Onderwijs buitenlandse
kinderen krijgt inhoud
'Genoeg bouwruimte
in Leids centrum'
Restauratie Nonnenburg
kost nu al ruim miljoen
v.d. Water
Uniek experiment aan Du Rieuschool
ANTIEKE EN
STIJLKLOKKEN
Uw vakadres
Eigen ateliers
De betere kwaliteiten
in de voordeligste prijzen
v.d. WATER
Haarlemmerstraat 181
ETALAGE IN DE STEEG
Nieuwe makelaar
aan Steenstraat
LEIDEN - In het pand van de
voormalige sigarenhandelaar Timp
aan de Steenstraat 43 wordt maan
dag .een nieuwe vestiging van ma
kelaardij Romeyn officieel ge-1
opend. Het makelaarskantoor
opende acht jaar geleden de eerste
vestiging in Lissë aan de Herenweg
282. Door de voortdurende uitbrei
ding van het woningenpakket be
sloot directeur Romeyn om ook in
Leiden .een vestiging te openen.
Het winkelpand aan de Steenstraat
is binnen ingrijpend verbouwd,
terwijl de voorpui is gehandhaafd.
De leiding van de Leidse vestiging
is in handen van de heer J. A. L.
Rozenhart, wonend in Leiderdorp.
"Vanuit Lisse hebben we dit jaar al
2000 woningen verkocht en we
hebben nog een pakket van 1000
nieuwbouwwoningen door het hele
land, die aan de man gebracht moe
ten worden", aldus directeur Ro
meyn.
Aanpakken
De handen uit de mouwen, want
er is een heleboel werk te doen
voor mannen en vrouwen.
Kom nu naar
Uitzendbureau Luba.
Leiden, Nieuwe Rijn 35,
tel. 071-140341.
Alphen, De Aarhof 67,
tel. 01720-94645.
Gouda, De Lage Gouwe 12,
tel. 01820-23311
ADVERTENTIE
Quarts - Horloges
De Aller Beste
EIGEN ATELIERS
ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1977
Hassan is buitenlandse werkne
mer. Gastarbeider in het onder
maanse van Neérlands industrie.
Hij werkt nu zo'n vijf jaar in een
conservenfabriek. Doet daar werk
waarvoor Hollanders zich vaak te
goed voelen. Maar Hassan heeft
het goed naar z'n zin. Zo goed dat
hij z'n hele gezin uit Marokko wil
laten overkomen.
Dat geeft problemen. Er moet
huisvesting komen. Hassan moet
redelijk verdienen om z'n vrouw
en vijf kinderen te kunnen onder
houden. En zijn kinderen moeten
ook naar school.
Dat laatste geldt ook voor Ach-
med, het zevenjarig zoontje van
Hassan. De moeilijkheid is alleen
dat Achmed geen woord Neder
lands spreekt. Dat schept al direct
een duidelijk herkenbare hinder
nis: taalbarrières tussen hem en
zijn klasgenootjes en zijn meester
of juf. Met als logisch gevolg ge
dragsmoeilijkheden op school.
En dat is nog niet alles. Want
Achmed leert intussen steeds be
ter Nederlands spreken. Past zich
ook steeds meer aan bij het ge
dragspatroon van zijn Neder
landse leeftijdsgenootjes. En
krijgt het dkardoor thuis steeds
moeilijker. Thuis, waar z'n moe
der nog uitsluitend Marokaans
spreekt: En waar Marokkaanse
normen en waarden nog met ijze
ren hand in ere worden gehouden.
Achmed kan zich er maar moeilijk
in vinden. Gevolg: een conflictsi
tuatie met z'n milieu. In die situa*
tie is er niet veel voor nodig om
Achmed te laten struikelen.
LEIDEN - De opvang van
kinderen van buitenlandse
werknemers is vooral de
laatste jaren een vrij om
vangrijk probleem gewor
den. Steeds meer gastar
beiders laten hun gezinnen
immers overkomen naar
Nederland. Waardoor het
buitenlandse kindertal ge
staag groeit.
In het begin van de jaren zeventig
werd er aan dit probleem niet zo-
veel aandacht geschonken. Op de
scholen niet. Maar ook niet in Den
Haag, waar CHU-minister Van
Veen in die tijd nog de scepter
zwaaide voor het onderwijs. Het
was bovendien een nogal teer punt,
omdat niet duidelykw as tot welke
'portefeuille de opvang van buiten
landse kinderen zou moeten wor
den gerekend.
Pas onder PvdA-minister Van Ke-
menade kwam het tot een duidelijk
beleid. Een beleid dat inmiddels
geschraagd wordt door allerlei re
gelingen, waar ook Leiden tot nu
toe ruimschoots van heeft kunnen
profiteren.
