Bloedige strijd
rond bouw van
kweekreactor
Heropvoeding na bloedbad op Oost-Timor
Westduitse politie jaagt op anarchiste
NAVO gebruikt
Russische wapen-
onderdelen
MOORD OP FRANKFORTER BANKIER JURGEN PONTO
Franse minister: werk van
buitenlandse anarchisten
Minister sliep bij
luchtvaartshow
BLUE BAND 59
LEEUWEZEGEL 55
BECEL 99
HAAL HET BU DIGRQS
JURGEN PONTO (53)
KARLSRUHE-FRANKFORT
(ANP) - Susanne Albrecht, de
26-jarige dochter van een be
kende advocaat, word,t in de
Duitse bondsrepubliek overal
gezocht wegens de moord op de
53-jarige bankier Jürgen Ponto.;
een der Financiële raadgevers van
bondskanselier Schmidt.
Een dag na de moord zei de hoogste
Westduitse officier van justitie,
Kurt Rebmann, gisteren dat een
arrestatiebevel is uitgevaardigd
tegen Susanne Albracht Silke
Maier-Witt (27), Angelika Speitel
(25), Sigrid Sternebeck (28) en de
twee begeleiders van de vrouw.
Uit het onderzoek is gebleken dat
Ponto met schoten uit twee ver
schillende wapens is vermoord.
De Westduitse regering heeft voor
de arrestatie van de daders een
beloning van 100.000 mark uitge
loofd.
Een anonieme man die zei te spre
ken namens een tot nu toe niet
bekende stadsguerrillabeweging
heeft gisteravond telefonisch
meegedeeld dat deze beweging
verantwoordelijk is voor de
moord op Ponto.
De man verklaarde dat meer moor
den zouden volgen als niet alle
"krijgsgevangenen" in de Bonds
republiek onmiddellijk vrijgela
ten zouden worden.
Het anonieme telefoontje van de
vertegenwoordiger van de orga
nisatie "Roter Morgen", werd
ontvangen in het kantoor van het
Britse persbureau Reuter in
Bonn.
"Wij hebben Ponto terechtge
steld", zei de man, klaarblijkelijk
voorlezend van een papiertje.
"Wij eisen de onmiddellijke vrijla
ting van alle krijgsgevangenen in
de bondsrepubliek Duitsland. Zo
niet, dan zullen meer exponenten
van de uitbuitende klasse wor
den terechtgesteld".
Een zegsman van het Bundeskri-
minalamt in Wiesbaden zei dat
men nooit eerder van "Roter
Morgen" had gehoord. Met
"krijgsgevangenen" worden
waarschijnlijk bedoeld politieke
gevangenen van extreemlinkse
signatuur, zoals leden van de be
weging Baader-Meinhof.
De daders hebben Ponto waar
schijnlijk willen ontvoeren en
hebben dat plan al langer geleden
beraamd. Susanne Albrecht zou
al begin juli aan de dochter van de
bankier gevraagd hebben hoe de
beveiligingsmaatregelen voor de
villa van Ponto waren.
Zij zou volgens de politie al jaren
lang nauwe betrekkingen heb
ben met de anarchisten die in
1975 een aanslag pleegden op de
Westduitse ambassade in Stock
holm. Dellwo, medeplichtig aan
die aanslag en zojuist wegens
moord en vrijheidsberoving tot
levenslang veroordeeld, had in
1973 samen met Albrecht en an
dere jongelui een slooppand in
Frankfort bezet.
In hetzelfde jaar zou Susanne Al
brecht, op 11 november, aan de
grenspost Bentheim naar Neder
land zijn aangehouden toen zij
vijf handgranaten, springstof en
wapens bij zich had. Op 7 no
vember van dat jaar zou zij de ter-
roriste Ilse Stachowiak haar pas
poort hebben gegeven voor een
bezoek aan Beiroet.
Evenals twee andere personen die
voor de moord gezocht worden
zou zij tijdelijk gewerkt hebben
op het kantoor van de Baader-
Meinhof-advocaat Klaus Crois
sant, die onlangs naar Frankrijk
is gevlucht.
