MEER DIEFSTAL IN ITALIË
Geen plan
voor een
kernbom
JS8
VN en EG veroordelen beleid
„HAROLD WILSON
AFGELUISTERD"
m
CARTER OVER Z.-AFRIKA
Italiaanse minister
treedt niet af na
ontsnappen Kappler
Chinezen volharden
in kwestie Taiwan
WOENSDAG 24 AUGUSTUS 1977
Pieter Botha
LAGOS/BRUSSEL/KAAPSTAD
(Reuter/UPI/DPA/AFP) - De
Verenigde Naties, de Europese
Gemeenschap en de Organisatie
voor Afrikaanse Eenheid hebben
de rassendiscriminatie in Zuid-
Afrika scherp veroordeeld. Op de
internationale conferentie tegen
apartheid in de NigeriaanSe
hoofdstad Lagos verklaarde de
algemene secretaris van de OAE,
William Etaki, dat de westerse
landen Zuid-Afrika alleen maar
met woorden veroordelen. De EG
heeft bij monde van de Belgische
minister van Buitenlandse Zaken
Henri Simonet gisteren ver
klaard dat de rassendiscriminatie
een belediging tegen de mens
heid is en een overduidelijke
schending van de mensenrech
ten. Simonet verklaarde dat de
negen EG-landen geen wapens
meer zullen leveren aan Zuid-
Afrika. VN-secretaris Kurt Wald-
heim waarschuwende bij de ope
ning van de conferentie in Lagos,
waaraan 60 landen deelnemen,
voor de „tragische gevolgen"
voor Zuid-Afrika bij een voort
zetting van het apartheidsbeleid.
In Kaapstad maakte de Zuidafri-
kaande minister van Defensie
Pieter Botha duidelijk dat de
zwarte bevolking, die verreweg
in de meerderheid is, niet zal
worden betrokken bij de aange
kondigde grondwetswijzigingen,
omdat dat zou leiden tot een
zwart meerderheidsbewind, en
dat is niet de bedoeling van de
blanke minderheidsregering.
Botha zei dat geen enkele poging
om het Zuidafrikaanse bewind
door een revolutie, embargo's of
ontwrichting op de knieën te
krijgen, kans van slagen heeft.
De Noorse premier Odvar Nordli
drong gisteren op de conferentie
tegen apartheid aan op een alge
meen wapenembargo tegen
Zuid-Afrika. Ook stelde hij een
buitenlandse investeringsstop
voor. Verder pleitte hij voor steun
aan de bevrijdingsbewegingen in
zuidelijke Afrika. De voormalige
Zweedse premier Olaf Palme
eiste op de conferentie eveneens
krachtiger maatregelen tegen
Pretoria.
Pieter Botha verklaarde in Kaap
stad dat de grootmachten er beter
aan zouden doen de politiek in
Zuid-Afrika met rust te laten. De
grootmachten moeten volgens
hem niet vergeten dat Zuid-
Afrika een belangrijk strategisch
punt is en op technisch gebied
van nut kan zijn voor de andere
Afrikaanse landen. Bovendien
moeten Frankrijk, Groot-
Brittannië en de Verenigde Sta
ten maar eens kijken naar de pro
blemen die ze zelf hebben met
zwarten in de grote steden, zo
meende hij.
De plannen voor de grondwetswij
ziging in Zuid-Afria houden in
dat de kleurlingen en Indische
bevolking meer zeggenschap en
rechten krijgen. De zwarte be
volking blijft echter buitenspel.
„Als we de zwarten bij de grond
wetswijzigingen betrekken, ste
venen we af op een zwart meer
derheidsbewind. Dat is niet ac
ceptabel voor de Nationale Partij,
niet vandaag, niet morgen", aldus
Botha.
Het Sowjet-persbureau Tass gaf
dinsdag als commentaar dat „de
solidariteit van Israël met de re
publiek Zuid-Afrika de oorzaak
is van de weigering van de Israë
lische regering om deel te nemen
aan de apartheidsconferentie in
Lagos". Volgens Tass is deze
houding niet verrassend, „Omdat
de Zionisten van Tel Aviv voort
durend nauwe contacten onder
houden met het racistische Zuid
afrikaanse regime. Het Zionisme
in Israël en de apartheid in
Zuid-Afrika zijn slechts varian
ten van het racisme".
WASHINGTON (Reuter/AFP) - President Carter
heeft gisteravond op een persconferentie gezegd
dat Zuid-Afrika de VS heeft verzekerd niet van
plan te zijn kernbommen voor enig doel te ont
wikkelen. Hij heeft dit ontvangen als antwoord
!op een vraag van de Amerikaanse regering.
