C
WK'JW.W-ÜMI
TOM
'Opgravingen
in Amsterdam'
'c
JE
VERS8RGEH
TEMPEL"
DINSDAG 16 AUGUSTUS 1977
fHflflBfSHHP
PAGINA; 17
Vorige week maakte ik melding,
van de bescheurkalender van
Kees van Kooten en Wim de Bie,
waarop de geboorteaankondi
ging van Kees van Kooten op 10
augustus 1941 in de Haagsche
Courant was herdrukt. Zijn ou
ders hadden erbij gezet dat zij
hoopten dat hij een "echte Hol-
landsche jongen" zou worden.
Een kleine, gecamoufleerde daad
van verzet, een jaar en drie
maanden na de inval van de
Duitsersdie echter in de schaduw
moest blijven van de vlak daar
onder opgenomen geboorteaan
kondiging van het echtpaar
Bombeeck-Timmermans van hun
zoon Bernhard, Leopold, Frede-
rik, Everhard, Julius, Coert, Ka-
rel, Godfried, Pieter. Dit waren,
en zijn, in de juiste volgorde zelfs,
de voornamen van prins Bern
hard zoals ze ook in de Algemene
Winkler Prins staan, en die naar
ik aanneem uit het Duits vertaald
werden toen hij prins der Neder
landen werd.
Het curieuze was dat het NSB-
blad Volk en Vaderland de ouders
van Bernhard tot en met Pieter
betichtte van "eerroof aan hun
onschuldig kind". Immers: "wie
tooit zijn kind, als hij het liefheeft,
met de negen namen van een ver
rader", maar de ouders van de
"echte Hollandsche jongen" Kees
aan de ouders van Bernhard en
zovoort ten voorbeeld stelde. Geen
verdiend schouderklopje van on
verdachte zijde, maar een onver
diend schouderklopje van ver
dachte zijde...
Bravoure
Gisteren werd ik opgebeld door de
heer Bos uit Middelstum, die mij
vertelde dat hij vorige week een
bevriende burgemeester sprak
die blijkbaar net als ik de be
scheurkalender op de wc heeft
hangen en met ijzeren zelf disci-
pline niet meer dan een blaadje
per dag afscheurt. De burgemee
ster vertelde hem dat hij een jaar
of vier, vijf geleden in het buiten
land door iemand werd aange
sproken, die in gebroken Hol
lands met een sterk Amerikaans
accent vroeg of hij Nederlander
was? Tijdens het gesprek vertelde
de man dat hij in 1941 was gebo
ren, van zijn ouders de voorna
men van prins Bernhard had
meegekregen en dat zijn vader
daarvoor gearresteerd was en
nooit meer was teruggekomen.
"Een uur van onbedachtzaam
heid kan maken dat men weken
schreit", dichtte Hieronymus van
Alphen twee eeuwen geleden al.
In een stemming van vreugde en
overmoed zal de gedachte zijn
opgekomen de pasgeboren zoon
de namen van prins Bernhard te
geven, en die gedachte werd nog
uitgevoerd ook, nadat de namen
eerst nog waren opgezocht, want
wie kent zo'n waslijst uit zijn
hoofd? En of dat al niet ruim vol
doende was om de goden van de
Germaanse onderwereld te ver
zoeken, werden de negen namen
ook nog eens pontificaal geadver
teerd een onbezonnen daad, onge
twijfeld, die echter 36 jaar na
dato nog even haarscherp aan
toont hoe ontmenselijkt en ont
zield het Nazi-regime was, dat het
iemand (jonge vader) voor zo'n
staaltje van bravoure van zijn
huis haalde en de dood injoeg.
Op bezoek
Maar het verhaal is nog niet uit.
Bernhard Leopold Frederik
Everhard Julius Coert Karei'
Godfried Pieter Bombeeck (want
zo moet hij nu nog altijd heten:
Reinold Kuipers attendeerde me
op al die tientallen stakkers van
NSB-kinderen die in de oorlog
met de namen Adolf Anton Her
mann Josef werden opgezadeld,
maar vermoedelijk met succes om
naamsverandering zullen kun
nen vragen) zei in dat gesprek
met die burgemeester dat hij
prins Bernhard, die onbewust
zo'n invloed op zijn leven had ge
had, wel eens zou willen ontmoe
ten. En wat gebeurde, kort gele
den? Bernhard Bombeeck werd te
Volkel te werk gesteld, hij nam
weer contact op met de burgemee
ster in kwestie, deze arrangeerde
een ontmoeting met de prins, en
als ik het goed begrepen heb, heeft
die een week of twee weken gele
den plaatsgevonden. En toen
kwam dus die bescheurkalender,
met het begirt van dit verhaal, en
toen las de heer Bos uit Middels
tum dezelfde dag mijn stukje ero
ver, en nu vertel ik het vervolg
van dit verhaal, en dat alles bin
nen een paar weken over een ge
beurtenis die 36 jaar geleden
plaatsgreep...
