Bonaventura in
vijftig jaren
enorm gegroeid
Mes in feesttaart
start van Leidato
v.d. Water
Uitvoerig
feest-
program
Run op stickers en gebak
"DE RATEL"
Actief in
vrije tijd
Vijf Ho venhuis
ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1977
De Scholengemeenschap Bonaventura-Kijckenborg gaat volgende week feestvieren. Dit om het feit
te herdenken dat vijftig jaar geleden in Leiden de "Roomsch Katholieke Hoogere Burgerschool Sint
Bonaventura" werd opgericht. Er is een uitvoerig feestprogramma samengesteld. En een opmerke
lijk dik gedenkboek, waarvan wij hieronder een beknopte samenvatting pogen te geven.
Van r.k. hbs tot scholengemeenschap
LEIDEN - Het geschiedde in de begintijd van het
Rijke Roomse Leven. De drang om middelbare
scholen te stichten, was merkbaar sterker gewor
den. Het voortgezet onderwijs was niet uitslui
tend meer een aangelegenheid voor de aristocra
tie en de hoge stand. Ook de wat minder hoge
burgerij wilde wel eens van Neerlands onderwijs
faciliteiten profiteren.
Ook in Leiden was dat besef lang
zaam maar zeker doorgedrongen,
alhoewel de feodale geest er tot om
streeks de jaren twintig nog in alle
hevigheid rondwaarde. Zo ging het
verhaal dat een kleine winkelier
deftige katholieke klanten verloor
omdat hij zijn zoon naar de roomse
hbs had gestuurd.
Bezuinigingsdruk bij de beheerder
van 's rijks kas, doorkruiste echter
ook in die tijd dynamische initia
tieven. In 1924. werd de zgn. stop-
wet aangenomen, die inhield dat
het rijk voorlopig geen subsidie
meer zou verlenen voor het stichten
van hogere burgerscholen en gym
nasia. De plannen voor de realise
ring van de "Roomsch Katholieke
Hoogere Burgerschool Sint Bona
ventura" in Leiden dreigden hier
door op de lange baan te worden
geschoven.
En dat was, vonden de rooms-
katholieken, een verontrustende
ontwikkeling. Want r.k. Nederland
zou in deze contreien toch al een
fesubsidieerde middelbare school
wijtraken. In 1927 was het zo goed
als zeker dat de hbs van het St. Wil
li brord college in Katwijk zou wor
den opgeheven.
In samenspraak met de paters je-
zuieten, die toentertijd het St. Wil-
librordcollege in beheer hadden,
werd door pastoor Th. Beukers van
de Leid se St. Petrusparochie
daarom stevig aan de touwtjes ge
trokken om, ondanks de bezuini
gingen, toch een r.k. hbs in Leiden
van de grond te krijgen. De paters
jezuieten yvilden evenwel niet de
ADVERTENTIE
Quarts - Horloges
De Aller Beste
EIGEN ATELIERS
leiding van de Leidse hbs op zich
nemen, zodat met succes een be
roep werd gedaan op de paters
franciscanen.
Het overhevelen van de hbs van het
St. Willibrordcollege naar een te
stichten hbs in Leiden, verliep niet
zonder moeilijkheden. Maar op 26
augustus kreeg pastoor Beukers
het verlossende woord, vervat in
een telegram van de toenmalige
minister van Onderwijs Waszink:
"Ik geef de vereischte toestem
ming. Wend u tot Daniels, voorzit
ter schoolbestuur, wien ik de voor
waarden van overplaatsing heden
schriftelijk mededeel."
Zeevaartschool
Op 29 augustus 1927 werd pater drs.
Balduinus de Goede o.f.m. be
noemd tot directeur van de "Room
sch Katholieke Hoogere Burger
school Sint Bonaventura", nu,
dank zij de mammoetwet van 1968,
Scholengemeenschap
Bonaventura-Kijckenborg gehe
ten. Voor de behuizing werd de
toen leegstaande Zeevaartschool
gehuurd. Negen ruime klaslokalen,
een aantal nevenruimten en de in
gang aan het Galgewater. Huur:
3600 gulden per jaar, en een tege
moetkoming van 5400 gulden voor
de verbouwing.
De werving van rooms-katholieke
leerlingen kreeg gestalte via het
"Kerkbericht voor Roomsch-
Katholieken" van 4 september
1927. Aanmelding bij de pastorie
Hartebrug. Wat precies 20 leerlin
gen opleverde. Triomfantelijk
schreef de directeur: "De laagste
klas van de gemeentelijke hbs be
gon met niet één katholiek".
