"PARADIJSEILAND"
TMUFIIL
Kille ontnuchtering in
Gordijns schilderijen
K I
VRIJDAG 16 SEPTEMBER 1977
VARIA
PAGINA 29
Matzes
"Wie kent dat gevoelIk maak
aanstalten in de volle badkuip te
stappen een voet hangt al een de
cimeter boven het wasemende
wateroppervlak en ik krijg een
geluidloos belletje te horen dat
zegt dat er binnen de seconde een
associatie te verwachten is. Ge
hoorzaam wacht ik dan in
diezelfde merkwaardige pose,
anderen zien mij niet en ik even
min mijzelf, maar de associatie
blijft uit.
Wie kent dat gevoel? Of ik sta op
het punt na jaren de smaak van
de matzes van Den Haan in ge
dachte weer te proeven. Dat onde
finieerbare branderige wat an
dere merken sindsdien niet meer
bezeten hebben, maar alles blijft
stil in de smaakcentra"
Bovenstaand citaat is het begin
van "Het oude recept" uit de ver
halenbundel "Wat eet je het
liefst?" van Philip Mechanicus.
Het is een door Querido uitgege
ven boekje met recepten van Me
chanicus, maar het zijn evenzeer
recepten voor de meest uiteenlo
pende gerechten (van aardap-
pelballetjes tot zuxirkoolbroodjes)
als voor doeltreffendfantasierijk
en geestig schrijven. In het
voetspoor van schrijvers als Len
Deighton en Werumeus Buning,
maar hen toch nog een ronde ach
terstand bezorgend, maakt Phi
lip Mechanicus eerst een feest van
het lezen van zijn voorkeursre
cepten, en daarna een feest van
het verorberen ervan (de tus
senliggende fase, het bereiden,
laat ik altijd aan anderen over, ik
kan daar geen oordeel over vel-
len). Zoals een goede kok zijn ge
rechten bestrooit met adequate
kruiden, zo kruidt Philip Me
chanicus zijn eetnovelletjes met
citaten, zoals "Cooking is a very
fine art, all cooks are gentlemen"
van Shakespeare zelf (die overi
gens ook eens opgemerkt heeft dat
het een slechte kok is die zijn eigen
vingers niet kan aflikken.
Oester
Het boekje werd gisteren ten doop
gehouden in restaurant Les qua-
tre canetons in Amsterdam. De
vier eendjes dus, een woordspe
ling, want het restaurant bevindt
zich op de Prinsengracht 1111.
Behalve uitgelezen wijnen (alleen
draagkrachtige uitgeverijen
kunnen het zich veroorloven een
exclusief kookboekje publiekelijk
en op een gepaste plaats te
openbaren) waren er ook onge
bruikelijke hapjes. Ik viel me
eerst al geen buil aan een palm
hart je in heilbot, daarna bleek ik
ook een coquille St. Jacques in een
grote champignon zonder
schadelijke gevolgen te kunnen
verorberen, maar ze bleven maar
rondgaan met oesters in te grote
schelpen, en daarom besloot ik
dat dit dan maar de eerste keer
moest zijn dat ik een oester
proefde. Het was James I van En
geland, geciteerd door Jonathan
Swift (de schrijver van Gullivers
reizen) die terecht opmerkte: "Het
was een stoutmoedig man die als
eerste een oester inslikte". Maar
niet minder stoutmoedig acht ik
de man die voor het eerst van zijn
leven een oester eet. Ik liet het
drillig drab in mijn keel glijden,
slikte manmoediggaf toe dat het
niet orjaangenaam smaakte en
nam haastig een slok van mijn
uitgelezen wijn om het "idee an
sich" weg te spoelen. Natuurlijk,
het is allemaal maar onzin en
verbeelding, wat maakt een oes
ter enger ("eng, eng" was het
eerste citaat dat mij in gedachten
schoot toen mijn keel een seconde
lang geplaveid was met die hap
kikkerdril) dan een mossel of een
coquille St. Jacques, en waarom
zou ik mij een oester niet laten
smaken als het lievelingsgerecht
van paus pius V (volgens zijn
lijfkok Carlolomeo Scappi) lam-
stestikelen was? Philip Mechani
cus vermeldt de wijze waarop de
kok van de paus dit exquise ge
recht bereidde:
,Men neme enige lamstestikelen,
schoonmaken en van het overbo
dige ontdoen. In een diepe pan
met wat boter langzaam gaar la
ten worden. In het oorspron
kelijke recept staat kapoenenvat
maar dat is schaars. Zodra de bo
ter geheel opgenomen is moet er
een flinke snuif kaneel bij, 2 of 3
kruidnagelen en een beetje saf
fraan. Als ze bijna gaar zijn
(flink zijn, gewoon prikken) gaat
het sap van een halve citroen ero-
Om even met het laatste citaat uit
"Wat eet je het liefst?" te beslui
ten: „Wilt u iets eten?" - „Nee, in
tegendeel". (Anton Tsjechov).
