Israël krijgt
opnieuw wapenhulp
van Amerika
PORTUGAL REGELT
LANDHER VORMING
Maakt China nieuwe
sprong voorwaarts?
Indira Ghandi
door parlement
India veroordeeld
Koning Juan Carlos
opent parlement
daQj©
ZATERDAG 23 JULI 1977
Denemarken
weigert
Amerikaanse
neutronenbom
KOPENHAGEN - De Deense mi
nister van Buitenlandse Zaken,
Knud Andersen, heeft gisteren ge
weigerd een standpunt te bepalen
ten aanzien van een eventueel ge
bruik van de Amerikaanse neutro
nenbom in Europa.
In antwoord op een op schrift ge
stelde vraag van een kamerlid zei
hij dat de ontwikkeling van het wa
pen een binnenlandse Ameri
kaanse aangelegenheid was waar
bij de Deense regering geen invloed
kon uitoefenen op die van de VS.
Het zou, aldus de heer Andersen,
een zaak worden die de NAVO aan
gaat als de VS besloten de bom te
gaan maken en deze aan de Euro
pese geallieerden aanbood.
Dan zou de Deense regering zeggen
wat zij ervan vond. Minister Ander
sen zei nog dat het al lang het beleid
van de Deense regering was op haar
grondgebied geen kernwapens toe
te laten.
PAGINA 9
Menachem doet felle uitval EG-landen
WASHINGTON (Reuter) - De Verenigde Staten hebben de Israëlische premier Menachem
begin deze week bij diens bezoek aan Washington, voor 250 miljoen dollar aan wapenhulp
toegezegd. Dit is gisteren bekendgemaakt door woordvoerder John Trattner van het
Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.
Van het genoemde bedrag is 1U7 Waldheim te hebben ingelicht c
NEW DELHI (AP) - In het lager
huis van India is gisteren tijdens
een roerige zitting de vroegere
premier Indira Gandhi voor het
eerst sinds haar verkiezingsneder
laag openlijk veroordeeld. Haar re
gering werd omschreven als een
verachtelijk, autoritair regime.
Met grote meerderheid van stem
men werd een motie aangenomen
waarin de vroegere regering werd
veroordeeld. Na de stemming ver
lieten de leden v;
Indira Ghandi.
Rehabilitatie
Teng officieel
PEKING (AFP) - De rehabilita
tie van de gematigde Chinese
leider Teng Hsiao-ping is gis
termiddag door radio Peking
officieel bevestigd. Het radios
tation had eerder aangekondigd
dat het een belangrijke medede
ling zou doen.
Volgens het radiobericht zijn
Tengs radikale opponenten, de
zogenaamde „bende van vier",
officieel uit de communistische
partij gezet, een besluit dat ook
al eerder onofficieel was be
kend geworden.
Gandhi's verslagen congres partij
woedend het parlementsgebouw.
De resolutie, die bestond uit een
enkele zin van 173 woorden werd
voorgedragen door H. V. Kamath,
een lid van de Janata-partij van
premier Morarji Desai. De tekst be
gon met de woorden: Deze kamer
veroordeelt de cynische onderwer
ping van democratische normen,
de diepe uitholling van ethische
maatstaven en geestelijke waarden,
uitgedokterd door de voormalige
premier mevrouw Indira Gandhi
en haar bende tijdens de donkere
dagen van tyrannie en terreur die
volgden op het uitroepen van de
noodtoestand op 25 juni 1975
Het was de eerste keer dat het In
diase parlepient zich zo in een der
gelijke resolutie uitsprak over een
voormalige premier.
De afgevaardigden van de in de op
positie zijnde congrespartij van
mevrouw Gandhi, die op een be
paald ogenblik de vergadering ver
lieten bestempelden "afkomstig
van horen zeggen en overdreven"
en beschuldigden de janata-partij
van "verdraaiing van de feiten".
Gevangenen
in Eritrea
CHARTOEM - Het Eritrese bevrij
dingsfront meldt dat er in Eritrea
2400 Ethiopische militairen gevan
gen zijn genomen, aldus het Soe-
danese persbureau. Het front zou
grootscheepse operaties voorbe
reiden met het doel dat deel van
Eritrea te veroveren, dat nog in Et
hiopische handen is.