Ponto wiens bank een van de
grootste acht van Europa is,
maakte deel uit van de kleine
kring raadgevers van bondskan
selier Helmut Schmidt.
Susanne Albrecht was een goede
bekende van de bankier want de
families Ponto en Albrecht waren
bevriend. Daarom liet de huis
bewaarder haar samen met een
ongeveer 25-jarige vrouw en een
30-jarige man argeloos toe tot de
villa, die door hoge muren is om
ringd, nadat zij zich aan de poort
met de woorden "ik wilde me
weer eens laten zien" had ge
meld.
Na een gesprek in de werkkamer
kwam het in de hal tot een ge
vecht, waarschijnlijk om Ponto te
ontvoeren. Toen dat niet lukte
vielen er volgens Rebmann en
kele schoten.
Rebmann, wiens voorganger Sieg
fried Buback zelf onlangs werd
vermoord, trok parallellen tussen
deze daad en de moord op de Ber-
lijnse rechter Guenter von
Drenkmann. Bij deze laatste
hadden de moordenaars eve
neens met bloemen in de hand
aangebeld.
SUSANNE ALBRECHT (26)
CREYS-MALVILLE (Reuter) - Anarchisten uit het buitenland zijn, vol
gens de Franse minister van Buitenlandse Zaken, verantwoordelijk ge
weest voor de bloedige gebeurtenissen dit weekeinde bij het protest tegen
de bouw van een Franse kerncentrale. Daarbij kwam een man om het leven,
terwijl honderden verwondingen opliepen.
Minister Bonnet, sprekend voor de
Franse tv, zei dat de gewelddadig
heden waren uitgelokt door de dui
zend buitenlanders onder de pro-
testeerders.
"Deze lieden zijn zonder twijfel
anarchisten zowel in hun daden als
in hun overtuiging. Zij erkennen
geen grenzen en zijn ook elders op
gedoken, vooral in West-
Duitsland", aldus Bonnet.
De dode is een 31-jarige Fransman
die door een menigte op de vlucht
voor een charge van de politie, on
der de voet werd gelopen en een
hartverlamming kreeg.
Onder de gewonden zijn vijf rijks
wachters en twee Westduitsers, van
wie de ene een hand en de andere
een been verloor.
De gevechten rond het protest te
gen de bouw van Frankrijks eerste
snelle-kweekreactor, de "Super-
Phenix", begonnen toen ongeveer
honderd deelnemers met benzine
bommen en stenen naar de 5000
man sterke politiemacht gingen
gooien.
De organisatoren verklaarden dat
60.000 personen op de been waren.
Het protest was officiéél verboden.
Minister Bonnet noemde de opgave
ADVERTENTIE
van de organisatoren "een klein
grapje". Volgens hem hebben niet
meer dan "ongeveer 20.000" men
sen aan de betoging deelgenomen.
Ooggetuigen hebben verklaard dat
de geweldadigheden op grote
schaal begonnen toen de rijks
wachters traangasgranaten waren
gaan afschieten om de menigte uit
een te drijven.
Iemand van het organiserende co
mité schreef het ontaarden van het
vreedzaam voorgenomen protest
toe aan "een handvol mensen". Hij
•noemde het spijtig dat hierdoor van
een vreedzame mars naar het
bouwterrein geen sprake had kun
nen zijn, maar meende dat het
vreedzaam bedoelde karakter toch
tot uiting gekomen was.
Leden van een medische hulpdienst brengen een man weg die gewond
raakte bij de ongeregeldheden die ontstonden in de buurt van de bouw-
vlaats van de eerste Franse snelle-kweekreactor "Suver-Phénix"
President Giscard d'Estaing en zijn afbrengen. Wel heeft de president
kabinet willen zich door gebeurte- toegezegd dat de veiligheid svoor-
nissen als bovenstaande niet van schriften voor kerninstallaties op-
hun kernenergieprogramma laten nieuw zullen worden bekenen.
