Cultured
verdrag soort
van graadmeter
"Werk voor VN in
Libanon gevaarlijk"
Miss Jaarmarkt
Moedermavo "zit" met
kleine schoolbanken
WW£
ERWTEN-
OOGST
IN VOLLE
GANG
Haagse politieman haakt af:
HOEVE UIT 18e EEUW
IS WEER ALS "NIEUW
DEN HAAG (SP) - Het demissionaire kabinet-Den Uyl heeft besloten de
culturele betrekkingen met ZuidAfrika te „bevriezen". Dat komt niet als 'n
schok. Ip november 1976 werd de opzegging van het akkoord al door
minister Van der Stoel aangekondigd in de Tweede Kamer. Het verdrag zou
tot de papierwaarde (drie velletjes) worden gereduceerd, als er binnen een
jaar geen wijziging zou komen in het starre apartheidsbewind in het land
van Vorst.er.
•-*-
jÉMÉMfew
Balg**
J. ïitgr s4
V- - ■-
AAGTEKERKE-
De agrariërs in de
provincie Zee
land zijn momen
teel druk doende
de oogst binnen
te halen. Op de
foto: landbou
wers bij het op
tassen van erw
ten op de ruiters.
Dat dreigementje heeft - zoals was
te verwachten - niets uitgehaald.
Het stelde weinig voor. Het cul
turele verdrag was in de praktijk'al
jaren nauwelijks meer dan 'n vodje
papier. Maar een formalisering past
in de door een meerderheid van het
parlement ondersteunde politiek
om de morele druk op Zuid-Afrika
te verhogen.
Door
Robert Schouten
De minister heeft woord gehouden.
Omdat het kabinet demissionair is
geworden heeft hij terecht niet
voorgesteld om het akkoord direct
volledig op te zeggen. Voorlopig
zullen er echter geen nieuwe activi
teiten aan worden ontleend en de
lopende activiteiten zullen worden
stopgezet.
Het verdrag werd al in 1951 opge
steld, onder minister Stikker, en la
ter bekrachtigd. Het stond er zo
hoopvol, o.a. in het Afrikaans in:
„Die Nederlandse regering en van
die Unie van Suid-Afrika; begerig
om die vriendskaplike ver-
houdinge wat steeds tussen die
twee volkere bestaan het, te hand
haaf; met die wens om deur middel
van vriendskaplike uitwisseling en
samenwerking tussen hul onder-
skeie lande die kennis en begrip
van sowel die geestelike, intel-
lektuele, artistieke, wetenskaplike,
opvoedkundige en tegniese be-
drijwighede, as van die geskiedenis
en lewenswyse van die ander land
in ruimste mate te bevorder, het be
sluit om vir hierdie doel 'n verdra-
g aan te gaan, enz.".
Daar is, zoals gezegd, weinig van
terecht gekomen. In de zesent
wintig jaar die sinds de opstelling
van het document verstreken is, is
de verhouding met het „broeder
land" Zuid-Afrika verkild. Een
ambtenaar op het ministerie van
CRM zegt dan ook, dat de culturele
samenwerking al jaren op 'n laag
pitje staat. Er waren nog wat uit
wisselingen van studenten. En hij
weet zich te herinneren dat er in het
verre verleden wel eens een ten
toonstelling van het een of ander is
gehouden.
Commissie
Dr. S. W. Ovink, buitengewoon
hoogleraar aan de Amsterdamse
universiteit, maar in hoofdzaak
werkzaam bij een grafisch bedrijf,
kan daar weinig aan toevoegen. Hij
is voorzitter van de Nederlandse
commissie die de regering bij de
uitwerking van het akkoord ter
zijde moest staan. Ovink weet te
vertellen dat er jaarlijks veertien
beursstudenten werden uitgewis
seld en dat er over en weer drie
sprekers werden uitgenodigd. Hij
memoreert verder de uitwisseling
van „cultuurdragers", doch kan
zich helaas geen namen herinne
ren. Het zullen wel hoogleraren zijn
geweest. Enkele jaren geleden zijn
er twee collecties Nederlands zil
ver- en aardewerk geëxposeerd. De
commissie-Ovink is twee jaar gele
den voor 't laatst bijeen geweest.
Het sluiten (of in dit geval',t verbre
ken) van culturele banden is in elk
geval een aardige graadmeter voor
de politieke verhouding tussen
landen onderling.