Panta Rhei
Een maandje geleden verzette de
voorzitter van het Surinaamse
parlement, Wijntuin, zich tegen
de gedachte dat er gastarbeiders
uit andere landen in Suriname
zouden komen werken. En afge
lopen vrijdag praatte Sakis
Ioannides in het KRO-
programma "Terug van wegge
weest" even met een Egyptische
gastarbeider in een Atheens res
taurant. Een gastarbeider in het
land van de gastarbeiders en
heus geen uitzonderingalleen al
in dat restaurant waren er tien,
uit Egypte en uit Libië, en in
Griekenland zijn er duizenden.
Alles vloeit, wist Heraclitus al.
NICO SCHEEPMAKER
In steden die zijn geteisterd door
bombardementen, branden, pro-
jektontwikkelaars en metrobou
wers krijgt het oudheidkundig bo
demonderzoek meer kansen dan
het kan aangrijpen. Voor de nabije
toekomst komt nu eenmaal ge
makkelijker geld op tafel dan voor
de studie van het verleden, waar
van we naar men zegt zouden kun
nen leren. Zo besloot Amsterdam
pas tot het aanstellen van een ar
cheoloog met twee assistenten,
toen in 1972 bij de metrowerken de
wrakken werden gevonden van
twee laat-Middeleeuwse schepen.
Dat wil niet zeggen, dat voordien
helemaal geen onderzoek was ver
richt. Twintig jaar stadskernonder-
zoek (1954-1974) in de hoofdstad le
verde genoeg materiaal op voor een
dik - ruim 500 pagina's - geïllus
treerd boek, "Opgravingen in Am
sterdam", dat door Fibula-Van
Dishoeck zo is uitgegeven, dat het
een jarenlang intensief gebruik kan
doorstaan 39,50).
Amsterdam is niet alleen gebouwd
op palen, maar ook op een stuk
grond waar nog maar een klein stuk
van is nageplozen op welsprekende
getuigen van het verleden. De nu
gepubliceerde inventarisering van
de vondsten zal bij verder onder
zoek nuttig zijn als naslagwerk.
Van de archeologie geldt voor de
leek "hoe ouder hoe interessanter"
en Amsterdam is pas 700jaar. Maar
de historicus beseft, dat we juist
over de Middeleeuwen nog veel te
weinig weten. De geschreven
bronnen laten ons wat de meest al
ledaagse dingen betreft dikwijls in
de steek. Toch ging tot niet zo heel
lang geleden ook in Nederland de
belangstelling vooral uit naar
vondsten uit de Romeinse tijd, al
was het een uithoek van het Rijk
het land waar wij wonen. Inzake de
Middeleeuwen valt dus nog veel na
te pluizen.
Het boek deelt eerst iets mee over
het nieuwe stadskemonderzoek in
andere Europese steden: Novgo
rod, Arhus, Boedapest, Lübeck,
Bergen, Londen, Dordrecht, etc. en
behandelt dan uitvoerig Amster
dam. Het besproken en afgebeelde
materiaal is voornamelijk uit de
grond gehaald aan Nieuwedijk,
Damrak, Warmoesstraat en Oude-
kerksplein. Het verschaft inlich
tingen over materialengebruik en
technieken, beroepen, mode en
handel.
De vondstencatalogus is naar ma
terialen geordend. In de rubriek
leer vernemen wij over beroepen
als"Stillegangmaker" (leren zool
met leren banden) en !'Trippenma-
ker" (houten zool en leren banden).
Zelfs die sompige bodem heeft nog
textielfragmenten bewaard uit de
14de eeuw en er zijn veel loden ge
vonden van de textielkeuring ("De
staalmeesters"). Ook in vroeger
eeuwen verloor men kennelijk veel
knopen, maar ook andere kledin-
gaccessoires. Gespen blijken se
dert de 16de eeuw feitelijk niet
meer te zijn veranderd.
