Pandbriefbiljetten
noodzakelijk'
'Kabinet van
PvdA en CDA
Bezoek keerpunt
in betrekkingen
POOLSE BLUFT LIEVER HIER
Geinige (rekt
verklaring
ten pnste
van Menten in
sssasïasaKtasas o Wesnand Utrecht
Conflict over
de alpha-hulp verscherpt zich
Chileens
centrum in
Rotterdam
Straaljager
neergestort
Vakantie
attractie
Mr. Burger:
SSSKm Hypotheekbank nv
DINSDAG 30 AUGUSTUS 1977
BINNENLAND
PAGINA 7
DEN HAAG (ANP) - "Ik ga er van uit dat het een politieke
noodzakelijkheid is dat er in Nederland een PvdA-CDA
kabinet komt."
„Wij hebben een onmogelijk indi
vidualistisch kiesstelsel, maar er is
zo gestroomlijnd, zo gediscipli
neerd gestemd. Het is ongelooflijk.
En nu geef je dit volk dat zich zo uit
en zo de mogelijkheid van een de
mocratie aangeeft, een klap in het
gezicht door er een gammele zaak
van te maken". Dit zei mr. J. Burger
gisteravond in de actualiteitenru
briek van de VARA. Mr. Burger is
lid van de Raad van State en hij was
ROTTERDAM (SP) - "De veer
tienhonderd Chilenen in ons taal
gebied zijn niet gekomen uit vrije
wil, niet gekomen om ten onder te
gaan in onze cultuur. In dit centrum
vinden ze een gelegenheid om hun
cultuur in stand te houden en te
ontwikkelen". Woorden van bur-
gemeester André van der Louw,
gisteravond bij de opening van het
Salvador Allende Centrum voor
j Chileenste Volkscultuur in Rotter
dam. Het centrum werd geopend
door mevröuw Hortensia Bussi de
i Allende, de weduwe van de in sep
tember 1973 bij de fascistische
staatsgreep om het leven gekomen
Chileense president Salvador Al
lende.
In zijn redevoering verwelkomde
de burgemeester mevrouw Allende
als een "eenvoudige Latijns-
Amerikaanse vrouw, met geen an
dere bedoeling dan haar volk te ver
tegenwoordigen". De weduwe zelf
deed een oproep aan alle Europea-
- nen tot een "Groot anti-fascistisch
cultureel offensief' en wees daarbij
ook op de eveneens gisteravond
begonnen Chili-conferentie en op
de activiteiten van het Institute for
j the New Chili, beide in Rotterdam.
Bij de opening sprak ook minister
Jan Pronk van ontwikkelingssa
menwerking, die het centrum na
mens de Nederlandse regering alle
succes toewenste.
in 1955, 1956 en 1973 kabinetsfor
mateur. Over de kansen van infor-
matuer Veringa is mr. Burger ge
matigd optimistisch.
Ook voor een goede abortusrege
ling ziet de heer Burger nog wel
mogelijkheden. Vooral wat fractie
voorzitter Van Thijn (PvdA) eerder
op de avond had gezegd sprak de
ex-formateur erg aan. Volgens Van
Thijn moet er „kennelijk nog iets in
de procedure-kwestie inzake de
abortus worden ingebouwd." Dat
noemde mr. Burger een „hele vitale
opmerking". Als belangrijkste
punt in de abortuskwestie stipt mr.
Burger aan het zogenaamde con
traseign. Met ander woorden het
moment waarop het kabinet een
initiatief-wetsontwerp uit de
Tweede Kamer moet mede-
ondertekenen.
In elk geval vindt mr. Burger niet
dat ex-formateur Den Uyl, te laat
aan het abortusvraagstuk is begon
nen. „Hij is er eerder te vroeg aan
begonnen, maar hij kon niet langer.
Wij leven ook verder met of zonder
een abortusregeling maar we leven
niet verder zonder een behoorlijk
sociaal-economisch beleid. Ik ge
loof dat Den Uyl - wat het resultaat
van de kabinetsformatie ook mag
worden - Nederland een grote
dienst heeft bewezen door zo'n
sociaal-economisch plan op tafel te
leggen".