BERLIJN - De Duitse actrice
Romy Schneider heeft donderdag
avond in een kliniek in St. Tropez
een kind gebaard. Hoewel de baby,
een meisje, een maand te vroeg ter
wereld kwam maken moeder en
kind het goed.
Het dochtertje heeft de namen Sa
rah Magdalena gekregen.
MADRID - Koning Juan Carlos heeft gisteren Spanjes eerste vrij
gekozen parlement in bijna veertig jaar geopend. Hij deed hierbij een
beroep op de afgevaardigden en op het gehele volk, de nieuwgewon-
nen democratie te behoeden.
De koning zei voorts, dat het de taak van regering en parlement was,
de vele problemen van het land op te lossen. De taak van de Kroon
was volgens hem overkoepelend en bemiddelend.
"In korte tijd", zo zei hij, "is er meer tot stand gebracht dan menigeen
zich kon voorstellen, maar er blijft nog veel te doen over. Spanje en
de wereld letten op dit parlement. Het idealisme van de afgevaardig
den kennende, ben ik ervan overtuigd dat de hoop en het vertrouwen
van het volk niet zal worden beschaamd", aldus de koning. Op en
kele tientallen socialisten na applaudiseerden de 598 leden van beide
kamers op zijn woorden. Tot de dringendste taken van het parlement
behoren het opstellen van een nieuwe grondwet en het goedkeuren
van het regeringsprogram, dat naar verwachting vanmiddag open
baar wordt gemaakt, en maatregelen tot economisch herstel bevat.
miljoen dollar bestemd voor de fi
nanciering van de produktie van
een nieuwe Israëlische tank, gena
amd Charriot. De rest van het geld
zal voornamelijk worden besteed
aan helikopters, patrouillevaartui
gen en munitie.
Anderzijds, aldus Trattner, is nog
geen beslissing genomen over het
Israëlische verzoek om de levering
van straaljagers van het type f-16,
waarvan ondermeer Nederland er
een aantal heeft gekocht. Israël
heeft ook verzocht om co-
produktie van bepaalde onderde
len van deze toestellen, wanneer
Washington met de verkoop ak
koord gaat.
Trattner benadrukte dat het Ame
rikaanse besluit Israël opnieuw
wapenhulp te verstrekken, deel
uitmaakt „van de voortdurende
(Amerikaanse) leveranciersbe
trekkingen met Israël". Het besluit
houdt echter geen verband met het
bezoek van Begin.
De Israëlische premier verklaarde
gisteravond in een toespraak tot de
vergadering van joodse leiders in
de V.S., dat Amerika's president
Jimmy Carter in 1978 een bezoek
zal brengen aan het Midden-Oosten
en daarbij „natuurlijk" Israël zal
aandoen.
Na deze bijeenkomst had Begin een
onderhoud met de secretaris
generaal van de Verenigde Naties,
Kurt Waldheim. Na afloop van dit
gesprek verklaarde de premier
LISSABON - Het Portugese par
lement is gisteren akkoord gegaan
met de regeringsvoorstellen voor
de landhervorming, lange tijd een
van de meest omstreden onder
werpen in de Portugese politiek.
Na vier dagen verhitte debatten
werd de wet met 166 stemmen voor
en 86 tegen aangenomen. De socia
listische minderheidsregering van
premier Mario Soares had zich
daarvoor verzekerd van de steun
van de grootste oppositiepartij, de
PSD (Sociaaldemocraten van het
centrum). De communisten stem
den tegen, evenals de conserva
tieve centrum-democraten (CDS).
De nieuwe wet komt in de plaats
van de landhervorming, die in de
revolutionaire periode van 1975
was ingevoerd. Toen is ruim een
miljoen hectare, overwegend in de
provincie Alentejo, genationali
seerd, en verdeeld onder collec
tieve landbouwbedrijven. De
nieuwe normen houden in dat
middelgrote bedrijven niet worden
onteigend, en dat van grootgrond
bezitters niet al het land genaast zal
worden. Krachtens de nieuwe wet
komt nog ongeveer 500.000 ha. voor
onteigening in aanmerking.
Bij de kredietverlening zal voor
rang worden gegeven aan kleine
bouwbegroting is opgeslokt door
de collectieven, die maar 30 procent
van de voedselproduktie voor hun
rekening nemen.
