■Q33EH
TMJUFIIL
Surrealistisch Boymans
aanzienlijk versterkt
éw 9u
j TmQ lili'i
"PARADIJSEILAND"
DINSDAG 13 SEPTEMBER 1977
PAGINA 23
Kafka en Hasek
Franz Kafka en Jaroslav Hasek
hebben opmerkelijk veel met el
kaar gemeen. Beiden werden in
1883 geboren. Beiden viel dat
voorrecht in Praag te beurt. Een
klein verschil trad op aan het
eind van hun leven: Kafka werd
40 jaar (bijna 41), Hasek werd 39
jaar (bijna 40). Wel klopte het
weer dat zij niet in Praag overle
den: Kafka overleed even buiten
Wenen in KlosterneuburgHasek
overleed even buiten Praag in
Lipnice. Ook lieten zij allebei on
voltooid werk achter. En ten slotte
is er dan nog de overeenkomst dat
zij zijn uitgegroeid tot de twee be
kendste schrijvers van Tsjecho-
Slowakije.
Maar daarmee houden de over
eenkomsten op. Toen we driejaar
geleden in Praag waren, hebben
we in de Zlata Ulicka, het goud-
spelenstraatje, aan of in het
boekwinkeltje in dat straatje (in
het hart van Praag) tevergeefs
gezocht naar enige aanwijzing
dat Franz Kafka ergewoondhad.
Zelfs geen boek van hem was in
dat boekwinkeltje (dat wel uit
voerig op het geveltje aan de toe
risten meldde dat er "books, li-
vres, bücher" werden verkocht) te
verkrijgen. Wel vonden we elders,
op een hoek van een straat, in een
nis in de gevel, een borstbeeldje
van Kafka dat men blijkbaar
voor alle zekerheid maar had la
ten zittenomdat je nooit kon we
ten hoe de directieven morgen
zouden luiden
Jaroslav Hasek kent zulke pro
blemen niet. We kochten aan een
souvenirsstalletje een poppetje,
dat Haseks schepping, "de brave
soldaatSvejk"perfect uitbeeldde
en we lieten ons met een taxi naar
een eetgelegenheid voeren waar
van verteld was dat die model
had gestaan in "De lotgevallen
van de brave soldaat Svejk",-het
augustus-boek dat ik uit plichts
besef voor u heb gelezen. Het zat er
stampvol mei buitenlanders, aan
de wanden hingen de uitvergrote
tekeningen van illustrator Josef
Lada, en het ademde diezelfde
onvergetelijke sfeer van zoveel
Oosten ropese stationsrestaura
ties, dus we wisten niet hoe gauw
we weer weg moesten komen.
Hoe dan ook, Kafka wordt dood
gezwegen, geboycot, Hasek daar
entegen wordt niet alleen getole
reerd maar ook door het huidige
regime kennelijk acceptabel be
vonden. Wie de lotgeva llen van de
bravesoldaat Svejk vanuit de
juiste invalshoek leest, zal dat
wat wonderlijk vinden, maar
vermoedelijk worden Svejk en
zijn schepper Hasek postuum een
handje geholpen door Haseks le
vensgeschiedenis.
Drinker
Hij was een wonderlijk heer, dat
wel: een overtuigd drinker, lief
hebber van goed eten, en zijn
vroege dood verbaast je dan ook
niet als je in zijn verhalenbundel
"De mensenhandelaar van Am
sterdam" (Meulenhoff) zijn laat
ste foto ziet: een te dikke, paffe
rige man met toch nog de trekken
van een dandy. Hij schreef uit
voortdurende geldnood het ene
verhaal na het andere, waarbij
hij een eenmaal verschenen ver
haal soms een paar keer her
schreef om ze als "nieuwe" verha
len aan weer andere kranten of
tijdschriften te kunnen aanbie
den. Zo schreef hij in zeg 15 jaar
19 dikke delen verzameld werkbij
elkaar, ondertussen ook nog
baantjes uitoefenend als redac
teur van een tijdschrift "Wereld
der dieren", hondentemmer, die
renhandelaar en drogistbedien-
de.
