Land en tuinbouw verontrust
over hogere grondwaterprij s
onbezorgd
op vakantie
Er moet nog meer bezuinigd worden op energie
Onrust op Aruba
neemt weer toe
Onrust over
nieuwe
geslachtsziekte
Prof. dr. L. Burema: "Explosieve stijging'
Nederlands
gezin komt
om bij een
vliegongeval
verzekeringen, vreemd geld,
cheques, rekreatiekredieten
enkluizen
LEIDSE SPAARBANK
Generaal Haig looft
Nederlands leger
IN DE EERSTE PLAATS IN DE GEZINSHUISHOUDINGEN
DONDERDAG 4 AUGUSTUS 1977
ADVERTENTIE
ROTTERDAM (SP) - De minder
bekende geslachtsziekten, die zijn
ondergebracht onder de verzamel
naam "chlamidia's", zijn in opmars.
Prof. dr. L. Burema, hoofd van de
GG en GD in Rotterdam, heeft dat
dinsdagavond gezegd in een uit-
zending van het NOS-journaal. Hij
sprak over een "explosieve stij
ging", die hij onrustbarend noem
de.
Met die zijdelingse opmerking
heeft hij nogal wat vragen losge
maakt. Direct na de uitzending
hebben tientallen verontruste
mensen de NOS-Studio opgebeld,
omdat ze meer wilden weten over
55 55
gesiachts- Schijn-Stijging
Prof. Burema vindt het echter on
juist om te spreken van een nieuwe
ziekte. "Het is ons al jaren bekend
en er is niets geheimzinnigs aan",
vertelt hij desgevraagd. "Het neemt
toe, maar wat de reden daarvan is,
weten we niet".
Als voorbeeld wordt Engeland ge
noemd. waar twee maal zoveel
mensen aan chlamidia's lijden dan
aan de beter bekende ggonorroe
ofwel "druiper". De ziekte, die on
schuldiger is dan gonorroe, is ech
ter niet te genezen met penicilline,
maar wel met andere anti-biotica.
Afscheiding is één van de sympto
men.
Volgens de laatste gegevens zou
den de geslachtsziekten zijn toege
nomen: in vergelijking met vorig
jaar met 31 procent. Volgens prof.
Burema is dat echter een schijnstij-
ging. "Er is een toename van aan
gifte van gevallen van geslachts
ziekten, dat klopt, maar dat heeft
ongetwijfeld te maken met onze ja
nuari van vorig jaar ingevoerde
aangifteplicht. Aangifte waarbij
men overigens volledig anoniem
blijft".
Het Rotterdamse GGD-hoofd:
"Gonorros neemt de laatste twee
jaar zelfs licht af. Ik denk dat er een
soort verzadigingspunt is bereikt.
Syfilis is daarentegen (in Rotter
dam althans) de laatste paar jaar
toegenomen, maar komt altijd nog
tien keer minder vaak voor dan go
norroe.
Op de vraag: hoe voorkom je het,
verzucht prof. Burema: "Het beste
middel is abstinentie, volledige
onthouding dus. Maar dat is na
tuurlijk flauwe kul. Het enige wat je
kunt doen is je houden bij je eigen
vrouw. En "moet je zo nodig van
partner wisselen", gebruik dan in
elk geval een condoom. Zeker is
wel: als je met meer vrouwen "Go
norroe hebt, heb je een goede kans
dat je het oploopt. Het kan tegen
woordig goed behandeld worden,
maar dan moet men wel zelf naar de
dokter of de huisarts gaan".
Risico's
In feite geldt: ook de niet-pijnlijke
afwijking aan de uitwendige ge
slachtsorganen, in de vorm van een
huidplekje, een puistje, een zweer
tje. iedere vorm van een kloofje aan
de anus. iedere afscheiding uit de
urinebuis bij man of vrouw, of uit
de vagina, iedere zwelling van lies-
lymfeklieren. huiduitslag, haaruit
val en elke plaatselijke zweervorm
aan de lippen of in de mond. kan
een symptoom zijn. Dan is medisch
advies nodig. De patiënt hoeft al
leen maar te laten zien. de arts
vraagt wel. Alleen een eerlijk ant
woord maakt het stellen van een
diagnose mogelijk, aldus Prof. Bu-
DEN HAAG (SP) - Land- en tuinbouw zijn ver
ontrust over het plan van de regering om grond
water duurder te maken.