De communisten, die zich fel ver
zetten tegen het terugdraaien van
nationalisaties, verweten de rege
ring dat zij de grootgrondbezitters
in de Alentejo weer in het zadel
helpen. De Alentejo met een bevol
king van overwegend arme landar
beiders, is vanouds een bolwerk
van de communistische partij, die
zich grote invloed heeft verworven
op de collectieve landbouwbe
drijven.
Tijdens de parlementaire debatten
trokken socialisten, sociaaldemo
craten en conservatieven fel van
leer tegen de communistische par
tij. De socialistische afgevaardigde
Florencio Matias, een landarbeider
uit de Alentejo, kreeg applaus toen
hij de communisten verweet dat zij
door intimidatie proberen de
nieuwe heren op de boerderij te
worden. Een communistische
woordvoerder maakte Matias uit
voor een verrader van zijn klasse,
die de zaken verdraaide. De socia
listen hadden aangedrongen op een
snelle regeling van de landhervor
ming, om een eind te maken aan de
verwarring. De onduidelijke situa-
weekeinden te werken, om de met
slecht weer verloren tijd in te halen.
Zijn coöperatie in hetzelfde gebied
slaagde er wel in de normale pro
duktie te handhaven. „Wij ploeg
den en plantten terwijl zij commu
nistische bijeenkomsten bezochten
en vakantie namen. Daarom maken
wij winst terwijl zij bij de regering
aankloppen om meer geld". De
conservatieven stemden tegen de
wet omdat zij meer bescherming
voor de particuliere eigendom ei-
zijn vredesplan voor het Midden-
Oosten. Voorts had hij de
secretaris-generaal verzocht zich in
te zetten voor de christelijke min
derheid in zuidelijk Libanon en
voor de naar schatting 800 joodse
families in Syrië.
De premier deed een felle uitval
naar de landen van de Europese
Gemeenschap (EG) die onlangs in
een gezamenlijke verklaring zich
uitspraken voor de vorming van
een Palestijnse entiteit. „De Euro
peanen zouden erg voorzichtig
moeten zijn met zogenaamde voor
stellen, die kunnen leiden tot het
vergieten van joods bloed. Er is een
tijd geweest dat door de Rijn en de
Donau meer Joods bloed dan water
stroomde", aldus Begin.
Ook over de Verenigde Naties liet
de premier zich kritisch uit in het
Russische
gebarenspeler
mag weg
MOSKOU (AP) - De gebarenspeler
Boris Amarantow heeft gisteren
vernomen, aldus is in zijn vrien
denkring bekendgemaakt, dat hij
twee jaar nadat hij dit had aange
vraagd, het land mag verlaten, als
emigrant.
Eens een algemeen bekend en ge-
prezep beoefenaar van de kunst der
pantomime die onder meer-in het
Kremlin was opgetreden voor zeer
hoge personages, had Amarantow
in 1975 te horen gekregen dat hij
niet meer mocht werken in het
openbaar omdat hij toestemming
had gevraagd heen te gaan.
Sindsdien was hij slechts opgetre
den bij mensen thuis met als pu
bliek vaak "dissidente" landgeno
ten, en ook buitenlanders.
De 37-jarige Amarantow had ge
zegd tot de autoriteiten dat hij
wilde emigreren omdaf van offi
ciële zijde werd getracht "zijn
kunst te doen verstijven".
"Die is mijn leven en ik kan niet
voortgaan onder de omstandighe
den van thans".
bijzonder vanwege de „travestie
van d^ gerechtigheid", zoals hij de
gelijkstelling door de VN van het
zionisme met rascisme noemde.
Kort voor deze uitspraken werden
gedaan, had de Palestijnse afge
vaardigde naar de VN, Zehdi Labib
Terzi, verklaard dat het nieuwe
vredesplan van Israël „feitelijk een
oorlogsplan is, zoals blijkt uit het
verzoek om de levering van 150
F-16's". Israël voorziet in het plan
de vorming van een soort bantus-
tan (naar zuidamerikaans voor
beeld) voor de Palestijnen,aldus de
afgevaardigde.
