Dit wordt uw hypotheek, zegt de computer
onroerm
Het plotseling alleen-zijn van de werkloze
IROERENDGOED onroerendgoec
QNR^ hypotheken
DuNDbRDAG 6 UKTOBKR lil'
AMSTERDAM - Een dikke vijftig artiesten en andere prominenten ver
zamelen zich morgennacht op het podium van het Amsterdamse Con
certgebouw om gestalte te geven aan "The Miami Nightmare". Een mani
festatie die als vaderlands protest moet gelden tegen de handel en wan
del van de Amerikaanse ex-schoonheidskoningin, sinaasappelsap
promotor en verontruste huismoeder Anita Bryant. Bezielend leidster
van de organisatie 'Red Onze Kinderen', die zich tot doel heeft gesteld de
naar geaccepteerde posities in de samenleving oprukkende homofielen
weer terug te verwijzen naar het verdomhoekje.
Adèle Bloemendaal, Albert Mol, Jasperina de Jong, Jos
Brink, Frank Sanders, De Zangeres Zonder Naam, Robert
Long, Jenny Arean.Rita Hovenk, len van den Heuvel, Jan
Terlouw, Wim Polak; ze zullen er vrijdagnacht allemaal
zijn. Niet alleen om persoonlijk ongenoegen te etaleren,
maar vooral om een ton bijeen te brengen, voor het plaatsen
van een pagina-grote advertentie in het kerstnummer van
het Amerikaanse opinieweekblad Time.
Een Amerikaanse televisieploeg
heeft zich inmiddels ingescheept
om van het gebeuren opnamen te
maken en Radio Stad Am
sterdam (240 m, 1250 khz) zal de
manifestatie, die duurt totdat de
eerste treinen uit de hoofdstad
vertrekken, life uitzenden.
Aan Mies Bouwman de eer om het
geheel te presenteren. Een ge
durfde onderneming, vinden
sommige voorbarige Hil-
versumse tongen, daarmee ver
wijzend naar de ontelbare han
den waarop zij na "Open het
dorp" werd gedragen die haar na
de gewraakte uitzending van
„Beeldreligie" in de serie "Zo is
het" prompt lieten vallen.
Aan haar met "Eén van de acht"
herwonnen populariteit zou best
eens geknaagd kunnen worden
door deze medewerking.
Door
Ton van Brussel
Hoewel de post haar de laatste we
ken inderdaad al verrast schijnt
te hebben met boze brieven, is
het in elk geval nog niet zo dat de
geschiedenis zich herhaalt en dat
er vrachtwagens m,et bouwvak
kers richting Gooi koersen om
het rieten dak van haar Blari-
cumse optrekje in de fik te ste
ken.
In Amerika blijkt die stemming ge
heel anders. Daar werd de klok in
Florida begin juni stevig terug
gedraaid, toen bijna zeventig
procent van de stemgerechtigden
bij een referendu'm stemde voor
intrekking van een wet die homo
fielen gelijke rechten toekende
inzake werk en huisvesting.
Aan de dag van de stemming ging
een emotionele campagne van
Anita Bryant vooraf, onder het
door haar gekozen motto "Gods
strijd tegen de perversiteit".
Mevrouw Bfyant, het type van
een enigszins verworden "Ame
rican Dream", had vanaf vele po
dia met de bijbel in de hand, de
kiezer tot orde geroepen.
Een kiene en uijgereken.de tante,
die heel goed begreep dat je
stemgerechtigden in dit soort ge
vallen maar op één manier plat
krijgt via hun kinderen. "Elke
homofiel kan. gewoon voor de
klas staan. In het onderwijs we
melt het van deze smeerlappen.
Het is duidelijk waarom en welk
gevaar ze voor onze jeugd vor
men" riep ze bij iedere bijeen
komst uit. Anita afficheerde zich
zelf als een "door Qod gezonden
profeet op kruistocht" en dat
bleek voor veel Amerikanen heel
wat belangrijker dan feitenmate
riaal dat haar beweringen kon
staven.
