NEDERLAND MELDDE 5000
ZATERDAG 8 OKTOBER 1977
EXTRA
PAGINA 19
ij worden gecon
fronteerd. behoren tot de uitgesto
tenen. Het zijn de indianen, die van
de reservaten naar de stad zijn ge
trokken. Ze horen nergens meer
bij. Niet meer bij hun stam. niet bij
de blanken in de stad, die hen niet
accepteren.
De Indianen vormen een geweldig
sociaal probleem in Canada. Maai
de meeste Canadezen kunnen er
zich nauwelijks druk om maken, of
het moest zijn om de sociale uitke
ringen, die de meeste indianen
krijgen.
"In dit land tel je mee. als je werkt",
vertelt een jonge blanke emigrant.
"Als je hard meewerkt, daij word je
geaccepteerd, uit welk land je ook
komt".
Wie Canada bezoekt, heeft de
grootste moeite om in contact te
komen met de Indianen. Zelfs de
overheid toont weinig interesse om
de officiële bezoeker wegwijs te
maken.
Een Australisch parlementslid, dat
onlangs een officieel bezoek bracht
aan Canada, toonde zich daar pu
bliekelijk nogal geïrriteerd over
"Het is een schande dat ik tijdens
mijn bezoek aan niet een oorspron
kelijke bewoner van Canada ben
voorgesteld. Dit is de grootste
teleurstelling van mijn rondreis
door dit land Ik vraag me af
waarom de Canadezen zich zo
schamen voor de Indianen dat ze ze
voor ons verbergen".
Een van de Indianenreservaten,
waar de officiële gast van de Cana
dese toeristische autoriteiten nog
wel eens naar toe wordt geleid, is
dat van de Stonev Indianen. Het
ligt in de westelijke staat Alberta,
met ver van de uit zijn krachten ge
groeide olie- en slachtveestad Cal
gary.
Olie
Het reservaat van de Stoneys heeft
een oppervlakte van 140.000 hec
tare. Er wonen hier 2.200 Indianen.
De Stoneys verkeren vergeleken
met de meeste andere Canedese
Indianen nog in een gelukkige om
standigheid. In de bodem van hun
reservaat bevindt zich een behoor
lijke hoeveelheid olie. Vorig jaar
ontvingen de Stoneys zo'n 25 mil
joen gulden aan royalties uit de
oliewinning in hun reservaat.
De opbrengst van deze olie-inkom
sten wordt niet individueel onder
de Indianen verdeeld. Chief John
Snow van de Stoneys voorziet dat
anders het oliegeld maar een tijde
lijke oplossing is voor de proble
men van zijn volk.
"Het is voor ons niet moeilijk om te
begrijpen dat veel mensen vinden,
dat wij al onze oude rechten op het
land maar eens moeten laten varen,
nu we zoveel oliegeld krijgen en dat
we de sociale bijstand nu wel kun
nen missen en dat we blij moeten-
zijn dat we zo rijk zijn.
Het is makkelijk te begrijpen, dat
zoveel mensen er zo over denken,
maar moeilijker om het er mee eens
te zijn. We zijn echter onze broeders
van andere stammen, die minder
gelukkig zijn, en die wanhopige
pogingen doen om hun claims ge
rechtvaardigd te krijgen, met ver
geten.
We zijn andere groepen Indianen
niet vergeten, die hun geld hebben
uitgegeven op de manier die werd
gesuggereerd door de blanken en
die nu net zo arm zijn als ze eens
waren. Onze ouders hebben ons
geadviseerd, dat we onze olie-in
komsten moeten gebruiken om een
betert toekomst op te bouwen voor
de generaties, die
Programma's
De Stoneys gebruiken het geld uit
de olie nu om speciale prog
ramma's op te zetten. Zo is er een
landbouwprogramma, om werk
gelegenheid in het reservaat te
scheppen. Er is een programma om
de cultuur van de indianen in stand
te houden. Er is een onderwijsp
rogramma En voorts is er een prog
ramma om de blanken in contact te
laten komen met de Indiaanse
wijze van leven in de natuur.
