De telex-match
New York-Londen
Brabants "toppaar wint Scheldetoemooi 1 Kom-er-ACHT-er
Diverse vormen in de combinatie
Volksgebruikenop nieuwe
Zwitserse gebruikszegels
KRUISWOORD
1
1
4 i
e:
i
1 m m m n
6
Oplossing
vorige
puzzel
Kom er achter
ZATERDAG 1 OKTOBER 1977
EXTRA
PAGINA 33
Het Scheldetoemooi, parade
paardje van het distrikt Zeeland, is
op formidabele wijze gewonnen
dooi; de Brabantse combinatie Piet
van Besouw met Herman Beert-
huizen. De score van dit paar be
droeg liefst 65r/e (3672 punten bij
een gemiddelde van 2808), waar
mee ze zo'n 250 punten voorbleven
op de rest van het veld, aangevoerd
door Kirchhoff-v.d. Brom (3427) en
mevrouw Van Hellenberg Hubar-
Roosnek (3402). Bondsvoorzitter
Kramer tenslotte legde met Kaiser
beslag op de vierde plaats.
De belangstelling voor dit toernooi
was als altijd enorm maar tradi
tiegetrouw werden slechts 80 paren
tot de Middelburgse Schouwburg
toegelaten en toen dat aantal was
bereikt werd onverbiddelijk nee
verkocht. De deelnemers zijn daar
overigens best gelukkig mee. Reac
tie van eén van hen: „lekkere De winnaars scoorden de zaaltop
ruimte, excellente bediening, ge- op het volgende spel:
slaagd toernooi".
Maar zelfs dit knusse toernooi bleef
niet gevrijwaard van een snel stij
gend aantal arbitragegevallen, een
euvel dat meer en meer bezit lijkt te
nemen van de Nederlandse toer-
nooivelden. Het beeld is altijd weer
hetzelfde. Een speler die lang na
denkt, zijn partner die biedt en een
tegenpartij die vervolgens protes
teert. Het appeals comité, het
hoogste beroepscollege, moest
zelfs 5x in actie komen, tegen vorig
jaar nog geen enkele maal. Het zal
niet eenvoudig zijn om aan dit ir
ritante euvel op één of andere wijze
paal en perk te stellen, maar zeker is
dat iedere maatregel in deze rich
ting door de modale toernooigan-
ger met gejuich zal worden begroet.
9
106
O B 10 98752
'B 10 4
10 5 AH86432
VB 9 84 3 2 C AH5
6 O V 4
♦652 V
V B 7
C? 7
O A H 3
A H 9 8 7 3
Noord gever, noord-zuid kwets
baar. Noord pas, oost (Piet van Be
souw) 2 KI (sterk), Zuid 3 KI, west
(Herman Beerthuizen) 3 Ha, noord
pas, oost 4 Sch, zuid doublet, west 5
Ha, noord doublet en einde.
Misschien had west moeten passen
op 4 Sch, maar 5 Ha bleek een schot
in de roos. Noord startte met Sch 9
en west raapte glunderend alle sla
gen op. Het was overigens een zeer
bijzonder spel, waarop nog een
keer 13 slagen werden gemaakt,
ditmaal door noord-zuid; eor-
prestatie die werd geleverd door
het echtpaar Nije. Aan hun tafel
opende oost met 2 Sch, zuid (Wim
Nije) 3 KI, west pas, noord 3 Ru,
oost 3 Sch, zuid en west pas, waarna
noord de bieding met 4 KI. afsloot.
West startte met Ru 6 en nu ging
oost met twee azen naar bed.
Het meest „normale" biedveloop
deed zich voor aan de tafel waar
Van Hellenberg Hubar-Vergoed de
oost-west plaatsen bezetten: oost 2
Sch, zuid 3 KI, west 3 Ha, noord pas,
oost 4 Ha!, zuid 5 KI, west 5 Ha en
zuid tenslotte doublet. Klaverstart
en precies contract leverde wel
iswaar een goede score op, maar
niet de vette buit waarop oost-west
hadden gehoopt. Niet verwonder
lijk als men weet dat de frequen-
tiestaat liefst 18 scores vertoonde,
variërend van +750 voor noord
zuid tot +890 voor oost-west.