Het onderwijs aan de r.k. hbs Sint
Bonaventura zou, aldus een feest-
predicatie ter gelegenheid van de
opening, "doortrokken zijn van den
katholieken geest". Geheel over
eenkomstig de tijdsgeest werd de
sfeer op school toen voornamelijk
bepaald door klerikaal-patriarchale
verhoudingen Een sfeer die even
wel ook gebaseerd was op een voor
die tijd pikante constructie van se-
culieren (leken) en twee soorten re-
Even op de kiek bij de opening
gulieren (jezuieten en francisca
nen).
Maandag 19 september werd de
school officieel geopend. En vrij
wel tegelijkertijd begonnen de ver
bouwingswerkzaamheden. Een
jaar later werd, nadat de jezuieten
zich uit Katwijk hadden terugge
trokken, een nieuw bestuur ge
vormd. Tot dan toe had het kerkbe-
Verenigingen
De groei van de school overtrof de
verwachtingen. Aan het eind van
het eerste jaar 20 leerlingen, hetjaar
daarop 42, daarna 81,110,135 en het
zesde jaar, toen de school naar het
gebouw aan de Mariènpoelstraat
verhuisde. 142 leerlingen. Dit ter
wijl er bij het departement vanuit
werd gegaan dat de volledig func
tionerende school hooguit 100 leer
lingen zou tellen.
Tal van initiatieven markeerden in
de jaren twintig en dertig het
schoolse leven van Bona. Eind 1929
werd een schoolvereniging opge
richt onder de naam "R.K.Jong-
Studenten Vereeniging St. Bona
ventura", er kwam een hockeyclub,
een biologenclub en later de in
middels topsport bedrijvende bas
ketbalvereniging "Bona Stars".
De bouw van de nieuwe behuizing
aan de Mariènpoelstraat liet niet
lang op zich wachten, want het was
al gauw duidelijk dat de Zeevaart
school de flinke groei van de school
bij lange na niet zou kunnen op
vangen. In 1932 had de aanbeste
ding plaats en hetjaar erop volgden
de plechtige ingebruikneming, in
wijding en inzegening.
In 1947 werd er tegemoet gekomen
aan de behoefte om ook voor r.k.
meisjes een hbs of lyceum van de
grond te tillen. De "Zusters van
Liefde" te Tilburg bleken bereid de
leiding van een dergelijke school
op zich te nemen. En met verlof van
het ministerie werden er, in een
apart gebouw en met een strenge
scheidslijn tussen beide sexen, pa
rallelklassen gevormd van St. Bo
naventura. Er kwam een "R.K. Ho
gere Burgerschool voor Meisjes",
later het Agnes-lyceum en sinds de
mammoetwet St. Agnesscholen-
gemeenschap geheten.
Bonaventura had met deze school
nog enige tijd een "juridische na
velstreng".
Meisjes erbij
Onder pater De Goede kreeg Bona
in de jaren vijftig een gymnasium
afdeling. Hij werd opgevolgd door
pater Geurts.En onder diens lei
ding kwam een uitbreiding van het
gebouw aan de Mariènpoelstraat
tot stand. De groei van Bona leek
niet te stuiten.
De coèducatie oftewel het gemee
nschappelijke schoolleven van
meisjes en jongens deed schuchter
z'n intrede. In 1954 werd het eerste
meisje aangenomen in de vierde
klas van de hbs. Maar het zou nog
tot 1969 duren voordat de strikte
grenzen tussen de sexen volledig
werden geslecht.
De groei van de school kreeg met de
komst van de mammoetwet een
nog tamelijk onvermoede dimens
ie, toen Bona in 1971 - de school
heette toen geen lyceum meer -
samensmolt met de onder de
Cunera-stichting ressorterende
katholieke school voor mavo
"Kijckenborg" tot een scholenge
meenschap voor gymnasium, at
heneum, havo, mavo-4 en mavo-3.
Dat heeft er ongetwijfeld mede toe
bijgedragen dat Bona tot nu toe (in
clusief het schooljaar 1976-'77 in de
vijftig jaar van haar bestaan 7538
leerlingen heeft kunnen registre-
De feestweek van
Bonaventura-Kijckenborg, die
van 11 tot 17 september zal du
ren, is groots opgezet. Morgen
begint het al met een receptie
voor de ouders, de dag erna is er
een plechtige viering van de h.
eucharistie in de Hartebrug-
kerk, gevolgd door een massale
optocht door de stad naar het
schoolgebouw aan de Marièn
poelstraat, waar de jongste leer
ling om half twaalf een kermis
zal openen.
Maandagavond is er in het
schoolgebouw de Veronica-
Drive-In Show en dinsdagoch
tend is er eveneens in het
schoolgebouw een speloch-
tend. Dinsdagavond is er een
optreden van de Gringo's Disco
Light Show en de popgroepen
Finch en Earth Fire. De
woensdagochtend wordt ge
wijd aan een ijsfeest in de Ton
Menken IJshal, 's middags is er
een academische zitting voor
genodigden en 's avonds een
muziekavond, waar leerlingen
en leerkrachten voornamelijk
klassieke muziek ten gehore
zullen brengen.
