PARADIJSEILMD"
TOJIFIIL
Anne-Wil Blankers
fascinerend in rol
van Hedda Gabler
éw
röWTv,...
MAANDAG 19 SEPTEMBER 1977
VARIA
"Ik zit met een probleem", zei
prof. dr. Karei van het Reve,
hoogleraar in de Russische litera
tuur Leiden maar woonachtig in
Amsterdam, vorige week tegen
me. "Jouw rubriek heeft een groot
bereik, misschien kan jij dit
raadsel eens aan je lezers voor
leggen, er is vast wel iemand die
er een oplossing voor weet. Het
probleem waar ik op doel is dat
van de ene schoen
Ik wist meteen wat hij bedoelde,
want dit probleem houdt mij ook
al jarenlang bezig: "Waarom zie
je, rijdend over een snelweg, of
wandelend over een pad door de
heide, of lopend over de Rozen
gracht, altijd een eigenaarloze
schoen in de bermin de heiof in
de goot liggen? Waar is de bijpas
sende schoen? Heeft de voorma
lige eigenaar alleen die ene
schoen weggegooid en de andere
gehouden, of (zoals Andrej Amal-
rik verondersteldeaan wie Karei
van het Reve het probleem ook
heeft voorgelegd en die bevestigde
dat het in de Sowjet-Unie niet an
ders is dan bij ons) wordt van het
weggegooide paar schoenen al
tijd maar een exemplaar (de be
ste schoen, of de linkerschoen)
door de vinder opgeraapt en
meegenomen Men verliest toch
niet een schoen, tenzij een fietser
zijn schoenen onder zijn snel
binder heeft gebonden en op blote
voeten verder fietste, niet mer
kend dat hij onderweg een der
schoenen verloor maar langs de
snelweg mag je niet fietsen, vplt
die ene schoen dan van de voet
van de tegenstribbelende lifster
die met geweld in de auto getrok
ken wordt? Maar er liggen toch
veel meer ene damesschoenen
langs de autoroutes, dan er meis
jes ontvoerd worden? En al die
allenige herenschoenen dan? Het
is inderdaad een raadsel dat ook
ik nooit langs logische weg heb
kunnen oplossen. Wij, Karei en ik,
houden ons van harte aanbevolen
voor een redelijke verklaring van
dit schier spirititische ver
schijnsel.
Toevallen
Karei van het Reve vertelde me
ook nog twee opeenvolgende ge
vallen van toeval alias coïnciden
tie. De telefoon ging. Hij nam op.
"U spreekt met de NOSzei
iemand toen de huisbel rinkelde.
"Een ogenblik",zei Karei van het
Reve. Hij deed open. Weer terug
bij de telefoon informeerde
iemand van de NOS of het zogehe
ten Stern-tribunaal alsnog door
ging? Het werd indertijd afgelast
omdat dr. Michael Stern door de
Russische autoriteiten bijtijds
een uitreisvisum was verstrekt,
inplaats van acht jaar kamp. "ik
weet het niet", zei Karei van het
Reve, "maar hij is hier zojuist
binnengestapt.dus ik zal het hem
vragen(Michael Stern wist het
zelf ook niet).
Het tweede toeval werd daarop
door dr. Stem zelf verteld. Op de
dag dat hij, om 5 uur 's middags,
uit het kamp werd vrijgelaten,
liep zijn zoon August, die samen
met zijn broer Viktor een jaar
lang bezig was geweest het we
reldgeweten over het lot van zijn
vader wakker te schuden, de trap
van zijn woning in Parijs.
August was halverwege de trap
toen het opeens door zijn hoofd
flitste: "Nu,op dit moment, wordt
mijn vader vrijgelaten". Hij viel
flauw en flikkerde van de trap.
