ARMOEDE EN
MAFIA GAAN
HAND IN HAND
Zonder denk
100 keer de
wereld rond
Ooievaar komt
"terug" dankzij
speciale dorpen
Leergierigheid van
Lissenaren op de tv
PAGINA 4
VARIA
DINSDAG 4 OKTOBER 1977
Jonge onderwereld-generatie in
Italië nóg gewetenlozer
REGGIO Dl CALABRIA (SP( - Mafia-benden zijn in bloedige strijd ver
wikkeld om de heerschappij over de zeer armoedige streek Calabrië, de
„teen" van de Italiaanse laars. Wie hen in de weg staat, maakt een goede
kans op een kogel of een bommetje. Er zijn in deze provincie in de laatste
vier jaar bijna vierhonderd mensen vermoord.
De teen van Italië behoort tot de
armste streken van het land. Het
ontwikkelingspeil is er bijzonder
laag, het aantal mensen dat niet kan
lezen of schrijven hoog. De autori
teiten melden dat de mafia de
streek overspoelt en dat de metho
den van deze onderwereldfiguren-
steeds venijniger worden.
..Een nieuwe generatie van de ma
fia, met nog minder scrupules dan
vroeger, probeert onze provincie in
zijn macht te krijgen", vertelt poli
tiewoordvoerder Ninni Cassaria.
Die jonge generatie, zo beschrijft
hij, komt voort uit de vele duizen-.
den werklozen die nietsdoend
rondhangen in de stadjes en dor
pen. Zelfs van de toch al uiterst be
perkte en dubieuze „ere-code" van
de vroegere mafia trekken zij zich
niets aan. „Zij ontvoeren vrouwen,
schieten op kinderen, deinzen ner
gens voor terug", zegt Cassaria ver
ontwaardigd.
Alleen dit jaar al zijn er in onder
linge mafia-gevechten (de „ven
detta's", letterlijk: bloedwraak) 45
doden en 65 gewonden gevallen.
Een rooms-katholieke geestelijke
spreekt van „barbaarse misdadig
heid". Winkeliers, huisvaders, on
dernemingen en zelfs straatventers
betalen hun „contributie" - of an
ders wordt het ze ingepeperd. Twee
recente voorbeelden daarvan ge
ven een goed beeld van de toestand.
Een bouwonderneming die twee
maal geweigerd had om de mafia af
te kopen, zag zijn machines op een
bouwplaats hier in de buurt opge
blazen en een straatventer die niet
wilde betalen, werd neergeschoten.
Zelfs grote bedrijven zijn dikwijls
geheel in de macht van de mafia
geraakt. Cassaria vertelt dat het
onderaannemerswerk aan de twee
autowegen in de provincie en de
bouw van een grote nieuwe haven
in Gioia Tauro helemaal in handen
van mafiosi is geraakt. „Het zijn
niet alleen de gewone gangsters
van de straat, we hebben er ook die
er aan de buitenkant uitzien als
keurig nette zakenlieden".
Ik bied hem een sigaret aan uit een
pakje dat ik in een plaatselijk hotel
heb gekocht. Er zit een zegeltje op
van vrijdom van Amerikaanse ac
cijns. „Smokkelwaar natuurlijk",
zegt hij meteen. Andere poli
tiemensen die ik heb gesproken,
zijn het met hem eens dat de politie
de macht niet heeft om de mafia de
pas af te snijden.
Het zelfbesturende gebied Calabrië
bestaat voor een groot deel uit een
bergketen die overdekt is met
dichte bossen, een uitstekende
schuilplaats voor misdadigersbe-
ndes. „Al werd het leger erop afge
stuurd, zelfs met twee of drie divi
sies, dan zou dat waarschijnlijk ook
nog niets uitrichten", zeggen poli
tiemannen.
De plaatselijke bevolking is ge
hard, en banger voor de mafia dan
voor de politie. Dat is ook wel be
grijpelijk, want de politie gaat niet
uit moorden en deelt geen afstraf
fingen uit. Voor de politie betekent
dat echter dat de bevolking niet
helpt, niet durft te praten. Zelfs
winkeliers, zakenlieden en anderen
die regelmatige „bijdragen" aan de
mafia betalen, durven hun mond
niet open te doen. „Wij betalen
liever dan dat we in doodsangst le
ven", zegt een caféhouder.
