Wie was die zieke Amerikaanse Napoleon?
BEROERING IN HENGELAARSWERELD
i
T
FRED VELTMAN
Eigendom visrecht nog altijd heet hangijzer
ZATERDAG 17 SEPTEMBER 1977
Met de auto-slaaptrein een eind
weggeweest. Er zit iets be
schamends in om op vakantie te
gaan, wanneer iedereen weer
moeizaam aan t werk is getogen,
de scholen weer zijn geopend en er
alweer volop reclame gemaakt
wordt voor wintersport-vakan
ties.
Zo'n wijze van vervoer is ook wel
erg luxueus. Maar ik koos ervoor
vanwege mijn gezondheid, want
ik ben nog wat herstellende. Ja?
Inderdaad, heel vriendelijk van
u, dank u.
Bolero
Een coupé alleen, 's Avonds komt
een eerbiedwaardige steward je
bed gereed maken voor de lange
nacht. Het gerommel van de trein
in de nacht deed me voortdurend
denken aan de Bolero van Ravel,
maar ik doe deze grote componist
nu onbedoeld onrecht aan.
Inde vroege ochtend reden we door
België. Voor en na Luik alsmaar,
vele kilometers lang grote lelijke
fabrieksgebouwen en hallen, om
vangrijk vuil, kapot en niet meer
in gebruik. Vermolmde monu
menten van een vergaan tijd
perk.
De trein kwam ruim twee uren te
laat aan in Fréjus-St. Raphael.
Het lossen van de auto's ging
aanzienlijk sneller dan het laden
in Den Bosch.
Toen stonden we ineens volop in de
zomer. Een korte rit en daar was
het hotel nu 'ns in alle opzichten
beantwoordend aan wat er in de
uitnodigende folders over verteld
werd.
Maar als je de zee eens van dich tbij
wilt gaan bekijken zit je voor je 't
weet in een eindeloze file. Als
maar auto's, bumper aan bum
per. Er tussendoor jagen groepen
knetterende brommers.
Aan weerskanten van elke weg
staan bovendien auto's gepar
keerd, ook waar 't verboden is,
dat maakt hier niets uit. Boven de
ingang van grote boulevards
hangen doeken -met de tekst:
„Welkom, maar hier: geen snel
heid, geen lawaai". Loze kreten.
Alles om je heen is reclame: voor
T-shirts, voor spijkergoed, voor
kauwgom, voor chocola, voor nóg
snellere brommers, voor nóg
fraaiere sportauto's.
Overal langs de weg staan
maximum snelheden aangege
ven. Niemand stoort zich eraan.
Er wordt ingehaald waar het
verboden is, er wordt voortdu
rend gesneden. Bij oversteekpa-
den wordt zelden gestopt. Einde
lijk een rustig plekje gevonden.
Vlakbij Fréjus. Fréjus is een
„ville romaine". De Romeinen
hebben hier duidelijk hun klas
sieke sporen achtergelaten. Er is
nog wat van een forum te zien,een
opgegraven arena, wat vreemde
zuilen, oude brokstukken op el
kaar gestapelden een aquaduct
Maar ook Napoleon was hier. Min
stens twee keer. Eenmaal toen hij-
uit Egypte terugkeerde en
niemand hem mocht aanraken
omdat hij wellicht een besmet
telijke ziekte, de pest, meebracht.
De tweede maal toen hij van hier
naar het eiland Elba moest ver
trekken, eerbiedig nagewuifd
door Engelse, Russische, Pruisi
sche en Oostenrijkse officieren.
Een Engelse oude rot schoot zelfs
een kanonschot af, als eresaluut.
De mannen van het vak wisten
wat hij waard was. 's Avonds in
mijn hotelkamer even de radio,
geprobeerd. Alsmaar reclametek
sten. Om beroerd van te worden.
Chocola wordt aanbevolen alsof
je van 't aards paradijs proeft.
Borrelhapjes worden hard lachend
aangeprezen. Kauwgum eten
wordt voorgesteld als 't hoogte
punt van aards geluk. Liefdevol
wordt verteld wat je moet doen
om je lekkere honger of je lekkere
trek te verdrijven. Huismoeders
delen elkaar opgetogen mee welk
wasmiddel afdoende wast, al bij
de voorwasom de poepvlekken in
Jantje z'n broek uit te wissen. En
telkens als slot van zo'n fraaie re
clame-act een koortje van dames
of meisjes.