LONDEN - Het Britse ministerie
van Defensie heeft toegegeven dat
de Britse Scorpion-tank, in dienst
bij de NAVO in West-duitsland,
Russische onderdelen bevat. De
onderdelen voor de Scorpion
"worden via de normale Britse en
Belgische handelskanalen ontvan
gen", aldus een verklaring van het
ministerie. "De leveranciers ont
vangen onderdelen van een grote
verscheidenheid van bronnen, zo
wel in het Verenigd Koninkrijk als
elders: enkele lagers die uit Rus
land afkomstig zijn hebben in voor
raad gelegen sinds 1973".
Het Britse parlementslid Winston
Churchill heeft aan het ministerie
van Defensie om opheldering ge
vraagd over de berichten dat ook
materiaal voor de vervaardiging
van onderdelen voor het Navo-
gevechtsvliegtuig Tornado in de
S.U. wordt gekocht.
Churchill is de woordvoerder voor
defensie van de conservatieve op
positie. "Omdat de Tornado de
ruggegraat van de Royal Air Force
moet worden vraagt men zich af of
deze gang van zaken wenselijk is.
Het risico ontstaat dat men te af
hankelijk wordt van de S.U. de
praktijk van het kopen van mate
riaal van de S.U. dat voor defensie-
doeleinden nodig is moet worden
onderzocht", aldus Churchill.
Een ander conservatief parle
mentslid, Hodgson, zei zondag ver-
LONDEN - Deze foto van de Britse minister van Defensie, Fred
Mulley, die aan de zijde van koningin Elizabeth in slaap viel tijdens
een jubileum-luchtshow, was dit weekeinde een bron van genoegen
van de Londense pers.
Deze toonde een reeks foto's van de minister die in zijn ogen wreef,
vervolgens gaapte en tenslotte in zijn fauteuil in slaap viel terwijl
koningin Elizabeth en prins Philip, de ogen naar boven gericht, de
toestellen bewonderden.
Onder de titel "Zz-z-z-z-zoem" schreef de "Daily Mirror" voorzichtig
"Het lijkt of de minister slaapt".
De "Daily Telegraph" en de "Daily Express" waren minder edel
moedig. Een journalist beschreef "de strijd tussen de minister en de
RAF die de motoren liet razen om de minister te wekken. "De lucht
macht won. Mulley ontwaakte bij het passeren van een eskader van
de Red Arrows".
nomen te hebben dat het aanschaf
fen van onderdelen voor militaire
voertuigen in het Oostelijk blok
meer voorkomt dan het minsterie
toegeeft.
De Westduitse regering heeft be
kendgemaakt dat geheime sonar-
apparatuur bij vergissing van
Groot-Brittannië naar West-
Duitsland is gebracht door een
Oostduits schip. Er zijn tekenen die
er op wijzen dat er onderweg met de
lading is geknoeid.
Een woordvoerder van het ministe
rie van Defensie in Bonn zei dat het
schip, de Bansin, op weg van Lon
den naar het Westduitse Bremer
haven vermoedelijk - een omweg
heeft gemaakt en - via de Oostzee
haven Wismar is gevaren.
De electronische apparatuur bleek
na aankomst in Bremerhaven te
zijn beschadigd en Westduitse des
kundigen van de veiligheidsdienst
geloven dat Oostduitse of zelfs
Russische experts hebben getracht
de instrumenten te demonteren.
De Britse fabrikant van de sonar-
apparaten, Plessey Electronics,
heeft doen weten "de gemaakte
fout te betreuren", namelijk door
de waardvolle vracht per vergissing
te hebben laten vervoeren door een
Oostduits schip, aldus deelde het
ministerie in Bonn mee.
Plessey Electronics was bereid de
onstane schade te vergoeden. De
soanr-apparatuur was gekocht om
te worden aangebracht in tien mij
nenvegers van de Westduitse marin
die worden omgebouwd in
mijnen-opsporende schepen, het
geen wordt gedda door de
Nederlandse-Westduitse VFW-
Fokker groep in Bremen.
Leger China:
moderniseren
PEKING - De Chinese minister
van Defensie Yeh Tsjieng-Ying
heeft opgeroepen tot onmiddellijke
modernisering van de strijdkrach
ten omdat een wereldoorlog wel
eens „vroegtijdig" zou kunnen uit
breken.
