'Kans op
akkoord
erg klein'
„Teveel honden en katten"
Vermiste motorrijder blijkt vermoord
toegelicht
Jan Terlouw (D'66) over
abortus-besprekingen
Turks gezin betrapt
bij kraken woning
{.^^macatfïffïa
MAANDAG 22 AUGUSTUS 1977
BINNENLAND
PAGINA 5
De vermoorde Bert Mijdam
i auto geeft commentaar
t
DEN HAAG (SP) - Na een weekeinde van geheimzinnig
stilzwijgen zijn de onderhandelaars van PvdA, CDA en
D'66 vandaag weer met formateur Den Uyl in de slag ge
gaan over een politiek compromis over abortus. Fractielei
der Terlouw van D'66 wilde zaterdag de adviesraad van zijn
partij niet veel wijzer maken over de stand van zaken.
NEDERLAND I
18.45 - Fabeltjeskrant (NOS)
.18.55 - Journaal (NOS)
19.04 - Black Beauty (NCRV)
19.30 - Bewoners van heinde en dennen NCRV)
19.55 - Mens durf te leven (NCRV)
20.40 - Kojak (NCRV)
21.35 - Journaal (NOS)
21.50 - Dromen van leven (NCRV)
22.35 - Klassieke Muziek (NCRV)
22.45 - Vrouwen-werk en werkeloosheid (SYMBIOSE)
22.49 - Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.45 - Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.04 - Addams Family (VARA)
19.30 - Dat ik dit nog mag meemaken (VARA)
20.00 - Journaal (NOS)
20.55 - Klaverweide (VARA)
21.45 - Jack Parnell en de Big band Show (VARA)
22.10 - Achter het nieuws (VARA)
22.45 - Journaal (NOS)
ARNHEM (SP) - De sinds vorige
week maandagnacht vermiste mo
torrijder Bert Mijdam (22) uit Zalt-
bommel, blijkt op gruwelijke wijze
te zijn vermoord. Tussen Apel
doorn en Arnhem werd hij door een
onbekende gescalpeerd met een
schot uit een jachtgeweer.
Het is de tweede motormoord die
dit jaar gebeurde: op 8 april werd
bij Heino de 19-jarige Reinhard
Hornung gedood. Hij reed net als
Bert Mijdam op een zware Honda.
Tot nu toe is deze moord niet opge
lost.
Bijna een week lang heeft de politie
na de vondst van Mijdam's motor
de omgeving van de autowegoprit
vlak voorbij "de Woeste Hoeve"
uitgekamd, in steeds groter wor
dende kringen. Pas vrijdagavond
Man uit Goes
zwaar gewond
bij steekpartij
GOES (ANP) - De politie van Goes
heeft in de nacht van zaterdag op
zondag zeven arrestaties verricht
na een steek- en vechtpartij in de
Goese binnenstad. Daarbij raakte
de 22-jarige Goesenaar P. P. zwaar
gewond. De man stond te kijken
naar een vechtpartij tussen Marok
kaanse en Nederlandse barbezoe-
kers, toen hij plotseling zwaar ge
wond neerstortte. Volgens de poli
tie van Goes heeft een van de Ma
rokkanen hem vermoedelijk zon
der dat daar aanleiding toe bestond,
vijf messteken toegebracht.
Twee jongelui uit Goes, de 16-jarige
J. B. en de 18-jarige J. G. W. die
nade arrestatie van de Marokkanen
eigen rechter wilden spelen, vielen
de twee politie-auto's aan waarin de
arrestanten zich bevonden Beide
politie-auto's werden zwaar be
schadigd en de twee jongelui gear
resteerd.
De vermoedelijke dader van de
steekpartij de 24-jarige Marokkaan
B. S. D. uit Rotterdam en twee
landgenoten, A. C. (28 jaar) uit Rot
terdam en A. E. (24 jaar) uit Bleis-
wyk zouden vandaag aan de offi
cier van justitie in Middelburg
worden voorgeleid. De andere ver
dachten zijn gisteravond weer naar
huis gestuurd.
