Passiespel in revisie
'ARTIGALERIE'
IN AMSTERDAM
m
m
"PARADIJSEILAND"
Oberamiirergau verdeeld
Herdenking
Jan Zwart
II
i
fg
i
ii
if
u
ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1D77
VARIA
Na Bayreuth wordt nu een ander
oud bolwerk van Duitse theatercul
tuur onderworpen aan een proces
van zuivering en vernieuwing:
Oberammergau. Vijf maal achter
elkaar wordt in deze week in de be
kende toeristenplaats het eeuwe
noude passiespel opgevoerd in een
drastisch vernieuwde versie, ge
schreven door dr. Alois Fink van de
afdeling cultuur van de Beierse ra
dio.
De oude tekst - al ruim een eeuw
ongewijzigd in gebruik - was al
vaak bekritiseerd vanwege antise
mitische trekjes en een zekere ba
naliteit. Het zal van de reacties van
het publiek (deze week bij elkaar
ongeveer 25 duizend mensen) af
hangen of het passiespel in z'n
nieuwe vorm ook voor de volgende
serie voorstellingen (in 1980) zal
worden gebruikt.
De bevolking van het plaatsje in de
Beierse Alpen is door dit experi
ment duidelijk in twee kampen
verdeeld. Hans Schwaighofer, re
gisseur van de nieuwe versie, heeft
z'n enthousiaste aanhangers, maar
ook Anton Preisinger, een plaatse
lijke hotelhouder die de vorige keer
als regisseur optrad, kan op een
groot aantal medestanders reke-
Na de eerste „vernieuwde" voor
stelling waren het vooral de jonge
ren, die overwegend hun enthou
siasme uitspraken over de
boeiende theaterelementen die
Schwaighofer heeft toegevoegd.
Het laatste avondmaal in de
nieuwe produktie van het passies
pel in Oberammergau.
In de nieuwe versie is de rol van de
maagd Maria veel groter geworden.
Fink is bij het reviseren van de
tekst uitgegaan van de oudste van
alle passiespelteksten uit Obe
rammergau, geschreven in 1750
door de monnik Ferdinand Rosner
uit het naburige klooster van Ettal.
In deze versie ligt de schuld van de
dood van Christus niet, zoals in de
tekst die vanaf 1810 is gebruikt, uit
sluitend bij de joden maar bij de
mensheid als totaal. Deze week zegt
een acteur in Oberammergau weer,
zoals voor 1810; „zeg niet dat de jo
den hun verlosser hebben verra
den, wij allemaal hebben dat ontel
bare malen gedaan."
Hotelhouder Preisinger, die in 1950
en 1960 zelf de rol van Christus
speelde, verklaarde tegenover
slaggevers dat hij in de nieuwe pro
duktie te veel show zag: „De n
sen komen naar Oberammergau
om een sober spel te zien, gespeeld
door eenvoudige mensen, niet een
spektakel als dit." Ongeveer de
helft van de inwoners van Obe
rammergau is op een of andere
nier- acterend, kostuums of dekors
vervaardigend of iets anders - bij de
passiespelen betrokken. Aanvan
kelijk werd er over gedacht de
keuze tussen de oude en de nieuwe
versie te laten bepalen door een re
ferendum in het plaatsje. Uiteinde
lijk is echter besloten deze beslis
sing over te laten aan het gemee
ntebestuur.
AMSTERDAM - Op 16 september a.s. wordt aan het Spui in Amsterdam
door burgemeester Polak de „Artigalerie" geopend. Daarmee gaat een
lang gekoesterde wens van de maatschappij „Arti et Amicitiae" in vervul
ling. De maatschappij, die sedert 1839 de zakelijke en culturele belangen
van de bij haar aangesloten kunstenaars behartigt, vatte al rond 1900 het
plan op een permanente expositieruimte voor haar leden te creeëren, maar
pogingen om dit ideaal te verwezenlijken liepen steeds op niets uit wegens
geldgebrek.
Tot dusver kon de maatschappij haar leden slechts drie a vier axposities
per jaar aanbieden in de gelijknamige sociëteit op het Rokin. Voor het
overige was men genoodzaakt de - dure - bovenzalen van het eerbied
waardige.gebouw te verhuren om uit de kosten te koinen.