NICO SCHEEPMAKER
LEIDEN - Lelijk kan mooi zijn,
maar bij Gordijn blijf je lelijk. Een
veel gehoorde opmerking betref
fende de schilderijen van de Am
sterdamse kunstenaar Herman
Gordijn die tot en met 24 oktober
een groot aantal van zijn werken in
het Stedelijk Museum de Lakenhal
exposeert.
Hyperrealistische doeken van le
lijke, afstotelijke en afzichtelijke
mensen bezig aan een uitvaart, een
plasje plegend of achter een enorm
stuk gebak. Mensen in hun verval,
ouderdom en eenzaamheid worden
door Gordijn op een koele manier
gevangen binnen het vlak van het
doek. Het technisch perfecte uit
voeren van een voorstelling, het tot
op de rimpel nauwkeurig schilde
ren, de kleuren die toch weer even
anders zijn en de verstilde bewe
ging van de figuren geven zijn doe
ken een sfeer die doorgaans kil te
noemen is. Gordijns .voorliefde
voor mensen waarin het afzich
telijke verval en de angst voor de
ouderdom aanwezig is, heeft voor
namelijk betrekking op de schilde
rijen van een tiental jaren terug.
"Hoer met cyclamen" uit 1959, "In
de Amsterdamse grachten" uit 1959
en "Voorjaar" ui 1962 laten ons
vrouwen zien die geen enkele il
lusie meer koesteren maar nog wel
kunnen imponeren met hun li
chamelijkheid. Gordijn weet door
zijn manier van werken dit li
chamelijke op een uiterst knappe
manier gestalte te geven. Dat hij
niet alleen zeer fijne karikaturale
personen kan schilderen maar ook
een begenadigd portrettist is tonen
enkele doeken van latere datum.
Het portret van Charlotte Kohier en
de portretten van Lida Lobo, die
haar onaantrekkelijkheid op een
weldadige manier weet te verko
pen, zijn griezelig goed. Toch mis
sen zijn doeken dat beetje mense
lijke warmte die bijvoorbeeld in de
schilderijen van Fer Hakkaart, die
enige tijd terug in de Lakenhal ex
poseerde, wel aanwezig is.
Gordijn die een groot kunstenaar
genoemd kan worden wat betreft
zijn portretten en zijn technische
begaafdheden, zal niet altijd beha
gen aan degenen die iets moois in
de kunst menen te zoeken. Zijn
werken en zijn onderwerpen lenen
zich daar niet voor. Maar bovenal
de schildertechniek laat weinig
ruimte over voor al wat men
"schoon" en "behaaglijk" noemt.
De doeken, die elke bezoeker naar
zich toe zal zuigen omdat iedereen
nu eenmaal snel wil zien hoe het
geschilderd is, moet men ook eens
van grote afstand bekijken. Dan
blijkt dat Gordijns schilderijen ook
op afstand blijven imponeren, hoe
lelijk men- de voorstelling ook
vindt.
Jurriaan van Kranendonk
12-17
De Lakenhal, Oude Singel 28-32. Ten
toonstelling Herman Gordijn - schilderi
jen. Geopend van 9 sept. t/m 23 okt., dag
van 10-17 uur. zo. van 13-17 uur (3 okt
van 10-12 uur).
Galerie JA, Sportfondsenbad, Wassena
ar. Tentoonstelling Hugo Liebe - gewas
sen tekeningen, gouaches, Andries Fre-
deriks - zwart-wit illustraties, Jan Bern-
hard Meinen - diverse technieken en
Kees de Kruvff - kleinplastieken in
brons. Geopend van 8 tot 25sept., do. t/m
zo van 10-17 uur, woe. van 20-22 uur
■Rijksmuseum van Oudheden (Rapen
burg 28) Werkd 10 uur voorm.-5.uur
zondag 1-5 uur nam.