Hoe groot haar invloed precies is
geweest (en nog is) is moeilijk aan
te geven, maar uit een in juli ge-
houden opinieonderzoek blijkt in
elk geval dat 56% van de onder
Anita Bryant
vraagden in het algemeen vindt
dat iedereen gelijke rechten moet
hebben. En of het aantal dat dat
niet vindt nog niet hoog genoeg
is, wórdt de uitslag nog*weerzin-
wekkender als „in het algemeen'.'
in de vraagstelling wordt vervan
gen door „in het geval van homo-
sexüaliteit." Dan geldt het per
centage van 60 voor de groep die
tegen gelijke bejegening van ho
mofielen is.
De actie van Bryant had twee voor
spelbare gevolgen. Direct na de
stembusuitslag brak een ware
klopjacht op homofielen uit.
Straatgevechten, discriminatie,
beledigingen, kortom alles leek
weer bij het oude.
Homofielen en sympathisanten
bleven evenwel niet hulpeloos
aan de kant toe kijken, maar
trokken de straat op. massaler
dan ooit. Een kwart miljoen men
sen liep mee in een optocht door
San Francisco (een plaats waar
veel homofielen zich tot voor kort
betrekkelijk op hun gemak kon
den voelen) met als inzet: gelijke
rechten.
Die optocht gold ook als protest te
gen de moord, een paar dagen
eerder, op een 33-jarige homofiel.
Onder het uitroepen van kreten
als "Flikker" was de man op
straat met tien messteken ge
dood, reden voor de burgemees
ter van San Francisco om duide
lijk stelling te nemen en alle vlag
gen van overheidsgebouwen half
stok te laten hangen.
Kranten gaven in hoofdartikelen
hun onvrede prijs, hoewel in de
meeste gevallen nog zeer voor
zichtig de lijn naar Anita Bryants
actie werd doorgetrokken.
In het algemeen neemt de pers in de
VS een wat afwachtende houding
aan. Een actie als deze, die door
velen al wordt vergeleken met de
praktijken van communistenja
ger McCarthy, is doorgaans voor
de schrijvende opiniepers al snel
aanleiding voor breed uitgeme
ten „coververhalen". Tot nu toe
blijven die zo goed als uit. Een
blad als "Newsweek" bijvoor
beeld volstaat met wat magertjes
over dit gevoelen te berichten.
Het lijkt opzienbarend, maar aan de
andere kant is het ook weer niet
zo vreemd. Niemand heeft tot op
de dag van vandaag zelfs presi
dent Carter kunnen dwingen om
otfer de gang van zaken meer te
zeggen dan "Ik treed hier liever
niet in. Het is een onderwerp
waar ik zelf niet bij betrokken wil
raken".
Iemand die dat wel deed was de
gouverneur van Californië Jerry
Brown en als het aan Anita
Bryant ligt krijgt hij dat volgend
jaar bij de verkiezingen op zijn
boterham. Deze 39-jarige democ
raat is, immers nog ongetrouwd
en'Bryant blijkt in haar hysterie
best zo ver te willen gaan dat zij
hem om die reden het etiket
„verdacht" wil opplakken. Zijn
inmiddels beëindigde verhou
ding met pop-zangeres Linda
Ronstadt veranderde daar niets
aan. De ^politiecommissaris van
Los Angeles toonde zich zelfs be
reid om deze Linda aan een me
disch onderzoek te onderwerpen.
Het kan allemaal niet op, hoewel
het tij de vorige maand enigszins
leek te keren. Zowel door de mas
sale demonstraties, als door uit
spraken van de apostel zelf.
Bryant deed in een radio-inter
view de uitspraak dat de enorme
droogte die Californië in '76
teisterde als een ingrijpen van
God moest worden gezien, omdat
in dat jaar een wet werd aange
nomen die de legalisering bete
kende van sexueel verkeer tus
sen homofielen. En die uitleg is
een aantal aanhangers te ver ge
gaan.
