„Eerst dachten
we dat het een
vij fling werd
Onderwijs volwassenen in
zeeheldenbuurt slaat aan
ven
Afscheid ds Carlier
Prof. Bennebroek Gravenhorst:
Werkmans Wilskracht 75 jaar
MAANDAG 19 SEPTEMHER 1977
LEIDEN
VIEL
TEGEN
LEIDEN - Zondagavond tegen
zessen. De Leidato is afgelopen,
alle standhouders houden op
ruiming. "Nog een pak maca
roni meenemen? Vijf betalen,
tien meenemen."
Ruim een uur later, van de
Leidato is niets meer over,
ameublementen staan op de
stoep, tweehonderd jaar fiets-
geschiedenis in een hoek, klaar
om weer naar Duitsland te wor
den getransporteerd. Vloerbe
dekking is van de grond gelicht,
planten en struiken uit de aarde
gerukt, het is een complete
chaos. In het restaurant zit het
Leidatobestuur, de plannen
voor volgend jaar zijn alweer
gemaakt. De kassa's zijn geteld.
De Leidato trok dit jaar 59.633
bezoekers. Vorig jaar waren het
er ongeveer 65.000. Het verschil
is duidelijk. J. van Zijp: "Er
moet meer leven in de stands
komen, zon keuken bijvoor
beeld (en hij wijst op de eerste
de beste stand) is erg mooi,
maar volgend jaar moeten de
mensen bijvoorbeeld kunnen
zien hoe een keuken gebouwd
wordt." En: "Op het plein hier
vóór zou ook iets levendigs
moeten komen, een Oudhol
landse markt ofzo."
De Leidato die van alle franje
rondom het zakelijke afwilde
omdat de mensen voor de zaken
moeten komen en niet voor de
pret, die Leidato gaat nu toch
weer meer terug naar een bra
deriesfeer, zoals Van Zijp het
noemde.
MARGA WUIS
(Vervolg van pagina 1)
LEIDEN - "Van het moment af dat we de vrouw hadden opgenomen - nu
veertien weken geleden - dachten we: het wordt een vijfling. Dat hadden
we aanvankelijk ook vastgesteld door meting via geluidsgolven. Maar pas
kort geleden kwamen we tot de ontdekking dat het een zesling was. Dat was
ook voor ons een volkomen verrassing."
LEIDEN - LPV - "De Snelvlieger"
hield een vlucht met 228 duiven
vanaf Soignies. De uitslag was: 1.6.
M. de Lange en Zn., 2. F. Compier,
3. F. Jansen, 4. A. Bink, 5, 10. J. De
gen en Zn., 7, 9. Comb. Montanje, 8.
A. Compier. Verder werd met 217
duiven gevlogen vanaf St. Ghislain:
1,3,5,8,10. M. de Lange en Zn., 2,9.
Comb. Montanje, 4. F. Compier, 6,
7. J. Denen en Zn.
Prof. dr. Jan Bennebroek Graven-
horst (46) leidde samen metdr. M. J.
N. C. Keirse (vrouwenarts), prof. dr.
Joh. Spierdijk (anesthesist) en dr. J
H. Ruys (neonatoloog is: kinderarts
voor vroeggeboorten) de spec
taculaire bevalling, die de 28-jarige
Corrie Nijssen uit Heemskerk in
een klap moeder van zes kinderen
maakte.
Zelfs de medische specialisten
hadden dat niet verwacht. Na een
hormonenbehandeling wegens on
vruchtbaarheid werd de vrouw drie
maanden geleden in het Acade-
misch Ziekenhuis te Leiden opge
nomen. Echografisch onderzoek
(waarbij gebruik wordt gemaakt
van geluidsgolven) wees uit dat er
een vijfling geboren zou worden.
"Maar met dat onderzoek meet je
alleen de doorsnede van de
schedeltjes. En dat is moeilijk me
ten", zegt prof. Bennebroek Gra-
venhorst. "We telden er vijf, de
zesde konden we aanvankelijk niet
zien. Dat ontdekten we pas later
toen we een röntgenfoto maakten."
Afgelopen zaterdag besloot het
medisch team dat de zes kinderen
de volgende ochtend gehaald
moesten worden. Ze waren toen
precies 32 weken oud. Prof. Be
nnebroek Gravenhorst: "De toe
stand van de vrouw ging langzaam
maar zeker achteruit. En de kinde
ren waren de laatste twee weken
niet meer gegroeid. Als we nog lan
ger hadden gewacht, hadden zich
ongetwijfeld complicaties voorge
daan. De vrouw had dan ernstig
ziek kunnen worden.