Die misselijke STER-toestanden die
we in Holland dagelijks gedoemd
zijn te bekijken vóór en na het
nieuws-je moet toch weten hoe 't
staat met de lintworm van Van
Agt - blijken itbg niet eens origi
neel te zijn!
Welke zieke Amerikaanse Napoleon
van de reclame zou toch met zijn
besmettelijke ziekte onze Euro
pese landen aangedaan hebben,
zonder ons van te voren te waar
schuwen? Zou het Levi Strauss
geweest zijn? Maar het land en de
zee zijn hier onvoorstelbaar mooi
In het weekblad Jci Paris" stond
een navrant verhaal. Ik bespaar
u de stuitende details, 't Kwam
hier op neer. Een jongen (30) eh
PAGINA 21
een meisje (17) in Duitsland had
den nog nooit de zee gezien. De
Cote d'Azur leek hen 't einde. Zij
beroofden een bank en trokken
naar hier. Leefden zo luxueus als
ze zich ooit in hun meest dwaze
dromen voorgesteld hadden. Toen
al hun geld op was namen ze in
hun hotelkamer hotelkamer ver
gif in en maakten een eind aan
hun leven. Dit verhaal stond in
dezelfde aflevering als waarin
via een uitvoerige kleurenrepor-
tage vermeld werd de dwaze as.
society-bruiloft van Monaco. Dat
alles gebeurt hier.
Andriessen
Wij blijven Hollanders. In de
Franse kranten lees ik wél dat 't
weer in Holland nog steeds slecht
■is: max. temp. 14-18 graden.
Maar ik kan er maar niet achter
komen of die Andriessen nu wel of
niet in het nieuwe kabinet wil
komen.
Voorlopig nog een paar dagen hier
Overal om me heen de bergen, die
evenals de diep-blauwe zee geen
enkel geheim wensen prijs te ge
ven.
PIET WESSELING
DEN HAAG - "Ik vind dat je bij de sociale verzekeringen meer eigen
verantwoordelijkheid van de mensen zelf moet inbouwen. Anders krijg je
nog veel meer afwenteling van de kosten op de gemeenschapspot".
Oud-staatssecretaris mr. Koos
Rietkerk - thans specialist in so
ciale verzekeringen bij de WD in
de tweede kamer - zegt dit zonder
omwegen. Enkele weken geleden
ging de volksvertegenwoordiging
akkoord met enkele "wetjes" om
"iets" te doen aan het oneigenlijk
gebruik en misbruik van bepaalde
sociale uitkeringen.
Noodklok
Tien jaar geleden al luidde
Rietkerk, praktisch als eerste in dit
land, de noodklok door middel van
een opzienbarende redevoering.
Het oneigenlijk gebruik van sociale
verzekeringen moest worden te
gengegaan. Hoon en spot waren
zijn loon. Want vooral in linkse
kring vond men dat zo'n opmer
king alleen maar bedoeld kon zijn
om die arme mensen van hun arm
zalige uitkeringen te beroven.
Intussen weten we in dit land wel
dat Rietkerks goed bedoelde waar
schuwing niet meer onverschillig
kan worden weggewuifd. We zullen
het met de groei van de kosten voor
de sociale uitkeringen kalmer aan
moeten doen. Er moet op de sociale
zekerheid bezuinigd worden uit
louter economische noodzaak. We
verdienen met z'n allen gewoon te
weinig om deze zaak steeds maar
verder uit te breiden.
Mr. Koos Rietkerk uit Wassenaar
is specialist op het gebied van lo
nen en sociale verzekeringen in de
WD-fractie in de Tweede Kamer.
Hij zit daar al vanaf 1967. Met een
korte onderbreking vanaf 28 juli
1971 tot en met 19 april 1973 was
hij staatssecretaris van sociale
zaken onder de "linkse" anti-revo
lutionaire minister Boersma.
Rietkerk werd op 14 december
1927 te Boskoop geboren. Behalve
politieke heeft hij ook veel andere
maatschappelijke functies.