De donderdag wordt besteed
aan de voorbereidingen voor de
vrijdag, wanneer er een café
dansant wordt gehouden (ge
heel in Franse stijl) en 's avonds
een slotfeest in de Stadsgehoor
zaal met een revue en een bal,
muzikaal omlijst door o.a. het
Pasadena Roof Orchestra. De
volgende dag is gereserveerd
voor een reünie van oud-
leerlingen.
Gedurende de hele week is er in
de school een tentoonstelling te
bezichtigen over de vijftigjarige
geschiedenis van de school met
teksten en oude foto's.
ren. En om even terug te gaan naar
het allereerste schooljaar, toen de
toenmalige directeur zo blij was
met de 20 leerlingen voor de eerste
klas: vorig jaar werd de school door
1444 leerlingen bezocht.
Groeiperikelen
Rector pater Overeem zit inmiddels
nog steeds met de uitvloeiselen van
het enorme groeiproces dat Bona in
de loop van haar bestaan heeft
doorgemaakt. Nadat de leerlingen
enkele jaren chaotisch verspreid
waren geweest in diverse noodbe
huizingen, kreeg de school in 1972
achttien noodlokalen en een gym
nastieklokaal op het Schuttersveld.
De huurtermijn voor deze lokalen
is recentelijk verlengd tot juli 1979.
Maar, gezien de onzekerheid over
de vraag hoe lang de school nog ge
huisvest kan blijven aan het Le
vendaal en gezien ook de onder
handelingen over een afdoende op
lossing voor de ruimtenood met
ministerie en gemeente, blijven de
groeiperikelen van de voormalige
"Roomsch Katholieke Hoogere
Burgerschool Sint Bonaventura"
voorlopig nog wel manifest...
ADVERTENTIE
ANTIEKE EN
STIJLKLOKKEN
Uw vakadres
Eigen ateliers
De betere kwaliteiten
in de voordeligste prijzen
v.d. WATER
Voorlichting
over actie
voor natuur
LEIDEN - Het Wereldnatuurfonds
geeft maandagavond voorlichting
over de actie "Geef ons Natuur",
die in de week van 21 tot 25 novem
ber wordt gehouden. Deze bijeen
komst, die voor iedereen toeganke
lijk is, wordt gehouden in de Stads
gehoorzaal en begint om acht uur.
De opbrengst van de actie "Geef
ons natuur" is grotendeels bestemd
voor natuurbeschermingsprojec
ten in Nederland. Op 25 november
is er een langdurige televisie
uitzending - van zeven tot een uur a
half twee aan de actie gewijd Die
avond gaan zo'n 300.000 collectan
ten op pad.
Het doel van de voorlichtingsavond
van a.s. maandag is uiteen te zetten
waarom de actie wordt gehouden
en hoe ze is georganiseerd. Dat zal
o.m. gebeuren aan de hand van een
dia-voorstelling onder de titel "Eco,
het huis van alle r
Burgeester i
i Leiderdorp zet het
LEIDEN - Terwijl alle genodigden
met een rode anjer op de borst ach
ter koffie en gebak zitten in de res
tauranthal van de Groenoordhal en
een muziekclubje op het podium
zijn best doet, staat buiten het pu
bliek al te trappelen. En net wil
burgemeester M. A. v. d. Have van
Leiderdorp aan zijn openings
woord beginnen als een microfoon-
stem hem dat verhindert. „Dames
en heren, wij maken u er op attent
dat de Leidato over vijf minuten
voor publiek geopend zal zijn"
Gelukkig heeft de heer Van der
Have de 25-jaar-Leidato-taart al
aangesneden. Hij doet daarop uit
de doeken waarom juist hij de ope
ning mag verrichten. Eén deel van
het antwoord is al gegeven: de Lei-
Werkgemeenschap "De Ratel"
opent het seizoen a.s. zondag met
een terugblik op de voorbije zomer
en vakantie. Dat gebeurt met van-
kantiedia's en films van de leden.
Aanvang half elf. Een verzoek aan
de leden: neem herfstbloemen uit
eigen tuin mee. Tijdens die ope
ningsochtend zal het jaarpro
gramma bekend worden gemaakt.
