Troonrede zal weinig verrassends bevatten
Vakmensen-tekort
zet een rem
op de technologie
Prinsjesdag verloopt dinsdag als vanouds
OOK AL IS KABINET DEMISSIONAIR:
kommerciële
hts-er (wtb)
DONDERDAG 15 SEPTEMBER 1977
SWANSEA - Even zag het er naar
uit dat de eerste internationale we
reldconferentie over Liefde en
Aantrekking de geschiedenis zou
ingaan als een conferentie over haat
en afkeer. Dat was toen Tom O'Car-
roll pleitte voor legalisering van sex
met kinderen. Hij veroorzaakte
veel meer ruzie dan de pedofilie
waard is: een plaatselijk psychiater
vertelde dat hij in zes jaar maar een
geval had meegemaakt van exhibi
tionisme in een supermarkt. Maar
zijn praktijk zat vol met mensen die
getrouwd waren omdat ze „lekker
met elkaar naar bed konden", maar
die elkaar weinig meer te vertellen
hadden toen de opwinding voorbij
was.
Al met al werd het toch een mooi
congres, vorige week. Het meest
kenmerkend was het onuitput
telijke enthousiasme van de onder
zoekers. De ene spreker na de an
dere beklom het spreekgestoelte
met een collectie dia's, statistieken
en erotisch materiaal om lezingen
te houden die veel langer waren
dan toegestaan. De onderzoekers
waren sexshops ingedoken om de
rubberfetisjist te bestuderen en
hadden in Noord-Ierland de kogels
getrotseerd om er vrijages tussen
mensen van verschillende gods
dienst te ontleden. Een Amerikaan
had dia's van naakte mannen voor
gelegd aan vijfhonderd Ameri
kaanse vrouwen en ontdekt dat ze
daar inderdaad opgewonden van
raakten.
Een groep Amerikaanse onder
zoekers bracht paartjes ertoe elkaar
in lachspiegels te bekijken en ont
dekte dat verliefde mensen minder
gauw doorhebben dat hun geliefde
er belachelijk uitziet. De Amerika
nen waren in de meerderheid op de
bijeenkomst en Californië spande
de kroon. Deze staat heeft de
meeste séxstudiecentra ter wereld.
De communistische landen waren
niet vertegenwoordigd in het Britse
Swansea en Europeanen waren er
weinig. En zelfs de Europeanen die
er wel waren, kwamen vaak nog
van Amerikaanse universiteiten.
Zoals professor Marion Kinglet,
een Belgische van de universiteit
van Michigan. Zij verkondigde dat
het lijden en de vervoering van de
romantische liefde verleden tijd is
omdat paartjes nu "volledige ge
slachtelijke bevrediging kunnen
krijgen".
Deze neiging naar weinig elegante
uitspraken maakte de sexdeskun-
digen soms haast belachelijk. Daar
had je professor Panos Nardis van
de universiteit van Toledo in de
Amerikaanse staat Ohio met zijn
"bewegings-potentie-theorie van
de liefde".
En dan kwam de "Optimale Op-
.windings Theorie", de "Inventari
sering van het Verlangen naar In
terpersoonlijke Toevluchten", en
heel wat "erectiële disfuncties".
Het was bijna een opluchting een
afgevaardigde de door alcohol ver
oorzaakte impotentie te horen om
schrijven als "een brouwers-
hanger".
Vaak trachtten de geleerden het
bekende te bewijzen. "Mensen die
veel van elkaar houden bekijken
elkaar vaker dan mensen die niet
zoveel van elkaar houden." Wie had
dat gedacht? Observer-dienst
Over een week is het weer prins
jesdag. Het valt niet te verwachten,
dat de troonrede ditmaal veel be
langwekkends zal opleveren. We
zitten nog steeds met een demis
sionair kabinet, en alle belangrijke
beslissingen worden opgeschort
totdat er een nieuwe volwaardige
regeringsploeg is.