Door
Wim Wirtz
Dat het een "meerling" zou worden
had tij de aanvang van de hor
monenbehandeling niemand kun
nen bevroeden. Het komt wel voor
dat er mede als gevolg van een be
handeling met hormonen tweelin
gen worden geboren, maar een vijf-
of zesling behoort statistisch gezien
toch wel tot de hoge uitzonderin
gen. "Het is gelukkig iets dat
hoogst zeldzaam is. De kans is sta
tistisch gezien één op tachtig tot de
vijfde macht", zegt prof. Benne
broek Gravenhorst. "Wij hebben
het echtpaar daarom ook niet mee
gedeeld dat het risico van een vijf-
of zesling erin zat. We hebben wel
gezegd dat de kans bestond dat er
een meerling zou komen.
Maar dat dit zou kunnen gebeuren
hebben we hun niet gezegd, omdat
we het zelf ook niet verwachtten."
Draaiboek
Het medisch team, inclusief de
verpleging, was goed voorbereid.
Al ver van tevoren was er in grove
strekken een draaiboek gemaakt,
wat afgelopen zaterdag voor het
LEIDEN - Het leerlingencomité en
het regionaal leerlingenradeno-
verleg organiseren morgenavond
een bijeenkomst in Troef (Noord
einde 2a) om verdere acties te be
spreken voor de handhaving van
het salaris voor leerling-verpleeg
kundigen in de eerste drie maan
den van hun opleiding (preklini
sche periode).
De actie, waarmee de ABVA zich
onlangs solidair verklaarde, strekt
zich o.a. uit tot de regio Leiden-
Delft-Den Haag. Bij de laatste cao
onderhandelingen werd besloten
om het salaris in de preklinische
periode af te schaffen met het ar
gument dat de leerling-verpleeg
kundigen in die tijd vrijwel geen
praktisch werk doen. Tegen dat be
sluit is ook landelijk door leerling
verpleegkundigen protest aange
tekend, o.a. bij de Nationale
Ziekenhuis Raad.
Cronesteijn wint
softbaltoernooi
LEIDEN - De meao Cronesteijn is
bij de jongens winnaar geworden
van het Leidse softbaltoernooi dat
op vrijdag en zaterdag in de Leidse
Hout werd georganiseerd door de
schoolsportcommissie In de finale
versloeg de meao het Adelbert
College uit Wassenaar met 1-0. De
derde plaats was voor de Remb
randt scholengemeenschap die met
7-6 won van het Stedelijk Gym-
laatst werd doorgenomen. Daarin
stonden de noodzakelijke hande
lingen beschreven en ook de tijds
duur. "Het is sneller gegaan dan we
verwacht hadden," aldus prof. Be
nnebroek Gravenhorst.
"We hadden al een keer eerder een
vierling in het ziekenhuis gehad.
Dat was het grootste aantal dat we
ooit hebben gehad. Maar ik was niet
zenuwachtig, nee. Het was nood
zaak dat er een goed draaiboek was
en een goede organisatie. En het
kwam vooral aan op goed
teamwork. Dat wil ik toch wel be
nadrukken: het was het werk van
het team en dat is zee soepel verlo
pen."
"Ik heb zelf de keizersnede ge
daan," vervolgt de hoogleraar. en
de kinderen gehaald. Dr. Keirse
klemde de navelstreng af en daarna
werden de kinderen uitgezogen
(van slijm e.d. ontdaan red
Vervolgens kregen de kinderartsen
ieder een kind onder hun hoede;
zes kinderartsen en zes kinderen.
En direct nadat de kinderen ge-
"Straks o1
blijken of 2
geval is eer
deren zijn t
hebben eer
er twee weken zal
e het overleven. In elk
ding duidelijk: de kin-
r goed uitgekomen, ze
goede start gehad".
De dupe
Ais er één groep de dupe is gewor
den van het gemeentelijk beleid
rond de Morssingel, dan zijn het de
Marokkanen van Morssingel 2 wel.
Al die tijd, terwijl ze netjes hun
huur betaalden, hebben ze de kon-
taktman van de gemeente laten we
ten dat ze - na een bezoek aldaar -
niet naar het Woonoord te Leider
dorp wilden. Uit eigener beweging
deelt deze kontaktman mee dat de
gemeente daar niets voor voelt.
Het geeft maar moeilijkheden als
de Marokkanen tussen de Neder
landers inwonen, ze kunnen beter
apart naar het Woonoord, aldus de
ambtenaar. Het verzoek van de Ma
rokkanen om een andere vervang-
LEIDEN - De bewoners van het
Waardeiland hebben zaterdag
hun eerste stukje eigen geschie
denis kunnen schrijven: als
mijlpaal bij verwezenlijking
van het eiland werd de opening
van de Hoogsteden-brug ge
vierd. Het eerste deel van het
eiland is nu helemaal af. Met de
feestelijke opening van de mei
de hand gemaakte houten brug
is nu ook het binnenwater in ge-
bruik genomen. De brug is ge
noemd naar de ontwerper van
al het waterwerk, ir. Hoogste-
dén.
