Broodnijd binnen de
Leidse taxi-wereld
Spoedig" is rekbaar begrip bij aanpak Bleys
U bent wantrouwig
maar ik ben eerlijk
197^ATEKDAG 2 t AUGUSTUS 19
LEIDEN - Het gemeentebestuur
moet maatregelen nemen om het
taxiwezen uit het slop te halen.
De voorschriften worden niet
nageleefd. De prijzen die chauf
feurs berekenen lopen sterk uit
een. Het wordt tijd dat het ge
bruik van taxi's net zo sterk
wordt gestimuleerd als dat van
het openbaar vervoer.
Een brief van deze strekking,
ondertekend door de directeur
van Kerkhof s Taxibedrijf B.V.
gleed onlangs in de bus van het
stadhuis.
Een paar dagen eerder bezocht
een medewerker van Calex-
automobielbedrijf de burelen
van het Leidsch Dagblad met
een indrukwekkend dossier on
der de arm. „Dat moet je maar
eens lezen", zei hij, „dan kun je
zien wat voor rotzooitje het in de
taxiwereld is. Er is maar een
bedrijf dat zich aan de juiste ta
rieven houdtDe rest vraagt al
lemaal meer"
Wat later rinkelt de telefoon. N.
G. Blonk, directeur van Blonk's
automobielbedrijf meldt zich
met de mededeling dat hij
graag eens zou praten over de
manier waarop het college van
B en W tekortschiet in de con
trole op het taxiwezen.
Drie signalen over misstanden
in de taxiwerelduit drie ver
schillende hoeken. Het kan
bijna niet anders of de plaatse
lijke overheid faalt .Of nietEen
gezond wantrouwen lijkt op
zijn plaats als blijkt dat alle
drie de signalen door een en de
zelfde antenne worden uitge
zonden.Blonk is immers niet al
leen directeur van de gelijkna
mige zaak, maar ook van Calex
en ook van Kerkhof, dat het
enige bedrijf zou zijn dat zich
aan de voorschriften houdt.
De werkwijze van Kerkhof
evenwel heeft bij collega's eer
der gevoelens van vijandschap
dan van vriendschap opgeroe
pen.
Wat is er waar van de bewerin
gen van Blonk, die regelmatig
figureert in de gemeentelijke
verkeerscommissie en het hui-
Gesprekken met chauffeurs en
medewerkers van taxibe
drijven, ambtenaren en wet
houders. passagiers en een na
intensief gebruik van taxi's.zo
goed als lege portemonnee, le
verden samen met een 's mor
gens in alle vroegte, boven een
kopje slappe thee, gehouden
spannende dialoog aan de keu
kentafel in huize Blonk een ver
haal over de broodnijd in de
taxiwereld, en de paniek in het
Leidse stadhuis. En dat alles
aan de vooravond van de be
handeling in de gemeenteraad,
van de brief van Kerkhofs
Taxibedrijven B.V.
lors-J
Dinsdagmorgen, kwart over elf. Trappen van het
station af, koffer in de hand, richting taxi
standplaats. Een vriendelijke chauffeuse stapt
een taxi uit, houdt het portier open en ik kan
instappen. De route Steenstraat, Breestraat, Ko-
revaarstraat wordt stilzwijgend afgelegd en leidt
naar de plaats van bestemming aan het Leven
daal. Op verzoek wordt een kwitantie uitgeschre
ven, gevolgd door een "Dank U wel" en "Goede
morgen".
Er is een hoop veranderd in het
taxi-wezen. Het zwarte pak met
bijbehorende pet is vervangen door
een vrijblijvende out-fit. Contacten
tussen passagiers en chauffeurs
verlopen informeler. De verplichte
beleefdheid heeft het veld moeten
ruimen voor gepaste vriendelijk
heid. Dat betekent dat de hand van
de chauffeur meestal nog wel uit
schiet om het portier open te hou
den en de koffer aan te nemen voor
mensen die uitstralen dat ze daar
prijs op stellen, maar dat jong volk
dat soort klussen mag opknappen.
Voor hen gaat de radio ook niet uit,
het raampje niet dicht en steekt de
chauffeur zijn zware op, zonder te
vragen of je daar bezwaar tegen
hebt. De nieuwe generatie passa
giers lijkt zich er niet aan te storen.