Drie doden bij
verkeersongeluk
in Lunteren
LUNTEREN (ANP) 8 bij een ver
keersongeluk zaterdagavond tus
sen twee personenauto's op een
kruispunt in Lunteren (gem. Ede)
zijn drie personen om het leven ge
komen. Aan de hand van bandens
poren en getuigeverklaringen is de
politie tot de conclusie gekomen,
dat de bestuurder van een der voer
tuigen waarschijnlijk geen voor
rang verleend heeft.
Het ongeluk gebeurde omstreeks
elf uur op de hoek Barneveldseweg
- Scharrenburgersteeg in Lunte
ren. De bestuurder van de person
enauto, die vermoedelijk geen
voorrang werd verleend, was de
25-jarige A. V. M. van Nessel-Rooy
uit Bilfhoven. Hij overleed ter
plaatse. De naast hem zittende 27-
jarige A. C. Koudijs uit Bameveld
overleed eveneens kort na het on
geluk. De bestuurder van de andere
auto, de 46-jarige C. S. de Bie uit
Tiel, werd met zeer ernstig letsel
opgenomen in het streekzieken
huis in Bennekom en later overge
bracht naar het Radboudzieken-
huis in Nijmegen. Zijn 45-jarige
echtgenote, mevrouw A. de Bie-
Van der Gijn, werd met zeer ern
stige verwondingen overgebracht
naar het Julianaziekenhuis in Ede.
De vrouw overleed in de loop van
de nacht aan haar verwondingen.
DEN HAAG (SP) - „Er zijn in ons
land veel te veel honden en katten.
Je kunt rustig spreken van een
noodsituatie. Daarom hebben we
bij het parlement aangedrongen op
maatregelen om de fokkerij te be
perken. Om dit probleem zo effec
tief mogelijk aan te pakken, moet
dat in Europees verband worden
geregeld."
Door
Godfried Heiwig
Degene die dit zegt is geen dieren-
haatster. Integendeel, ze is gek op
dieren. Mevrouw J. L. Coster-de
Jong, oprichtster van de actiegroep
„Voorkomen is beter dan afma
ken", heeft zelf een hond uit het a-
siel en drie katten.
Waarom ze dan toch actie voert?
„Omdat we hier bijna twee miljoen
honden hebben. Het aantal katten
is veel groter. Hoeveel precies is
niet bekend. Maar alleen al in Rot
terdam en Amsterdam lopen onge
veer 90.000 zwerfkatten rond.
Een te grote concentratie van deze
dieren in dit kleine land kan geva
ren voor onze volksgezondheid op
leveren. Lintworm, tbc en schurft
zijn ook voor de mens besmettelijk.
Daarnaast zitten we met het pro
bleem van de vervuiling van onze
steden. Je kunt bijna nergens meer
lopen zonder in een drol te trappen.
werd op slechts enkele tientallen
meters van de plaats waar de motor
stond het ontzielde lichaam van de
Bommelse vorkheftruckchauffeur
gevonden. Veel sporen waren toen
al uitgewist door de zware regenval
van vorige week. Pas veel later
kwam de politie er achter dat een
schot hagel uit een jachtgeweer de
doodsoorzaak was geweest.
De omstandigheden waaronder de
moord gebeurde zijn nog uiterst
mysterieus. Bert Mijdam had
maandagavond zijn jarige broer in
Deventer verrast met een bezoek.
Tegen elf uur reed hij weg. Bekend
was dat hij nog benzine moest tan
ken, wat achteraf ook gebeurd
blijkt te zijn.
Daarna moet hij gezien de stand
van de bij de pomp op nul ge
draaide dagteller rechtstreeks naai
de plek zijn gereden waar hij werd
omgebracht.
Volledig raadselachtig is het dat hij
aan het eind van de autoweg De-
venter-Woeste Hoeve boven Arn
hem omdraaide: zijn motor stond
weer richting Deventer.
