Kerkcentrum in
Meren wijk komt
nu van de grond
Lutherse Kerk gaat kunstschatten registreren
-HasHMBMD
m
DRIE OKTOBER:
HET LEVEN VAN
VANDAAG TAXEREN
KERKDIENSTEN
De lutherse kerkeraden in ons
land krijgen binnenkort een brief
waarin hun medewerking wordt
gevraagd om te komen tot een re
gistratie van kunstvoorwerpen in
de lutherse kerkgebouwen. Deze
brief gaat uit van de "kunst-
schattencommissie" die de synode
van de Evangelisch Lutherse Kerk
vorig jaar instelde, toen zij erop
attent was gemaakt dat met het
kerkelijke kunstbezit niet altijd
op de gewenste manier wordt om
gegaan. De commissie bestaat uit
vier personen, van wie dr. C. Ch. G.
Visser, Hamburgerstraat 7
Utrecht, de correspondentie voert.
In vele lutherse gemeenten zijn
voorwerpen te vinden van niet-
geringe oudheidkundige en/of ar
tistieke waarde. Het voorgeslacht
heeft ze geschonken of ze zijn ge
woon aangekocht. Het zijn kan
delaars, doopbekkens, avond-
maalsgerei enzovoort. Aan wan
den van consistoriekamers han
gen vaak schilderijen en platen
die, als ze al geen kunstwaarde
hebben wel van oudheidkundige
betekenis zijn. De hoge kunst
waarde van de schilderijen in de
lutherse kerk te Leiden staat bo
ven elke twijfel; de restauratie er
van is juist vorig jaar voltooid.
Te gelde
In het lutherse blad ELK merkt dr.
Visser op, dat vele gemeenten
trots zijn op dit bezit, maar het
komt ook voor dat men niet beseft
hoe waardevol het is. "Helaas
moeten we constateren, dat ook
wel eens wat verdwijnt, hetzij
door slordigheid, hetzij dat men
waardevol bezit te gelde maakt
voor de steeds weer noodlijdende
kerkelijke financiën".
De kunstschattencommissie heeft
niet alleen ten doel, alle kunst
voorwerpen te registreren, maar
zal er ook op toezien dat er niets
meer uit de kerken verdwijnt en
dat alles op redelijke wijze verze
kerd is. Ze zal zich daarbij niet be
perken tot de kerkgebouwen en
aangrenzende ruimten, maar ook
de kerkelijke stichtingen, zoals
wees- en bejaardentehuizen, in
haar onderzoek betrekken.
De commissie wérkt samen met de
inventarisatiecommissie van de
stichting Catharijneconvent te
Utrecht, die bezig isle bezit, zo
wel aan protestare als aan
rooms-katholieke kz, te boek te
stellen.
Dr. Visser ontvangt aag ook in
lichtingen over "veorgen" ker
kelijke kunstschattidie hier en
daar aanwezig zoen kunnen
zijn. Misschien is henogelijk, ze
te achterhalen en ter te brengen
naar de plaats waae vandaan
komen.
Architect Splinter
.vrij veel hout
ten.
Een van de kleinere zalen is be
stemd voor trouw- en rouwdien
sten. Dat is ook de plek waar men
sen die daaraan behoefte hebben
een ogenblik stil kunnen zijn. In
validen krijgen een speciaal toilet.
Drempels blijven achterwege. Men
zou zeggen: het karakter van de
Merenwijkkerk verdraagt ook niet
anders. De scheidingen tussen de
(van onze redactie geestelijk leven)
LEIDEN - Op een juridisch puntje na is het plan
voor een kerkelijk centrum in de Merenwijk,
waar straks 20.000 mensen wonen, nü rond en
definitief. De drie samenwerkende kerken,
rooms-katholiek, hervormd en gereformeerd,
gaan het bouwen en exploiteren.
Door toepassing van voor-gefab
riceerde elementen kan de
bouwtijd beperkt worden tot een
maand of zeven. In welke van de
komende maanden de eerste paal
ook wordt geslagen - men verwacht
nog dit jaar - in ieder geval zal de
oecumenische kerk in dit pio-
niersgebied volgend jaar haar vaste
plaats betrekken. Daarmee komt
dan een eind aan het geknutsel met
ruimten die - met alle waardering -
voor bepaalde kerkelijke activitei
ten ontoereikend moeten heten.
Aan het aantal kerken zal men in de
Merenwijk de kerkelijke kaart van
Nederland niet kunnen aflezen. Er
komt één gebouw voor allen. En in
dat gebouw ook maar één kerkzaal
voor allen. En in die kerkzaal altijd
een gemeenschappelijke zon
dagmorgendienst.
Dat alleen al maakt de Merenwijk
kerkelijk gezien uniek. Het cen
trum wil daarvan een teken zijn.