In de op een steenworp afstand van deze sociëteit gelegen galerie, die tot
stand is gekomen met steun van het Prins Bernhardfonds, zullen voortaan
afwisselend de werken van 230 Arti-leden te zien zijn. De opzet is non-
commercieel in die zin, dat eventuele winsten weer terugvloeien in de kas
van de maatschappij, en zodoende weer ten goede komen aan de leden.
Het ligt in de bedoeling ook de aankoopprijzen laag te houden (van circa
50 minimaal tot circa 1200 maximaal), omdat de galerie zich richt op een
groot publiek en vooral op jonge, minder kapitaalkrachtige kopers.
ZAANDAM - Het is vandaag
precies een eeuw geleden dat de
componist en organist Jan
Zwart in Zaandam werd gebo
ren. Dit wordt herdacht in de
Zaandamse Westzijderkerk met
twee concerten en de opening
van een expositie. De concerten
worden gegeven door de orga
nisten Jaap en Dirk Janszn,
beiden zonen van Jan Zwart.
Jan Zwart is vooral bekend ge
worden door de in zijn tijd
voorbeeldige wijze waarop hij
zich heeft ingezet om de rol van
het orgel binnen en gerelateerd
aan de protestantse liturgie
meer inhoud en een artistiek
hoger niveau te geven. Psalmen
en geestelijke liederen waren
daarbij zijn uitgangspunt.
Jan Zwart, die in 1937 overleed,
gold voor velen als de belang
rijkste Nederlandse organist
van zijn tijd. Vooral zijn impro
visaties waren beroemd. De zo
nen van Jan Zwart die ook or
ganist werden houden de fami
lietraditie in ere.
Galerie Pulchri Studio, Kempenaers-
traat, Oegstgeest. Tentoonstelling Wim
Bettenhausen - etsen, Rob van Essen -
schilderijen en pastels. Geopend dag.
van 10-16 uur (zo. gesloten) t.m. 8 sept.
Galerie De Oude Rijn, Oude Rijn 40.
Zomertentoonstelling. Geopend van 25
aug. tot 21 sept., woe. t/m zat. van 12-17
uur, do. van 19-21 uur.
Galene JA, Sportfondsenbad, Wassena
ar. Tentoonstelling Jetske van der Brug
gen - keramische kleinplastiekjes, Wikie
Tadros-Buter - houtsnijwerk en Peter
Peereboom - schilderijen. Geopend
woe. van 20-22 uur, do. t/m zo. van 10-17
uur, t/m 4 sept.
Rijksmuseum van Oudheden (Rapen
burg 28).'Werkd. 10 uur vöorm.-5.uur
nam. zondag 1-5 uur nam.
Hortus Botanicus. Tentoonstelling
"Dier en Kleur". Geopend ma. t/m zót
van 10-16.30 uur, zo. van 12.30-15.30 uur
,tot 18 sept.
Lialerie Denise Stephan, Bakkersteeg
18, tel. 132319. Tentoonstelling Wil
fweehuysen - aquarellen en gouaches.
Geopend za. en zo. van 14-18 uur, over
ige dagen na tel. afspraak, tot 15 sept.
(gesloten van 15 iuli-15 aug.).
Museum voor Volkenkunde, Steens
traat 1. Tentoonstelling „Taal en teker
binnen Chinese muren". Geopend ma
t/m za. van 10—17 uur, zon-en feestdagei
van 13-17 uur, tot 15 februari 1978.
Mdseum de Lakenhal, Oude Singel.
Zomerexpositie "Kunst uit delkelder".
Galerie-bibliotheek, Luifelbaan 1, Was
Tentoonstelling Frans Buitinga - pente
keningen, schilderijen en kollages,
Henk Erkelens - keramiek. Geopend van
6 aug. tot 1 sept., openingstijden van de
bibliotheek.
Sparrenrode 4, tel. 143085. Mien Rijns-'
jurger houdt open huis van eigen werk,
A.a. schilderijen, beelden en glasmozai-,
<en. Van 8 t/m 31 aug., na tel. afspraak.
