Ton Planken pleit voor tv-kritiek
Aangrijpend meesterwerk Gustav Mahler
Evro maakt
werk van En zoekt de
tijdelijkwerk
:(jy) vandaag..
toegelicht
{.fWÉ\MQ9Camma\
BIJ UITREIKING NIPKOW-SCHUF
Kritiek op Brandpunt
documentaire over
bureauWarmoesstraat
Popconcert
Sail/Joia
FLEUR OP
RADIO - TV KUNST
PAGINA 5
R.O. met 'Das Lied von der Erde' in Leidse Stadsgehoorzaal
LEIDEN - Gustav Mahler vol
tooide in 1SJ08, driejaar voor zijn
dood, „Das Lied von der Erde",
met zijn negende, en zijn onvol
tooide tiende s.vmphonie, het
meest aangrijpende uit zijn
Diep teleurgestelde en vernederd
door tegenwerking van antisemi
tische elementen, trad Mahler in
1U07 terug als directeur van de
Weense hofopera. Dit is een tijd
toen hij allerwege grote waarde
ring kreeg voor zijn werk als diri
gent en als componist. De gena
deslag volgde met het verlies van
zijn oudste dochtertje. Kort
daarop vertoonden zich de eerste
symptomen van een ernstige
hartkwaal.
In deze gemoedstoestand schreef
hij zijn laatste werken. Mahler
heeft in „Das Lied von der Erde"
zijn leven gewogen. Het is de
geestelijke balans van een mens,
die afscheid neemt. Bij alle
vreugde van dit leven voegt zich
de melancholie van het nader
ende einde, dat hij voorzag.
Hij heeft de vorm gekozen van een
„Symphonie voor tenor, alt of ba
riton, en orkest". Geattendeerd
op enkele Chinese gedichten in
de vertaling van Bethge, maakte
Mahler gebruik van vier gedich
ten van Li Tai-po, en andere die
de namen dragen van Tschang-
Tai. Mong Kao-jen en Wang-Wei.
Van de laatstgenoemde dichters
heeft hij gedichten samen
gevoegd, waarschijnlijk in ver
band met de symfonische vorm.
Maar hij heeft ook veranderingen
aangebracht, die zijn te herleiden
tot persoonlijke inzichten.
„Das Lied von Erde" bestaat uit zes
delen: Das Trinklied vom Jam
mer der Erde, Der Einsame im
Herbst, Von der Jugend, Von der
S'chönheit, Der Trunkene in
Frühling en Der Abschied. Het
eerste deel heeft de sonate- of
hoofdvorm, kenmerkend ook
voor de symphonie. Het is een vi
sie op de vergankelijkheid van
het aardse leven.
Iri het tweede deel herkent men
auto-biografische tendensen van
de componist. Het is het meest
aangrijpende deel, evenals ook
het slotdeel „Der Abschied".
De bekende dirigent Bruno Walter,
vriend en vertrouwde van Mahler
schreef in zijn memoires „Theme'
and variations": „Enkele maan
den voor zijn dood, gaf Mahler
mij zijn manuscript van „Das
Lied von der Erde". Ik nam het
door, en het was mij te moede als.
een vaarwel, waarop reeds de
vinger van de dood rustte".
Dc componist heeft zijn werk nooit
horen uitvoeren. Hij stierf in mei
1911. In november van hetzelfde
jaar heeft Bruno Walter het voor
de eerste maal uitgevoerd. Met
grote ontroering heeft men er
kennis van genomen.
Mahler zelf heeft zich afgevraagd -
begrijpelijk in de tijd waarin hij
leefde - of er ooit iemand zou zijn
die zijn werk zou begrijpen.
Iemand, die meer zou doen dan
het laten uitvoeren van de noten
en de tekst, zoals die zijn vast
gelegd in de partituur. Iemand,
die zijn diepste gevoelens zou
kunnen peilen. Het antwoord
verwachten wij ook van Fer
dinand Leitner, van het Residen
tie-Orkest, Helen Watts en Wil
liam Johns op 8 oktober in de
Stadsgehoorzaal.
BEP REINDERS Gustav Mahler
"De goede, oude tv-kritiek
schrompelt steeds meer in.
