Leidsch Dagblad | 1977 | 14 september 1977 | pagina 27

"PARADIJSEILAD"

TMIFIIIL

Orgelvoordracht

Kunst uit 19e eeuw
in Van Gogh museum

(Vtfc/ jz/u-

V?

WOENSDAG 14 SEPTEMBER 1977

VARIA

PAGINA 27

Brave soldaat

In de serie „klassieke boeken die
iedereen gelezen moet hebben
maarniet gelezen heeft", las ik in
augustus „de lotgevallen van de
brave soldaat Svejk" van Jaros-
lav Hasek. Gisteren heb ik de op
merkelijke persoonlijkheid van
de jonggestorven Hasek (hij werd
39 jaar) al uit de doeken gedaan.
Hij had het betrekkelijke geluk
dat hij in 1923 al overleed, waar
door hij niet voor het gewetens
conflict kwam te staan of hij zich
nu wel of niet solidair moest ver
klaren met Doebtsek. Dit heeft het
gelukkige gevolg dat hij nog steed
persona grata is in Tsjecho-Slo-
wakije, omdat hij immers een
soortement communist was die
zelfs nog in het Russisiche rode le
ger had gediend. Maar stel dat hij
nu geleefd had, en bijvoorbeeld
het volgende had geschreven:
,f)e politieke gevangenen vorm
den een apart slag, waarvan
tachtig procent volmaakt on
schuldig was, maar waarvan
weer 99 procent toch maar werd
veroordeeld. Het apparaat dat de
auditeurs-militair ter be
schikking stond was enorm. Zo'n
machtig juridisch apparaat
vindt men bij iedere staat die
voor de totale politieke, economi
sche en morele ineenstorting
staat. De schijn van voormalige
macht en roem van weleer wordt
hier opgehouden door de recht
banken, de politie, de gendarmes
en het omkoopbare tuig van de
verklikkers"

Wie gelooft ook maar een moment
dat hij dan nog op vrije voeten
zou zijn? Dit is immers een bij
tende beschrijving van een totali
taire staat zoals die momenteel,
onder het regime-Husak, in

Tsjecho-Slowakije bestaat. Maar
van officiële zijde doet men alsof
zijn neus bloedt, en alsof alles wat
Hasek in zijn satires heeft ver
werkt alleen maar op de situatie
tijdens de Oosten rijks-Hongaarse
monarchie van voor de Eerste We
reldoorlog slaat. Die was overi
gens ook niet rooskleu rigblijkens
de volgende passage:

,JDaama werd bij alle regimen
ten en bataljons het regiments
bevel voorgelezen, dat alweer een
soldaat wegens muiterij was ge
fusilleerd. Hij was in opstand ge
komen toen zijn vrouw, die zo
moeilijk afscheid kon nemen van
haar man, van de kapitein een
houw met de sabel had gekregen

Voddebaal

Zulke dingen kunnen natuurlijk
best door Hasek verzonnen zijn
om zijn satire wat meer aan te
scherpen, maar af en toe licht hij
zijn „verzinsel" toe met een feite
lijke mededeling in een voetnoot,
zoals: „dertig procent van de
mensen in garnizoensarrest bleef
daar de hele oorlog zitten, zonder
een keer te worden verhoord". En
dat is dan toch een „kafkaiaanse"
situatie die aansluit bij de lot
gevallen van de brave soldaat
Svejk, die op een gegeven moment
opmerkt: ,Als alle mensen het
goed met de anderen voor zouden
hebben, sloegen ze elkaar binnen
de kortste keren de hersens in".
Hasek was zelf trouwens ook een
soort Svejk, de underdog die zich
zwevend tussen onnozelheid,
boerenslimheid, berusting en hel

der inzichtmet vallen en opstaan
in het barre leven wist te redden.
Zijn vroegere compagniescom
mandant schreef eens over Hasek:
,Jiij doet wat hij wil. We hadden
exercitie.giggenallen wierpen
zich tegen de grond, behalve Ha
sek, die bleef ronddrentelen alsof
er niets aan de hand was. Ik
schreeuw tegen hem: ,Hé vodde
baal, waar ga je heen?" en weet u
wat hij antwoordde? ,Jierr obe-
rleutnant,melde gehorsamt,het is
me daar te modderigmaar zodra
ik een droog plekje gevonden heb
zal ik gaan liggen".