Binnenkort behandelt de Eerste Kamer een wetsontwerp
waarin is bepaald dat het goedkopere grondwater net zo
duur moet worden als leidingwater .Het wegwerken van het
bestaande prijsverschil wordt nagestreefd, om te bereiken
dat zorgvuldiger met grondwater wordt omgesprongen.
deel worden doorberekend. Vooral
slachterijen, aardappelmeelfabrie
ken, de zuivelsector en tuinders
zijn verontrust over de nieuwe hef
fing.
Brief
De nationale coöperatieve raad
voor land- en tuinbouw heeft hier
over :-en brief geschreven aan de
leden an de Eerste Kamer. Daarin
wordt gesteld dat de prijsverhoging
voor grondwater met "verontrus
ting" tegemoet wordt gezien, en zal
leiden tot "verdere verslechtering
van de economische positie van de
ondernemingen". Daardoor zou de
werkgelegenheid in het gedrang
komen, en dalen de inkomens in de
bedrijfstak. De coöperatieve raad
noemt de heffing dan ook "niet
aanvaardbaar".
Gesignaleerd wordt dat er, mede
als gevolg van de heffing op het lo
zen van afvalwater, in land- en
tuinbouw al een sterke verlaging
van het waterverbruik tot stand is
gebracht Daarbij lopen zuivel-,
suiker- en aardappelmeelindustrie
voorop. Nieuwe technische ont
wikkelingen zullen, zo verwacht de
coöperatieve raad, in de toekomst
het waterverbruik in de toekomst
nog verder terugdrukken.
De voorgestelde grondwaterhef
fing van 100 miljoen gulden wordt
in dat verband gezien als een "extra
belasting", die investeringen in de
bezuinigingsprojecten zou verhin
deren. De agrarische industrie is
voor de bedrijfsvoering met name
op grondwater aangewezen van
wege de constante kwaliteit, die
leidingwater niet kan garanderen.
In de brief aan de Eerste Kamerle
den wordt daarom gevraagd tegen
het wetsontwerp te stemmen.
Met het invoeren van de voorge
stelde grondwaterheffing is een
bedrag van minstens honderd mil
joen gemoeid. Bedrijven in de land
en tuinbouw, die toch al een slechte
tijd doormaken, vrezen dat die
nieuwe heffing een forse kosten
verhoging met zich mee zal bren
gen. De kostprijsverhoging kan,
vanwege de concurrentie met het
buitenland, niet of voor een klein
JAJAPOERA (ANP) - De 30-jarige
Nederlandse zendeling Pieter
Akse, zijn 28-jarige vrouw Nel en
hun kinderen Hendrik-Jan (5) en
Marleen (3) zijn bij een vliegtui
gongeluk bij Tangma in het bin
nenland van West-Irian (het
voormalige Nieuw-Guinea) om
het leven gekomen. Ook de piloot
van het vliegtuig kwam om.
De familie Akse, die al enkele jaren
zendingswerk bedreef op West-
Irian, kwam uit Eindhoven. Hun
7-jarig dochtertje Ellen is aan de
dood ontkomen, omdat ze naar
school moest.
Het zendingsechtpaar was uitge
zonden door Parousia, de Neder
landse tak van de Christian And
Missionary Alliance (CAMA).
Deze organisatie houdt zich met
missie-, medisch en sociaal werk
bezig, vooral in Zuidoost-Azië.
Het toestel, waarin de Nederlan
ders omkwamen, was van de
Missionary Aviation Fellowship
(MAF). Vorig jaar stortte eve
neens een MAF-toestel neer op
West-Irian. Toen raakten vier
Nederlandse verpleegsters ge
wond.
BURUM - Het plaatsen van een
antenneschotel, diameter 32 voor
het satelliet-grondstation van de
PTT in het Friese dorpje Burum, is
ernstig vertraagd doordat een spe
ciaal hiervoor uit West-Duitsland
gekomen mobiele kraan dreigde
weg te zakken in de drassige bodem
De installatiepogingen zijn van
daag voortgezet.