De politie is van mening dat de
strijd tegen de mafia meer is dan
gewoon een zaak voor de politie.
Plaatselijke politici zijn het daar
mee eens. Het regionale parlement,
dat de drie provincies van dit ge
bied bestuurt, heeft onlangs gecon
cludeerd dat het mafia-probleem
alleen op te lossen is met economi
sche ontwikkeling op de lan
ge termijn.
„Zo lang ons gebied onontwikkeld
is en niet bij machte om werk te
verschaffen, blijft de mafia bestaan
als een organisatie boven de staat",
meent de voorzitter van het regio
nale parlement, Consalvo Aragona.
Andere politici beschrijven de ma
fia als een „staat binnen de staat" en
rechter Carlo Macri heeft onlangs
opgemerkt dat de mafia zijn gang
gaat alsóf er helemaal geen staat
bestaat.
De rechterlijke macht klaagt dik
wijls dat het onmogelijk is om
strafvervolging op gang te krijgen,
omdat de jury's geïntimideerd
worden of belangrijke getuigen
hun verklaringen intrekken. Hon
derden verdachten staan in naam
onder een vorm van huisarrest en
zetten intussen hun misdadige za
ken vrijwel geheel op de oude voet
voort. De centrale Italiaanse over
heid in Rome belooft telkens weer
investeringen en er komt ook wel
eens een nieuw industrieel project
op gang, maar het aantal nieuwe
arbeidsplaatsen is gering en zo
houdt de Mafia zijn greep op Calab-
UTRECHT - Met de ooi
evaars van het vrije veld
in Nederland gaat het
slechter en slechter, maar
met het speciaal inge
richte ooievaarsdorp Het
Liesveld bij Groot-Am-
mers in de Alblas-
serwaard des te beter.
De in Utrecht gevestigde Ne
derlandse Vereniging tot Be
scherming van Vogels heeft
zelfs het plan opgevat om op
vier of vijf plaatsen elders in het
land filialen te stichten, deze te
bevoorraden vanuit Het
Liesveld en aldus de zwaarge-
havende ooievaarstand wee-
r op peil tebrengen.
Daarvoor blijft overigens nog
een lange weg te gaan. Want
tussen de 310 bewoonde nesten
van bijvoorbeeld 1939, de toen
uitgevlogen 823 jongen en de
zes broedparen van dit jaar met
achttien jongen Zit een enorm
verschil,.dat door de activitei
ten van Het Liesveld nog lang
niet is goedgemaakt: in het ooi
evaarsdorp werden sinds het
begin, acht jaar geleden, onge
veer zestig ooievaars geboren,
waarvan de afgelopen zomer 26.
Méar op z'n minst een hoop
gevend begin.
Actie
De eerste aanzet voor het fi-
lialenplan zal worden gegeven
door de actie „Geef om de na
tuur" die in november wordt
gehouden door het Wereld Na
tuur Fonds. De benodigde
100.000 gulden zal uit de op
brengst hiervan beschikbaar
worden gesteld. Een bedrag van
twee ton uit deze actie zal gaan
naar het eerste Nederlandse
ooievaarsdorp zelf. Tot nu toe
heeft Vogelbescherming de
balans in evenwicht kunnen
houden: 2500 „vrienden van de
ooievaars" betalen mee in de
kosten en jaarlijks komen er
naar de Alblasserwaard,
vroeger een van die typische
ooievaarsgebieden, niet min
der dan 20.000 bezoekers.
Maar aan een betere inrichting
van het dorp (onder meer
schuilgelegenheden) is tot nu
toe weinig gedaan. En een
voorlichtingscentrum is er ook
nog steeds niet. Als de actie
„Geef om de natuur" slaagt,
gaat ook dat allemaal gebeuren.
