann (Boedapest) remise
(36), prof. V. Exner (Stuhlweisen-
burg) verloren (22), Hans Fahrni
(Hannover) gewonnen (55), P.
Fiebig (Danzig) remise (34), John
(Berlijn) remise (23), B. Kagan (Be
rlijn) remise (27), Max Lange (Be
rlijn) verloren (21), W. Kerwel
(Hannover) remise (23), G. Maver
(Temesvar) verloren (36), J. MOller
(Kopenhagen) gewonnen (42), A.
Neumann (Wenen) verlorend 1), O.
Piotrowski (Berlijn) verloren (35).
Om u een indruk te geven van de
speelsterkte van Pillsbury's oppo
nenten, volgt hier een kleine greep
uit genoemde namen.
Dr. Bernstein (1882-1962) werd later
een beroemde grootmeester.
Speelde ook dikwijls tegen dr.
Euwe in binnen- en buitenland.
Carl Cals (1880-1958) werd een
groot theoreticus en IM van de
FIDE. Omdat hij met wit altijd met
1. c2-c4 opende werd het Engels
ook wel "Bremer-opening" (naar
'zijn woonplaats) genoemd. E. Cohn
(1884-1918) draaide ook vele jaren
mee aan de top. Sneuvelde in de
eerste wereldoorlog.
Leo Fleischmann (1881-1930)
speelde later onder de naam For-
gacs. Boekte fraaie individuele
successen op de eerste prijswin-
ners in grote toernooien en kreeg de
bijnaam "kampioenendoder". Hij
was zeer bevriend met Rubinstein
en Marshall, die hij boven alle an
deren sterk bewonderde!Hans
Fahrni (1874-1930) was behalve een
goed schaakspeler een gedegen
theoreticus en schreef enkele
boekjes over openingen en
eindspelen.
Max Lange, de oudster deelnemer,
■was een uitgever en een goede
[theoreticus.
Uitslag voor Pillsbury: 6 gewon
nen. 4 verloren en 11 remises. Aan
tal zetten: 634. De langste partij
;speelde hij tegen Fahrni. Die
eindigde 's nachts om -kwart over
twee
Pillsbury werd geboren op 5. de- 1
cember 1872 in Sommerville. Hij
overleed op 17 juni 1906 te Frank- 1
furt op nog geen 34-jarige leeftijd.
Een ongeneeslijke 'ziekte was de 1
oorzaak van zijn vroegtijdige dood.
Daarbij kwam dat hij zijn gestel 1
sterk ondermijnde door het geven
van vele (onmenselijke) "blind-
seances" en het advies van zijn
huisarts in de \vind sloeg. Hastings
1895, hij was toen 23 jaar oud, het
eerste internationale toernooi 1
waaraan hij deelnam, werd het
grootste succes van zijn loopbaan.
Voor Tschigorin, Lasker, Tarrasch,
Steinitz e.a. won hij op verrassende
wijze de eerste prijs. Omdat de
meeste partijen van hem gebaseerd
waren op een doorbraak in het
middelspel, kreeg hij de bijnaam
"het doorbraak-fenomeen".
Cambridge Springs 1904.
Wit: Pillsbury
Zwart: Dr. E. Lasker (wereld
kampioen)
1. d4 d5, 2. c4 e6, 3. Pc3 Pf6, 4. Pf3,
c5, 5. Lg5 cd4: 6. Dd4: Pc6, 7. Lf6:
gfti 8. Dh4 dc4: 9. Tdl Ld7, 10. e3
Pe5? 11. Pe5: fe5: 12-. Dc4: Db6 13.
Le2 Db2: 14. 0-0 Tc8, 15. Dd3 Tc7,
16. Pe4, Le7, 17. Pd6f Kf8, 18. Pc4!
Db5, 19. f4 ef4: 20. Dd4! f6, 21. Df4:
Dc5, 22. Pe5 Le8, 23. Pg4 f5, 24.
,7: 1
1 lil
In deze, zo ogenschijnlijk een
voudige stelling, begon Pillsbury
weer eens aan zijn beroemde
"doorbraken"! 27. f4-f5ü Het be
gin van een prachtige combinatie,
die geforceerd tot winst leidt,
dankzij enige fijne pointes. 27
g6-g5. Om Pf4 te voorkomen. Na
27 gf5: 28. gfo: ef5: 29. Pf4! wint
wit sneller. 28. Pd3-b4!, a6-a5. Min
der goed is 28Kd7 wegens 29.
fe6:fKd6, 33. Pf6: h6, 34. Pg8 enz.