Vrije ruimte
Pas deze wéék is het ontwerp,
waarin de Leidse architect J. Splin
ter een groot aandeel heeft gehad,
officieel vastgesteld. Op een infor
matie-avond in de school Broek
plein kreeg men voor het laatst de
gelegenheid kritiek te lozen en
suggesties te doen. Doordat in dit
ontwerp de bruikbare ideeèn van
een in juni gehouden algemeen be
raad waren verwerkt, resteerden
nog slechts een paar vragen, met
name over de te gebruiken mate
rialen en de indeling van de 850
vierkante meter grote oppervlakte.
De voornaamste ruimten in het ge
bouw, dat inclusief de grond f 1,2
miljoen gaat kosten, zijn de kerk
zaal met 420 zitplaatsen, de ont
moetingsruimte, waarmee deze
zaal tot 560 zitplaatsen kan worden
uitgebreid, vier kleinere zalen, een
kamer voor de pastores, een keu
ken, die groot genoeg is om er een
Ds. Van Leeuwen liet er in een ter
loopse opmerking geen twijfel over
bestaan dat hij hier liever geen
elektronisch orgel ziet. Hij wil zo'n
instrument zelfs geen orgel noe-
Er zijn inderdaad genoeg firma's in
den lande die voor zulke kerkzalen
een aardig pijporgel, van beschei
den dispositie en niet te duur, kun
nen bouwen. In deze ruimte past
uiteraard geen hangend orgel. De
beste plaats is een hoek bij het po
dium, maar dat hangt ook weer af
van de akoestiek.
Misschien is het fraaie kabinetorgel
van de Hooglandse Kerk wel wat
voor de Merenwijk. Dat wordt daar
wellicht overbodig als het grote or
gel, dat nu in restauratie is, voorjaar
1979 klaar komt.
Het centrum, waarin, ook ter afwis
seling van de omringende "beton-
nerigheid" (een woord van ar
chitect Splinter), vrij veel hout
wordt verwerkt, moet kerkelijk
Maatschap
Links de kerkzaal, rechts de bijruimten.
ruimten worden zo gemaakt dat het
hele centrum tegelijk in bedrijf kan
zijn.
De kerkzaal wordt een vrije ruimte.
Geen vaste banken dus, maar stoe
len, want er moet méér in gebeuren
dan alleen de kerkdienst. Hoewel
pastor Van Well deze week duide
lijk zei, dat die andere verrichtin
gen niet in strijd mogen zijn met het
eigen karakter van de zaal.
Veel hout
Over de inrichting van het podium
(preekstoel, doopvont, avondmaal-
tafel, altaar) is men nog niet uitge
dacht. Zoals ook de vraag naar een
orgel nog onbeantwoord blijft. Wel
zal het liturgische meubilair ver
plaatsbaar moeten zijn.
herkenbaar zijn. Zowel in de naam
als in zijn symbolische aanduiding.
De bouwcommissie heeft voor dat
laatste uitdrukkelijk een post gere
serveerd, om te voorkomen dat er
straks geen geld voor is. De sugges
tie om voor de naam en het em
bleem een soort prijsvraag uit te
schrijven zullen de pastores door
geven aan de AKM (Algemene
Kerkelijke Meren wijkraad).
Men probeert nog, in overleg rnet
de gemeente, de oppervlakte van
het terrein (bij het winkelcentrum
De Kopermolen) iets te verruimen
voor de eventuele bouw van een
beheerderswoning. Dit huis staat
wel niet op de definitieve tekening,
maar dat wil niet zeggen dat het van
de baan is.
Het vinden van een voor elke deel
nemende kerk aanvaardbare juri
dische basis voor dit multi-ker-
kelijke gebouw was geen een
voudige zaak, omdat men niet over
bestaande modellen beschikte en
elke kerk haar eigen beheersvor
men heeft. De oplossing is gevon
den in een zogenaamde "maat
schapsovereenkomst". Over twee a
drie weken is deze klaar, en dan zal
de hervormde gemeente het door
grondruiling verkregen terrein aan
de kerkelijke beheersinstantie van
de wijk overdragen. De grond
wordt dan gemeenschappelijk
eigendom van de drie kerken.
Zij nemen elk een gelijk deel van de
totale kosten, dus f 400.000
hun rekening. Het bisdom Rot
terdam doet dat in de vorm van een
renteloze lening, waarbij het ver
wacht, dat de wijk zelf f50.000 bij
eenbrengt. De gereformeerden
gaan een financiële actie in heel
Leiden voeren. In de Merenwijk
zelf is een gezamenlijke actie in
voorbereiding. Deskundigen zijn
bezig met een folder die informatief
duidelijk maar ook aantrekkelijk
moet zijn. Ds. Hortensius: "De ge
lovigen moeten zich er wel van be
wust zijn, dat hun bijdrage niet om
een paar tientjes gaat".