Door
Ton van Brussel
De sociale functie van de taxi is
vergroot. Menig persoon zit op de
achterbank, met een glaasje op of
geplaagd door een arm of been in
het gips. Taxi's hoewel nog steeds
geen gemeengoed, worclen zo zoe
tjes aan wat minder een vervoer-
smogelijkheid voor in driedelig pak
of deux-pièces geklede represen
tanten van "de betere stana".
Gunstiger
Ziekenfondsen vergoeden als dat
nodig is een rit naar ziekenhuis of
dokter, taxi's worden sinds het
functioneren van de nieuwe wette
lijke vefordening (1974) gerekend
tot het openbaar vervoer. De des
tijds beruchte 1 novemberwet deed
ook een duitje in het zakje. Om kort
te gaan de markt voor taxi's werd
gunstiger.
In Leiden bestaan een aantal kleine
bedrijfjes en een paar grotere waar
onder Kerkhof en Eltax. Maar geen
verbeterende markt zonder een
verscherpte concu.rentie en
nieuwe kapers op de kust. Herma-
nus Borgerding ziet een goed be
legde boterham in het taxi-wezen.
Hij neemt het kleine en enigszins
doodgebloede bedrijfje van zijn
vader over, werkt aan i
klantenkring en heeft plannen a
een flinke groei. Zijn negen auto's
tellende wagenpark werd uitge
breid. Borgerding nam vier taxi's
over van het ter ziele gegane bedrijf
B-tax en vulde dat later nog eens
aan met vijf auto's van Taxi Werk
hoven.
Collega's kijken lijdzaam toe hoe
zijn bedrijf in een paar jaar tijd uit
groeide tot het grootste taxi
imperium van Leiden. Een slimme
jongen die Borgerding Hij intro
duceerde het systeem van kwart-
jeskaarten in Leidse kroegen en
restaurants. Elk horeca-
etablissement dat zijn bedrijf voor
een taxi belde, kreeg zo'n kaartje.
Eens in de zoveel tijd werden die
kaartjes bij hem ingeleverd en werd
voor ieder kaartje een kwartje, als
vergoeding voor het gevoerde tele
foontje uitbetaald. Een goede klan
tenbinder, waardoor Borgerding
nu voor vrijwel de hele horecasec-
tor rond sluitingstijd in touw is.
Broodnijd ook doordat Borgerding
zes plaatsen mag innemen bij de
standplaats op het Station en vrij
wel alle collega's maar twee. Eltax,
voorheen de grootste en nog steeds
een begrip in Leiden, kreeg er van
de gemeente vanwege de omvang
van het bedrijf drie. Borgerding
had er eerst ook maar twee, maar
veroverde er vier bij door de over
name van B-Tax en Werkhoven
Taxi's, waar hij twee gescheiden
B.V.'s van maakte.
Verhoging
Moeilijkheden in de taxi-wereld
ook al door de verhoging van de ta
rieven. Normaal is dat B. en W. daar
goedkeuring voor moeten geven,
maar wethouder Waal, verant
woordelijk voor het taxiwezen,
schetst de bemoeienis van de ge
meente als zeer gering. "Onze
goedkeuring is niet meer dan een
formele, het ministerie van Eco
nomische Zaken geeft de toege
stane prijsverhoging aan. Als zij ja
zeggen, gaan wij vanzelf mee. Hun
opsporingsdienst moet in feite ook
de controle uitvoeren. Voor onze
politie is daar met de huidige on
derbezetting echt weinig tijd voor",
zegt de wethouder.
Waal baadde zich tijdens het gesp
rek in hem vrijwel onbekende dos
siers over het taxiwezen, om zich
van het functioneren op de hoogte
te stellen. Hij weet daar niet zoveel
van, geeft dat ook ruiterlijk toe, en
MzPm WÊÊmIOI L
-MÉ W Uk m
Kt - 8. -MBPfri" r
.v..:'--:
SgjSI M** rlfrl
Tff J
fjgpBi
roept er al snel een ambtenaar bij.
Niet zo vreemd. Taxi's waren voor
heen een duidelijk "economische
aangelegenheid" zoals dat heet en
waren tijdens het vorige college
nog de verantwoording van de toe
nmalige wethouder Lijten. Zijn op
volger Van Aken verwijst nu even
wel vriendelijk naar zijn ambtge
noot Waal. "Het is immers open
baar vervoer zegt hij", ik weet daar
weinig van."
