Labour wil dat
Groot-Brittannië
in de EG blijft
Mensenrechten nog
bovenaan de lijst
YS BLAZEN WIJSELIJK STOOM AF
GaNMB-i
Da's'nheel ^voordeliger!
Talenkennis in
Europa moet
wordenbevorderd
Leider Ierse
socialisten
vermoord
Er moet wel wat veranderen
CONFERENTIE IN BELGRADO
OWEN: "VERSTOOR
ONTSPANNING NIET"
DONDERDAG S OKTOBER 11)77
BUITENLAND
PAGINA 9
Israël nu weer tevreden
ADVERTENTIE
JERUZALEM (SP) - "De Ver-
enigde Staten zetten twee stappen
vooruit naar de Arabische Staten
en doen vervolgens een stap terug
naar Israël.". Op deze kernachtige
wijze werd het diplomatieke pa
troon van de regering-Carter giste
ren in de Israëlische hoofdstad ge
schetst na afloop van het langdurig
overleg tussen de Amerikaanse
leiders en minister Dajan.
De Israëlische minister van
Buitenlandse Zaken toonde zich
gisteravond in een vraaggesprek
voor de Israëlische televisie na het
marathong^sprek' met Carter en
Vance tevreden over de Ameri
kaanse houding tegenover Israël
bij de voorbereiding van de hervat
ting van de Geneefse conferentie.
De verwachte crisis in de Ameri
kaans-Israëlische betrekkingen is
weliswaar niet afgewend maar pre
sident Carter en zijn adviseurs
hebben wijselijk stoom afgeblazen.
Minister Dajan vindt de Ameri
kaans-Israëlische discussienota
waarin nog correcties en wijzi
gingen kunnen worden aange
bracht, een aanvaardbaarder do
cument voor Israël dan de Ameri
kaans-Russische verklaring over
het Midden-Oosten waarover Jeru
zalem in toorn is ontstoken.
Na de schrikreactie in Israël en de
protestgolven van het Ameri
kaanse Congres, de publieke opinie
en vooral van de Joodse Gemeen
schap in de Verenigde Staten wilde
de regering-Carter de troebele at
mosfeer van confrontatie tussen
Washington en Jeruzalem die door
die verklaring was ontstaan opkla
ren teneinde een botsing te ver-
mytfen.
Volgens Israëlische bronnen wil
Carter koste wat het kost naar Ge-
nève en vandaar dat hij ook vast
besloten was een getekend docu
ment met Israël tot stand te 'bren
gen'. Dit document zal aanstaande
zondag op de wekelijkse kabinets
vergadering ter goedkeuring aan de
Israëlische ministerraad worden
voorgelegd.
In de Amerikaanse-Israëlische dis
cussienota over de te volgen proce
dure op de Midden-Oosten-con-
ferentie in Genève verklaart Israël
wederom geen PLO-delegatie en
geen afzonderlijke of onafhan
kelijke Palestijnse delegatie in Ge
nève te zullen aanvaarden. Volgens
Dajan is er afgezien van de her
openingsplechtigheid alleen plaats
voor Palestijnen in Genève als
wordt gesproken over de bezette
westelijke Jordaanoever en de Ga-
zastrook wanneer Palestijnse ver
tegenwoordigers deel zullen uit
maken van een van de Arabische
delegaties die door stafen worden
Op de Geneefse conferentie zal Van
Israël niet over de oplossing van het
Palestijnse vraagstuk of de vesti
ging van een Palestijnse staat, maar
alleen over de oplossing van het
vluchtelingenprobleem mogen
worden gesproken. In resolutie 242
wordt namelijk uitsluitend dit
laatste onderwerp genoemd.
Dus u heeft nog een kans om de
Volkswagen-Polo te winnen!!! i
BANGKOK -iThaise studenten bidden bij de boom waaraan vorig jaar enkele van hun mede-studenten door
rechtse tegenstanders werden opgehangen. De demonstratie kostte veertig mensen het leven, de meeste van hen
waren studenten.