Het artiestenprotest waarvan Ame
rika tot nu toe verstoken is geble
ven, komt hier morgenavond in
elk geval wel van de grond.
Uiteraard is Nederland nog niet
verschoond van discriminatie,
maar volgens een recente NIPO-
enquête vindt 83% van de onder
vraagden dat homofielen niet uit
de samenleving hoeven te wor
den gebannen en vergeleken met
Amerika is dat al heel wat. Hier
vindt alleen de Evangelische
Omroep homofilie een ziekte en
is het klimaat in zoverre gun
stiger dat hetgeen aan de over
kant van 'de oceaan openlijk
wordt uitgesproken, bij ons
hooguit stiekem wordt gedacht.
op uw speci-
r en verkop
u ook grA
«Va-,
UCHTINGE?*
rcP inste^in9en'y?» y-wpolheekbj
Ned.e's Hypo*i<*ea
Stel u voor: een jonge amb
tenaar, 32 jaar, met een
echtgenote die af en toe wat
bijverdient, en twee kinde
ren. Zijn salaris hangt rond
de 3300 gulden, bruto per
maand. Het gezin woont zes
hoog op een flat met het uit
zicht op een andere flat.
Door Els Kemper
Sommige mensen inden dat niet
hinderlijk, maar deze ambtenaar
en zijn familie wel. Daarom wil
len ze naar beneden, naar een
eengezinswoning met een
tuin(tje). Mevrouw heeft een leuk
huis gezien, gloednieuw. De prijs
ligt in de buurt van de 210.000.
Kunnen ze dat betalen? Of liever
gezegd: kun je zoveel geld lenen?
Want met die 30.000 die ze zelf
nog op een spaarbankboekje
hebben staan komen ze na
tuurlijk niet zo ver....
We zullen u meteen maar uit de
droom helpen: dit gezin bestaat
niet echt. We hebben het verzon
nen ter gelegenheid van de on
langs in Utrecht gehouden beurs
„Koophuis '77". Op die beurs
stonden een paar computers en
andersoortig rekentuig. waarop
je „hypotheekmogelijk
heden'' kon laten uitrekenen.
Dat klinkt natuurlijk buiten
gewoon interessant. Je geeft de
mannen achter die machines een
getal en vervolgens krijg je bin
nen de kortste keren een vel vol
andere getallen terug. Maar de
vraag is natuurlijk: heb je er iets
aan" Word je er werkelijk veel-
wijzer van?
Vandaar het gezin dat wij hebben
bedacht. Dat gezin hebben we bij
wijze van spreken in de computer
laten stoppen om te zien wat er
uit komt. Je kunt op een beurs
natuurlijk niet een tot in alle de
tails uitgewerkt hypotheek-ad
vies verwachten, maar zelfs de
meest oppervlakkige rekensom,
die voor je wordt gemaakt, lijkt al
heel wat. Of je er wat mee kan
doen, dat is vers twee...
De mannen achter de rekenmachi
nes waren van de NV Bouwfonds
Nederlandse Gemeenten, de Ne
derlandse Bond van Makelaars
en van de Rabobank.
Makelaars
Bij de makelaars kreeg je eerst een
tamelijk uitvoerig gesprek in de
trant van „Hoe duur is het huis
dat u wilt kopen", „Wat is het in
komen van meneer? O, is hij
ambtenaar. Dan betaalt het rijk
zijn AOW, dus dat bedrag kunnen
we er bij optellen" en „Werkt
mevrouw ook? Aha, voor een uit
zendbureau, dan mogen we er
nog eens vijftien procent bijre-
kenen."
Rabo
Bij de Rabobank ging het allemaal
heel snel. Je moest op een
piepklein papiertje invullen of je
ja, dan nee gehuwd was, hoeveel
fiscale kinderen je had en wat je
brutojaarinkomen was. Binnen
vijf minuten stond je dan weer
guiten de stand, met een com-
putervel in handen.