In 1898 had de eerste "ka
belmatch" Engeland-Ame-
rika plaats, die door Enge
land op het nippertje^ met
5 i/2-4 V2 werd gewonnen.
Kortgeleden wonnen de
Amerikanen met 8-4. Men is
nu van plan een dergelijk
evenement ieder jaar of om
de twee jaar te herhalen. Uit
deze niet alledaagse ont
moeting volgen hier een
paar interessante partijen.
In 1898 speelden aan de eerste vier
borden: Blackburne-Pillsbury V2-
V2, Burn-Showalter 0-1, Caro-Barry
0-1 en Atkins-Hymes V2-V2. Door
drie overwinningen aan de laatste
drie borden kon Engeland de zege
veilig stellen.
In de wedstrijd die kortgeleden
werd gespeeld had men behalve
enige "cracks" ook de jeugd opge
steld. Ik zag o.m. Rohde (17 jaar),
Goodman (18), Short (11) en Be
njamin (12) ten tonele verschijnen.
In de eerste partij, die nu volgt, zien
we de oude grootmeester Bisguier
(bekend uit het Wereldschaaktoer
nooi Groningen 1946) het moede
hoofd buigen voor Engeland's
nieuwe "hoop" Nunn.
Pirc-verdediging
>_e4 g7-g6, 2.d2-d4 Lf8-gL 3.
Pbl-c3 d7-d6, 4. Pgl-e2 Pb8-d7, 5.
g2-g3 Ta8-b8
Om de bekende paden te ver
mijden. In feite is de zet tegen een
later b2-b4 gericht.
6.a2-a4 a7-a6,7. a4-a5 c7-c5,8.Lfl-g2
b7-b5, 9.a5xb6 Dd8xb6, 10. Pc3-d5
Db6-a7, Il.c2-c3 e7-e6
Uit het verdere verloop blijkt dat de
witte strategie te traag is geweest.
Maar de partij moet feitelijk nog
beginnen!
Nu heeft wit zorgen met zijn e-pion.
Blijkbaar beviel Bisguier de zet f3
niet, want hij dacht hier lang na.
19.Tdl-d4? Tb8-b5, 20.Pe3-c4
Pc5xe4! 21.f2-f3 Pe4-c5, 22.Td4xd6
P16-d5! 23.Dc2-e2 Tf8-c8, 24.Lcl-f4
Er dreigde Lf8 enz.
24Pd5xf4, 25.g3xf4 La8-d5!
26.Tal-dl Lg7-f8, 27.Td6xd5 e6xd5,
Tdlxdö Pc5-b7! 29.Td5xb5 a6xb5, 1
30.Pa5xb7 b5xc4
Wit gaf het op.
1
Rohde-Goodman
l.e4 g6 2.d4 d6 3.Pc3 Lg7 4.Pf3 Pf6
5.Le2 0-0 6.0-0 Lg4 7.Le3 Pc6 8.Pd2
Le2: 9.De2 e5 10.d5 Pe7 ll.a4 c6
12.dc6: bc6: 13.Pc4 Dc7 14.f4! (Een
'nieuwtje!) 14...Ph5 15.fe5: de5:
16.Tadl Pc8? (Beter Tfd8, al
hoewel wit ook daarna beter staat)
17.Dtt Pb6 18.Pd2! Pd7 19.Pb3 Pb6
20.Pc5 Tad8 21.b3 Pd7 22.Pd3 f5?
(Opent de stelling voor wit, maar
zwart zit om goede zetten verlegen)
23.ef5: Tf5: 24 Dg4 Pf4 'Zu spat",
zou Pachman zeggen) 25.Pe4 Pd3:
26.Td3: Tdf8 27.Tfdl Pb6 28.Pd6!