De Chinese media spreken van een
„lange, belangrijke toespraak" van
de maarschalk tot 10.000 mensen
op een bijeenkomst ter gelegenheid
van de 50ste verjaardag van de
vorming van het volksbevrijdings
leger
19KZOVWXS/
"Vera" bezig
TAIPEI - De wervelstorm Vera
heeft het noorden van Taiwan ge
teisterd en minstens tien mensen
levens geëist, aldus de politie Er
zijn vermoedelijk nog veel meer
slachtoffers.
In Taipei stroomde drie uur lang de
regen bij bakken neer, bij een
windsnelheid van 200 km per uur.
In de stad vielen minstens acht do
den, de elektriciteit viel uit.
Maandag was het zuiden van Tai
wan getroffen door de wervelstorm
Thelma, waardoor minstens 28
personen de dood vonden en 2.000
huizen werden vernield.
OOST-TIMOR - „Zelf heb ik op zn
minst honderd vijftig mensen op de
kade op een rijtje zien zetten en zien
doodschieten. Het duurde een mi
nuut of veertig. Na elk schot viel er
een lijk in het water en na verloop
van tijd dreven ze allemaal weg in
de richting van de zee".
Dit afschuwelijke ooggetuigever-
slag is mij de afgelopen week in het
diepste geheim uitgebracht door
iemand die de Indonesische invasie
van de voormalige Portugese kolo
nie Oost-Timor heeft overleefd.
Vooral de eerste golf Indonesische
mariniers en parachutisten heeft
zich aan moordpartijen, plundering
en verkrachting bezondigd in de
Oosttimorese hoofdstad Dili.
De Indonesiërs zelf hebben dat
trouwens stilzwijgend min of meer
erkend, want zij hebben die eerste
golf van hun troepen al binnen twee
weken vervangen. Slachtoffer van
de moordpartijen waren de Chi
nese handelslieden en Timorese
boeren die ofwel gebleven waren
om tegen de Indonesische invallers
te vechten of gedacht hadden dat
de invallers minder meedoge
nloos zouden zijn.
Oost-Timor is vier en een halve
eeuw lang een Portugese kolonie
geweest, grenzend aan een weste-
.lijke helft die Nederlands was tot de
Indonesische onafhankelijkheid in
1949. Wat de Portugezen er achter
gelaten hebben, was een burgeroor
log. Van die burgeroorlog en de
aan'sluitende Indonesische be
moeienissen en inval is weinig be
kend geworden, mede door de
hechte samenwerking tussen Aus
tralië en Indonesië bij het tegen
houden van verslaggevers die er
naartoe wilden om verslag uit te-
brengen.
Journalisten die uit Australië naar
Timor wilden, mochten geen vlieg
tuig huren en boten (het is zo'n
achthonderd kilometer) werden te
gengehouden. Nu is het allemaal
twee jaar geleden en zijn de sporen
uitgewist. Het enige wat een ver
slaggever nu nog kan doen, is pro
beren om ooggetuigen te vinden
die hun mond open durven doen -
onder strikte geheimhouding van
hun identiteit.
Indonesië heeft de oostelijke helft
van Timor niet bezet omdat het nog
meer grondgebied wilde hebben,
maar omdat het bang was dat een
zelfstandig oostelijk Timor in de
toekomst misschien nog eens een
communistische koers zou kiezen.
Om Timor in te palmen heeft Indo
nesië goeddeels dezelfde methoden
gebruikt als voor de annexatie van
het vroegere Nederlands Nieuw
Guinea. Indonesië trok het gebied
binnen, installeerde een soort
volksvergadering van marionetten
en antwoordde vervolgens groot
moedig ja op een verzoek van die
vergadering tot inlijving bij Indo
nesië. De inlijving van oostelijk
Timor bij Indonesië staat op de
agenda van de algemene vergade
ring van de Verenigde Naties voor
de bijeenkomst die in september-
begint.
Door Richard Carleton,
Observer Dienst de
eerste onafhankelijke
westerse journalist die
oostelijk Timor heeft
mogen bezoeken sinds
de Indonesische inval-
van 1975.