Bouwfonds
Bij het Bouwfonds Nederlandse
Gemeenten geen gesprek, maar
een uitvoerig formulier, waarop
je een groot aantal gegevens
moest invullen. Na een half uur
tje kon je dan je „financierings-
opzet" afhalen.
En als je dan bij alle drie geweest
bent, wat weetje dan?
Van het huis uit
De makelaars bleken in hun bere
kening met het gegeven „inko
men" niets te hebben gedaan. In
hun rekensom gaan ze alleen uit
van het huis dat je wilt kopen en
van het bedrag (de lening dus) dat
je daarvoor nodig hebt. Dat was
in het door ons opgegeven geval
200.000 gulden.
Met deze twee ton als vertrekpunt
becijferde de NBM wat de lasten
zouden zijn in het eerste jaar, na-
datje de lening hebt afgesloten.
En verder wat de totale lasten zijn
gedurende de tijd (30 jaar) dat de
lening loopt. Op zich is dat laatste
misschien aardig om te weten,
maar de meeste mensen zullen
meer benieuwd zijn, naar wat
zo'n huis per maand gaat kosten.
Want dat is het geld dat-
ze moeten reserveren.
Dat bedrag komt op de indruk
wekkende lijst van de NBM niet
voor. Je komt er alleen maar ach
ter door zelf nog eens de lasten
van het eerste jaar door twaalf te
delen. Van de andere jaren weet
je dan nog-niets. Of je de lasten
van het eerste jaar kunt opbren
gen wordt aan je eigen beoorde
ling overgelaten.
Van het inkomen uit
De Rabobank deed eigenlijk pre
cies het tegenovergestelde. Zij in
formeerde niet naar het huis dat
onze ambtenaar zou willen kopen
en dat bleef dus helemaal buiten
beschouwing in deze „hypo
theek-informatie". De Rabo nam
het inkomen en rekende uit, wat
je daarmee maximaal aan hypo
theek zou kunnen krijgen. Dat
gebeurde voor drie hypotheek-
vormen (annuiteit, lineaire aflos
sing en hypotheek met levens
verzekering). Daarbij stond bo
vendien, wat het je per maand
zou kosten, zonder en met belas
tingaftrek, maar die bedragen
golden ook hier alleen voor het
eerste jaar.
Huis en inkomen
Het Bouwfonds deed in feite de
meest serieuze poging om je ten
dienste te zijn. Dit bedrijf ver
werkte in de berekening zowel de
koopsom van het huis, als het in
komen waaruit dat huis zou moe
ten worden betaald.
Jammer genoeg voor onze amb
tenaar bleek daaruit dat hij zijn
begeerde huis niet zou kunnen
kopen. Daarvoor had hij niet
30.000, maar 70.000 gulden op zijn
spaarbankboekje moeten heb
ben. Het Bouwfonds geeft overi
gens voor de hele looptijd van de
lening op, wat je elke maand
moet kunnen opbrengen, en hoe
groot dat bedrag is na belas
tingaftrek.
Een nogal opvallend verschil: de
Rabo gaat er van Uit dat je 25 pro
cent van je inkomen kunt verwo
nen. Het Bouwfonds rekent met
maximaal 20 procent. Geen van
tweeën heeft een eventueel in
komen van de vrouw bij de reke
ning betrokken. De makelaars in
formeerden er wel naar, maar
bleken dat gegeven achteraf-
niet te gebruiken.
T OCH AARDIG
Al met al: toch wel aardige informa
tie. Je schrikt alleen een beetje
van de lange reeksen getallen, die
hieruit komen, en van de soms
onbegrijpelijke kretologie.
Meningen op
deze pagina
weergegeven zijn
voor rekening
van de auteurs
Wanneer de arbeid wegvalt en je
werkloos bent geworden dan
vallen de -elaties weg. Daarom,
zo concludeerde Vrij Nederland
in een katern dat bijna geheel
gewijd was aan Sturka. is werk
loosheid een ramp. Deze conclusie
lijkt me zeer aanvechtbaar
We beleven op 't ogenblik in ons
land een ongekend hoge werk
loosheid en 't ziet er naar uit dat
daar voorlopig geen verandering
in zal komen.