T5f6 29.Lg5 Tf2 30.De6+ KI18
31.Le7 Zwart overschreed de tijd.
Zijn stelling is hopeloos.
Slotstelling
.Op b.v. 31...Tf8-f4 volgt 32.Pd6-e8
met mataanval. Zo spéélt de jeugd!
Het is stellig instructief ook de
partij tussen Short (11) en Benja
min (12) weer te geven, omdat wij in
I,
I W 2 i
1
i
s
H "i
ii
■Si JS
Short-Benjamin
l.e4 c5 2.d4 e6 3.Pf3 cd4: 4.Pd4: a6
5,c4! Pf6 6.Ld3 Dc7 7.0-0 Le7 8.Khl
0-0 9.f4 d6 10.Pc3 Pbd7 ll.Df3 b6
12.Ld2 Lb7 13.Dh3 Tfe8 14.Tael
Tad 815.Pf3 Pc516.Lc2 Pcd7 17.Lcl
Pf8 18.Ld3 P6d7 19.Dg3 Lf6 20.Pdl
Kh8 21.Pf2 Pc5 (U ziet dat door her
groeperingen beide jonkheren zoe
ken naar zwakke punten in de
vijandelijke stelling. Zij hebben,
ondanks hun jeugd, een goede po-
sitieblik!) 22.Lc2 g6 23.h4 Lg7 24.h5
Pcd7 25.Ld.3 Pc5 26.Lc2 Pcd7
27.Pg5 Kg8 28.Ld3 Pc5 29.Lbl Pcd7
30.b3 Pf6 3l.hg6: hg6: 32.Dh4 P8h7
33.Te3 Pg5: 34.fg5: Pd7 35.Pg4 Kf8
36.Dh7 Pe5 37.Pe5: de5: 38.La3
Te7 39.Le7: (Nog sterker is Tef3!
met onmiddelijke winst. Maar
ja...als je elf bent!) 39...De7: 40.Tef3
Lc641.Dg6: Le842.Dh5Td243.g6f6
44.Tf6: opgegeven van zwart,
daar op ...Lf6: volgt Dh8+ mat. Zie
verder. 44. Df6: 45.Tf6: Lf6:
46.Dh6+ en Dd2: enz. De witspeler
heeft de partij gespeeld in de stijl
van onze stadgenoot John van der
Wiel (Philidor).
Antwoord op vraagstelling
Ik ontving een antwoord op de
vraag: wat is moeilijker schaken of
dammen? (Naar aanleiding van de
ingezonden brief van de heer
Noordijk, 20 aug jl). Een inzender
schreef mij o.m.:
"Dammen is moeilijker, want het
record "blindspel staat op 5 bor
den, en die van het schaken op 50
van Koltanowski".
Daar ik mij distantiëer van een
duidelijke uitspraak (beide spelen
zijn gecompliceerd) wil ik wel me
moreren dat ik vroeger met Wim
Huisman, kampioen van Leiden en
Nederland, 3 partijen dam speelde
(3-0 voor Huisman) en 3 partijen
met hem schaakte (2V2-V2 voor mij),
waarmee men de conclusie kan
maken dat dammen moeilijker is,
gezien de remise die mijn stad
genoot behaalde! Maar ook deze re
sultaten zijn oneigenlijk...mis
schien nooit exact te beantwoor
den!
BISHOP
In het dammen zijn er diverse mo
gelijkheden om tot een combinatie
te komen. Er zijn de direkte vormen
zoals de slagzet in al haar variaties,
ook kent men echter de indirekte:
het gambiet, de "stille" zet (een zet,
die geen enkele direkte dreiging
met zich meebrengt, maar waarop
de tegenstander geen goede tegen
zet meer kan doen), de dwangzet en
de positiecombinatie.
