Kruiswoord
Noorwegen herdenkt schilders
Nona Gaprin-
daschwili
speelt als
een man...
-fE3Zl«S-
Kromhout
is er
dit jaar
niet bij
Kom-er-ACHT-
Oplossing
vorige
puzzel
Spel van jaar 1976
voor Harold Ogust
Kom er achter
ZATERDAG 24 SEPTEMBER 1977
PAGINA 29
Eén van de dammers, die ik niet
op de deelnemerslijst van het
persoonlijk damkampioen
schap van het Leidse district
zag staan, is de Rijnsburger Ri-
nus Kromhout, die vanaf 1967
onafgebroken deelnam, eerst
als jeugdspeler, later bij de se
nioren. Bij nadere informatie
bleek een auto-ongeluk de oor
zaak van zijn afwezigheid te
zijn. Beterschap, Rinusü
Van Rinus een partij uit het vo
rig jaar gespeelde toernooi. Ri
nus hanteert de zwarte schijven
en we beginnen bij de 27-ste zet
(zie diagram).
Ogenschijnlijk lijkt de stand in
evenwicht te zijn, maar dat is
niet zo, daar wit veel meer for-
matie-opbouwmogelijkheden
heeft. Hij bouwt achtereenvol
gens de volgende "staarten" op:
a. 42-38-33; b. 44-39-33; c. 43-38-
32. Vooral de eerste twee zijn
oersterk. 27. 40-34 2-8; 28. 36-31
7-12; 29. 49-44 14-20; 30. 25x14
9x20; 31. 47-42 13-19; 32. 45-40!!
8-13 (dreigt dan door 24-30,
18x29,13-19enl2-18);33.33-29!!
Een prachtige zet, die zwart op
het randje van de nederlaag
brengt. Wit forceert met deze
zet het spel. Hij dwingt of wel
een omsingeling of wel een
aanval af. Werkelijk heel mooi
gespeeld! 33. 24x33: 34. 38x29
19-23 (op 19-24 dan de aanval
met 29-23), 35. 31-27 11-16; 36.
43-38 6-1 lü Geniaal gevonden
van Kromhout. Wit dreigde
simpelweg het hele witte cen
trum te verpulveren in een ver-'
stikkende omarming. Er zou nu
op het plan 40-35-30-24 heel
simpel een dam volgen (23-28,
20-24).
Op 42-37 komt niet 17-22 i.v.m.
29-24, maar speelt zwart etn
tempozet en later 17-22, waarna
ervan wits opzet niets terecht is
gekomen. Tenslotte op 38-33
komt 20-24 en 23-28. Maar wit
heeft nog één pijl op zijn boog:
37. 39-33!! Het leek of ook deze
zet verboden was, maar het is in
wezen een grandioze lokzet:
(20-24) 29x20 (23-29) 33x24!!
(13-19) 24x22 (17x48) 20-15! Hier
volgt de tegencombinatie.
(48x30) 44-39 (30x21) 26x6 (3-9
gedwongen) 6-1 (9-13)1x9(4x13)
15-10 en wit zal snel gaan win
nen. Een prachtig moment. Na
39-33 volgde 20-25 (dreigt 25-30)
dus 40-35, waarna dóór 25-30
(34x25) etc. vrij snel de remise
tot stand kwam. Een fantastisch
gespeeld partijgedeelte.
m
m
m
H 9
'o
'Q
m
Q
3 0
0
Het vraagstuk van de vorige
week is afkomstig uit een partij
tussen de Twentenaren H.
Bloesma (wit), een zeer bekend
problemist, en E. Kamst. Wit
won hier op een verbluffend
verrassende wijze door een
dubbel gambiet. 1. 33-29 24x31
(meerslag); 2. 34-29 23x21 (al
weer meerslag); 3. 36x16 en
zwart zit met twee schijven
meer in de vernieling, want de
twee klaverblaadjes (6,7,11 -13,
14, 19) staan dermate zwak op
gesteld dat opgeven wel het
enige middel is om aan een nog
grotere vernedering te ontko
men. Zwart gaf dan ook op.
Als opgave voor deze week wit
speelt en wint. Oplossing in de
volgende rubriek
JOOP BURGERHOUT
De prijs voor het "Spel van het jaar
1976" is toegekend aan Harold
Ogust. Hij speelde het spel tijdens
een robberpartij en het werd voor
de prijs voorgedragen door Charles
Goren.