Galerie Kerkdam, Lange Kerkdam 113,
Wassenaar. Tentoonstelling Willy
Boomsa-Hollander - olieverfschilderijen
en Peter Groeneveld - keramiek. Ge
opend woe. t/m za. van 10-16 uur, di. van
14-20 uur, t/m 27 aug.
(§Uc/
teitwo
20 augustus
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Kort geleden staken vijftien
Mexicanen uit Camargo de Rio
Grande over, vielen de gevan
genis dezer Amerikaansche
stad aan, wondden den attor
ney en twee cipiers doodelijk,
verlosten twee Mexicaanse
paardendieven en keerden op
Mexicaansch gebied terug. Ko
lonel Price, bevelhebber der
bondstroepenverzocht den
burgemeester van Camargo de
gevangenen terug te zenden en
de overvallers uit te leveren.
Generaal Ord, de militaire op
perbevelhebber in Texas sch reef
vervolgens aan den Mexi-
caanschen generaal Trivino een
brief van denzelfden inhoud.
Anders zou de Amerikaansche
president moeten gelooven, of
dat de Mexicaansche regeering
met de stroopers heult, öf-dat zij
machteloos is dergelijke schen
dingen van het grondgebied te
gen te gaan.
Vijftig jaar geleden:
- De Matin" publiceert een
reeks brieven, gewisseld tussc-
hen Volkoff, militair sovjet-
attaché te Parijs, Krestinsky,
sovjet-gezant te Berlijn en Ga
laher te Londen, ivaaruit de
samenwerking blijkt tusschen
de regeering te Moskou en de
leiders der Derde Internationa
le, die tot doel had een desorga
nisatie in Frankrijk's koloniaal
gebied teweeg te brengen en een
opstand onder de Marokkaan-
sche stammen te verwekken.
Gallaher zorgde voor de leve
ring van 2500 karabijnen en
1500 geweren aan de Riffijnen.
Uit de correspondentie blijkt
duidelijk, dat Moskou en be
doelde diplomaten al het moge
lijke hebben gedaan om, door de
leverantie van wapens en het
zenden van geld, in Marokko
revolutie te verwekken en ook
het huidige bewind in Spanje
omver te werpen.
(KLEINE VAART)
Areas, 19 140 w Algiers nr. Malta,
Cornelis Broere, 18 te Rotterdam.
Dutch Faith, pass. 18 Sunk nr. Middles-
borough,
Mare Iratum, 18 te Rotterdam.
1 (GROTE VAART)
Abel Tasman, 19 v. Fos nr Zeebrugge,
Abida, 18 106 zw Quessant nr Rotterdam
Achilles, 18 te Le Havre,
Acmaea, 18 280 o Martinio.ue nr Curacao,
Aludra 18 te Buenos Aires,
Amstelpark 19 v Sete nr Gabes,
Amstelveld, 18 120 n Alexandrië nr Pi-
Le Havre,
Atys, 19 te Singapore verw.,
Banggai 18 280 o Saigon nr Singapore,
Begonia 18 v Marseille nr Jeddah,
Breda 18 130 zw Flores nr St. Maarten.
Capisteria 19 770 wnw Kaapstad nr Ras
Cinulia 18 340 ono St. Maarten nr Cura-
Daphne 19 te Hamburg,
Docklift 218 100 z Recife nr Rottertdam,
Eemhaven 18 v Montevideo nr Buenos
Esso Europoort 18 rede Kaapstad nr
Perz. Golf,
Felania 20 te Honiara,
Fossanna 18 600 nno Belem nr Bonny,
Gaasterdijk 18 230 w Bishop Rock nr Le
Gardenia 18 te Carrara,
Heemskerk 19 te Rotterdam,
Hermes 18 v Georgetown nr Paramari
bo,
Hollandia 19 te Pto Costos verw,
Ixion 18 te Port Ellesmere verw.,
Khasiella 17 v New York nr Curacao,
Kopionella 19 te Aspraspitia,
Lelyk
Nedlloyd Adelaide 18 v Le Havre nr Cris
tobal,
Nedlloyd Fukuoka 18100 o Singapore nr
Kaapstad,
Nedlloyd Kingston 18 450 zw St. Helena
ïlykerk 18 95 no Oporto nr Rotterdam,
Leuve Lloyd 18 135 nnw Flores nr Rot
terdam,
Maasbree, 18 579 nw Kaapstad nr Perz.
