„The Hollander"eenmans
krant van
Amerikaanse
Vorster hoopt
rechtervleugel
weer te temmen
m
UurwerkW armondse
toren bijna klaar
p-
AGIN A 4
VARIA
DINSDAG 27 SEPTEMBER 1977
EAST LONDON (DP) - Op het eerste gezicht heeft John
Vorster met zijn vervroegde verkiezingen in Zuid-Afrika
drie oogmerken: hij wil de wereld laten zien dat de blan
ken pal achter hem staan, hij verlangt een duidelijk man
daat van de kiezers om door te gaan met zijn hervor
mingsplannen en nu de oppositie sterk verdeeld is, denkt
hij daarmee grondig te kunnen afrekenen.
De werkelijkheid is anders. Vor-
sters belangrijkste bedoeling is
weer greep te krijgen op de rech
tervleugel van zijn aanhangers.
Rechtse lieden in Vorsters Natio
nale Partij lijken op het punt te
staan aansluiting te zoeken bij de
uiterst rechtse Herstigte Nasionale
Partij (HNP) uit protest tegen ver
zachtingen van het apartheids-
beleid, zoals de onofficiële ophef
fing van de rassenscheiding in en
kele takken van sport.
Treurnicht
De belangrijkste woordvoerder van
de rechtse ontevredenen is dr. An-
dries Treurnicht, de plaatsvervan
gend minister van Bantoe-zaken.
Hij schippert behendig tussen ver
zet tegen verzachting van de apart
heid en een openlijke breuk met de
partij.
Zodra Treurnicht zijn stem verheft
tegen een bepaalde wijziging van
de apartheidspolitiek, meent Vor
sters kroonprins en minister van
binnenlandse zaken Connie Mul
der dat ook hij wat naar rechts moet
zwenken om zijn steun in de pro
vincie - op het platteland van
Transvaal - niet te verspelen.
De plannen van Vorster om de
grondwet te wijzigen gaven daar
weer een goed voorbeeld van. Alle
provinciale congressen van de Na
tionale Partij hechtten er - zij het
niet juichend - hun goedkeuring
aan, maar Treurnicht waarschuwde
dat de kiezers op het platteland
daar geen genoegen mee zouden
willen nemen.
Premier Vorster wil nu met zijn
verkiezingen bewijzen dat de Afri
kaners hem wel degelijk zijn gang
willen laten gaan. Voorts hoopt hij
de „Herstigten" te verpletteren en
Treurnicht te dwingen zich open
lijk achter de regeringsplannen te
stellen.
Met andere woorden: de algemene
verkiezingen zijn niets anders dan
onderlinge touwtrekkerij van de
Afrikaners en het „mandaat voor de
grondwetswijzigingen" is niet
meer dan een argument om de par
tijleden tot discipline te manen.
De andere twee redenen die voor de
verkiezingen worden aangevoerd,
kunnen maar moeilijk serieus wor
den genomen. De blanke kiezers
zijn in het land een kleine minder
heid en het is niet te verwachten dat
de wereld versteld zal staan als de
meerderheid van die minderheid
pal staat achter Vorster. Van de
verdeelde oppositie zal inderdaad
weinig uitgaan, al zal de Nationale
Partij vermoedelijk ook niet veel
winnen. De enige die op flinke
winst rekent is de Progressieve Fe
derale Partij (mogelijk zal zij haar
aantal zetels van 18 nu verdubbe
len), maar dat zal voornamelijk ten
koste van de andere oppositiepar
tijen gaan.
Wat Vorsters plannen voor wijzi
ging van de grondwet betreft, moet
opgemerkt worden dat nu op de
Nationale Partij na iedereen die al
heeft afgewezen als een volstrekt
onvoldoende stap om de ras-
senspanningen in Zuid-Afrika weg
te nemen. Uitvoering van de plan
nen zal het Westen er dan ook niet
van overtuigen, dat Zuid-Afrika
bezig is aan een fundamentele wij
ziging van zijn apartheidsbeleid.
