^felk leger moet toezicht
honden in
Rhodesië
"GOED BEGIN"
DDR ontdoet zich van dissidenten
Brown: "Sovjet-Unie moet
zich niets verbeelden"
Onderzoek naar
moord toeristen
in Oeganda
Kwestie vormt grootste hindernis voor vredesinitiatief
Arrestatie bij VS-
ambassade Moskou
Aangenaam
incident
Bezoek Vance aan Peking
MAANDAG 29 AUGUSTUS 1977
OOST-BERLIJN (Reuter) - De
DDR heeft een belangwekkende
maatregel getroffen om de con
troverse in het land ten aanzien
van dissidenten te verzachten
met de verrassende vrijlating van
vijf prominente politieke gevan
genen, die al maanden in voorar
rest zaten.
Onder hen zijn er drie die in de
herfst van vorig jaar waren opge
pakt toen ze protesteerden tegen
De vrijlating van de vyf kwam in
Oost-Berlijn als een volslagen
verrassing. In de stad gingen al
enkele weken geruchten dat een
proces op handen was tegen de
drie die aan het „Biermann-
protest" deelnamen - de musici
Gerulf Pannach en Christian Ku-
nert en de schrijver Jürgen
Fuchs. Volgens een woordvoer
der in West-Berlijn werden ze alle
drie, tezamen met de twee oudere
dissidenten Hellmuth Nitsche
(hoogleraar Germanistiek) en
Karl-Heinz Nitschke (arts), naar
het Westen begeleid door de Oos-
tduitse advocaat Wolfgang Vogel.
Veel Oostduitsers die vorig jaar no
vember een protetstbrief in de
zaak-Biermann ondertekenden
vertrokken al eerder naar West-
Duitsland en de vrijlating van de
vijf wordt in Oost-Berlijn gezien
als een poging van de autoriteiten
de controverse over de zaak weg
te nemen.
Waarnemers in de DDR brengen de
maatregel ook direct in verband
met de onderhandelingen tussen
Oost en West over ontspanning,
inclusief de mensenrechten, die
op de komende conferentie van
Belgrado zullen plaatsvinden.
Volgens ingelichte kringen in
Oost-Berlijn bevinden zich nu
nog 15 minder bekende Oos
tduitsers in de cel op beschuldi-
Wolf Biermann, auteur van een
aantal uiterst satirische liederen
over de toestand in de DDR, werd
van zijn staatsburgerschap ver
vallen verklaard toen hij een
rondreis door West-Duitsland
maakte. Een protetstschrijven
tegen het besluit van tientallen
Oostduitse intellectuelen veroor
zaakte een schokgolf die nog
steeds in het land wordt gevoeld.
De Britse minister van buitenlandse zaken David Owen en de Amerikaanse VN-ambassadeur Andrew Young
stonden na hun gesprek de pers te woord.
WASHINGTON (UPI) - De
Amerikaanse minister van
defensie Harold Brown
heeft verklaard, dat de mili
taire en burgerlijke defens
ievoorbereidingen van de
Sovjet-Unie de Sovjet
leiders ten onrechte zouden
kunnen doen veronderstel
len, dat hun land een ker
noorlog kan overleven.
In een gisteren gepubliceerd
vraaggesprek met een Amerikaans
blad zegt Brown, de de Russische
militaire opbouw tot dusver het
strategische evenwicht ten nadele
van de Verenigde Staten niet heeft
gewijzigd. Brown waarschuwt ech
ter, dat indien de huidige tendens
voortduurt, het er over vijfjaar ern
stig zou kunnen uitzien. Hij denkt
ook, dat er een „potentieel gevaar"
bestaat, dat de Russen zich voorbe
reiden op het voeren van een ker
noorlog.
„Bescheiden"
De Amerikaanse minister van de
fensie zegt verder niet te geloven
dat het Russische program voor de
burgerbescherming uitgevoerd
kan worden als dat nodig is en het
beste antwoord hierop zou waar
schijnlijk zijn een wijziging van het
Amerikaanse offensieve vermogen
teneinde de Sovjets te laten zien dat
burgerbescherming niet opgaat.
Brown sluit evenwel een „beschei
den verhoging" van de Ameri
kaanse inspanning op het gebied
van de burgerbescherming niet uit.
De beste manier om de dreiging
van een militaire opbouw der
Sovjet-Unie uit te schakelen is vol
gens Brown het uitwerken door
beide landen van een overeen
komst ter beperking der bewape
ning, die de Sovjet-strijdmacht be
perkt.