_Bij sommige bladen ver
dwijnt ze, Dij andere wordt
ze omgebouwd tot voorbe
schouwingen. Een zor
gelijke zaak - ook al hoor ik
allerlei tv-critici nu mom
pelen "dat ze toch geen in
vloed hebben, dus wat dan
nog?" Zorgelijk, omdat ten
eerste het béétje houvast dat
tv-makers nog van de
buitenwéreld krijgen aan
gereikt nu óók nog wegvalt.
Zorgelijk vooral omdat een
waakhondfunctie wegvalt,
een waakhondfunctie die
volgens mij van vitaal be
lang is".
Aldus Ton Planken, eind-presen
tator van de parlementaire NOS-
rubriek "Den Haag Vandaag" tij
dens de uitreiking van de Nipkow-
schijf aan Kees van Kooten en Wim
de Bie. De jury van de jaarlijkse
persprijs had voor de tweede keer
aan "Den Haag Vandaag" een eer
volle vermelding gegeven, waarin
Planken aanleiding zag een uitvoe
rig exposé te geven over de par-
lementairejournalistiek in kranten,
voor de radio en op de televisie.
Planken vervolgde: "Wie moeite
doet de verslaggeverij van de bin
nenlandse politiek globaal te vol
gen, zal zien dat het daarin wemelt
van de fouten en tegenstrijdig
heden". Hoewel hij niet de indruk
wilde wekken dat alle kranten in
Nederland "de politieke zaken
slecht registreren, noemde hij toch
een aantal voorbeelden van on
juistheden, halve waaarheden en
suggestieve berichten.
"Kijken we naar de "televisie" zo
zei hij, "het journaal. Den Haag
Vandaag, Haagsche Kringen en ac
tualiteitenrubrieken voorzover ze
zich over "politiek Den Haag" bui
wikkelde politiek-sociale proble
men vcor de kijker doorzichtiger
worden gemaakt. Dat geldt niet al
leen voör Ton Planken, maar ook
voor Fred Verbakei en Henk van
Hoorn. "Het team van deze rubriek
getuigt voortdurend van een gron
dige kennis van zaken en een juiste
kritische instelling".
Vele vertegenwoordigers van het
Hilversumse tv-bed rijf waren bij de
uitreiking van de Nipkow-schijf te
genwoordig, omdat de heren Koot
en Bie een act zouden opvoeren.
Dat deden zij ook in de rol van de
clichémannetjes en zij hadden als
thema gekozen de openheid waar
mee in de geïllustreerde weekbla
den en voor radio en tv over sex
wordt gepraat. In de dialogen be
perkten de heren zich tot het uit-„
wisselen van ervaringen op het vlak
van het horizontaal driftgebeuren
waarbij zij grote bedrevenheid
toonden in het opsommen van
schuttingliteratuur.
Verveling
gen, dan zien wé daar soortgelijke
verschijnselén. Bovendien dringt
zich daar nu eenmaal sterker het
beeld op, datje nog steeds een aan
tal mensen aan de slag ziet, dat zich
in feite al lang buiten de geloof
waardigheid heeft geplaatst. Wat
nog wezenlijker is: je ziet in de se
lectie van onderwerpen - ook bij
"Den Haag Vandaag" - de töène-
mende neiging de weg van de min
ste weerstand te kiezen. Anders ge
zegd, die onderwerpen, die het
makkelijkst toegankelijk zijn, op
pervlakkig zijn te behandelen, on
derwerpen cfte weinig voorberei
ding vragen. "O, dat is te moeilijk,
dat behandel ik niet", is een vaak
gehoorde kreet. Wat is de achter
grond van dit alles? Van de kant
van het politieke wereldje is de
verklaring dat de beleidsvoorbe
reiding, - beslissing en -uitvoering
veel complexer zijn geworden".
Sprekende over de ingewikkelde
problematieken waarmee par
lementair Den Haag te maken
krijgt, zei Ton Planken dat het
daarom van belang is dat wat er via
het scherm naar buiten komt,
nauwkeurig wordt beoordeeld".
Aangezien hier van kijkers, politici
of programmamakers geen enkel
heil te verwachten is, zou ik de tv-
critici willen vragen zich wel twee
keer te bedenken voor zij hun rub
riek afslanken, ombouwen, tot
vooruitblik verheffen of wat ook.