Oecumene
De kerk in de Merenwijk is lange
tijd een experiment genoemd. Zij is
dat stadium nu wel voorbij. Ten
minste als men het interpreteert als
een incidentele poging die, gezien
de kerkelijke verhoudingen in dit
land, eerder zou moeten mislukken
dan slagen. Al zijn niet alle kerk
mensen enthousiast over de opzet,
een fiasco is het niet geworden.
Geëxperimenteerd wordt er nog
steeds in de Merenwijk, en het ligt
helemaal in de aard van deze eigen
tijdse geloofsgemeenschap, dat
ook te blijven doen. Maar met de
bouw van dit centrum willen de
Merenwijkers wel duidelijk maken,
dat zij de oecumene in haar meest
praktische vorm ernstig nemen. Zij
lopen bewust vooruit op wat eigen
lijk nog niet mogelijk is.
Dat oecumenisch élan krijgt nu in
•dit centrum vaste vorm.
De Merenwijkkerk wordt er iets
minder kwetsbaar door.
"Hetzij heden of toekomst, het is
alles het uwe" (I Cor. 3:21-22).
Dat geldt voor ons nog veel meer
dan voor de mensen in Corinthe
tweeduizend jaar geleden, want
ons kennen en kunnen is zo on
eindig veel groter geworden.
Niet dat wij.als enkelingen zo
veel meer kunnen en weten,
maar als mensheid weten we
zoveel meer dan toen. Op tech
nisch terrein kijken we nauw
elijks meer op al-s we de presta
ties vernemen. Ons haast on
eindige vermogen werkt tegelijk
ook nogal benauwend, want
'men' kan wel van alles kunnen,
maar zijn wij er zelf wel aan
toe? Wie kan ons temidden van
onze niet meer te overziene mo
gelijkheden een weg wijzen
waarop wij niet méér, maar ook
niet minder hoeven te doen dan
voor ons zinvol is?
Gezag
De vraag naar geestelijk gezag
klemt vooral in een geloofsge
meenschap. Maar wat kan hier
voor ons nog gezag hebben? Ook
op het gebied van het geloof
geldt: "Alles is het uwe!" Waar
van we vroeger dachten dat het
van God was, van God gegeven
was, daarvan weten we nu dat
het van onszelf is. De bijbel is
niet direct door God gegeven,
maar blijkt een door en door
menselijk boek te zijn, dat zoals
elk ander menselijk boek kri
tisch kan worden onderzocht.
Wat er in de loop van de ker
kelijke traditie over God is ge
zegd, zijn ook allemaalver
klaarbare menselijke uitingen
Rond de eeuwwisseling leefde er
een beroemd theoloog (von Har-
nack), die de ontwikkelingsge
schiedenis van de christelijke
leer heeft beschreven en de be
trekkelijkheid daarvan heeft la
ten zien, omdat alles menselijk
verklaarbaar bleek te zijn. Ve
len zijn bij het lezen van zijn
boeken geschrokken, omdat hun
daar het vanzelfsprekende ge
zag van de kerkelijke traditie
uit handen werd geslagen.
Toch zegt Harnack, die alles
relativeert, ook: Er heeft nog
nooit een geloof bestaan dat zich
niet op een gegeven moment aan
een of ander uiterlijk gezag
heeft onderworpen. Iedereen
klampt zich op een gegeven
moment aan een uiterlijk gezag
vast, ook in het geloof. Ons ge
loof leeft van gezaghebbende
woorden die van buiten af tot
ons komen. De vraag is alleen
wat wij verder met cwoorden
doen. Praten we dwoorden
gewoon na, of vrageie ons af:
Op welke werkelijkd doelen
die woorden, en hoou ik die
werkelijkheid zelf ter woor
den brengen?
Paulus spreekt tot nsen, die
zich verschuilen hter de
woorden van Paulvipollos of
Cephas. Paulus zegüt niet de
door hen gesproki woorden
belangrijk zijn, m( de wer
kelijkheid waamadie woor
den verwijzen: Chris.
Binnen onze oneige moge
lijkheden is Christiet gezag
hebbende en richliwijzende
Woord van God. Wiinnen ook
innerlijk veel aan, een leven
naast en achter ortaat. Ach
ter ons als geloen staat
Christus en achi Christus
staat de levende G
Betrekkelijk
Binnen de oneindi^eréld met
zijn duizelingwek.de uitda
gingen aan ons kem en kun
nen vindt God als fader van
Jezus een enkel mtnhart be
langrijk. Als we uxopen aan
ons alvermogen inwijde we
reld, dan mogen wloven.dat
God als de Grond ide wereld
de wereld betrektik maakt.