Onnozel

Rest de vraag of de lotgevallen
van de brave soldaat Svejk de
moeite van het lezen waard zijn?
Natuurlijk. In een halve eeuw is
Svejk een een spreekwoordelijke
en symbolische figuur geworden
als Don Quichote, maar dan als
de kleine man die de klappen
krijgt omdat hij in zijn simpel
heid zegt wat hij ziet, maar toch
ook steeds weer door de mazen
van het net glipt omdat men hem
te onnozel vindt om gevaarlijk te
kunnen zijn. Natuurlijk, het is
allemaal satire, de figuren van
Svejk, kastelein Palivee, re
chercheur Bretschneider en al die
anderen zijn even tweedimensio
naal als de bekende tekeningen
van Josef Lada. Hasek tekent nu
eenmaal situaties zonder ge
voelens en emoties. Die moet je er,
desgewenst, zelf maar bijver-
pakken, de dingen die hij be
schrijft zijn zo al erg genoeg. Een
bescheiden, midkende held,
noemde de schrijver zijn
schepping, miskende ja. Maar
miskend allang niet meer.

NICO SCHEEPMAKER

Nichifor wint
Gaudeaumusprijs

HILVERSUM - De eerste prijs van
het Gaudeamus-muziekeoncours
1977 is gewonnen door de Roemeen
Serban Nichifor met zijn composi
tie Anamorphose. Aan de prijs is
een bedrag verbonden van 4000
gulden, beschikbaar gesteld door
de stichting van het BUMA-fonds.
De vierkoppige jury maakte na het
slotconcert in de VARA-studio in
Hilversum als tweede prijswinnaar
bekend de Duitser Thomas Lauck
en als derde de Amerikaan Dennis
Eberhard. De Japanner Shigenobu
Nakamura ontving de aanmoedi
gingsprijs van de AVRO.

LEIDEN - Leerlingen uit de klas
van Jan Schmitz (Rene Gul-
denmund, Arend van der Heiden,
Jan Willem van der Jagt. Arie
Plomp, Hans Westgeest, Simon de
Zee) houden vrijdag een or
gelvoordracht in de Hartebrugkerk
in Leiden. Op het programma staan
werken van Monnikendam, Pa-
chelbel, Bach, Hindemith, An-
driessen, Alain, Langlais, Mozart,
Mendelsohn, Buxtehude.
De opbrengst van het concert is ten
bate van de Stichting Orgelfonds
Hartebrugkerk voor de restauratie
van het kerkorgel. De avond begint
om 20.15 uur.

AMSTERDAM - Bij de opzet van het Van Goghmuseum te Amsterdam is
nog even gedacht aan een ondergrondse verbindingsgang tussen het
nieuwe gebouw en het Stedelijk Museum. Daar is het niet van gekomen,
maar tijdens het directeurschap van drs. Emile Meijer begaf het Van
Goghmuseum zich met exposities soms op het terrein van het Stedelijk.
En dat was niet voorzien! De directeur van het Stedelijk, mr. E. de Wilde, is
van mening dat dit Amsterdamse museum zich geheel moet toeleggen op
de nieuwste internationale kunst. Het verlies van de toeristen trekkende
Van Goghs, die vroeger in zijn museum hingen, heeft hij dan ook man
moedig gedragen. Wat het Stedelijk nu nog bezit aan 19de eeuwse kunst,
zou hij graag in een speciaal museum ondergebracht zien.

Na het ontslag van de heer Meijer en de onlangs onverhoeds voltrokken
reorganisatie, is het gevaar van branchevervaging tussen beide museu wél
bezworen. Bij de Van Goghs zal voortaan alleen 19de en vroeg 20ste
eeuwse kunst worden getoond. Dat zou een stap kunnen zijn in de richting
van het broodnodige speciale museum voor die periode, ware het niet dat
het gebouw alleen op de Van Goghcollectie plus wisselende expositie-

s berekend.