Geen geld
Daar staat dan tegenover dat de
ontwikkelingen in Portugal en
Spanje „aanleiding gevem na te
gaan in welke mate de betrekkin
gen op de gebieden van onderwijs
en wetenschappen met die landen
kunnen worden verbeterd". De
Deense en Ierse regeringen heb
ben, zo blijkt verder, gevraagd de
culturele samenwerking te inten
siveren.
Helaas, zo wordt ef bij gezegd, is er
weinig financiële ruimte voor het
aangaan van nieuwe verplichtin
gen. De culturele samenwerking
met andere landen is namelijk over
de hele linie op een laag pitje gezet
nu het in ons land economisch niet
zo vofcr de wind gaat. Zelfs de Bel
gen ondervinden dat, want de
voorgenomen oprichting van een
„Nederlands huis" in Brussel gaat
voorlopig niet door. Gelukkig is het
zo dat de cultuurstromen niet uit
sluitend via overheidskanalen lo
pen. Israël is bijvoorbeeld wel erg
blij met het nog vrij verse verdrag
met Nederland op dit gebied, maar
al lang voordat dit werd gesloten
bestond er een prima cultureel con
tact.
JERUZALEM (SP) - Jk wil
mijn leven niet riskeren voor de
Verenigde Naties. Zeker niet
voor iets waarin ik niet geloof.
Het heeft geen zin, ik zie het niet
meer zitten" De 32-jarige
Haagse politieman Riek Wtte
waall spreekt ontmoedigd over
de levensgevaarlijke rol van de
Verenigde Naties temidden van
het strijdgewoel in Libanon:
Anderhalf jaar is hij in het roe
rige zuiden van Libanon als
veiligheidsman verbonden ge
weest aan het hoofdkwartier
van de UNTSO, de VN-organi-
satie die toezichtmoet houden
op naleving van wapen
stilstandsovereenkomsten tus
sen Libanon en Israël.
Van de Haagse gemeentepolitie
waar hij als rechercheur bij de
criminele inlichtingendienst
werkte, heeft Wttewaall drie
jaar buitengewoon verlof ge
kregen om bij de Verenigde Na
ties in dienst te treden, ter be
scherming van VN-eigendom-
men en personen.
In de werkelijkheid van het
Midden-Oosten komt daar heel
wat bij kijken. De nieuwste re
gels bepalen niet alleen dat je
met een vrachtauto moet kun
nen rijden, maar tevens dat je
schuilkelders moet kunnen
bouwen. ,J£r staat niet bij datje
ijskasten en waterboilers in
waarnemingsposten in het
Zuidlibanese grensgebied moet
repareren terwijl de kanonsko
gels over en weer vliegen".
De dagelijkse artilleriebeschie
tingen, overvallen, bedreigin
gen, kapingen en mijnen zijn
Wttewaall uiteindelijk bij zijn
'werk opgebroken. De UNTSO
(United Nations Truce Super
vision Organisation) heeft aan
de Libanese grens meilsrael zes
waarnemingsposten bemand,
die van een centrale post .uit
worden bevoorraad. De mili
taire waarnemers, moeten
vijandelijkheden tussen Israel
en Libanon rapporteren, insla
gen registreren en schade op
nemen. Uit de maandelijkse
rapporten van de UNTSO aan
secretaris generaal Waldheim
van de Verenigde Naties viel de
toenemende Israëlische inmen
ging in de strijd tussen chris
telijke falangisten en Pales-
tijnen in Zuid-Libanon af te le
zen.
In 't donker
Volgens het UNTSO-rapport
heeft Israel in de maand juli
minstens 27 aanvallen op Pales
tijnse en linkse strijdkrachten
hi Zuid-Libanon uitgevoerd.
Israëlische infiltraties zijn
moeilijk waarneembaar, daar
zij meestal 's nachts uitgevoerd
worden en de Israëlische en Li
banese falangisten in het duis
ter haast niet te onderscheiden
zijn.
Het altijd ongewapende VN-
personeel is een makkelijk
doelwit voor de strijdende par
tijen. Nadat er twee collega's op
een mijn waren gereden, heeft
Wttewaall er de brui aan gege
ven en zich niet langer bereid
verklaard zijn leven voor de
VN in de waagschaal te stellen.
„We dachten eerst dat die man
dood was. Het was een ver
schrikkelijk gezicht. We hebben
hem naar de grens gebracht
waar een Israëlische militaire
ambulance gereed stond om
hem naar het ziekenhuis te
brengen. Hij had vier open
botbreuken en zijn rechterhiel
was verbrijzeld. Tot juni volend
jaar zal hij voor operaties en
verdere behandeling in het
ziekenhuis moeten blijven,
voordat er aan zijn revalida
tie kan worden begonnen"
,JDe landmijn was de nacht
daarvoor door de PLO geplant.