Medio 1974 werden de eerste leer
krachten aangesteld om het on
derwijs aan buitenlandse kinderen
te verzorgen. Een jaar later werd er
in Leiden begonnen met een pro
ject aan de openbare Drie Octo-
berschool. Een landelijke primeur,
bij de gratie waarvan zo'n twintig
Turkse en twintig Marokkaanse
kinderen een halve dag per week
onderwijs kregen in hun eigen taal
en cultuur.
Achterliggende gedachte van dat
project was om tot een bescheiden
vorm van integratie te komen tus
sen de buitenlandse en Leidse kin
deren. En om te voorkomen dat de
buitenlandertjes zouden ver
vreemden van hun ouderlijk mi
lieu.
Het laatst is volgens drs. Henk
Evers, die zich als medewerker van
de schooladviesdienst speciaal met
onderwijs aan buitenlandse kinde
ren bezighoudt, het beste merkbaar
op taalgebied. Hij zegt: "De kinde
ren willen of kunnen niet meer mét
hun moeder praten. Ze kunnen hun
oude cultuur niet meer begrijpen.
Want de school is in hun leven na
tuurlijk erg dominant. Als je daar
niets aan zou doen, dan zou de
moedercultuur bij dat kind volko
men worden weggedrukt."
De pogingen tot integratie kreeg
aan de Drie October-school o.m.
Buitenlandse en Nederlandse kinderen aan de Drie Octoberschool. Een voetbalwedstrijd Nederland-Turkije behoorde niet zelden tot de mogelijkheden.
gestalte aan de hand van projecten
vóór de leerlingen van de school
over de cultuur van Marokka en
Turkije. Bovendien brachten de
Leidse en buitenlandse kinderen
gezamenlijk de pauzes door. Waar
bij een voetbalwedstrijd Neder
land-Turkije niet zelden tot de mo
gelijkheden behoorde.
Het opvangproject heeft inmiddels
op grotere schaal een vervolg ge
kregen. Met ingang van het vorig
schooljaar zijn op vier plaatsen in
Leiden wijksgewijs soortgelijke
projecten opgezet om aan Turkse
en Marokkaanse kinderen een
halve dag per week in hun eigen
taal en cultuur onderwijs te geven.
Dat gebeurt aan de Karei Door-
manschool, "De Wegwijzer", de
Prinses Marijkeschool, de Groen
van Prinstererschool en de Heilig
Hartschool.
Behalve deze opvang van buiten
landse kinderen, kent Leiden sinds
1974 ook een zgn. vliegende briga
de. Doel van deze brigade, die uit
louter onderwijskrachten bestaat,
is Turkse en Marokkaanse kinde
ren Nederlands te leren aan hun ei
gen school. En ook om de buiten
landertjes wegwijs t.e maken in de
Nederlandse samenleving.
Bij dit alles heeft zich dit jaar een
nieuw project gevoegd. Het gaat
om een project aan de openbare Du
Rieuschool in de Professorenwijk,
waar sinds 1 augustus twee opvan-
gklassen zyn ingericht voor Turkse
en Marokkaanse kinderen van zes
tot dertien jaar. De bedoeling van
dit project - een landelijk uniek ex
periment - is de buitenlandertjes
die net in Nederland zijn aangeko
men, langzaam maar zeker in te lei
den in het Nederlandse onderwijs.
Aanvankelijk zullen deze kinderen
uitsluitend onderwijs krijgen van
Turkse en Marokkaanse leerkrach
ten. Maar zodra blijkt dat ze enigs
zins in het Nederlands aanspreek
baar zijn, worden ze bij de lessen in
de Nederlandse klassen betrokken.
In de eerste plaats wordt hierbij ge
dacht aan lessen als handvaardig
heid en gymnastiek.
De buitenlandse kinderen kunnen
maximaal twee jaar aan de Du
Rieuschoolverbonden blijven.
Daarna - en zo mogelijk eerder -
gaan ze onherroepelijk naar een
langere school in hun eigen woon
omgeving. Of, als ze daar aan toe
zijn, naar het voortgezet onderwijs.
Na de overgang naar hun "wijk-
school" worden de buitenlandse
kinderen'nog in de gelegenheid ge
steld om een halve dag per week
onderwijs te volgen in eigen taal en
cultuur. Dit - ook weer - met het
oog op hun ouderlijk milieu.
Bovendien zullen tussentijds waar
schijnlijk ook de club- en buurthui
zen worden ingeschakeld om de
buitenlandse kinderen te laten
meedoen aan diverse activiteiten.