Integendeel. Bijna alle politieke
partijen maken zich dan ook op
om die volksvijand nummer een
te bestrijden, 't Is verschrikkelijk
dat er voor talloze werkwilligen
geen werk te vinden is. 't Valt ook
te verdedigen dat mensen die
liever lui zijn dan moe en profite
ren van de goede sociale voorzie
ningen verfoeilijke profiteurs he
tenDaar ligt mijn probleem niet
Waar ik verontrust over ben is dit
Uit het ..dossier" van V.N. blijkt,
dat vele mensen liever 't naarste,
vervelendste, saaiste, geestdu-
dendste werk doen dan geen werk
te hebben: omdat ze als werklozen
hun relaties verliezen. Zonder
werk geen relaties. Dat is nogal
dat tegenwoordig heet. Ben mens
is een sociaal wezen. Hij kan niet
buiten anderen. Hii hoort bij en
maakt deel uit van een gemeen
schap. Hij moet zijn vreugde en
verdriet kunnen meedelen aan
anderen. Met anderen ontspant
hij zich. maakt hij plannen, voert
ze uit. Hij vertelt wat hij mooi
vindt en goed en fijn, wat hem
ontroert en evenzeer moet hij
kwijt wat hem verontrust, zéér
doet. ontmoedigt
De inhoud van al die verschillende
emoties is met zo belangrijk. Die
hangt uiteraard af van ontwik
keling en van vele andere facto
ren. Waar 't om gaat is dat door
het ontslag opeen fabriek het con
tact met anderen wegvalt.
De schrijvers in Vrij Nederland
hebben een uitstekende reportage
gemaakt Zij hebben tijd noch
moeite gespaard om door te drin
gen tot de essentie van het pro
bleem ..Wat doen de ondernemers
van een groot bedrijf al hun
werknemers aan door de poort te
sluiten".
Het is een authentiek verhaal. Ver
der reikte hun bedoeling waar
schijnlijk niet. Voor de mensen
waar ze over schrijven was die
plotselinge werkloosheid een
ramp Maar, nogmaals, dat
werkloosheid een ramp is ómdat
de sociale contacten wegvallen, is
geen aanvaardbare conclusie.
Als dat wel zo was is er iets hele
maal fout in de structuur en de
opbouw van onze samenleving en
daar moet dan nodig iets aan ge
daan worden.
Vooreerst: dat iemand die werkloos
wordt of al sinds zijn schooltijd is
als een minder soort medeburger
wordt aangezien is een schande.
Het is de zoveelste discriminatie.
Belachelijk en mensonwaardig
zoals elke discriminatie. Wanneer
een kind op school gevraagd
wordt: "Waf doet je vader?" en 't
kind zegt. "Niets. Hij heeft geen
werk". Dan zal menige leerkracht
antwoorden: "God. wal erg voor
jullie, maar ja, dat kan tegen
woordig".
Een voorbeeld van een goed bedoeld
maar dom antwoord. Het geen
werk hebben is geen persoonlijke
fout of een tekort, maar de oor
zaak ligt ver buiten en boven de
persoonlijke invloedssfeer van de
betrokkenen. Zie het vernieti
gende verslag van de bedrijfsvoe
ring van Sturka
Vervolgens: die sociale contacten.
Er is helaas sprake, tegenwoordig
dank zij vele grote ondernemin
gen. van een ernstige vorm van
verschraling. In de talloze naar
geestige, lelijke alleen op winst
beluste supermarkten is geen
sprake meer van enig sociaal con
tact. Je neemt een wagentje, de-
Door
Piet Wesseling
t je nodig hebt,
an de caissières
in alleen maar
ten misschien?"
'uwelijke pand.
