"Demonstraties
-vooropgezet
politiek spel"
\A
Kan Andrew Young wel schone handen houden?
Agee: Frankrijk wil mijn
voornemens dwarsbomen
■WESBESSKftt
Vance treft
beter klimaat
aan in China
JE GUIRINGAUD OVER ZIJN
_JERTREK UIT TANZANIA:
Verdienen
SPECTACULAIRE
AUTORACES
ATERDAG 20 AUGUSTUS 1977
n leuke I
'ereist.r
in 1.00
Toestand leden
■Jaader-Meinhof
,zeer ernstig'
CHARTOEM/PARIJS/DAR-ES-SALAAM
(AFP/DPA) - De Franse minister van Buiten
landse Zaken Louis de Guiringaud, meent dat de
betogingen die plaatshadden toen hij donderdag
in Dar-es-Salaam aankwam, een "vooropgezette
politieke betekenis" hadden.
ITuttGART (Reuter) - Andreas
afge-laader en twee andere veroor-
eelde leidende figuren van de
laader-Meinhofbeweging zijn
vergebracht naar afdelingen voor
peciale behandeling van patiënten
adat zij in de loop van hun honger-
taking waren ingestort, zo heeft
en woordvoerder van het ministè
re van Justitie van Baden-
Vürttemberg gisteren meegedeeld,
laader werd donderdagavond be-
irusteloos uit zijn cel gehaald en
ireeg een intraveneus voedselin-
uus. Jan-Carl Raspe kreeg gister-
norgen een soortgelijke behande-
ing in de Stammheimgevangenis.
al voojudrun Ensslin werd woensdag
eeds naar „intensive care" overge-
iracht.
i.OOO.iet drietal werd in april veroor-
leeld tot levenslange gevangenis-
traf wegens een reeks moord- en
11726Jomaanslagen.
)e advocaten van Baader, Ensslin
:n Raspe noemen de toestand van
tun cliënten „uitermate ernstig".
Amnesty International heeft zich
|Hdeze week gevoegd bij de organisa-
^^■es, die bij de Westduitse autoritei-
Bn protesteren tegen de behande-
^^■ng van de in totaal dertig, sinds
^^^uim één week in dorststaking
A jjnde gevangen leden van de
I 3aader-Meinhof-groep. Volgens
JLmnesty kan de Westduitse justitie
dit geval „wrede en onmens-
^Hlijke behandeling van gevangenen
^■yorden verweten". Een woord
voerder van Amnesty International
'ertelde dit gisteren op een pers-
^«^onferentie van het medich juri-
Hfiftisch comité politieke gevangenen,
^HLaar ook aanwezig was Arndt Mül-
Hftr. de advocaat van onder meer de
SH^ederlander Ronald Augustin.
ADVERTENTIE
Vlug wat extra geld erbij met e
paar weekjes werken.
Luba heeft er de banen voor.
Voor vrouwen en mannen.
1 eiden, Nieuwe Rijn 35,
tel. 071-140341
Alphen, De Aarhof 67,
tel. 01720-94645
Gouda, De Lage Gouwe 12,
tel. 01820-23311
De minister zei gisteren tegen jour
nalisten aan boord van het speciale
vliegtuig dat hem naav Parijs te
rugbracht, dat zijn in Nairobi be
gonnen en in Loesaka en Mapoeto
voortgezette reis, de moeite van de
verplaatsing van Frankrijk naar Af
rika zeker demoeite waard had ge
maakt.
De Guiringaud zie dat men aan zijn
reis niet minder belang moest
hechten nu Tanzania was afgeval
len. Het incident in Dar-es-Salaam
was van protocollaire aard, zei hij,
en had op protocollaire wijze opge
lost kunnen Worden als de regering
van Tanzania dat had gewild. Dat
zij het niet wilde, meende hij, be
wijst dat aan het incident een voor
opgezette politieke betekenis moet
worden toegekend.
Minister De Guiringaud had tegen
zijn Tanzaniaanse collega Benja
min Mkapa gezegd dat niet hij zich
per sé zou moeten verontschuldi
gen voor de betoging of er tenmin
ste zijn spijt over uitdrukken, maar
dat hij daarmee de chef-protocol
van Buitenlandse Zaken kon belas
ten.
De adjunct-chef van het Tanza
niaanse protocol volstond met te
gen De Guiringaud te zeggen:" Dit
zijn alledaagse dingen bij ons", een
verklaring die de Franse minister
niet bevredigend vond, integen
deel, hetgeen hem deed besluiten
zijn bezoek gistermorgen te beëin
digen.