LEIDEN - Viscollege "HSV" hield
een wedstrijd in de Rechtzijl. De
vangst was redelijk. De uitslag: 1. P.
Wondergem 5450 gr. (43 st.), 2. F.
Boot 4345 (34). 3. Laterveer sr. 2155
(18), 4. G. de Bruin 2000 (14), 5. G.
Bontje 1920 (12), 6. J. v.d. Linden
1710(16), 7. K. Jansen 1575 (22), 8. P.
Blok 1450 (15). 9. J. Rnnti* 855 (fil
10. P. Bontje 700 (3).
Viscollege "OASE" hield een wed
strijd op het Zijlmeer. De vangst
was slecht. De uitslag: 1. J. Leue-
ring 1625 (6), 2. B. Kastanja 1375 (8),
3. G. Pielaat 850 (3), 4. Rijngoud 470
(4), 5. H. Hillebrand 400 (4). 6 J
Meyvogel 275 (2), 7. J. Krassenbui g
225 (2), 8. H. Meyvogel 200 (2).
Via een x
Amro Privé
kun je de rekening
van jeHtin-
nnan oeblen.
.li;/'-: 'U
ende woonruimte dan het Woon
oord te zoeken is absoluut niet se
rieus behandeld.
Zelfs de tijdelijke Commissie voor
de huisvesting Buitenlandse
Werknemers vond het niet nodig
met spoed bijeen te komen n.a.v.
een brief die zij van de bewoners
hierover ontving
Hoe durft een wethouder van
Volkshuisvesting zich op de borst
te slaan dat Leiden zo goed voor
zijn buitenlandse arbeiders zorgt
terwijl hij tegelijkertijd deze bewo
ners laat stikken tot op het moment
toe dat de bulldozers de Morssingel
oprukken? Wat kon ik anders zeg
gen tegen deze mensen dan dat als
zij zelf niks wisten, ze toch maar
naar het Woonoord moesten gaan,
ze moeten toch ergens slapen Wat
begin je anders met een handjevol
Slechts door zich te organiseren,
waarbij solidaire Nederlanders be
hulpzaam kunnen zijn, zullen de
buitenlandse werknemers hun po-
.sitie kunnen verbeteren.
Het is walgelijk om te konstateren
dat dit gemeentebestuur zich op
een oorlog voorbereid had, gezien
het massale politie-vertoon, inkluis
de speciale oproerpolitie in hun
soldatenpakkies inkluis de re
chercheurs die met fotoapparatuur
dagenlang de boel in de gaten hiel
den.
Aan de andere kant bekommert
men zich niet op een groep buiten
landers die niet met geweld hun
recht opeisen, doch slechts fat
soenlijk een menselijke behande
ling gevraagd hebben.
HILDA PASSCHIER
5de Binnevestgracht
Bij de meisjes ging de strijd tussen
het Rijnlands Lyceum uit Was
senaar en het Rijnlands Lyceum uit
Oegstgeest. De Wassenaarse meis
jes trokken in de finale aan het
langste eind. Ze wonnen met 3-2.
Goede prestaties
van Leidse
majorette -groepen
LEIDEN - De Leidse majorette-
groepen Pauline, Aktief, Golden
Green Stars en Kooigirls hebben
het afgelopen weekeinde deelge
nomen aan een groot majorette-fes
tival in Vlissingen. Van de in totaal
24 deelnemende groepen bezetten
de Leidse groepen de zesde tot en
met de negende plaats.
Het festival had voor de Leidse
groepen het nadeel dat de shows
gebracht moesten worden op het
podium van een grote zaal. De
groepen zijn namelijk gewend om
over meer ruimte te kunnen be
schikken. De Golden Green Stars
eindigde op de zesde plaats met
61.5 punten. The Kooigirls werden
zevende met 61 punten, Pauline
achtste met 59 punten en de ne
gende plaats was voor Aktief met 56
punten.
Op 3 oktober nemen onder andere
deze majorette-groepen deel aan
een showfestival dat in de och
tenduren in de Breestraat wordt
gehouden.
LEIDEN - Na hier
tien jaar predikant te
zijn geweest, nam ds.
J. H. Carlier gister
avond, wegens ver
trek naar Am
sterdam, afscheid
van de christelijke
gereformeerde kerk.