HV A97532
P AVI04 75
O AB987 O, 105
Hk V7 «ft A82
U bent west, Uw partner oost. U
opent 1 Ru, oost 1 Sch, west 2 Ha,
oost 2 Sch, west 2 SA en oost besluit
de bieding met 3 SA. Noord start
met KI 4 die U laat doorlopen naar
de hand. Zuid speelt de boer, U
neemt met de vrouw. Hoe verder?
We geven het woord aan Mr.
Bridge: Een goede verzekeringsa
gent moet in staat worden geacht
een klant te overtuigen van het nut
van het betalen van een bescheiden
premie om een zeker risico te dek
ken. West was best bereid een der
gelijke premie te betalen. Hij telde
zijn slagen en kon zien dat als de
schoppen zouden lopen er 10 sla
gen waren. Wel, als U 10 slagen ziet
en U hebt er maar 9 nodig dan kunt
U overwegen er één op te offeren.
Zeker als dat Uw kansen vergroot
het contract te maken. Ziet U hoe?
Als U eerst Sch H V incasseert en
dan gaat denken is het te laat. U
hebt maar én entree op tafel en U
zult de schoppens niet kunnen in
casseren als de kleur 4-1 is ver
deeld. U zult Uw slagen dan ergens
anders vandaan moeten halen. Uit
de ruitenkleur b.v.
Ogust bedacht dat allemaal vooruit.
Hij nam KI V en speelde Sch H en
Sch V die hij overnam met het
aas. Zouden de schoppens 3-2 zit
ten dan kon hij nu rustig een slag
afgeven en met KI A nog als entree
de resterende schoppens maken.
Hij zou alleen maar een slag minder
maken. Zouden de schoppens
evenwel 4-1 zitten dan kon hij over
schakelen op ruiten en deze kleur
aanspelen van de goede kant, van
tafel. Beginnen met Ru 10 en deze
uit laten lopen, snijdend op één van
de twee hoge honneurs en later (na
KI A) weer ruiten, nogmaals snij
dend. Een speelwijze die wint met
verdeelde ruitenhonneurs en met
niet meer dan een drlekaarf bij
zuid. Deze manoeuvre bleek nodig,
want dit was de uitleg:
B10B4
9
O H62
•f. Hl0643
<k HV A97532
AVI04 75
O AB987 O 105
V7 A82
6
O HB8632
O V43
B95
Ogust maakte twee slagen in kla
ver, twee in schoppen, vier in ruiten
en één in harten en daarmee zijn
contract, waarbij hij het geluk had
dat Goren als toeschouwer aanwe
zig was, want anders was deze ge
niale aanpak misschien nooit in de
publiciteit gekomen.
TON SCHIPPERHEYN
Wanneer men een aantal schaaktijdschriften van recente
datum doorkruist komt men regelmatig partijen tegen die
de bijzondere aandacht trekken. Men noemt deze duels
"opvallende" of in het schaakjargon "diabolische" gevech
ten, omdat op een intrigerende wijze de geest zegeviert over
de materie. Wij zullen enkele van deze, niet alledaagse
schermutselingen, wat nader bekijken.
In de eerste partij zien we in een
Siciliaan de zet 3.Lb5+ op het bord
verschijnen, een variant die de
laatste tijd veelvuldig wordt toege
past.
Enkele maanden geleden heb ik
een uitvoerig artikel gewijd aan
deze z.g. "Rossolimo-verdediging",
zodat u thans op bekend terrein
vertoeft. Zelf heb ik de variant met
succes in vroegere toernooien rond
1950 in Maastricht, Antwerpen en
Leiden toegepast. Mijn voorkeur
ging in hoofdzaak uit naar de "Ma-
roczy-opbouw", t.w. 5.c2-c4, waar
door zowel b7-b5 als d7-d5 wordt
ontzenuwd.
Andere mogelijkheden zijn 3. Pd7
en 3...Pc6. Aan de tekstzet geeft
men gewoonlijk de voorkeur.
Euwe geeft aan 5...Dg4 6.0-0 De4:
7.d4 en wit heeft een voorsprong in
ontwikkeling.
6. Pbl-c3 g7-g6, 7. d2-d4 c5xd4, 8.
Pf3xd4 Lf8-g7, 9. Lcl-e3 Pg8-h6,10.
f2-f3 f7-f5, 11. Ddl-d2 Ph6-f7, 12.
e4xf5 g6xf5, 13. f3-f4
13Lg7xd4?! 14. Le3xd4
Dd7-e6+, 15. Kel-dl Th8-g8, 16.