Normaal wordt een "stille" zet wel
als één der moeilijkere vormen be
schouwd. Waarschijnlijk komt dit
omdat ze altijd verrassend, flitsend
en - kateng gevoel teweegbrengend
- zijn. Daarbij komt dat de 1 iteratuur
bijna niets heeft over de "stille" zet
ten. Het is ook iets dat moeilijk in
leerboekjes kan staan, omdat het
totaal afhankelijk is van inzicht en
vooral van creativiteit. Veel meer is
gepubliceerd over het gambiet.
(N.B. Gambiet is niet hetzelfde als
een offer. Een offer is gewoon een
schijf weggeven. Een gambiet is
een schijf weggeven met de bedoe
ling voordeel te behalen.) Dit vindt
zijn reden in het feit dat de klas-
Zwart forceert hier de winst door
de met niets dreigende zet 1. 17-
21! Het geval wil nu dat als wit wil
laten slaan door (21x32)38x27 hij
een schijf verliest door 20-24. In
dien wit sluit met 38-32, wint zwart
door 22-28. Op 23-19 zal de verre
voorpost op de duur verloren gaan.
Rest nog 2. 34-30 21x32, 3. 38x27 en
ook dan heeft zwart een combina-
tietje achter de hand namelijk 3.
16-21,4.27x16 22-27, 5. 31x13 8x50!!
Een niet zo'n gecompliceerd frag
ment, maar het is toch wel een
kwestie van eventjes zien.
sieke behandeling van een partij,
waarin nogal vaak het zg. "offer van
Dussaut" plaatsvindt, vroeger
schering en inslag was. Vandaar de
enorme publicatiehoeveelheid
over offers en gambieten.
De grondvorm van het gambiet is
eigenlijk heel eenvoudig. Men geeft
een schijf weg en kruipt ergens ach
ter of ergens tussen. Bijvoorbeeld
in de cijferstand zwart schijven op:
6,11/14,16,18,19,21,23,24. wit
schijven op: 27,28, 32/35,
37/38,48,50. Wit wint hier door 27-
22(18x27) 35-30(24x35) en 33-29
waarop altijd een winnende door
braak volgt.
Naar mate de partijen minder klas
siek gespeeld werden, kwamen er
ook nieuwe vormen van het gam
biet te voorschijn. Eén van de hoog
tepunten van zo'n nieuwe vorm, is
het geniale werk van de Rus Gal-
kin, die in het begin van de jaren
zestig de bijgaande diagramstelling
in elkaar knutselde. Het geheel in
de diagramstelling ziet er par-
tijachtig uit.
Dat het geen partijstelling is kan
men zien aan de tempi-verhouding.
Wit staat 23 tempi achter en dat is
voor een partijstand onmogelijk.
Galkin had de volgende winst voor
wit bedacht 1. 34-30!! 35x24, 2. 50-
44!!! en wit wint door dubbele drei
ging 44.40,32-28.43-39 en 49x7 of
44-40, 32-27, (of 32-28) 21 of 23x32,
43-38, 48x10 terwijl op 45-50 32-27
(50x31) 36x7 volgt.
Een geweldige winst, waarvan de
gambiet-winstmethode totaal af
wijkt van de conventionele.
Probleem voor dammers
De opgave van de vorige week: wit
speelt en wint is een schitterend
miniatuurtje van de Italiaan Be-
rgamasco. Wit wint als volgt: 1. 47-
42 36:38, 2. 37-31 26:37. 3. 29-24
22x31.4.39-33 38x20,5.25x41 en wit
wint door oppositie. Een prachtig
probleem, dat als hoogtepunten de
slag 25x41 en de 37-31 etc., om de
schijven daar te brengen waar ze
Jm M 3 m
m w> wt
m
J m
II ;j m M
33 m m
fii ÉL I B
1 iM Q I
horen, kent. De slag 25x41 is
trouwens hoogst zeldzaam. Ik kan
me tenminste niet herinneren zo'n
"omhaal" in deze vorm ooit eerder
gezien te hebben.
Voor deze week luidt de opgave:
Zwart speelt en wint. Oplossing in
de rubriek van volgende week.