Nageslacht
De grote man achter Het
Liesveld, dat in 1969 van start
ging, was de propagandist van
Vogelbescherming, de inmid
dels overleden Hagenaar H. van
Dongen. Veertig Noordafri-
kaanse en Oosteuropese vogels
werden binnen de Groot-Am-
merse omheining gebracht en
het hopen op nageslacht begon.
Meteen werd overigens ook een
In 1939 telde Nederland nog 310 bewoonde ooievaarsnesten. Dit jaar zijn er nog maar 6 broedpai
(met 18 jongen) geregistreerd
revalidatiecentrum voor roof
vogels opgezet.
De Afrikaanse ooievaars zijn
afkomstig uit Algerije. Blijk
baar missen ze de trekdrang,
zoals Europese ooievaars die
hebben. Terwijl de laatste
gzwend zijn tussen Europa en
Afrika trektochten van duizen
den kilometers af te leggen,
schuiven Afrikaanse soortge
noten binnen Afrika over be
trekkelijk geringe afstan
den heen en weer.
Het is echter nog wel de vraag of
het ontbreken van trekdrang er
felijk is. Met andere woorden:
hoe zullen de in ons land gebo
ren nakomelingen van de Afri
kaanse vogels zich in de toe
komst gedragen? Als de kou in
valt, toch richting Afrika gaan,
om het volgende voorjaar terug
te keren? Óf zullen zij net als
Voedsel
Natuurlijk wordt er voor filialen
van het ooievaarsdorp in de
eerste plaats gedacht aan ge
bieden waar de statige, zwart
witte eibers vroeger thuishoor
den en waar ook nu nog de mi
lieu-omstandigheden de eerste
plaats om het voedelaanbod)
geschikt zijn. Zeker is dat er een
komt bij Beetsterzwaag in
Friesland en verder wordt bij
voorbeeld gedacht aan
Zeeuws-Vlaanderen en Oost-
Brabant. Buiten deze traditio
nele gebieden worden ook Le
lystad en Almere genoemd.
Voor Lelystad, waar een de
pendance van Artis zal komen,
is er over het project op het
ogenblik samenspraak tussen
de Amsterdamse dierentuin, de
Rijksdienst voor de IJs-
selmeerpolders en Vogelbe
scherming.
Bij elk nieuw filiaal gaat het om
de inrichting van een compleet
ooievaarsdorp voor tien tot vijf
tien inwoners, met een even-
wichtige leeftijdsopbouw. De
filiaaljongen krijgen pas een
„vrije aftocht" als ze paren heb
ben gevormd; ooievaars zijn-
pas na vier jaar geslachtsrijp.
Vogelwachters en andere vrij
willigers zullen in de omgeving
op palen en daken nesten ma
ken, met opzet dus ook buiten
de ooievaarsdorpen. Want het is
duidelijk wel de bedoeling het
reservaats- en dierentuinidee
van de ooievaarsdorpen zoveel
als maar mogelijk is plaats te la
ten maken voor de vrije natuur.
zijn taxi op weg met hem naar
Den Haag, wat geheimen
toevertrouwd.
Zoiets hoeft toch niet aan de
grote klok gehangen te wor
den. En waarom zou hij ver
tellen dat hij nog regelmatig
optreedt als particulier
chauffeur van barones Van
Tuijl van Serooskerken ,die in
1948 uit Noord wijk vertrok,
maar er toch prijs op stelde
dat Bram Francken haar
blijft rijden.
Ze woont nu in Velsen en als ze
in Haarlem gaat winkelen
belt de barones nog steeds
naar Francken, die dan zijn
nette blauwe pak aantrekt en
de barones weer op haar wen
ken bedient.
Net zo voorzichtig als de
Noordwijkse zui-chauffeur
praat over de veertig jaar
passagiers op de achterbank,
zo voorzichtig ma
noeuvreerde hij zich die tijd
door het verkeer.
In veertig jaar geen schram
metje door zijn schuld, een
chauffeur die door verzeke
ringsmaatschappijen op
handen wordt gedragen. "En
ook nooit een bekeuring heeft
gehad, nietwaar Bram",
vraagt baas Verhart met een
blik die trots uitstraalt.