Hij voorspelde een nieuwe oorlog
in het Midden-Oosten wanneer Tel
Aviv blijft weigeren te onderhande
len met de Palestijnen. „Wij zijn een
van de belangrijkste partijen" voor
een hervatte conferentie in Geneve
over vrede in het Midden-Oosten,
aldus Terzi
Ierse vissers
beramen
maatregelen
HONDERD KILO BRITS
PLUTONIUM SPOORLOOS
middelgrote boeren, gevolgd door tie heeft volgens landbouw-experts
pachters en coöperatieven. De col
lectieve bedrijven komen het laatst
aan de beurt. Verscheidene spre
kers wezen er op dat de afgelopen
twee jaar 90 procent van de land-
tot gevolg dat de graanoogst dit jaar
met de helft zal teruglopen. Matias
weet die achteruitgang aan de col
lectieve bedrijven, waar men zou
weigeren overuren te maken en in
LONDEN (AP) - Meer dan 100 kilo
plutonium - genoeg om 15 kern
bommen te maken - is uit de Britse
laboratoria voor onderzoek naar
kernsplitsing verdwenen sinds
1970, maar volgens woordvoerders
is de radioactieve stof niet gestolen.
Volgens dr. Donald Avery, onder
directeurvan het Britse agentschap
voor Nucleaire brandstof, "geeft
geen enkel cijfer dat genoemd is
noch de onzekerheid over het pre
cieze cijfer reden om bezorgd te zijn
over onze veiligheid". Volgens
woordvoerders zou het kunnen zijn
dat het niet gaat om een echt maar
om een "verlies dat fiktief, omdat
het een weegonnauwkeurigheid
is". Het wegen van een voorraad
plutonium is lastig en riskant om
dat er zo'n groot gevaar bestaat
voor vergiftiging.
DUBLIN - De Ierse vissers bera
men maatregelen om het vanaf dit
weekeinde alle buitenlandse trei-
lers onmogelijk te maken Ierse ha
vens aan te lopen voor het innemen
van nieuwe brandstof, reparaties
enzovoorts. Zij willen dit om kracht
bij te zetten aan hun campagne
voor het instellen van een zone vijf
tig mijl rond het eiland waarbinnen
alleen Ieren mogen vissen.
Voorzitter Joe Murrin van hun or
ganisatie zei dat "de strijd is be
gonnen en bikkelhard zal worden
voortgezet". "Wij zitten op het oge
nblik aan de grond en zullen met
alle mogelijke middelen ons be
staan verdedigen", zo voegde hij
hieraan toe.
De Ierse vissers vrezen een ware
stormloop op de Ierse wateren die
een gevolg zou zijn van de vaststel
ling van een haringvangstquotum
van 53.000 ton door Brussel eerder
deze week. De Nederlandse is de
grootste buitenlandse vloot die zij
verwachten.
De Ieren willen evenals de Britse
vissers een exclusieve zone van
vijftig mijl waarbinnen zelfs sche
pen uit andere landen van de Euro
pese gemeenschap niet zouden
mogen vissen. Afgelopen maandag
moest Ierland eenzijdig door dit
land ingestelde beperkingen ten
aanzien van grote buitenlandse
treilers die een bepaalde lengte en
een bepaald motorvermogen te bo
ven gaan opschorten op last van het
Europese Hof van Justitie in
Luxemburg dat de maatregelen in
strijd achtte met het Europese
recht.
ADVERTENTIE
Teng Hsiao-ping
Hongkong - De rehabilitatie van
Teng Hsiao-ping valt samen met de
oproep van de Chinese leiders om
door grotere produktiviteit de ach
tergebleven Volksrepubliek tot
economische bloei te brengen. De
pragmatische Teng kan voorko
men dat de nieuwe economische
inspanning net zo fataal afloopt als
de vorige Grote Sprong Voorwaarts
van 1958, waaraan deze aansporing
sterke herinneringen oproept.
De afzwering van de onpraktische
dogma's van de radicalen van we
duwe Mao is een goed begin. Zij
plaatsten politiek boven produktie
en stelden wetenschappelijke
vooruitgang als vijand van sociali
satie voor als kunstmanen om-
hbogschieten valt de rode vlag.
De nieuwe richtlijnen die van
China een vooraanstaande indus
triële natie moeten maken, klinken
geruststellend pragmatisch. Fa
brieken moeten werken onder des
kundige leiding, arbeiders moeten
gedisciplineerd zijn, gereedschap
moet behoorlijk onderhouden
worden, berekeningen moeten
kloppen, de produktie, moet om
hoog.
