jSloop aan
jMorssingel
door brand versneld
Huizen Morssingel langer overeind dan bedoeling was
"Dangaan we maar iets kraken
Commissie
eens met
visie over
Géért verzet bewoners
Endegeest
DEALER VAN O A
BOUSSAC GORDIJNEN
PLOEG GORDIJNEN
BESOUW TAPIJT
Interieurverzorging
W. J. ZIRKZEE b.v.
Zeemanlaan 22 - Lelden
Telefoon 071-142627
LEIDEN - De sloop van de herenhuizen aan de
Morssingel is begonnen. Na de brand, die gis
teren kort na het middaguur uitbrak, is de
bulldozer gekomen, één dag eerder dan de be
doeling was. Tot gisteravond tien uur werden
de werkzaamheden voortgezet, onder con
stante begeleiding van politie en brandweer.
De afbraak zal vandaag en morgen doorgaan.
Kort na het middaguur brak gisteren brand uit in het pand Morssingel
6. Brandstichting is vrijwel zeker de oorzaak. De brandweer had het vuur
snel geblust.
De sloop zou aanvankelijk pas na
gisteren worden uitgevoerd. De
gemeente ging er van uit dat de
bewoners de panden uiterlijk gis
teren moesten ontruimen. In
overeenstemming met het vonnis
van de president van de Haagse
rechtbank, die in een kort geding
had bepaald dat de panden "voor
of uiterlijk op 15 september" ont
ruimd moesten zijn.
Door de brand in pand Morssingel 6
werd het instortingsgevaar in de
huizen groot en de noodzaak tot
sloop versneld. Hoewel met het
tegendeel terdege rekening was
gehouden, werd er geen enkel
verzet door de bewoners tegen de
sloop geboden. De Morssingel
werd gisteren na de brand aan
weerszijden afgesloten. Het pu
bliek, dat de brand en afbraak
werkzaamheden massaal had ge
volgd, werd niet meer toegelaten)
De hekken werden slechts openge
daan voor wie een pasje had.
Toen de sloopwerkzaamheden
begonnen, hadden alle Neder
landse bewoners de panden al
verlaten. In de loop van de mid
dag vertrokken ook de laatste
Marokkanen.
Aangestoken
Dat er terdege rekening werd ge
houden van politiezijde met een
Leidse "Nieuwmarktaffaire"
blijkt uit de grote hoeveelheid
politiemensen, die bij de sloop
werkzaamheden aanwezig wa
ren. Ook zijn er sterke aanwij
zingen, dat een speciale eenheid
van de Haagse politie gereed
werd gehouden, om de panden
zonodig met geweld te ontrui-
De Leidse politiecommissaris Van
Voorden "We hadden van tevo
ren overwogen dat als er echt van
actief verzet sprake zou zijn we de
deurwaarder de nodige be
scherming moesten geven. Laat
ik het zo zeggen".
In de panden trof de politie niets
aan dat op mogelijk verzet
duidde, alle geruchten vooraf
over molotov-cocktails ten spijt.
Wel ^ijn er duidelijke aanwij
zingen dat de brand in Morssin
gel 6 is aangestoken. De brand is
op twee of drie plaatsen tegelijk
uitgebroken. De politie trof in het
pand twee lege olievaten van
honderd liter aan. Van eén daar
van was de afsluitschroef ver
dwenen. Ook werden er groene
oliekannen gevonden, waarvan
er een nat was en naar petroleum
rook. Er zijn in verband met de
brandstichting geen aanhoudin
gen verricht.
Dat gebeurde wel gistermiddag op
het stadhuis, waar bewoners van
de Morssingel een gesprek met
wethouder Verboom voerden.
Een van hen werd tijdens dat ge
sprek plotseling weggeroepen en
meegenomen naar het politiebu
reau. Hij heeft volgens de politie
bekend dat hij in de nacht van
maandag op dinsdag een steen
door de ruit in het huis van wet
houder Verboom heeft gegooid.
En ook dat hij later de wethouder
telefonisch met fysiek geweld
heeft bedreigd. De jongeman is
inmiddels weer vrijgelaten, nadat
proces-verbaal tegen hem was
opgemaakt.
Krakers
In de afgelopen nacht hield de poli
tie twee mannen en een vrouw
aan, die het pand Hoogland-
sekerkgracht 6a poogden te kra
ken. Zij waren afkomstig van de
inmiddels afgebrande en ge
sloopte woning Morssingel 6.