"Zuid-Afrika heeft ons laten weten dat zij geen
[kernbommen hebben en niet van plan zijn die te
ontwikkelen", zei hij.
De VS zullen de situatie nauwlet-
tend in het oog houden en Zuid-
1 Afrika met meer nadruk aanmoe
digen zijn atoomcapaciteit onder
internationale waarborgen te stel
len.
Premier John Vorster van Zuid-
Afrika heeft gisteravond gezegd dat
zijn land niet van plan is een kern
bom te maken en dat de internatio
nale opschudding over dergelijke
beweringen hem doet glimlachen.
'Dinsdag sprak hij in Stellenbosch,
waar hij op de universiteit van de
Kaapprovincie herhaalde dat
Zuid-Afrika niet voornemens is
kernproeven te houden. Hij zei
slechts te kunnen glimlachen over
de beweringen welke Frankrijk er
toe gebracht hebben te dreigen met
het verbreken van de handels- en
diplomatieke betrekkingen.
Frankrijk is bereid de hadels- en
diplomatieke betrekkingen met
Zuid-Afrika te verbreken, indien
dit land een kernproef uitvoert. De
Franse minister van buitenlandse
zaken Louis de Guiringaud waar
schuwde Zuid-Afrika dat Frankrijk
"al de nodige conclusies", van han
delsembargo tot verbreking van de
diplomatieke banden, zal trekken
indien Pretoria inderdaad een
kernproef neemt.
De Guiringaud zei maandag in een
radio-interview dat zijn regering op
de hoogte was van het feit dat
Zuid-Afrika een nucleaire test wil
uitvoeren, overigens voor vreed
zame doeleinden. De informatie is
waarschijnlijk afkomstig van Ame
rikaanse en Russische spionage-
satellieten.
De geruchten over Zuid-Afrika's
kernvermogen begonnen in okto
ber 1974, toen dr. Louw Alberts,
vice-president van de Zuidafri
kaanse raad voor kernenergie, ver
klaarde, dat Zuid-Afrika technisch
verder gevorderd was dan India.
Eerder dat jaar had India met suc
ces een kernbom tot ontploffing
gebracht.
Onze technologie en wetenschap
zijn voldoende gevorderd om zo
iets ook te doen, indien dat nodig
mocht zijn, aldus dr. Alberts, die
voor deze opmerking door zijn re
gering op de vingers werd getikt.
Sindsdien is er druk gegist over het
Lang bezette
atoomcentrale
weer ontruimd
HANNOVER (DPA) - De overheid
van Nedersaksen heeft met meer
dan duizend politiemannen giste
ren het terrein van de atoomcen
trale Grohnde aan de rivier de We-
ser bij Hameln ontruimd.
De 203 bezetters stonden tegenover
een overmacht die een ultimatum
van een uur had gesteld en gaven
hun verzet na enig dralen op. Zij
hadden hef 71 dagen lang in hun
anti-atoomdorp uitgehouden.
Bij de ontruiming deden zich geen
incidenten voor. De politie no
teerde de namen van de bezetters,
die volgens de minister van Bin
nenlandse Zaken van de deelstaat,
Rötger Gross, de kosten van het
politie-optreden zullen moeten be
talen.
In Grohnde was het in maart van dit
jaar tot harde gevechten tussen po
litie en demonstranten gekomen.
Dertig tegenstanders van atoom
energie die uit het anti-atoomdorp
weggegaan waren hebben gister
avond de Dom van Bremen bezet,
waar zij de nacht doorbrachten.
Links de ex-Gestapo chef in Rome, Herbert Kappler. Rechts Walter
Reder, die ook tot een levenslange gevangenisstraf was veroordeeld,
maar om gezondheidsredenen vrijgelaten.
ROME (UPI) - De Italiaanse mi
nister van defensie, Vito Lat-
tanzio, ziet in de affaire Herbert
Kappler geen aanleiding zijn
portefeuille ter beschikking te
stellen. Lattanzio gaf de sena
atscommissie van Defensie gis
teren opheldering over de om
standigheden waaronder de
Duitse oorlogsmisdadiger op 15
augustus kon ontsnappen uit
het Romeinse ziekenhuis waar
hij wegens kanker werd ver
pleegd.