Een van de manieren om te be
zuinigen is kostenbeheersing door
het tegengaan van oneigenlijk ge
bruik van sociale uitkeringen. Is
Rietkerk na tien jaar "huiswerk"
van de regering tevreden? "Nee,
want er moet nog veel meer gebeu
ren. Er is niet meer dan een eerste
goeie stap gezet in de richting van
het dichten van mazen in ons so
ciale zekerheidsstelsel". Onderde
len van de sociale zekerheid die
vooral onder de loupe genomen
moeten worden zijn volgens hem:
het lozen van overtollige werk
nemers - vooral ouderen - via de
wet arbeidsongeschiktheid (WAO).
een verplichte samenwerking
van alle uitvoeringsorganen zoals
Raden van Arbeid, bedrijfsvereni
gingen, gemeenten, maar ook ar
beidsbureaus die alleen maar be
middelen bij het zoeken van werk,
zodat de sociale wetten zo efficiënt
mogelijk kunnen worden uitge
voerd;
het tegengaan van het inmiddels
werkelijk tot gigantische hoogten
opgeblazen ziekteverzuim. "Baai-
dagen lossen niets op", aldus
Rietkerk.
een eigen risico. Hetzij in de vorm
van een eerste ziektedag voor eigen
rekening van de betrokkene, hetzij
in de vorm van minder uitkering bij
het begin van een ziekte. Voor
mensen die het echt behoorlijk te
pakken hebben geldt dit niet.
Verder moet het ziekteverzuim
worden aangepakt door verbete
ring van de werksituatie. Humani
sering van de arbeid heet dat te
genwoordig. En door meèr controle
door bedrijfsverenigingen en be:
drijven van mensen die zich ziek
melden. "We moeten zeker niet te
rug naar dat vernederende van
vroeger. Maar de controle moet wel
meer en doelmatiger worden".
Hij vindt dat de uitvoering van de mers moeten door één instantie
ziektewet en de WAO in één hand worden uitgevoerd. Wat de sa-
genomen moet worden. Dat geldt menwerking van de uitvoering-
ook voor de werkloosheidsuitke- sorganen betreft moet hem van het
ringen, WW, WWV en vervolgens hart dat het aantal bedrijfsvereni-
bijstand krachtens de rijks- gingen - thans 26 - best terugge-
groepsregeling werkloze werkne- bracht kan worden tot zes of zeven.
Gemeengoed
Rietkerk trok tien jaar geleden aan
de bel. Inmiddels is het gemeen
goed geworden dat het oneigenlijk
gebruik van de sociale verzekerin
gen moet worden aangepakt.
WD-leider Wiegel wijdde er in
1971 zelfs een hele verkiezings
campagne aan. Zijn nogal absolute
uitspraken van toen maakten hem
gehaat in linkse kring. Wiegel was
de vlees geworden verpersoonlij
king van de stroming die mensen
met een sociale uitkering de nek
om wilde draaien.
Rietkerk geeft toe dat Wiegel des
tijds af en toe wat erg fel van leer i s
getrokken. Minister Boersma van
Sociale Zaken zei zelfs dat Wiegel
de uitkeringstrekkers een stok tus
sen de benen wilde steken.
Rietkerk verzekert echter ook dat
dit nooit de bedoeling van Wiegel is
geweest. "Zijn woorden zyn wat
hard overgekomen. En de mensen
hebben zich daartegen afgezet. Hert
is in de sfeer van emoties terecht
gekomen. Terwijl ik daar altijd voor
heb gewaarschuwd".
Mr. Koos
Rietkerk: "Er is
niet meer dan een
eerste goeie stap
gezet in de rich
ting van het dich
ten van mazen".
En over het ziekteverzuim is hij ook
uitgesproken duidelijk. Geheel in
stijl met zijn opvatting van meer ei
gen verantwoordelijkheid bij de
sociale wetten ziet hij als mogelijk
heid om het ziekteverzuim de kop
in te drukken door invoering van
Weinig
Wat er ook van zij. Het huidige ka
binet vindt ook - mede uit een oog
punt van bezuinigingen - dat er iets
aan het oneigenlijk gebruik van de
sociale wetten moet worden ge>-
daan. Veel van die gedachten zijn
verwoord in de bezuinigingsnota
van vorig jaar juni. Weinig is er nog
maar uitgevoerd. En dat terwijl de
jongste cijfers over onze economie
alleen maar nóg donkerder wolk-en
voorspellen.