Andere ex-Morssingelbewoners,
dezelfden die 's middags een ge
sprek met wethouder Verboom
hadden gevoerd, slaagden er gis
teravond wel in om een pand te
kraken: Uiterstegracht 3, waar
vroeger het installatiebedrijf Er
gon Electric was gevestigd. Dit
pand stond al geruime tijd leeg.
oord|
ikwarf
g eri
Singel
LEIDEN De huizen aan de
Morssingel zijn veel langer
overeind blijven staan, dan de
bedoeling van de gemeente
was. Al in de jaren zestig waren
er plannen om ter plekke in het
kader van de wederopbouw van
het' Stationskwartier kantoren
te bouwen. De panden aan de
Morssingel werden stuk voor
stuk door de gemeente opge
kocht dan wel onteigend. Maar
voornamelijk door geldgebrek
kwam er van de bouw van kan
toren voorlopig niets terecht.
In de jaren zeventig verander
den de inzichten. Ten stadhuize
kwam men tot de conclusie dat
kantoorbouw aan de Morssin
gel minder gewenst was; wo
ningbouw werd geprefereerd.
De huizen, die uit het einde van
de vorige eeuw stammen, wa
ren intussen gekraakt. Omdat
er van uitvoering van enig plan
toch niets terecht kwam, werd
het de krakers toegestaan om
voorlopig - gratis - aan de Mors
singel te blijven wonen. Aan
onderhoud van de panden werd
intussen door de gemeente met
het oog op de afbraak, die eens
zou volgen, niets meer gedaan.
De huizen raakten steeds meer
in vervallen staat.
In 1976 werden er plannen ge
maakt om premiekoopflats aan
de Morssingel te bouwen. De
bouwonderneming Neduco en
de gemeente kwamen in con
tact met elkaar. En in maart van
dit jaar werd aan de bewoners
van de bestaande panden te
kennen gegeven dat ze naar an
dere woonruimte moesten om
zien. Per 1 mei zouden de hui
zen moeten zijn ontruimd; een
termijn die later werd verscho
ven naar 11 juni, overeenkom
stig een oude belofte van ex-
wethouder Kret dat de bewo
ners drie maanden van tevoren
zouden horen dat ze weg moes
ten.
Maar de bewoners protesteer
den. Zij maakten bezwaar tegen
de wijziging in het bestem
mingsplan, die de flatbouw
mogelijk moest maken. En zij
wendden zich tot de Monumen-
tenraad om de singelpanden op
de monumentenlijst te krijgen.
Procedures, die formeel nog
niet zijn afgerond, want de ge
meenteraad heeft het nieuwe
bestemmingsplan nog niet
vastgesteld en de monumen-
tenraad nog geen uitspraak ge
daan.
Dat deed wel mr. Blaauw, pre
sident van de Haagse recht
bank. In een kort geding, dat
door de gemeente voor alle ze
kerheid tegen de bewoners was
aangespannen, bepaalde hij in
augustus dat de panden voor of
uiterlijk op 15 september ont
ruimd moesten worden. Daar
mee was de zaak beslecht.
Anders ligt de situatie voor de
Marokkanen op Morssingel 2.
Zij hadden wel een huurover
eenkomst en betaalden huur;
eerst aan de Stichting Mig
rantencentra en later aan de
gemeente. De gemeente bood
hun vervangende woonruimte;
de houten barakken in het
Woonoord te Leiderdorp. In
afwachting van een nieuw
complex, dat Leiden en Leider
dorp gezamenlijk in de laatste
gemeente realiseren.
De Marokkanen, gehecht aan
hun huisvesting in Leiden,
wensten niet naar Woonoord te
gaan. Zij prefereerden huisves
ting in de binnenstad, of een
paar flats in de Merenwijk. Op
hun verzoek ging de gemeente
niet in. Ook gisteren luidde het
aanbod van de gemeente; huis
vesting in Woonoord.
LEIDEN - De raadscommissie ge
zondheidszorg is gisteravond una
niem akkoord gegaan met een
voorlopig schetsplan voor de ver
vangende nieuwbouw voor lang
durig opgenomen patiënten in En
degeest. Gepoogd zal worden om
j dit schetsplan zo spoedig mogelijk
naar een aantal betrokken instan-
ties te sturen ter goedkeuring. Dit
om er zeker van te zijn dat als straks
het structuurplan voor geheel En
degeest is goedgekeurd, dit onder
deel direct kan worden uitgevoerd.
