Ruimte voor voetganger
sen auto in het centrum
Victoria Regia
bloeide
Vergeleken met Haarlem
Wandelgebieden en parkeergarages
Jongetje (10) gewond
bij botsing auto's
Haagse rozen-
kniigii op
Leidse markt
MAANDAG 25 JULI 1977
Onder de titel "Vergele
ken met verschijnen
deze zomer een aantal ar
tikelen over met Leiden
vergelijkbare steden. Hoe
lost men daar de binnens
tadsproblemen op? Dit is
het derde artikel. Eerder
is geschreven over Delft
en Groningen.
daarbij op dat de stad „naar de garages toe
groeit". Steeds meer winkels vestigen zich langs
de looproutes van de garages naar het hartje van
de stad.
Sneller
Worden de auto's gelokt door de parkeergarages,
neemt het verkeer erdoor toe? Zowel Van Mau-
rik als Van de Water ontkennen dit beslist.
Voordeel van het ^geconcentreerd (in garages)
parkeren is dat er minder verkeer rondrijdt door
de stad op zoek naar een parkeerplaatsje. Verder
betekenen de garages geen uitbreiding van het
aantal plaatsen maar een vervanging van de ver
loren gegane. Van Maurik schat dat het totaal
van tien jaar geleden (4000 plaatsen, ongeveer
een kwart meer dan Leiden) minder is gewor
den. „Het opheffen van plaatsen gaat gemakke
lijker dan het neerzetten van een nieuwe gara
ge". In de garages zijn respectievelijk 500,440 en
460 plaatsen.
enige kanttekening van het bedrijfsleven (Kamer
van Koophandel) bij het gevoerde beleid is dat
men sneller het aantal parkeergarages zou wil
len uitbreiden. De stichting City Haarlem,
waarin de economische krachten van de bin
nenstad zijn gebundeld, onderstreept de goede
samenwerking met de gemeente. City Haarlem
speelt met allerlei activiteiten in op de moge-
lijkheiden die de vernieuwde binnenstad biedt.
Het afgelopen voorjaar zijn zo anderhalve week
lang de consumenten gelokt met muziek, spelle
tjes, standhouders, artiesten en feesten.
TOM MAAS
Haarlem mag dan geen univ>ersiteit
hebben, toch neemt de Spaamestad
een belangrijke plaats in de regio.
Daarbij wordt de nabijheid van
Amsterdam gevoeld zoals Leiden de
invloed van de Haagse agglomara-
tie ondergaat.
De Haarlemse binnenstad ligt in
geklemd tussen de Leidsevaart en
het Spaarne. Qua oppervlak
kleiner dan de Leidse binnenstad, is
de maat van het winkelcentrum, de
grootte van de winkels en de straten
goed vergelijkbaar. Voor de lief
hebber van stedeschoon heeft deze
Noordhollandse stad veel te bieden.
Er is een tamelijk groot voetganger
sgebied, met aan de rand daarvan
drie parkeergarages. Er zijn plan
nen voor nog twee garages. Ver
spreid in het voetgangersgebied
liggen enkele grote warenhuizen.
De Grote Markt, sinds enige jaren
autovrij, is in het centrum ook een
flinke trekpleister, vooral op de
marktdagenEr zijn verschillende
winkeliersorganisaties, die zich
sinds enkele jaren hebben verenigd
in de Stichting City Haarlem.
Haarlem wordt bestuurd door een
college, waarin de PvdA drie wet-
houdersposten bezet, het CDA twee
en de VVD één. Het college heeft
kortgeleden een verkeersplan ge
publiceerd dat ook betrekking heeft
op de binnenstad. Vanuit het be
drijfsleven werd naar aanleiding
daarvan aangedrongen op een
snellere uitvoering van de plannen
voor parkeergarages. De laatste cij
fers van de NZH wijzen uit, dat
voor het eerst het gebruik van het
openhaar vervoer in Haarlem niet
gedaald is, maar gelijk is gebleven.
Over datzelfde jaar werd in Leiden
een stijging van het gebruik geregi
streerd.
HAARLEM/LEIDEN - De raadsleden die begon-
i- nen over de aanleg van een voetgangersgebied
werden uitgekreten voor „moordenaars van de
binnenstad". Dat was acht jaar terug. Intussen is
in Haarlem wel het een en ander veranderd. Er is
r. een aantal aardige voetgangersgebieden aange
legd. Maar dat Haarlem ook in de Leidse gemee
nteraad wel eens over de tong is gegaan komt
door de goede ervaring die men daar heeft met
parkeergarages.