Als we wanhopen i onze per
soonlijke nietighennnen de
wijde wereld, danogen we
geloven dat het Gils de Va
der van Jezus om enkel men
senhart gaat.
E. P.1JERING
Niet omdat het feit op zich ver
meldenswaardig is-daarvoor komt
het tegenwoordig (gelukkig!) te
vaak voor-, maar omdat het ver
keerd in een kerkblad staat, zij hier
op verzoek meegedeeld, dat er
morgenochtend een kanselruil is
tussen de Zuiderkerk en de Vre-
deskerk in Leiden. Wie ds. Sijtsma
wil beluisteren, moet naar de Vre-
des- en wie de voorkeur geeft aan
ds. Steenstra naar de Zuiderkerk.
Overigens is^het wel de bedoeling
van kanselruil, dat ieder gewoon
naar zijn eigen kerk gaat en juist
niet achter zijn eigen dominee
aanloopt.
De vlootpredikant 'H. A.
Schepers gaat morgenochtend om
half 11 voor in een gezinSdienst in
de kapel van het marinevliegkamp
Valkenburg. Er worden kinderen
gedoopt en Bart Homan speelt op
de trompet.
Morgenavond om 8 uur is er weer
een oecumenische avondmaal-
eucharistieviering in de kapel van
"Rijnstroom" (Raadhuisstraat 44)
te Alphen aan den Rijn, ditmaal
met pastoor J. P. Seysener. Het
thema is: "Oecumene (waar en
vals)". Gelegenheid tot nabespre
king in de foyer is er ruimschoot.
In de 3-oktoberdienst in de
Leidse Pieterskerk; maandagmor
gen half 11, gaat de gereformeerde
ds. R. J. Koolstra>r. Om de be
langstelling voor cnderdeel van
het feest wat te pr»len, besteedt
men de laatste janan de mede
werking veel zorgt jaar zijn het
Rijnlands Chr. Menkoor en de
Kon. Militaire Kavan de partij.
Voor wie de zin \dit religieuze
tintje aan 3 oktobnduidelijk is,
kunnen een paannen van ds.
Koolstra in het stprogramma
misschien verhelchd zijn: "3 ok
tober geeft de ka)m het leven
van vandaag te tan. Het leven
even tegen het lie? houden van
Hem die zegt daj gisteren en
heden en morgen ;lfde is. Hij is
nog steeds de Gom r
Diepgang
Oegstgeestenadie hongeren
naar stilte en bning kunnen
donderdagavond 8 uur in de
zaal Mauritslaan ielnemen aan
een gesprek ter wereiding van
een weekend in gastenverblijf
van de Benedictn te Ooster
hout. De uitnodi: gaat uit van
ds. J. Th. Heeerk (gerefor
meerd) en pastoc Koster. "Wij
leven aan de oplakte. Er zijn
mensen die daarcr gebukt gaan
en verlangen diepgang"
Schrijven de beiastores.
De gereformeeterkeraad van
Rijnsburg zal bijynode een be
zwaarschrift inzde IKON (in
terkerkelijke onostichting) in
dienen. Verschae gemeenten
in de regio (clas^eiden zouden
instemming mebezwaarschrift
willen betuigerDoral de poli
tieke koers van tON wekt wre
vel.
LEIDEN-Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
Bouhuys, m.m.v. Leidse cantory, 11.45
oec. studentendienst, Marekerk 10 ds.
Meijers, 5 ds. v.d. Velden Doorn, Mara-
nathakerk 10 ds. v. Achterberg, Bethle-
hemkerk Driftstr. 10 ds. Pannekoek, Be
vrijdingskerk 10.30 ds. Boogert, Vredes-
kerk 10 ds. Sijtsma (kanselruil). Waalse
kerk 10.30 ds. Ribs, Acad. Ziekenh. 10
dienst, Diaconessenhuis 10.30 ds. Hem
mes (dankdienst t.g.v. 40-jarig ambts
jubileum) jeugdkapel G. Herder O. Vest
10.30 dhr. v.d. Ploeg, Merenwijk 10 ds. v.
Leeuwen, psychiatrisch ziekenhuis En
degeest 9 prot. dienst, rk dienst, Geref.
Kerk Zuiderkerk 10 ds. Steenstra (kan
selruil). 5 ds. Kersten Den Haag, Pe-
trakerk 10 ds. Hortensiug, 5 ds. Boven
berg, Oude Vest 10 dr. Wind, 5 ds. Hor
tensius, Maranathakerk 10 ds. v. Achter
berg, 5 dr. Wind, Bevrijdingskerk 9 ds.
Schoch, 5 ds. Sijtsma, Groenhoven 10 ds.