Waals's aanvankelijke paniek ("we
hebben er echt weinig mee te ma
ken, dus het is niet zo vreemd dat ik
me even moet inwerken") wordt bij
het verlaten van zijn kamer gevolgd
door een glimlach en een verlicht
ademhalen.
Gelijkstelling
De brief van Blonk had hij vlak
daarvoor naast zich neergelegd met
de mededeling dat het enige dat
Leiden aan stimulering van taxi's
kan doen, gelijkstelling met het
openbaar vervoer is. "Dat is be-
beurd, zegt hij, hoewel het eigenlijk
niet mag, mogen taxi's van ons op
busbanen rijden. Eigenlijk zijn we
daarmee in overtreding, maar in
veel andere plaatsen gebeurt dat
ook".
Terug naar de tarieven. Economi
sche Zaken gaf vorig jaar toestem
ming voor een verhoging. Borger
ding liet zijn meters ombouwen,
berekende de nieuwe prijs, maar
vergat B en W de formele toestem
ming te vragen. Zijn collega's volg
den al gauw, te meer omdat de
Leidse tarieven in verhouding tot
andere steden toch al aan de lage
kant zijn. Eén collega volgde echter
niet en dat was Kerkhof. Hij bleef
tot op de dag van vandaag de oude
tarieven van B en W hanteren. "Ik
ben dan wel niet zo'n vriend van dit
college" zegt hij, "maar wat niet
mag dat mag niet en dat doe ik dus
ook niet."
Waal zegt: 'Blonk heeft nu in elk
geval de anderen rond de tafel ge
kregen en ze hebben ons nu een
briefje geschreven, waarin toe
stemming voor de verhoging wordt
gevraagd. De taxicommissie komt
binnenkort ook weer bij elkaar en
als er dan nog grieven zijn kunnen
we verder praten. In die commissie
komt meestal niet meer aan de orde
dan die tarieven en de verbetering
van de standplaats op het Station
splein. Als de reconstructie van het
plein doorgaat proberen we daar
ook wat aan te doen. Verder is er
weinig aan de hand dacht ik".
Borgerding, het type van de jonge,
succesvolle maar wat onrustige za
kenman zegt vanuit zijn leren fau
teuil op de verbouwde eerste etage
van zijn woning aan het Galgewa
ter. "De verhoudingen in de taxi-
wereld zijn niet slecht. Kerkhof ligt
er een beetje uit. Maar de rest van
de chauffeurs gaan normaal met el
kaar om. Als je snel een zaak op
bouwt is er nauwelijks ook jalouzie.
Kerkhof gaat dan roepen dat ik niet
aan de eisen voldoe omdat ik te
weinig stallingsruimte heb voor
mijn wagens. Dat was ook een pro
bleem, maar mijn vader heeft hier
nog een garage waarin ik ze kwijt
kan. Dat is een kwestie van over
leggen en dan is het geregeld. Maar
geen enkel taxi-bedrijf ontkomt
aan auto's voor de deur. Ze moeten
klaar staan voor vertrek en je rijdt
ze natuurlijk niet steeds terug de
garage in".
Oude tarieven
Rondritten in verschillende taxi's
en gezellige keuvels met de chauf
feurs suggereerden dat de houding
van directeur Blonk ook zijn scha
duwzijde heeft". Ja, ja Blonk han
teert nog steeds de oude tarieven.
Maar zijn personeel krijgt dan ook
veel minder dan het minimumloon
uitbetaalt en moet dus flink met de
meter rommelen om brood op de
plank te krijgen," vertellen chauf
feurs.
"U stelt nare vragen meneer", zegt
Blonk, die 's morgens om bij half
negen ontvangt aan zijn ontbijtta
fel. "Ik geef minder dan het mini
mumloon", geeft hij na lange om
wegen toe. ..maar dat mag, want
mijn personeel krijgt wel een toe
lage over het aantal ritten en dan
komen ze meer dan goed uit". Waal,
zelf jurist zegt laten "Het is mijn
zaak niet, maar de essentie van de
wet op het minimumloon is natuur
lijk datje nooit minder mag uitbeta
len."