ADVERTENTIE
BRIGHTON (SP) - Lid blijven van de Europese Gemeenschap, maar dan wel streven naar
grootscheepse fundamentele veranderingen. Op de vork van deze formule hebben de
Britse socialisten op het grote partijcongres hun jaarlijkse hete aardappel doorgeslikt.
tans Costello
1% extra rente, dus 5% Lp.v. 40/o. dagelijks opvraagbaar tot f 5.000-
per maand. hogere bedragen 1 maand opzegging. bij opname geen
retourrente. NMB-girosparen, moeiteloos via de brievenbus.
inlichtingen en folder bij elk NMB-kantoor. f-
Nu gratis voor iedere nieuwe spaarder
het unieke jubileumboekwerk nl|W i-t}
'Feesten in Nederland'.
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
Meer dan vijfjaar lang discussieert
Labour in alle toonaarden over het
inmiddels verworven lidmaat
schap van'de Europese Gemeen
schap, maar onveranderd is de
partij tot het uiterste verdeeld als-
het gaat om de vraag of dat lidmaat
schap nu wel of niet waarlijk pas
send, billijk, nuttig en vooral
heilzaam is. De meeste socialisten
menen van niet, al hebben zij nu
dan toch maar weer hun steun ge
geven aan leider James Callaghan,
die vindt dat het verstandiger is om
eerst als volwaardig lid te proberen
Engelse
Grote lijnen
BELGRADO (DPA/Reuter/UPI) -
de rechten van de mens en het
streven naar militaire ontspan
ning zijn gisteren weerde belang
rijkste thema's geweest op de
conferentie in Belgrado, waar 33
Europese staten plus de Ver
enigde Staten en Canada nagaan
wat er terecht is gekomen van de
afspraken van de in 1975 gehou
den conferentie van Helsinki in
zake de veiligheid en samen
werking in Europa.
De Zweedse delegatieleider,
staatssecretaris van Buiten
landse Zaken Leif Leifland, ver
klaarde dat zijn land er op zal
blijven letten of de rechten van de
mens worden geërbiedigd. "Wij
zijn zeer begaan met mensen die
vernederingen en vervolging
moeten ondergaan omdat zij ui
ting willen geven aan hun opvat
tingen over sociale en andere
kwesties, omdat zij hun gods
dienst willen belijden of omdat
zij samen willen ijveren voor poli
tieke, vakbonds- of andere rech
ten".
Leitland noemde geen landen in dit
verband. Hij verwierp de stelling
van communistische zijde dat
dergelijke kritiek zou neerkomen
op inmenging in de binnenlandse
aangelegenheden van andere sta
ten. 'Wij kunnen hier g«?en irf-
menging in zien", zo verzekerde
de Zweedse delegatieleider.
Hij gaf voorts als zijn mening dat
politieke ontspanning, w'il zij in
de ogen van de volkeren geloof
waardig zijn, ook tot concrete re
sultaten op het gebied van de
ontwapening moet leiden.
De Joegoslavische vertegenwoor
diger Milorad Pesic kondigde aan
dat zijn afvaardiging voorstellen
zal doen tot meer vertrouwen
wekkende maatregelen op mili
tair gebied. Hij was van oordeel
dat de kwestie van de men
senrechten een "delicate" zaak is
die op een verantwoorde wijze
moet worden aangepakt. Een
houding die gewild of ongewild
feitelijk op een inmenging in de
binnenlandse aangelegenheden
van andere landen zou neerko-
AD VERTENTIE
bijna 1 miljoen aan prijzen
Voor 1,50 kunt u reeds meedoen met deze nationale puzzelactie
t.b.v. de stichting Buitenlandse Vakanties voor Gehandicapten en
een van de prachtige prijzen winnen, waaronder de Singer type
161. 'n Lichtgewicht machine met vrije arm en vele extra's.
Winkelwaarde 599.-. En bent u geen prijswinnaar dan heeft u
nog geen pech want er is al een electrische Singer zig-zag
machine voor 399.-.
t.b.v. Buitenlandse vakanties voor gehandicapten
men, zou zijns inziens niet tot de
verdediging van de mensenrech
ten en tot versterking van de we
reldvrede bijdragen.