Onderaan een vlak daarbij gelegen
parallelweg, verborgen tussen een
berkebosje, vond de politie tijdens
de steeds preciezer wordende
speurakties het lichaam. Waar
schijnlijk is de jongen al vluchtend
neergeschoten, maar precies weet
men dat nog niet.
Hij was zo ernstig toegetakeld dat
patholoog anatoom dr. J. Zelden-
rust aanvankelijk dacht dat men
hem de schedel had ingeslagen. La
ter pas bleek een schot hagel de
doodsoorzaak te zijn.
Zijn sleutels lagen bij hem in de
buurt, zijn geld en papieren zaten
nog in de motor die maandagnacht
om half drie al werd gevonden.
De politie hoopt dat eventuele
voorbijgangers die maandagnacht
tussen elf en twaalf uur langs het
bewuste punt tussen Apeldoorn en
Arnhem kwamen een tipje van de
sluier kunnen oplichten. Een spe
ciaal rechercheteam onder leiding
van de Arnhemse hoofdinspecteur
J. Wilzing, 30 man sterk, heeft de
zaak in onderzoek.
Enig verband met de vorige mo
tormoord heeft de politie nog niet
gelegd. "Daarvoor is het onderzoek
nog in een te pril stadium", aldus de
Apeldoornse hoofdinspecteur R.
Hamming.
"Er zijn enige bewegingen waarge
nomen in de standpunten van de
gesprekspartners", zei hij. Maar
noe de kaarten precies liggen wilde
hij niet onthullen. "Als bijzonder
heden over het abortusoverleg
worden bekend gemaakt, dan is de
breuk maandag bij de hervatting
van het overleg, een feit", voor
spelde hij. "Er is een kleine basis
waarop het gebouw kan worden
opgetrokken".
D'66 vond dat er in ieder geval in de
komende vier jaar een nieuwe wet
telijke regeling van de abortus tot
stand moet komen. In de nacht van
vrijdag op zaterdag heeft Van Agt
(CDA) voorgesteld om elk initiatief
voor zo'n regeling voorlopig ach
terwege te laten. Eerst zou een
commissie van deskundigen de
zaak moeten bestuderen. In de tus
sentijd zou de justitie niet al te hard
moeten optreden tegen abortuskli
nieken, waar al jaren in strijd met
de geldende wet zwangerschappen
worden afgebroken. v
Ongelukkig
D'66 wil proberen een deel van de
formatieafspraak over de vermo-
gensaanwasdeling bij te buigen. De
partij is erg ongelukkig met de toe
deling van het collectieve deel van
de VAD aan alleen de werknemers.
De adviesraad van D'66 sprak za
terdag haar ongenoegen uit over dit
onderdeel van het formatie
akkoord. Fractievoorzitter Jan Ter
louw zei daf ook hij graag de af
spraak had gemaakt het collectieve
deel van de VAD-gelden te be
stemmen voor alle Nederlanders.
Zeker het collectieve deel van de
overwinst uit de aardgasopbrengs
ten.
"Er is geen rechtsgrond om alleen
de werknemers van het collectieve
VAD-deel te laten profiteren", zei
Terlouw. De onderhandelaar van
D'66 bij de formatie deelde mee, dat
aanvankelijk het CDA de wens van
D'66 ondersteunde.
"Maar het CDA vocht er niet voor.
Van Agt voelde er wel voor de
VAD-opbrengst zo laag mogelijk te
houden, zei Terlouw. Voor mede
onderhandelaar Nypels van D'66 is
de afspraak over het collectieve
deel van de VAD "een bittere pil".
Volgens Nypels heeft de PvdA in
navolging van de FNV de beslis
sing doorgedreven om de collec
tieve VAD-gelden alleen voor de
werknemers te bestemmen.
"Een groot VAD-fonds voor de
werknemers is discriminatie van
zelfstandigen, ambtenaren en ge
pensioneerden", zei Nypels. Hij
kondigde aan opheffing van die
discriminatie te zullen bepleiten
nog voor de behandeling van het
VAD-wetsvoorstel in de Tweede
Kamer.