Kersten, De Mirt 10 dhr. Wielinga, ge-
zinsdienst. Mierennest 10 dhr. v.d. Tuyn,
Dolerende Noodgem. Groot Leiden
(Pieterskerkstraat 1) 9 en 5 dhr. Maas
kant Ens, Geref. Kerk Vrijg. (Heren
gracht 70) 10 en 5ds. Gootjes, Chr. Geref.
Kerk (Steenschuur 9) 10 en 5 prof. dr.
Velema, Geref. Gem. (N. Rijn) 10 en 4.30
leesd 3 okt. 10 dienst, 6 okt. 7.30 in Vre-
deskerk, Burggravenlaan uitzending
echtpaar Van der Scheer naar Nigeria,
Geref. Gem. in Ned. (Bethl. kerk Drift-
straat) 11.30 en 5.30, Evang. Luth. Gem.
(Hoogl. Kerkgrachl) 10.15 ds. Happee,
Remonstr.- Doopsgez. Gem. (Pieters-
kerkstr. 1) 10.30 ds. Kuipers, Baptisten-
gem. (O. Rijn 3) 10 ds. v. Mameren,
Evang. Chr. gemeenschap (Middel
stegracht 3) 10 dhr. Dikkes, Zendings
werk Middernachtsroep (Zoeterw. sin
gel 21) 5 nam., Evang centrum Zijlsingel
2, 10 evang. Zijlstra, di. 8 Edgar Holder,
Pinkstergem. (O. Rijn 3)3 evang. zr. Van
Wieringen, Leger des Heils (Hooigracht)
10 en 7.30, Nw. Apost Kerk (H. Rijndijk
24) 9.30 en 4, woe. 8. Chr. Science (Steen-
schuur 6) 10.30, Kerk van J. Chr. v.d.
Heiligen der L. Dagen (Steenschuur 6)
10.15, Oud Kath. Kerk (Zoeterw. singel)
10, Vrij Kath. Kerk (Vreewijkstraat)
10 30. RK Kerken Merenwyk zat. 7. zo.
10, Haagweg zat. 7, zo. 9,10.45,12en 6.30,
Steenschuur zat. 10 en 7, zo. 8.30, 10,
11.30, 6 en 7, Lammenschansweg zat. 7,
zo. 9,10.30,12 en 6, Haarl. straat zat. 7, zo.
9.30, 10 45, 12 15 en 6, Ryndijk 281 zat. 7,
zo. 9.30 en 11.30, Boshuizerlaan zat. 7, zo.
9.30 en 11, Herensingel zat. 7, zo. 8.30,
9.30 en 11.
ABBENES - Herv Gem. 9.30 ds.
Ruitenberg Vianen, 7 ds. Carstens De
Kaag.
AARLANDERVEEN - Herv. Gem. 10
ds. Wolthaus, 7 ds. Boogert Leiden, Ge
ref. Kerk 10 ds. Bezemer, 6.30 ds. Vree,
Chr. Geref. Kerk 9.30 dienst, 2.30 kand.
Rookhuizen, RK Kerk zat. 7, zo. 7.30 en
10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN -Herv. Gem.
Adventskerk 10 ds. Hanemaayer, av.-
maal, 6.30 ds. Bogers, Kr. kerk 10 ds.
Mostert, av -maal, Opst. kerk 10 ds. Bo
gers, av.-maal, 6.30 ds. Lefeber av.-maal,
Nabij 10 jeugdkapel, G. H. Kerk 9 ds.
Stolk, 10.30 ds. De Ruiter, De Bron 9,
10.30 en 6.30 ds. Hoogendijk, Drieh. 7 dr.
v. Santen, Ashram-college 9.30 dr. v.
Santen, Oudsh. weg 10 ds. Oort, Sionsk.
9.30 ds. Romein Hardinxveld, 6.30 ds.
Snoei A.foort, Rijnstr. 8 nam. oec. dienst,
Geref. K. Mar. kerk 10 ds. Vree. 6.30 ds. v.
Harmeien, Salv. kerk 10 ds. v. Harmeien,
6.30 dhr. Tenyenhuis, G H. Kerk 6.30 ds.
De Ruiter, zie verder Herv. Gem. (gez.
diensten), Geref. Kerk Vrijg. Buiten V.
9.30 dhr. Mollema, 4.30 ds. v.d. Berg, Chr.
Geref. Kerk 9.30 en 4.30, Oud Geref.
Gem. 9.30 en 4, Baptistengem. 10 en 6.30
ds. Koekkoek, Noord (Sportl.) 10 dhr.
v.d. Vlugt, 7 ds. Veenstra, Volle Evang.
Gem. (school Preludeweg) 10 dhr. v.
Leeuwen, Leger des Heils 10 en 6.30 uur.