JAN DOST
Laga RIJn<JI|k 36-40
Ltldan, tal. 122233
HET AANGEWEZEN
ADRES VOOR AL
UW HENGELSPORT
gingswater, dat in een aantal ge
vallen niet opengesteld mocht
worden voor de leden van andere
verenigingen en daarnaast maakte
men gebruik van het Leidse wate
rareaal dat wél werd ingebracht.
Druppels die de emmer voor de
Leidse hengelaarsbond deden
overlopen waren botsingen tussen
een aantal aangesloten verenigin
gen bij het verwerven van nieuw
viswater. Men poogde dat alleen
voor de eigen leden in bezit te
krijgen. Dat werd Leiden teveel en
onlangs hakte men de knoop door:
het lidmaatschap van de federatie
werd opgezegd.
Op landelijk niveau doet zich in
feite dezelfde situatie voor. Sinds
1975 bestaat er de Nederlandse
Vereniging van Sportvissersfede
raties (NWS), die via de uitgifte
van de „grote vergunning" zoveel
mogelijk viswater onderling poogt
uit te wisselen met gesloten beur
zen. Een initiatief dat alleen maar
toegejuicht kan worden, ware het
niet dat ook hier addertjes onder
het gras schuilen. Want ook in dit
geval blijken er verenigingen te zijn
die hun viswater niet ter be
schikking stellen voor de „grote
vergunning", maar voor de eigen
leden reserveren.
Sneeuwbaleffect
Vanuit Leiden is diverse malen ge
wezen op deze situatie, waarmee de
NWS de poten onder de eigen
stoel wegzaagde. Immers, de
NWS dankt haar bestaansrecht
aan de bereidheid van de aangeslo
ten verenigingen om viswater uit te
wisselen. Gebeurt dat nieten wordt
daar door de NWS niet flink tegen
opgetreden, dan kan men een
sneeuwbaleffect verwachten.
Steeds meer verenigingen zullen
niet meer bereid blijken om hun vi
swater ter beschikking te stellen
voor de grote vergunning. De bom
is nu gebarsten. Een breuk tussen
de Leidse hengelaarsbond en de
NWS is een feit.
Tendens
Op de achtergrond spelen nog een
aantal andere factoren een rol. Die
hebben voornamelijk betrekking
op de kostbare structuur van de
NWS (de personeelskosten be
droegen in '76 bijna zes ton) en de
maatregelen, die de NWS bepleit
bij de overheid. Die hebben vol
gens de Leidse inzichten een
duidelijke tendens: de sportvisser
langzamerhand te dwingen zich te
organiseren. Een van de duide
lijkste pogingen in dit verband
wordt het brengen van het stukje
vis onder de speciale hengel ge
noemd. Tot voor kort was het mo
gelijk om alleen met een bijdrage-
bewijs (de goedkoopste viskaart) te
vissen op snoekbaars met een
stukje vis niet groter dan 2lfe cen
timeter. Op initiatief van de NWS
werd de Visserij wet zodanig gewij
zigd dat men voor het vissen met
een stukje vis als aas nu een kleine
visakte (duurdere viskaart) moet
hebben en lid moet zijn van een
vereniging die het visrecht in een
bepaald water bezit.
Al met al een gecompliceerde zaak,
waarin de belangen van de sport
visser in het geding zijn. We blijven
u op de hoogte houden.
Zoals u de afgelopen week in deze krant hebt kunnen lezen is er weer
hevige beroering ontstaan in het over het algemeen toch al vrij onrus
tige hengelaarswereldje. Ditmaal heeft de Hengelaarsbond voor Leiden
en Omstreken de knuppel in het hoenderhok geworpen door met ingang
'van 1 januari 1978 uit de Federatie Zuid-Holland en uit de NWS te
treden.
De kwestie is interessant genoeg om er hier nog eens wat dieper op in te
gaan.
Waar het om gaat is, wie het vis
recht in een bepaald water bezit en
wie het beheer daarover heeft. Op
het oog zou de meest simpele op
lossing zijn om alle viswateren die
ons land rijk is toe te schuiven aan
een nationale bond. Iedere Neder
lander zou dan van die bond lid
kunnen worden en zich daarmee
het visrecht verwerven van alle vi-
Wie echter de historie
recht kent komt echter al snel tot de
conclusie dat zoiets een onmoge
lijke zaak is. In de eerste plaats zijn
er grote verschillen in de wijze
waarop hengelsportverenigingen
en bonden het visrecht in een be
paald water hebben verworven. Er
zijn bijvoorbeeld verenigingen, die
een bepaald viswater in eigendom
hebben. Ze zijn dus aan niemand
enige verantwoording ver
schuldigd en kunnen zelf regels
stellen.