DUITSE TV
DUITSLAND I
18.05 Kinderprogr. 18.55 Journaal.
(Regionaal progr. NDR 19.00Sport. 19.30
Aktualiteiten. 19.45 Zandmannetje.
19.55 Kultureel magazine. 20.26 Omaru-
ru. 20.59 Programmaoverz. WDR: 19.00
Regionaal nws. 19.05 Programmaoverz.
Aansluitend Tekenfilmserie. 19.15 Das
Geheimnis der blauen Krone. 20.15 Ak
tualiteiten 20.45 Speil urn 4tel vor 8.)
21.00 Journaal en weerbericht. 21.15 Re
portages - analysen - meningen. 22.00
Filmreportage. 22.45 Filmreportage.
23.30 Journaal, kommentaar en weerbe-
DUITSLAND II
18.00 Journaal. 18.10 Die verlore
nen Insein. 18.35 Aktualiteiten en mu
ziek. 19.20 Muziekprogr. 19.55 Geschich-
ten aus der Geschichten. 20.00 Journaal.
20.30 Wetenschappelijk programrha.
21.15 Informatief progr. 22.00 Journaal.
22.15 Die Schattenlinie. 24.00 Journa
al
HILVERSUM I
18.00 (S) Daar waar de molens
staan. 18.30 Nws.. 18.41 (S) Lectuur op
tafel. 19.00 (S) Ronduit, muziekprogr.
19.40 (S) Bijbels perspectief. 20.00 (S)
Zomermaandag, gevarieerd progr. 21.15
(S) Avondoverdenking. NOS 21.30 (S)
Internationaal Koorfestival. 21.40 Voor
blinden en slechtzienden. 21.55 (S) Tam-
bu, informatie en verzoekplaten voor
Antillianen in Nederland. 22.25 Bond
zonder Naam. 22.30 Nws. NCRV 22.40 (S)
Vakantie met een C. VOO: 22.55 (S) In
formatieshow met actualiteiten. 23.55
HILVERSUM II
18.00 Nws. 18.11 Hier en Nu. 18.40
(S) Muziek in vrije tijd, een programma
voor muziekamateurs. 19.45 (S) Popu
laire klassieken. 20.00 Nws. 20.05 Avon
doverdenking. 20.10 (S) Klassieke muz.
21.35 (S)Literama. 22.15 (S) Utopie, waar
ligt dat? verhaal. 22.40 (S)Poerama. NOS
23.00 Met het oog op morgen. 23.55
Nws.
HILVERSUM III
NOS 18.03 De vacaturebank. 18.10
(S) NOS-maal. AVRO 19.03 (S) Het ste
nen tijdperk. 20.02 Radiojournaal. 20.05
(S) Superclean Dreammachine. 21 02 (S)
De negen-uur-jazz-show. 22.02 Radio-
journaa. 22.05 (S) Blues, ballads beat.
22.05 Mededelingen. 23.02 (S) Candle-
lightshow. 0.02 Radiojournaal. EO 1 02
(S) True light.
HILVERSUM I
AVRO 07.00 Nws. 07.02 (S)
AVRO-klok. (07.30 Nws. 07.41 Radio
journaal) 08.30 Nws. 08.36 Gymnastiek
voor de huisvrouw. 08.45 De Groente
man. 08.50 Morgenwijding. 09.00 (S) De
platenkeuze van Willem Strietman. NOS
09.30 Spiegel van Belgie. AVRO 10.00
Radio Lawaaipapegaai. 10.10 Arbeidsvi
taminen. ((10.30 Nws. 10 33 Radiojour
naal). 11.30 (S) Rondom Twaalf. 12.26
Mededelingen voor land- en tuinbouw.
12.30 Nws. 12.41 Radiojournaal. 12 55
Knipperlicht. 13.25 Beursplein 5.13.30 "n
DUITSLAND III
17.15 Journaal.
17.20 Amusementsprogr.
21.00 Journaal en weerbe
richt. 21.15 Muzikale show. 22.00 Renate
und Klaus. 22.45 Dokumentaire serie.
23.30 Fanny und Annie 0.25 Journa
al.