Corn, de VlamingstrRemonstr. Kring
10 streekd. in Waddinxveen, Moluks
Prot. Kerk 9.30 ds. Tomasoa Woerden,
Moluks Evang. Kerk 11 ds. Sitanala, RK
Kerken Bon. kerk zat. 7, zo. 8.30, 10 en
11.30, Piuskerk zat. 7, zo. 9,10.30 en 11.45,
De Bron zat. 7, zo. 9 en 11.30.
BENTHUIZEN - Herv. Gem. 9.30 ds
Blenk Woubrugge, 6 kand. Verboom
Nieuwerkerk a.d. IJssel, Geref, Gem.
9.30 leesd., 2.30 ds. Honkoop R.dam.
BODEGRAVEN - Herv Gem. Dorps
kerk 10 ds. Droogers, 6.30 ds. Richter,
Salv. kerk 10 ds. Richter. 6.30 ds.
Kieskamp Leerdam, Bethl. kerk 10 ds.
De Vreugd. 6.30 ds. Droogers, Geref.
Kerk 10 en 6.30 ds. Buitenhuis.
•BOSKOOP - Herv. Gem. 9.30 ds.
Heymans, 6.30 ds. Stelwagen, De Stek
'9.30 ds. Dijkstra, Geref. Kerk 9.30 en 5 ds.
Omta, Chr. Geref. Kerk 9.30 en 6.30 ds.
Brons Veenendaal, Geref. Gem. 9.30 en
6, Opwekkingsgem (Concordia) 9.30,
Verg. v. Gelovigen (Nieuwstr.) 9.30 en 5,
RK Kerken kerk zat. 7, zo. 8.45, 10 en
11.30, Ontmoeting zat. 5.30, zo. 10.30.
HAZERSWOUDE - Herv. Gem. 9.30 en
6.30 ds. Geertsema, Geref. Kerk 9.30 en 5
ds. Versluys, RK Kerk Anker zat. 7, zo.
8.45 en 11.45, Bern. zo. 10 dorp, zat. 7. zo.
fusz, 7 ds. v. Bruggen, Geref. Kerk 10 en 5
ds. Pouwels, Chr. Geref. Kerk 10 evang.
Schouten, 7 ds. v. Smeden Den Haag,
RK Kerk Mart. kerk zat. 7, zo. 8.30, 10,
11.30 en 12.45, Jozefkerk zat. 7, zo. 8.30,
10 e
1.30.
straatkerk 10 ds. Doesburg, 6.30 ds.
Sijtsma Leiden, Scheppingskerk 9 en
10.30 ds. v. Loenen, 5 ds. Doesburg, Bap
tistengem. 10 en 5, RK Kerk zat. 7, zo. 9,
10.30 en 12.
HOOGMADE - Herv. Gem. RK Kerk z
KATWIJK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem. Dorpskerk 10 ds. Teygeler, 6 ds. De
Jong Leiden, Ontm. kerk iods. Gebraad,
6.30 ds. Teygeler. Geref. Kerk 9.30 ds De
Vries, 5 ds. v Halsema, RK Kerk zat. 7,
zo. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE - Herv. Gem. N.
Kerk 10 ds. Vink, 6 ds. Arkeraats, O.
Kerk 10 ds. Hovius, 6 ds v. Ieperen,
Ichthus 10 ds. Vroegindewey, 5 ds. Boer,
Pnièl 9.30 ds v. Ieperen, 6 ds Hovius Gr.
v. Pr. sch. 10 ds. Catsburg, Hoekst. 10
dovend., Overduin 2 ds. Baas, Geref.
Kerk Vr. kerk 10 ds. Vrolijk, 5 ds. De
Vries, Tr. kerk 10 ds. v. Halsema, 5 ds.
Vrolijk, Geref. Kerk Vrijg. 10.15 leesd.,
3.30 ds. Hóff, Geref. Kerk Vrijg. Buiten
V. 8 45 ds. Roukema, 7 ds. Comelisse,
Zwijndrecht Chr. Geref. Kerk 10 en 5
leesd., Geref. Gem. 10 en 5 ds. Elshout
Slikkerveer, di. 7.30 ds. Harinck Den
Haag, Vol'e Evang. Gem. (Voorstraat
100) 9.45, Soefie-beweging.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem. 10 ds. v.d. Velden Mijdrecht, 7 ds.
Quak Vianen, Geref. Kerk 9 ds. Van
Reenen Uithoorn, 7 zie Herv.
LEIMUIDEN - Herv. Gem 9 30 ds. De
Vree, 7 ds. Nicolai. Geref. Kerk 9.30 ds.
Los, 7 ds. Moerdijk, Moordrecht, RK
Kerk zat. 7, zo. 7.30, 9.30 en 11.15.