Uiteraard wordt ons een uitgebreid
schervengerecht opgediend. Aar
dewerk is gevonden van 1275 af,
maar er zit stellig ouder aardewerk
in de grond. Flesvondsten maken
een typologie van het glaswerk
mogelijk. Er is keukenspul dat we
al kenden van oude stillevens. In
totaal zijn 9 houten gebruiksvoor
werpen opgediept.
Onder de andere rubrieken zijn on
der meer sleutels en sloten, pel
grimsinsignes, kogels, schaatsen
en valse munten, alsmede speel
goed en gereedschappen.
"Rijksmuseum van Oudheden (Rapen-
•burg 28).'Werkd. 10 uur vöorm.-5.uur
nam. zondag 1-5 uur nam.
fculchri Studio, Passage 10, Oegstgeest.
Zomert en toonstelling Geopend van y
juli t/m 18 augustus, dag. van 10-10 uur,
'zo. gesloten.
Tlortus Botanicus. Tentoonstelling.
"Dier en Kleur". Geopend ma. t/m zat.'
van 10-16.30 uur, zo. van 12.30-15.30 uur.
*ot 18 sept.
Galene Denise Stephan, Bakkersteeg
■18, tel. 132319. Tentoonstelling Wil
Tweehuysen - aguarellen en gouaches.
Geopend za. en zo. van 14-18 uur, over
ige dagen na tel. afspraak, tot 15 sept.
(gesloten van 15 juli-15 aug.).
Museum voor Volkenkunde, Steens
traat 1, Tentoonstelling „Taal en teken
binnen Chinese muren". Geopend ma
t/m za. van 10-17 uur, zon- en feestdagen
van 13-17 uur. tot 15 februari 1978.
Galerie-bibliotheek, Luifelbaan 1, Was-
Tentoonstelling Frans Buitinga - pente
keningen, schilderijen en kollages,
Henk Erkelens - keramiek. Geopend van
,6 aug. tot 1 sept., openingstijden van de
bibliotheek.
Sparrenrode 4, tel. 143085. Mien Rijns-
burger houdt open huis van eigen werk,
o.a. schilderijen, beelden en glasmozai-
ken. Van 8 t/m 31 aug., na tel. afspraak.
Galerie Kerkdam, Lange Kerkdam 113,
Wassenaar. Tentoonstelling Willy
Boomsa-Hollander - olieverfschilderijen
en Peter Groeneveld - keramiek. Ge
opend woe. t/m za. van 10-16 uur, di. van
14-20 uur, t/m 27 aug.
(3ïtc/
teu.ivo
16 augustus 1977
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
-Op de thans geëindigde kermis
te Gouda waren ook een paar
roodhuiden te zien, die, volgens
de aankondiging voor eenigen
tijd met zeer veel moeite waren
gevangen, terwijl zij nu nog tel
kens diegenen die te dicht in
hunne nabijheid kwamen in
hand of arm beten. Zij voedden
zich met levende kippen, geiten
enz. Een dezer gevaarlijke
roodhuiden kwam Dinsdag in
de zwem- en badinrichtmgont
kleedde zich, ging te water, na
tuurlijk als roodhuid, en kwam
tot groote verbazing van het pu
bliek daaruit te voorschijn
alsblanke. Tevens bleek,
dat hij, die in de tent slechts on
verstaanbare klanken en gillen
kon uiten nu goed Hollandsch
sprak. Toen sommigen opmerk
ten dat hij de kermisgangers le
lijk voor den gek had gehouden,
antwoordde hij, dat men dan
maar niet zoo dom moest zijn
zich voor den gek te Vaten hou
den
Vijftig jaar geleden:
-Uit Cherbourg wordt gemeld,
dat een jongetje van zes jaar,
Bonlay genaamd, alleen met
zijn kleine zusjes in de planken
hut van zijn ouders, een vis-
schersfamiliete Blainville ver
toefde, toen door onbekende oor
zaak brand uitbrak. De vlam
men laaiden in een oogwenk
hoog op. De 6-jarige knaap liep
echter, rook en vlammen trot-
seerend, naar de wieg van zijn
zusje en bracht de kleine in vei
ligheid. In een kwartier tijd was
het stulpje in asch gelegd.