Francken gaat even verzitten
op het gladde leder. "Toch
wel", zegt 'ie dan. Driejaar
geleden, op de Oegstgeester-
weg. Voor te snel rijden."
Bekeuring
"Oh", zegt Verhart, "dat heb ik
nooit geweten. Dat had je me
wel eens kunnen vertellen. Nu
heb ik overal al rondgeba
zuind dat je veertig jaar zon
der bekeuring voor ons hebt
gereden."
De jubilaris zucht ervan. Nu
heeft 'ie toch nog uit de school
geklapt.
Tips voor deze rubriek kunt U elke
morgen tot 10.00 uur aan mij kwijt, tel.
071-144941, toestel 38. U mag ook
schrijven.
Veertig jaar taxi
chauffeur. Gemiddeld
elk jaar een dikke ton
op de kilometerteller.
Ook nu nog, al is 'ie al in
de zestig. Reed bij el
kaar ruim honderd keer
de wereld rond. Dan
moet zich toch wel het
één en ander tussen die
vier wielen hebben af
gespeeld zou je zo den
ken.
Makkelijk onderuit zittend op
de grote leren een-zitter in de
woonkamer van zijn baas,
Karei Verhart, schudt Bram
Francken glimlachend en met
pretoogjes het hoofd.
„Nee komt er aarzelend
uit, "er is eigenlijk niks bij
zonders gebeurd
En zo hoort het ook; een goede
taxi-chauffeur klapt niet uit
zijn auto.
Liz Burton
Waarom zou 'ie? Wat koopt de
62-jarige Noordwijker er nu
voor om bijvoorbeeld te gaan
zitten vertellen dat hij eens
een dag lang door Nederland
heeft getoerd met als enige
passagier de verwende hond
van filmster Liz Burton?
Liz moest hier zijn voor fil
mopnamen en dacht dat ze het
hondje mee het land in mocht
nenien, zonder gezondheids
verklaring De douane stak
daar natuulijk een stokje
voor. Het beestje mocht wel
gedurende die ene opname
dag Nederland in, maar dan
slechts binnen de veilige
ruimte van een gesloten taxi.
Bram Francken liet de
viervoeter toen Nederland
zien. Een saaie dag.
Pim Sierks
Maar dat vertel je toch niet. Net
zo min als je uit de school
klapt over de keer dat Trana-
via-piloot Pim Sierks vanuit
de "schuilplaats" Huis ter
Duin in Noordwijk per taxi
moest worden vervoerd naar
het gebouw van de belegerde
Franse ambassade in Den
Haag waar Sierks met de ka
pers zou gaan praten over het
vluchtplan.
De Nederlandse pers specu
leerde heftig over de details
van dat plan.Bram Francken
koesterde toen een geweldige
primeur, want Sierks had de
populaire Noordwijker in
De Teleac is van plan op korte termijn met een filmploeg in Lisse een kijkje te
gaan nemen bij de avondopleiding "ouders op herhaling" die vorig jaar als
experiment op poten werd gezet door de stichting School voor Volwassenen
Lisse en deze week "echt" van start gaat.
Voor deze cursus, waarbij een
deel van de leerstof van de 5e
en 6e klas van het lageron-
derwijs wordt onderwezen,
bestaat in Lisse een enorme
belangstelling.
Er schreven er zich al 140 voor
in en voorzitter v.d. Poel ver
wacht dat daar nog zo'n vee
rtig bijkomen. Ook op de an
dere cursussen van de stich
ting loopt het storm.
Voor een dorp als Lisse (nog
geen 20.000 inwoners) een
opvallende leergierigheid.
Reden dan ook voor Teleac
om, in het kader van een Open
School-project, de suc
cesformule toe te lichten,
vooral ook omdat de stichting
"met ontzettend weinig geld
zo'n fantastisch programma
heeft opgebouwd".