Een tegengestelde tendens is juist
hard nodig. Bijvoorbeeld via. een
wekelijkse rubriek. U heeft in het
Hilversumse echt meer gewicht
dan u denkt. En zoekt u een motto
wat dacht u van: "Dood aan het on
benul!" aldus Ton Planken.
In de toelichting op het jury-oor
deel wordt gezegd dat in "Den Haag
Vandaag" op bekwame wijze en
met grote frequentie de vaak inge
In het jury-oordeel wordt een zins
nede van het duo zelf aangehaald
ter verklaring van hun tv-werk, dat
zij omschrijven als de "Simplisti
sche Oogopslag": "Een nuchtere
kijk op de werkelijkheid die je was
•vergeten". De manier waarop dit
geschiedde bestaat nergens ter we
reld", zegt de jury. In de daaropvol
gende lofuitingen wordt tevens
droefenis uitgesproken over het
feit dat elke concurrentie ontbrak.
"Zij stonden met hun kwaliteit, in
ventiviteit en oorspronkelijkheid
alleen, net als drie jaar geleden. De
televisie heeft zich in de afgelopen
jaren nauwelijks ontwikkeld. Ver
moeidheid en verveling zijn de ge
voelens die het onvermijdelijk op
nieuw signaleren van deze ver
vlakking begeleiden", aldus de
jury.
Tenslotte werd in het kader van de
Nipkow-bekroningen een onge
wone beslissing genomen door een
eervolle vermelding toe te kennen
aan het "culturele aankoopbeleid
van de NOS".
Parlementaire
journalisten
protesteren
tegen schorsing
Henk v. Hoorn
DEN HAAG - Parlementaire
journalisten van de Volkskrant,
de Telegraaf, het Vrije Volk, Al
gemeen Dagblad. Trouw, Per
sunie, het Parool, GPD, de
Gelderlander. Brabantpers,
VARA. NuS-radio en tv. ANP,
Haagsche Courant. AVRO,
KRO, TROS en Accent hebben
in een telegram aan drs. C.G.G.
Spaan commissaris per
soneelszaken van de NOS, hun
verontwaardiging uitgespro
ken over het schorsen van hun
collega Henk van Hoorn van de
NOS tv-rubriek "Den Haag
Vandaag". Zij dringen er bij drs
Spaan op aan deze zaak zo
spoedig mogelijk uit de wereld
te helpen, opdat collega Van
Hoorn zijn werkzaamheden kan
hervatten.
Henk van Hoorn
Van Hoorn kreeg onlangs te ho
ren, dat hij voorlopig was ge
schorst, omdat hij had gewei
gerd donderdagavond Ton
Planken te vervangen als pre
sentator van "Den Haag Van
daag". Tijdens de afgelopen
zomervakantie van Planken
heeft Van Hoorn hem vervan
gen. Hij kreeg toen nogal wat
kritiek te verduren van de
NUS-televisieleiding, met
name over zijn manier van in
terviewen, zijn kleding en zijn
haardracht. Daarom weigerde
Van Hoorn Ton Planken don
derdag te vervangen.
AMSTERDAM - De organisatie
van Surinamers in Nederland 'Lo-
son' heeft in een brief aan de KRO
geprotesteerd tegen de 'sug
gestieve' wijze waarop maandag
avond in een televisiefilm voor
KRO's 'Brandpunt' over het poli
tiebureau Warmoesstraat Surina
mers werden geïdentificeerd met
'heroïneverkopen, messentrekken
en dergelijke criminele daden'. In
de brief spreekt Loson-voorzitter
Barry Bernstein de hoop uit dat er
slechts sprake geweest is van "vol
komen gebrek aan kennis van de
werkelijkheid". Üok onder Suri
namers zijn criminelen en die moe
ten ook worden gestraft, aldus
Bernstein. Zijn organisatie wenst
echter niet te accepteren dat de hele
Surinaamse gemeenschap over een
kam wordt geschoren.
Het Amsterdamse PPR-raadslid P.