Toen Mkapa gistermorgen bij De
Guiringauds hotel in/ Dar-es-
Salaam aankwam om zijn gast naai
het vliegveld te begeleiden, drukte
hij nog steeds geen spijt over het
gebeurde uit, maar volstond met te
zeggen: "Wat jammer dat er een
kans verloren is gegaan."
Bij de vliegtuigtrap heeft Mkapa
nog tegen de Franse minister ge
zegd: "Ik hoop u te zien in New
York, ter gelegenheid van de Al
gemene Vergadering van de Ver
enigde Naties."
De Franse regering heeft het on
verwachte verloop van De Guirin^
gauds bezoek aan Tanzania be
treurd. Naar Franse regeringskrin
gen gisteren verklaarden, vindt
men het vooral jammer dat de mi
nister in Dar-es-Salaam de Franse
Afrika-politiek niet heeft kunnen
toelichten.
Franse regeringskringen toonden
zich ook wrevelig over de Sowjet-
Unie, omdat zij een "stoot onder de
gordel" zou hebben gegeven. Het
persbureau Tass berichtte samen
vallend met de reis van De Guirin
gaud, dat Zuid-Afrika atoombom
men maakt met door Frankrijk ver
strekte technische kennis.
Parijs, zo verluidde, zal ondanks al
les doorgaan met Oost-Afrika ervan
proberen te overtuigen dat Frank
rijk de zwarte nationalistische be
wegingen in het zuiden van Afrika
van harte steunt en zich strikt
houdt aan zijn verbod op wapeple-
veranties aan Zuid-afrika.
BRUSSEL (Reuter) - De
lige CIA-agent Philip Agee, die
thans de Amerikaanse centrale in
lichtingendienst wil "ontmaske
ren", heeft gisteren op een perscon
ferentie in Brussel verklaard, dat
Frankrijk hem uitgewezen heeft
om hem te dwarsbomen in zijn
jongste onderneming: het inrichten
van een centrale gecomputari-
seerde data-bank met gegevens van
alle individuen en organisaties, die
de afgelopen 30 jaar met de CIA te
maken hebben gehad.
Volgens Agee hebben de Ameri
kaanse regering en de CIA drul^
uitgeoefend op Frankrijk om hem -
Agee - uit te wijzen, want in Frank
rijk was belangstelling aan het
groeien voor zijn plan voor ge
noemde data-bank.
Agee werd woensdag in Boulogne
aangehouden, waar hij heen gegaan
was om zijn vrouw Angela te ont
moeten, die uit Engeland zou aan
komen, het land dat hem reeds eer
der heeft uitgewezen.
Agee meent, dat het telefoongesp
rek van hem in Frankrijk met zijn
vrouw in Engeland afgeluisterd
moet zijn. Anders zou de Franse po
litie niet hebben geweten, dat hij
naar Boulogne ging.
.^ee wil over een dag of twee naar
Nederland terugkeren, waar hij
sinds juni, na zijn uitwijzing uit En
geland, had gewoond. De Neder
landse autoriteiten hadden hem zo
juist toestemming gegeven zich
voor een periode van nogmaals drie
maanden in Nederland op te hou
den.
Agee zegt in Frankrijk 22 uur vast
gehouden te zijn, zonder dat hij
contact had met de buitenwereld.
Daarna werd hij op een trein naar
België gezet.
Hij is ook van plan een tweede boek
over de CIA te schrijven.
Volgens Agee heeft het bewind van
Carter geweigerd, de Amerikaanse
centrale inlichtingendienst te ver
bieden zijn geheime activiteiten
voort te zetten. Agee vindt dit in
strijd met het Amerikaanse beleid
inzake de mensenrechten. De lan
den hebben, aldus Agee, het recht
er eigen organisaties op na te hou
den, die vrij zijn van penetratie
door een ander land, of dit nu de
VS, de Sowjet-Unie of welk ander
land ook is.
Volgens Agee zou een onderzoek
van de betrekkingen van de CIA
met veiligheidsdiensten in Azië en
Latijns-Amerika "veelbeteke-
ADVERTENTIE'
MORGEN
(Ovalracing)
Finale Nederlands kampioenschap
Start 14.00 uur.
Groenoordhal - Leiden.