In Haarlem zijn thans drie garages open. Ze wor
den beheerd door een gemeentelijke stichting
S (Stichting Parkeer voorzieningen Haarlem) die
r er in slaagt quitte te draaien. Vooral dat laatste is
n interessant. De vrees bij de Leidse bestuurderen
is steeds geweest dat mogelijke Leidse parkeer
garages niet rendabel zouden zijn.
Haarlem was al in 1969 in het gelukkige bezit van
>- een binnenstadsplan. Belangrijkste van een
binnenstadsplan is wel dat er duidelijk een be-
r" leid in wordt aangegeven zodat iedereen weet
waar die aan toe is.
In die tijd dat het plan werd opgesteld, liep het
Haarlemse centrum achteruit. De concurrentie
werd merkbaar van een nieuw winkelcentrum
in de nieuwbouwwijk Schalkwijk. Op basis van
g het binnenstadsplan werd besloten tot aanleg
c: van een voetgangersgebied om terrein terug te
winnen. Na enige strijd werd het compromis
ontwikkeld dat eerst een parkeergarage zou
worden gebouwd om de parkeerplaatsen te ver
vangen die verloren zouden gaan in het voet
je gangersgebied.
Eind 1970 werd deze garage geopend. Het voet
gangersgebied werd een succes en al spoedie
van de overige parkeerbeperkingen. Hoewel het
experiment tot nu toe succesvol is verlopen, is
men wat huiverig met verdere uitbreiding. Be
zwaar bijvoorbeeld van de Kamer van Koop
handel is dat bij het vignettensysteem een aantal
kortparkeerplaatsen (voor winkelend publiek)
verloren gaan aan langparkeerders (bewoners).
Er zijn tenslotte plannen voor een vierde garage in
1980 en eventueel een vijfde in 1982.
Quitte
De garages worden beheerd door de gemeente
lijke Stichting Parkeervoorzieningen Haarlem,
waarvan secretaris is de heer Van Maurik, bij de
gemeente werkzaam als directeur dienst eco
nomische zaken. Deze stichting heeft nu zeven
jaar gedraaid zonder de hand te hoeven ophou
den bij de gemeente. Men kon quitte draaien
dankzij de overschotten op de exploitatie van de
parkeermeters. Een overschot van een paar ton
na aftrek van de kosten voor het achttal par
keerwachters. Belangrijk is wel dat de winke
liers de eerste jaren totaal 350.000 gulden heb
ben bijgedragen om in het begin de exploitatie
van de eerste garage mogelijk te maken. Deze
garage draait nu met een licht overschot.
Het beeld bij alle garages tot nu toe was: een eerste
bezetting van 20 procent, waarna deze bezetting
jaarlijks 10 procent stijgt. Een garage levert in
het begin altijd verlies maar wordt rendabel als
binnen vijfjaar een bezettingsgraad van zeven
tig procent is gehaald.
De mensen moeten eerst wennen aan de aanwe
zigheid van een parkeergarage is de indruk van
stichtingssecretaris Van Maurik. Maar als de ta
rieven niet te hoog zijn heeft men het er snel
voor over om veilig te kunnen parkeren zonder
lang te hoeven zoeken.
Op de Haarlemse tarieven heeft Van Maurik nooit
grote kritiek gehoord. Bij de parkeermeters zijn
er twee tarieven: in het centrum een gulden per
uur, daarbuiten 50 cent. In de garages betaalt
men voor de eerste vier uur een gulden per uur,
daarna komt het tarief lager te liggen. Het nege
nde uur kost zodoende een kwartje, net als de
daarna volgende uren.
De openingstijden van de nieuwste garage bij het
station zijn afgestemd op de tijden van de eerste
en laatste treinen, 's Zondags is de garage alleen
's morgens en 's avonds anderhalf uur open ten
zij er evenementen plaatsvinden in de naastge
legen hal.
De garage De Raaks is 's zondags gesloten en door
de week open van zes tot twaalf uur. Garage De
Camp is ook 's nachts open in verband met de
bewoners die gebruik maken van het vignet
tensysteem. Dat is bedrijfsmatig onverant
woord, onderstreepte Van Maurik, maar wordt
mogelijk gemaakt door subsidie van de gemee
nte.