DEN HAAG (ANP) - Een
Phantom-straaljager van de Ame
rikaanse luchtmacht op de vliegba
sis Soesterberg is gistermiddag te
gen één uur neergestort ten noor
den van Terschelling. Het toestel
had twee bemanningsleden aan
boord, van wie wordt gevreesd dat
ze het niet hebben overleefd.
De bemanning van een vissersboot
in de buurt zag het vliegtuig neer
komen. Het vliegtuig vloog in een
formatie met een andere Phantom
en maakte een routinevlucht. aldus
een woordvoerder van het Ameri
kaanse squadron op Soesterberg.
•k CADZAND (SPIANP) - De
nóg steeds smeulende en ro
kende Griekse tanker "Attican
Unity"- vormt een extra
attractie voor de vakantiegan
gers in het Zeeuwse Cadzand,
Gistereti zijn vier bergings
vaartuigen begonnen het schip
te lossen. Er werden onder meer
vaten met diverse chemicaliën
verwijderd. Het zal nog wel een
week duren voordat de hele de
klading van boord is gehaald.
Inmiddels heeft de inspectie van
de volksgezondheid en milieu
hygiëne monsters genomen van
het bluswater in de tanker. Als
de monsters geen schadelijke
stoffen bevatten wordt het wa
ter in de Westerschelde gepompt.
Als er wel schadelijke stoffen
worden gevonden, zal het blus
water in bakken worden afge
voerd.
Het bluswerk dat het weekeinde
moest worden gestaakt in ver
band met het slechte weer kon
ook gisteren niet worden hervat.
Men houdt alleen het dek onder
de brandhaard nat.
Den Uyl tot Spaanse premier Suarez:
DEN HAAG (SP) - "Het eerste be
zoek van een Spaanse regerings
leider aan Nederland is uiteraard
een belangrijke gebeurtenis, een
mijlpaal of zelfs een keerpunt in
de betrekkingen tussen onze
beide landen". Met die woorden
verwelkomde minister-president
Den 'Uyl zijn Spaanse collega
Adolf Suarez.
Den Uyl herinnerde eraan dat Ne
derland eind 1975 fel had gepro
testeerd tegen de executie van
vijfBasken. Kort daarna overleed
Franco en begon voorzichtig de
demoralisering. "Onze vreugde is
des te oprechter, omdat Spanje
nu overtuigend op weg is naar de
democratie", aldus Den Uyl.
Premier Suarez begon gisteren in
Nederland zijn reis langs een aan
tal Europese hoofdsteden. Daar
bepleit hij Spanje's toelating tot
de EG. Vorige maand heeft
Spanje officieel verzocht om lid
te worden. Het kan nog wel tien
jaar duren voordat Spanje aan
alle economische voorwaarden
heeft voldaan. Ook Portugal en
Griekenland hebben een aan
vraag ingediend.
"Iedereen in Spanje, alle politieke
krachten willen integratie in de
Gemeenschap. Spanje hoort nu
eenmaal bij Europa", aldus pre
mier Suarez. Hij merkte op dat
volledige integratie "een lang
proces" is. Frankrijk en Italië zijn
in principe voorstander van uit
breiding van de Negen met Span
je, Portugal en Griekenland,
maar vragen dat daarmee, de
Franse en Spaanse boeren wor
den benadeeld. De drie aspirant
leden zijn grote exporteurs van
groente en fruit.
Premier Suarez heeft in Nederland
niet Spanje's toelating tot de
NAVO bepleit. "Daar is niet over
gesproken", aldus Den Uyl. Hij
beloofde dat Nederland de Euro
pese Commissie (het dagelijks
bestuur van de EG) zou vragen
om vaart te zetten achter Spanje's
aanvraag. Den Uyl zag voor
Spanje in de EG een "brugfunc
tie" weggelegd voor de betrek
kingen met Latijns-Amerika.
Zodra Nederland weereen regering
heeft, zal de minister van Buiten
landse Zaken een bezoek bren
gen aan Spanje, zo kondigde Den
Uyl aan. Hij herinnerde eraan dat
er vergevorderde plannen be
staan om voor een culturele over
eenkomst en een vestigingsver
drag met Spanje.