Met name de beleidsvisie die de
medische staf van Endegeest voor
de verzorging van deze groep pa-
tienten heeft opgesteld is door de
leden van de commissie en
thousiast ontvangen. De fractie van
de WD toonde zich bij monde van
het raadslid Schoute "verheugd",
die van PPR/D'66, aldus Van Oos-
j ten "gelukkig" en de PvdA-er Hóp-
pener bleek "opgetogen".
Alle raadsleden waren van mening
dat met deze beleidsvisie veel
duidelijkheid is ontstaan over de
1 opname en behandeling van pa
tiënten, zoals de staf zich deze in de
tpekomst voorstelt. Uit het stuk
I wordt duidelijk dat voor deze groep
patiënten wordt gestreefd naar het
onderbrengen in kleinere woon-
I eenheden, meer groepsbegeleiding
en bevordering van sociale vaar
digheden, met als uitgangspunt een
leefwijze die die buiten het psy-
I chiatrisch ziekenhuis zoveel mo-
j gelijk benadert.
Kritiek had de commissie wel op
een eerste tekening van de nieuwe
I wooneenheden. De bouw werd
door vrijwel iedereen als te "mono-
toon" en "rechthoekig" ervaren en
daardoor te weinig aansluitend op
hetgeen in de beleidsvisie als nood
zakelijk wordt aangegeven. Direc
teur Mojet onderstreepte echter dat
het hier om een voorlopige teke-
ning gaat, waarop nog tal van va
rianten mogelijk zijn, die te zijner
tijd ook ter beoordeling aan de
commissie zullen worden voorge
legd.
Kleding voor
goede doel
lag op straat
LEIDEN - Op veel plaatsen in de
stad vonden Leidenaren eind vo
rige of begin deze week een grote
plastic zak in hun brievenbus die
volgens het opschrift afkomstig
was van de KICI in Den Haag. De
zak was bedoeld voor afgedankte
kleding, bestemd voor minder be
deelden zowel in Nederland als in
het buitenland. KICI. de stichting
kleding inzameling charitatieve in
stellingen, zou de zakken vanaf
maandag ophalen. En inderdaad,
maandag stonden vele zakken op
de stoep. Maar KICI heeft tot nu toe
niets opgehaald. In plaats daarvan
werden de zakken kapotgemaakt
door honden of kinderen, de kle
ding over straat verspreid, kortom
er is een enorme puinhoop ont
staan. Ook de gemeente zit ermee in
de maag, wat bleek namelijk, de
KICI is nergens te bereiken. Een
telefoonnummer in het boek blijkt
geen gehoor te geven, navraag bij
de PTT maakt duidelijk dat de
KICI onder een geheim telefoon
nummer opereert. De gemeente
blijft vooralsnog proberen in con
tact te komen met de mensen die
achter KICI zitten.
Klein Matilo open
LEIDEN - Zondag wordt het
nieuwe gedeelte van clubhuis
Klein Matilo in Meerburg geopend
door de wethouders Tesselaar en
Waal. De feestelijkheden beginnen
die dag met een autopuzzeltocht,
waaraan de beide wethouders zul
len meedoen. Vertrek om twaalf
uur bij Klein Matilo in de Zaan-
straat. Om kwart over vijf maken de
auto's een tocht door de buurt. Een
half uur later, om kwart voor zes
openen de wethouders officieel de
nieuwe vleugel van het club
gebouw, waar tot zeven uur dan een
"open huis" is.
LEIDEN - Door de brand op
nummer zes wordt alles anders.
De merkwaardige kalmte die er
tot dan toe op de Morssingel
had geheerst, is verdwenen.
Kwart over twaalf, half een,
kwart voor een. De brandweer
is het vuur alweer meester.
Maar de beuk gaat erin. De slo
pers komen. Een dag eerder dan
verwacht.
De vroege ochtend was geken
merkt door bijna serene rust.
Niet in de laatste plaats door
toedoen van de laatste bewo
ners aan de Morssingel zelf. We
tend wat het onvermijdelijke
zou zijn, hebben ze die nacht tot'
in de vroege ochtenduren feest
gevierd. Een afscheidsfeest.
Alleen een paar Marokkaanse
bewoners van Morssingel 2
staan om negen uur al buiten.
Te wachten op de dingen die
komen gaan. Ze zeggen niet
naar Woonoord, de houten ba
rakken in Leiderdorp, te willen.