29. c5-c6!, Ke7-d6, 30. f5xe6!. De
tweede pointe. Na 30 ab4: beslist
3l. e7 Ke7: 32. c7 enzovoort. 30
Pb8xc6, 31. Pb4xc6, Kd6xc6, 32.
e3-e4! Wederom bijzonder fraai!
32 d5xe4. Gedwongen. 33.
d4-d5!, Kc6-d6, 34. Ke2-e3, b5-b4,
35. Ke3xe4, a5-a4, 36. Ke4-d4,
h7-h5? Na 36 Ke7 volgt 37. Kc4
b3,38. ab3: a3,39. Kc3 f5,40. gfo: h5.'
41. b4! a2, 42. Kb2 alDt, 43. Kal: g4,:
44. b5 h4,45 b6 g3.46. hg3: hg3:, 47.
d6|! Kd6:,48. b7 Kc7,49. b8Df Kb8:
50. e7 g2, 51. e8Df en wint, door
Pillsburv na afloop aangegeven! 37.
g4xh5 a4-a3. 38. Kd4-c4 P6-f5. 39.
h5-h6 f5-f4, 40. h6-h7. Zwart gaf op.
Grote helden sterven jong!
VERENIGDE NATIES - In de
strijd tegen het racisme heeft de
postadministratie van de Ver
enigde Naties op 19 september vier
zegels in roulatie gebracht: twee
met Zwitserse waarde-aanduiding
en twee in dollarwaarde. Op de
eerstgenoemde zegels zien we vijf
verschillend gekleurde draden die
tot een dikke draad worden ge
sponnen daarmee doelend op ar
tikel 1 van de Universele verklaring
van de rechten van de mens: All
human'beings are born free and
equal in dignity and rights Ver
der op' deze zegel de tekst „Com-
battons le racisme" en het embleem
van de Verenigde Naties. Waarden,
kleuren en oplagen van deze zegels:
0.40 Zw fr., groen, bruin, geel, wit
en zwart, 1,7 miljoen en 1,10 Zw. fr.,
blauw bruin, geel, wit en zwart, 1,7
miljoen.
Op de zegels in dollarwaarde staat
alleen, met een kwast in witte ver-
fletters geschreven „Combat Ra
cism": 13 cents, zwart, geel en w it
(oplage 2 miljoen) en 25 cents,
zwart, rood en wil (1,7 miljoen).
BONDSREPUBLIEK DUITS
LAND - In oktober 1877 liet de
Duitse algemene postmeester
Stephan in Berlijn twee Bell-tele-
foonlijnen aanleggen tussen het
hoofdpostkantoor en het hoofd
telegraafkantoor, verbindingen die
direct een succes werden. Op 26 ok
tober riep Stephan uit: „Mijne he
ren, dit is een dag om nooit te verge
ten. De 26e oktober 1877 is dan ook
de geboortedag geworden van de
telefoon in Duitsland. Naar aanlei
ding van dit „eeuw feest" geeft de
Bondsrepubliek op 13 oktober een
meerkleurige zegel van 50 pfennig
uit waarop een beambte is te zien
die staande voor een oude schakel
kast een gesprek voert.
Evenals in 1975 en 1976 laat de
Duitse zegel ter gelegenheid van de
„dag van de postzegel" een schild,
een wapen, van een posthuis zien.
Dit jaar wordt op de zegel die ook
op 13 oktober verschijnt in de
waarde van 10 pf. (geelolijf) het wa
pen verbeeld van de postexpeditie
uit Hamburg, 1861. In 1975 werd het
wapen van de koninklijke Pruisi
sche post (1776) afgebeeld en het
'vorige jaar was dat het wapen van
de keizerlijke rijks-postexpeditie
Höchst am Main. Van de laatste ze
gel werden niet minder dan
72.235.000 stuks verkocht.
GROüT-BRITTANNIE - Met vijf
zegels van 9 pence die op 5 oktober
uitkwamen gaat Groot-Brittannië
terug naar de natuur. Met deze ze
gels wil de Britse post. in nauwe
samenwerking met het Wereld Na
tuur Fonds, bij de jeugd en bij vol
wassenen de aandacht vestigen op
de natuur en vooral op het belang
dat deze moet worden beschermd.
De zegels, die een strip vormen zijn
uitgevoerd in geel, karmijn, blauw.,
roodbruin, grijszwart en goud en
tonen achtereenvolgens een egel,
een haas. een eekhoorn, een otter
en een das.
Hero Wit