NAVO
Ten aanzien van West-Europa vindt
Brown, dat de NAVO-landen hun
economische en politieke kracht
moeten behouden, alsmede hun
militaire kracht. Naar zijn mening
verkeren de Amerikaanse strijd
krachten in de NAVO als men de
laatste 16 jaar overziet in hun beste
De Amerikaanse strijdmacht in Eu
ropa zou gehandhaafd moeten
worden niettegenstaande het feit,
dat de VS zich uit Zuid-Korea te
rugtrekken. „Het verschil tussen
WestVceuropa en Korea is niet een
kwestie van ras, het zit hem in de
aard van de tegenstander. Noord-
Korea is de Sovjet-Unie niet".
De Amerikaanse ambassadeur in Moskou Malcol Toon (links op het
inzetje) besprak de kwestie van de brand zaterdag met enige veiligheids
agenten. De brand in de ambassade heeft aanzienlijke schade aangericht.
MOSKOU (Reuter)- De politie in Moskou die de door brand beschadigde
Amerikaanse ambassade bewaakte, heeft gisteren een man van mid
delbare leeftijd gearresteerd die probeerde het gebouw binnen te
gaan. Dit hebben ooggetuigen meegedeeld.
De man die enkele keren een stomp kreeg, werd in een auto geduwd en
weggevoerd. De politie nam zijn aktetas mee. Funcitonarissen van de
Amerikaanse ambassade zelden dat zij niet weten wie de aangehou
den man is.
De brand in de bovenverdiepingen van de Amerikaanse ambassade
heeft zo ernstige schade aangericht dat het werk in deze afdelingen
vermoedelijk pas over drie a vijf maanden volledig kan worden her
vat, zo heeft de Amerikaanse ambassadeur, Malcolm Toon, zaterdag-
meegedeeld.
Hij zei dat er geen reden is bij de brand "een duistere Sovjetachter
grond" te vermoeden.
Een eerste onderzoek van de "uiterst gevoelige" documenten en voor
werpen in de bovenste verdieping heeft tot dusver niets opgeleverd en
dat zou kunnen wijzen op een in gevaar komen van de veiligheid.
De brandweer mocht op een bepaald moment die tiende verdieping
betreden, waar de dienstverblijven van de militaire attaché zijn.
Het personeel van de ambassade kreeg de opdracht bij alle uitgangen te
controleren dat er geen documenten uit de ambassade zouden worden
gebracht.
Het probleem vormt nu de grootste
hindernis die de Westerse onder
handelaars moeten nemen om de
guerillastrijd in Rhodesië te beëin
digen en een vreedzame machtso
verdracht van blank aan zwart te
waarborgen.
Owen en Young spraken gister
middag tweeëneenhalf uur lang
met de leiders van het Patriottisch
Front, Joshua Nkomo en Robert
Moegabe. Na afloop liet Nkomo we
ten dat het gesprek niets heeft af
gedaan aan zijn eis dat de guerrilla
strijders als veiligheidsmacht de
hoofdrol moeten spelen tijdens de
overgang naar een meerderheids
bewind, een eis die door de blanke
Rhodesiëfs onaanvaardbaar wordt
genoemd.
Wantrouwen
De controverse over de vraag welk
leger de veiligheidsmacht moet
vormen vloeit voort uit het diepe
wantrouwen tussen de nationalisti
sche leiders en het door de Rhode-
sische blanken geleide leger, dat zij
met toenemende bitterheid be
strijden. Smith, die de blanke be
zorgdheid verwoordt dat het over
dragen van de controle aan een
zwart leger chaos en verwoesting
zal veroorzaken, heeft al gezegd dat
hij (als aanstaande donderdag de
Westerse onderhandelaars naar
Salsbury komen) elk plan zal af
wijzen waarin om zijn ontslag en de
ontbinding van zijn leger wordt ge
vraagd. Door het gebruik van het
woord "toezicht" maakte Joshua
Nkomo overduidelijk dat hij, ge-
stend door de frontlijnstaten Zam
bia, Tanzania, Mozambique, Bots
wana en Angola, het huidige guer-
rillaleger als de enig mogelijkheid
veiligheidsmacht beschouwt.
Hoewel over de voorstellen van
Owen en Young officieel nog geen
details zijn onthuld is al eerder uit
betrouwbare bronnen gemeld dat
ze voorzien in een internationale
vredesmacht, die toeziet op recht
en orde tijdens een korte overgang
speriode. Tijdens deze periode zal
in plaats van Ian Smith een Britse
commissaris Rhodesië besturen en
verkiezingen voorbereiden. In we
lingelichte kringen in Loesaka ver
luidt dat er meningsverschillen be
staan tussen de leiders van het Pa
triottisch Front en de frontlijnsta
ten over de manier waarop een
overgangsregeling praktisch moet
worden toegepast, maar president
Julius Nyerere van Tanzania zei za
terdag dat over de technische kant
van de overgangsregeling nog altijd
kan worden gesproken.