Aanhouding
Twee in ballingschap levende Let
ten die naar Belgrado waren ge
komen om aandacht te vragen
voor de rechten van hun land
genoten in de Sówjet-Unie, zijn
gisterochtend in hun hotel in de
Joegoslavische hoofdstad aan
gehouden. De ballingen die res
pectievelijk afkomstig zijn uit
Stockholm en Washington, zul
len vermoedelijk worden uitge-
Tijdens de inleidende besprekin
gen voor de gisteren geopende
conferentie, deze zomer, hadden
de Joegoslavische autoriteiten al
zeker 20 vertegenwoordigers van
westelijke groeperingen die voor
de rechten van verscheidene be
volkingsgroepen in Oost-Europa
wilden opkomen, het land uitge
zet.
In Belgrado bevindt zich ook een
delegatie van het Westduitse
"genootschap voor de rechten
van de mens", dat in Frankfort is
gevestigd. Deze afvaardiging
overhandigde gisteren aan de
Westduitse delegatie een rapport
over individuele gevallen van
schendingen van de men
senrechten in Oost-Europa en
Joegoslavië.
In Moskou gaf gisteren een Rus die
geen toestemming* heeft gekre
gen om naar Israël te emigreren,
een brief aan westelijke verslag
gevers waarin hij de aandacht
van de deelnemers aan de con
ferentie in Belgrado vraagt voor
zijn geval. Volgens de 44-jarige
Wladimir Tsjestnoy, die zich
dichter en vertaler noemt, mag
hij de Sowjet-Unie niet verlaten
"omdat hij te veel zou weten". Dit
zou doelen op het feit dat hij
vroeger ambassadesecretaris in
Bern en Washington is geweest.
Om zijn "democratische opvat
tingen" zou hij in moeilijkheden
zijn gekomen met de Russische
veiligheidsdienst KGB.
In een lange brief aan de algemeen
secretaris van de Labourpartij, Ron
Hayward, heeft premier Callaghan
in grote lijnen uiteengezet dat hij de
komende weken in nauwe samen
werking tussen zijn kabinet en het
partijbestuur tot een speciale En
gelse strategie voör de Europese
Gemeenschap wil komen. Een stra
tegie die ertoe moet leiden dat de
huidige structuur van de Gemeen
schap grondig wordt veranderd.
Het behoud van het gezag en de
macht van de nationale regering in
de parlementen en een meer de
mocratische controle op de zake
lijke activiteiten van de Gemeen
schap staan daarbij voorop. Alsook
ingrijpende wijzigingen van de
gemeenschappelijke landbouw
politiek met haar verwerpelijke
voedseloverschotten en de ont
wikkeling van een Europees ener
giebeleid dat is afgestemd op het
nationale belang.
Duel
Het was deze brief waarin ook na
drukkelijk werd stelling genomen
tegen het idee van een federaal
Europa, die in Brighton moest
„duelleren" met extreme acties
voor onmiddellijke opheffing van
het Engelse lidmaatschap of het
houden van een nieuw referendum
hierover in het komende parlemen
taire seizoen. En vooral dit laatste
dan kennelijk gebaseerd op recente
opiniepeilingen, die aangeven dat
steeds meer Engelsen zich tegen de
Gemeenschap zouden keren.
Spreker na spreker stapte op het
podium van het grote congrescen
trum om met duidelijke instem
ming van de zaal hun diepgewor
telde afkeer en wantrouwen voor
de Gemeenschap uit te dragen. En
tegelijkertijd hun opvallend gemis
aan de meeste elementaire kennis
van wat het Engelse lidmaatschap
in de praktijk betekent. Dat gold
kennelijk ook voor de voorzitster
van het congres, Joan Lester, die
tenslotte wel gedwongen was om
uit de zaal pro-Europeanen op te
roepen om het debat meer balans te
geven.