Voor 300
dollar 12
dagen leven
op oude
Indiaanse
manier
Dit laatste programma heeft een
licht toeristische inslag. Voor 300
dollar kan men 12 dagen met de In
dianen optrekken. Men slaapt in
een tepee, men trekt er té paard op
uit, men leert hoe de Indianen zich
in de natuur in leven hielden. Het is
een unieke manier om in contact te
komen met de oude, Indiaanse ma
nier van leven
Weinig Canadezen tonen echter
belangstelling voor dit Stoney Wil
derness Center, zo geeft Wayne
Grainger toe. Hij behartigt als
blanke de public relations voor de
Stoney Indianen en gaf daarvoor
een aantal veel lucratievere banen
op. Hij voelt zich erg betrokken bij
de toekomst van de Indianen,
dianen.
"Niemand had verwacht dat dit
programma zou slagen", vertelt hij.
"Waarom niet? Omdat er zo weinig
Indiaanse programma's slagen. Dat
komt voornamelijk door een ge
brek aan managèment".
"Maar ondanks het gebrek aan be
langstelling van Canadese zijde,
loopt het Stoney Wilderness Center
nu al driejaar.
De Canadezen zelf zijn bang om in
het reservaat te komen. Ouders la
ten hun kinderen liever niet onder
leiding van Indianen hierachter. Ze
durven niet eens het reservaat in te
rijden, omdat ze vrezen zonder be
nzine te komen staan. En dan voe
len ze zich helemaal machteloos en
naakt. Zelfs mijn vrienden kan ik
maar moeizaam duidelijk maken,
waarom ik dit doe. Ze zien er het
nut niet van in. Maar het nut van dit
programma is juist dat de blanken
in contact komen met de Indianen
en omgekeerd".
"Ze leren de cultuur kennen van de
Indianen. Ze begrijpen misschien
iets meer van de Indiaanse hou
ding. Europeanen tonen zich veel
geïnteresseerder. Die stellen vra
gen, die willen echt weten hoe het
was, hoe het nu is. Als de Canade
zen net zo geïnteresseerd waren,
dan zou het probleem veel sneller
worden opgelost.
We krijgen hier in het Stoney Wil
derness Center gelukkig steeds
meer Europeanen. Vooral Duitsers,
Fransen en ook Nederlanders. Op
een goede dag zal ik de Canadezen
hiermee confronteren. Want als zij
zien dat de Europeanen hier wel
komen, met de Indianen optrek
ken, de natuur ingaan, dan zullen ze
zeker gaan denken, nu, die Euro
peanen zijn toch niet dom, die be
talen toch niet voor niets zo veel
geld om een week of wat met de
Indianen op te trekken. En dan
hoop ik dat de Canadezen hier ook
zullen komen".
Precies honderd jaar geleden te
kenden de Stoney Indianen een
overeenkomst met de blanken.
"Die overeenkomst heeft onze le
venswijze drastisch veranderd",
zegt Chief John Snow. "Men toont
geen respect voor onze cultuur,
onze wijze van leven, onze taal. Er
zijn zoveel beloften gedaan in de
overeenkomst, die de regering-
nooit is nagekomen".
Waine Grainger is minder optimis
tisch over de toekomst van de in
dianen dan chief John Snow. De
laatste zegt: "De Indianen waren
hier het eerste en ze leefden geluk
kig, totdat de blanken kwamen.
Alle krachten die de Indianen heb
ben komen tot uiting in een cirkel;
de zon, de tepee, we zitten in een
cirkel. Toen kwam de blanke man
en die zette een vierkant huis op
ons land. Maar eens zal de cirkel
weer worden gesloten, dan zijn de
Ind ïanen weer de baas op hun eigen
land".
Agressiever
Waine Grainger gelooft niet dat de
cirkel ooit weer gesloten zal wor
den. "De Indianen zullen wel
steeds agressiever worden. Som
mige stammen, zoals de Stoneys,
die geld hebben uit de olie-inkom
sten, hebben nog wel even een toe
komst. Maar de meeste andere In
dianenstammen zullen langzaam
oplossen in de Canadese gemeen
schap. Ik ben bang dat straks de
Indiaanse cultuur alleen nog maar
in de musea zal voortbestaan".