LISSE - Herv. Gem. gr. kerk 10 ds. Keu-
ning Noordwijk, 7 ds. De Gelder,
Pauluskerk 10 ds. De Gelder, avondmaal
Geref. Kerk 10 dienst, 5 ds. Splinter
Overveen, Geref. Kerk Vrijg. 10 15 en
4.30, Geref. Kerk Vrijg. Buiten V. 10.45
en 5 ds. Schuurman, Chr. Geref. Kerk 10
en 4.30 ds. v. Dijken, Geref. Gem. 10 en 4
ds. Hakkenberg, Oud Geref. Gem. 9.30
en 3 leesd., 5 okt. 7.30 ds. Du Marchie, RK
Kerken Agathakerk zat. 7, zo. 8.30,10 en
11.30, Poelh. zat. 7, zo. 9 en 11.30, Mariak.
zat. 7, zo. 8.30,10 en 11.30, Engelbew. zat.
7, zo. 7.30, 9.30, 11 en 5.45.
NIEUWKOOP - Herv. Gem. 9.30 ds.
Bronsgeest, 6.30 dhr. Christ Leiden
jeugdd., Geref. Kerk 9.30 en 6.30 ds.
Nooteboom, Chr. Geref. Kerk 9.30 en
6.30 dienst, RK Kerk zat. 7, zo. 7.30, 9 en
10.45.
NIEUWVEEN - Herv. Gem. 9.30 ds. Kaai
Almkerk, 6.30 ds. Batelaan Voorschoten,
Geref. Kerk 9.30 en 7 ds. v. Wijngaarden,
Nieuw-Vennep, RK Kerk zat. 7, zo. 9 en
11.
NIEUW-VENNEP - Herv. Gem. 9.30 ds.
Den Harder, 7 ds. Schram Abcoude, Ge
ref. Kerk 9.30 en 4.30 ds. Rang, Chr. Ge
ref. Kerk 9.30 en 3 ds. Drayer, RK Kerk
zat. 7, zo. 9.30 en 11.
NOORDEN - Herv. Gem. 9.30 en 7 ds.
Evers Leerbroek. Geref. Kerk
(Woerdense Verlaat) 10 dhr. v.d. Kraan
R.dam, 7 ds. Schaafsma Utrecht, RK
Kerk zat. 7.30, zo. 9 en 10.30.
NOORDWIJK - Herv. Gem. Voorstraat
10 ds. Visbeek Delft, 7 ds. Lapre Tilburg,
Hoofdstr. 10 ds. Geursen Leiderdorp,
5.30 ds. Keuning, De Rank 10 dhr. Visser
Gouda, 3.30 ds. Hovius Katwyk, Geref.
Kerk Hoofdstr. lQds. Elgersma,5ds. v.d.
Klaauw Veendam, Vinkenlaan 9.30 ds.
v.d. Klaauw, 5 ds. Elgersma, S. Mio 9 ds.
Bosman, v.d. Bergh-st. 11 ds. Bosman,
RK Kerken Binnen zat. 7, zo. 8, 10 en
11.30, Zee zat. 7, zo. 9. 11 en 7.
NOORDWIJKERHOUT- Herv. Gem. 10
ds. Kalkman, RK Kerk Jozefkerk zat. 7,
zo. 8, 10 en 1 i .30, Viktorkerk zat. 7, zo. 8,
9.30, 11 en 6, S. Maria, zat. 7.15, zo. 10, S.
Bavo zo. 9 30.
OEGSTGEEST - Herv. Gem. Gr. kerk
10.30 ds Zuurdeeg Maarssen, Paulus
kerk 10 ds. Sasse, gem. centrum 10.30 ds.
Blom, 10 30 Bert ten Cate jeugdk., van
Wijckerslooth 4.30 ds. Aalbers, gem. cen
trum 7 ds. HeemsKerK, Geref. kerk 10 ds.
Heemskerk, 7 ds. Heemskerk in, gem.
centr., Geref. Kerk Vrijg. Buiten V. 8.45
en 4, RK Kerk Will, kerk zat. 7, zo. 9,10.30
en 12, Bon. kapel zat. 6.30, zo. 9 en 11.
OUD-ADE - RK Kerk zat. 7, zo. 8.30 en
10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING -
Herv. Gem. 9.30 ds. Lalleman, Geref.
Kerk 9.30 en 6.30 ds. De Wit Lisse, RK
Kerk zat. 7, zo. 8.15, 9.45 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN - RK Kerken
S. P. Banden zat. 7, zo. 8, 9.30,11 en 12.15,
M. Pres. zat. 7, zo. 8, 9.30 en 11.
RIJNSATERWOUDE - Herv. Gem. 9.30
en 7 as. De Kruijf, Chr. Geref. Kerk 9.30
dienst, 2.15 ds. Bouw.