Notabene door een Palestijnse
groep die bij ons op de post
woont om ons te beschermen. Ze
wisten dat alleen de Verenigde
Naties deze weg gebruikten voor
de uitvoering van herstel
werkzaamheden. bevoorrading
en aflossing. Arafat heeft ach
teraf de verantwoordelijkheid
op zich genomen en excuse-
s aangeboden".
Kogelvrij vest
Na deze ervaring heeft Wtte-
waall de knoop doorgehakt en
zich naar het VN-hoofdkwartier
in Jeruzalem laten overplaat
sen. Door het toenemende ge
vaar in het Zuidlibanese grens
gebied worstelt de UNTSO nu
met een tekort aan stafleden.
Tot nu toe zijn er onder de VN-
mannen nog geen doden geval
len, maar de enige veiligheid
die de Verenigde Naties 'hun
kunnen bieden, is een helm plu-
s een kogelvrij vest.
Voor de ongewapende VN-
werknemers is het trouwens ook
geen lolletje om geregeld onder
bedreiging van automatische y
geweren beroofd te worden. De
Palestijnse overvallers, soms
slechts dertien of veertien jaar J
oude kinderen, hebben het op
verrekijkers, benzine, geld,\
horloges, transistor-radio's en
andere persoonlijke bezittingen
gemunt. Sinds oktober 1975 zijn
er in Zuid-Libanon bovendien i
meer dan zestig voertuigen van
de Verenigde Naties, gestolen of j A
gekaapt. „Wij weten wel dat ze j V
je niet persoonlijk om zeep wil-
len helpen. Maar de zenuwen
van de Arabische overvallers I
vormen een voortdurend ge
vaar". Onder deze omstan- A
digheden werpen de vertwij- L.:
felde UNTSO-mensen de vraag I J
op of de aanwezigheid van de e<
Verenigde Naties in Zuid-Liba- j
non nog zin heeft. Jn maart
1979 word ik weer rechercheur"H
zegt Hagenaar Wttewaall be- j
slist. Misschien zal het maandag
afgekondigde bestand het leven
in Zuid-Libanon ook voor de i y
werknemers van de Verenigde K
Naties weer dragelijker maken j E
en ziet het geregelde Libanese j
leger weer kans om voor de
veiligheid van zijn UNTSO-
gasten zorg te dragen.
door
Herman van
Amsterdam
Tips voor deze rubriek kunt U elke
morgen tot 10.00 uur aan mij kwijt, tel.
071-144941, toestel 38. U mag ook
schrijvpn.
Meer dan de helft van de in totaal 310 leerlingen aan de
Leidse moeder-mavo (dagopleiding voor volwasse
nen) aan het Noordeinde heeft van conrector Tomas
sen bij de aanvang van het studiejaar wat praktische
tips gekregen over hoe ze de benen onder de school
bank kunnen krijgen, zonder dat die bank los van de
grond komt en op de knieën gaat rusten.
De dagopleiding voor volwassenen
is in Leiden het tweede seizoen
ingegaan. Vorig jaar, toen er nog
maar 140 leerlingen waren, had
men onderdak in het gebouwtje
van de tuinbouwschool in de
Boerhaavelaan. Met alles d'r op
en d'r aan.
De onverwachte toeloop dit jaar
van zoveel nieuwe leerlingen,
noodzaakte de schoolleiding naar
wat anders uit te zien. Uiteinde
lijk werd men het met de ge
meente Leiden eens over de huur
(ongemeubileerd) van de voor
malige basisschool aan het
Noordeinde.
Een gebouw, dat al enige tijd leeg
had gestaan en dat al de eerste
tekenen van aftakeling ver
toonde. Kapotte wc's ge
sneuvelde ramen en dus ook geen
meubilair. Een ongezellig ge
bouw, in vergelijking met wat de
leerlingen vorig jaar hadden.
Tomassen: "Daar moesten we op
korte termijn zien aan te komen.
De gemeente Leiden heeft ons
daarbij voortreffelijk geholpen.
Hoewel ze tot niets verplicht was
Om de titel Miss Jaarmarkt 1977 in de wacht te kunnen slepen lieten
een paar dagen geleden zo'n 500 „brokken en stukken" uit Lisse en
wijde omgeving (16 tot 25 jaar) zich zo gunstig mogelijk op de plaat
zetten door de Lissese fotograaf Mieloo.