Door
Pol de Beer
lid Tweede Kamer
voor de VVD
Zoals de zaken nu lopen zal dat niet
lang meer behoeven te duren. Er
moeten nog een paar „hobbels"
worden genomen zoals de defen
sieuitgaven, het energiebeleid, de
zetelverdeling; maar de beide in
formateurs Veringa en Den Uyl
zullen er naar alle waar
schijnlijkheid wel uitkomen. Op
zichzelf is het natuurlijk wel een
enorme afgang voor de heer Den
Uyl, dat hij het karwei niet alleen af
heeft kunnen maken. Nadat de heer
Veringa - tegen de algemene ver
wachting in - er toch nog in ge
slaagd was om PvdA en CDA bij
elkaar te brengen over de abor
tuskwestie, werd aan de heer Den
Uyl geen nieuwe formatie-op
dracht gegeven. In plaats daarvan
moest hij hand in hand met de heer
Veringa doorgaan met informeren;
blijkbaar om te voorkomen dat hij
een derde maal hard op zijn neus
zou vallen. Pas wanneer over het
gehele regeringsplan overeen
stemming is bereikt tussen PvdA,
CDA en D'66, zal de heer Den Uyl
waarschijnlijk aan het formeren
mogen slaan om de ministersploeg
samen te kunnen stellen.
Ik wil niet uitsluiten dat er toen nog
op het laatste moment een kink in
de kabel komt, maar waarschijnlijk
is het niet. Ook bij de laatste hob
bels, inclusief de zetelverdeling, zal
het CDA wel door de knieën gaan.
Dat is tot nog toe immers meren
deels het geval geweest gedurende
de formatie. Bij de ondernemings
raden en de wet op de investerings
rekening is dat duidelijk. Bij de
vermogensaanwasdeling heeft het
CDA slechts op enkele puntjes haar
zin gekregen. Wat de grondpolitiek
betreft: bij de bepaling van de prijs,
die de overheid bij onteigening
moet gaan betalen, zal een voorzie
ning worden getroffen voor het
vergoeden van de zogenaamde ne
gatieve ontwikkelingsschade. Over
deze kwestie is het kabinet-Den
Uyl vlak voor de verkiezingen ter
ziele gegaan. Het lijkt, alsof het
CDA op dit punt bij de formatie een
grote overwinning heeft geboekt,
maar dat is slechts schijn. Wat het
CDA in de besprekingen heeft be
reikt, is in wezen niets meer dan al
bij het regeerakkoord-Burger in
1972 werd afgesproken. Toen werd
immers reeds overeengekomen,
dat bij onteigening de gebruiks
waarde van de grond zou worden
uitgekeerd „met een correctie voor
onbillijkheden". Welnu, vergoe
ding van negatieve ontwikkelings
schade is niets meer dan zo'n cor
rectie tegen onbillijkheden. De
PvdA heeft, door dit punt te langen
leste aan het CDA te gunnen, iets
toegegeven dat eigenlijk al in 1972
was afgesproken. In ruil daarvoor
heeft de PvdA wel gedaan gekre
gen dat aan het andere wetsont
werp over grondpolitiek, het voor
keursrecht voor gemeenten, een
flinke uitbreiding zal worden gege
ven. De macht van de centrale
overheid in Den Haag zal op dit
punt aanmerkelijk worden ver
groot. Alles bijeen genomen vind ik
dat het CDA het op het stuk van de
grondpolitiek flink heeft laten af
weten; en dat, terwijl het CDA er
toch een regeringscrisis voor ont
ketend heeft. Maar ja, dat was dan
ook vlak voor de verkiezingen!
Wat de rest van het tot nog toch toe
bereikte akkoord betreft kan ik
kort zijn. De gehele sociaal-econo
mische paragraaf is op drijfzand
gebouwd. De laatste cijfers zijn nog
veel somberder dan die waar de
heer Den Uyl vanuit ging. Naar
verluidt, zouden sommige CDA-
deskundigen thans reeds van me
ning zijn dat de extra drie miljard
bezuinigingen reeds nu zouden
moeten worden ingezet. Maar, zo
staat dat nu eenmaal niet in de tot
og toe gemaakte afspraken.
Over het abortus-compromis be
staat enige verwarring. De uitleg,
die de heer Van Agt er aan geeft is
een andere dan die van de heer Van
Thijn. Toch komt het mij voor dat
het akkoord in wezen hetzelfde is
als dat wat de heer Den Uyl destijds
voorstelde; slechts met dit verschil,
dat het kabinet eerst nog een jaar de
tijd krijgt om zelf met een voorstel
te komen. Volgens mij heeft het
CDA zich met deze afspraak een
flink oor laten aannaaien. Het is ook
niet voor niets, dat een aantal
CDA'ers op dit punt uit de boot
zijn gevallen.
Het wachten is nu dus op de rege
ringsverklaring, die vrij snel na de
troonrede tegemoet kan worden
gezien. Daarin zal opheldering
moeten worden verschaft onder
meer over de invloed van de laatste
economische gegevens op het te
voeren beleid en over een aantal
andere vage afspraken uit het ak
koord, waaronder de abortus.