Lankhorst heeft intussen kritiek
geuit op het herkenbaar tonen va
In Parijs
Songfestival
op 22 april
Het Eurovisie Songfestival wordt
volgend jaar op zaterdag 22 april
in Parijs gehouden. De Franse tv
heeft de organisatie op zich geno
men omdat Frankrijk dit jaar in
Londen de eerste plaats bezette
met het door Marie Myriam ge
zongen liedje "l'Üiseau et l'Ln-
fant". Het Nederlandse Songfesti
val heeft plaats op 22 februari
1978.
baan die bij
je past
Dat is geen loze kreet. Daag ons maar eens uit
EVRO maakt er werk van
40 vestigingen:
Leiden, Kort Rapenburg 12a,
071- 14.23.47
i uitzendbureau
verdachten in de uitgezonden
Brandpunt-documentaire. Het
raadslid acht dit, blijkens schrif
telijke vragen aan burgemeester
Polak, verwerpelijk op grond van
privacy en de mogelijke gevolgen
van dit tonen.
Ingeval er toestemming is verleend
om verdachten duidelijk herken
baar in beeld te brengen, wil het
raadslid weten wie deze toestem
ming heeft gegeven en op grond
waarvan. Ook vraagt hij of de bur
gemeester niet van mening is, dat
het herkenbaar tonen van leden
van de 'burgerpot' van het bureau
Warmoesstraat het nut van het
niet-geuniformeerd-zijn van deze
politiemannen vermindert.
LEIDEN - In liet Leids Vrijetijds
centrum treedt vrijdagavond de
groep Jail/Joia op. De groep bestaat
uit Jo Alice Banta (zang, gitaar,
percussie), Karen Harvev (idem).
Kim Haworth (drums. zang). Fer
nando Lameirinhas (solo-gitaar,
zang) en Antonio Lameirinhas
(basgitaar en zang).
.De muziek die dit vijftal speelt be
vat veel Latijns-Amerikaanse in
vloeden en wordt gekenmerkt, door
een zgn. funky stijl. Onlangs kwam
de groep met haar eerste elpee op
de markt. De avond wordt in sa
menwerking met K&O LJA
georganiseerd.
Bloemen zijn op élke bruiloft het stra
lende middelpunt. Uw Fleuropbloemist
verzorgt uw groet. Over héél de wereld.
Fleurop Interflora staat er
voorin Koninginnegracht 135
Pen Haag. I
TROS-Aktua
duikt in de
marge van
de sport
De redaktie van Aktuahet ac
tualiteitenprogramma van de
TRUS-televisie heeft een aantal
documentaires over randver
schijnselen in de sport in voor
bereiding. Speciaal voor deze
documentaires is verslaggever
Ed van Kan een half jaar vrij
gesteld van de 'normale dienst'.
De onderwerpen voor deze serie
moeten nog geselecteerd wor
den, maar het is wel de bedoe
ling dat zowel de professionele-
als de amateursport aan bod
komen. Over data waarop de
documentaires zullen worden
uitgezonden is nog geen enkele
zekerheid.
NEDERLAND I
18.25 - Sesamstraat (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.04 - Van gewest tot gewest (NOS)
19.50 - Het CDA (Pol. Partijen)
20.00 - Scenes uit een huwelijk (VI) (NOS)
20.50 - Liv Ullman, tv-portret (NOS)
21.20 - Orgelconcert (NOS)
21.35 - Journaal (NOS)
21.50 - Den Haag vandaag (NOS)
22.05 - Panoramiek (NOS)
22.35 - Studio Sport (NOS)
23.20 - Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.15 - Duits, les 19 (TELEAC)
18.45 - Toeristische tips (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.04 - Heeft de regen een vader (IKON)
19.29 - Kenmerk (IKON)
20.00 - Journaal (NOS)
20.25 - Film Nederlands Bijbelgenootschap (SOCUTERA)
20.30 - De bruiloft van Figaro, opera (TROS)
23.30 - Journaal (NOS)
DUITSE TV
DUITSLAND I
gion. progr. NDR: 18.00 Filmrepor-
19.26 Wer einmal in Verdacht gerat,
tv-serie. 19.59 Progr.overz. WDR:
18.00 Region, nws. 18.05 Progr.-in-
form., met aansl.: Dierenserie. 18.40
Amusementsprogr. 19.15 Aktual.
19.45 Amusementsprogr.). 20.00
Joum. en weerber. 20.15 Dokum.