Het PSP-raadslid Hilda Pas-
schier komt langs en zegt tegen
ze: „Jullie hebben het verloren.
Politiek. Jullie kunnen toch
maar beter naar Woonoord
gaan. Anders hebben jullie
niets". Dan doemt er een man
op, die zeer gedecideerd uit
roept: „Jullie gaan naar binnen
en laten jullie er voor zes uur
door niemand uitzetten". Des
gevraagd zegt hij „vansociale
zaken" te zijn. Hij dient zich aan
als „bemiddelaar" tussen de
bewoners en gemeente. De be
woners hebben hem een dag
eerder voor het eerst gezien. Hij
zegt: „Ik heb het bij de inspec
teur Peet voor elkaar gekregen,
dat jullie er nog niet om negen
uur uit hoeven. Ik heb gezegd:
ze moeten hun spullen nog
pakken. Geef ze de tijd tot zes
uur. En dat mocht". Hij roept op
tot geweldloosheid. "Anders
drinken ze bij de politie een
borrel op je, terwijl jij ligt te
kreperen in het ziekenhuis".
Niemand kent de bemiddelaar.
Peet: „Ik heb hem helemaal niet
gezien". Loco-burgemeester
Van Aken: „Ik heb nog nooit
van hem gehoord".
Dè Marokkanen gaan nochtans
weer naar binnen. Later krijgen
ze bezoek van een vertegen
woordigervan de Stichting Rijn
en Lek, een stichting voor bij
stand aan buitenlandse werk
nemers. Hij probeert ze duide
lijk te maken dat een keuze voor
huisvesting in Woonoord in de
gegeven omstandigheden het
beste is. Intussen zijn de laatste
bewoners van de andere pan
den wakker. Ze pakken hun
laatste spullen in. Sommigen
van hen gaan koffie drinken in
een naburige koffieclub.
En dan is er brand. De brand
weer rukt uit en is het vuur met
de gebruikelijke snelheid mees
ter. Maar Morssingel 6 is niet
meer te redden. Dat was
trouwens toch al niet de bedoe
ling. De politie is opvallend
massaal ter plekke. Vele re
chercheurs in burger. De Mors
singel wordt aan weerskanten
met dranghekken afgezet. De
straat wordt 'verboden gebied'.
Alleen mensen met een pasje
mogen erop. De wethouders
Van Aken en Waal slaan de
brand gade. Waal: „Alweer'op
mijn verjaardag. Vorig jaar het
Heerenlogement en nu dit".
Van Aken ontkent dat de
schuldigen van de brand in
kringen van de gemeente zou
moeten worden gezocht.
Na de brand zijn er geen Ne
derlandse bewoners meer in de
panden. Alleen enkele Marok
kanen blijven waar ze zijn. Er
wordt van vele kanten op ze in
gepraat. Niet alle Nederlandse
bewoners weten intussen waar
ze naar toe moeten. Overleg in
een etablissement in de Heren-
steeg volgt. En ze besluiten hun
licht op te steken bij Bureau
Huisvesting.
Bureau Huisvesting, Hooi
gracht, iets over drieën. Een
groep jonge ex-Morssingelbe
woners staat op de stoep. Ze
Wethouder Verboom
bellen aan. De deur van Bureau
Huisvesting blijft hermetisch
gesloten. Communicatie is mo
gelijk via een ingebouwd
luidsprekertje in de deurpost.
"We willen directeur Dekker
spreken". Directeur Dekker is
er niet, zegt het luidsprekertje.
Het heen en weer gepraat leidt
niet tot een antwoord op de
vraag waar directeur Dekker
dan wel is. En de ex-Morssin-
gelbewoners besluiten: „Dan
gaan we naar wethouder Ver
boom".
Stadhuis, half vier a kwart voor
vier. De politie heeft al gebeld.
"Misschien komen de bewo
ners van de Morssingel naar
jullie toe. Of misschien gaan ze
naar het huis van Verboom in
de Merenwijk", zo luidde de
waarschuwing. En: „Bel ons
meteen als ze komen". De ex-
Morssingelbewoners staan een
aantal seconden aan de balie
van het stadhuis, of daar zijn ze
al: twee politiemensen in bur
ger. Intussen arrangeert voor
lichter Lelieveldt een gesprek
voor de. ex-Morssingelbewo-
ners met wethouder Verboom.
Telt ze desgevraagd na en deelt
telefonisch mede: „Een stuk of
zeven, acht". De ex-Morssin-
gelbewoners mogen naar bo
ven. De rechercheurs gaan mee.