BELGISCHE TV
BELGIË VLAAMS
1855
Tekenfilmserie. 19.00 Kleuterprogr.
19.15 Sporttribune. 19.39 Mededelingen
en weerbericht. 19.45 Journaal. 20.15
Showprogr. 21.05 Grote lui. 21.55 Opera
en Belcanto. 22.45 Journaal.
Middagje AVRO.' 15.30 Nws. 17.00 Voor
ons gemaakt (door ons gekraakt).
OVERHEIDSVOORL. 17.20 Staatsrech
telijke alternatieven voor de Neder
landse Antillen. 17.30 Nws. 17.32 Radio
journaal. 17.45 Toppers van toen.
HILVERSUM II
r».nv_» i uil
Nws. 7.11 Ochtendgymnastiek. 7.20 Het
levende woord. 7.25 Badinene. 7.54
Overweging. 8.00 Nws. 8.11 Echo. 8.30
Aubade. 9.00 De letter M. Informatief
progr. (9.30 Scheepspraat. Informatie
voor schippers. 9.35 Waterstanden).
10.30 Ik sta hier niet voor de banken te
praten. 11.00 Nws. 11.30 Ouder worden
we allemaal. 12.00 Vijf tellen van nu.
12.49 OVERHEIDSVOORLICHTING.
Terzake 13.00 Nws. 13.11 Echo. 13 40
Vreemdeling in myn Vaders Huis. Her
inneringen van missionarissen 14.00
Lange vingers. Introduktieprogr. ovei
schoolradio. 15.00 In de wachtkamer.
16.00 Nws. 16.03 Muzikaal spreekuur
NOS 17.00 Het zal mijn tijd wel duren
Informatief progr. 17.20 Eurolight
Lichte muz. 17.40 Informatie uit de re
gio. 17.55 Mededelingen.
HILVERSUM III
VARA
(Van 07.00-08.00 actualiteiten via Dinge
n van de dag). 07.02 (S) Gesodemeurders.
09.03 (S) Pep op drie. 11.03 (S) Drie draait
op verzoek. 12.03 (S) VARA' zoekplaatje.
14.03 (S) Spitsbeeld. (14 45 Engels
popnws. 15.45 Nws uit New York). 16.03
(S) Willem van Beusekom. 17.30 (S) Al
fred Lagarde.
HILVERSUM IV
TROS:
07.00 Nws. 07.02 (S) Capriccio. 09.00
Nws. 09.02 Aktua-klankbeeld 09.30 (S)
Van heinde en verre 10.00 (S) Opus tien
tot twaalf. 12.00 (S) Intermezzo. 13.00 (S)
De meest verkochte klassieke tien. 13.30
Koren en korpsen. 14.00 (S) Nws. 14 02
(S) Om de kunst. 14 30 (S) Guitariteiten.
15.00 (S) Belcantorium.
DEN HAAG (ANP) - De Haagse politie heêft dit weekeinde een
Turks gezin op heterdaad betrapt bij het kraken van een woning.
Surveillerende agenten zagen na een tip van de huiseigenaar het
gezin - vader, moeder en twee kinderen - juist een ruit ingooien van
een huis dat wegens verbouwing leegstond, en namen hen mee we
gens vernieling. Op het bureau bleek dat het gezin dakloos was. De
politie was daarom gedwongen de Turken voorlopig op het bureau
onderdak te verschaffen. Inmiddels was het ook duidelijk geworden
dat de Turkse vrouw hoogzwanger was. Zo zeer zelfs dat zijn in de
loop van het weekeinde naar een kraamkliniek gebracht moest wor
den waar zij beviel van haar derde kind.
Omdat in het weekeinde het wat moeilijk is een oplossing te vinden
voor een dergelijk geval, aldus de politie, moesten de vader en zijn
twee kinderen tot vandaag op het bureau blijven. Om te voorkomen
dat ze weer op straat moesten slapen zoals de afgelopen week is
gebeurd, aldus de politie. Overigens is de vader behalve voor vernie
ling ook aangehouden, omdat hij nog een gevangenisstraf van twee
weken uit moest zitten. Daartoe zou hij zich ieder weekeinde bij de
gevangenis melden, maar had dat tot nu toe niet gedaan. De moeder
en het inmiddels geboren derde kind blijven voorlopig in de kraam
kliniek. Het gezin is legaal in ons land.