Met vrienden richtte hij in 1911
"de partij voor de geleidelijke
vooruitgang binnen de grenzen
van de wet" op.ZijrPeerste vrouw
verliet hem kort na de geboorte
van hun zoontje nadat hij kort
daarvoor uit de redactie van
"Ceske Slovo" was gezet omdat
hij zich al te heftig achter de sta
king van de Praagse tramwer
kers had gesteld. Zo is er altijd
wat. Een jaar later, in 1915,werd
hij in het leger ingelijfd en naar
Galicië gezonden. Daar raakte
hij in Russische krijgsgevange
nschap, kwam uiteindelijk in het
rode leger terecht en eindigde zijn
loopbaan daarin als militair
commandant van een gebied aan
de grens van Mongolië, dat
tweemaal zo groot was als de
Oostenrijks-Hongaarse monar
chie. Word daar maar eens geen
satiricus van.
Hij huwde met Alexandra, een
Russin van adellijke afstam
ming, kwam in moeilijkheden
omdat hij in de bres sprong voor
mensen ongeacht hun politieke
achtergrond, en keerde samen
met Alexandra en een vervalst
paspoort naar Praag terug. Het
is dan 1920.Hij begint aan de lot
gevallen van de brave soldaat
Svejk te schrijven, in 1921 ver
schijnt het eerste deel: "ln het ach
terland". De delen II ("Aan het
front") en III ("Het glorieuze de
bacle") volgen in snel tempo.
Eeuwige drankvoorziening en
copieuze maaltijden liggen nu in
het verschiet, maar nog voordat
hij deel IV ("Voortzetting van het
glorieuze debacle") heeft kunnen
voltooien,slaat de dood toe. Dat is
natuurlijk ook een vorm van sati-
Te' NICO SCHEEPMAKER
ROTTERDAM - De enige grote
verzameling van surrealistische
kunst in Nederland, die in het Mu
seum Boijmans-van Beuningen is
aanzienlijk versterkt door enkele
nieuwe bruiklenen en vooral per
manent. door de opzienbarende
aankopen die men er nu kan zien.
Deze aankopen bestaan, zoals on
langs kon worden gemeld, uit
schilderijen van "superstar" Sal
vador Dali. alsmede drie schilderi
jen en drie gouaches van René
Margritte. Tezamen hebben deze
zes werken bijna twee miljoen gul
den gekost - een hele som maar
hoogstwaarschijnlijk minder dan
ze op een veiling zouden hebben
opgebracht.
Het zou namelijk niet verwonder
lijk zijn geweest, als alleen al de
grootste Dali (het drieluik "Land
schap met touwspringend meisje")
dit bedrag had gehaald. De Dali
tentoonstelling die zes jaar geleden
in Rotterdam werd gehouden, trok
meer dan 3000 bezoekers per dag.
Het drieluik is een van zijn topwer
ken.
Behalve twee plastieken Venus-
varianten - bezet Rotterdam voor
de recente aanwinsten, van Dali al-
•kSalvador Dali: "Touwtjesprin-
gend meisje op het strand".
leen een schilderij uit 1940 ("Aan
gezicht van de oorlog") en de
gouache-met-collage "Shirley
Temple" uit 1939. In bruikleen wa
ren - en zijn - er enkele paneeltjes,
die de virtuoos in de jaren dertig
schilderde: fantastische woestijn-
of strandlandschappen in een on
aards, kristalhelder licht. Die pa
neeltjes zijn door de Engelse eige
naar, Edward James bestemd voor
een te Chichester te stichten mu
seum van surrealistische schilder
kunst. Ze zullen Rotterdam dan
ook over enkele jaren verlaten heb
ben, maar Boymans bezit nu een
groter paneel uit dezelfde periode,
de "Zonnetafel". Voorlopig kan dit
museum nog ruim 20 Dali's tonen.
De eigen collectie van Rotterdam
omvatte 1 groot schilderij van Ma-
gritte. Daar zijn nu permanent 5
werken bij gekomen en tijdelijk 5
bruiklenen. Al eerder kon het mu
seum zich van de beste schilders
van het Surrealisme: Mac Ernst en
De Chirico, elk 1 schilderij aan
schaffen. Nog niet vertegenwoor
digd was Leonora Fini, van wie nu 1
werk in bruikleen aanwezig is:
"Zittend meisje".
De aanwinsten zetten de kroon op
het
verk
Dr.
Hammacher-van den Brande, die
binnenkort afscheid nemende
hoofdconservator van de afdeling
Moderne Kunst van
Galerie De Oude Rijn, Oude Rijn 40.
Zomertentoonstelling. Geopend van 25
aug. tot 21 sept., woe. t/m zat. van 12-17
uur, do. van 19-21 uur.