Tegenstander
Tenslotte was het aan minister Mi
chael Foot om als fervent tegen
stander van de Europese Gemeen
schap toch een lans te breken voor
het plan-Callaghan. Michael Foot
maakte er geen geheim van dat
sinds wijlen Hugh Gaitskell 15 jaar
geleden in hetzelfde Brighton La
bours discussie over de Europese
Gemeenschap op gang bracht, hij
niet van gedachten veranderd is en
de instituten van Brussel volstrekt
verwerpelijk vindt. Als het dan nu
toch de bedoeling is dat een La-
bour-regering wil proberen die in
stituten aan te pakken, krijgt dat
ook dij nem duldeiyk de voorkeur
boven uittreden zonder meer. Per
slot van rekening kan Engeland er
nu tevens toe bijdragen dat de Ge
meenschap op korte termijix wordt
uitgebreid met het volwaardige
lidmaatschap van Portugal, Spanje
en Griekenland, aldus Michael
Foot en de meer dan duizend afge
vaardigden in de zaal begrepen heel
goed wat hij daarmee bedoelde.
Want het is allang geen geheim
meer dat de anti-Europeanen van
Labour deze uitbreiding zien als
een verzwakking van de huidige
structuur van de Gemeenschap.
Uitgaande van de merkwaardige
gedachte dat het van Portugal,
Spanje en Griekenland de bedoe
ling zou zijn om toe te treden tot een
soort vrije handelszone en niet tot
een geïntegreerde economische
structuur. Kortom, de verwarring
en het gebrek aan Europees
realisme bij Labour zijn gebleven.
DUBLIN (AFP) - Seamus
Costello, voorzitter van
de Ierse Republikeinse
Socialistische Partij, is
gisteren in Dublin dood
geschoten.
De moord werd tegen het
middaguur gepleegd. Een
onbekende vuurde vier
kogels op Costello af.
De 38-jarige partijleider werd neer
geschoten op het ogenblik
waarop hij in het centrum van
Dublin uit zijn auto stapte.
De partij die door Costello werd
geleid was een dissidente fractie
van het IRA, de actieve vleugel
van de officiële Sinn Fein, de be
weging met een marxistische in
slag.
Costello gold als een van de meest
vooraanstaande strijders tegen
Groot-Brittannië. Hij was in het
dagelijks leven autohandelaar.
In Dublin ontstonden na de aanslag
door één enkele man meteen spe
culaties over heropleving van de
rivaliteit tussen de IRSP en het
IRA.
STRAATSBURG (ANP) - De as
semblee van de Raad van Europa
heeft gisteren in Straatsburg de ne
gentien bij de raad aangesloten re
geringen gevraagd, talenonderwijs
in hun landen te bevorderen en uit
te breiden.
Zij deed dit op voorstel van het
eerste kamerlid Frederik Piket
(CDA), die pleitte voor het onder
wijzen van meer talen dan in het
algemeen thans gebeurt, en voor
bijzondere maatregelen ten gunste
van maatschappelijk zwakke groe
pen, vooral gastarbeiders.
De afgelopen jaren is de talen
kennis van de Europeaan niet ver
beterd, zo citeerde Piket prof.
Brugman, rector van het Europees
College in Brugge. Het aantal men
sen dat niet een paar woorden En
gels spreekt neemt snel af, maar
meestal is hun kennis beperkt tot
enkele woorden van twijfelachtige
LONDEN (Reuter) - De Britse minister van buitenlandse zaken Da-
vis Owen meent dat het belangrijke en voortgaande proces van ont
spanning in de wereld niet moet worden verstoord door een
scheldpartij over de kwestie van de mensenrechten. In een artikel in
,de Londense Times zegt Owen dat de ontspanning weliswaar vaart
heeft verloren sinds de bloeiperiode in de eerste helft van de jaren
zeventig, maar de betrekkingen tussen Oost en West op dit moment
stabielier zijn en dat de veiligheid in de wereld is toegenomen. Het
zou daarom onredelijk zijn, zo meent de Britse bewindsman, te ver
wachten dat de slotakte van Helsinki (over veiligheid en samen
werking in Eurgpa) in een paar jaar tijd volledig toepassing zou
vinden.
Het doel van de vervolgconferentie in Belgrado (die dinsdag begon)
is niet alleen te bezien of er voortgang is geboekt bij het toepassen
van de mensenrechten zoals in de slotakte van Helsinki vastgelegd,
maar om voort te gaan met het bredere proces van ontspanning.