De "zelfbediening" is een vervelend
verschijnsel. "Ja, meneer, ik sta
hier nu nog", zei een pomp
bediende tegen me, "maar ze zijn
van plan om van deze pomp ook
al een zelfbedieningspomp te ma
ken. Dat vind ik jammer. Niet
voor mezelf, ik ben een goede mon
teur, al zeg ik 't zelf en kom wel
terecht. Maar aan zo'n pomp kun
je nog eens wat kletsen Ik ken een
hoop mensen. Wat ik gehoord heb?
Nou, ik zou er een boek over kun
nen schrijven".
Talloze gezellige restaurants en
cafe's zijn ongenaakbare tenten
geworden. De sfeer is weg. Alleen
al die gruwelijke plastic-rommel
schrikt iedereen af. Nog maar
onlangs opgedane ervaringen in
Zuid-Frankrijk waren hart
verwarmend. Up 'n plein, uiter
aard "Place de la Liberiegehe
ten, was er op bepaalde momen
ten een gezellige oploop. Voor vele
mensen een watje noemt: "sociale
ontmoeting'
Veel gepraat, veel gelach, af en toe
een plezierig opstootje om een to
taal verkeerd geparkeerde
vrachtwagen. En, zoals overal in
Frankrijk, een terrein voor het
innig geliefde "jeu de boule". Een
zeer oude man in een rolstoel
kwam telkens heel opgewekt weer
aanrijden als er gespeeld ging
worden. Hij kende iedereen en
had, zo te zien, veel plezier op z'n
oude dag.
Dat kennen wij niet. Helaas.
De talloze hoge, lelijke, ongenaak
bare .afschuwelijke flats waar dit
land mee volgestouwd wordt bie
den geen soelaas. De uitvinders
van deze gruwels zijn misdadi
gers. Het is bewezen dat in plaat
sen waar de meeste flats staan het
hoogste aantal zelfmoorden gere
gistreerd moest worden.
Vroeger deden de kerken heel .veel
aan sociale contacten. Er waren
talloze congregaties, verenigin
gen, patronaten. Later overbe
volkte instuivenMaar de sociale
feeling van de kerken is ver
schraald. Een of andere plechtige
liturgie-werkgroepdoet daar
niets aan af. Terwijl liturgie nota
bene betekentdienst voor het
volk. Maar zijn het geen ex
clusieve groepjes geworden. En
zou de ontslagen naaister van
Sturka er enige inbreng hebben?
Door het wegvallen van het werk
worden ook de relaties verbroken
We moeten dan wel concluderen,
dat die relaties uiterst opper
vlakkig waren. Maar dat is een
hoofdstuk apart. Wanneer er
sprake was geweest van vriend
schap, dan zou die zeker overeind
gebleven zijn.
Vriendschappen en wat aieper ge
wortelde solidariteit komen niet
zo veel voor, vrees ik. Een jongen
heeft in zijn militaire diensttijd
vriendengemaakt. Zwaait hij
af dan valt 't contact met hen vol
ledig weg.
Een leraar neemt een baan aan in
een andere plaats. Al die fijne
collega's waarmee hij zoveel heeft
doorgemaakt zijn plotseling uit
zijn agenda verdwenen
Een lid van de Tweede Kamer is
zijn plaats kwijt na de verkiezin
gen. Hij is meteen uit de horizon
verdwenen van al die Kamerle
den die bleven en waarmee hij
dagen en lange avonden zo ver
trouwelijk heeft samengewerkt.
Soms stellen mensen wanneer ze
wat depressief zijn zichzelf de be
klemmende vraag op hoeveel
mensen denk ik zeker te kunnen
rekenen als mij iets verschrik
kelijks overkomt, bij hoevelen
klop ik dan zeker niet tevergeefs
aan? De uitkomst blijkt dan niet
meer mensen te bedracjen dan
twee of drie.
Dus is 't eigenlijk niet te verbazen
dat die ontslagen mensen van
Sturka zich plotseling volledig
aan zichzelf overgelaten voelen.
Het is te begrijpen, maar niet
minder te betreuren.