Drucker

Het kan geen onderdak bieden aan bijvoorbeeld de verzameling-Drucker,
die overeenkomstig de schenkingsvoorwaarde in een speciale uitbouw
van het Rijksmuseum is geplaatst, noch aan de 19de eeuwers van het
Stedelijk - om maar te zwijgen van het bezit, dat door de Stichting Kunst
rond 1900 wordt verzameld. Wel zou binnen de muren nieuwe ruimte
kunnen worden geschapen, maar Dr. Simon Levie, de hoofddirecteur van
het Rijksmuseum, verwacht dat dit idee op het onoverkomelijke bezwaar
zou stuiten, dat de architectuur van Rietveld erdoor zou worden aangetast.
Niettemin, de oplossing kan het best zoniet in, dan toch annex het gebouw
worden gezocht. Het mag dan toeristisch een „trekker" zijn, een museum
als een tempel ter ere van een kunstenaar laat zich met moderne opvattin
gen slecht rijmen. Dat het de naam draagt van een kunstenaar is minder
bezwaarlijk: ook verzamelaars worden nog wel op die manier geëerd.

aug. tot 21 sept., woe. t/m zat. van 12-17
uur, do. van 19-21 uur.
De Lakenhal,-Oude Singel 28-32. Ten
toonstelling Herman Gordijn - schilderi
jen. Geopend van 9 sept. t/m 23 okt., dag.
van 10-17 uur, zo. van 13-17 uur (3 okt.
van 10-12 uur).

Galerie JA, Sportfondsenbad, Wassena
ar. Tentoonstelling Hugo Liebe - gewas
sen tekeningen, gouaches, Andries Fre-
deriks - zwart-wit illustraties. Jan Bern-
hard Meinen - diverse technieken en
Kees de Kruyff - kleinplastieken in
brons. Geopend van 8 tot 25 sept., do. t/m

i 10-17 i

1 20-22 i

Rijksmuseum van Oudheden (Rapen
burg 28). Werkd. 10 uur voorm.-5.uur

zondag 1-5 uur nam.

"Hortus Botanicus. Tentoonstelling
'Dier en Kleur". Geopend ma. ï/m z^t.
van 10-16.30 uur. zo. van 12.30-15.30 uur.
tot 18 sept.

Galerie Denise Stephan, Bakkersteeg
18, tel. 132319. Tentoonstelling Wil
Tweehuysen - aquarellen en gouaches.
Geopend za. en zo. van 14-18 uur, over
ige dagen na tel. afspraak, tot 15 sept.
Museum voor Volkenkunde, Steens-
traat 1. Tentoonstelling „Taal en teken
binnen Chinese muren". Geopend- ma
t/m za. van 10—17 uur, zon-en feestdagen
van 13-17 uur. tot 15 februari 197*
Galerie Van der Vlist, Botermarkt 3.
Tentoonstelling Peter Siccema - schil
derijen en Martijn Vergouw - tekenin
gen. Van 3 tot 30 september. Geopend di.
t/m za. van 10-17 uur, do. tot 21 uur.

Galerie-Bibliotheek, Luifelbaan 1, Was
senaar. Tentoonstelling J. G. M. Delf-
gaauw - Rietpentekeningen. Geopend
van 3 tot 29 sept., openingstijden van de
bibliotheek.

Galerie Kerkdam, Lange Kerkdam 113,
Wassenaar. Tentoonstelling Thijs Mauve
olieverfschilderijen. Geopend van 3 tot
25 sept., woe. t/m za. van 10-16 uur, di.
van 14-20 uur.

Galerie De Poort, Herensteeg 11. Ten
toonstelling "Leidse impressionisten en
het landschap". Geopend di. t/m za. van
13-17.30 uur, do. ook van 19-21 uur t/m 8

Voorschotense Kunstkring, Molenlaan
3. Voorschoten: "Het landschap", vrij,
zat, zo, 10-17 uur, tot 19 september.