21.00 Dokum. tv-spel. 22.30 Journ.,
kommentaar en weerber.
DUITSLAND II
17.00 Journ.
17.10 Magie. 17.40 Aktual en
muz. 18.20
Kein Pardon fur Scnutzengel, tv-se
rie. 19.00 Journ. 19.30 Kennen Sie
die Lindemanns?, tv-serie. 20.15 In
form. en meningen. 21.00 Journ.
21.15 Liedjesprogr. 22.00 Der FBI-
Agent, speelfilm. 23.25 Journ.
DUITSLAND III NDR is.00
Kleuterprogr. 18.30 Gym. 18.45 In
formatieve serie. 19.00 Informatieve
serie. 19.30 Informatieve serie. 20.00
Journ. en weerber. 20.15 Das Ver-
steckspiel, speelfilm. 21.50
Boekenjourn. 22.35 Informatieve se
rie. WDR 18.00
Kleuterprogr. 18.30 Tv-cursus En
gels. 19.00 Zandmannetje. 19.05
Progr. voor Spaanse werknemers.
19.15 Informatieve serie. 19.45 Re
gion. nws. 20.00 Journ. en weerber.
20.15 Tagesthema. 20.30 Das Ver-
steckspiel, speelfilm. 22.00 Kutureel
magaz. 22.45 Galavoorstelling, met
om ca. 23.20 Journ.
BELGISCHE TV
woensdag 5 oktober 18.15
Tekenfilmserie. 18.20 Dokum. 18.45
De reservespeler, korte film. 18.50
Luchtschippers. science-fiction-
sene. 19.40 Meded. en weerman.
19.45 Journ. 20.15 Loterij. 20.20 Het
meisje van de TV, tv-serie. 20.45 Ge
heime agenten, tv-spel. 22.15 Kul-
tureel progr. 22.45 Journ.
Vanavond op het tweede net bij de TROS 20.30-2325een mode-
iuitvoering van Mozarts opera 'De bruiloft van Figaro" door de
Wiener Philharmoniker onder leiding van Karl Böhn met het koor
van de Weense Staatsopera. Onder de solisten prominenten als Her
mann Prey als Figaro. Dietrich Fischer-Dieskau als graaf Almaviva
en Kiri Te Kanawa als de gravin.
Lapidaristen (lapis is steenzijn zoekersverzamelaars, slijpers,
bewerkers en onderzoekers van mineralen, half-edelstenen, bergkris
tallen en fossiele bomen en planten. Van gewest tot gewest" geeft
vanavond op Ned. 1 (19.04-19.50) een impressie van de jubileumshow
van de Nederlandse lapidaristenclub in Den Haag. Voorts in deze
tv-rubriek van de NOS het nieuwe culturele centrum De Flint in
Amersfoort, verrezen in de oude wijk De Teut binnen de tweede
omwalling van de stad: een portret van het Achterhoekse stadje Bre-
devoort, waar onlangs een beeldje van Hendrickje Stoffels is onthuld,
en een reportage van de nieuwe behuizing van de katholieke Rijn- en
binnenvaartschool in Mook, die uit Rotterdam is gekomen.
Panoramiek gaat vanavond (Ned. 1, 22.05-22.35in op de ver
deeldheid binnen de linkse Unie in Frankrijk. Sinds de communisti
sche partij van Georges Marchais de banden met de socialisten van
Francois Mitterand en de links-radicalen van Robert Fabre verbra
ken, is het onzeker of links nog samen de meerderheid van president
Giscard d'Estaing en Gaullistenleider Jacques Chirac wil verslaan
in de verkiezingen van maart 1978. Verder is deze breuk van belang
voor de vraag of het in West-Europa trouwens mogelijk is, dat com
munisten en socialisten samen een regering vormen binnen een wes
ters democratisch stelsel. Tevens in dit programma uitspraken van
de linkse topmannen Marchais .Mitterand en Fabre,en een interview
met de socialist Michel Bocard.
In Kenmerk is vanavond een uitgebreide reportage te zien over de
versnelde aanleg van rijksweg 9, van Leeuwarden naar de kop van
de Afsluitdijk. Deze nieuwe weg zal één van de laatste nog open
landbouwgebieden in Nederland doorsnijden.