RIJNSBURG - Herv. Gem. gr. kerk 9.30
ds. v. Niel, 5 ds. v.d. Bogerd, Bethelkerk
9.30 ds. v.d. Bogerd, 5 ds. v. Niel, Geref.
Kerk Petrakerk 9.30 ds. Baayen, 5 ds.
Huisman, Immanuelkerk 9 en 10.30 ds.
Huisman, 5 dr. v. Oeveren, Mar. kerk 9.30
dhr. v. Oeveren, 5 ds. Baayen, Geref.
Kerk Vrijg. 10 en 5.15 ds. Zomer, Chr.
Geref. Kerk geen opgave ontvangen,
Evang. Chr. gem. (aula mavo) 10, RK
Gem. schap (aula tuinb. school) zat. 7, zo.
10.30.
RIJPWETERING - RK Kerk zat. 7, zo.
7.30, 9 en 10.30.
SASSENHEIM - Herv. Gem. 9 ds. Car
stens, 10.30 ds. Lagerwey Den Haag, 7 ds.
Blenk Woubrugge opendeurd., Geref.
Kerk 10 ds. v. Santen, 5 ds. Hasper Zwa
nenburg, Chr. Geref. Kerk 10 ds. Slofstra
Broek op Langendijk, 5 ds. Rebel, Ned.
Prot. Bond 10.30 ds. Cossee Dordrecht,
RK Kerk zat. 7, zo. 8, 9.30 en 11
TER AAR - Herv. Gem. 9.30 ds. Ste-
houwer te Alphen, 6.30 ds. Lindenburg,
Geref. Kerk 9.30 dhr. Tenyenhuis, 6.30
ds. Bezemer, RK Kerk Langeraar zat. 7,
zo. 8, 9.30, 11 en 12.15, dorp- 9 en 12.
VALKENBURG - Herv. Gem. 10 en
dorp ds. Overgaauw, Geref. Kerk 9.30 ds.
Flinterman Den Haag, 6.30 ds. Vrolyk
Katwyk, Geref. Kerk Vrijg. 9.30 ds. Hoff,
3 ds. Gootjes Leiden.
VOORHOUT - Herv. Gem. 10 ds. Bro.
kerhof, RK Kerk zat. 7, zo. 9, 10.30 en
11.45.
VOORSCHOTEN - Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. Wagenvoorde Leiden, 7 vica
ris Bijl, Hulp en 10 ds. Verheule
av.-maal, aula NHls. De Zeeuw, ka
pel Rijndijk 10 3ijl, clubgebouw
Molenlaan 10 jond-, Geref. Kerk 10
ds. De Zwart, 5.3De Zwart, av.-ge-
bed, Geref. Kerijg. 10 en 5 ds.
Heemskerk Bus RK Kerken M.
Godskerk zat. 1 8, 10 en 11.30,
Laurentiuskerk 3 zo. 8.30, 10.30 en
12, aula NH 11.
WADDINXVEElerv. Gem. Brug-
kerk 9.30 ds. Vers, 6.30 ds. Van den
Heuvel, Hoekst. S. v.d. Heuvel, 6.30
ds. Verboom, Bcerk 9.30 ds. Ver
boom, 5 ds. Veis, Immanuelkerk
10 dhr. Nap, 5 dtsma, Geref. Kerk
Kr. kerk 10 ds. 'erg, 5 ds. Modde
raar, Ontm. kerk- Modderaar, 5 ds.
v.d. Berg, Oud i Gem. 10 en 6.30,
Chr. Afgesch. GdO en 5 ds. Verloop,
Volle Evang. Guindengaarde 17a)
9.30, RK Kerk Ckerk zat. 7, zo. 8.45,
11.45 en 7, VikU zat. 7, zo. 10.
WARMOND - )Gem. 10 ds. Mac-
kaay, Lemele, Rk zat. 7, zo. 8.30,10
en 11.30
WASSENAAR Gem. Dorpskerk
8.30 ds. v.d. Phft, 10.15 dhr Taal,
oogstdienst, 4..' Bakker Nieuwer
kerk a.d. IJs: zie Zijllaankerk,
Kievietkerk lOersma, oogstdienst,
Messiaskerk 1 v. Zanten, oogst-
WOUBRUGGferv. Gem. 9.30 ds.
Hagen Voorb6.30 ds. Cnossen
Woerden, G< Kerk 9.30 ds.
Hoornstra, Nkennep, 6.30 kand.
Schouten Am<n, RK Kerk zat. 7,
10.
ds. VollenhoviSterdam, RK Kerk
zat. 7, zo. 9 en
ZOETERWOL Herv. Gem. 10 ds.
Bovenberg, Rrken Janskerk zat
7.30, zo. 9.30, C Kerk zat 7, zo. 8 30
en 10, Rijndijk>urg zat. 7, zo. 10,12