Terwijl Nkomo en Smith beiden te
kennen hebben gegeven dat hun
eigen strijdkrachten de centrale
veiligheidsrol zouden moeten spe
len, voorzien de Brits-Amerikaanse
voorstellen in een geleidelijke ont
binding van het blanke Rhodesi-
sche leger, een vermindering van
het aantal guerrillastrijders in het
gebied en de vorming van een
nieuw leger van Zimbabwe, ver
moedelijk met als kern de nationa
listische guerrillastrijders. Volgens
de ingelichte kringen in Loesaka
zou de internationale vredesmacht,
mogelijk van VN-troepen (waaron
der militairen van Nigeria), met het
toezicht worden belast terwijl het
nieuwe leger wordt opgebouwd.
Bij de uitroeping van de onafhan
kelijkheid zou de VN-macht wor
den teruggetrokken.
telkwestie te worden die beslissend
is voor het slagen of mislukken van
het jongste initiatief. De oorlogsin
spanningen van Nkomo en Moe
gabe zijn de afgelopen zes maanden
zo opgevoerd dat deze twee leiders
nu de behoefte van een compromis
niet meer zo sterk voelen, aange
zien zij de macht in Rhodesië via de
loop van het geweer toch wel zullen
veroveren, aldus nationalistische
kringen. Ian Smith heeft voor ko
mende woensdag verkiezingen uit
geschreven om een mandaat van
het blanke bevolkingsdeel te
krijgen voor een regeling met "ge
matigde" nationalistische leiders in
Rhodesië die de guerrillastrijd af
wijzen. Dit zou het door de blanken
zo gehate Patriottisch Front bui
tenspel zetten. Julius Nyerere,
voorzitter van de frontlijn-groep,
weigerde zaterdag te zeggen of zij
de Brits-Amerikaanse formule
steunen. Owen en Young lijken te
hopen dat de frontlijnstaten enige
druk op de guerrillaleiders uitoefe
nen om hun eisen enigszins af te
zwakken.
De Britse en de Amerikaanse on
derhandelaars zijn gistermiddag
nog naar Zuid-Afrika gevlogen om
daar eveneens steun te vinden voor
hun voorstellen, in de hoop dat Pre
toria enige druk op Ian Smith zal
willen uitoefenen. Of die hoop ge
rechtvaardigd is valt te betwijfelen
na de gesprekken die Smith de af
gelopen dagen in Zuid-Afrika heeft
gevoerd met zijn collega John Vor-
ster. De Rhodesische Sunday Mail
meldde gisteren, na terugkeer van
Smith in Salisbury, dat Zuid-Afrika
bereid is Rhodesië te steunen als
het de jongste Brits-Amerikaanse
voorstellen afwijst en in plaats
daarvan een eigen interne regeling
poogt te vinden met de gematigde
nationalistische leiders. Het blad
citeerde een hooggeplaatste Rho
desische regeringsfunctionaris die
na de gesprekken tussen Smith en
Vorster zei dat "er geen schijn van
kans is dat onze regering de jongste
voorstellen in hun huidige vorm
accepteert". Zuid-Afrika zou met
een Rhodesische afwijzing ak
koord gaan en "of het nu om een
interne of een externe regeling
gaat, de Zuidafrikaanse regering
laat het aan ons oordeel over. Dit is
een beslissing, zo meent zij, die
door de Rhodesiërs zelf moet wor
den genomen", aldus de Rhodesi
sche functionaris.
LOESAK A/SALISBURY (Reuter) - De Britse minister van
Buitenlandse Zaken David Owen en de Amerikaanse VN-
ambassadeur Andrew Young hebben gisteren in de Zam-
biaanse hoofdstad Loesaka intensief gesproken met natio
nalistische guerrillaleiders over hun jongste vredesvoor
stellen voor Rhodesië. Ze zijn er daarbij kennelijk niet in
geslaagd de brede kloof te overbruggen over de vraag wie
de controle krijgt over het leger tijdens de overgangspe
riode naar een Afrikaans meerderheidsbewind.
LONDEN (AFP) - Deze Lon-
dense agent amuseert zich best
te midden van Westindische
schonen
Toch hebben zich bij de viering
van het Westindische carnaval
in de Londense wijk Notting
Hill gisteren verscheidene min
der aangename incidenten
voorgedaan.
Volgens de politie moesten on
geveer 20 mensen met verwon-
duingen in een ziekenhuis wor
den opgenomen en werden vijf
arrestaties verricht.
De incidenten zouden zijn ver-
oorzzakt door kleine groepen
jonge Westindiërs die toeschou
wers aanvielen om hen te bero
ven. Voorts werden twee win
kels geplunderd. Tegen de
avond keerde de rust terug.
Ondanks de vrees dat de feeste
lijkheden aanleiding zouden
worden tot rassenrellen, zoals
onlangs in Lewisham en Bir
mingham, bleef dit soort onge
regeldheden achterwege.
