Martin Scorsese
overtuigt niet
met „musical
Jaeckin en zijn toverlantaarn
"Zulo":
spannende
veldslag
'New YorkNew York'valt tegen
VIJF THEMA'S OP
KOMENDE FESTIKON
Films
deze week
VRIJDAG 9 SEPTEMBER 1977
Martin Scorsese Robert de Niro New York. Voor de derde maal blijkt dit denkbeeldige
rekensommetje te kloppen. Als regisseur Martin Scorsese samen met ster-acteur Robert
de Niro aan de slag gaat, rolt er altijd een film uit met New York, de stad waar beiden zijn
geboren en getogen, als décor.
Film: Zulu. Regisseur Cy Enfield.
In de hoofdrollen: Stanley Baker,
Jack Hawkins, James Booth en
Michael Caine. Leeftijd: twaalf
jaar. Theater: Luxor.
Het huidige Zuidafrikaanse gezag
baseert zijn kracht o.m. op elf Vic
toriaanse kruisen, de onderschei
ding die een evengroot aantal
Britse soldaten de vorige eeuw ten
deel viel voor hun strijd tegen de
Zoeloe's. De film "Zulu" laat de
slag zien, waarin de soldaten hun
onderscheidingen verwierven. Zo
op het oog is er een zeer ongelijke
strijd gaande: een handjevol blanke
soldaten tegen duizenden Zoeloe
negers. De desondanks blanke vic
torie doet vooraf vrezen dat "Zulu"
een film is vol met onwerkelijke
heroïek; welnu, deze angst is onge-
grond. Want de film verhult ten
slotte niet dat een flinke portie ge
luk bijdroeg tot de Britse zege. Net
op het moment dat de blanke solda
ten vrezen de nog komende aanval
niet meer te kunnen weerstaan,
blijken de Zoeloe's zich vol respect
voor hun tegenstanders terug te
trekken. Wie de massale huwelijks
ceremonie aan het begin van de
film heeft gezien, weet dan ook dat
er inmiddels vele Zoeloe-weduwen
achterblijven.
Wie van een spannende veldslag
houdt, zal zich met "Zulu" kunnen
vermaken. De film valt uiteen in
twee stukken: de periode waarin
het wachten op de slag voortduurt
en de slag zelf. In het eerst deel fi
gureert een tamelijk vervelende
dominee, die eerst overspannen en
dan dronken is, en met bijbel
spreuken links en rechts het moreel
van de troepen ondermijnt. Ook het
tweede deel van de film bevat
brokken ietwat vals sentiment,
maar daar is voor de liefhebber van
de krijgskunst wel overheen te ko
men.
JOHN KROON
DEN HAAG (ANP) - Het
Nederlands-Belgisch filmcollo
quium 1977 wordt op 12 en 13 okto
ber in hotel de Bilderberg in Oos-
tèrbeek gehouden. Aan de orde
komen onderwerpen als de relatie
tussen producent en regisseur, tus
sen producent en jonge cineast en
de verhouding film-televisie.
Filmcolloquium
Bij deze samenspraak zullen van
Nederlandse kant J. Vrijman, St.
Felsenthal. W. van der Velde en D.
Douwes hun visie geven. De bij
eenkomst in het kader van het cul
tureel akkoord tussen beide landen
volgt op het colloquium dat drie
jaar geleden in Steenokkerzeef
werd gehouden over samenwer
king op het gebied van film en tele
visie. In Oosterbeek is dr. J. Huls-
.ker voorzitter van het gesprek dat
het ministerie van cultuur, recrea
tie en maatschappelijk werk heeft
georganiseerd.