Integratie
Om ook bij dit project tot een vorm
van integratie te komen zullen de
Nederlandse leerlingen van de Du
Rieuschool op allerlei manieren
kunnen worden' geconfronteerd
Speurtocht studenten naar open plekken
daarvan verkeren er 105 in slechte
staat terwijl ze vooral als opsla
gruimte en door lorreboeren wor
den gebruikt.
Veel van die opslag is blijkens een
ingesteld onderzoek niet aan de
binnenstad gebonden. Slotconclu
sie van de werkgroep is dat veel uit
eindelijk toch zal afhangen van de
politieke wil om elders in de stad te
bouwen of in de Stevenshofjespol-
der.
Maandag aanstaande komt de
Leidse raad bijeen. In die vergade
ring komt de volkshuisvestings
nota ter sprake en zal de raad zich
onder meer uitspreken over de wo
ningbouw in de Stevenshofjespol-
der.
Klein Matillo
mag uitbreiden
LEIDEN - Het club- en buurthuis
Klein Matillo in de Zaanstraat
(Meerburg) mag uitbreiden. Wet
houder Waal heeft gisteren monde
ling laten weten dat een bouwver
gunning op komst is en dat al met
de bouw mocht worden begonnen.
Hetgeen meteen geschiedde.
Klein Matillo krijgt er ongeveer een
even grote vleugel by als het hui
dige gebouw.
ADVERTENTIE
met de gewoonten en gebruiken
van Marokko en Turkije. Dat kan
aan de hand van lessen, maar ook
weer door middel van projecten.
Dat daarbij de buitenlandse kinde
ren en leerkrachten kunnen wor
den ingeschakeld, ligt voor de
hand.
Door Wim Wirtz
Zowel voor de Marokkaanse als
voor de Turkse kinderen zijn er
twee opvangklassen. Elke klas (in
totaal zijn er dus vier) heeft vijftien
kinderen en er wordt lesgegeven in
drie zgn. niveaugroepen. Dat zil
zeggen: één voor de leeftijdscate
gorie 6-7 jaar, één voor 8-9 jaar en
één voor 10, 11 en 12 Jaar.
Behalve de Turkse en Marok
kaanse onderwijskrachten zullen
er ook nog twee Nederlandse on
derwijzers worden aangetrokken
om de buitenlandertjes Nederlands
te leren en hen met de Nederlandse
samenleving vertrouwd te maken.
Het totale experiment aan de Du
Rieuschool duurt driejaar. Maar de
bedoeling is al na anderhalfjaar te
bekijken of er' mee kan worden
doorgegaan. De verwachting is
overigens, dat de buitenlandse
kinderen voor de opvangklassen
pas in september zullen binnend
ruppelen.
Schakelklas
Waar het lager onderwijs in Leiden
kennelijk al aardig is toegerust met
allerlei opvangmogelijkheden voor
buitenlandse kinderen, blyft het
voortgezet onderwijs inmiddels
nog steeds buiten beschouwing
Henk Evers van de schooladvies
dienst hoopt evenwel binnen niet al
te lange tijd te kunnen gaan werken
aan een zgn. internationale scha
kelklas. Een soort brugklas voor
buitenlanders, waar ze zo snel mo
gelijk worden klaargestoomd om in
het Nederlandse voortgezet on
derwijs zo goed mogelijk te kunnen
functioneren. Leiden zou wat dat
betreft dan in het voetspoor treden
van Rotterdam, Den Haag, Ein
dhoven en sinds kort ook Gouda.
Wat het kleuteronderwijs betreft
zyn er nog flink wat hindernissen te
nemen. Met name de inspectie van
het kleuteronderwijs (ook lande
lijk) schijnt er niet erg veel voor te
voelen en voor de kleuters niet erg
het nut in te zien van opvangklas
sen. Henk Evers denkt daar heel
anders over. Hij zegt: "Als het fina-»
ncieel mogelijk zou zijn, zou ik daar
hoge prioriteit aan geven."
STUDENTEN
'TOTAL LOSS'
LEIDEN - Een daverend slotr
feest onder het motto "Total
Loss" heeft gisteravond en van
nacht het einde ingeluid van de
introductieweek voor aanko
mende studenten van de Leidse
universiteit. In de mensa De
Bak, Pom Pom en op de Kaisers-
traat dromden de eerstejaars -
zo'n beetje dolgedraaid door de
vele informatie die ze de afgelo
pen week hadden gekregen -
samen om zich in het feestgewoel
te storten. Muzikale medewer
king werd er verleend door
Sweet d'Buster de Jassbescher-
mers, Ritmico, Skidmark,
Csardas, een folkgroep en de
groep Sfinx. Ek gedanst werd er
ook.