Anders ligt dat bij wateren die van
derden worden gehuurd of die op
machtiging worden bevist. In het
laatste geval kunnen er bijvoor
beeld door de houder van het vis
recht voorwaarden worden gesteld.
Als de houder van het visrecht een
beroepsvisser is - en dat komt
nogal eens voor - dan gebeurt het
vaak dat de sportvissers alleen toe
stemming krijgen om schubvis te
vangen. Peurvergunningen wor
den dan helemaal niet of slechts in
een gering aantal verstrekt.
Het kan ook voorkomen dat een
hengelsportvereniging alleen vis
rechten krijgt voor de eigen leden.
Men mag het water niet openstellen
voor leden van andere verenigin
gen. Argument kan zijn dat er in
zo'n water teveel sportvissers ko
men, waardoor bijvoorbeeld na-
tuur-wetenschappelijke belangen
in het gedrang dreigen te komen.
Uitwisselen
Bestaan dergelijke beperkende be
palingen niet, dan staat het de hen
gelsportvereniging vrij om dat wa
ter ook beschikbaar te stellen voor
andere verenigingen. Dat kan bij
voorbeeld gebeuren via een federa
tieve samenwerking, waarin ver
enigingen in een bepaalde regio het
viswater onderling uitwisselen
zonder daarvoor van elkaar ver
goedingen te eisen.
Probleem dat zich hierbij voordoet
is dat de ene vereniging meer vi
swater bezit dan de andere. Sterker
nog: er zijn verenigingen die over
vrijwel alle viswateren beschikken
en andere die helemaal geen vi
swater in bezit hebben. Een derge
lijke situatie bestaat binnen de fe
Wie mag waar
vissen met welke
vergunning? Een
vraag die nog
steeds aanleiding
is voor diverse
conflicten binnen
de georgani
seerde hen
gelsport.
deratie van hengelsportverenigin
gen in Zuid-Holland.
Een samenwerkingsvorm die sinds
1972 bestaat en waarbinnen vereni
gingen uit o.a. Leiden, Warmond,
Den Haag, Leidschendam, Was
senaar, Alphen a.d. Rijn, Waddinx-
veen, Gouda, Bodegraven, Ter Aar,
Noordwijk, Noordwijkerhout en
Woerden samenwerken. In totaal
een kleine tienduizend hengelaars.
Leiden heeft binnen die federatie
altijd een duidelijk leidende positie
gehad. Niet alleen door het vele vi
swater waarover men beschikt,
maar ook door het grote ledental.
Dat viswater van Leiden werd -
voor zover dat mogelijk was - inge
bracht in de gezamenlijke vergun
ning van de federatie. Het betekent
bijvoorbeeld dat een hengelsport-
"fvereniging uit Noordwijk, die zelf
niet over viswater beschikt toch
een flink waterareaal beschikbaar
kan stellen aan de leden.
Bij de opzet van de federatie is men
er destyds vanuit gegaan dat
nieuwe grote viswateren door de
verenigingen gezamenlijk gehuurd
zouden kunnen worden, om de kos
ten naar verhouding te verdelen.
Dat idee is nooit goed van de grond
gekomen. Alleen de Kagerplassen
kwamen beschikbaar, maar dat ge
beurde dankzij de goede verstand
houding tussen de houders van het
visrecht, de heren Van Nieuwkoop
en de Leidse hengelaarsbond.
In de afgelopen jaren slaagde de
Leidse bond erin een aantal belang
rijke viswateren voor de leden te
verwerven, terwijl dat bij de andere
nauwelijks of niet het geval was.
Een dergelijke situatie is door de
Leidse bestuurders steeds geslikt,
gezien het belang dat men toe
kende aan een onderlinge uitwis
seling van viswater. Daarnaast
speelde waarschijnlijk ook nog een
rol dat de Leidse bond via de fede
ratie enige financiële genoegdoe
ning kreeg voor het feit dan men
zoveel viswater beschikbaar stelde.
Daartegenover stond dat leden die
waarschijnlijk anders lid van de
Leidse bond waren geworden in
verband met het viswater, nu lid
werden van een plaatselijke ver
eniging Men had dan de be
schikking over het eigen vereni