Premier Suarez is vanmorgen naar
Denemarken vertrokken. Daarna
reist hij naar Parijs en Rome.
HUIZEN (SP) - Toen Margareta
Wieczorek (19) op 7 juli bij haar
vrienden in Huizen (NH) arriveerde
kwam ze voor vakantie. En, zo vond
ze, daar was ze hard aan toe. Want in
Lodz, de Poolse stad waar zij woont
en studeert, was het leven, voor
haar althans, niet zo prettig. Met
name op de universiteit ondervond
zij moeilijkheden die naar haar
oordeel allemaal terug te voeren
waren op haar onwil om de strikte
gedragsregels vor. de Poolse Com
munistische Partij na te leven.
Nu, ruim twee weken voordat haar
toeristenvisum afloopt, heeft Mar
gareta (Kosja in de huiselijke kring)
de knoop doorgehakt: zij wil in Ne
derland blijven om hier zonder al
die problemen rustig haar.studie in
de Engelse taal- en letterkunde te
kunnen afmaken. Nogal nerveus
(want het is natuurlijk een gewel
dige stap voor zo'n meisje) somt ze
haar motieven op: "Het ergste van
alles is de invloed die de partij op
•ons studenten probeert uit te oefe
nen. Als je uit jezelf niet besluit om
lid te worden van de Socialistische
Studenten Unie, de massale over-
koepelende organisatie van studer
enden, krijg je vroeg of laat het "ad
vies" om je alsnog als lid aan te
melden. Doe je dat dan niet, en ik
heb het niet gedaan, dan krijg je al
lerlei problemen.
Daar waarschuwt zo iemand die je
dat advies geeft je ook rustig voor:
denk ërom, dat lidmaatschap is no
dig om je studie af te kunnen ma
ken. Als je weigert op die chantage
in te gaan kan het je vergaan zoals"
mij het overkwam: dat een leraar
die het hele jaar nog geen woord
met je gewisseld heeft plotseling
tegen je zegt ik geef je een onvol
doende. Waarom dan, vroeg ik, u
hebt mij nog nooit wat gevraagd, u
kent mij niet eens. Jawel, maar je
haar is te lang en je gaat met de
verkeerde mensen om, je bevalt me
gewoon niet, zegt zo'n man dan.
En zo moet je eindeloos redeneren
en nodeloos energie verspillen om
die onvoldoende met een hoop ver
toon van goede wil weer weg te
werken. Daarbij komt nog, dat er in
Polen beslist onvoldoende moge
lijkheden zijn om behoorlijk te stu
deren.
Thuis heb ik een hokje van drie
vierkante meter waar net een tafel
in kan, maar een verzoek van mijn
moeder om een nieuw huis ligt nu
al negen jaar ergens op een bureau
zonder dat er iets van komt. En het modern handboek raadplegen, dan
Margareta Wieczorek
lesmateriaal op de universiteit
helemaal om te huilen. Wil je voor
een bepaald examen een of ander
i het raadzaam om al om een uurtje
of zes in de morgen in de rij te gaan
staan voor de universiteitsbibliot
heek. Want op honderd studenten
zijn er maar een stuk of acht exem
plaren van die boeken in voorraad.
Dit soort zaken bevordert al even
min de onderlinge verstandhou
ding van de studenten, de sfeer
wordt erdoor verziekt.
We hebben trouwens het afgelopen
jaar ook in de politiek heel wat
meegemaakt dat het studieklimaat
ongunstig heeft beïnvloed. De de-
cemberstakingen vanwege de
prijsverhogingen, toen het in Ra-
dom tot massale straatdemonstra
ties van arbeiders kwam, hebben
ook iets onder de studenten losge
maakt. Ieder jaar hebben we in
Krakau een voorjaarsfestival met
dichters en muziek.
Daar werd afgelopen mei een poli
tieke meeting van gemaakt, de poli
tie trad op en een student werd 's
nachts op straat vermoord. Zoge
naamd weet niemand door wie,
maar iedereen zal je onder vier ogen
zeggen dat hij denkt dat de Sluzba
Bezpieczenstwa, de Poolse ge
heime dienst, het gedaan heeft.