Verder in Kenmerk een gesprek met de vertegenwoordiger van de
Gereformeerde Bond in de Hervormde Kerk, die Zuid-Afrika zal'
bezoeken, ondanks dat het moderamen van de Hervormde Kerk een
visum voor dat land is geweigerd, (Nederland 2, 1929-19.54 uur).
HILVERSUM I
woensdag 5 oktober P.P.:
18 19 D.S. '70. 18.30 Nws. TROS:
18.41 (S) Vervolgverhaal. 18.46 (S)
Hartje Amsterdam, gevarieerd
progr. (20.15 (S) Tros-Big-Band
Show). 22.00 (S) Een mondje Frans
HILVERSUM II NOS:
18.00 Nws. VARA: Dingen van de
dag. 18.25 (S) Tussen start en finish.
19.30 (S) Vrije tijd, blije tijd, lichte
muz 20 00 Nws. 20.05 (S) RIAS
Symf. Ork. en piano. 21.00 (S) Een
muzikant is ook maar een mens.
21.30 (S) Viool en piano. NOS: 22.15
Open School. 23.00 (S) Met het oog
op morgen, met om 23.05 Aktuali-
teitenoverz.; 23.10 De kral»t van
morgen; 23.20 Den Haag vandaag en
om 23.52 Even op adem komen,
yoga. 23.55 Nws
HILVERSUM III N0S
18.03 De vacaturebank. 18.10 (S)
NOS-maal. 19.30 (S) Langs de lijn.
23.02 (S) NOS-Jazz. 0.02 (S) Metro's
Midnight Music. 1.02 (S) Muzekuul.
2.02 (S) Dat wordt weer nachtwerk.
4.02-7.00 (S) De achternacht.
HILVERSUM I
DONDERDAG 6 OKT
NCRV: 7.00 Nws
7.02 Het levende woord. 7 08 (S) Te
Deum Laudamus. 7.30 Nws 7.55
Vandaagdonderdag. 8.24 Werk-
Woord. 8.30 Nws. 8.36 Gym voor de
huisvrouw. 8.45 (S) Wie weet waar
Willem Wever woont0 Dokumen-
taire. 9 45 (S) Onder de hoogtezon.
10.30 Nws. 10.33 (S) In't zilver, progr.
voor ouderen. 12.00 (S) De Kilima Grai
Hawanans Show. 12.15 Boer en
tuinder 12.26 Meded. voor land- en
tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 Hier en
nu. 12.55 (S) Middagpauzedienst.
13.15 (S) NCRV-Globaal (15.30
Nws.) 17.30 Nws. 17.32 Hier en
HILVERSUM II
AVRO: 7.00 Nws. 7.11 Oc'htendgvm.
7 20 AVRO-klok. (8.00 Nws. 8.11 Ra-
diojourn.) 8.50 Morgenwijding.
NOS 9 00 Gelukkig is het maar een
hond. docum. 9.35 Waterst. AVRO:
9.40 Schoolradio. 10.00 Radio Lad
waaipapegaai. 10.10 Arbeidsvitami
nen, verzoekplaten. (11.00 Nws.
11.03 Radiojourn.) 11.30 Rondom
allerlei. 12.15 Sport-
orama. 13
dioj
Middagje AVRO: muziek, inform, en
service (15.30 Nws. 15 33 Ra
diojourn 17 00 (S) 13-Speciaal,
jeugdprogr. 17.40 De vrije gedachte.
HILVERSUM III
TROS: 7.02 (S) Met Peter gaat het
beter. 9.03 (S) De Hugo van Gelderen
Show. 11.03 (S) Verzoekplaten. 12.03
(S) Boter. Klaas en Prijzen 14.03
Polderpopparade. 16.03 (S) Europa
rade
HILVERSUM IV
KRO: 7 00 Nws.
7.02 (S) Badinerie. 9.00 Nws. 9.02 (S)
Aan woorden voo>bij, meditatie.
9.10 (S) Maurice Ravel. 10.00 (S)
Klass. en moderne kamermuz.
11.00-17.00 (S) Bavreuther Fest-
ele 1977: Siegfried, opera
Kees van Kooten en Wim de Bie c
Zilveren Nipkow-schijf aan het duo.
de barbecue tijdens het feest ter gelegenheid van de uitreiking van de