Pc3-d5 Ke8-d7.
Eerste merkwaardige kenmerk:
beide koningen staan in het mid
den van het bord en kunnen dus
niet meer rokeren. De vraag is: wie
staat het veiligst?
17. Thl-el De6-g6, 18. g2-g3 Ta8-e8,
19. Ld4-c3 Pf7-d8.
Zwart wil het witte paard op d5
verdrijven of ruilen, maar deze tak-
tiek duurt te lang.
20. b2-b4: Pd8-e6, 21. Kdl-c2
Dg6-f7, 22. Tal-dl Pe6-c7, 23. b4-b5
Pc6-d8, 24. Pd5xe7ü
En dat is het bijzondere van deze
partij: zwart gaf op! Hort gaf later
de volgende zegenrijke afwikke
ling aan: 24. ...Pb5: 25. Pg8: Pa3
26. Kb3 Pc4: 27. Dd5 Dd5: 28. Pf6+
Kc6, 29. Pd5: Tel: 30. Pb4 en
zovoort.
Schidkow-Gutman
1. e4 c5, 2. Pf3 d6, 3. Lb5+ Ld7, 4.
Ld7: Dd7: 5. c4 Pc6, 6. d4 De6?
(Dolzinnig!) 7. 0-0! Dc4: 8. b3 Da6, 9.
Pc3 cd4: 10. Pd4: Pf6, 11. Lg5 Da5,
12. Lf6: gf6: 13. Pd5 Dd8, 14. Tel!
Tc8 (Op e6 komt zeer fraai 15. Tc6:
15.1)d3! Lh6,16. f4 e6,17. Db5! ed5:
iP.. cd5: Db6 (Na a6 komt 19.
Tfel Kf8, 20. Db7: Pe7, 21. De7:
Ook opmerkelijk!), 19. Tfel+ KfB,
20. Db6: ab6: 21. dc6: bc6: 22. g3ü
En na deze "stille zet" gaf zwart het
op. Waarom? zult u zeggen! Omdat
zeer stark Pf5 dreigt (behalve ne
men op c6) en zowel Lh6 als Th8
buiten spel worden gezet. De slot
stelling is een diagram waard.
Eindstelling
d e f g h
De wereldkampioene Nona Gap-
rindaschwili (USSR) gaat steeds
sterker spelen en schijnt voor de
Nona Gaprindaschwili
heren grootmeesters reeds een
struikelblok te zijn. Zij nam met
enige landgenoten deel aan een
toernooi in Lone Pine (USA) en
wist tot veler verrassing een ge
deelde eerste prijs te behalen! Deze
bedroeg 10.000 dollar. Zij won van
de grootmeesters Lein, Schamko-
witsch en Tarjan, van de IM's
Biyiasas, Peters en Martinowsky,
remiseerde met Sahovic en verloor
van Panno en Lombardy.
De nu volgende opvallende partij is
uit genoemd toernooi.
Spaans
I. e'4 e5, 2. Pf3 Pc6, 3. Lb5 a6, 4. La4
d6,5. Lc6: bc6:6. d4 f6,7. Le3 Pe7,
8. Pc3 Pg6 (Deze stelling ontstond
ook in de partij Spasski-Westeri-
nen, 1973), 9. Dd2 Le7,10.0-0-0 Ld7,
II. h4 h5, 12. TdglDb8, 13. d5 c5,
14. Pel Db7, 15. g4! (Deze opmars
hing al lang in de lucht. Nu volgt
op...Lg4: gewoon f3 met stuk
winst), 15. ...hg4:, 16. h5 Pf8, 17. f3
g5,18. fg4: Tb8,19. b3 a5,20. Pd3 a4.
21. Pb2 ab3:, 22. cb3: Lc8, 23. Th2
Db4, 24. Kc2 Pd7, 25. Dd3 Ta8, 26.
Pb5 Ta2:, 27. Ld2 c4! (tylaar ook de
zwartspeler geeft goed partij. Uit
het verdere verloop blijkt echter
dat de "Weltmeisterin" de nu vol
gende afwikkeling zeer juist heeft
berekend)
28. Lb4: cd3: 29. Kbl Tb2:+, 30.
Kb2: Kd8, 31. Pa7! Lb7, 32. Kc3 fo,
33. gf5: Pf6, 34. Kd3: Ph5:, 35. Ke3
Kd7,36. Tghl Ta8,37. Th5: Ta7:38.