Verrassing
De enige verrassing bij de alge
mene verkiezingen zou nog kunnen
komen van de blanken zelf. De af
gelopen twee weken is er een
duidelijke polarisatie ontstaan tus
sen de blanken onderling naar
aanleiding van de dood van de ge
matigde zwarte leider Steve Biko
tijdens zijn gevangenschap
Als de protesten tegen de dood van
Biko zo indrukwekkend en zo ge
weldloos blijven, is het niet uitge
sloten dat veel blanken hun sym
pathie naar links verleggen en de p-
rogressieven gaan steunen.
Het kostte Alice Drago acht jaar geleden weinig moeite om
aan Nederland te wennen. Het enige dat haar dwars zat was
dat zij verstoken bleef van het landelijke nieuws. De
buitenlandse bladen besteedden daar wel wat aandacht
aan, maar voor de ex-journaliste was dat niet voldoende. Zij
wilde precies weten wat er in het land waarin zij woonde
aan de hand was.
Toen al dacht ze: ,,Er zou een
Engelstalig krantje moeten komen
met uitgebreid Nederlands nieuws.
Ik zou daar eigenlijk iets aan
moeten doen". Maar de kinderen
eisten haar tijd en aandacht Toch
verdween het plannetje nooit
helemaal uit het achterhoofd van
Alice en naarmate haar Nederlands
vorderde nam het vastere vormen
aan. Toen het laatste kind het huis
uittrok kreeg zij de ruimte om er
serieus over na te denken.
Eind februari van dit jaar verscheen
het eerste exemplaar van „The
Hollander" een vier pagina's tellend
krantje dat wekelijks verschijnt met
onder meer landelijk nieuws,
informatie over de Randstad,
consumentenvoorlichting, een
bioscooplijst, t.v.-programma's,
ingezonden brieven en kerkelijk
nieuws „The Hollander": het
eenmansbedrijfje van Alice Dargo.
Zij zorgt voor de nieuwsgaring, het
zetwerk, de lay-out en verstuurt de
kranten. „Ik heb nog nooit in mijn
leven zo hard gewerkt", zucht ze dan
ook.
Van het krantje zijn inmiddels 27
nummers uitgegeven, het telt 250
abonnee's en heeft een oplage van
600 exemplaren. Alice: „Mijn meeste
lezers zitten in Den Haag en
omstreken. Er is veel belangstelling
van ambassademensen. En verder
heb ik abonnee's in onder meer
Rotterdam, Gouda en Amsterdam.
De losse verkoop wordt verspreid
over verschillende hotels. „The
Hollander" is bedoeld voor
buitenlanders die geen Nederlands
lezen en toch willen weten wat er
gebeurt, welke films er draaien en
naar welke t.v.-programma's ze
kunnen kijken Het voorziet echt in
een behoefte", zegt Alice die in de
Verenigde Staten journalistiek
studeerde en medewerkster is van de
„Herald Tribune". Haar laatste „klus"
voor deze Amerikaanse krant was de
val van het kabinet Den Uvl.
Alice Drago, voor zover bekend de
enige journalist die eigen
nieuwsjager, schrijver, zetter en
„bezorger" is, maakt zich een tikje
zorgen over de toekomst van haar
krant. Ze zegt „Na een jaar moet
de oplage toch wel tot 1000 zijn
gestegen. Is dat niet het geval, dan
moet ik het allemaal opnieuw
bekijken".
Of ze ooit nog van plan is terug te
keren naar de V S.? Alice Drago:
„Al jaren roep ik dat ik het jaar
daarop wel naar Amerika zal
teruggaan. Dus niemand neemt dat
Alice Drago doet alles zelf aan The Hollander": nieuwsgaringhet zet
werk, de layout en de verzending van de kranten.
Aan het omvangrijke dossier Pleuntje van
Poelgeest gaat een hoofdstuk worden toege
voegd, nu zij in beroep is gegaan tegen de
uitspraak in het rechtsgeding dat heeft ge
diend voor de Haagse arrondissements
rechtbank.