Door
Jan Kees
Kokke
Plotseling stopt er een luxueuze
auto. Luidruchtig stapt een Yankee
naar buiten. Èen bundeltje credit
cards steekt uit zijn borstzak. "Hee,
man", roept hij de Indiaan toe, Hee,
man, woon jij hier? Is die grond hier
allemaal van jou? Dat is toch fan
tastisch. Het is hier schitterend.
Weetje wat jij moet doen? Je moet
hier een motel bouwen, man. Je
moet hier toeristen naar toe halen".
De indiaan haalt even vragend z'n
wenkbrauwen op. "Waarom?"
De Yank: "Man, je kan hier een ge
weldig project van maken. Eerst
een hotel, later een hele keten van
hotels. Dit gebied is daar schitte
rend voor. Je kan geld als water
verdienen. En als je genoeg hebt,
nou, dan ga je rustig leven, dan
neem je het er lekker van".
De Indiaan tégen'dè boom blijft on
beweeglijk zitten. „Waarom zou ik
me al die rompslomp op m'n hals
halen? Ik leef nu toch ook al rustig.
Ik neem het er nu toch ook al van".
Dit verhaal vertelt Chief John
Snow, de leider van de Stoney in
dianen, graag om te illustreren hoe
verschillend de mentaliteit van
zijn mensen en de blanken is.
Chief Snow is in Canada een van de
meest gerespecteerde Indianenlei-
ders.
Stereotiepen
Canada telt vele ethnische min
derheidsgroepen, die de afgelopen
eeuw als emigranten het land zijn
binnengekomen.
Voor geen van deze minderheids
groepen zijn de problemen zo
groot, zo miskend, zo schrijnend als
bij de oorspronkelijke bewoners
van het land, de Canadese India-
Dat komt omdat de doorsnee Ca
nadees niet veel op heeft met de in
dianen. Wie in Canada zo langs z'n
neus weg eens informeert naar de
gevoelens voor de Indianen krijgt
van de man in de straat steevast het
stereotiepe antwoord: Ze zijn lui,
het zijn dronkaards, ze leven van de
bijstand".
En het is niet eens zo verwonderlijk
dat de meeste Canadezen er zo ne
gatief over denken. De Indianen,
Langs de Trans Canadian
Highway, die dwars door
het reservaat van de Stoney
Indianen loopt, zit een in
diaan tegen een boom ge
leund. Door zijn oogspleten
tuurt hij over het schitte
rende landschap. In de verte
grazen buffels. De wind
speelt zacht door het gras.
Slechts af en toe wordt de
rust verstoord, als een auto
over de highway langs zoeft.
Onbeweeglijk zit de indiaan
daar al uren.
ijAj
SS? mSfc
De eenzame mensen die de afgelo
pen weken bij het ministerie
van CRM huilend aan de tele
foon kwamen, konden gerust
gesteld worden: zij hoeven hun
kwetterende parkietjes^ het
enige waar ze nog aanspraak
aan hebben, niet af te staan.
Weliswaar is sinds 16 juli, toen
eindelijk na jaren en jaren van
moeizame voorbereiding de Wet
bedreigde Uitheemse Diersoor
ten (Wet BUD) in werking trad,
de handel, vervoer en bezit van
zo'n tweeduizend verschillende
soorten dieren verboden maar
tot en met gisteren (vrijdag)
hadden bezitters van exotische
huisdieren, de dierentuinen en
de dierenhandel de tijd om hun
dieren bij CRM aan te geven.
Schildpadden
Waarmee de dieren van soorten,
die onder de wet vallen maar bij
de inwerking treding al in ons
land waren, alsnog werden "ge
legaliseerd". Men mag ze hou
den.
Voor het overige riskeert één ieder
die een of meer verboden uit
heemse dieren heeft, een ge
vangenisstraf van hoogstens
drie maanden of een boete van
hoogstens tienduizend gulden.
Ruim zevenduizend formulieren
werden er de afgelopen maan
den naar CRM opgestuurd, naar
de afdeling flora én fauna waar
de "inspecteur uitheemse die
ren" F. S. L. Reinhardt - die een
jaar geleden speciaal voor deze
baan overkwam van de Haagse
politie - uitvoering aan de
nieuwe wet moet geven.