Warm draaien
Teleac zal nog even geduld
moeten hebben. V.d. Poel
heeft in eerste instantie de
filmboot nog wat afgehou
den. Hij zegt: „Het is natuur
lijk allemaal leuk en aardig
maar ik heb toch als eis ge
steld dat de ouders op herha
ling eerst een paar weken
warm moeten kunnen
draaien, voordat we er zo'n
ploeg filmers op ze loslaten".
Er zijn acht klassen gefor
meerd, die voorlopig twintig
avonden vooruit kunnen.
Blijkt de leerstof minder snel
te worden verwerkt dat is
gepland, dan worden daar
nog eens tien avonden aan
vastgeplakt. Er zijn in totaal
drie vakken: rekenen, Ne
derlandse taal en werel
doriëntatie.
V.d. Poel: „Ikgeloofnietdatdie
enorme opkomst onder de
Lissenaren een indicatie is
dat procentueel gezien een
groot deel van de bevolking
weinig ontwikkeld is. Ik heb
zo'n beetje de aanmeldingen
bekeken en daaruit blijkt dat
er ook mensen onder zitten
van hoe je het brengt. Ge
woon doordacht te werk
gaan. Als wij bijvoorbeeld een
huis-aan-huis folder ver
spreiden zorgen we wel dat de
tekst de mensen aanspreekt.
Het resultaat blijkt nu."
Het lesmateriaal voor de ouders
op herhaling is samengesteld
in overleg met onderwijzers
aan de Lissese lagere scholen.
Gedeeltelijk is daarbij leid
raad geweest, lesmateriaal
van de Leidse cursus ouders
op herhaling, met name het
onderdeel Nederlandse taal.
Voor rekenen en wereldoriënta
tie heeft de groep onderwij
zers een eigen ontwerp ge
maakt. Althans, daar wordt
nog aan gesleuteld omdat ook
de onderwijzers nog niet we
ten wat voor vlees ze in de
kuip krijgen.
Eén van hen, onderwijzer
Hoogenbosch: „Misschien
dat mijn leerlingen de kant op
willen van het ouderwetse op
tellen, aftrekken en verme
nigvuldigen. Maar het kan
ook best zijn dat ze meer heil
zien in hoe je het rekenen kan
benutten bij allerlei karweit
jes in huis, dus meer de prak
tische kant ervan.
Subsidie
De recrutering van leerlingen is
hoofdzakelijk gericht ge
weest op de bevolking van
Lisse, vooral omdat de stich
ting voor een goed deel finan
cieel draait op wat de lagere
overheid (de gemeente Lisse)
aan subsidie verstrekt.
Die subsidiering wordt afge
stemd op het aantal leerlin
gen dat woont in Lisse. Het
probleem doet zich nu voor
dat er zich ook hebben laten
en mogen inschrijven van
buiten de plaats. Het stich
tingsbestuur wil nu proberen
van gemeentebesturen bui
ten Lisse gedaan te krijgen
dat die voor hun 'eigen' leer
lingen betalen.
met een zeer redelijke oplei
ding.
Bijvoorbeeld iemand die kan
didaat staat voor hoofdver
pleegster Zij en ook anderen
vinden het gewoon prettig om
de basisstof nog eens door te
worstelen.
Je zou kunnen zeggen dat we op
die herhalingscursus leerlin
gen krijgen die samen een
dwarsdoorsnede zijn van een
schoolklasje van vroeger. Ik
heb de Teleac-mensen dan
ook op het hart gedrukt dat ze
het niet in hun hoofd moeten
Rekenen: "voor karweitjes
in huis..."
halen om in een eventuele
film te spreken over 'achter
gebleven' en 'kansarme' leer
lingen. Als ze dat van plan zijn
komen ze er hier niet in".
De grote toeloop in Lisse is vol
gens v.d. Poel vooral een
kwestie geweest van de juiste
publiciteit en recrutering. Hij
zegt: „In Nederland is zo'n
beetje alles aan de man te
brengen, als je de juiste sna
ren maar weet te bespelen."
Dat geldt voor de verkoop van
caravans en koffie-zetappara-
ten, maar net zo goed voor
onderwijs. Het is een kwestie