Th7 Ke8, 39. Th8+ Lf8, 40. Thl-h7
Ta6, 41. f6! Tb6, 42. Te7 en zwart
gaf op.
Hij gaat mat.
Nona behaalde in Lone Pine haar
eerste (Mannen)-Grootmeester-
norm en is momenteel de enige
vrouw die dit resultaat behaalde! In
een interview met de "Washington
Star" zei zij o.m. dat het toernooi te
Lone Pine haar grootste succes
was. Eerder werd zij gedeeld ze
vende in de meestergroep van het
IBM-toernooi en derde in Polen,
vóór o.a. grootmeester Jan Smej-
kal.
Zij is echter wel van mening dat het
weinig dames zal gelukken een
enigszins gelijke tred met de heren
in toernooiverband te houden, daar
de concentratie en fysieke konditie
by vrouwen sterk in de minderheid
Waarvan akte!
BELGIET - Om zo veel mogelijk
emissies aan bod te laten komen
van die landen die we in deze rub
riek plegen te bespreken zullen we
deze week kort zijn. We beginnen
met België. Ter gelegenheid van
het wereldcongres van de Inter
national Federation of Library As
sociations and Institutions, van 5
tot 10 september in Brussel gehou
den, verscheen in België op 5 sep
tember een zegel van 10 frank (op
lage 2V2 miljoen) met daarop een
fragment uit het schilderij "Het
Lam Gods" van de gebroeders Van
Eyck.
Verder heeft de Belgische Regie op
12 september vier bijzondere sport-
zegels zonder toeslag uitgegeven
gewijd aan het 50-jarig bestaan van
de Arbeiders turn- en sportcentrale
(4,50 fr., oplage 6 miljoen); aan de
revalidatie door sport van minder-
validen (6,50 fr., 10 miljoen); aan de
Europese kampioenschappen bas
ketbal die in Oostende en Luik
worden gehouden (10 fr., 2,5 mil
joen) en aan de strijd om de eerste
intercontinentale hockeybeker in
Rome (14 fr., 3 miljoen).
DDR - Met een herdenkingsvelletje
waarin twee zegels (20 en 35 pf.),
gescheiden door een tussenvel met
tekst heeft de DDR op 6 september
de Sowjetrussische staatsman Fe-
liks Edjnundowitsch Dzierzynski
die 100 jaar geleden werd geboren
(1877-1926). Oplage van het velletje:
2,8 miljoen.
DENEMARKEN - Oude ambach
ten is het motief van een serie van
drie zegels die Denemarken op 22
september uitgaf. Waarden, kleu
ren en afbeeldingen zijn: 80 öre,
bruin, twee hamers en twee hoefij
zers; 1,00 kroon, rood, een schaaf
waaruit een krul komt, een beitel en
een winkelhaak en 1,30 kroon,
blauw, een troffel, een witkwast en
een duimstok.
FAROER-EILANDEN - De pos
terijen van de Deense Faroer-eilan-
den, die vorig jaar 1 april onafhan
kelijk zijn geworden komen op 29
september met de tweede emissie
van dit jaar, een serie bestaande uit
drie zegels waarop vogels staan af
gebeeld: 70 öre, een (gewone) snip;
180 öre, een scholekster en 250 öre,
een wulp.
GRIEKENLAND - Met de uitgifte
van twee zegels heeft Griekenland
op 10 september aartsbisschop
Makarios, de onlangs overleden
president van Cyprus herdacht.
Een zegel van 4 drachmen (oplage
3,8 miljoen) toont een portret van
Makarios en op een 7 dr.-zegel (1,2
miljoen) een kaart van Cyprus met
links bovenin een portret van de
overleden president.
Verder kwam Griekenland op 22
september met zes zegels waarop
19e-eeuwse gebouwen voorkomen
in neo-helleense architectuur. Het
oude hoofdpostkantoor van
Athene wordt op een zegel van 0,50
drachmen in beeld gebracht. Van
deze zegel zijn niet minder dan 100
miljoen stuks aangemaakt. Waar
den, afbeeldingen en oplagen van
de overige zegels zijn: 1,00 dr., het
blindeninstituut van Tessaloniki (9
miljoen); 1,50 dr., het raadhuis van
Syros (13 miljoen); 2,00 dr., de
Griekse nationale bank in Piraus
(9,5 miljoen); 5,00 dr., het Byzan
tijnse museum in Athene (10 mil
joen) en 50,00 dr., het volkstheater
in Patras (1 miljoen).