Reinhardt: "Van die zevenduizend
formulieren vallen er ongeveer
tweeduizend af, omdat er soor
ten op staan die niet onder de
wet vallen". Het grootste aantal
aanmeldingen komt voor reke
ning van de landschildpadden
waarvan alle soorten verboden
zijn.
Zoals verwacht blijken er in Ne
derland (op z'n minst) enkele
duizenden van te huizen, en na
mag worden aangenomen lang
niet altijd onder de beste denk
bare omstandigheden want de
handel in landschildpadden is
omvangrijk, steeds moeten er
"verse" dieren worden aange
voerd.
Hoewel het Nederlandse apen-
bezit bij particulieren wel eens
is geschat op vele duizenden,
had de heer Reinhardt persoon
lijk niet verwacht dat er zoveel
zouden worden aangemeld, al
zijn het er geen duizenden maar
wel vele honderden. Apen zijn
vrijwel niet als huisdier te hou
den, alle soorten vallen onder de
nieuwe wet.
Onder de opgegeven soorten zijn
vooral Java-apen, groene meer
katten, rhesus-apen, chim-
pancees en laponders. Opval
lend is dat er nogal veel opgaven
van zes of meer apen. Dergelijke
mensen zullen vast en zeker op
een bezoek van CRM mogen re
kenen, want daar willen ze nog
wel wat meer weten (over de
huisvesting bijvoorbeeld) dan
alleen maar het feit dat er zo en
zoveel dieren zitten. Dat geldt
ook voor die ene bezitter, die
zich opgaf, van meer dan één
cheetah (jachtluipaard), een ge
vaarlijk beest dat volgens jacht
luipaardenliefhebber
Reinhardt alleen maar ver
trouwd is in uiterst deskundige
handen.
En wat te zeggen van kaaimannen
en krokodillen in particulier
beheer? "Het zijn er misschien
maar tien zegt CRM-inspecteur
Reinhardt, "maar ik keek er
toch wel even van op".
Vogels
Het aantal aangemelde vogels
valt de heer Reinhardt tegen.
Niet minder dan 1200 soorten
zijn hier te lande nu verboden,
naast de vierhonderd soorten
zoogdieren en de enkele honder
den soorten reptielen (waaron
der alle krokodillen, kaaiman
nen, aligators en gavialen), am
fibieën en vissen.
We zijn ervan overtuigd, aldus de
heer Reinhardt, "dat een be
hoorlijk deel van de dieren in
huis niet is aangemeld. Er zijn
nog steeds mensen die niet we
ten dat er een nieuwe wet is".
Gebrekkig blijft ook de kennis van
de diersoorten zelf. Veel mensen
blijken niet eens te weten welke
soort aap ze in huis hebben. Of
wat voor papegaai. Men komt
dan niet verder dan de melding:
hij is groen met een blauw voor
hoofd (de niet verboden
Blauwvoorhoofd amazone) of
grijs met een rode staart (de
evenmin verboden Grijze
roodstaartpapagaai).
Nakomelingen
Behalve een overgangsregeling
(dieren die hier al waren mogen
hier blijven) waarvan ook de
dierentuinen gebruik maken,
kent de wet een ontheffingsmo
gelijkheid.
"Die zal soepel worden toege
past", aldus de heer Reinhardt,
"maar dan wel in de eerste
plaats voor de nakomelingen
van de dieren die hier legaal ge
houden worden".
Door
Jan Ottens
Reinhardt wil daar maar mee zeg
gen dat de dierentuinen niet,
zoals wel gesuggereerd is, mo
gen verwachten dat zij altijd
ontheffing krijgen. Voor een dier
dat uit het wild afkomstig is,
waarvoor geen mogelijkheid tot
voortplanting bestaat en de
huisvesting niet voldoet, zal die
ontheffing uitgesloten zijn.
Dat het CRM daarmee ernst is
blijkt al uit de afwijzing voor
aanschaf van een in het wild ge
vangen zandkat (behalve de
huiskat zijn alle kat-achtigen
verboden), al bleek later bij on
derzoek dat de transactie reeds
vóór de in werking treding van
de wet gesloten was. zodat de
dierentuin deze ontheffing als
nog kreeg.