WASHINGTON (Reuter) - Aan de vooravond van zijn vertrek
naar Peking (vandaag) is de Amerikaanse minister van buiten
landse zaken Cyrus Vance voorzichtig optimistisch gestemd
over de mogelijkheid nieuwe vaart te brengen in de Ameri-
kaans-Chinese betrekkingen. Het ministerie van buitenlandse
zaken heeft weliswaar geen bespiegelingen gemaakt over moge
lijke resultaten, kennelijk eerdere teleurstellingen indachtig na
Vance's bezoek aan Moskou in het kader van de SALT-
besprekingen en zijn recente reis naar het Midden-Oosten.
Woordvoerder Hodding Carter noemt het komende bezoek
„fundamenteel verkennend" en hij voegt eraan toe: „Ik zou niet
teveel resultaten of verklaringen verwachten".
Maar om verschillende redenen lijkt het klimaat voor vorderin
gen nu beter dan in de hele periode sinds de „grote stap voor
waarts" van het communiqué van Sjanghai (1972). In dat docu
ment spraken de twee landen de bereidheid uit zich te beijveren
voor het vestigen van diplomatieke betrekkingen, maar sinds
dien is weinig voortgang geboekt. Wijzend op de gunstiger
vooruitzichten noemde Senator Edward Kennedy deze week
het bezoek van Vance „een goede gelegenheid" om in de lqop
van volgend jaar diplomatieke banden aan te knopen met China.
Tijdens een toespraak in Boston zette de Democratische senator
een voorstel uiteen voor het opruimen van het grootste strui
kelblok; de betrekkingen van Washington met Taiwan. De for
mule die Kennedy voor ogen staat houdt in dat onofficiële be
trekkingen met het nationalistisch-Chinese eiland worden ge
handhaafd om zijn veiligheid te waarborgen en zijn economi
sche ontwikkeling op peil te houden nadat de diplomatieke
erkenning is overgegaan naar het Chinese vasteland. Het minis
terie van buitenlandse zaken ontkende dat de toespraak be
doeld was als een proefballon om te bezien wat voor reacties het
voorstel zou ontlokken. Maar medewerkers van Kennedy had
den de toespraak al met Chinese regeringsdeskundigen door
genomen voordat de senator een woord had gesproken en ver
der is Kennedy een van de vele congresleden die met de regering
contacten onderhoudt over het China-beleid. Dit zou kunnen
betekenen dat zijn voorstel deel uitmaakt van de belangrijkste
onderwerpen die Vance in Peking aan de orde wil stellen.
ADVERTENTIE
nende steun voor onderdrukking"
aan het licht brengen.
Agee zou graag willen, dat de V.S.
een socialistisch land zouden wor
den en de CIA een inlichtingen ver
garende dienst zou worden, waar
van iedereen in de wereld profijt
zou hebben.
"Ik ben van mening, dat er gevaar
bestaat voor een oorlog door een
ongeluk of door verkeerde infor
matie. Een passieve inlichtingen
verzamelende activiteit van de CIA
(dus geen geheime interventie in
andere landen en instellingen) is
van belang voor het bereiken van
nieuwe overeenkomsten zoals bij
de beperking van de strategische
bewapening en voor verdere ont
spanning in de wereld", aldus
Dood „slachter van
Riga" bevestigd
BUENOS AIRES (DPA) - De Ar-
gentijnse afdeling van Interpol
heeft gisteren bevestigd, dat de
voormalige SS-hauptsturmführer
Eduard Roschmann, bijgenaamd
„de slachter van Riga", op 18 au
gustus in de ouderdom van 67 jaar
in de Paraguayse hoofdstad Asun
cion is overleden.
Dat was gebleken door een verge
lijking van de vingerafdrukken van
Roschmann met die van de overle
den man, die als genaturaliseerde
Argentijn Federico Wegener op 7
juli in Paraguay was aangekomen.
Roschmann is commandant ge
weest van het getto van Riga tijdens
de oorlog en wordt verantwoorde
lijk gesteld voor de dood van dui
zenden joden.
waaronder TIJDELIJK vele GLOEDNIEUWE
catalogus MATLA catalogus MAT LA
piano's o a prijs PRIJS P'ano's prijs PRIJS
Yamaha 4650,
AlexHerrmann4640,
mermann 4070,
2950,-
3550,-
2995,-
2895,-
2650,-
3150,
5175,
4500,
Fuchs&Möhr 4495,-3150,-
Chappel 5715,-
Förster 4820,-
3950,
2995,
Rosier
Lindbergh
Kemble
Schimmel
Feurich
4355,-
3675-
4200,-
6410,-
7895,-
vleugels o.a.