Hoewel de mensenrechten een vitale kwestie vormen, zo zegt Owen,
is de hoofdtaak van Belgrado het waarborgen van het recht dat
mensen zonder vrees voor oorlog kunnen leven. Vandaar dat een
"scheldpartij" tussen Oost en West in Belgrado een volledig zelf
verlies zou betekenen.
culturele betekenis. Ook het sociaal
toerisme, waarvan aanvankelijk
wonderen werden verwacht, heeft
nauwelijks bijgedragen tot beter
begrip tussen de volkeren. In
sommige landen, aldus prof.
Brugman, wordt het aantal talen
dat wordt onderwezen steeds min
der. In Nederland bijvoorbeeld is
de kennis van het Frans, ondanks
het feit dat het land tot de Benelux
behoort, in één generatie tijds sterk
verminderd.
Piket wees een wat hij noemde
„kunstmatige oplossing" als het
verplicht leren van een enkele een
heidstaal, bijv. Esperanto, af. Er
zou een samenhangend Europees
beleid moeten worden gevoerd om
te voorkomen dat bevordering van
minderheidstalen als Baskisch,
Bretons, Elsassisch, Fries of Welsh
leidt tot ongewenst nationalisme of
regionalisme.
In de meeste Europese landen wil
len de ouders dat hun kinderen En
gels leren. Hier is uiteraard niets te
gen,- maar wanneer een tweede
vreemde taal niet verplicht in het
lesprogramma is opgenomen is
Engels veelal de enige vreemde taal
die het kind leert.
In Frankryk bijvoorbeeld leerde in
1958 76 procent van de leerlingen
tot zestien jaar Engels, dit jaar was
dat percentage gestegen tot 84.
Vergelding
Hoewel niet bekend is wie de aan
slag heeft gepleegd, zal hij onge
twijfeld worden toegeschreven
aan de interne ruzie met de "of
ficiële" IRA, verklaarden politie
kringen. Als gevolg daarvan zou
den vergeldingsacties kunnen
worden ondernomen.
De vermoorde man speelde een
grote rol in het IRA voordat dit in
de jaren zestig uiteenviel in een
niet-gewelddadige '■'officiële" en
een "voorlopige", het geweld niet
schuwende vleugel.
Het officiële IRA verklaarde in een
haastig uitgegeven verklaring dat
het niet betrokken was bij de
moord. Ook het dagelijks bestuur
-van de Sinn Fein veroordeelde de
moord en alle interne twisten
binnen de republikeinse bewe
ging.
Middelpunt
Twee jaar geleden ontsnapte Cos
tello ongedeerd toen een schutter
20 schoten op zijn auto loste. Heel
zijn leven was hij het middelpunt
van controverse en strijd.
Noordierse kringen zeiden gisteren
dat hij al vanaf 1952 guerilla-aan-
valen tegen de Britten had geleid.
Hij vormde de socialistische
partij nadat hij uit afkeer van het
bestand van 1972 het IRA had
verlaten. Zijn volgelingen wer
den beschuldigd van spectacu
laire bankovervallen aan beide
zijden van de grens en een
treinroof waarbij 250.000 pond
sterling werd buitgemaakt.
Bonn pal voor Kalkar volksvijand
DUSSELDORF (DPA) - De
Bondsregering acht onverwijlde
voltooiing van de bouw van de
snelle kweekreactor in Kalkar -
vlak over de Nederlandse grens -
noodzakelijk op dwingende gron
den die uit de energiepolitiek
voortvloeien en is bereid alle daar
voor nodige stappen te doen. En dit
heeft bondskanselier Helmut
Schmidt volgens de minister van
Arbeid van de deelstaat Noord-
ryn-Westfalen gisteren bevestigd in
een brief aan premier Heinz Kühn
van deze deelstaat.
In Ierland noemde men hem vólks
vijand nummer één en in Ulster
sprak men van het nieuwe ge
zicht van het geweld. Hij maakte
er geen geheim van dat zijn doel
was een einde te maken aan de
regeringen in Dublin en Belfast
en een verenigd socialistisch
Ierland te vestigen. Ofschoon zijn
beweging voornamelijk uit ka
tholieken bestaat, onder wie Be-
madette Devlin, recruteerde Cos
tello ook protestantse arbeiders
voor zijn plan een socialistische
staat te vormen.