Gisteren worstelde een driemans jury zich met genoegen door de
stapels deelneemsters. De uiteindelijke conclusie was dat de titel dit
jaar gaat naar Virgine Kortekaas (foto) uit Lisse, 23 jaar jong en
secretaresse bij een public relations bureau.
Hij adviseerde ze op de stoel te gaan
zitten, de voeten 75 cm uit elkaar
te plaatsen en vervolgens te pro
beren de benen in gestrekte hou
ding onder de schoolbank te
krijgen. En wie daar geen kans
toe zag kreeg het advies dan maar
dwars op de stoel te gaan zitten en
zo de les te volgen.
Ongeschikt
Instructies die hij liever niet had
gegeven, maar die toch op hun
plaats waren omdat in vier van de
in totaal zeven leslokalen het
schoolmeubilair volkomen onge
schikt is voor gebruik door vol
wassenen.
Normaal gesproken moeten die aan
dezelfde tafeltjes en stoelen zit
ten die ook worden gebruikt in de
hoogste klassen van de lagere
school. Op de moeder-mavo moe
ten de meesten zich echter be-'
helpen met meubilair afkomstig
uit de 3e en 4e klassen. Drie och
tenden per week, van kwart voor
negen tot twaalf uur.
Stuk minder
Een brokje ongemak dat door maar
weinigen in dank wordt afgeno
men. "Want", zo lieten mij een
paar leerlingen weten, "juist op
een moeder-mavo is de sfeer en
de entourage erg belangrijk. Als
dat te wensen overlaat wordt de
zin om te studeren een stuk min
der. Dat is nu al te merken".
Er zijn al wat leerlingen geweest die
op het punt hebben gestaan met
hun grieven naar een lid van de
Tweede Kamer te stappen, zodat
deze kwestie van de te kleine
schoolbanken (en nog wat andere
ongemakken) op hoog niveau zou
kunnen aankaarten. Conrector T
Tomassen heeft hen dat uit het De opgeknapte OOevaeTlJ j,n WaTTïlona
hoofd weten te praten.
deed ze ons de toezegging op
Leidse basisscholen op zoek te
zullen gaan naar restanten
schoolmeubilair. En uiteindelijk
hebben we ook voldoende sets
gekregen. Gratis. Maar ja, niet
allemaal de juiste maat. Daar had
ik al een beetje op gerekend, van
daar dat ik al een maand of wat
geleden het ministerie van on
derwijs toestemming heb ge
vraagd honderd grote-leerlin-
gensets te mogen aanschaffen.
Die toestemming hebben we nu
binnen. Als de fabriek op tijd af
levert krijgen we ze volgende
week al binnen. Dan is het pro
bleem de wereld uit".
Klap
"Van de leerlingen had ik wel wat
meer begrip verwacht. Ik vind
het onjuist dat ze zoiets naar bui
ten brengen. Het is eenlclap in het
gezicht voor de gemeentelijke af
deling onderwijs, die er toch alles
aan gedaan heeft om ons te hel
pen, ook al is dat niet voor de
volle honderd procerit gelukt. Je
kan nu eenmaal niet verwachten
voor een dubbeltje op de eerste rij
te zullen zitten".
Naast de aanschaf van passender
meubilair wordt ook nog op an
der vlak aan de school gesleuteld.
Kapotte wc's zijn vervangen,
men heeft nieuwe gordiinen ge-
Sommige "mavo-moeders" in Leiden zitten nu nog veel te krap
in de banken. De schoolleiding hoopt daar gauw verandering in te
kunnen brengen.
plaatst, er zijn handdoeken-au
tomaten besteld en de leerlingen
zelf hebben in de afgelopen
maand de school wat opgefleurd
met meegebrachte planten en
posters.
Een paar jaar geleden leek er weinig eer meer te behalen aan de 18e
eeuwse boerderij aan het begin van de Jan Steenlaan in War
mond, eigendom toen van boer Reeuwi jk. Alleen een rigoureuze
restauratie zou dit stukje oud-Warmond er nog bovenop kunnen
helpen.
De toen in de Dorpsstraat wonende architect Gradus Kamsteeg
nam die uitdaging aan. Hij kocht de boerderij aan het water en
maakte die weer als "nieuw", daarbij wat het uiterlijk betreft,
gebruik makend van de gegevens die hij opdook uit historische
geschriften over Warmond.
Hoewel nog niet helemaal voltooid heeft de architect (zijn kantoor
is nu ondergebracht in de voormalige stal) de hernieuwde
boerderij inmiddels met een open huis weer in bedrijf gesteld.