RHEINDAHLEN (ANP) - De
Amerikaanse generaal Alexan
der Haig, opperbevelhebber
van de NAVO-strijdkrachten in
Europa, is vol lof over het Ne
derlandse leger. Dinsdag
woonde hij in het Duitse Hohne
een oefening bij van het 11de
tankbataljon van de 13de pant
serinfanteriebrigade uit Oir-
schot en gisteren bezocht hij
een Nederlandse luchtverdedi
gingseenheid.
"Ik was erg onder de indruk van
het professionalisme waarmee
de Nederlandse officieren en
onderofficieren de verschil
lende gevechtshandelingen
uitvoerden terwijl bij de solda-
helder en enthousiast
realisme te bespeuren viel", al
dus de opperbevelhebber, die
de beweringen in het Oos-
tduitselegerblad "Volksarmee"
- dat de soldaten van het Neder
landse leger "opgehitste anti
communisten" had genoemd -
als onzin bestempelde.
De Amerikaanse opperbevel
hebber was gisteren in Rhein-
dahlen, waar het hoofdkwartier
is gevestigd van de noordelijke
legergroep (Northag) en van de
tweede geallieerde taktische
luchtmacht (Twoataf). Beide
NAVO-hoofdkwartieren vier
den gisteren hun 25-jarig be
staan.
ZEILEN - De gebroeders Van Vliet
uit Leiderdorp zijn gisteren tijdens
de eerste race om het wereldkam
pioenschap zeilen in de Flying Ju
nior klasse als tweede geëindigd.
De wedstrijd werd gewonnen door
de Italiaan Caponetto. De broers
Huisman werden vierde en de ge
broeders Kok zesde.
ORANJESTAD/WILLEMSTAD
(ANP) - De Arubaanse politie heeft
extra materiaal gekregen. Uit Cu-
raCao kwam een schip op Aruba
aan met aan boord een vrachtwa
gen van de politie, die geladen was
met onder meer gasmaskers, schil
den, boeien en kampeertenten.
Naar aanleiding van deze zending
heeft de leider van de Arubaanse
politieke partij MEP, Betico Croes,
een telegram aan de gouverneur
van de Nederlandse Antillen ge
zonden. Hij zegt hierin dat hij de
zending beschouwt als een provo
catie van het volk van Aruba. „In
dien de centrale regering van oor
deel is dat hardhandig zal moeten
worden opgetreden, delen wij u
mede dat wij voor onze vrijheid tot
het uiterste bereid zijn te gaan",al
dus Croes. Volgens hem werkt der
gelijk handelen van de centrale re
gering onrust in de hand. „Ons volk
is vreedzaam en hoopt op vreed
zame wijze onafhankelijkheid te
realiseren".
De leider van de grootste partij van
Aruba voert al enige tijd actie tegen
de deelname van de Arubaanse Po
litieke Partij PPA, in de nieuw te
vormen Antilliaanse regering.
Croes vindt dat de MEP in de rege
ring dient te worden opgenomen.
Op het Antilliaanse eiland begin
nen een aantal artikelen schaars te
worden. Sinds dreigementen van
MEP-leider Croes, dat zijn partij
boycotacties zal gaan uitvoeren op
produkten uit Curasao komen er
geen produkten meer van dit ei
land. De Arubaanse importeurs
willen namelijk met het risico lo
pen, dat hun goederen op de kade
blijven liggen.
ADVERTENTIE
Nu is zelf jam maken doodeenvoudig 3^-
Met van Gilse geleisuiker maakt
u in'n mum gezonde en overheerlijke jam.
Lukt iedereen altijd.