Actiegroep spreekt van noodsituatie
„De asiels zitten stampvol en er
wordt maar raak gefokt. Vroeger
hadden de fokkers nog liefde voor
het ras. Maar dat is er nu nog maar
zelden bij. Ongeveer 80 tot 85 pro
cent fokt puur voor de commercie.
Gewoon omdat het veel geld op
brengt. Een raspup of een raskat
kost al gauw een paar honderd gul
den. Met het gevolg dat er al veel-
rassen kapotgefokt zijn.
„Iedereen mag fokken. Iedereen
mag een kennel hebben. Voor de
verkoop van honden heb je een
'vergunning nodig, maar daar is te
weinig controle op. Bij de echte
broodfokkers, die vaak geen ver
gunning hebben, zit voor miljoenen
aan zwart geld. Ze geven aan de be
lastingen vaak minder pups op dan
ze in werkelijkheid hebben", aldus
mevrouw Coster.
„Het is echt te dwaas. Twintig fok-
honden op een etage. Ik heb ze zelfs
in gootsteenkastjes zien zitten",
zegt ze. Mevrouw Coster strijdt nu
al ongeveer een half jaar met haar
enthousiaste actiegroep tegen dit
soort wantoestanden, die overigens
niet alleen bij de fokkers worden
gesignaleerd.
Ook tegen de dierenwinkels heeft
de actiegroep grote bezwaren. Me
vrouw Coster: „Ik heb daar al heel
wat rashonden zien verkommeren,
omdat ze ziek zijn of in een te kleine
ruimte zitten. Ik heb een Hongaarse
hond gezien die niet kon lopen,
omdat hij in een klein hok zat. Elke
keer als hij wilde opstaan, zakte hij
door zijn achterpoten. Dat vind ik
schandalig! Als men beesten ver
koopt, best, maar laat ze dan ten
minste beweging hebben."
De actiegroep drong onlangs bij
minister Van Doorn aan op maatre
gelen tegen de broodfokké'rs. Maar
het ministerie liet weten dat daar
voor de wet moet worden gewijzigd
en dat de minister daartoe voorlo
pig geen kans zag. Een woordvoer
der van het ministerie zegt dat
wetswijziging te veel zou vergen.
Wel wordt gewerkt aan een herzie
ning van het honden en kattenbe-
sluit om de voorschriften voor de
opvang van en handel in honden en
katten zo scherp mogelijk te stel
len. Maar de woordvoerder erkent
dat daarmee het probleem van de
commerciële grotendeels bleef be
staan.
Mevrouw Coster heeft daarom on
langs bij het parlement aandron
gen op de volgende maatregelen:
EEN algemeen fokverbod voor
een jaar,
FOKKERS moeten een vakdi
ploma algemeen kynologische
kennis hebben,
ZE moeten bij een erkende ras
vereniging staan ingeschreven en
zich aan de reglementen van die
vereniging houden,
VOLDOENDE uitloopruimte
voor dieren die uitsluitend voor de
fokworden gebruikt,
EEN fokteef mag hoogstens vier
maal in haar leven jongen werpen.
Mevrouw Costen Twee keer pér
jaar bevallen is voor een teef al te
veel. Maar er zijn fokkers die teven
na de bevalling al weer onder de
volgende reu drukken. En als ze te
oud zijn, gaan ze naar de vivisectie
die er goed voor betaalt".
Voor een goede controle is het vol
gens de actiegroep nodig dat alle
honden worden getatoeerd. Aan
de tatoeage zou
men kunnen zien uit welke gemee
nte de hond komt en wie de ouders
zijn. Deze mogelijkheid wordt op
het ministerie van CRM momenteel
bestudeerd.