De Lakenhal, Oude Singel 28-32. Ten
toonstelling Herman Gordijn - schilderi
jen. Geopend van 9 sept. t/m 23 okt., dag.
van 10-17 uur. zo. van 13-17 uur (3 okt.
van 10-12 uur).
Galerie JA, Sportfondsenbad, Wassena
ar. Tentoonstelling Hugo Liebe - gewas
sen tekeningen, gouaches, Andries Fre-
deriks - zwart-wit illustraties, Jan Bern-
hard Meinen - diverse technieken en
Kees de Kruyff - kleinplastieken in
brons. Geopend van 8 tot 25 sept., do. t/m
zo. van 10-17 uur, woe. van 20-22 uur.
Rijksmuseum van Oudheden (Rapen
burg 28). Werkd 10 uur voorm.-5.uur
i. zondag 1-5 uur nam.
"Hortus Botanicus. Tentoonstelling
"Dier en Kleur". Geopend ma. t/m zat.
van 10-16.30 uur, zo. van 12.30-15.30 uur
tot 18 sept.
oaiene Denise Stephan, Bakkersteeg
13, tel. 132319. Tentoonstelling Wil
Tweehuysen - aquarellen en gouaches.
Geopend za. en zo. van 14-18 uur, over
ige dagen na tel. afspraak, tot 15 sept.
Museum voor Volkenkunde, Steens-'
traat 1 Tentoonstelling „Taal en teken
binnen Chinese muren" Geopend ma
t/m za van 10-17 uur, zon- en feestdagen
van 13-17 uur, tot 15 februari 1978.
Museum rle Lakenhal, Uudo Singel.
Zomeiexpositie "Kunst uil delkelder".
Galerie-Bibliotheek, Luifelbaan 1, Was
senaar. Tentoonstelling J. G. M. Delf-
gaauw - Rietpentekeningen. Geopend
van 3 tot 29 sept., openingstijden van de
bibliotheek.
Galerie Kerkdam, Lange Kerkdam 113,
Wassenaar. Tentoonstelling Thijs Mauve
olieverfschilderijen. Geopend van 3 tot
25 sept., woe. t/m za. van 10-16 uur, di.
van 14-20 uur.
Galerie Van der Vlist, Botermarkt 3.
Tentoonstelling Peter Siccema - schil
derijen en Martijn Vergouw - tekenin
gen. Van 3 tot 30 september. Geopend di.
t/m za. van 10-17 uur, do. tot 21 uur.
Voorschotense Kunstkring, Molenlaan
3, Voorschoten: "Het landschap", vrij,
zat, zo, 10-17 uur, tot 19 september.
13 september 1977
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- De "Times" verneemt uit
Britsch-Indiedat de vooruit
zichten ten aanzien van den
hongersnood wat gunstiger zij
geworden. Op vele plaatsen is
regen gevallen. De nood blijft
intusschen nog zeer groot. Er
zijn maatregelen genomen om te
zorgen, dat de ondersteuning
door de regeering en die door
particulieren zooveel mogelijk
gespreid zijn. Voorts is besloten
de Doond-Noatmar-spoorlijn zo
snel mogelijk te voltooien.
Daardoor zal het veel gemakke
lijker vallen de districten, die
'UsUiVÖ het meest van den hongersnood
lijden en waar hij nog maanden
duren zal, van voedsel te voor-
Vijftig jaar geleden:
- Uit Bombay in Britsch-lndie
wordt vernomen, dat zich in de
stad Nagpoer plunderingen
hebben voorgedaan. Er is een
speciale trein met Britsche troe
pen in Nagpoer aangekomen,
maar het plunderen duurt
voort, zij het op kleinere schaal.
Verscheidene Mohammedaan-
sche zakenlieden en anderen
hebben hun families weggezon
den uit vrees, dat de volkswoede
zich tegen hen zal keeren .Er is al
gebruik gemaakt van vuurwa
penen: een Mohammedaan
schoot op een groep Hindoes,
waardoor er drie gedood en tien
gewond werden. De man is ge
arresteerd. Het aantal in zie
kenhuizen verpleegde gewon
den bedraagt honderd36 Hin
does en 10 Mohammedanen zijn
Op de Braziliaansche spoor
lijn San Paulo- Rio de Janeiro
heeft een rooverbende van veer
tig man een trein overvallen, de
passagiers van alle waarde
volle voorwerpen beroofd en
twee rijtuigen in brand gesto
ken. Daarna dwongen de ban
dietenden machinist met de rest
van den trein terug te keeren
naar Canoinha, dat
gebrandschat werd.