14 september 1977

Honderd jaar geleden stond in

de krant:

- In het verslag van den staat
der Nederlandsche Zeevissche-
rijen in 1876 wordt er op gewe
zen, dat de oesterteelt in de pro
vincie Zeeland in de laatste ja
ren eene vlucht heeft genomen,
welke maar weinigen hadden
durven voorspellenDe oorzaak
daarvan is dat men eindelijk
ook hier gekomen is tot het stelsel
om een deel der gronden, voor
oestercultuur geschikt, aan bij
zondere personen of maat
schappijen in pacht af te staan.
Zoolang die gronden voor allen
ten gebruike openstondenbleef
de oesterteelt in kwijnenden
staat verkeeren. Maar sedert

men den waarborg voor de
deugdelijke gesteldheid der
banken ging zoeken in het eige
nbelang der bijzondere perso
nen, aan wie men bepaalde
rechten op de productie van de
banken toekende, heeft er eene
merkwaardige verandering te
goede plaatsgehadwelke voor
de schatkist een groot recht-
streeksch voordeel afwerpt.
Vijftig jaar geleden:
- De Oceaanvlucht-woede heeft
sedert Mei van dit jaar 21 slach
toffers geëischt. Bij pogingen
den Atlantischen Oceaan van
Oost naar West over te vliegen
verongelukten de Franschen
Charles Nungesser, en Frangois
Coli, de eveneens Fransche ka
pitein De Saint Romari, luite
nant Mouneyres en de mecani
cien Petit, de op 31 Augustus uit
Engeland vertrokken kolonel
Minchin, kapitein Hamilton en

prinses Wertheim-Loewenstein.
Uit Amerika vertrokken, maar
kwamen niet in Europa aan:
Lloyd Bertaud, James Hill en
Philip Payne, vervolgens T. B.
Tully en J. S. Metcalf, de solist
Paul Redfern. Bij de vluchten
over den Stillen Oceaan ver
dwenen spoorloos: Jack Frost en
Gordon Scott, daarna Auggie
Pedlar, V.R. Kope en miss Do-
ran en tenslotte W. Erwin en de
heer Eichwalt. Dan zijn er nog
zeven vliegers of bemannings
leden van Oceaanvliegtuigen,
die den dood vonden bij de start
of bij een proefvlucht, n.l.
(New-York - Parijs) Itn. com
mander Noel Davis en Itn. Stan
ton Wooster, de telegrafist en de
mecanicien van den Franschen
vlieger Fonck en verder (over
den Stillen Oceaan) Arthur Ro
gers, George Covell en Richard
Waggener.

genaes

Dutch Engineer 13 100
nr Middlesboro
Dutch Glory 13 100 zw OuesSant
terdam

Dutch Sailor 13 v Rotterdam n
dlesboro

Mare Liberum 12 v Rotterdam n
burg

Reina 11 te Teignmouth

Grote vaart

Abel Tasman 12 200 w Medoa i
mantle

Achilles 12 300 no Pto Delgada r

Middlesboro
ïr Rot-
r Mid-

Alkmaar 12 v Kingston nr Pto Cortes
Amersfoort 12 780 zw Azoren nrTenenfe
Amsteldreef 12 te Suez
Amstellaan 13 te Rotterdam
Amstelveen 11 835 n Vancouver nr Van-

Antilla Bay 13 te Lasalina
Aristoteles 12 v Rio Haina nr Baltimore
Atlantic Star 12 v Antwerpen nr Green-

Bothniaborg 12 te Amsterdam
Breda 12 120 no Paramaribo nr Rot
terdam

Britsum 12 72 n Gram Canaria nr Rot
terdam

Capiluna 12 40 nno Belawan nr Sin
gapore

Chevron Freeport 12 90 no Mozambique
nr Freeport

Chevron The Hague 12 v Aalborg nr Rot
terdam

Coral Maeandra 13 t.a Lymebay
Coral Rubrum 12 te Rotterdam
Diadema 12 400 wzw Adelaide nr Syd-