Hortus Botanicus Tentoonstelling
"Dier en Kleur". Geopend ma. t/m z^t..
van 10-16.30 uur, zo. van 12.30-15.30 uur.
tot 18 sent
Galerie Denise Stephan, Bakkersteeg
10, tel. 132319. Tentoonstelling Wil
Tweehuysen - aguarellen en gouaches
Geopend za. en zo. van 14-18 uur, over
ige dagen na tel. afspraak, tot 15 sept
Museum voor Volkenkunde, Steens
traat 1. Tentoonstelling „Taal en teken
binnen Chinese muren". Geopend- ma
t/m za. van 10—17 uur, zon- en feestdager
van 13-17 uur, tot 15 februari 107*
Galerie Van der Vlist, Botermarkt 3
Tentoonstelling Peter Siccema - schil
derijen en Martijn Vergouw - tekenin
gen. Van 3 tot 30 september. Geopend di.
t/m za. van 10-17 uur, do. tot 21 uur.
Galerie-Bibliotheek, Luifelbaan 1, Was
senaar Tentoonstelling J. G. M. Delf-
gaauw - Rietpentekeningen. Geopend
van 3 tot 29 sept., openingstijden van de
bibliotheek.
Galerie Kerkdam, Lange Kerkdam 113,
Wassenaar. Tentoonstelling Thijs Mauve
olieverfschilderijen. Geopend van 3 tot
25 sept., woe. t/m za. van 10-16 uur, di.
van 14-20 uur
Galerie De Poort, Herensteeg 11. Ten
toonstelling "Leidse impressionisten en
het landschap". Geopend di. t'm za. van
13-17.30 uur, do. ook van 19-21 uur t/m 8
'Museum de Lakenhal, (Jude Singel.
Zomerexposltie "Kunst uit delkelder";
Voorschotense Kunstkring, Molenlaan
3, Voorschoten: "Het landschap", vrij,"
zat, zo, 10-17 uur, tot 19 september.
(?4 icf
4€U:liX>
16 september 1977
- Een spekslager te Purmerend
heeft dezer dagen een voordadig
varken geslacht. Uit de maag
van het beest haalde hij een on
geschonden bankbiljet van f 25.
- Een onderzoek naar kleuren
blindheid van trein- en weg-
personeel der spoorwegen hier
te lande heeft aangetoond hoe
noodzakelijk het is, dat het
personeel dat met de treinen te
maken heeft, ook op dit punt
wordt onderzocht. Gebleken is
immers, dat er velen aan kleu
renblindheid lijdende zijn, o.a.
acht machinisten op het Noord
emet. Dezen zullen in andere be
trekkingen bij de Staatspoor-
wegen geplaatst
Vijftig jaar geleden:
- De "Daily Express" verneemt j
dat een zekere ingenieur Roger
Courteville in den Brazi-
liaanschen staat Matto-Grosso
den Engelschen ontdekkingsrei
ziger kolonel Fawcett en diens
zoon John zou hebben weerge
vonden. Zij waren sedert twee
jaren verdwenen. De kolonel
zou in een staat van verwilde
ring leven en niet wel bij het
hoofd zijn, maar anderzijds
werd medegedeeld, dat beide
Fawcetts goed gezond zijn en als
trappers leven trappers is pels
jagers, Red.). Omdat zijn zoon
aan koorts had geleden, zou de
kolonel van zijn voorgenomen
programma zijn afgeweken.
Courteville zou hen aangetrof
fen hebben op 63 mijl van Dia-
mantino bij Cuyaba. In 1924
vertrok kolonel Fawcett met zijn
zoon John en met Raleigh Rim-
piell met steun van de Royal Ge
ographical Society, in Londen,
naar Brazilië om in het gebied
van de bronnen van deXingu te
zoeken naar de overblijfselen
van een verdwenen blank ras en
een verloren stad. Na een laatste
rapport op 30 mei 1925 bleven
berichten uit. Volgens den Bra
ziliaan Courteville, die in op
dracht van zijn regering een au-
toreis door het land maakt, zou
den de Fawcetts aangetroffen
zijn bij Diamantino, waar zij
zich op een malariavrij plateau
zouden hebben teruggetrokken,
nadat Rimmell van een gevaar
lijke slangenbeet was genezen.