Mevrouw Coster beseft heel goed
dat als de commerciële fokkerij in
ons land eenmaal is uitgebannen, er
nog mogelijkheden genoeg zijn
voor gewiekste lieden om massaal
honden uit het buitenland te halen,
zoals nu al veelvuldig gebeurt met
Engelse pups. Daarom gaat ze bin
nenkort in Brussel aandringen op
een Europese wetgeving.
Daarop hoeven we niet duimend
raaiend .te zitten wachten. Me
vrouw Costen laat men zijn hond of
kat toch steriliseren of castreren.
Heus, men moet geen geloof hech
ten aan het fabeltje dat het gezond
is voor een teef om jongen te
krijgen. Hondenbezitters moeten
heel goed bedenken wat ze doen als
ze hun hond laten dekken. Je kunt
ze aan de straatstenen niet kwijt.
De honden hebben om dit leven
niet gevraagd. Ze zijn er vaak ter
meerder glorie van hun baas of zijn
portemonnee. Statussymbolen.
Men neemt honden zonder over de
consequenties na te denken. Een
hond op een flat kan best maar dan
moet je hem een paar uur per dag
uitlaten. Lekker laten rennen op
het strand bijvoorbeeld en je er niet
van afmaken door hem even in de
tuin van de buurman te laten poe
pen."
In opdracht van de NCRV heeft de filmer Philo Bregstein een
ongeveer drie kwartier durend televisieportret gemaakt van de
schrijver Arthur van Schendel, dat vanavond via Nederland 1 zal
wordenAuitgezonden
Dit portret is het eerste van een serie van acht van bekende schilders,
musici en schrijvers - ook buitenlanders - die de NCRV de komende
maanden op het scherm zal brengen. Bij zijn eerste onderwerp heeft
Bregstein bewust voor Van Schendel gekozen, omdat hij, zoals hij
zegt, al op de middelbare school de schrijvers verkoos die hem mee
sleepten in "ouderwetse" verbeeldingswerelden. Bovendien kwam
bregstein op jeugdige leeftijd tijdens een lifttocht in Sestri Levante,
waar Van Schendel de laatste vijfentwintig jaar van zijn leven had
gewoond. Daar ontmoette hij Van Schendels dochter Corinna, die
hem het appartement van de Van Schendels liet zien. Zij was het ook,
die in het begin van dit jaar Bregstein voor zijn portret rondleidde op
de in Den Haag gehouden tentoonstelling over haar in 1946 op 72-
jarige leeftijd overleden vader.
"Dromen van leven" is de titel van dit portret geworden, waarin
duidelijk wordt hoe de in het toenmalige Batavia geboren maar op
jeugdige leeftijd naar Amsterdam gekomen Van Schendel een vol
strekte autodiact werd. Geld om te leren was er niet voor de jonge Van
Schendel. Integendeel, zijn ouders waren zo arm, dat hij wel eens een
dag met eten moest overslaan.
Hoe leergierig Van Schendel echter was blijkt uit het feit dat hij,
nadat hij de Nederlandse vertalingen van de werken van Shakes
peare had verslonden, Engels-MO ging leren (en haaldeom ze ook in
de oorspronkelijke taal te kunnen genieten.
Tijdens het filmen kwam Bregstein tot de conclusie, dat alle "droom
fantasieën" van Van Schendel hun bron vonden in autobiografische
ervaringen. "Alleen, Van Schendel bracht ze niet als zodanig. Hij
vlakte veel uit en vervormde zijn ervaringen zo dat de buitenwereld
tot aan vandaag toe meent met pure fantasie te maken te hebben",
aldus Bregstein.
Naar verwachting zullen er tegen het eind van dit jaar 100.000
mensen uit Rhodesië zijn gevlucht voor het regime van lan Smith. In
het kamp Toronga in Mozambique zaten qr in juni zo'n 12.000.
Over het leven in Toronga heeft Roeland Kerbosch een documentaire
gemaakt "Rhodesië, ten onrechte" die vanavond in VARA's "Achter
het Nieuws" wordt uitgezonden.