Nedlloyd Kyoto 12 te Antwerpen
Nedlloyd Loire 12 v Doha nr Palembang
Nedlloyd Simonskerk 12 525 zzo Mon
rovia nr Rotterdam

Palamedes 13 v Willemstad nr Mara-

Patro 12 v Curacao nr Corpus Christi
Queen of Sheeba 13 te Antwerpen
Scherpendrecht 12 350 zw Iceland nr
Nordenham

Sliedrecht 12 320 no Bermuda nrTilbury
Straat Frazer 12 100 nw Timor nr Fiji
Straat Futami 12 170 no Mauritius nr
Singapore

Straat Holland 12 v Shanghai nr Hong-

Straat Nassau 12 150 wzw Madagascar nr
Durban

Straat Tauranga 12 150 zo Monrovia nr
Matadi

Thameshaven 13 te Santos
Walcheren 12 100 no Azoren nr Italy
Westerkerk 12 400 o Ceylon nr Suez
Zaankerk 12 150 z Hongkong nr Suez
Zana 12 te Auckfield

PANDA EN DE SPORTMEESTER

60-138-"Dit is geheel tegen de afspraak!" riep Joris,naar professor
Putter dravend. "Ik heb deze Voorronde georganiseerd, zodat Pam
zal winnen. Daar heb ik al m'n geld in gestoken!"

"Ja,ia antwoordde de geleerde kalmerend"Maar ik wacht e

i mijn bionische vinding. Anders is Pam te

i,ja

t het inschakelen i
snel uitgeput, ziet u?

Maar die woorden stelden Joris niet gerust. Integendeel. "Straks is de

wedstrijd over!" riep hij nerveus, terwijl hij achter het stuur van
Panda's auto sprong. moet hem nu inschakelen! Pam moet win
nen! Waar is Panda trouwens?!"

Professor Putter zuchtte berustend en schakelde zijn vinding in.
"Goed dan," sprak hij. "Pam is nu bionisch. Hoewel ik daar liever
nog even mee had gewacht. En Panda? Die riep iets over het zoeken
van de direkteur van het Sportpaleis, voor hij weg liep.Ik begrijp dat
niet. U bent. toch de direkteur?"

De avonturen van Jommeke

//aha, daar /s c/e winnasr met z/jn vriendjes.''J

Zo?Ze z/et er 'n beetje ouder
wets i/it. a/et?... En is ze r
verbot/den 9 t

Annernieke en J//oezo ?Z/'e dub-
Sozem/eke jf be/? 'b //eb toch geen
g/aasje te zee/ uit?

Dat Zijn twééjoist J Een twee/ing,
deze/fde schattigeJf kapitein. De beste

We/, zij mogen ge
zien worden C?e
z/gt een mooigroep
je/ 14/ei/kom op de

LUXOR: "Zulu", dag. 2 30,7 en 9.15.uur,

2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur. 12 jaar.
CAMERA: In memoriam Elvis Presley

'California holiday", do t/m zo.: do. en
-r. 7 en 9.15 uur, za. ook 2.30 uur, zo. ook 2
;n 4.15 uur. AL.

'Elvis on tour", ma t/m woe ma. en di. 7
:n 9.15 uur, woe. ook 2.30 uur. AL.
Nachtvoorstelling: "A bigger splash",

11.30 uur. 16 jaar.

LIDO I: "Madame Claude", dag 2.30, 7

ook 4.45 uur. 16 jaar.
LIDO II: "New York, New York", dag.

ook 4.45 uur AL.
LIDO III: "Turks Fruit", dag. 7 en 9.15

Kindermatinee: "Tom en Jerry festival",

Ongevallendienst
ziekenhuizen Lei.den

Ongevallendienst elke.dag Academisch
Ziekenhuis behalve \^n dinsdag 13 00
uur tot woensdag 13 00 gur (Diacones-
senhuis» en van vrijdag 13 00 uur tot za
terdag 13 00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).