Daarin eiste zij van de ge
meente Noordwijkerhout
een schadevergoeding van
20.000 gulden, herstel in oude
toestand van haar voorma
lige woning of een bedrag
van 100.000 gulden indien de
gemeente in gebreke zou
blijven.
De afwijzing is de reden voor
Pleuntje van Poelgeest het
hoger op te zoeken. Volgende
maand is haar zaak in behan
deling voor het Haagse ge
rechtshof.
Uitzichtloos
Wellicht dat er dan definitief
een punt kan worden gezet
achter een zaak die zich al
bijna twintig jaar
voortsleept Af en toe met
oplossing in zicht
volgende moment weer uit-
zichtlozer dan ooit tevoren
Centraal in die kleine tragedie
staan de gemeente Noordwij
kerhout en Pleuntje van
Poelgeest, een Amsterdamse
van geboorte, destijds onaan
gekondigd haar intrek nam in
een onbewoonbaar verklaard
arbeidershuisje in een stuk
bollenland nabij De Zilk.
Daar leidde ze van meet af aan
een kluizenaarsbestaan, zich
fel verwerend tegen de po
gingen die werden onder-
nome haar uit dat huisje te
krijgen. Ze woonde daar niet
alleen maar was altijd verze
kerd van het gezelschap van
tientallen katten en honden,
hoofdzakelijk halfverwil-
derde exemplaren
In het krot hadden die vrij spel
Aten er, sliepen er. deden hun
behoefte. Op of onder het
schaarse meubilair, op de
vloeren, in Pleuntjes bed, net
waar dat uitkwam.
De ramen gingen stuk, de ko
zijnen rotten weg en in
schamperend: dak kwamen
grote gaten. Maar van wijken
wilde ze niet weten. Tot ze op
een dag in het huisje een val
maakte en ze in een zieken
huis moest worden opgeno-
In de woning werd toen de ba
lans van zoveel jaren tussen
dieren leven opgemaakt. Met
modder, krantenpapier en
uitwerpselenaangekoekte
vloeren, een stervende kat,
twintig honden en katten die
zó ziek en ondervoed waren
dat ter plaatse moesten wor
den afgemaakt, op de zolder
van de een dode hond waar
van de staat van ontbinding
al zover het gevorderd dat er
alleen nog maar een skelet
resteerde.
A-selectie het ziekenhuis te
kende Pleuntje van
Poelgeest een verklaring
waarin ze alles nog in leven
gebleven dieren overdroeg
aan de dierenbescherming.
Ze ging ook akkoord met de
haar aangeboden vervang
ende huisvesting, een "luxe"
bouwkeet (kosten 10.000
gulden), vlakbij de vuilnis
belt van Noordwijkerhout.
Een paleisje in vergelijking
met wat ze had.
Toen ze in het ziekenhuis lag
brandde haar huisje in het
bollenland af, vlak nadat de
ontsmettingsdienst er uit
gebreid had huisgehouden.
Pleuntje geloofde niet in
toeval en eiste een onder
zoek.
Ze wilde opeens ook haar die
ren terug en stond er op dat
"haar" huisje, eigendom van
een bollenkweker, weer ter
plaatse zou worden opge
bouwd. Ze maakte er een
rechtzaak van.
Ondertussen had ze, na uit het
ziekenhuis te zijn ontslagen,
haar intrek genomen in Lei
den. Eerst bij een familielid
en later streek ze neer in een
slooppand aan het Noord-
einde, waar ze nu nog ge
brekkig onderdak heeft.
Niet bewezen
Haar vordering heeft bij de ar
rondissementsrechtbank
geen gehoor gevonden, om
dat uit het onderzoek zou
zijn gebleken dat de ge
meente Noordwijkerhout in
de behandeling van haar
zaak op generlei wijze buiten
het boekje zou zijn gegaan.