(K leine vaart)
Aat-v 10 vn Amsterdam nr Nantes,
Arrow 12 te Rotterdam,
Atlantide pass 12 Kreta nr Koper,
Audrey Johanna 10 vn Amsterdam nr
Otterbacken,
Barendsz 12 30 nnw Kp. St. Vincent nr
Breeveertien 11 t.a. rede Puerto La Cruz,
Canadian Express 12 rede Damman.
Corrie Broere 11 in Zwarte Zee nr Con-
Jevon Express 11 in Perz. Golf nr Boni-
'ay.
Dutch Faith pass 12 Bornholm nr Hami-
Dutch Sailor 12 te Rotterdam verw,
Dutch Spirit 10 vn Rotterdam nr Gran-
1 gemouth,
Elisabeth Broere 11 vn Rotterdam' nr
Dagenham.
Finlandia 11 vn Rotterdam nr Goole,
Gretina Holwerda 11 te Rotterdam,
Happy Rider 10 250 z Bombay nr Perz.
Golf,
(Grote vaart)
Acmaea 11 te Pto Miranda,
Alhena 11 vn Santos nr Buenos Aires,
Area 12 40 no Brisbane nr Singapore,
Atlantic Star 10 te Antwerpen,
Begonia 10 vn Marinadicarrara nr Jed-
dah,
Broere Emerald 11 t.a. rede Lagos Che
vron Arnhem 12 te Port Everglade,
Chevron Kentucky 10 120 zw Kp Goede
Hope nr Freeport,
Chevron Madrid 10 vn Perthamboy nr
Pennington,
Dallia 12 vn St. James nr Curacao,
Diloma 11 vn Delaware nr Curacao,
Diogenes 12 te Buenaventura nr Cristo
bal,
Docklift-2 10 145 z Cotonou nr Port Har-
court,
Eemhaven 10 575 nno Fernandonoronha
nr Antwerpen,
Eemsborg 10 20 n Rugen nr Mantyluoto,
Eumaeus 8 vn Colombo nr Suez,
Flintshire 11 te Bremen,
Ganymedes 12 te Iquique,
Hercules 11 vn Rotterdam nr Hamburg,
Hermes 12 vn Kingston nr Sto Domingo,
Kermia 12 te Stanlow,
Kylix U te Pto Cardon.
Nedlloyd Niger 10 vn Dakar nr Abidjan,
Nedlloyd Schelde 10 550 no Mauritius nr
Richardbay,
Nedlloyd Weser 10 te Rotterdam,
Neptunus 12 te Bilbao,
Ossendrecht 9 vn Montreal nr Avon-
mouth,
Palamedes 12 te Willemstad,
Pericles 10 520 wnw Finisterre nr Am
sterdam,
Scheldeborg 12 10 n Ameland nr Calais,
Straat Amsterdam 12 190 w Port Mo
resby nr Djakarta.
Straat Clarence 11 vn Melbourne nr Ja-
Straat Cumberland 12 te Manila,
Straat Florida 13 te Walvisbaai.
Straat Honshu 11 te Panamakanaal,
Straat Magelhaen 12 200 no Guam nr
Kobe,
Thameshaven 10 vn Buenos Aires nr
Santos,
Trident Amsterdam 12 te Nassau,
Trident Rotterdam 10 530 nw Finisterre
nr Port aq Prince,
Westland 10 vn Rotterdam nr Hamburg,
Willemskerk 10 vn Rotterdam nr Ham
burg,
Zaria 10 vn Teesport nr Auckland
PANDA EN DE SPORTMEESTER
59 -138 - De stofwolken zakten langzaam neer .zodat Joris een betere
kijk op het verloop van de wedstrijd kreeg. En nu zag hij Pam, die
langzaam het stadion uit sukkelde. "W-wat?!" riep hij geschokt uit.
"Het makkertje is laatste' Waar is professor Putter?! Mijn kapitaal
staat op het spel!". Hij draafde achter Pam aan, terwijl een
groeiende ongerustheid zich van hem meester maakte.
"Komaanbaaske!" riep hij"Zo komt ge er niet! Drijven de bionische
impulsen u niet tot grotere spoed?!" "Nee, hoor", antwoordde Pam.
En ik doe toch echt m'n best".
Dat vond professor Putter ook, die buiten in Panda's auto wachtte.