De loopafstanden van de garages naar het hartje
van de stad variëren van 150 meter (enkele) mi
nuten lopen) tot de afstand van het station tot de
Grote Markt: negen minuten lopen. Zowel wet
houder Van de Water als Van Maurik merken
stonden de winkeliers, nu verenigd in één club,
bij het college van burgemeester en wethouders
op de stoep om uitbreiding van het voetganger
sgebied te vragen. Vier jaar geleden volgde een
Vignetten
Over de plaats van de garages is in het verleden
wel eens felle strijd gevoerd. Het laatst ging het
om een garage die in het hartje van de stad zou
moeten komen. Van de Water toont zich opge
lucht dat dit niet zal doorgaan. Deze garage zou
niet passen in de filosofie dat de parkeergele
genheid gecreëerd moet worden rond het voet
gangersgebied, zodat het verkeer slechts tot aan
de rand van de binnenstad hoeft te komen.
Deze filosofie vindt in het binnenstadsplan verder
gestalte doordat gestreefd wordt naar het ver
plaatsen van verkeersaantrekkende bedrijven.
Op vrijkomende plaatsen worden veelal wo
ningbouwprojecten gerealiseerd.
Voor de bewoners wordt geëxperimenteerd in een
bepaalde wijk met een vignettensysteem: tegen
gereduceerd tarief kunnen de bewoners gebruik
maken van een parkeergarage om hun auto te
stallen. Het.vignet houdt ook een ontheffing in
tweede gebied met een tweede garage en verle
den jaar werd de derde fase voltooid met een
nieuwe garage bij het station. De voor het bin-
nenstadsbeleid verantwoordelijke wethouder
Van de Water meent dat het centrum dankzij
deze maatregelen „geweldig is opgekrikt" zodat
er ook meer aantrekkingskracht op de regio is:
er zouden zelfs mensen uit Amsterdam in Haar
lem komen winkelen.
Eind deze week misschien opnieuw
LEIDEN - De Victoria Regia in de Leidse Hortus Botanicus
heeft het afgelopen weekeinde weer gebloeid. Evenals vo
rige week kwam de reusachtige "waterlelie" volledig boven
water. Verwacht wordt dat er tegen het eind van de week
opnieuw een knop zal ontspringen.
De Haagse Rozenkoningin
Edda Akkerman vereerde af
gelopen zaterdag de Leidse
markt met een bezoek, daarbij
vergezeld van haar hofdame
Monique van Doom (links op
de foto).
Na een wandeling over het
marktterein deelde zij o.a. op
de Nieuwe Rijn rozen en hop
jes uit aan voorbijgangers.
Het is overigens het tweede
jaar dat er een Rozenkoningin
is gekozen. De Rozenkoningin
treedt op als goodwill-
ambassadrice voor de rozen-
tentoonstelling in het Haagse
Westbroekpark. waar 20.000
rozen in ruim 400 variëteiten
bloeien.
3ovendien wordt zij geacht
het toerisme in Den
Haag /Scheveningen te bevor
deren
LEIDEN - Er hebben zich in het
afgelopen weekeinde in Leiden en
kele verkeersongelukken met li
chamelijk letsel voorgedaan. De
10-jarige P. R. uit Leiden raakte gis
termiddag gewond als gevolg van
een aanrijding tussen twee person
enauto's op de hoek van de Hoflaan
en de Telderskade. Het ventje reed
met zijn fiets over de Hoflaan, toen
de twee auto's op het kruispunt te
gen elkaar botsten. Door de botsing
maakte één van de wagens een
d. Nieuwendijk, 2. R. P. de Graaf, 4,
5, 6, 9, 10. W. v.d. Nieuwendijk en
Zn., 7. J. Schipper, 8 T. Platteel.
LEIDEN - De Leidse postduiven
vereniging De Vriendenclub hield
een wedvlucht vanaf Compiegne,
waarvan de uitslag was: 1. Gebr. v.
d. Voorn, 2. J. Turk, 3. W. Vijlbnef,
4,9 J. van Seggelen, 5,6 T. Gijsman,
7, 10 S. Pracht sr., 8. Jac. Siera. Uit
slag van de wedvlucht vanaf
Strombeek: 1, 7 Jac. Siera, 2. M.
Noordervliet, 3. J. Beekman, 4, 10
L. Koopman, 5. T. Gijsman, 6. W.
Vijlbrief, 8. W. Rietkerk, 9. J. van
Seggelen.
draai, daarbij het naderende fiets-
ertje tegen de grond werpend. De
jongen kreeg een hersenschudding
en twee afgebroken tanden. Hij is
door de EHD overgebracht naar het
Academisch Ziekenhuis.