Dat programma bestaat onder an
dere uit films van de heer Kleibrink
getiteld "Het Heelal" en "Hollands
Duin" (9 okt. half elf) een her-
fsttocht naar datzelfde Hollandse
duin, en wel het Noordhollandse
duinreservaat (22 okt.), een extra
ochtend ter gelegenheid van het
27-jarige bestaan van "De Ratel"
met dia's over Leiden en muziek
van het Leids Kamerorkest (30 okt.
half elf), een dia-serie over het leven
van Rembrandt (13 nov. half elf) en
een verhandeling door wethouder
B. Oosterman over Japans porse
lein en aardewerk (11 dec. half elf).
Na de kerstviering oip 18 december
zullen diverse film- en dia
voorstellingen, lezingen, gezellige
uurtjes en excursies het nieuwe
jaar opfleuren. Maar het zou te ver
voeren het programma hier in zijn
totaliteit te geven. Nadere inlich
tingen zijn altijd in te winnen bij C.
Zirkzee. Kopervlinder 2, Leiden.
Telefoon 210317.
Het Vijthovenhuis heeft voor het
'komende winterseizoen een aantal
nieuwe aktiviteiten op stapel staan.
Een daarvan is een kursus Neder
lands voor beginners. De bedoeling
daarvan is om met aangepast les
materiaal de Nederlandse taal van
de lagere school te herhalen. Spe
ciaal bedoeld voor huismoeders en
vaders, gratis en donderdagoch
tend van half toen tot elf.
Huiswerkbegeleiding voor kinde
ren (zesde klas lagere school, brug
klas) is ook in het programma op
genomen, donderdag en vrijdag
middag van vier to half zes.
Iets heel anders, de mensen van het
Vijf Hovenhuis hebben hun vakan
tie gebruikt om het gebouw drem-
pelvrij te maken, de toiletten aan te
passen, kortom wat minder onge
schikt voor invaliden te maken.
Elke maandagmiddag vanaf okto
ber is dan ook speciaal voor invali
den, voor problemen, maar vooral
voor gezelligheid.
Iets dat verdween zijn de soos-
avonden, omdat ze te massaal en te
zinloos waren. Daarvoor in de
plaats komt onder andere Jazz-
ballet op donderdagavond en dans
les voor volwassenen op zondag
avond. Maar dat laatste is nog niet
heiemaar rond.
De zaterdagen in het nieuwe sei
zoen zijn gereserveerd voor spe
ciale gebeurtenissen. Dierenten-
toonstellingen (in samenwerking
met de LPKV en postduivenver
eniging "De Sleutelstad"), rom
melmarkten, kulturele manifesta
ties, noem maar op.
dato is evenzeer een zaak van de
omringende gemeenten als van
Leiden.
Het tweede deel doet de Leider-
dorpse burgemeester nu uit de
doeken, want waarom dan niet de
burgemeester van één van de an
dere gemeenten genomen? Nee,
het is niet omdat Leiderdorp hoger
aan de Rijn ligt en dus ook van ho
ger orde is. Het is ook niet amdat
alle wijzen nu eenmaal uit het oos
ten komen en Leiderdorp ten oos
ten van Leiden ligt. Wél is het om
dat er zo'n goede verstandhouding
bestaat tussen de beide gemeente
besturen.
Burgemeester Van der Have neemt
het dan nu wel van zijn collega A. J.
Vis over, maan „Met zetelruil zou ik
toch nog even willen wachten". De
heer Van Zijp komt nog aan het
woord - „Nu weet ik waarom de
Leiderdorpse gemeenteraadsver
gaderingen altijd veel sneller gaan
dan die van Leiden, na zo'n spreker
waagt niemand het meer zijn mond
open te doen" - de heren Van Aken
en De Jong spreken nog, diverse
geschenken worden uitgedeeld.
De heer Van Aken doet een ver
heugende mededeling: van Gede
puteerde Staten is bij het gemee
ntebestuur vandaag - gisteren dus -
goedkeuring binnengekomen voor
de bouw van een nieuw restaurant
bij de Groenoordhal. De bedoeling
is dat die eind maart volgend jaar
voltooid is.
Dan is de beurt aan mevr. Heems
kerk, Aagje, Mia, Marijke, Louise
en Kees om een voorproef te geven
van wat Peek en Cloppenburg voor
de winter in huis heeft.
En ja hoor, het is zover, de stoet zet
zich in beweging naar de Leidato
zelf. Meteen beginnen jongetjes de
onaangeroerd gebleven gebakjes te
verzamelen en de suikerzakjes.
Even later zie je dezelfde jongetjes
met grote plastic tassen rondhol
len: „Heeft u stickers?", vragen ze
overal. „Geen stickers", staat er op
één van de stands.
MARGA WUIS
ADVERTENTIE
Luchtverwarming m
Uw installateur:
LUCOTHERM B.V.-ALPHEN a/d RIJN
Kalkovenweg 58, Postbus 337, Telefoon (01720) 2 03 00