- In Bolivia zijn troepen uitge
zonden om den massalen India-
nenopstand te onderdrukken,
waaraan 180.000 man deelne
men. Tal van Indianen zijn
reeds gedood en vijftig aan
voerders zijn gevangen geno
men. De Indianen plunderden
boerderijen en warenhuizen en
staken overal huizen in brand.
PANDA EN DE SPORTMEESTER
35-138. Pam maakte een fraaie polsstok-hoogsprong en zodra hij
keurig op zijn voeten terecht was gekomen, schakelde professor
Putter zijn bionische vinding uit. "Waar dient dat knopje voor?"
vroeg Joris, die graag wilde weten hoe de uitvinding werkte. Maar
voor de geleerde kon antwoorden, werd hij opzij geduwd door de
hoogspringer Jont je Flap.
"Da' niet eerlijk!" riep deze huilerig. "Hij sprong niet zoals het
hoort. Zijn aanloop leek nergens naar, en hij liet de polsstok niet los.
Als u voor mijn training betaalt, zal ik zo hard oefenen dat ik over
een tijdje hoger kom dan hij. Geef me nog een kansje, meneer de
direkteur!"
"Op een andere keer, misschien..." mompelde Joris gehinderd.
"Maar nu moet ik eerst even orde op mijn geldzaken stellen. Er valt
nog iets te vereffenen Met die woorden liep hij achter de trainer aan,
die juist verbitterd de zaal uit liep.
Broere Emerald 13 nr Porto Vesme nr
Augusta-Siciliè
Capisteria 13 vn Singapore nr Perz. Golf
Anna Broere pass 15 Ouessant nr Valen-
Arcas 12 vn Rotterdam nr Tunis
Cornelia- B-6 15 130 z New Orleans nr
Cristobal
Dutch Faith 13 te Rotterdam
Dutch Glory 15 vn Barcelona nr Lavera
Dutch mate 14 vn Rotterdam nr Tees
Mare Silentum 15 vn Rotterdam
Spray 14 te Rotterdam
Tycha 14 vn Rotterdam nr Boston
(Grote vaart)
Abel tasman 15 te Genua
Alkmaar 14 te Livorno
Aludra 15 te Montevideo
Antilla Bay te Galveston
Antilla Cape 13 vn Lasalina nr Houston
Atlantic Crown 15 te Baltimore
Banggai 13 vn Keelung nr Hongkong
Bilderdijk 14 te Rotterdam
Breria 13 vn Amsterdam nr St. Maarten
Coral Rubrum 13 te Rotterdam
Deltadrecht 14 te Santos
Diogenes 14 te Rotterdam
Docklift-2 14 te Rio de Janeiro
Doelwijk 13 vn Sete nr Ralanuf
Duivendrecht 12 vn Tilbury nr Decep-
tionbay
Eemhaven 15 te Montevideo
Felania 14 te Lae
Ganymedes 14 te Christobal
Holendrecht 13 vn Hamburg nr Moer-
mansk
Kelletia 13 vn Hongkong nr Singapore
Khasiella 14 te New York
Leuvelloyd 12 vn Maracaibo nr Ham
burg
Lovellia 13 vn Singapore nr Perz. Golf
Macoma 13 vn Kaapstad nr Perz. Golf
Mainlloyd 13 te Palembang
Neder Ebro 13 vn Rotterdam nr zee
Neder Rhone 14 te Lissabon
Neder Rijn 14 te Gotenborg
Nedlloyd Delft 12 vn Port Said nr Fos
Nedlloyd Streefkerk 14 te Wilmington
Neptunes? 14 te Morehead City
Ocean Express 12 vn Morsin Benghazi
Onoba 13 vn Pineypoint nr El Palito
Palamedes 12 vn Bridgetown nr Port of
Patro 14 te Fort de France
Pericles 15 te Antigua
Rudolph Peterson 14 te Rastanura
Safocean Albany 16 te Fremantle verw
Salland 13 vn Rio Grande nr Santos
Steenkerk 15 t.a. Port Said
Straat Amsterdam 14 te Sura
Straat Chatham 14 te Hobart
Straat Fiji 15 te Maputo
Straat Forcados 13 te Douala
Straat Fremantle 13 vn Wellington nr
Auckland
Straat Fushimi 13 vn Singapore nr
Hongkong
Straat Futami 13 vn Montevideo nr Pa-
ranagua
Straat Holland 13 vn Singapore nr Yo
kohama
Straat Lagos 12 vn Melbourne nr Ade
laide
Trident Rotterdam 13 vn Santa Maria nr
Rotterdam
Vitrea 15 te Kharg
Waalekerk 14 te Apia
Zwarte Zee 13 te Schiedam
n
m
m
m
m
n
m
m
yoghurtmarinade: 4 dl
yoghurt, mespuntje
kruidnagelpoeder, »/a
theelepel gemberpoe
der. V2 theelepel zwarte
peper; tijm, worcesters-
hiresaus, 1 theelepel
zout, 1 gesnipperd uitje.