Meer dan
tienduizend
miljonairs
in Nederland
DEN HAAG (ANP) - Nederland
telde eind 1974 10.064 miljona
irs, onder wie 195 mensen, die
dan 10 miljoen bezitten, zo
blijkt uit een overzicht van het
C.B.S. Voorts waren er 21.304
Nederlanders met een vermo
gen tussen het half miljoen en
het miljoen.
In totaal waren er drie jaar gele
den 324.470 vermogenden (met
een vermogen van 100.000 gul
den of meer) met een een geza
menlijk kapitaal van 96,8 mil
jard gulden. In 1971, het jaar dat
het C.B.S. ter vergelijking op
geeft, waren er 263.732 vermo
genden met in totaal 75,9 mil
jard gulden vermogen' Toen
Waren er 8.308 miljonairs,
waarbij 151 mensen met een
vermogen van 10 miljoên of
Men vindt de vermogenden
hoofdzakelijk onder de zelf
standigen (in 1974: 139.189) en
onder de mensen zonder beroep
en de gepensioneerden, die het
C.B.S. tot één groep rekent
(112.891). Verder zijn er 40.426
werknemers met een vermogen
en 31.958 „directeuren".
Zaakwaarnemer
In zijn eerste verklaring dit jaar had
Stieglitz gezegd, dat Men ten bij
hem in Lemberg was geweest in
burger. Menten was toen, na de
inval van de Duitsers in juni 1941
in het door de Russen bezette
deel van Polen, tot zaakwaarne
mer voor antiekzaken benoemd,
ook voor die van Stieglitz.
In zijn laatste verklaring in maart
had Stieglitz gezegd, dat hij van
Menten een paar keer tweedui
zend dollar en enkele schilderijen
had ontvangen. De verklaring
overMenten's hulp om om aan de
Gestapo te ontkomen had hij niet
ingetrokken.
Mentens raadsman mr. Van Heij-
ningen merkte op dat Stieglitz
kennelijk geschrokken is van de
golf van publiciteit. „De man zijn
geheugen is minder", aldus de
advocaat. „Het is niets anders
dan proberen stemming te ma
ken. Hij heeft aan Menten heel
veel te danken", zo meende mr.
Van Heijningen.
Officier van justitie, mr. Habermehl
merkte op dat in de laatste ver
klaring van Stieglitz zeven tegen
strijdigheden zaten.
Herkend
Bij de door de president voorgele
zen getuigenverklaringen waren
verklaringen van leden van de
Oekrainse hulppolitie die bij de
executie in Podhorodce aanwe
zig zijn geweest. In één der twee
Duitse officieren die in het dorp
waren verschenen en de execu
tie, tezamen met een soldaat, uit
voerden, was de voormalige lan
deigenaar Menten herkend.
In een verklaring over de executie
in Urycz zei een getuige dat hij
had gezien dat Menten daarbij
een kind haf doodgeschoten dat
de moeder op de grond had moe
ten leggen.
Tennis - De tennisspelende
transsexueel Renée Richards
treedt binnenkort in het huwelijk
met de acteur Michael Backus. Af
gelopen donderdag is de verloving
van het paar al bekend gemaakt.
Voetbal - In de tweede ronde van
het toernooi om de Engelse voet
balbeker heeft Bristol City Stoke
City uitgeschakeld door "een 1-0
overwinning.
AMSTERDAM (ANP) - Op de elfde
dag van het proces tegen Pieter
Menten heeft de president van de
bijzondere strafkamer van de
rechtbank Amsterdam, mr. J. A.
Schroeder, gisteren een aantal
getuigenverklaringen voorgele
zen van onder meer leden van de
Oekrainse hulppolitie in Podho
rodce. Hun verklaringen hadden
betrekking op de executie aldaar
op 7 juli 1941. Voorts citeerde hij
uit vijf verklaringen van de in Tel
Aviv wonende joodse antiquair
Joseph Stieglitz, die een kroon
getuige a decharge is geweest in
het na de oorlog tegen Menten
gevoerde proces voor het bijzon
der gerechtshof in Amsterdam.