JOOP BURGERHOUT
ZWITSERLAND - Volksgebrui
ken worden in beeld gebracht op
een serie nieuwe gebruikszegels
die Zwitserland op 28 augustus aan
de loketten verkrijgbaar heeft ge
steld. Achtereenvolgens tonen de
zegels: 5 rappen, het zogenaamde
Sternsingen tijdens de kersttijd in
Bergün (Graubunden); 10 rp., het
Sechslaüten in Zürich, het inluiden
van de lente; 20 rp., het verjagen
van de geesten (Silversterklaüse) in
Herisau: 35 rp., het Sint-Maarten
feest in Sursee; 40 rp., een feest dat
nog altijd wordt gevierd naar aan
leiding van een overwinning die in
1602 in Genève werd behaald; 50
rp., een oudejaarsavondfeest in
Laupen; 70 rp., paasoptochten in
Mendrisio; 80 rp., voorbereiding
van het carnaval in Basel en 90 rap
pen, carnavalsgebruiken in Löt-
schental.
Honderd jaar geleden werd in
Zwitserland de eerste federale fab-
riekswet van kracht. De eerste ze
gel in de tweede bijzondere Zwit
serse serie van dit jaar herinnert
aan dit gebeuren. De zegel ver
scheen op 25 augustus in de waarde
van 20 rappen; verbeeld worden
fabrieksgebouwen en op de voor
grond een werknemer met veilig-
heidshelm.
Het vijfhoekige blauw-witte
schildje van Monumentenzorg dat
we steeds meer op historische
bouwwerken tegenkomen is ook de
blikvanger op de 40 rp.-zegel die als
tweede zegel in de bijzondere reeks
staat genoteerd. Het schildje zit op
een ionisch kapiteel.
De derde en laatste zegel vraagt
aandacht voor de Zwitserse vereni
ging die zich ten doel stelt wandel
gebieden te ontsluiten. In gebieden
waar het veilig is te wandelen heeft
de vereniging bv. al meer dan
45.000 kilometer wandelweg ge
markeerd. Op de zegel die aan deze
organisatie is gewijd - 80 rappen -
het Zwitserse kruis, een wegwijzer
met daarop een vlinder.
ZWEDEN - Behalve het reeds be
sproken postzegelboekje
tien zegels van 75 öre (vijf motie
ven) met daarop wilde vruchten
heeft Zweden op 8 september ook
nog drie gebruikszegels uitgegeven
(waarvan twee van de rol en één in
een boekje), alsmede een lucht
postbrief en een gewone postbrief.
Op de ene rolzegel van 45 öre
(grijszwart) staat een bosuil afge
beeld, terwijl de andere rolzegel in
de waarde van 70 öre (blauw) een
16e-eeuwse kachelplaat laat zien
waarop een smid aan het werk is. In
het postzegelboekje zitten vijf ze
gels (bruin) van 1,40 kroon met
daarop afbeeldingen van pony's die
oorspronkelijk van het Oostzee-ei-
land Gotland komen. Blijven over
te melden de luchtpostbrief van
1,40 kr. en de postbrief van 1,10 kr.;
op beide brieven rechts bovenin
een windwijzer.
BELGIË - Sedert 1969 wordt in
België eens in de twee jaar onder de
titel Europalia een grote kunst
manifestatie gehouden die altijd
voor een groot deel in het teken
staat van het culturele gebeuren in
een van de EEG:landen. Europalia
77 is gewijd aan het kultuurleven in
de Duitse Bondsrepubliek. Ter ge
legenheid van Europalia 77 heeft
België op 19 september een meer-
kleurige zegel van 5 frank uitgege
ven (oplage 4 miljoen) die een grafi
sche voorstelling van het symbool
van deze manifestatie laat zien.