Zij zouden er, buiten het bereik
van gevaarlijke Indianens
tammen, als moderne Robinson
Crusoe's leven, een stuk land in
cultuur hebben gebracht en zich
verder onledig houden met jacht
en visserij, Red.).
)KLE1NE VAART)
Daniel pass 15 Dudgeon nr Leixoes,
Diana-V 14 vn Rotterdam nr Lowestoft,
Diannel 15 te Rotterdam,
Dutch Glory 15 te Rotterdam,
Dutch Master 14 vn Rotterdam nr Ant
werpen,
Dutch Mate 14 vn Rotterdam nr Cadiz-
head,
Dutch Sailor pass 15 Dudgeon nr Rot
terdam,
Empire 14 vn Middlesboro nr Skikda,
Kortenaer pass 15 Beachyhead nr Bos-
Leopolaris 15 40 w Esbjerg nr Aalesund,
Meteoor 14 120 z Haiti nr Puerto Cabello,
Poolster pass 14 Ouessant nr Setubal,
Ring pass 15 Goeree nr Antwerpen,
Rijnhaven pass 15 Lissabon nr Le Tre-
port,
Stella Orion 14 vn Bejaia nr Arzew.
(GROTE VAART)
Aalsum 14 580 no Mombasa nr Durban,
Acila 14 vn Mombasa nr Port Sudan,
Aldabi 14 480 no Sao Vicente nr Santos,
Amersfoort 14 te Tenerife,
Amstelmolen 14 1200 zo Kanchatka nr
Japan,
Atlantic Star i4 te Greenock,
Calamares 14 75 zw Cadiz nr Port Said,
Chevron Amsterdam 15 vn Freeport nr
Cristobal,
Chevron Arnhem 14 rede Freeport,
Coral Isis 14 100 z Recife nr Santos,
Coral Rubrum 14 vn Schiedam nr Pa
penburg,
Daphne 14 te Tetney,
Diadema 15 te Sydney,
Early Bird 15 vn Rotterdam nr Antwer-
Nedlloyd Kembla 15 480 wzw Midway nr
San Francisco,
Nedlloyd Korea 13 vn Keelung nr Kobe,
Nedlloyd Kyoto 15 te Rotterdam,
Nedlloyd Leuve 15 t.a. Taranto,
Nedlloyd Maas 14 110 wnw Malta nr Port
Said,
Nedlloyd Nile 14 te Bordeaux,
Nedlloyd Schie 14 140 z Kobe nr Yoko-
Obelix 15 750 z Adak eil. nr Los Angeles,
Ondina 14 vn Singapore nr Seria,
Seinelloyd 15 te Houston,
Straat Fiji 15 te Yokohama,
Straat Forcados 15 te Abidjan,
Straat Luanda 15 vn Adelaide nr Fre-
mantle,
Straat Magelhaen 15 te Kobe,
Straat Napier 14 vn Durban nr Sin
gapore,
Ulysses 15 te Houston,
Willemskerk 15 te Gothenborg,
Zaria 14 te Auckfield.
PANDA EN DE SPORTMEESTER
62-13 X
Toen Panda in de gaten kreeg dat Joris Goedbloed niet de direkteur
van het Sportpaleis was, besloot hij om de werkelijke direkteur te
gaan zoeken. Maar dat was niet gemakkelijk, omdat de heer Schoon
veger een vermagerings-kuur in sanatorium SlinkSnel volgde; en
daar mocht hij niet gestoord worden.
"Onze patiënten hebben rust nodig", verklaarde de portier. "Over
een paar weken wordt hij hier ontslagen, en dan kunt u hem spre
ken."
"M-maar over een paar weken is het te laat!" riep Panda. "Want dan
is de Voorronde allang voorbij!"
Hij merkte dat zijn woorden geen indruk maakten op de ander, en
daarom wees hij plotseling in de lucht.
"Daar!" riep hij"Wat is dat?!
"W-waar?" zei de portier, geschrokken naar boven kijkend. "Ik zie
Panda legde hem natuurlijk niet uit dat er eigenlijk niets te zien was,
maar glipte vlug naar binnen.
HARINGSALADE
150 g. belegen kaas, 4
eieren, 2 zure haringen,
1 zoetzure augurk, IV2
dl. mayonaise, peters
elie, bieslook.