UTRECHT (ANP) - Het conflict
tussen de centrale raad voor de ge
zinsverzorging in Utrecht en
staatssecretaris Meijer (CRM) over
de invoering van de zogenaamde
Alpha-hulp in ons land lijkt voorlo
pig nog niet te zijn opgelost. De
centrale raad heeft de instellingen
voor gezinsverzorging in Neder
land geadviseerd, af te zien van in
voering van de alpha-hulp. Dit on
danks een mededeling, vorige
week, van de bewindsman, dat hij
vasthoudt aan zijn plan om de
rechtspositie van de alpha-hulp te
verbeteren.
Zoals bekend bereikten de centrale
raad en de staatssecretaris begin dit
jaar overeenstemming over het la
ten werken van vrijwilligsters in de
gezinsverzorging (alpha-helpsters),
voor wie onder meer geen sociale
lasten behoefden te worden betaald
omdat ze rechtstreeks - en maar
een paar dagen per week - in dienst
zouden komen van de hulpvrage
nde gezinnen. De instellingen voor
gezinsverzorging zouden alleen
bemiddelend optreden. Door dit
systeem zou er aanzienlijk be
spaard kunnen worden zonder dat
dat ten koste zou gaan van de om
vang van de hulpverlening in ons
land.
Problemen ontstonden er twee we
ken geleden toen de staatssecreta
ris meedeelde, dat hij het uurloon
van de alpha-helpsters wilde kop
pelen aan het minimumloon en dat
er ook doorbetaald zou moeten
worden tijdens bijvoorbeeld ziekte.
De centrale raad reageerde veront
waardigd. Immers - zo stelde men -
de alpha-helpster wordt hierdoor
bijna net zo duur als een traditio
nele gezinshulp, zodat het argu
ment voor invoering van de alpha-
hulp, namelijk dat die goedkoper
zou zijn, vervalt.
Staatssecretaris Meijer heeft hier
over gezegd, dat een alpha-hulp
met een verbeterde rechtspositie
nog altijd 40 procent goedkoper is
per gewerkt uur. Een ander be
zwaar van de centrale raad is, dat er
van de bemiddelende rol van de in
stellingen weinig meer overblijft.
Bij ziekte moeten zij nu immers ook
de administratie verzorgen waar
door hun bemoeienis veel verder
zal gaan dan bemiddelen.
In een gisteren uitgegeven verkla
ring zegt de centrale raad, nog
steeds voor invoering van de
alpha-hulp te zijn, maar dan vol
gens hun oorspronkelijke uitgang
spunt. De manier waarop Meijer
deze hulp wil doorvoeren, vindt hij
onverantwoord.
Tegenspraak
De president merkte op dat een
goede toehoorder had gemerkt
dat de laatste verklaring van
Stieglitz van maart jongstleden in
tegenspraak was met diens eer
der afgelegde verklaringen (in
1947, '43 en '49). Stieglitz had in
dertijd verklaard dat Menten in
samenwerking met de sturm-
bahnführer Kipa in juli 1942 zijn
vlucht vanuit Lemberg naar
Hongarije had voorbereid.
In maart 1949 had Stieglitz ver
klaard: „Dat ik nog in leven ben -
hij was toen door de Gestapo ge
arresteerd - heb ik te danken aan
verdachte". In zijn eerste verkla
ring van maart dit jaar had hij ge
zegd dat Kipa op geen enkele
manier bij zijn vlucht betrokken
was geweest en Menten niet wist
hoe hij was ontkomen naar Hon
garije.
In zijn laatste verklaring van 30
maart j.l. stond dat hetgeen hij in
zijn eerste verklaring van de
cember 1974 had gezegd, onjuist
is geweest. Onder druk van de
advocaten van Menten had hij de
verklaring indertijd afgelegd. De
advocaten hadden zijn verklarin
gen toen gebruikt tegen het ver
weer tegen het Poolse uitleverin
gsverzoek van Menten.
In coupures van 1.000,-of/ 10.000,-. <y\ Bffl/J 1/1 Hl H
opklimmend van 5'/2% na twee jaar tot 8% w
verzekeringen of belastingen en onze
kantoren. Leiden, Botermarkt 28/Hoek 't Gangetje, 071 -13 26 45