Golf,
Merino Express 18 t.a. Kuweit,
Mytilus 18 170 zzw Dakar nr Lyme Bay,
Neder Elbe 19 te Pascagoula,
Neder Rijn 18 v Bremerhaven nr Ham
burg,
Neder Waal 18 v. Bahrekn nr Abudhabi,
Neder Weser 18 85 nw Lissabon nr Ant
werpen.
Nedlloyd Kobe 18 te Rotterdam,
Nedlloyd Lek 18 v Damman nr Rotter-
Nedlloyd Linge 19 te Bremen,
Nedlloyd Maas 18 v Antwerpen nr Rot
terdam,
Nedlloyd Rio 18 te Rio de Janeiro
Nedlloyd Simonskerk 18 v Port Eliza
beth nr East London,
Nedlloyd Streefkerk 18 480 zo New
Foundland nr Port Said,
Nedlloyd Wissekerk 19 in Suezkan. nr
Rotterdam,
Neptunus 18 v Morehead City nr Rotter
dam,
Palamedes 19 te Port of Spain,
Putten, 19 v Cristobal nr Cardiff,
Rijnborg 18 v Bollsta nr Zaandam,
Straat Agulhas 18 v Singapore nr Hong
kong,
Straat Fushimi 17 v Hongkong nrBusan,
Straat Hongkong 18 v Singapore nr
Hongkong,
Straat Luanda 21 te Brisbane verw.,
Straat Singapore 19 180 nno Diego Gar-
PANDA EN DE SPORTMEESTER
39 - 138. Panda begon zijn neef uit de knoop te halen, en professor
Putter bestudeerde misnoegd de bionische gordel die gebroken na
ast het slachtoffer lag.
"Een ramp..." mompelde hij. "Het magna-elementje is ontzet, en het
zal me dagen kosten om het te maken..."
Op dat moment kwam Joris opgewekt naar buiten stappen - en
Panda kwam boos overeind.
"Het is jouw schuld!" riep hij. "Ze hebben zich op Pam gewroken
omdat hij won.En daar heb jij nog geld voor gekregen,ook. Je moest
je schamen!"
"M-maar baaske nu toch..."zei Joris geschokt.Dat is toch geen taal
tegen de direkteur van het Sportpaleis?
Ik wilde juiste vertellen dat ik geld in Pam's bionische prestaties
wilde stekenMaar als ge zo over mij denkt.." 'Eh...een ogenblikje!"
sprak professor Putter haastig. "Panda meende het niet zo. En geld
kan ik juist goed gebruiken. Want mijn uitvinding is erg bescha
digd."
Er kwam een glimlach op het gelaat van Joris, en hij trok een
stapeltje bankbiljetten tevoorschijn.
"Goed dan,"sprak hij gul. "Hier hebt u alvast een voorschot, zodat
ge snel aan het werk kunt. Tempo prestioroep ik u met de klassieken
toe. Ik heb plannen met Pam. Eh... ik zie hem graag' weer op het
bionische been, meen ik."
1 lamsbout (van onge
veer 1 kg), 150 g boter.
Marinade: '/aliter kar
nemelk, fijngesnipperd
uitje, mespuntje ge
mberpoeder, nootmus
kaat, kardemom, ka
neel, kruidnagelpoeder,
versgemalen zwarte pe-
Vermeng voor de mari
nade de karnemelk, het
uitje, de kruiderij en het
zout. Leg de lamsbout
gedurende 24 uur in
deze marinade (afge
dekt in de koelkast).
af. Laat de boter bruin
worden en braad de
lamsbout eerst aan alle
kanten mooi bruin.
Temper hierna het vuur
en braad de bout lang
zaam gaar. Totale braad-
tijd ongeveer lVauur.