In zijn preek, die uit
ging van een woord
van de opstel Paulus
uit diens brief aan de
Thessalonicenzen,
wilde de predikant
zijn gemeente liever
confronteren met de
liefde van God dan
haar met waarschu
wingen en verma
ningen achter te la-
Ds. Carlier zei, dat
het Christus is, die
mensenharten voor
deze liefde ontvan
kelijk maakt. In die
liefde zit geen milig-
ram egoïsme. Ze is
afgestemd op ons
heil en behoud, op
vrijspraak en niet op
oordeel. Wie haar ziet
en ervaart, is gewa
pend tegen verlei
ding en dwaling. In
die kracht is vol
harding ook geen
onmogelijke zaak
Na de dienst werden
nog enkele toespra
ken gehouden.
(Zet 'n boom op bij de Amro, dus.)
Vijftig gegadigden reageren op initiatief
LEIDATO-
BEZOEK
avond vanaf half acht. De cursis
ten hebben zich allerlei materiaal
aangeschaft en hebben een
boekenlijstje gekregen (kosten
boeken: ongeveer vijftig gulden),
waarop staat welke boekjes ze
nodig hebben. Elke week nemen
de cursisten een paar gulden mee
om bij te dragen in de kosten van
gas en licht.
De bedoeling is dat de twee groe
pen tot het eind van dit jaar gaan
draaien. Daarna valt het hele ge
zelschap opnieuw in twee groe
pen uiteen. De ene groep gaat dan
gewoon door met het bijspij
keren van de lagere-schoolkennis
,en de andere groep wordt in snel
tempo voorbereid op de avond
mavo, waarmee - als alles goed
gaat - dan volgend jaar zou kun
nen worden begonnen.
Hierover is al contact geweest tus
sen schoolhoofd Pronk en de
avondinitiatief van de twee
moeders uit de zeeheldenbuurt -
Actie leerling
verpleegkundigen
LEIDEN - Het initiatief van twee
moeders om ook in de zeehel
denbuurt een soort cursus
"Ouders op herhaling" op poten
te zetten, is bijzonder goed aan
geslagen. Daags na een bericht
hierover in deze krant meldden
zich ongeveer 50 volwassenen
(mannen en voornamelijk vrou
wen) bij het hoofd van de prot.
chr. Kon. Julianaschool (Ooster
straat), F. Pronk. Deze zegt nu:
„Het liep gewoon storm. Het
dreigde ons volledig boven het
hoofd te groeien".
Dat laatste is niet gebeurd. Wat er
wel is gebeurd is dat er inmiddels
twee groepen van 25 man zijn ge
vormd, die vorige week
woensdag zijn begonnen met het
opfrissen van hun lagere-
school-kennis. Twee onderwij
zers - Pronk en zijn collega van de
vijfde klas, Drop - geven de vijftig
volwassenen les in aardrijks
kunde, taal, rekenen, geschiede
nis en engels. Elke woensdag-
de dames C. J. Regeer en H. Har-
tevelt - inhaakte. Ook andere in
stanties hebben ovengens posi
tief op het initiatief gereageerd,
zoals de Vrouwenbond van het
NW en de VOS-cursus (Vrou
wen Orienteren zich in de Sa
menleving").
Het initiatief van de twee moeders
is voortgekomen uit een zekere
onvrede over het feit dat ze hun
kinderen niet goed meer konden
helpen bij het huiswerk. "Het is al
zo lang geleden dat we dat zelf
hebben gehad", zeiden de twee
moeders, "en bovendien is het
onderwijs van nu heel anders dan
vroeger".
De twee vrouwen legden hun ini
tiatief voor aan het schoolhoofd
Pronk, die er wel oren naar had.
Hij stelde evenwel; één voor
waarde: er moesten minstens tien
gegadigden zijn. Wat dat betreft
hoeft hij zich dus geen zorgen
meer te maken.
LEIDEN - De harmoniekapel „Werkmans Wilskracht" vierde zaterdagavond het 75-jarig bestaan. In het
Antonius clubhuis bood het jubileumcomité de leden, oud-ledeli en donateurs een feestavond aan. De voorzit
ter van het comité, de heer J. Bij, opende de avond met het aanbieden van een grote trom, een kleine trom en
nieuwe uniformen voor de majorettes. In zijn openingsrede vermeldde de heer Bij dat dcharmonie zich weer
in een periode van bloei mag verheugen. „Een tijdje geleden schreven de kranten dat wij elkaar in de haren
vlogen, maar die tijd is over. We zijn een hechte club en gelukkig groeit het aantal leden weer gestaag", aldus
de heer Bij. Vervolgens werd de avond voortgezet met een show van operette en musicalmelodieën gespeeld
en gezongen door de „Randstadspelers". Na deze show kon er onder begeleiding van een combo nog gedanst
worden. De avond was druk bezocht en er heerste een gezellige sfeer, niet in de laatste plaats door de
aanwezigheid van veel kleine majorettes.
Via een
Amro Privé Reten
kun je de verzekering
voor een verre,
re is n
behalen. rol
2 I 0, naar de Amro, dus.)