Blonk zegt dat als hij straks met
goede tarieven gaat rijden, die
kwestie ook geregeld zal worden.
"Ik ben lastig", luidt zijn antwoord
op vragen over de minder goede
verhouding met ander bedrijven,,'
maar wel eerlijk".
"U bent heel wantrouwend en on
vriendelijk tegen mij" zegt Blonk
ijsberend, "we zouden toch over de
tarieven praten".
Ja, maar daar zit natuurlijk meer
aan vast in uw bedrijf ook.
"U begrijpt er weinig van. Bent u
het dan niet met me eens dat ik het
wel goed doe, dat ik de enige ben
die me aan de richtlijnen heeft ge
houden. Ziet u dan niet dat er een
hoop mis is in de taxi-wereld?".
Protest na de reactie dat de goed
keuring van de tarieven niet meer
dan een formaliteit is, die welis
waar had moeten worden geregeld,
maar dat het ministerie die stijging
wel toe liet.
Stilte, na te hebben vervolgd dat
moeilijk aan de indruk kan worden
ontkomen dat hij de tarievenkwes-
tie kennelijk als kapstok gebruikt
om het eigen belang te dienen en
dat er verder weinig meer aan de
hand is dan een concurrentiestrijd.
Blonk kijkt boos en zegt: "U snapt
er echt niets van.' en voegt daar bij
mijn vertrek van boven aan de trap
aan toe" Ik heb van dit college
keelkanker gekregen. Ze geven het
bedrijfsleven geen ruimte. Maan
dag in de gemeenteraad zult u wel
merken hoe het echt in elkaar zit".
Na negen maanden wellicht advies over bedrijf van gevaarlijke stoffen
Door im W irtz
LEIDEN - Hoewel burge
meester en wethouders vo
rig jaar december vol zelf
vertrouwen spraken van
"spoedig te nemen maatre
gelen", is er nog altijd geen
beslissing genomen over de
omstreden firma Bleys
Chemische produkten in de
Narmstraat.
Dit bedrijf kwam eind vorig jaar in
het nieuws toen bewoners van de
oude Mors een actie ontketenden
om de firma weg te krijgen uit de
binnenstad. Het bedrijf heeft aller
lei brandgevaarlijke, explosieve en
giftige stoffen in huis. En de bewo
ners waren bang dat dit de buurt
wel eens noodlottig zou kunnen
worden.
De angst in de buurt was bovendien
versterkt door een brandje in een
naburig pand. Omstanders moes
ten toen lijdelijk toezien hoe de
brandweer zich moeizaam een weg
trachtte te banen door de met au-
toblik dichtgeslibde straatjes. Het
was weekend en de bezoekers van
de Koets-o-theek discobar in de
Kruisstraat) hadden hun auto's zo
dicht mogelijk bij het etablisse
ment geparkeerd. Weliswaar werd
de brand tijdig bedwongen. Maar
het had anders kunnen gaan. Het
vuur had kunnen overslaan op de
opslagplaats van Bleys met alle
mogelijke, rampzalige gevolgen
vandien.
Want het bedrijf heeft een boeiende
verzameling stoffen in huis: tepen-
tine (4000 liter), aceton (2000 liter),
maar ook xyleen (kan bloed-, lever
en nieraandoeningen veroorzaken),
chlorotheen (bij oververhitting
waarvan een giftig gas kan vrijko
men) en pentachloorfenol (moge
lijk kankerverwekkende vlogistaf,
die lever- en vieraandoeningen nie
raandoeningen veroorzaken).
Vorig jaar december, nadat de
kwestie-Bleys al uitvoerig in de
krant aan de orde was gesteld,
stelde de Inspecteur van de Volks
gezondheid een onderzoek in naar
aanleiding van een aanvraag van
Bleys voor een gewijzigde hinder
wetvergunning. Hij constateerde
een onoverzichtelijke opslag van
stoffen, het ontbreken van een ef
fectieve brandbeveiliging en
"morsresten van de stof pentach
loorfenol alom". Advies van de in
specteur aan B en W: bind de firma
Bleys aan zeer strikte voorwaarden
en controleer de naleving daarvan
goed en regelmatig. Daarnaast gaf
de inspecteur het college in over
weging om te bekijken of het be
drijf kon worden verplaatst naar
het industrieterrein.