Zelf jam maken is nu veel eenvoudiger want met van Gilse geleisuiker
hoeft u slechts vier minuten te koken.Daardoor blijven vitamines en
smaak veel en veel beter bewaard. De bereiding is simpel: één deel
vruchten en één deel van Gilse geleisuiker, even roeren, even koken en
u heeft gegarandeerd de meest verrukkelijke jam. 't Lukt iedereen
altijd. Op het kilopak vindt u recept-ideeën en u kunt ook 't uitgebreide
recepten-boekje aanvragen door f 1,65 over te maken op
postrekening 1101939 t.n.v. van Gilse, Roosendaal.
iw/irC/ttde
alweer zo n opmerkelijk Suiker Unie produkt
DEN HAAG (SP) - Voor de oliecri
sis van 1973, toen iedereen nog zor
geloos met energie omsprong en
het woord besparing nog nauwe
lijks bestond, verbruikten we per
jaar negen procent meer. Vorige
week bleek, dat we ruim elf procent
meer dan vorig jaar verbruiken en
daar is de regering danig van ge
schrokken. Zo geschrokken, dat
een verdere verhoging van de ener
gieprijzen onontkoombaar is en dat
er nog meer bezuinigd moet wor
den op het verbruik van vooral
aardgas. We meldden dat gisteren
al. Vooral in de huishoudens moet
danig bezuinigd worden, want daar
is het verbruik danig omhoog ge
gaan.
Volgens het CBS steeg het energie
verbruik het meest bij de indus
triële bedrijven, namelijk met 24
procent. Het transport droeg bijna
16 procent bij aan de totale groei
van het energieverbruik. Bij de ge
zinshuishoudens die bijna een
kwart van het totale verbruik voor
haar rekening nemen, steeg het
verbruik met 12,3 procent.
De algemene energieraad vond dan
ook in zijn eerste advies van mei dit
jaar dat besparingen in gezinshuis
houdens behoorlijk zoden aan de
dijk zouden zetten.
Is de Nederlandse huisvrouw dan
zo zorgeloos met energie? Springt
ze te gemakkelijk om met elektri
sche apparaten, verlichting en ver
warming?
Drs. H. F. G. Geijzers van de direc
tie algemeen energiebeleid van het
ministerie van Economische Za
ken: „Ik ben bang dat het energie
verbruik in de gezinshuishoudens
nog zal toenemen. De huishoude
lijke energieverslinders zoals diep
vriezers, elektrische fornuizen,
vaatwasmachines, droogtrommels,
e.d. rukken nog steeds op. Er wor
den ook steeds meer cv-installaties
aangelegd. Er wordt bijvoorbeeld
ook meer gestofzuigd. Een andere
factor, die het elektriciteitsver
bruik zal opjagen, is de gezinsver
dunning. Vroeger had je gezinnen
van zes personen, die een stofzuiger
gebruikten, nu staan daar vaak
twee of drie gezinnen tegenover,
die twee of drie stofzuigers gebrui
ken. En tenslotte: het particuliere
autoverbruik. De autoverkopen
stijgen nog steeds. Het gemiddelde
aantal afgelegde kilometers per
auto daalt weliswaar, maar het ben
zineverbruik per afgelegde kilome
ter stijgt omdat de auto meer ge
bruikt wordt voor korte afstan
den."
Transport
Intussen komt het Centraal Plan
bureau tot een aanzienlijk lager
stijgingspercentage van het ener
gieverbruik in de gezinnen dan het
CBS. Volgens het planbureau is de
stijging daar slechts 5,3 procent.
Dat is minder dan de helft van het
CBS-percentage.
Door
Jan Kees Kokke
„Voor de oliecrisis was de jaarlijkse
stijging van het energieverbruik in
de gezinnen zo'n 10 tot 12 procent.
Het percentage van het planbureau
van 5,3 procent steekt daar dan
weer gunstig bij af," zo merkt drs.
Geijzers op.
„Die 5 procent mag echter zeker
niet worden gezien als een stabili
satie. Het is nog veel te veel: zeker
gerelateerd aan de bevolkings
groei. Het betekent dat we nog
steeds „energie-intensiever" wor
den. En dat gaat tegen alle intenties
van ons besparingsbeleid in."
„Als je bijvoorbeeld een vergelij
king trekt met de Amerikaanse cij
fers, dan zie je dat de groei daar de
helft minder is dan wij groeien.
Maar het energieverbruik is daar
dan ook per hoofd van de bevolking
nog steeds 2,5 keer zo hoog als-
hier."
Uit statistische gegevens van de EG
blijkt dat in geen enkel land in de
gemeenschap het energieverbruik
vorig jaar zo hard is gegroeid als in
Nederland.