Aart Staartjes
als Pinkeltje
HILVERSUM (ANP) - De ac
teur Aart Staartjes zal de rol van
Pinkeltje vertolken in een
nieuwe speelfilm over de avon
turen van deze kabouter in de
wereld van grote mensen. De
opnamen van deze door
Concorde-film in Den Haag uit
te bréngen speelfilm zijn deze
week in de buurt van Nijkerk
begonnen waar het huis van
Pinkeltje zou staan. Na de bui
tenopnamen begint men in ok
tober in de studio's van Cine-
centrum te werken. De film, die
ongeveer anderhalf uur lang
gaat worden, zal in de eerste
helft van 1978 in première gaan.
Waarsschijnlijk wordt dat in het
tweede kwartaal.
Verdere hoofdrollen in de film
zullen worden vertolkt door
Bob de Lange als Dick Laan, de
inmiddels overleden schrijver
die Pinkeltje heeft bedacht, en
Wieteke van Dort als Pinkelo-
tje. Ook Lex Goudsmit, Ab Hof
stee, Ferd Hugas, Emmy Lopez
Dias, Sacco van der Made, Paul
Meyer, Wil van Seist en Jorriet
Stellema zullen rollen in de film
spelen.
Het scenario voor de film is op
basis van de Pinkeltje-boeken
geschreven door Harrie Geelen,
die ook de regie voert. Hij heeft
in het verleden bekendheid ge
kregen als regisseur van televi
siekinderprogramma's als „Oe-
bele" en "Kunt u mij de weg
naar Hameien vertellen". De
producenten van de film zijn
Gerrit Visscher van Cinecen-
trum en Hans Frankfurther van
Pan-film.
Bij de opnamen zal men ge
bruik maken van het "chroma-
key-systeem" in videotechniek,
waardoor het bijvoorbeeld mo
gelijk wordt de door Aart Staar
tjes gespeelde Pinkeltje over de
rand van een hoed te laten lo
pen.
LAREN (ANP) - De komende edu- nieuwe films die nog niet eerder ir
catieve filmweek „Festikon" in La- on^ land zijn vertoond. De manifes-
ren, kent vijf thema's: voor elke dag tatie^ vooral bedoeld
Er zullen naar het Verenigd
Nederlands Filminstituut heeft
meegedeeld, meer dan honderd
korte en lange speelfilms, docu
mentaires en animatiefilms worden
gedraaid voor naar verwachting
meer dan 10.000 belangstellenden.
„Festikon" heeft van 13 tot 18 sep
tember plaats in het Singer-
complex in Laren waar het ook
voorgaande jaren werd gepresen
teerd. Het organisêrend instituut
heeff voor dit jaar' Samengewerkt
met de Stichting Film en Jeugd, de
Kontaktgroep Audiovisuele Vor
ming, Fugitive Cinema en Sovex-
portfilm.
De eerste dag, 13 september, is ge
wijd aan films voor „mondige"
mensen. Dan zal ook speciale aan
dacht uitgaan naar de (jeugd)film-
keuring in ons land. „Naar een
rechtvaardiger imternatiooale -or
de" heet het onderwerp voor de
14de. Dit zal zich toespitsen op een
herziening van de positie van de
derde-wereldlanden.
Het zestigjarig bestaan van de Rus
sische revolutie is aanleiding om
zich op 15 september met revolu
tionaire films bezig te houden. De
volgende dag staan de audiovisuele
.media ïn de strijdcultuur centraal.
Audiovisuele vorming in het on
derwijs komt alle dagen aan de or
de, maar nog eens nadrukkelijk op
de laatste dag van Festikon.
De educatieve en sociaal-kritische
film vormt de hoofdmoot van het
programma voor „Festikon", een
combinatie van filmfestival en
filmcongres. Er zijn ook tal van ont
spannende films te zien: rolprenten
die al in de bioscopen waren en
uit het onderwijs en het welzijns
werk. Vorig jaar bezochten 12.500
mensen Festikon.