Snijd het vlees in grote
blokjes van ca. 15 gram
per stuk. Roer voor de
marinade alle ingre
diënten dooreen en laat
hierin de blokjes vlees
gedurende 12 uur staan.
Droog het vlees goed af.
Rijg de blokjes aan ijze
ren pennen en rooster ze
op de barbecue gedu
rende 20 r.
(steeds keren)
goudbruin.
n
n
u
n
K(MJ JE f=EAj HULTIPLE
CHOICE - V* AA^ C\ OEO
BEA/VT rviOCxepSAj y OP
OE. DAT AWET'
Aiev- uootHT. ®pi*
De
avonturen
van
Join meIte
LUXOR: ,,De rechter- en de linkerhand
van de duivel", dag. 14 30, 19.00 en 21.15
uur, zo. 14.30,16.45,19.00 en 21.15 uur 12
jaar.
CAMERA: "Once upon a time in the
west", dag. beh. ma. en di. 20.00 uur, za.
wo. zo., 14 00 uur. Nachtvoorstelling:
"Day of the locust", vrij. en zat. 23.30 uur.
uur. 16 jaar.
LIDO 2: "Sound of music", dag. 14 30
20.00 uur. AL.
LIDO3: „Turksfruit",dag. 19.00en21.15
uur. 16 jaar.
Kindermatinee: „Tom en Jerry festival"
dag. 14.30, zo. 14.30 en 16.45 uur. AL.
STUDIO: „Samen uit, samen thuis",
dag. 14.30 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.30,
16.45, 19.00 en 21.15 uur AL.
TRIANON: „Een brug te ver", dag. 14.00
en 20.00 uur. 16 jaar.
REX: „Ilsa, de wolvin van de SS", dag.
dag. beh. zo.-14.30 li
Nachtvoorstelling: „Gejodel onder Tiro-
ler rokjes", vrij. en zat. 23.30 uur. 16 jaar.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
jOngevallehdienst elke.dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 1300
uur tot woensdag 13.00 yur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren ziekenhuizen
Diaconessenhuis:
Middagbezoekuur 13.45-14.30 uur.
Avond bezoekuur: 18.1)0-19.30 uur. Kin
derafdeling dagelijks van 14.00-19 00 uur
alleen voor ouders zondag 14.00-15.00
uur voor overige familieleden. Kinderen
beneden 14 jaar hebben geen toegang op
.df kinderafdeling.
Sint Elizabeth-ziekenhuis:
3e KLASSE: Volwassenen dagelijks van
14 00-14 45 uur en van 1830-19.30 uur.
Kraamafdeling: dag van 11 15-12.00 uur
(alleen voor echtgenoot) van 15 00-16 00
uur en van 18 30-19.30 uur Laatste kwar
tier van rmddag- en avondbezoek ba.
byshow.
Kinderafdeling: dag. van 1500-18
Ze KLASSE: Volwassenen dggelyks v
11.1 S-12.90 uur en van 14.00-14.45 uur
vpn 18.30-19.30 uur.
tipe patiënten:
3e?oek aait t
Wanneer voor ernstige patiënten dooi-
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor spe
ciale kaarten verstrekken
Bezoektijden K{ndërkliniek:
Dagelijks:
15 00-15.45 uur.
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
14.15-15.00 uur.
18.30-19.00 uur.
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13.30-
14 15 en 18.30-19 30 uiir, 3e klas 13.30-
14 15 en 18.30-19.30 uur; Kraamafdeling
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14 15-15.00 uur.
18.30-19.30 uur.
Voor de prematurenafdeling gelden dc
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
Maandag tlm'vhjdag:
18.30-18.45 uur.
Zaterdaq en zondag:
14.45-15.00 uur.
r ouders 18-18.30 l
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnerf
dag en nacht worden gemeld bij het in-
peluid'shinder Schip