NOORWEGEN - Voor de derde
keer sedert 1974 komt Noorwegen
met twee zegels die zijn gewijd aan
de klassieken uit de Noorse
schilderkunst.
De zegels die op 7 oktober in roula
tie zullen worden gebracht beste
den aandacht aan werken van H.
Egedius (1877-1899) en A. Cappelen
(1827-1852). Het schilderij Lor-
dagskveld van Egedius is vast
gelegd op een zegel van 125 öre
(oplage 9 miljoen). Op dit schilderij
zien we twee mannen, druk in ge
sprek, door een landschap lopen.
Het schilderij Skogljern 1 nedre
Telemark van Cappelen, dat op de
zegel van 180 öre (oplage 2,5 mil
joen) voorkomt is een puur land-
schapswerk.
De eerste Noorse schilderijenze
gels in dit genre verschenen op 21
mei 1974 in de waarden 100 en 140
öre. Vorig jaar 8 oktober kwam de
tweede set uit, 125 en 140 öre.
HERO WIT
Kunt u de acht afwijkingen in bovenstaande tekeningen vinden?
De juiste oplossing vindt u elders op.deze pagina.
HORIZONTAAL
1. peulvrucht
5. plaats in Gelderland
8. kippeziekte
12. geestelijke
16. emeritus
18. voorzetsel
19. eikeschors
21. grond om boerderij
24. meisjesnaam
25. muzieknoot
26. oveijas
27. kier
28. gram
stilte
bevel
persoonlijk voornaam woord
jongensnaam
loot
Noorse godheid
De eerste prijs van 10.--werd toe
gekend aan Zr. Hanneke Willemse,
Schaepmanlaan 26 te Hillegom. De
tweede prijs van 7.50 werd toe
gekend aan mevr. N. Tuijl-Rietveld,
Fakkelgras 24 te Leiden. De twee
prijzen van 5.-- werden toege
kend aan de heer J. v.d. Meide, Pr
Hendrikstraat 16 te Bodegraven er
aan de heer W. Oorschot, Jacht
slotpad 6 te Leiderdorp.
De prijzen worden de
toegezonden.
Oplossingen met in de linkerbo
venhoek vermelding "Kruis
woordraadsel" vóór donderdag
zenden aan Redactie Leidsch Dag
blad, Witte Singel 1, Leiden.
•jinj aSe^a ;seeu squq aftseq g
ueui jajipaj jous
iseq ^ucquaAoq 9
uiaojq jaquq ajsrapuo g
ueui jajipaj uba j39uia t>
jodiuaojq
iseq douqrnap jaquq z
japuos^qaaj OOQI -PlfP 'U
40. bewoner van Denemarken
41. persoonlijk
42. lusthof
43. bijwoord
45. speelgoed
46. optelling
48. loofboom
49. persoonlijk voornaamwoord
50. indien
52. spil
53. persoonlijk voornaamwoord
54. groente
55. vrouwelijk zoogdier
56. bergplaats
58. tijdperk
59. grap
61. dunne houten staaf
62. maanstand
67. inhoudsmaat
68. direct
74. slaapziekte
75. roem
76. koraaleiland
VERTIKAAL
2. voorzetsel
3. wijfjesschaap
4. anonymus
5. water in Friesland
7. landbouwwerktuig
8. symbool voor Selenium
9. kuur
10. ondernemingsraad
11. bereide dierehuid
13. vaartuig
14. achter
15. naaldboom
17. kunstwerk
18. niet te genezen
20. grondsoort
21. vordering
22. broeder
23. rit
31. platte steen
33. lofzang
34. loot
35. kort ogenblik
36. meisjesnaam
37. water in Utrecht
39. gewicht
45. mondwater
47. voorheen
50. bergweide
51. vruchtennat
53. groot water
57. niemand uitgezonderd
60. regel
63. water in Duitsland
64. kippeprodukt
65. oude lengtemaat
66. bindweefselontsteking
68. militair
69. moeder
70. lidwoord
71. daar
72. muzieknoot
73. boksterm