Bechstein 30335,-
Gr.Steinwegl 8750,-
Pleyel 14500,-
Yamaha 13795,-
Blüthner 21900,-
J.WÏMATLA-
™PIANOHANDELVAN DER DOES
'O
LANGE HOUTSTRAAT 9
CASUARISTRAAT 2-8
SCHOUWBURGSTR 4
DEN HAAG ^CENTRUM
TEL 070 - 463189*
Bezoek vrijblijvend
deze unieke
ZOMERSHOW met
waardevol advies
van neerlands
oudste piano-
speciaalzaak.
i Befaamde wereld
merken
ij te
Andrew Young, de Amerikaanse
s jnambassadeur bij de Verenigde Na-
/iai<.ties is de laatste tijd bij het Caribi-
dgSche gebied langs gegaan. Voor
2lj hen, die zijn ontwikkeling volgen
Ljblijft het een puzzel hoe deze man,
ioort^e 20 ze^er *s van kracht en
^deugden van zijn land, door heel
j' wat Amerikanen steeds meer ge
zien wordt als een tegenstrijdige en
zelfs gevaarlijke figuur.
nNeem zo'n incident op Jamaica, het
eerste van de tien landen die Young
"aandeed. Op een bijeenkomst met
"studenten beschuldigde een jonge
co "man uit Tanzania Young er hoogst
'opgewonden van dat hij een „ro-
Kl^n,manticus" was omdat hij geloofde
r deredelijk te kunnen praten met
™®lRhodesie en Zuid-Afrika. „Geef
l0U"Dns geen redelijkheid," zei hij,
„geef ons wapens."
—""Young aarzelde amper. „Ik geloof
dat u juist een romanticus bent,"
antwoordde hij. En nog eens legde
hij uit dat zowel de zwarten als de
blanken zouden lijden onder ge-
n weid, dus waarom niet proberen
-6 redelijk te praten?
Je kunt je amper een belangrijke
Amerikaan voorstellen - niet in het
verleden en niet nu - van wie een
w dergelijke redenering door een
j\ dergelijk gehoor wordt geslikt. De
%\studenten waren duidelijk niet blij
met wat Young zei, maar ze bleven
naar hem luisteren, misschien om-
dat hij zo duidelijk een autoriteit
is op het gebied van geweld.
^-JiHij vindt het leuk om te zeggen dat
hij vragen als die van de jonge Tan-
zaniaan al twintig jaar moet bean
twoorden. Hij gelooft het bewijs
van de stelling dat geweld de
slechtste oplossing is te hebben ge
vonden in de tijd dat hij als assis-
tent van dominee Martin Luther
iBBiKing werkte in de beweging voor
gelijke burgerrechten voor alle
Geen geweld
Hij zegt: „De wetten op de burger
rechten van 1964 en 1965 waren de
sleutel tot beëindiging van de ras
senscheiding, niet het geweld. Het
geweld bracht ons Nixon." Deze
ervaring maakte hem tot de uitzon
derlijke rustige man-uit
eenstuk die hij nu is.
Afrika heeft die overtuiging alleen
maar verdiept. Hij voert als voor
beeld een hoge Mozambicaanse
ambtenaar aan die zijn eerste Por
tugees doodde toen hij veertien
was, maar nu bang is voor meer ge
weld in Rhodesië omdat hij weet
dat dit iets is dat Mozambique nu
juist niet nodig heeft.
En hij begrijpt dat de zwarten in
andere delen van Afrika - om nog
maar te zwijgen van die in Amerika
of het Caribische gebied - zich niet
realiseren waar ze tegenover zou
den komen te staan, met name in
Zuid-Afrika. Toen hij daar eerder
dit jaar was, sprak hij met studen
ten uit Soweto en hij gelooft dat
deze eigenlijk wel inzien dat „ste
nen gooien naar tanks geen geweld
is. Het is een stommiteit". Als het
om racisme gaat, of het nu in Ame
rika is of in Afrika, dan is Young
een morele radicaal, maar een poli
tiek gematigde, die altijd zoekt naar
wat Martin Luther King „een coali
tie van goede wil" noemde. En al is
het dan verrassend dat er Amerika
nen zijn die hierdoor zijn geschokt,
nog veel gekker is het dat ze wat hij
zegt over zijn Amerika als kapitalis
tisch land en over zijn plaats in de
wereld of over het hoofd hebben
gezien of niet goed hebben begre
pen.
Youngs vertrouwen in Amerika -
„onze democratie is idealisme in
opmars" - sluit volledig aan bij de
v geest van de regering-Carter. En dit
vertrouwen verklaart waarom hij
zich niet druk maakt over Cu
baanse soldaten in Angola en Cu
baanse adviseurs in Ethiopië of
over Caribische experimenten met
het socialisme zoals op Jamaica en
in Guyana, experimenten die door
de regeringen van Nixon en Ford
als gevaarlijk ondermijnend wer
den beschouwd.