Lattanzio is de verantwoorde
lijke bewindsman, want onder
zijn ministerie valt de 'carabi
nieri' (para-militaire rijkspoli-
Jimmy Carter
vermogen van Zuid-Afrika kern
wapens te maken, maar de Zuidaf
rikaanse regering, die wel openlijk
zich uitspreekt over haar streven
om de kernenergie voor vreedzame
doeleinden te benutten, verklaarde
herhaaldelijk, dat de geruchten
volgens welke Zuid-Afrika een
kernbom maakt, ongegrond waren.
Maar begin 1977 weigerde de Zuid
afrikaanse minister van binnen
landse zaken dr. Connie Mulder,
een dergelijk gerucht tegen te
spreken of te bevestigen.
Begin 1977 verklaarde dr. Abe
Roux, voorzitter van de Zuidafri
kaanse raad voor kernenergie, naar
verluidt, dat de vorderingen van
Zuid-Afrika op kerngebied in grote
mate te danken waren aan Ameri
kaanse hulp in de eerste jaren van
de uitvoering van het Zuidafri
kaanse program voor kernenergie.
Roux bekende, dat Zuid-Afrika in
1975 en 1976 een hoeveelheid ver
rijkt uranium van de VS ontving.
Hij legde er evenwel de nadruk op,
dat dit bestemd was voor het doen
functioneren van door Frankrijk
vervaardigde reactors.
PEKING (DPA/Reuter) - De Amerikaanse minister van buitenlandse za
ken Cyrus Vance heeft gisteren tijdens zijn bezoek aan China een vier uur
durende rede gehouden over de Amerikaanse buitenlandse politiek in de
hoop dat er meer toenadering komt tussen Washington en Peking over de
kwestie Taiwan. China blijft echter op het standpunt dat Washington eerst
volledig moet breken met Taiwan (nationalistisch China), voordat diplo
matieke banden kunnen worden aangeknoopt met Peking. Bovendien
zijn de Chinese communistische leiders van mening dat de kwestie Tai
wan hun eigen zaak is waarmee de Verenigde Staten zich niet te bemoeien
hebben. Peking bepaalt de vorm en het tijdstip van een "bevrijding" van
het eiland.
Cyrus Vance hield zijn collega Hoeang Hoea voor dat de Verenigde Staten
wel bereid zijn om hun diplomatieke en militaire banden met Taiwan te
verbreken, maar alleen indien Washington voldoende garanties heeft dat
de veiligheid van het eiland niet in gevaar komt.
De twee ministers wisselden verder van gedachten over de ontwikkelin
gen in Latijns-Amerika, het Midden-Oosten en Afrika. Nadere bijzonder
heden werden hier niet over verstrekt. Bekend is dat China in Afrika een
opmars van de Sovjet-Unie vreest en derhalve krachten steunt die tegen
over de door Moskou gesteunde groeperingen staan. Vandaag zal de Chi
nese minister van buitenlandse zaken nader ingaan op de standpunten van
Peking in de internationale politiek.
\)Ja\ een. auXo
boot diept\\s
Toeristen slachtoffer van gauwdieven
MENDRISIO (SP) - Steeds meer
Nederlanders lijken het slachtoffer
te worden van Italiaanse gauwdie
ven. Bij het ANWB-steunpunt in
Mendrisio noemt men het grote
aantal Nederlanders, dat aan de bel
heeft getrokken voor een nieuwe
autoruit, opvallend. Voorruit, zij
ruit of achterruit, het maakt niet uit.
LONDEN (Reuter) - Enkele uren
nadat premier Callaghan had laten
weten dat er nimmer elektronische
afluisterapparatuur in de woning
van de Britse premier in Downings-
treet was aangebracht, herhaalde
de Daily Express gisteren de be
schuldiging dat premier Harold
Wilson wel degelijk was afgeluis
terd en zelfs voor zijn herverkiezing
in 1974.
Chapman Pincher schrijft op de
voorpagina van zijn blad dat Wilson
werd afgeluisterd van 1964 tot 1970
en van 1974 tot 1976. Pincher
schrijft de bewijzen te hebben dat
het afluisteren ook geschiedde on
middellijk voordat Wilsons La-
bourregering in februari 1974 weer
aan de macht kwam.
Het afluisteren was gebeurd omdat
een inlichtingendienst vermoedde
dat sommige medewerkers wel
licht communistische sympathieën
hadden.
Nadat de Londense pers in juli had
■gemeld dat Wilson destijds werd
afgeluisterd, liet premier Callaghan
een grondig onderzoek instellen en
Gewoon eruit gehaald door een be
gerige Italiaan. Die zijn zinnen had
gezet op een autoradio, cassettere
corder, foto- of filmtoestel, verre
kijker en ga zo maar door.