Vandaag wordt er een grote ge-
costumeerde parade gehouden.
Vorig jaar deden zich na afloop
van deze parade ernstige bot
singen voor, waarbij bijna 500
gewonden vielen.
WASHINGTON (Reuter) - Ame
rika stelt langs diplomatieke ka
nalen met spoed een onderzoek
in naar berichten dat drie Ameri
kaanse toeristen in Oeganda
worden vermist en wellicht zijn
onthoofd.
Het ministerie van Buitenlandse
Zaken in Washington deelde za
terdag mee dat het onderzoek
wordt uitgevoerd via de West-
duitse ambassade in Kampala,
die de Amerikaanse belangen in
Oeganda behartigt, en Ameri
kaanse ambassades in omringe
nde landen.
"De Westduitsers wachten nog op
een officieel antwoord van de
Oegandese regering", aldus het
Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken, "maar hun in
formele polsingen in Kampala
hebben enige twijfel doen rijzen
over de juistheid van het be
richt". De eerste mededeling over
deze affaire was afkomstig van
een Oegandese vluchteling in Na
irobi, die een week geleden zei
dat drie Amerikaanse toeristen in
Kampala waren gearresteerd.
Berichten daarna volgens welke
het drietal was onthoofd, waren
niet bevestigd "maar vanzelf
sprekend blijven wij dringend
pogingen in het werk stellen om
de waarheid aan het licht te bren
gen", zo zei een Amerikaanse
woordvoerder zaterdag.
Volgens het Londense blad "Sun
day Times" heeft een 26-jarige
ex-verpleegster uit het Oegan
dese leger, die nu als vluchtelinge
in de Keniase hoofdstad Nairobi
is, verteld dat ze in de operatie
zaal van een hospitaal bij Kam
pala bij zes mensen (onder wie
drie Amerikanen) het hoofd van
de romp had gescheiden.
De andere drie waren Oegandese
meisjes die in gezelschap van de
Amerikanen in een hotel in
Kampala waren aangetroffen. De
hoofden moesten volgens de ver
pleegster naar de oude comman
dopost van president Idi Amin in
Kampala worden gebracht. "Zij
dienden tot vermaak van de pre
sident".
Het Londense blad citeert tenslotte
nog iemand van het balieperson-
eel van het bewuste hotel die -
eveneens in Kenia - heeft gezegd
dat de drie Amerikanen zijn weg
gevoerd door leden van Amins
veiligheidsdienst. Zij heetten Ri
chard Sankey, George Milton
Smith en Austin Brown.
De Amerikanen waren begin deze
maand in Oeganda aangekomen
en op 10 augustus geëxecuteerd,
zo meldt het blad nog. Hun hoof
den waren door een Libische ex
pert gebalsemd.
Aangevochten
Deze formule wordt nu duidelijk
aangevochten door zowel zwart als
blank en dreigt daarmee de sleu-
WASHINGTON (UPI/AFP) - Het
Witte Huis heeft gisteren meege
deeld dat het bezoek van minister
van Buitenlandse Zaken Cyrus
Vance aan China eene „goed begin"
was maar dat het nog te vroeg is om
er definitieve conclusies uit te
trekken.
Dit werd bekendgemaakt nadat
Vance president Carter verslag had
uitgebracht over zijn besprekingen
in China van 22 tot 26 augustus.
Volgens een communiqué van het
Witte Huis is er niet in de naaste
toekomst een normalisering van de
betrekkingen tussen Washington
en Peking te verwachten. De be
sprekingen van Vance met de Chi
nese leiders werden „serieus",
„consructiefen „direct" genoemd.
Hierahn werd toegevoegd dat de
president en de minister in'de ko
mende weken en maanden nieuwe
constructieve bijeenkomsten ver
wachten met China.
In het communiqué werd de nad
ruk gelegd op het verkennend ka
rakter van het bezoek van Vance.
Hij had daarbij duidelijk gemaakt,
dat de Verenigde Staten zich in hun
verhouding tot China ook verder
zullen laten leiden door de inhoud
van het communiqué, dat op 27 fe
bruari 1972 tijdens een bezoek van
de toenmalige president Richard
Nixon in Sjanghai werd uitgege
ven. Volgens dit stuk waren de
twee landen het toen eens over de
noodzaak van meer onderlinge
contacten en de uiteindelijke terug
trekking van de Amerikaanse tro
pen op Taiwan.
Een hooggeplaatste Amerikaanse
functionaris noemde een bezoek
van president Carter aan Peking in
een naaste toekomst onwaarschijn
lijk. Naar zijn mening vindt men in
Washington dat het nu de beurt van
de Chinese leiders is om naar Ame
rika te komen.