Het is alleea in hun laatste co-
produktie, die (natuurlijk) 'New
York, New York' heet, een heel an
der decor dan we tot nu toe van hen
te zien kregen. Niet de rauwe we
reld van pooiers, hoertjes, oplich
ters en kruimeldieven zoals die ge
toond werd in 'Mean Streets' en
'Taxidriver'. Het is een vrolijk,
soms zelfs sprookjesachtig New
York. De daad die De Niro als taxi
chauffeur Travis aan het eind van
'Taxidriver' stelt heeft nu haast iets
symbolisch gekregen. Travis heeft
zo de pest aan die corrupte wereld
dat hij een 13-jarig hoertje probeert
te redden door al het 'onkruid' wat
om haar heen leeft in een uiterst
bloederige scène om zeep te hel
pen. De afrekening van het duo De
Niro-Scorsese met de zelfkant van
New York, al lijkt die vergelijking
wat ver gezocht.
Scorsese heeft gewoon na zijn suc
cessen met 'Alice doesn't live here
anymore' en 'Taxidriver' financieel
wat meer armslag gekregen, kon
voor het eerst in zijn carrière over
een groot budget beschikken en
heeft de durf gehad daarmee een
heel andere weg in te slaan dan we
tot op heden van hem gewend wa
ren. Eigenlijk de enige vergelijking
die je met èen van zijn vorige films
zou kunnen maken is met 'Mean
Streets'. Net als in die film tracht
Scorsese aan de hand van de
hoofdpersonen een sfeertekening
te maken. Lukte dat in 'Mean
Streets', ondanks alle haken en
ogen (het was z'n eerste grote film),
heel aardig, in 'New York, New
York' blijft hij halwérwege hangen.
Eigenlijk is sfeertekening in het
geval van 'New York, New York'
nog te zwak uitgedrukt. Zonder in
valse nostalgie te vervallen pro
beert Scorsese aan de hand van de
muziek een tijdsbeeld weer te ge
ven. De ondergang van de big-
band-muziek en de opkomst van de
minder gecompliceerde bebop, ge
personifieerd in de twee hoofdrol
spelers in de film. Dat dat er niet
echt uitkomt kun je die hoofdrol
spelers zeker niet verwijten, maar
moetje eerder toeschrijven aan re
gisseur Scorsese, die voor het eerst
van zijn leven een (hij noemt het
zelf zo) musical maakte, voor het
eerst van zijn leven alle opnames in
de studio maakte en zich daar toch
waarschijnlijk aan vergaloppeerd
heeft.
Het draait in 'New York, New York'
in eerste instantie om de stormach
tige relatie tussen de zangeres
Francine Evans (Liza Minelli) en
saxofonist Jimmy Doyle (Robert de
Niro).
Een verhouding die ontspringt op
twee september 1945 als New York
het einde van de Tweede Werel
doorlog viert. Jimmy (gekleed in
een uniek schreeuwerig Ha-
waiïaans overhemd) baant zich een
weg door de feestende menigte op
zoek naar een meisje. In een dans
zaal waar het orkest van Tommy
Dorsey stroperige dansmuziek
speelt, ziet hij Francine alleen aan
een tafeltje zitten. Op alle manieren
probeert hij het met haar aan te leg
gen, maar Francine gaat niet op zijn
toenaderingspogingen in (wat De
Niro trouwens in die geïmprovi
seerde scène doet, levert het meest
formidabele acteerwerk van de film
op). Gelukkig heeft de vriend van
Jimmy iets moois met de vriendin
van Francine, waardoor ze elkaar
ongewild weer in Jimmy's hotel te
genkomen. Door haar komt de ho
telmanager echter aan de weet dat
de platzakke Doyle onder een valse
naam in het hotel logeerde. Samen
nemen ze de benen in een taxi, die
hen aflevert bij een dubieuze club
waar Jimmy auditie moet doen. Als
hij dreigt te worden afgewezen
springt Francine voor hem in de
bres en zingt mee op de tonen van
zijn sax. Ze worden aangenomen
als duo en zo kan zich toch nog een
affaire tussen het tweetal ontspin
nen, waar abrupt een einde aan lijkt
te komen als Francine wordt ge
vraagd bij de band van Frankie
Harte te komen zingen.