Sterker nog: de gemeente zou
uit menselijke overwegin
gen veel meer ten gunste van
Pleuntje hebben gedaan dan
dan volgens de letter der wet
was verplicht.
Ook werd niet bewezen geacht
dat de brand in het huisje zou
zijn aangestoken. De rijkspo
litie van Noordwijkerhout,
nauw betrokken geweest bij
het onderzoek in het ver
vuilde huisje, gaat vrijuit, zo
is uit Oranjebegeleider von
nis van de rechtbank te le-
Zoeterwoudenaar Elderhorst in zijn werkplaats bezig met de
opknapbeurt van het Warmondse torenuurwerk
zegt hij", de gemeente
Noordwijkerhout ploegge
noot in deze totaal geen ver
wijt worden gemaakt. Ze
heeft er alles aan gedaan om
dat vrouwtje een betere
huisvesting te bezorgen".
"Er wordt in Nederland nogal
eens over geklaagd dat de
burger er in de rechtspraak
vaak maar bekaaid afkomt.
Nou, dan bewijst dit geval
het tegendeel. Ze krijgt het
volle pond, zelfs in een zaak
waarin ze zwak staat.
Maar of het helpt, ik geloof er
niks van. Wat ik wel weet is
dat de kosten van het proces
en van de pro deo advocaat
uiteindelijk weer ten laste
komen van de belastingbeta
ler", zegt mr. Spey.
De beide advocaten (voor
Pleuntje van Poelgeest treedt
de Leidse advocaat Han-
nivoort op) gaan, zoals ge
bruikelijk, nu eerst een
schriftelijk "debat" met el
kaar aan. En indien nodig
zullen ze hun het standpunt
voor het gerechtshof ook
mondeling komen toelichten.
Waarna er recht zal worden
gesproken.
In oktober, zo verwacht Zoeterwoudenaar Elderhorst, kan in de
oude toren van Warmond, weer het uurwerk worden geplaatst dat
er een paar jaar-geleden bij de aanvang van de torenrestauratie is
uitgehaald.
De opknapbeurt heeft hij bijna voltooid. Het uurwerk had er in feite
al in kunnen zitten, tenminste als Elderhorst van het begin af aan
de klokrestauratie in handen zou zijn gegeven.
Nu heeft eerst de Warmondse oudheidkundige vereniging Wamelda
een poging ondernomen maar die liep op een falikante mislukking
De "deskundige' van de vereniging behandelde het raderwerk met
een zuurbad, om zodoende een roestlaag te kunnen verwijderen.
Helaas het zuur bleek op het (poreuze) smeedijzer dusdanig te
reageren dat door een naderhand opgebrachte afdeklaag, vocht
naar buiten kwam.
Tandwielen
Aan Elderhorst toen de opdracht om te redden wat er aan te redden
viel.
Alle tandwielen en losse onderdelen van het uurwerk behandelde hij
eerst met een zoutbad en in een tweede fase met gewoon regenwa
ter, waarbij een volle regenton naast zijn huis goed van pas kwam.
De laag loodmenie en aflak die hij er nu op heeft gebracht, blijft wel
zitten.
Het uurwerk uit de Warmondse kerktoren dateert uit de late midde
leeuwen.
Tips voor deze rubriek kunt U elke
morgen tot 10.00 uur aan mij kwijt, tel.
071-144941, toestel 38. U mag ook
schrijven.
Pleuntje van Poelgeest woont nu in een Leids slooppand. Weer temidden van tal
van katten.
"Geen verwijt"
Pleuntje van Poelgeest, kort in
de zestig, heeft de strijd nog
niet willen opgeven en ver
wacht dat haar zaak in hoger
beroep wel kans van slagen
maakt. Maar de Leidse ad
vocaat mr. Sprey, optredend
als belangen behartiger van
de gemeente Noordwijker
hout, ziet er voor haar geen
positief resultaat uit rollen.
"Juridisch beschouwd heeft ze
geen been om op te staan",