DDR - Met de uitgifte van vijf ze
gels heeft de DDR op 13 september
de aandacht gevestigd op het ver-
keersmuseum in Dresden: 5 pf., de
oudste nog bestaande lok in de
DDR (oplage 4,5 miljoen); 10 pf.,
een tram uit 1896 (15 miljoen); 20
pf., het eerste succesvolle Duitse
motorvliegtuig, 1909 (8 miljoen); 25
pf., een driewielerauto uit 1924 (5
miljoen) en 35 pf., de Königin Ma
ria, het eerste passagiersstoom
schip van Duitsland (2,1 miljoen).
GROENLAND - In 1976 werd door
de post van Groenland een wed
strijd uitgeschreven voor ontwer
pers. Het ontwerp dat op deze wed
strijd de derde prijs verwierf komt
voor op een zegel van 9 kronen
(zwart) die Groenland op 6 sep
tember in roulatie bracht. Het ont
werp toont een oud, door Inuit-es-
kimo's, gesneden masker.
HERO WIT
Kunt u öe acht afwijkingen in. bovenstaande tekeningen vinden?
De juiste oplossing vindt u elder* op.deze pagina.
1
2
3
4
5
7
8
9
10
13
I4-
1b
1
16
23"
Jy
20
21
22
24
30
2b
26
27
28
31
32
33
34
35
3b
37
38
39
40
41
4-2
43
44
45
46
47
48
49
50
62
53
54
55
67
58
59
bO
61
62
63
b4
HORIZONTAAL
1. tapijt
6. rust
11. wijfjesschaap
12. verbinding
14. deel van de hand
16. entstof
18. bleekgeel
19. hoogste punt
21. uitholling in muur
22. register
23. eerwaarde heer
25. muzieknoot
27. sporeplant
28. water in Noord-Brabant
29. loofboom
31. stijfkramp
32. groente
33.luizeèi
35. gast
36. document
37. paard
39. rustteken in psalmen
42. gladde vis
43. verlangen
45. gemeen
46. geloofsovertuiging
47. naaldboom
48. deel van het oor
50. titel
51. lokspijs
52. levende have
54. gesteente
56. plaats in Noord-Holland
57. via
59. reus
60. onderwereld
61. gravure
63. reep
64. beroep
VERTIKAAL
2. mestvocht
3. rivier in Italië
4. het morgenrood
5. telwoord
6. wuit
7. oude vochtmaat
8. den lezer heil
9. spraak
10. verzamelen
13. offerblok
15. sporeplant
17. mededingen
18. roofdier
20. inhoudsmaat
22. strafwerktuig
24. aanwijzend voornaamwoord
26. leeg maken
27. wonder
28. Engels bier
30. man
32. stengel
34. stapel
35. vordering
37. doordraaier
38. vernis
40. jong dier
41. werelddeel
43. vrucht
44. troefkaart
47. waterkering
49. watering
51. jongensnaam
52. roofvogel
53. stekelvarken
55. meisjesnaam
57. jongensnaam
58. bevel
60. stop
62. vaartuig.
De eerste prijs van 10,- werd toe
gekend aan de heer J. Stoppels,
Tomatenstraat 45 te Leiden. De
tweede prijs van 7,50 werd toege
kend aan mevr. L. E. M. Lut-Van
Heugten, Plantsoen 81 te Leiden.
De twee pryzen van 5,- werden
toegekend aan mevr. K. G. Mark-
Mechelse, dr. Hamburgerlaan 23 te
Boskoop en aan mevr. Baart, Pieter
Floriszstraat 21 te Alphen aan den
Ryn.
De prijzen worden de winnaars
toegezonden.
Oplossingen met in de linkerbo
venhoek vermelding „Kruis--
woordraadsel", voor donderdag
zenden aan Redactie Leidsch Dag
blad, Witte Singel 1, Leiden.
uoui j,a;qodi iswdu squi] ]0dsvx6 g
naöap
jam udiu puxaqiaao do 3/njsjajsaaa 1
sioo] xaqui] xoods 9
S?OU3/pfUJS UDD BlllJJdq dJ.dBU0\
uviLL xa^qoaj. paoif,
SiqDdJ. UdULOq
aCqaq D/njs xajqoax
urnu xaqui\ sop 1