Snijd de kaas, de hard
gekookte eieren, de ha
ringen en de augurk fijn.
Vermeng de mayonaise
met de gehakte peters
elie en de klemgeknipte
bieslook. Maak hiermee
de salade aan en garneer
hem met mayonaise,
waaieraugurkjes en
bieslook.
.EL
LPAtT
CS WE-TTEW
V/VAl tg
AIATWÊ
IS «ET" 0vAA« PAT
KAhBi&N MAAe
//V DE
D E/a/K-E/O?
adleeaJ DIE KAMELEAJ
DIE l/AAI DE DRANK
AC Iftl/DLEAj
.nil&K,.
AJCL<.
De avonturen van
CAMERA: "The bridge on the river
Kwai", dag. 8 uur. 12 jaar.
Kindermatinee: "^innetpu het grote
opperhoofd", za. en woe. 2.30
■Ongevaltendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevaltendienst elke .dag Academisch
Ziekenhuis behalve v;yi dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 yur (Diacones-
penhuis) en van vrijdag 13 00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
1.15 L
AL.
Nachtvoorstelling: „Legacy", vr. en za.
11.30 uur. 16 jaar.
LUXOR: „The heretic", dag 2.30, 7 en
9.30 uur, zo. 2,4.30, 7 en 9.30 uur. 16 jaar.
LIDO 1 „Madame Claude", dag. 2.30, 7
9.15 uur, zo. ook 4.45 uur. 16 jaar.
LIDO II: „New York, New York", dag.
2.30, 7 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur. AL.
LIDO III: „Turks Fruit", dag. 7 en 9.15-
16 jaar.
Kindervoorstelling: „Donald Duck goes
west", za. en woe. 2.30 uur, zo. 2.30 en
4.45 c
AL.
STUDIO: „A day at the races", dag. 2.30,
9.15 uur, zo. 00k 4.45 uur. 16 jaar.
TRIANON: „Speedtrap", dag. 2, 7 en
uur, zo. ook 4.30 uur. 16 jaar.
REX: „Een brug te ver", dag. 2 en 8 uur
in woe. alleen 8 uur). 16 jaar.
Kindermatinee: „Piraten van het
ichateiland", za. en woe. 2.30 uur. AL.
Nachtvoorstelling. „Geef ons dagelijks
liefde", vr. en za. 11.30 uur. 16 jaar.
Bezoekuren ziekenhuizen
Diaconessenhuis:
Middagbezoekuur 13.45-14.30 uur.
Avondbezoekuur: 18 £0-19 30 uur. Kin
derafdeling dagelijks van 14 00-19 00 uur
alleen voor ouders zondag 14 00-15 00
uur voor overige familieleden Kinderen
beneden 14 jaar hebben geen toegang op
de kinderafdeling
Sint Elizabeth-ziekenhui:
3e KLASSE: Volwassenen
Kinderafdeling: dag van 15 00-Ü
2e KLASSE: Volwassenen dagelyks
11.15-14.60 uur en van 14 00-14 45 uu
vgn 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dag van 11 15-12 OOuur
(alleen voor echtgenoot) van 15 00-16 00
uur en van 18 30-19.30 uur Babyshow
laatste kwartier van middag-en avond
bezoek 1
Kinderafdeling: dag van 15 00-18 30
Academisch-Ziekenhuis
Voor alle patiënten fbehalve
zijn de bezoekuren als volgt
Elke dag
.htgeni.
,uur en van 18 30-19 30
(Uer van middag- en
volgende bezoekuren (allee:
ders):
rijdaq:
ciale kaarten verstrekken.
Bezoektijden K{ndirkliniek:
Dagelijks
15 00-15.45 uur.
18.30-19.00 uur
Bezoektijden kinder dfdeling:
Elke dag
14 15 15 00 uur
18.-30-19.00 uur
Alpnen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11 30; 13 30
14 15 en 18 30-19 30 uur; 3e klas 13.30-
14 15 en 18.30-19.30 uur; Kraamafdeling
13.30-14.15 uur alleen voor echtgenotep
19-20 uur. Kinderafdeling 15-15 30 uur
alleen voor ouders 18-18.30 uur.
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het ïn-
fórfnatiecentrum peluidshinder Schip
Aan de Amstel