Enige tijd later volgt Jimmy echter
omdat het orkest ook nog een saxo
fonist nodig heeft. Als Harte er mee
stopt, mag Jimmy, die inmiddels
met Francine is getrouwd, de band
overnemen en met een nieuwe wat
agressiever geluid hebben ze veel
succes, al is dat voornamelijk te
danken aan het voortreffelijke zin
gen van Francine. Dat wordt hele
maal duidelijk als Francine terug
gaat naar New York omdat ze in
verwachting is en Doyle's band een
nieuwe zangeres moet aantrekken.
Het gaat slecht met het orkest en
slecht met hun huwelijk.
Jimmy verlaat het orkest en gaat
spelen in een club in Harlem, ter
wijl Francine zich meer en meer
gaat richten op het lichtere genre.
Als de baby is geboren besluiten ze
uit elkaar te gaan. Vele jaren later
ziet Jimmy in een bioscoop de in
middels gelouterde Francine in een
film en zoekt haar op in een hotel.
Even lijkt het erop dat ze de draad
weer opvatten, maar uiteindelijk
besluiten ze toch maar ieder hun
eigen weg te gaan.
Dat verhaaltje heeft dus niet zoveel
om het lijf. "Boy meets girl, boy lo
ses girl", zoals Scorsese het zelf zei.
Maar dat verhaal is natuurlijk niet
zo belangrijk. Het gaat om het con
flict dat tussen twee mensen groeit.
Scorsese verschaft echter te weinig
duidelijkheid over die twee perso
nen dat hun relatie in het luchtle
dige blijft hangen, wat weer identi
ficatie uitsluit en daardoor 'New
York, New York' tot een weinig
boeiende en wat onwezenlijke film
BART JUNGMAN
Marx Brothers
Humor Marx
Brothers
blijft heel
"A day at the races"; The Marx
Brothers; regie: Irving Thalberg;
Studio; 16 jaar.
Er is nog weinig afgesleten van de
humor van de Marx Brothers. Dat
blijkt maar weer in "A day at the
races", waarin dit fameuze drietal
een hele zaal aan het gieren kan
brengen. Hun humor heeft de tand
des tijds uitstekend doorstaan en
zelfs de hedendaagse toeschouwer
duizelt het af en toe van de rake
klappen die vooral Groucho uit
deelt.
Eigenlijk is deze film, die uit 1937
stamt, hun laatste goede geweest.
Of dat nu kwam, omdat hun favo
riete regisseur Irvin Thalberg tij
dens de opnamen overleed, of dat
hun grappenbron grotendeels was
uitgeput blijft een vraag. Maar ze
ker is dat er genoeg films met dit
drietal de moeite waard zijn.
Groucho was enkele weken gele
den de laatste die overleed. Van
daar vermoedelijk deze reprise. Het
is jammer dat iemand meestal eerst
moet overlijden voor hij uit de
(bijna-)vergetelheid wordt gehaald
(denk maar aan Elvis Presley). Het
verdient derhalve aanbeveling de
Marx Brothers van nu af voortdu
rend te blijven gedenken.
ANNEMIEK RUYGROK
„Madame Claude"; regie: Just
Jaeckin; hoofdrolspelers: Fran-
coise Fabian, Murray Head en
Dayle Haddon; theater: Lido 1;
leeftijd: 16 jaar.
Fran£oise Fabian is een al wat ou
dere actrice met een staat van
dienst om best trots op te zijn. In
haar nog niet eens zo lange carrière
speelde ze al onder regisseurs als
Eric Rohmer, Claude Lelouch en
Luis Bunuel. Het doet daarom wat
vreemd aan haar nu aan te treffen in
een film van niemand meer dan
Just Jaeckin. Een omhoog gevallen
mode-fotograaf, die zich de laatste
jaren ook op de film concentreert,
waarvan „Emmanuelle", zeker in
Nederland, het bekendste maar
weinig verheffende resultaat is
Lege „mooifilmerij" met nietszeg
gende, popperig? meisjes (zoals
Sylvia Kristel), die het tegendeel
zijn van de rijpere in intrigerende
schoonheid van Fran^oise Fabian.