Wethouder Verboom heeft zich
geposteerd in de kamer van
wethouder Waal. Daar is meer
ontvangstruimte. Het gesprek
ontwikkelt zich. Vruchteloos.
Ex-Morssingelbewonen „We
staan op straat".
Verboom: „Maanden geleden
hebben we al tegen de bewo
ners gezegd dat de huizen wor
den gesloopt en dat ze zelf voor
onderdak moesten zorgen".
Ex-Morssingelbewoner: „Maar
niet iedereen heeft wat gevon
den".
Verboom: „U heeft er jaren
zonder recht of titel gezeten. U
had allang kunnen zorgen er
gens anders te wonen".
Ex-Morssingelbewoner. „U
weet net zo goed dat mensen
zonder gezin, zonder kinderen
in een heel moeilijke positie zit-
Verboom: „Het gaat niet over
een half jaar. Jullie woner in
sommige gevallen al zes jaar
zonder recht of titel. Had je je
maar bij Bureau Huisvesting
moeten laten inschrijven".
Ex-Morssingelbewoner: „Dat is
door verschillende mensen ge
daan, maar die hebben er nooit
meer iets op gehoord".
Verboom: „We hebben hier be-
Seden Bureau Voorlichting.
>aar kan je zo de richtlijnen
krijgen. Maar als mensen zich
niet aan de regels houden, kan
ik er niks aan doen. Als je je
tijdig had laten inschrijven, had
je allang over de pannen geze
ten. U moet voldoen aan de
richtlijnen. De woonruimte
verdeling, die hebben we toch
niet voor noppes gemaakt".
Hier stokt het gesprek even.
Weer andere politiefunctiona
rissen dan de twee die bij het
gesprek aanwezig zijn, komen
een ex-Morssingelbewoner ha
len. Hij moet op de gang komen.
Na een gesprek blijkt dat hij
meegenomen is naar het poli
tiebureau. Zijn mede-ex-bewo
ners schakelen hun raadsman
Teekensjr. in. Deze krijgt te ho
ren dat de jongeman in een eer
der gesprek Verboom met lij
felijk geweld heeft bedreigd.
Een uur later zal hij wel weer
vrijgelaten worden.
Het gesprek met wethouder
Verboom werd voorgezet.
Ex-Morssingelbewonen „Dus
U hebt helemaal geen oplos
sing?"
Verboom: „Ik heb geen oplos
sing. Ik breng dit soort gevallen
wel eens naar de wethouder van
sociale zaken. Ik zou niet anders
weten. Ik heb geen woon
ruimte. En de wethouder van
sociale zaken zou trouwens
precies hetzelfde tegen jullie
zeggen".
Ex-Morssingelbewoner. „U zet
een heleboel mensen op straat
en dan doet U er verder niks
Verboom: „De burger moet zich
aan de regels houden".
Ex-Morssingelbewonen „Maar
er is een tekort van 1500 ka-
Verboom: „Je hoeft toch niet in
Leiden te wonen. Ik zeg niet dat
het niet mag. Maar er zijn men
sen die al twee jaar bij Huisves
ting geregistreerd staan en jul
lie een maand. Moeten jullie
dan voorgaan?"
Ex-Morssingelbewoner: „Maar
zij zitten tenminste ergens. En
wij nergens".
Zo beweegt het gesprek zich in
dezelfde cirkel rond. Na afloop,
op straat, zeggen de bewoners:
„Dan gaan we maap iets kra
ken".
De sloop aan de Morssingel is
intussen in volle gang. Een paar
Marokkanen lopen boos weg.
Waar ze naartoe gaan? "Wij
gaan op straat lopen. Niet naar
Woonoord".
In het pasjesgebied komt een
hele voorgevel naar beneden.
's Avonds, een uur of tien. Op de
bovenverdieping van het pand
Uiterstegracht 3 is een flauw
licht zichtbaar. Het is gekraakt.
Door een tiental ex-Morssin-
gelbewoners.
JOHN KROON
CGEE&B
Een bulldozer ramt de aevel van éen der panden aan de MorssingelDe sloop werd direct na de brand ingezet
Gisteravond werden de afbraakwerkzaamhedenin de schijnwerpers, voortgezet. Aanvankelijk was het de
bedoeling tot twee uur 's nachts met de sloop door te gaan, maar vanwege het toch wel onduidelijke zicht, werden
de werkzaamheden om tien uur gestaakt.