"Daar is de proefpersoon"mompelde hij tevreden. "Heel goed. Hij
spaart zijn krachten. Maar waar is zijn neef? Die moet me langs de
wedstrijd-baan rijden, zodat ik Pam's bewegingen kan observe-
2 grapefruits
1/4 komkommer
40 g. radijsjes
50 g. ham
1 dl. Bulgaarse yoghurt
worcestershiresauce
paprikapoeder
peterselie
Halveer de grapefruits.
Haal het vruchtvlees
eruit. Ontdoe het
vruchtvlees van de vel
letjes. Was en schil de
komkommer en snijd
deze in plakjes. Snijd de
gewassen radijsjes in
plakjes. Snijd de ham in
reepjes. Roer de yog
hurt met de kruiden
lotte alles door de yog
hurt. Doe het mengsel in
de halve grapefuits en
garneer ze met een takje
peterselie.
-J5L
AR AJ
ONTHULT
DE
[/aai t>e
wmJUR-
W
teirie moeite om evenfciee)
^--£37^ 'ïi'
De avonturen van Jomtneke
LUXOR: "Zulu", dag. 2.30,7 en 9.15 uur,
zo. 2.15. 4.30, en 9.15 uur. 12 jaar.
CAMERA: In memoriam Elvis Presley
Ongevallendienst
ziekenhuizen Lei.den
Ongevallendienst elke.dag Academisch
Ziekenhuis behalve v,*n dinsdag 1300
'uur tot woensdag 13 00 yur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13 00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
en 4.15 uur. AL
"Elvis on tour", ma t/m woe.: ma en di. 7
en 9.15 uur, woe. ook 2 30 uur. AL.
Nachtvoorstelling: "A bigger splash",
vr en za. 1130 uur. 16 jaar.
LIDO I: "Madame Claude", dag. 2 30, 7
en 9.15 uur. zo. ook 4 45 uur 16 jaar.
LIDO II "New York, New York", dag.
2.30, 7 en 9.15 uur, zo. ook 4 45 uur AL
LIDO III: "Turks Fruit", dag. 7 en 9.15
4 45 uur
TRIANON: "Speedtrap", dag. 2,7 en 9.15
uur, zo ook 4.30 uur. 16 jaar.
REX: "Een brug te ver", dag. 2 en 8 uur
(za. en woe alleen 8 uur). 16 jaar.
Kindermatinee. "Piraten van het scha-
teiland", za. en woe 2.30 uur. AL
Nachtvoorstelling: "Ernstige noten van
de liefde", vr. en za. 11.30 uur. 16 jaar.
Kinderafdeling: dag. van 1500-18
2e KLASSE: Volwassenen dagelyks v
11 15-142 00 uur en van 14 00-14 45 uuf
vgn 18 30-19 30 uur.
an 10 30-19.30 uur Babyshow
Bezoekuren ziekenhuizen
Middag
ekiji
derafdeling dagelijks van 14 00-19 OOuur
alleen voor ouders zondag 14 00-15.00
uur voor overige familieleden Kinderen
beneden 14jaai hebben geen toegang op
Jp kinderafdeling
Sint Elizabeth-ziekenhuiv
3e KLASSE: Volwassenen dagelijks van
14.00-14 45 uur en van 1830-19 30 uur
Kraamafdcling: dag van 11 15-12 00 uur
(alleen voor echtgenoot) van 15 00-16 00
uuren van 18 30-19.30 uur Laatste kwar-
rruddag- en avondbezoek ba*
Academisch-Ziekenhuis
Voor alle patiënten tbehalve kinderen
zijn de bezoekuren als volgt
Elke dag
14 15-15 00 uur.
18 30-19 30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden d<
volgende bezoekuren (alleen voor ou
18 3(1-18 -f5 uur
Zaterdag en zondag:
14 45-15.00 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten
Wanneer voor ernstige patiënten doo -
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor spe
ciale kaarten verstrekken
Bezoektijden K\nderkhmek:
Dagelijks:
15 00-15.45 uur.
18.30-19 00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
14 15-15.00 uur.
18.-30-19.00 uur.
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13 30
14 15 en 18.30-19 30 uur: 3e klas 13 30-
14 15 en 18.30-19 30 uur; Kraamafdeling
13.30-14 15 uur alleen voor echtgenotep
19-20 uur. Kinderafdeling 15-15 30 uu
alleeavoor ouders 18-18.30 uur.
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in-
fbrfnatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (020*175000).