Encyclopedieën
Voorlopig is het
opsporingsapparaat nog de
zwakste schakel van de nieuwe
Wet bedreigde uitheemse
diersoorten. Weliswaar kunnen
alle politie- en douanemensen
nu optreden, maar zij zijn vast
geen wandelende dierenen
cyclopedieën. Wie kan de onge
veer vijftig soorten amazone
papagaaien waarvan verschei
dene verboden zijn onderschei
den?
Reinhardt: "We krijgen dan ook al
veel vragen uit die hoek. Dat
bewijst op z'n minst dat er bij de
opsporingsambtenaren veel be
langstelling voor is. We zijn ook
van plan aan te sluiten bij de
lessen die op de politie-oplei-
ding worden gegeven in het ka
der van de natuurbe
schermingswet.
We denken daarvoor aan een de-
termineerwerkje waarbij we
zouden kunnen beginnen met
die diersoorten die veel in de
handel en bij particulieren
voorkomen".
In navolging van de vogel wét, met
zijn vrijwillige controleurs, is
ook voor de YVet bedreigde uit
heemse diersoorten een onbe
zoldigd opsporingsapparaat in
de maak. Maar ook hier geldt
weer een beperking dat maar
weinig mensen, zo ze er al zijn,
een alles omvattende kennis
hebben.
Schiphol
Voor de nieuwe wettelijke be
scherming van de dieren in het
wild zal in Nederland speciale
aandacht worden gegeven aan
Schiphol, een belangrijk knoop
punt van de internationale
dierenhandel. Ter assistentie
van de douane zal daar een
aparte inspecteur uitheemse
dieren permanent worden ge
vestigd.
Met de KLM staan nog uitvoerige
gesprekken op tafel, want strikt
genomen valt ook de doorvoer
van in Nederland verboden die
ren onder de wet.
De KLM: "Maar het zou toch al te
gek zijn, als wij een zending
moeten verzorgen van de
dierentuin in München naar
Londen en we zouden die niet
meer op Schiphol kunnen over
laden.
Overigens maakt het vervoer van
dit soort dieren maar een heel
klein percentage uit op het to
taal. Maar moeten wij nee zeg
gen als er tussen een normale
zending een beest zit waarvan
alleen specialisten kunnen zeg
gen dat het onder de wet valt"?
Waarover kan het overleg nu nog
gaan, als de doorvoer van be
dreigde exotische dieren straf
baar is en er dus ook op Schiphol
geverbaliseerd moet worden?
CRM-inspecteur Reinhardt: "De
KLM en wij vijlden allebei dat
het nog eens goed moet worden
doorgesproken. Wat buiten
landse verzendingen betreft zou
de KLM kunnen nagaan of de
landen van in- en uitvoer aange
sloten zijn bij het verdrag van
Washington over de handel in
bedreigde diersoorten en als in
het kader daarvan de vereiste
papieren aanwezig zijn, moeten
wij geloof ik bij het overladen
op Schiphol als Nederlandse
overheid geen moeilijkheden
meer gaan maken. Maar voor het
overige zal de rechter wel een
keer een uitspraak moeten
doen".
Terug
Wat gebeurt er nu als 'onwettige'
dieren in beslag zijn genomen?
Terug laten, gaan naar de vrije
natuur?
Reinhardt: "Als dat enigszins mo
gelijk is, ja. Maar we weten na
tuurlijk best dat zoiets in de
praktijk vaak maar weinig zin
zal hebben, zeker als de wetge
ving of de controle in de landen
van herkomst zo gebrekkig is
dat de dieren het risico lopen
onmiddellijk opnieuw te wor
den gevangen.
Aan de andere kant kan ik me
voorstellen dat je orang-oetans
naar Sumatra brengt, waarbij
het Goenoeng-Leuser-reservaat,
een speciaal project van het We
reld Natuur Fonds, er op gericht
is dat deze in hun voortbestaan
zeer bedreigde apen weer op ei
gen benen leren staan".
En met dit laatste voorbeeld is
dan, om een andere reden, me
teen duidelijk waarom de
nieuwe Nederlandse wet, hoe
welkom ook, nog maar een klein
beginnetje is. Want als de tropi
sche oerwouden in het huidige
tempo tegen de wereld blijven
gaan (voor parketvloeren onder
andere) dan sterven de apen in
het wild toch uit!