Dit draadloos overgeseinde "be
richt" bereikte hem inderdaad
om 5 uur, op dezelfde dag dat zijn
vader in de Sowjet-Unie als vrij
man het kamp verliet, waarbij de
kampcommandant zijn koffer
droegZo zie je maar weer, Hora
tio, dat er meer tussen hemel en
aarde is dan wij kunnen bevroe
den. "Ik heb voor alle zekerheid
maar niet gevraagd of er bij dat
tijdstip van 5 uur wel rekening
was gehouden met het tijdsver
schil tussen Frankrijk en de Sow
jet-Unie", zei Karei van het
Reve
Bolle
De beroemdste en meest geci
teerde uitspraak van de onlangs
weer in al zijn functies herstelde
Chinese vice-premier Teng
Hsiao-ping is deze "Het doet er
niet toe of een kat zwart of wit is,
als hij maar muizen vangt".
Ik dacht al een tijdje: die uit
spraak ken ik, maar met andere
dieren, maar ik kon er maar niet
opkomen. Totdat ik in Bolsward
buiten i'oor de deur van een win
kel een folkloristisch getinte thee
doek zag hangen met de bekende
Friese spreuk: Jt is de boer allike
folie as de kou skyt as de bolle".
Toen wist ik het opeens weer "het
is de boer om het even, of de koe
schijt of de stier".
NICO SCHEEPMAKER
Den Haag- Anne-Wil Blankers behoort, zeker niet als de
minste, in het rijtje thuis van de Hedda Gablers, die in de
jongste kwarteeuw in ons land te zien waren. Van achter
eenvolgens Peggy Ashcroft, Ellen Vogel en Petra Laseur.
En sinds zaterdag die van haar bij de Haagse comedie in dit
late psychologische drama van Henrik Ibsen uit 1890.
Anne-Wil Blankers behoort zonder enige aarzeling tot onze
grote actrices.
Wie bij de mededeling dat zij ook
„die titelrol van dit stuk een keer
gespeeld behoort te hebben",
kriebelig wordt in de veronderstel
ling te moeten kijken naar de tien
imponerende pirouettes van een
diva, kan dat gevoel opzij zetten.
Zij, en met haar regisseur Kees
Coolen in zijn consciëntieuze toe-
wijding, zijn aan dat virtuosi-
teitsvertoon superieur voorbij ge
gaan. Met een voorstelling, die zijn
dwingende kracht uit de
dienstbaarheid aan dit drama zelf
ontwikkelde.
Een wonderbaarlijk stuk eigenlijk,
dit portret van een generaalsdoch-
ter en haar tegenvoeters en tegen-
voetsters. In de compacte, korte
dialogen, die als het ware tot in de
komma's toe uitsluitend en zeer
rechtstreeks naar het fatale han
delingsverloop zijn toegericht, ligt
door die beperking een potsierlijk,
melodramatisch resultaat voor de
hand. Maar niets is minder waar
dan dat, de exacte trefzekerheid
van al die economie bij de schrijver
mondt uit in een fijn net van men
selijke strevingen, een complete
scala van akties en reakties, het uit
zicht op als compleet overkomende
karakters.
Met een sterk op de psychologie ge
spitste enscenering heeft Kees
Coolen, die totaliteit tussen licht en
donker, goed en kwaad tot gelding
gebracht. In een grote maat ont
wierp Harry Wich een klassiek inte
rieur, dat de sfeer van noodlot ge
degen ondersteunde en het kon
trast symboliseerde: als het ware
een wit en een zwart veld van een
schaakbord. En Hedda Gabler
speelde met zwart, dat leed geen
twijfel.
In duivelse arglist voert zij haar
manoeuvres uit in verzet tegen de
verveling, haar opgesloten zijn in
de maatschappelijke positie van de
Anne
Wil Blankers als Hedda Gabler met
op de achtergrond Bas ten Baten
burg.
vrouw van toen. Aan de muur het
portret van haar vader, „streng
maar rechtschapen", in het huis de
lieve sukkel en kamergeleerde
Tesman als haar echtgenoot (met
dat accent ook door Bas ten Baten
burg verbeeld), in een etui de
geerfde pistolen, waarmee Hedda
manipuleert. Met een kille bereke
ning, zelfbewust en genietend van
haar overwicht binnen een kleine
geestelijke horizon bouwde
Anne-Wil Blankers aan een fascine
rende figuur. Hedda Gabler (die bij
haar opkomst meteen de gordijnen
laat sluiten!) is natuurlijk geen
geëmancipeerde vrouw in de dop,
ook al rookt zij tachtig jaar geleden
al sigaretten. Daarvoor is zij te-ne
gatief alleen maar op wraak en zelf
destructie uit: zij beantwoordt de
zetten van wit met slimme arglist.