De reden dat zij toch besloot in dit
project van Jaeckin te stappen is de
hoofdpersoon (tevens de titel) van
deze film: „Madame Claude".
Een inderdaad uiterst boeiende en
ook wel belangrijke verschijning.
Ze was namelijk jarenlang direc
trice van een vooraanstaande call-
girl-organisatie, met belangrijke
politici en groot-industriëlen in
haar klantenkring. Drie jaar gele
den moest ze de zaak noodgedwon
gen opdoeken na een aantal ge
ruchtmakende processen. In de
verfilming van haar memoires
speelt Jaeckin handig in op het
Lockheed-schandaal, dat vorig jaar
veel stof deed opwaaien.
Een aardig onderwerp maar het is
eigenlijk alleen aan hoofdrolspeels
ter FranQoise Fabian te danken dat
deze film het aanzien waard is. Met
veel zorgvuldigheid en vooral veel
begrip speelt ze de rol van Madame
Claude en torent daarmee met kop
en schouders uit boven de andere
acteurs en actrices, maar meer nog
boven de regie van Jaeckin. Het is
toch ontzettend jammer dat dit
heerschap met een gegeven wat om
een bijna documentaire-achtige
aanpak vraagt, zich weer verliest in
mooie maar niet ter zake doende
plaatjes. Er is weer een legertje
fraai-domme mannequins aange
trokken die acteren lijken op te vat
ten als poseren voor aaneengeregen
mode-foto's. Persoonlijkheid is ver
te zoeken. Ook de directe tegenspe
ler van Fabian, Murray Head bakt
er weinig van. Hij is fotograaf David
Evens, die relaties aanknoopt met
de meisjes van Claude. Geld is
daarvoor zijn voornaamste drijf
veer want met en door hen probeert
hiij onthullende foto's te maken,
die de politieke en industriële figu
ren in diskrediet moeten brengen.
Hij lijkt geluk te hebben want en
kele van Claude's klanten zijn be
trokken in de Lockheed-affaire,
maar bovendien is er in die zaak
niet alleen met smeergeld gewerkt,
maar ook met hoeren-van-standing
wat ook de positie van Claude in
gevaar brengt. Het wordt Evans'
ondergang. De CIA die de zaak in
de doofpot wil werken ruimt hem
uit de weg.
Voorwaar een interessant gegeven
waar best van wat te maken valt.
Zo niet Jaeckin die de politiek he
laas maar als een handvat hanteert
om wat zwoele sex in mistig tegen
licht te brengen.
Maar ook de vertalers verdienen
billekoek. Als prins Bernhard in
het begin ter sprake komt en de
Amerikaanse president hem uit
maakt voor alles wat vies is, vol
staan de ondertitels met: Ik zal die
prins eens
BARTJUNGMAN
Blijvers
CAMERA - Elvis Presley wordt
hier nog een weekje herdacht
met films als 'California Holid
ay' en 'Elvis on tour'.
LIDO 3 - 'Turks Fruit', met
Rutger Hauer en Monique van
de Ven.
TRIANON - 'Speedtrap', onbe
nullige film met onwaarschijn
lijke achtervolgingsscènes. De
Nederlandse Dianne Marchal
mocht er ook nog in meedoen.
REX - 'Een brug te ver', oor
logsfilm.
Kindermatinee
LIDO 3 - Tom en Jerry festival.
REX - 'Piraten van het schatei-
land'.
Nachtfilms
CAMERA - Bigger splash'.
RÉX - 'Ernstige noten var
liefde'.
Haagse bioscopen
APOLLO 1: „Jailhouse Rock",
dag. 2.30, 7 en 9.15 uur, zo. ook
4.45 uur. 12 jaar.