Een 19-jarige Leidenaar moest naar
hetzelfde ziekenhuis nadat hij gis
teravond bij De Vink met zijn auto
tegen een lichtmast botste. De jon
geman kwam van de Rijndijk en
moet even na het passeren van de
spoorwegovergang de macht over
het stuur hebben verloren. De wa
gen schoot de verhoogde midden
berm op en ramde vervolgens de
lichtmast. De bestuurder kreeg
diepe snijwonden in het gezicht. De
materiële schade was groot.
Ook uit de bocht vloog gisteren op
het Lammenschansplein een tot
nog toe onbekend gebleven auto
mobilist. De politie trof daar in elk
geval een geheel vernielde auto
aan, die tegen een wegbewijze-
ringspaal was gereden. De auto
bleek geheel te zijn vernield, maar
van de bestuurder was geen spoor
te bekennen. Op de bestuurder
szitplaats werd wel een fles met
drank aangetroffen.
Overigens liet men vanochtend bij
de Hortus nadrukkelijk weten dat
de Victoria Regia nog niet bezich
tigd kan worden. Belangstellenden
die zich ijlings naar de Hortus be
geven, zullen dus voor een gesloten
deur komen te staan. De hoop is
erop gevestigd dat als de enorme
kelk eind van deze week weer tot
bloei komt, de deuren voor het pu
bliek wel geopend kunnen worden.
Dat zal dan nog nader worden be
kend gemaakt.
De Victoria Regia, waarvan Leiden
de "bloeiprimeur" in Nederland
heeft, werd bijna honderdtachtig
jaar geleden in Zuid-Amerika ont
dekt door de natuurkundige Haen-
ke. Voordat deze echter zijn vondst
wereldkundig kon maken, stierf hij
en het zou nog zo'n dertig jaar du
ren voordat Europese plantkundi
gen de gigantische kelk opnieuw
ontdekten.
Het bleek erg moeilijk de plant over
te brengen en in stand te houden.
De eerste die er in slaagde de lelie
tot bloei te brengen, was de bloe
mist van de Hertog van Devonshire
(Engeland), ene Paxton. Dat ge
beurde in 1849. Nederland volgde
in 1859 (Amsterdam). Een paar jaar
later (1872) kwam het grote mo
ment ook in Leiden, waar men een
speciale kroonvormige kas voor de
Victoria Regia had laten bouwen.
De plant groeit in ondiepe kommen
in het Amazone-gebied, die gedu
rende een deel van het jaar droog-
liggen. De zaden zijn zo groot als
een erwt. Ze worden in een speciale
watertank gezaaid, maar er komen
in het Victoria-bassin ook wel
spontaan zaailingen op. De bladen
van de plant kunnen zo'n 24/a meter
doorsnede bereiken, met een op
staande rand van ongeveer tien
centimeter. Een groot blad kan een
klein kind dragen. De plant geeft
overigens meerdere bloemen per
jaar. 's Nacht gaan de bloemen
open, de eerste nacht is de bloem
stralend wit, de tweede nacht pur
perrood. Om de vier a vijf dagen
komt er nieuw blad en tegelijk ver
schijnt er ook weer een bloemknop.
Of de bloem tot bloei komt is overi
gens sterk afhankelijk van het
(warme) weer. Vandaar dat nog niet
met zekerheid kan worden gezegd
of de bloem ook aan het eind van
deze week uitkomt.
Het zomeravond feestafgelopen zaterdag georganiseerd door de wijkvereniging 'Het Muiderslot' in het park
Kweeklust. is evenals vorig jaa r een groot succes geworden. Weliswaar was er aanvankelijk niet zoveel belangstel
ling voor dit buit en gebeuren. Maar naarmate de avond vorderde, kwamen steeds meer mensen opdagen. Vooral
de Leids/Surinaamse band Ritmico Especial trok veel publiek. Op de foto (toen het nog licht was, later werd het
feestterrein verlicht met gekleurde lampjeswijkbewoners luisterend naar de folkgroep The Crook.
LEIDEN - De postduivenvereni
ging Columba hield een wedvlucht
vanaf Strombeek, waarvan de uit
slag was: 1. W. Siera jr., 2, 5, 6, 8 W.
v.d. Nieuwendijk en Zn., 3. T. Plat
teel, 4. J. Schipper, 7, 9, 10 C. v.d.
Nieuwendijk. Uitslag van de wed
vlucht vanaf Compiegne: 1, 3. C. v.