De onstandvastige, talentvolle
Lovborg is haar voornaamste
doelwit, een geladen rol van Wim
van Rooij.
In deze prachtige voorstelling zijn
de iets te theatrale verglijdingen in
seconden te tellen. Fraai afgewo
gen vertolkingen voorts van Enny
Meunier als een hartelijke tante,
Marjon Brandsma als een lieve
vriendin, Wim de Haas met een
röntgen-blik en Bep Westerduin als
een brave huishoudster.
Piet Ruivenkamp
Galerie De Oude Rijn. Oude »ijn 40
ZomeitentoonstelUng. Geopend van 25
aue. tot 21 sept., woe. t/m zat. van 12-17
uur, do. van 19-21 uur.
De Lakenhal, Oude Singel 28-32. Ten
toonstelling Herman Gordijn - schilderi
jen. Geopend van 9 sept. t/m 23 okt., dag.
van 10-17 uur, zo. van 13-17 uur (3 okt,
van 10-12 uur).
Galerie JA, Sportfondsenbad, Wassena
ar. Tentoonstelling Hugo Liebe - gewas
sen tekeningen, gouaches. Andries Fre-
deriks - zwart-wit illustraties, Jan Bern-
hard Meinen - diverse technieken en
Kees de Kruyff - kleinplastieken in
brons Geopend van 8 tot 25 sept., do. tm
zo. van 10-17 uur, woe. van 20-22 uur.
Hortus Botanicus. Tentoonstelling
""Dier en Kleur". Geopend ma. t/m zót.
van 10-16.30 uur, zo. van 12.30-15,30 uur
tot 18 sept.
Rijksmuseum van Oudheden (Rapen
burg 28). Werkd. 10 uur voorm.-5.uur-
(nam. zondag 1-5 uur nam.
Gialene Denise Stephan, Bakkersteeg
13, tel. 132319. Tentoonstelling Wil
Tweehuysen - aguarellen en gouaches.
Geopend za. en zo. van 14-18 uur, over
ige dagen na tel. afspraak, tot 15 sept.
Museum voor Volkenkunde, Steens
traat 1. Tentoonstelling „Taal en teken
binnen Chinese muren". Geopend» ma
t/m za. van ÏO-17 uur, zon- en feestdagen
van 13-17 uur, tot 15 februari 1978.
Galerie Van der Vlist, Botermarkt 3.
Tentoonstelling Peter Siccema - schil
derijen en Martijn Vergouw - tekenin
gen. Van 3 tot 30 september. Geopend di.
t/m za. van 10-17 uur, do. tot 21 uur.
Galerie Kerkdam, Lange Kerkdam 113,
Wassenaar. Tentoonstelling Thijs Mauve
olieverfschilderijen. Geopend van 3 tot
25 sept., woe. t/m za. van 10-16 uur, di.
van 14-20 uur.
Galerie De Poort, Herensteeg 11. Ten
toonstelling "Leidse impressionisten en
het landschap". Geopend di. t/m za. van
13-17.30 uur, do. ook van 19-21 uur t/m 8
Galerie-Bibliotheek, Luifelbaan 1, Was
senaar. Tentoonstelling J. G. M. Delf-
gaauw - Rietpentekeningen. Geopend
van 3 tot 29 sept., openingstijden van de
Voorschotense Kunstkring, Molenlaan
3, Voorschoten: "Het landschap", vrij,
zat, zo, 10-17 uur, tot 19 september.