Dat ziet er heel anders uit dan Mao's
Grote Sprong Voorwaarts. Een
noodprogramma dat de Chinezen
destijds stortte in een ongecoördi
neerde produktie-om-de-
produktie,. die mens, machine en
vruchtbare grond uitputte in een
poging om China van de ene dag op
de andere een modern industrie
land te maken. Het leidde tot eco
nomische ineenstorting en driejaar
armoe en ellende.
Maar de Chinezen zijn fanatieke
dromers. Ze gebruiken optimisme
als kauwgom en zijn gek op statis
tieken en records. Dat laatste kan
echter leiden tot geflatteerde pro-
duktiecijfers en vijfderangs pro-
dukten als er niet scherp de hand
wordt gehouden aan richtlijne-
n en normen.
Vandaag de dag zijn het jaar 1958 en
de Grote Sprong Voorwaarts weer
op ieders lippen. Wijzend op rap
porten dat de produktie al weer ge
stegen is, zei een functionaris mij
dat de schade die de Bende van
Vier van mevrouw Mao heeft aan
gericht, in driejaar te herstellen is.
Door
Dennis Bloodworth
„Er is al zo veel bereikt dat we weer
een nieuwe Sprong Voortwaarts
kunnen lanceren. En die zal die van
1958 overtreffen," aldus de minister
van oliezaken en chemische indus
trie.
Sneller
In 1958 gaf Mao de lijn aan: er alle
maal tegenaan, doelen hoog stellen
en grotere, snellere, betere en meer
economische resultaten bij de op
bouw van het socialisme. Hij legde
er de nadruk op dat China kort na
de eeuwwisseling Amerika moest
inhalen.
Het is onthutsend te luisteren naar
de echo's van de chaos: alles moet
beter, sneller, economischer. China
moet Engeland inhalen op indus
trieel gebied binnen vijftien jaar, of
tien, of vijf-... Arbeiders besluiten
de produktie te vertienvoudigen."
Toch maakte het allemaal deel uit
van een grote poging om op eigen
benen te staan, een verzet tegen de
bouw van grote, kostbare indus
triecomplexen - tegen slaafse na
bootsing van de Russische indus
trialisering. Maar vorige maand zei
een hooggeplaatste Chinees nog
tegen mij: „Wij zullen niet de fout
maken van slaafse navolging van
de Russen of van wie dan ook" en
op een cmferentie over de metaal
industrie is eerder dit jaar weer
grote nadruk gelegd op het belang
van plaatselijke middelgrote en
kleine ijzergieterijen.
Dat klinkfin 1977 als heel verstan
dige taal, mits men ook duidelijk
beseft wat dat meebrengt en hoe
dat moet. Maar het Volksdagblad
heeft verscheidene sarcastische
brieven opgenomen van lezers die
klagen over de aankoop van een
tractor in Mandsjoerije, die al kapot
was voordat hij de afstand had afge
legd naar het dorp waar hij dienst
moest doen. In de provincie Foe-
kien in het uiterste zuiden zijn fa
briekjes begonnen met volledig
„eigen" fabricage van tractors. Het
zijn gammele machines geworden
en de oude staan stil bij gebrek aan
onderdelen en onderhoud.
De economische plannenmakerij
berust in Peking ongetwijfeld bij
kundige en praktische lieden die
helemaal niet willen dat het mo
dernisatieproces totaal scheef
loopt, zoals in 1958. Maar de on
voorspelbare factor is de reactie
van de „onderbouw" in het hele
land. De lagere bazen zullen alles
misschien eenvoudig en heel letter
lijk uitleggen en de miljoenen ar
beiders alleen maar aanvuren tot
een zo hoog mogelijke produktie,
met voorbijzien van de problemen
van kwaliteit, betrouwbaarheid,
veiligheid, transport, grootste
vraag, aangepaste produktie - al
leen maar om van een bepaald arti
kel meer te produceren, al is het-
maar voor de „cijfers".
Stralende verwachtingen en voor
spellingen zijn er weer genoeg, ook
het soort voorspellingen waarvan je
zo kunt zien dat ze dwaas zijn. Mis
schien kan Peking ditmaal de za
ken goed in de hand houden en zor
gen dat de „Grote Sprong Voor
waarts" deze keer niet alleen ver
heugd voorspeld wordt, maar ook
werkelijk verwezenlijkt.
Observer-dienst