Dat we al die statistische gegevens
elk op eigen wijze moeten beoorde
len, blijkt alleen al uit het feit dat
het Centraal Bureau voorde Statis
tiek en het Centraal Planbureau tot
heel verschillende conclusies ko
men over de groei van het energie
verbruik in ons land.
Het grote verschil in het groeiper
centage van energieverbruik in ge
zinnen tussen CBS en planbureau
is een gevolg van het feit dat het
planbureau daarin ook het particu
lier transport bijtelt.
Nieuw systeem
De plotselinge sterke stijging van
bijna 24 procent in het energiever
bruik door de industrie blijkt ook
nog al wat onvermoede oorzaken te
hebben.
Het CBS blijkt vorig jaar over te
zijn gegaan op een nieuw enquete-
systeem, dat het verbruik beter
weergeeft. Een deel van de forse
stijging is daarom verklaarbaar uit
een betere statistische waarneming
Voorts bestaat bij drs. Geijzers de
vaste indruk dat, het industriële
energieverbruik deels kunstmatig
omhoog geschroefd is doordat ex
porten van olie en olieprodukten in
feite ten onrechte bij het verbruik
geteld zijn.
Een werkelijke oorzaak van het ge
stegen energieverbruik daarente
gen van vorig jaar moet gezocht
worden in de warme zomer, waar
door nogal wat extra elektriciteit
werd afgenomen voor koeldoelein-
den. Ook de lichte opleving van de
conjunctuur heeft invloed gehad
op het energieverbruik.
Spitten
De directie algemeen energiebeleid
van het ministerie van Economi
sche Zaken is op het ogenblik nog
niet verder gekomen dan een voor
lopige analyse van de oorzaken van
het verontrustend gestegen ener
gieverbruik.
„Wij zijn daar nog druk naar aan het
spitten", zegt drs. Geijzers. „Want
als we de werkelijke oorzaken heb
ben dan weten we pas goed waar we
op moeten mikken bij ons bespa
ringsbeleid."
Ook hij is flink geschrokken van de
recente cijfers over de stijging van
het energieverbruik. „Die kwamen
harder aan dan verwacht werd. Ik
geef inderdaad toe dat het bespa
ringsbeleid onvoldoende is ge
weest. Maar energiebesparing was
tot voor kort iets volkomen nieuws
voor elk land. Tot midden 1973
hadden we een overvloed aan ener
gie en daalden de energieprijzen re
latief zelfs sterk. Besparing is een
nieuw fenomeen. Niet alleen het
publiek moet daar nog aan wennen,
maar ook de overheid. De eerste
man op het ministerie van Econo
mische Zaken die iets aan energie
besparing ging doen. is pas in 1975
hier in dienst getreden. Organisato
risch en qua personeelsbezetting
vroeg het een volkomen nieuwe
opzet."
Ramingen
Over de toekomst zegt drs. Geij
zers: „Heel veel van het energie
verbruik wordt bepaald door tech
nische factoren. Neem bijvoor
beeld een koelkast. Die blijft een
grote energieverbruiker tot hij ver
sleten is en men zich een nieuwe
aanschaft, die minder energie ver
bruikt. Maar men wisselt hem niet
direkt in. Daarom is een groot deel
van het energieverbruik niet op
korte termijn te beïnvloeden.
Drs. Geijzers merkt voorts op dat
het conjunctuurverloop een be
langrijke rol speelt bij de energie
besparing.
„Als de energiebesparing in 1980
lager is dan geraamd, dan zou dat
wel eens niet de oorzaak geweest
kunnen zijn van besparingen, maar
van een laagconjunctuur."
Intussen worden die ramingen
door de overheid steeds scherper
gesteld. Voor de oliecrisis was een
groei van 9 procent van het ener
gieverbruik geen enkel probleem,
na de oliecrisis hoopte men op een
gemiddelde jaarlijke groei in de pe
riode 1973-1985 van 3,5 procent.
Begin dit jaar verwachtte men een
groeipercentage van 2,75 procent.
Na het advies over besparing op
huishoudelijk energieverbruik van
de energieraad in mei van dit jaar,
houdt men het voor de komende
jaren op een gemiddelde groei van
uiterlijk 2,59 procent.