"Korte termijn
In hun antwoord op vragen uit de
gemeentraad - het was toen nog
stees december - lieten B en W we
ten dat er "op zeer korte termijn"
een bespreking zou worden belegd
door de inspectie van de volksge
zondheid, de brandweercomman
dant en de dienst Gemeentewerken
"om het college te adviseren over
spoedig te nemen maatregelen".
Die spoedig te nemen maatregelen
zijn echter nog steeds niet geno
men. Ten stadhuize wordt van
ambtelijke zijde meegedeeld dat er
gesprekken zijn geweest met Bleys
om tot een oplossing te komen van
dit gevaarlijk-stoffenprobleem in
de binnenstad.
Maar, aldus de desbetreffende
ambtenaar, er zitten verschillende
moeilijke kanten aan. Ten eerste
moet er o.a. in samenspraak met de
inspectie van de volksgezondheid
worden bekeken in hoeverre de
firma Bleys aan (strenge) regels
meot worden onderworpen. Daar
naast moet er bekeken worden of er
voor het bedrijf een andere plaats
kan worden gevonden. En boven
dien is het de vraag of Bleys zelf wel
uit de binnenstad weg wil.
Begin september, aldus nog steeds
de ambtenaar, zal er waarschijnlijk
een rapport van het ambtelijk over
leg over deze zaak op tafel komen
met een advies voor B en W.
Tegen die tijd zijn er dus zo'n negen
maanden verstreken sinds B en W
de toezegging deden, dat er op
korte termijn zou worden gepraat
over spoedig te nemen maatrege
len. Spoedig is kennelijk een erg
Rekbaar begrip.
Zacht pitje
Wethouder Arie Verboom, verant
woordelijke man in het college voor
hinderwetszaken, heeft er een
nogal bagatelleisercnde verklaring
voor "Ach, bagatelliserende je in
onderhandeling bent met zo'n be
drijf, dan komt een aantal zaken
vanzelf op een zacht pitje te staan.
En er zijn zoveel zaken die om
spoed vragen. Maar je weet hoe dat
gaat: het moet helemaal door de
molen heen en dat kan natuurlijk
wel eens een poosje duren."
l; .J*#»'
Het pand van Bleys aan de Narmstraat: permanent gevaar.
Dat neemt natuurlijk niet weg dat ^steeds een permanent gevaar ople-
de firma Bleys inmiddels nog vert voor de buurt. Denk bijvoor
beeld aan de traditioneel slechte
bereikbaarheid van de buurt voor
de brandweer, waarin nog geen en
kel verbetering is gekomen. B en W
onderkenden dat gevaar vorig jaar
december ook wel. Want wethou
der Verboom zei toen tijdens een
commissievergadering: "Het col
lege van B en W staat in principe
positief tegenover de bezwaren van
het wijkcomité d'Oude Morsch te
gen de vestiging van de fabriek van
de firma Bleys aan de Narmstraat".
Nu, een zwangerschapsperiode
verder, onderschrijft de wethouder
die bezwaren nog steeds. "Maar aan
de andere kant", zegt hij, "zit dat
bedrijf er al dertig jaar en er is nooit
iets gebeurd. Dus zo'n vaart zal het
wel niet lopen."
Verboom meent overigens dat er
voor de firma Bleys wel een andere
plek te vinden is in De Waard, het
excentrisch gelegen industrieter
rein Maar bedrijfsleider F. van den
Heuvel van de firma Bleys blijkt
daar een hard hoofd in te hebben.
"Wij hebben maar één gesprek ge
had met de wethouder", zegt hij,
"en toen heeft hij gezegd: er is geen
plaats. En in De Waard is er toch
ook bebouwing?"
Volgens Van den Heuvel is de di
rectie van Bleys beslist niet van
plan uit de Narmstraat (en Mors-
straat) weg te gaan. Het al eerder
gebruikte argument dat dat de
firma teveel geld zou gaan kosten,
blykt ook dit keer van toepassing.
Rest natuurlijk de vraag of Bleys
niet kan worden gedwongen de
binnenstad te verlaten, bijvoor
beeld door onthouding van goed
keuring aan de hinderwetvergun
ning Wethouder Verboom blijkt
daar echter niet zoveel voor te voe
len. "Het zou prettig zijn", zegt hij,
"als jé het in de minne zou kunnen
schikken".