De diefstallen uit auto's zijn in Ita
lië een ware plaag.De diefstallen
van auto's niet minder. Joop Ha
mers, chef van het ANWB-
steunpunt, daarover: "In luttele
minuten verdwijnen complete au
to's. Met name de duurdere merken
zijn in trek. Binnen vijf minuten
nadat je in Rome of zo je Mercedes
hebt geparkeerd, is hij weg. Gesto
len om te worden doorverkocht.
Dat gebeurt door goed georgani
seerde bendes. Vaak nog dezelfde
dag gaan ze op de boot naar het
Midden-Oosten."
Buitenlandse bezitters van een
Alfa-Romeo ontmoetten in Italië
veelal een ander probleem. Hun au
to's wordt nogal eens gestolen door
overvallers of smokkelaars. En als
de politie via het kenteken bij de
auXo
boot di&pt\\s
Harold Wilson
gisteren liet hij weten dat gebleken
was dat Downingstreet 10 nimmer
was afgeluisterd.
bestolene terecht komt kan het
toch flink wat last geven. Joop Ha
mers: "Die last krijg je ook als je in
Italië ook als je betrokken bent bij
een ernstig verkeersongeluk. De
politie zal dan altijd de auto in be
slag nemen voor een technisch on
derzoek. Dan kan maanden gaan
duren. We hebben op het ogenblik
een paar van dit soort affaires lo
pen. De mensen moeten dan met de
trein naar huis, en de ANWB kan de
auto later repatriëren".
Als je, komende van de Gotthard-
pas,' over de autobaan naar Milaan
rijdt, kan je het ANWB-steunpunt
niet missen. Aan de Via Gas in het
Zwitserse Mendrisio, op slechts ze
ven kilometer van de Italiaanse
grens, hebben acht Nederlanders
juist de spits van het toeristensei
zoen achter de rug. Een seizoen met
opnieuw meer narigheid dan het
vorige. Sinds 1 januari wordt men
in Mendrisio geconfronteerd met
1130 gevallen waarin, in het kader
van de internationale reis- en kre
dietbrief, een beroep werd gedaan
op de ANWB. De vaste bezetting
van het steunpunt bestaat uit Joop
Hamers (48) en zijn assistent Harro.
In de vakantietijd wordt een beroep
gedaan op zes losse medewerkers,
die overigens wel vijf talen
vloeiend moeten spreken, Neder
lands, Frans, Duits, Engels en Ita
liaans.
Joop Hamers, tussen de talloze te
lefoontjes door: "Het is aanzienlijk
drukker geweest dan vorig jaar. De
gevallen waren ook ernstiger. Vorig
jaar hadden we tot half augustus
zestien gevallen met een dodelijke
afloop. Dit jaar 31. Uitzonderlijk
daarbij vind ik het sterke toenemen
van de hartaanvallen. Ik doe dit
werk nu zo'n twaalfeneenhalf jaar.
Toen ik begon stierven de i
met 55, wat later met vijftig. Dat
werd veertig, maar het lijkt nu wel
of men al bij dertig doodgaat. Spant
men zich tijdens zijn vakantie meer
in Rijdt men te lang door? Ik zou
het niet weten
Joop Hamers was begin 1965 de
eerste die een buitenlands filiaal
van de ANWB-alarmcentrale be
mande. Dat zat toen in Champex,
nabij de Grote Sint Bernard, en op
een hoogte van vijftienhonderd
meter. Allengs kwam er behoefte
naar een wat centraler liggende
plaats. Vandaar dat het steunpunt
in 1970 naar Mendrisio verhuisde.
Hamers: "We zitten hier op de
doorgaande weg naar Italië, op
slechts vijftig kilometer van Mi
laan. We zitten nog net in Zwitser
land en daarom profiteren we van
de goede telefoon-, telex- en post
verbindingen van dat land, waar
bovendien niet gestaakt wordt. Al
lemaal voordelen ten opzichte van
Italië".
\£<x\ eeu auXo
boot
Het verwondert Joop Hamers nog
immers met hoeveel bagage de Ne
derlander op stap gaat. "Als je dat
ziet, zo'n auto is afgeladen vol. Het
is gewoon afgrijselijk. Ze kunnen
niet links zien en niet rechts. En als
ze remmen krijgen ze een pan of
een klaptafeltje in hun nek. Echt,
daardoor gebeuren veel ongeluk
ken."