Het vlees moet van bin
nen nog rose zijn. Be
druip tijdens het braden
regelmatig met de iets
warm gemaakte mari
nade. Maak de jus, door
het braadvet te zeven en
desgewenst iets te bin
den met een weinig
4*
Je woopt sresx trAfcec
W /Eet PüllES
AVVOkAAr £AJE6t.Eie OP TE
UoSiiSAj zw*. BEpe.eiCfT PAT
OtitE WËKKAGC&eiEAi
HB-IO Ai/Er
2737
/viEMJ o/) TA rtt^S et,
FRED BASSET
De avonturen van Jommeke
/Vee tge we/, dat
het schoonste
wat een mens
siert, is, dat h/j
kinder/yk h/ijft
CAMERA:
"De rechter en de linkerhand v
duivel", dag. 7 en 9.15 uur, za. ei
,2,4.15,7 c
i de
Onge'vallendienst
ziekenhuizen. Lei.den
Ongevallendienst elke.dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13 00 yur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur CElisabeth-eiekenhuis).
2e KLASSE: Volwassenen dagelijks v
11 lS-12.00 uur en van 14.00-tt.45 uur
v?n 18.30-19.30 uur.
2.30, 7
Nachtvoorstelling: "The day of the Lo
cust", vr. en za. 11.30 uur. 16 jaar.
LIDO 1 "Live and let die", dag. 2.30,7 en
9.15 uur, zo. ook 4.45 uur 12 jaar.
LIDO II: "The sound of music", dag. 2.30
en 8 uur. AL.
i 9.15
ur. 16
Kindermatinee: "Tom en Jerr^festival",
za., zo. en woe. 2.30 en 4.45 uur. AL.
STUDIO: "The future world", dag. 2.30,
7 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur. 12 jaar.
TRIANON: "Een brug te ver", dag. 2 en 8
uur. 16 jaar.
REX: "Ilsa de wolvin van de SS", dag. 7
en 9.15 uur. 16 jaar.
Kindermatinee: "Peter en de vliegende
autobus", za. en woe. 2.30 uur. AL.
Nachtvoorstelling: "Gejodel onder Tiro-
ler rokjes", vr. en za. 11.30 uur. 16 jaar.
Bezoekuren ziekenhuizen
Diaconessenhuis:
Middagbezoekuur 13.45-14.30 uur.
Avondbezoekuur 18.^0-19.30 uur KirT-
derafdeling dagelijks vin 14.00-19.00 uur
alleen voor ouders zondag 14 00-15 00
uur voor overige familieleden. Kinderen
beneden 14 jaar hebben geen toegang op
,dp kinderafdeling.
Sint Elizabeth-ziekenhuis:
3e KLASSE: Volwassenen dagelijks van
14.00-14 45 uur en van 1830-19 30 uur
Kraamafdellng: dag van 11 15-12 00 uur
(alleen voor echtgenoot) van 15 00-16 00
uur en van 18.30-19.30 uur Laatste kwar
tier van middag- en avondbezoek ba»
Kraamafdellng: dag va
(alleen voor echtgenoot
uur en van 18 30-19,30
laatste kwartier van mi
bezoek.
Kinderafdeling: dag.
11.15-12-OOuur
van 15.00-16.00
iur. Babyshow
dag- en avond-
Academisch-Zi ekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15 00 uur.
18 30-19 30 uur.
Vo9r de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
Maandag tlm vrijdag:
18.30-18.45 uur.
Zaterdag en zondag:
14.45-15.00 uur.
Bezoek aart ernstige patiënten:
Wanneer voor ernstige patiënten dooi-
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor spe
ciale kaarten verstrekken.
Bezoektijden K\ndêrkliniek:
Dagelijks:
15 00-15 45 uur.
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderófdeling:
Elke dag:
14 15-15.00 uur.
18.30-19 00 uur.
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30, 13.30-
14.15 en 18.30-19 30 uur; 3e klas 13 30-
14 15 en 18.30-19.30'uur; Kraamafdellng
13.30-14.15 uur alleen voor echtgenoten
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg?
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum geluidshinder Schip