Bezoekuren ziekenhuizen

Diaconessenhuis:

Middagbezoekuur 13.45-14.30 uur.
Avondbezoekuur 18.^0-19 30 uur Kin
derafdeling dagelijks van 14 00-19 00 uur
alleen voor ouders zondag 14 00-15 00
uur voor overige familieleden Kinderen
beneden 14 jaar hebben geen toegang op
df kinderafdeling

2e KLASSE: Volwassenen dagelijks
11 1$-H> 60 uur en van 14 00-14 45 uu
vgn 18 30-19 30 uur.

Kraamafdellng: dag van 11.15-12 OOuur
talleen voor echtgenoot) van 15 00-16 00
uur en van 18 30-19.30 uur Babyshow
laatste kwartier van middag- en avond
bezoek

Kinderafdeling: dag van 1500-18.30

4.45 uur

TRIANON: "Speedtrap", dag. 2,7 en 9.15

zo. ook 4.30 uur. i6 jaar.
REX: "Een brug te ver", dag. 2 en 8 uur

n woe. alleen 8 uur). 16 jaar.
Kindermatinee- "Piraten van het scha-
teiland", za. en woe 2.30 uur. AL.
Nachtvoorstelling: "Ernstige noten van
de liefde", vr en za. 11.30 uur. 16 jaar.

Sint Elizaheth-ziekenhuis:

3e KLASSE: Volwassenen dagelgks van
14 00-14 45 uur en van 1830-19 30 uur
Kraamafdeling: dag van 11 15-12 00 uur
(alleen voor echtgenoot) van 15 00-16 00
uur en van 18 30-19 30 uur Laatste kwar
tier ^van rmddag- en avondbezoek ba-

Academisch-Ziekenhuis

Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:

Elke dag:

14 15-15 00 uur.

18 30-19 30 uur.

Voor de prematurenafdeling gelden dt
volgende bezoekuren (alleen voor ou

Maandaa t n, n
18.30 18 -f5
Zaterdaq en zoi
14 45 15 00

ijdag

lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor spe>
ciale kaarten verstrekken.

Bezoektijden K\nderkhniek:

Dagelijks

15 00-15 45 uur.

18 -30-19.00 uur.

Bezoektijden kinderafdeling:

Elke dag:

14 15-15.00 uur.

18.-30-19.00 uur.

Alpnen aan den Rijn

Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13 30-
14 15 en 18 30-19 30 uur; 3e klas 13.30-
14 15 en 18 30-19.SO uur, Kraamafdeltng
13.30-14 15 uur alleen voor echtgenoten
19-20 uur; Kinderafdeling 15-15.30 uur
alleervvoor ouders 18-18.30 uur.

Geluidshinder Schiphol

Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum geluidshinder Schip

O tIEBr oot WEL
HET [S OOK tYAPri/EeSOHEd
READ Tfe 2<ËAI WAT ~röM
COBT AlEr J

\ZAA£ ZBZ, T PATJE AF BN TDE. MOET
HuK,EW,EA> PAT JE JE PAAewoce j»wAA/-rr.

dA+fL -HUIVEH Ij ECHT alier

4giO

KOUDE ROOMSOEP

500 g. ananasmeloen,
pompelmoes of verse

1/4 liter water

25 g. suiker

12 g. aardappelsago

citroenmelisse

1/4 liter droge witte

1/8 liter slagroom.

Maak de vrucht schoon,
verwijder de zaadjes en
snijd het vruchtvlees in
dobbelsteentjes. Houd
enige mooie stukjés
vruchtvlees apart voor
de garnering. Kook de
rest van de dobbelsteen
tjes circa 10 minuten in
het water met de suiker.
Klop het geheel dan fijn
met de mixer. Meng de
aardappelsago aan met
een beetje water, bind
de soep hiermee en laat
hem nog 5 minuten met
de citroenmelisse al roe
rende doorkoken Laat
de soep koud worden en
roer de wijn en de sla
groom erdoor. Serveer
de soep ijskoud, gegar
neerd met de achterge
houden stukjes vrucht-

caT**-u-T rj,1

FREO BASSET Wonderlijke uitwerking

heeft dé 2ee toch op de
1 mereen...