Nogmaals, de troonrede zelf zal
weinig verrassends bevatten.
Pol de Beer
DEN HAAG - Vele Nederlandse bedrijven, grote en kleine, schreeuwen
om personeel. Om vakbekwame mensen vooral. Ze zijn niet te krijgen.
Ter illustratie dient de uitkomst
van de bliksemenquète van het
Nederlands Christelijk Werkge
versverbond. De ondernemers
kwamen tot de conclusie dat bij
tweeëntachtig bedrijven, die bij het
verbond zijn aangesloten, 1.185 va
catures bestaan. Van die vacatures
i zijn er 220 al meer dan een half jaar
oud. Personeel is er kennelijk niet.
Door
Nico van Grieken
•De personeelsproblemen kunnen
verstrekkende gevolgen hebben.
Vooral daar waar het gaat om goed
gekwalificeerde werknemers,
mensen met een zeer bepaalde op
leiding, waarom grote delen van het
bedrijfsleven zitten te springen.
Sommige bedrijven hebben al laten
weten in ernstige problemen te
komen als de open plaatsen niet
snel worden opgevuld. Ook de
dreiging van inkrimping en ver
snelde, lees: vroegtijdige, automa
tisering hangt in de lucht. Over
werk, afremmen van opdrachten en
het aantrekken van uitzendkrach
ten zijn oplossingen, die niet be
vredigend kunnen worden ge
noemd.
Gevaarlijk
Een gevaarlijke kant aan het ge-
v schetste personeelsprobleem is
ook dat in bepaalde takken van het
bedrijfsleven belangrijke ontwik
kelingen hinder beginnen te on
dervinden van het domweg ont
breken van vakbekwaam per
soneel. Overigens toont het toene
mend probleem rondom de mala-
,fide onderaannemers ofwel kop
pelbazen aan dat vaklieden er in
sommige gevallen wel degelijk zijn,
maar dan tegen een "hogere prijs".
Hoe hoog bijvoorbeeld de nood in
de sector technische en inge
nieursbureaus is wordt aangetoond
door een dagbladadvertentie van
het in Den Haag gezetelde kantoor
Aramco Overseas Company in
een Amerikaanse krant. Het
aantal gevraagde hooggekwalifi
ceerde mensen bedroeg niet meer
dan vijftien, maar langdurige en in
tensieve pogingen om Neder
landers voor de banen geïnteres
seerd te krijgen liepen alle spaak.
De pijn van het tekort aan per
soneel doet zich met name ook ge
voelen bij de grote ingenieursbu
reaus in ons land.
Vaklieden, goede, middelbaar en
hoog gekwalificeerde mensen met
LTS, MTS, HTS en TH, zijn bij
zonder moeilijk te krijgen. Mond
jesmaat dient men zich aan, maar
dan nog moeten de grote en minder
grote ingenieursbureaus constate
ren, dat de sollicitant niet binnen de
termen valt om aangenomen te
kunnen worden.
Toevlucht
Het gaat hierbij om ingenieurskan
toren zoals Lammers Nederland,
Badger, Comprimo, Fluor, Stone
en Webster, King Wilkinson en
Matthew Hall. Gesprekken met
personeelsmanagers van dit soort
ingenieursbureaus leren, dat het
tekort aan vakbekwaam personeel
een ernstige zaak is. Grote multina
tionale concerns zoeken hun toe
vlucht tot "leentjebuur spelen" bij
buitenlandse vestigingen van de
moedermaatschappij, maar in we
zen is dat niet de ideale oplossing.
De vraag betreft vooral vak
bekwaam ervaren personeel. En
dan met name mensen, die op pro
jectwerk zijn te zetten. Een sector,
die uitstekende vaklieden vereist.
Oplossingen zijn moeilijk te vin
den. Zoals gezegd bieden uitzend
krachten tijdelijk soelaas, maar be
vredigend is het niet. Temeer niet,
omdat het een dure oplossing is en
vooral, zo blijkt uit gesprekken met
de personeelsmensen, een oplos
sing, die conflictueus kan zijn.