De belangrijkste taak voor de me
dewerkers van het steunpunt is on
getwijfeld het oplossen van de taal
problemen tussen de Nederlandse
vakantiegangers en een Italiaanse
garagehouder, arts, politieman.
Daarna komt het sociaal contact
met de ANWB-lid dat in moeilijk
heden zit. Hamers: "Dat beetje op
beuren, dat is belangrijk. Dat merk
je uit de reacties. Dat is gewoon so
ciaal werk, al is het maar een praatje
van vijf of tien minuten door de te
lefoon. In de eerste plaats gaat het
ons om hulpverlenen en de vakan
tie redden. Sociaal gevoel is onont
beerlijk. We zijn misschien zo hard
als een spijker, maar in elk geval dat
op je af komt leg je toch iets van
jezelf. Moetje toch meebeleven. Al
is het met eelt op je ziel. Het werk
trekt bovendien een zware wissel
op je gezin. Je kan bijvoorbeeld zelf
nooit 's zomers met vakantie".
In die twaalfeneenhalf jaar is het
werk van steunpunt Mendrisio bij
de Zwitsers en Italianen zo bekend
geworden dat garages, ziekenhui
zen, politie enz. uit zichzelf al con
tact met Hamers opnemen, nog
voor het ANWB-lid dat heeft ge
daan.
"En als de ANWB dan belt, weetje
hoe de zaak ligt. Dat werkt wat ge
makkelijker," aldus Joop Hamers,
die deze week zelf met vrouw en
kinderen met vakantie is gegaan
naar Italië.
tie) die met Kapplers bewaking
was belast. Minister Lattanzio
vertelde de senatoren dat hij de
carabinieri opdracht had gege
ven Kappler scherp te bewa
ken. Twee maanden voor de
ontsnapping had een kapitein
de wacht bij Kapplers zaal ech
ter ingekrompen omdat hij 'on
voldoende mankracht' tot zijn
beschikking meende te hebben.
Lattanzio betoogde dat hij niet
verantwoordelijk kan worden
gehouden voor het feit dat een
officier van de carabinieri zijn
orders eigenmachtig denkt te
kunnen herzien.
Op 15 augustus constateerde
een ziekenzuster dat de 70-
jarige Kappler nier meer in zijn
bed lag. het heeft toen een uur
geduurd voordat het hoofd
kwartier van de carabinieri
werd gealarmeerd. De voorma
lige Gestapo-chef van Rome is
waarschijnlijk in een koffer het
ziekenhuis uitgesmokkeld door
zijn echtgenote Anneliese die
hij in Italiaanse gevangenschap
huwde.
Anneliese Kappler, in wier huis
te Soltau (West-Duitsland)
Kappler zich thans hoogst
waarschijnlijk bevindt, was
kind aan huis bij het militaire
Celio-ziekenhuis. Twee wacht
posten van de carabinieri zullen
zich, vertelde Lattanzio, moe
ten verantwoorden wegens
plichtsverzuim en het feit dat zij
van Anneliese Kappler 'eten en
drinken' hebben aangepakt.
Kappler is een dag voor hij ver
dween nog onderzocht. Hij
woog toen 48 kilogram, had een
zwakke pols van 90 en was vol
gens Lattanzio 'volledig uitge
put'.
Italië heeft Bonn gevraagd
Kappler uit te leveren. Lattan
zio las de senatoren het ant
woord van de Westduitse rege
ring voor. Daarin stond dat het
verzoek momenteel wordt be
studeerd 'aan de hand van de
Westduitse wetgeving'.
De Westduitse regering verze
kert met klem dat geen enkele
Duitse gezagsdrager, recht
streeks of zijdelings, bij Kap
plers vlucht betrokken is ge
weest. Bonn spreekt van verder
de hoop uit dat het incident
geen afbreuk- zal doen aan de
'vriendschappelijke betrekkin
gen tussen beide landen'.
"UJgX em auXo
boot &\.epu\s
Toi\p\a \Q0Q
\)cmaU9ft5Q
Leiden, Vondellaan 45,
tel. 071-769303
Alphen, winkelcentrum
"de Aarhof", Aarplein 2,
tel. 01720-73344
Sassenheim, Hoofdstraat 81,
tel. 02522-19124
eeu secb'ice.
bv\dveau.\o
en wat een inte
ressante inruilprijzen!
pcoe\ct\deu. op
donderdag, vrijdag en zaterdag
£5,£6