Young raakt gewoon niet onder de
indruk van wat voor ideologie ook.
In Afrika, zo zegt hij, is het succes
bij de ontwikkeling niet afhanke
lijk van de keus tussen kapitalisme
of socialisme, maar van hard wer
ken, intelligentie en toewijding.
Pragmatisme
Kapitalisme ligt Amerika goed: „Of
het nu computers zijn of hambur
gers, wij maken ze beter." Maar het
enige waar hij in ontwikkelings
landen naar uitkijkt is resultaat en
boven alles naar hun vaardigheid
om een goed evenwicht te schep
pen tussen de ontwikkeling van de
steden en die van het platteland en
een eerlijke verdeling van de in
komsten.
Terwijl zijn verdraagzaamheid of
pragmatisme (een woord dat
Young graag gebruikt) waarschijn
lijk in een groot deel van de Derde
Wereld even populair is als in het
Caribische gebied, heeft Young
ook een boodschap die moeilijk te
slikken is: de noodzaak voor de
Derde Wereld om tot een vergelijk
te komen met het kapitalisme.
Het is nu eenmaal zo dat Jamaica en
Gyuana, die naast Cuba de belang
rijkste Caribische pioniers in socia
lisme zijn, in acute moeilijkheden
zijn geraakt omdat ze teveel geld
hebben uitgegeven aan sociale
voorzieningen thuis, en in het bui
tenland niet genoeg hebben ver
diend. Youngs boodschap tot deze
landen en andere, die technische
kennis en investeringskapitaal no
dig hebben, luidt dat zij moeten er
kennen dat er economische wetten
zijn en dat die de stroming van het
kapitaal bepalen.
Volkeren van de Derde Wereld, die
tegenwerpen dat deze wetten moe
ten worden veranderd en dat de
multinationale ondernemingen aan
banden moeten worden gelegd om
niet te zeggen dat ze moeten wor
den vernietigd, krijgen van Young
geen enkele sympathie. Gyuana
bijvoorbeeld, dat de buitenlandse
ondernemingen heeft genationali
seerd, kreeg de aanbeveling „een
gezonde houding" aan te nemen te
genover prive-investeringen als hef
snel uit zijn moeilijkheden wil ge
raken.
Young lijkt de multinationals te be
schouwen als een natuurkracht,
zoiets als de zee of de wind: je kan
ze een richting geven maar nooit
helemaal onder controle houden,
dat kan zelfs de Amerikaanse rege
ring niet.
Aardig
In de Verenigde Staten is het nog
niet helemaal doorgedrongen dat
Young de Derde Wereld het mens
elijke gezicht van het Amerikaanse
kapitalisme laat zien. Hij kan dat
doen omdat hij zo overduidelijk
een aardige man is zonder een
schijntje van verwaandheid en om
dat hij die gezegende gave heeft om
wat hij gelooft eenvoudig en toch
welsprekend te kunnen vertellen.
Het feit dat hij zwart is helpt hem
enorm en hij weet dat. Hij nam de
Jamaicanen meteen voor zich in
door hen te vertellen dat het voor
hem toen hij twintig jaar geleden
voor het eerst het eiland bezocht
een „revolutionaire ervaring" was
geweest te zien hoe zwarten de re
gering van een land leidden, omdat
op dat moment in de staat waar hij
vandaan komt - Louisiana - er maar
heel weinig zwarte ambtenaren wa-
ren en de negers daar amper kon
den stemmen.
Hoe lang zal Andy Young het hou
den? Het probleem is niet dat hij
zijn zaakjes voor Amerika niet goed
opknapt. Je kan je moeilijk iemand
voorstellen die de belangen van
Amerika beter presenteert in de
Derde Wereld dan hy. Eerder zal
zijn morele optimisme hem de voet
dwars zetten omdat de mensen - en
vooral die in zuidelijk Afrika - niet
willen inzien dat het ondernemen
van de juiste stappen in nun eigen
belang is.
Zijn naaste adviseurs geven toe:
„Andy heeft tot nu toe geboft."
Want nog is het moment niet ge
komen waarop hij moet kiezen tus
sen zuiver blijven of aftreden of het
eeuwenoude compromis te sluiten
door aan te blijven in de hoop iets te
kunnen redden.
OBSERVERDIENST
Andrew Young: jongen van stavast