19 september 1977
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Eene jonge dame te Berlijn
schreef onlangs aan een huwe
lijksbureau te Darmstadt, met
verzoek om opgaaf van de be
schikbare "huwelijkscandi-
daten". In antwoord hierop
ontving zij de mededeling dat er
beschikbaar waren: 3 prinsen, 8
graven, 91 baronnen, 250 groote
grondeigenaars, 380 officieren,
800 ambtenaren, 120 geleerden,
240 fabrikanten, 1400 kooplie
den, 800 landbouwkundigen,
1790 industrieèlen en 110 ren
teniers. De voorraad was dus
ruim genoeg.
- Het Londensche fonds ter on
dersteuning der noodlijdenden
in Britsch-Indië bedraagt thans
135.000 pond sterling. De steeds
'l'l l&ö toenemende deelneming van de
Engelsche natie heeft in
Britsch-Indië een diepe indruk
gemaakt. Er is intusschen regen
gevallen en hier en daar is de
oogst behouden.
Vijftig jaar geleden:
- De bekende Amerikaansche
danseres Isadora Duncan, die
in alle wereldsteden grooten
roem oogste, is te Nice om het
leven gekomen. Zij bereikte den
leeftijd van 49 jaar. De danseres
was van plan een snelrijdenden
auto te kopen en had met een
autohandelaar afgesproken een
proefrit te maken. Toen deze op
het afgesproken uur voorreed,
bezwoer een van Isadora's in
tieme vriendinnen,die met haar
samenwoondede danseres niet
in den wagen te stappen, haar
toeroepende: "Als je niet naar
mij luistert, zal je een ongeluk
overkomen. Ik voel dat er een
ramp gaat gebeuren". Maar
Isadora Duncan vatte die
waarschuwing niet ernstig op
en stapte ondanks alle smeek
beden van haar vriendin in den
wagen. Om den hals droeg zij
een Venetiaansche shawl,
waarvan een eind uit den wa
gen hing. Op het ogenblik, dat
de auto in beweging kwam, ge-
raakte de franje tusschen het
spatbord en de carrosserie en
werd door de spaken van het
linkerwiel meegedraaid. De
danseres werd uit den wagen
getrokken en stortte op den
grond, waar zij met een gebro
ken ruggegraat bleef liggen.
Een tragische bijzonderheid is
dat haar beide kinderen inder
tijd met een auto in de Seine te
rechtkwamen en verdronken.
PANDA EN DE SPORTMEESTER
"Ik heb geen chocolade..."zei Panda spijtig. "En ik ben geen masseur.
Ik ben Panda - en ik kom van het Sportpaleis. Daar zijn ze bezig met
een Voorronde voor de Olympische Spelen. Weet u daar iets van?"
"Wat?!" riep de heer Schoonveger. "Een selektie-wedstrijd?Achter
mijn rug? Wie lapt me dat?! Laat me er uit!"
Panda opende haastig de vergrendeling van het stoombad en stapte
opzij om de direkteur door te laten.
"Uit de weg!" riep deze toen de portier het vertrek binnen stormde om
Panda te grijpen. "Je ziet toch dat ik haast heb?"
Panda volgde hem snel terwijl hij bezorgd dacht: "Zie je wel! Joris is
met een streek bezig - en ik ben bang dat Pam daar het slachtoffer van
wordt..."
1/8 liter slagroom, 2 ei
witten, 20 g. suiker, 3
eetlepels grand mar
nier, 4 ijswafels.
Klop de slagroom lob
big en sla de eiwitten
met de suiker zéér stijf.
Schenk de grand mar
nier in een kom, leg
hierop de eiwitten en
hierop weer de sla
groom. Spatel alles snel
dooreen. Doe de mousse
op in een sherry glas en
steek er een wafel in.
De avonturen van Jornmeke
CAMERA: "The bridge on the river
Kwai", dag. 8 uur. 12 jaar.
Kindermatinee: "Wmnetou het grote
opperhoofd", za. en woe. 2.30 uur, zo. 2
en 4.15 uur. AL.