LEIDEN - Het moet mogelijk zijn
om in Leiden het benodigde aantal
woningen te bouwen in de ko
mende jaren zonder dat het nood
zakelijk is daarvoor de Stevenshof-
jespolder te gebruiken. Dat is de
conclusie van de Projektgroep
Stadsontwikkeling Leiden, die het
afgelopen half jaar een uitgebreid
onderzoek heeft ingesteld naar de
bouwmogelijkheden binnen de
Leidse singels.
De studiegroep, bestaande uit vyf
studenten van de Rijksuniversiteit
in Leiden en een student van de TH
in delft, ging systematisch na welke
open plekken er in de binnenstad al
aanwezig zyn en welke'plaatsen er
zijn die mogelijk binnen afzienbare
tijd voor woningbouw beschikbaar
komen.
De groep kwam tot een lijst met
mogelijke open gaten met een to
tale oppervlakte van 13,4 hectare.
Omdat niet alle open plekken vol-
LEIDEN - De Leidse raad zal bin
nenkort beslissen of een bedrag
van 1.1 miljoen gulden beschikbaar
zal worden gesteld voor een ingrij
pende restauratie van de Nonnen-
brug, die ovér het Rapenburg de
Nonnensteeg en de Kloksteeg met
elkaar verbindt. Plannen om de his
torische brug te restaureren be
staan er al vele jaren. Zo werd al in
-.1970 door de toenmalige gemeente
raad een bedrag van 373.000 gulden
beschikbaar gesteld voor de restau
ratie van de bovenbouw van de
brug.
Het duurde na vele ingewikkelde
procedures tot 1974 alvorens Ge
deputeerde Staten van Zuid-
Holland goedkeuring aan het voor
stel hechtten. De plannen zijn.ech
ter nooit uitgevoerd, omdat uit een
'later onderzoek bleek dat niet al
leen de bovenbouw, maar ook het
gedeelte onder de waterlijn grote
.gebreken vertoonde. Er is nu een
nieuw plan gemaakt dat voorziet in
een vervanging van de bestaande
onderbouw voor een betoncon
structie op palen. Het gedeelte bo
ven de waterlijn zal in oude luister
worden hersteld. Omdat de brug
ook voorkomt op de Monumenten
lijst is het plan ook toegezonden
aan de Rijksdienst voor de Monu
mentenzorg. Zij hebben daarmee
inmiddels ingestemd mits aan een
aantal voorwaarden wordt voldaan.
Pogingen om voor het werk subsi
die te krijgen van CRM („monu-
mentenpot") of Sociale Zaken
("werkgelegenheidspot") zijn tot
dusver mislukt. Wel heeft de ge
meente goede hoop dat een subsi
die van 555.000 gulden kan worden
verkregen van het ministerie van
Volkshuisvesting en Ruimtelijke
Ordening.
gebouwd kunnen worden met wo
ningen is de projectgroep ervan
uitgegaan dat van die oppervlakte
2,6 hectare bestemd is voor groen-,
verkeers- en schoolvoorzieningen.
Om te zien hoeveel woningen er in
een bepaald gebied zouden kunnen
verryzen zijn enkele denkbeeldige
woningtypen ontworpen.
Uitgaande van een dergelijke becij
fering komt de projectgroep tot een
bouwmogelijkheid in de binnens
tad van 3007. Dat zyn er aanzienlijk
meer dan de 2173 die volgens B en
W binnen de singels gebouwd kun
nen worden. In het rapport heeft de
groep het niet daarby gelaten, maar
is men ook nagegaan hoe het zit met
de realiseerbaarheid van die wo
ningen.
Om dat te bepalen heeft men van
elke locatie onderzocht wie de
grond en de opstallen in eigendom
heeft, hoe het huidige gebruik os,
de bestemming die het gebied heeft
en de omvang van de locatie. Aan
de hand van die gegevens werden
de locaties ingedeeld in drie cate
gorieën. In de eerste plaats plekken
waar geen zichtbare belemmerin
gen aanwezig waren, ten tweede
plaatsen met problemen die binnen
afzienbare tijd oplosbaar lijken en
ten derde de gfebieden waarbij
grote problemen te verwachten
zijn.
In de categorieën 1 en 2 liggen 2609
woningen. Van de plekken in cate
gorie 1, die een totale oppervlakte
hebben van 6,9 hectare is ongeveer
4 hectare al in het bezit van de ge
meente en nog eens ongeveer 1 hec
tare van instanties met concrete
bouwplannen. De rest is ook al voor
een belangrijk deel in handen van
/Ie gemeente.
Als gevolg van wonigbouw op die
plaatsen zouden 63 bestaande wo
ningen verloren gaan. Daaronder
zijn 51 slechte. Veel van de ge
noemde plaatsen zijn volgens de
projecgroep nu al onbebouwd.
Verder staan er op de geïnventari
seerde plaatsen 134 panden ten be
hoeve van de werkgelegenheid.