Immers, uitzendkrachten zijn tij
delijk en zijn na een bepaalde tijd
vertrokken. Hoe goed voorgeselec
teerd de uitzendkrachten evenwel
pok zijn, de fouten die zij kunnen
blaken'leiden tot grotere frustraties
bij het permanente personeel dan
wanneer die fouten door "eigen
mensen" zouden zijn gemaakt. Om
te voorkomen dat het uitzend-
personeel niet helemaal als
"tweede rangs burger" wordt be
schouwd laten de grote bedrijven
hen meedelen in alle gebeurtenis
sen, die voor het vaste personeel
worden georganiseerd. Het blijft
niettemin behelpen.
De grote ingenieursbureaus probe
ren dan ook meer en meer jonge pas
afgestudeerde krachten binnen te
halen om op die manier van on
derop aan te vullen. Met name de
"Amerikaans" aandoende con
cerns ervaren daarbij de belemme
ring, dat gegadigden een "hire and
fire-beleid" vrezen. Onterecht, vin
den beleidsmensen in het per
soneelsmanagement. Het ziekte
verzuim is in vergelijking met het
landelijke cijfer laag en het verloop
Salarissen
Bij het vinden van vakbekwame
mensen ervaren de ingenieursbu
reaus vooral de concurrentie van de
overheid. Pogingen om vaklieden
te pakken te krijgen stranden op de
salarissen, die bij overheidsinstel
lingen hoger liggen dan bij de par
ticuliere ingenieursbureaus. De
overheid als mededinger. Uitgere
kend een overheid, die innovatie en
technologische ontwikkeling in het
bedrijfsleven tracht te stimuleren,
maar die de ingenieursbureaus bij
het vinden van het noodzakelijke
personeel daartoe parten speelt.
6. een chemisch hts-er
HOOFD TECHNIEKGROEP
(mnl./vrl.)
ekkelijk
Vakbekwame technische mensen zijn moei lijk te krijgen. Deze advertenties zijn nog in Nederlandse kranten
verschenen, maar een bedrijf zoekt nu ook als in arren moede de Amerikaanse markt af.
DEN HAAG ANP)-De opening
van het nieuwe zittingsjaar
van de Staten-G ener aal ge
schiedt volgende week dins-
dag - de derde dinsdag in sep
tember (Prinsjesdag) - vol
gens het geijkte patroon.
Het feit dat er op Prinsjesdag
nog een demissionair kabinet
is, doet niet af aan het vertoon
rond de opening van het
tweede zittingsjaar met een
gezamenlijke vergadering
van Eerste en Tweede Kamer
in de Ridderzaal aan het Bin
nenhof te Den Haag,en plech
tige verloop van de vergade
ring zelf.
Prinsjesdag geeft daarom het
gebruikelijke beeld. De gou
den koets, met koningin Ju
liana, prins Bernhard, prin
ses Beatrix en prins Claus, en
de glazen koets, met prinses
Margriet en mr. Pieter van
Vollenhoven, rijden, omgeven
door politie, marechaussees
en militairen van het paleis
aan het Lange Voorhout naar
het Binnenhof. Met langs de
route het gebruikelijke mili
taire eerbetoon.
Na de plechtigheid in de Rid
derzaal, tijdens welke de ko
ningin g de troonrede uit
spreekt, gaat het koninklijk
gezelschap terug naar het
paleis aan het Lange Voor
hout. In de stoet zijn plaatsen
ingeruimd voor de konink
lijke militaire kapel, een
ere-compagnxe van de garde
grenadierseen detachement
van de marechaussee en
commando's van de rijkspo
litie.
Langs de route van gouden en
glazen koets zullen onder
meer opgesteld zijn ere-wach-
ten vqn de luchtmacht en het
korps mariniers, de lucht-
machtkapel, de marinierska
pel, de trompettenkorpsen
van de artillerie en de cavale
rie, vaandelwachten van de
gardejagers en de garde fuse
liers prinses Irene en studen
ten weerbaarheden uit Leiden
en Delft.
Vanaf het vertrek van de ko
ninklijke stoet van het paleis
Lange Voorhout (om 13.00 uur
dinsdagmiddag) tot aart de
terugkeer in het paleis van het
koninklijk gezelschap (om
streeks 14.00 uur) worden
vanaf het Malieveld in Den
Haag minuutschoten afge
vuurd door een batterij van
de artillerie.
Weg- en waterbouw-.,
kundige tekenaar
constructeur
1. een werktuigbouwkundig ingenieur
3. een elektro-technisch ingenieur
4. een metaalkundig of scheikundig
ingenieur/doctorandus
HTS-er wtb met inkoopervaring
5. een elektrotechnisch hts-er
een Hoofd van de
constructieafdeling
2. een werktuigbouwkundig of
natuurkundig ingenieur