APOLLO 2: „Chatterbox", dag.
2, 7.30 en 9.45 uur, zo. ook 4.15
uur. 16 jaar.
ASTA: „De opdracht", dag.
2.30, 7.15 en 9.30 uur, zo. 1.30, 4,
7.15 en 9.30 uur, zo. 1.30, 4, 7.15
en 9.30 uur. 16 jaar.
BIJOU: „Marcia Trionfale",
dag. 2, 7.30 en 9.45 uur, zo. ook
4.15 uur. 16 jaar.
CALYPSO: „Black Sunday",
dag. 2 en 8 uur. 16 jaar.
CAMERA: „The romantic eng-
lish woman", dag. 2, 6.45 en 9.15
uur, zo. 1.30, 4, 6.45 en 9.15 uur.
12 jaar.
CINEAC: „Twee door 't dolle
heen", dag. 1.30,4,7 en 9.30 uur,
za., zo. en woe. 7 en 9.30 uur. 12
jaar.
I CORSO: „Vendetta", dag. 2.15,
7 en 9.30 uur, zo. 1.45, 4.15, 7 en
9.30 uur. 16 jaar.
DU MIDI: „Murder by death",
dag. 8.15 uur, vr. en za. 7 en 9.30
uur, zo. 4, 7 en 9.30 uur. 12 jaar.
EURO: „Once upon a time in
the west", dag. 1.45 en 7.45 uur,
za., zo. en woe. 3.45 en 7.45 uur.
12 jaar.
METROPOLE 1: „New York,
New York", dag. 2, 6.45 en 9.30
METROPOLE 2: „Slap Shot",
dag. 2, 6.45 en 9.30 uur, zo. 1.15,
4, 6.45 en 9.30 uur. 16 jaar.
METROPOLE 3: ..Madame
Claude", dag. 2.15, 6.45 en 9.15
uur, zo. 1.30, 4, 6.45 en 9.15 uur.
.16 jaar.
METROPOLE 4: „Voorname
lijken", dag. 2, 6.45 en 9.15 uur,
zo. 1.30, 4, 6.45 en 9.15 uur. 16
jaar.
METROPOLE 5: „Si c'etaot a
fefaire", dag. 2, 6.45 en 9.30 uur.
zo. 1.15, 4, 6.45 en 9.30 uur. 16
jaar.
ODEON 1: „Een brug te ver",
dag. 1.30 en 8 uur. 16 jaar.
ODEON 2: „To the devil... a
daughter",'dag. 2, 6.45 en 9.15
uur, zo. ook 4.30 uur. 16 jaar.
ODEON 3: „Casanova", dag.
1.45 en 8.15 uur. 16 jaar.
ODEON 4: „Tussen twee vu
ren", dag. 2.15, 7.15 en 9.45 uur,
zo. ook 4.45 uur. 16 jaar.
OLYMPIA: „Two minute war
ning", dag. 2 en 8 uur. 12 jaar.
PASSAGE: „Speedtrap", dag.
2,7 en 9.30 uur, za. en zo. 1.30, 4,
7 en 9.30 uur. 16 jaar.
ROYAL '70: „Hitsige vrouw
tjes", do., za. en zo. 2, 7 en 9.30
uur, vr. 2 en 6.45 uur, ma. 2.15 en
8 uur, di. en woe. 2.15 uur. 16
jaar.
ROYAL: „Karate contra
Shao-Lin", do., vr., za. en zo. 2,7
en 9.30 uur, ma., di. en woe. 2.15
en 8 uur, za. en zo. ook 4.30 uur.
12 jaar.
ho
STUDIO 2000: „The man
fell to earth", dag. 7 en 9.30
do., vr., ma. en di. ook 2 uur. 16
jaar.
DE UITKIJK: „Agnes Varda:
Le Bonheur", dag. 2, 7 en 9.30
uur. 16 jaar.