In het Timorese gebergte zijn er
hier en daar nog restanten van de
linkse Fretilin-guerrillastrijders die
het verzet proberen vol te houden,
maar over het algemeen heeft In
donesië nu het bestuur over het ge
bied wel in handen, dank zij een
bezettingsleger van 15.000 man. He
lemaal zonder problemen verlopen
de zaken niet. De helikopters die
mij voor mijn verplaatsing toege
wezen werden, hadden bevel om
niet onder de duizend meter hoogte
te vliegen, boven het bereik van
kleine wapens. Dat de piloot zich
niet altijd aan die instructie hield,
was duidelijk te zien aan drie koge
lgaten in de romp van het toestel.
Overal waar de Indonesiërs mij een
kijkje lieten nemen, bleven er altijd
drie bewakers binnen gehoorsaf-
stand en was ik altijd omringd door
een dubbele rij „burgerwachten".
Zij hielden vol dat het voor mijn
veiligheid was en niet om mijn be
wegingsvrijheid te beperken.
Dreigende lucht
In de Indonesische versie van wat
er gebeurd is, heet de dood van vijf
westerse journalisten tijdens de
gevechten van oktober 1975 een
propaganda-zet om de aandacht
van westerse publiciteitsmedia te
vestigen op de guerrillastrijders
van de Fretilin (hoewel volgens de
geruchten niet de Fretilin maar
pro-Indonesische strijdkrachten de
dood van het vijftal op hun geweten
hebben). De radio van de Fretilin
had er melding van gemaakt dat ik
op het eiland was en de Indonesiërs
maakten zich kennelijk bezorgd
dat de guerrillastrijders nu hun uit
erste best zouden doen om het ver
haal van hun bestaan weer terug te
krijgen in de publieke aandacht.
De enige plaats waarnaar ik de In
donesiërs speciaal gevraagd had
om mij naartoe te brengen, was Ba-
libo, de kleine nederzetting aan de
grens tussen de oostelijke en de
westelijke helft van Timor, waar de
vijf journalisten om het leven ge
bracht zijn. Ik heb geprobeerd om
voor mijn televisiecamera's de om
standigheden rond hun dood zo
goed mogelijk na te bootsen. Mijn
weergave moet de autoriteiten te
aanschouwelijk geweest zijn, want
wij moesten halsoverkop weg on
der het motto dat de stralend
blauwe lucht er zo dreigend uitzag.
Er valt met geen redelijke zeker
heid uit te maken hoeveel Timore-
zen er in de burgeroorlog en de In
donesische invasie het leven gela
ten hebben. De Indonesiërs zeggen
dat er tienduizend doden gevallen
zijn, anderen beweren dat hon
derdduizend een betere schatting is
en wat ik nu te horen heb gekregen,
geeft mij de indruk dat het er zeker
vijftigduizend geweest moeten zijn.
De bevolking van Timor was
670.000. Als het dodental inderdaad
in de buurt van de vijftigduizend
ligt, is dat omstreeks 7 procent van
de bevolking - naar verhouding tot
het bevolkingscijfer wel het bloe
digste „dekolonisatie-proces" dat
de hedendaagse wereld meege
maakt heeft.
De Indonesiërs zijn niet de enigen
wie schuld treft. Na 450 jaar kolo
niaal bestuur hebben de Portuge
zen een universitair gediplomeerde
achtergelaten, een tandarts, een
middelbare school en een zieken
huis (zonder personeel). Het land
dat zij achtergelaten hebben, lijdt
aan tuberculose, zeer kwaadaar
dige malaria, hersenontsteking en
framboesia - nevenprodukten van
ondervoeding en slechte hygiëni
sche toestanden.
Indonesië is nu druk in de weer met
een grootscheepse campagne van
„heropvoeding" van de bevolking.
In Dili werden schoolkinderen
voor mij opgetrommeld om propa-
gandaliedjes te zingen, over de gor
del van eilanden met van oost tot
west een bevolking. Een natie, een
volk, een Indonesise.
De annexatie heeft een beestachtig
verloop gehad. Het enige wat er te
zeggen valt is dat Oost-Timor op de
lange duur misschien beter af is
binnen Indonesië, want het gebied
is economisch niet levensvatbaar
en geheel van hulp afhankelijk.