Nachtvoorstelling: „Legacy", vr. en za.
11.30 uur. 16 jaar.
LUXOR: „The heretic", dag. 2.30, 7 en
9.30 uur, zo. 2, 4.30, 7 en 9.30 uur. 16 jaar.
LIDO II: „New York, New York'
2.30, 7 en 9.15 uur. zo. ook 4.45 uur AL.
LIDO III: „Turks Fruit", dag. 7 en 9.15-
Kindervoorstelling: „Donald Duck goes
Ongëvallendienst
dekenhuizen Lei.den
Ongevallendienst elke.dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13 00
uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13 00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
4.45 u
AL.
2.30 i
2.30
Bezoekuren ziekenhuizen
Oiaconessenhuis:
Middagbe/oekuur .13.45-14.30 uur.
Avondbezoekuur 18.^0-19 30 uur Kin
derafdeling dagelijks van 14 00-19 OOuur
alleen voor ouders zondag 14.00-15.00
uur voor overige familieleden Kinderen
beneden 14 jaar hebben geen toegang op
kinderafdeling.
Kinderafdeling: dag
2e KLASSE: Volwassenen dagelijks
11 1$-H> 00 uur en van 14.00-14 45 uu
vjin 18 30-19.30 uur.
Kraam&fdelinfdag van 11.15-12 OOuur
(alleen voor echtgenoot) van 15 00-16 00
uur en van 18 30-19.30 uur Babyshow
laatste kwartier van middag-en avond
bezoek.
Kinderafdeling: dag van 15 00-18 30
TRIANON: „Speedtrap", dag. 2,
9.15 uur. zo. ook 4.30 uur. 16 jaar.
REX: „Een brug te ver", dag. 2 en 8 uur
(za. en woe. alleen 8 uur). 16 jaar.
Kindermatinee: „Piraten van het
schateiland", za. en woe. 2.30 uur. AL.
Nachtvoorstelling: „Geef ons dagelijks
liefde", vr. en za. 11.30 uur. 16 jaar.
Sint Elizaheth-ziekenhuis:
3e KLASSE: Volwassenen dagelijks van
14 00-14 45 uur en van 1830-19 30 uur
Kraamafdeling. dag van 11 15-12 00 uur
(alleen voor echtgenoot) van 15 00-16 00
uur en van 18 30-19 30 uur. Laatste kwar
tier van rruddag- en avondbezoek ba.
byshow.
Academisch-Ziekenhuis
Voor alle patiënten behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag-
14 15-15 00 uur.
18 30-19 30 uur
Voor de prematurcnafdeling gelden dt
volgende bezoekuren (alleen voor ou
Maandag tan vrijdag:
18.30-18.-f5 uur
Zaterdag en zondag
14.45-15 00 uur.
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige' hiervoor spe
ciale kaarten verstrekken
Bezoektijden K{ndèrkliniek:
Dagelijks
15 00-15.45 uur.
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag:
14 15-15.00 uur.
18:30-19.00 uur.
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11 30; 13 30
14 15 en 18 30-19 30 uur; 3e klas 13.30-
14.15 en 18.30-19.50 uur; Kraamafdeling
13.30-14.15 uur alleen voor echtgenoten
19-20 uur; Kinderafdeling 15-15.30 uur
alleen voor ouders 18-18.30 uur.
Geluidshinder Schiphol
Klachten c
verkeer va
dag en nacht worden gemeld bij het i
förinatiecenlrum Geluidshinder Schip
hol (020.175000), r
fê-NOL.0
MEKKLAAP-T
PE (ME-item
P£
/SÏAIOID, trtAA&On
8REAl^r PE ZöO RE
OOHTSMD 'Al -MET OOSI-EAS
DOoRx E/U RE mlodarj
en avoap ia hbt
wesfeai
aiA7-uue_
'ns heelt lerrond
ooit een hond dit j
sjien doen?1
lékker'. - Ik heb dot
vertótje in m'n bek:1
FRED BASSET