Smith laat verkiezingen
Rhodesië
onbezorgd
op vakantie
OVERLEG BELGRADO
LOOPT WEER VAST
NAAST HET NIEUWS
begin In wasïhngton houden in
Kissinger
geheime belofte
nader verklaren
Parlement vandaag ontbonden
verzekeringen, vreemd geld,
cheques, rekreatiekredieten
enkluizen
LEIDSE SPAARBANK
DINSDAG 19 JULI 1977
BUITENLAND
PAGINA 9
WASHINGTON - Amerikanen
hebben weinig bewondering
voor en vertrouwen in de politici
die zij naar he Congres sturen, zo
blijkt geregeld uit opiniepeilin
gen. Het Huis van Afgevaardig
den heeft op het ogenblik onge
wild de kans aan te tonen hoe dat
komt.
De "commissi^ inzake richtlijnen
voor officieel gedrag" van het
Huis, meestal de ethische com
missie genoemd, en tot op heden
vooral bekend door nietsdoen,
onderzoekt namelijk het Zuidko-
reaanse omkoopschandaal.
Naar steeds duidelijker wordt een
immens en ingewikkeld patroon
van onjuiste relaties tussen leden
van het Congres en Zuidko-
reaanse agenten, met name de
Zuidkoreaanse zakenman Tong
soen Park. En niemand gelooft
dat de ethische commissie erg
veel zin heeft in haar werk.
De kranten publiceren steeds meer
details over het schandaal. Vol
gens de New York Times zijn er
minstens 115 afgevaardigden of
oud-afgevaardigden op een of
andere manier bij het schandaal
betrokken. Enkelen van hen
hebben zich vermoedelijk schul
dig gemaakt aan corruptie, ze
zouden in ruil voor hun stem geld
hebben aangenomen.
De meesten echter zijn domweg
onvoorzichtig geweest. Ze heb
ben zich door Tongsoen Park en
anderen laten onthalen, geld voor
hun verkiezingscampagnes aan
genomen (volkomen legaal tot
1974) en snoepreisjes naar Seoel
gemaakt.
De betrokkenen zijn vooral Demo
craten, maar de laatste tijd dui
ken er ook steeds meer namen
van Republikeinen op in het
schandaal.
Het is niet zo verbazingwekkend
dat men zich in het Congres zor
gen maakt over het onderzoek,
want het is nu al iedereen duide
lijk dat de Zuidkoreanen er in ge
slaagd zijn een enorm web van
druk en invloed, om niet te zeg
gen van corruptie, te weven rond
dat Congres. Het aandeel van
Tongsoen Park in het geheel be
gon in 1965, twee jaar nadat hij
was afgestudeerd aan de George
town universiteit in Washington.
Volgens de toenmalige chef van de
Noordkoreaanse inlichtinge
ndienst KCIA, die nu in Amerika
woont, gaf zijn dienst Tongsoen
Park ruim zeven miljoen gulden
om de Georgetownclub te begin
nen. Park wist daar tal van poli
tici en hoge ambtenaren heen te
trekken met grote feesten. Gerald
Ford ging er ook een keer heen
toen hij nog vice-president was.
Park had overigens nog meer grote
huizen in Washington waar hij
extravagante feestjes aanrichtte.
Het slimste onderdeel van Parks
operatie was gebaseerd op
Zuid-Korea's behoefte aan rijst
en de gretigheid waarmee afge
vaardigden uit Texas en Loui
siana de rijstoverschotten van
hun staten wilden verkopen.
De Amerikaanse regering fina
ncierde die verkopen van rijst in
het kader van het "voedsel voor
vrede-programma". Tongsoen
Park kreeg als Zuid-Korea's offi
ciële handelsagent provisie op
die verkopen. En dit (Ameri
kaanse) geld gebruikte Park op
zijn beurt weer om invloed te ko
pen. Volgens rapporten van het
ministerie van justitie gaf hij
daarvoor rond de twee miljoen
gulden uit. Naar pas onlangs be
kend is geworden, had de Ameri
kaanse ambassade in Seoel al in
1975 bewijzen verzameld, dat de
president van Zuid-Korea op de
hoogte was van de operaties van
Tongsoen Park en dat er leden
van het Huis van Afgevaardigden
werden omgekocht.
Het verbazingwekkende is dat
hoge Amerikaanse diplomaten in
Zuid-Korea hebben gezien hoe
parlementariërs daar werden
onthaald en er tenminste
keer getuige van zijn geweest dat
functionaris van het Witte
Huis een envelop met geld als af
scheidsgeschenk kreeg (hij
stuurde die overigens terug),
maar toen niet de alarmklok heb
ben geluid.
Eén van de redenen waarom som
mige afgevaardigden willen dat
de "ethische commissie" het on
derzoek snel en grondig uitvoert
is dat op het ogenblik nog geen
scheiding is aan te brengen tus
sen de eenvoudig onhandigen en
de werkelijk oneerlijken in deze
zaak. Zolang dat niet is gebeurt
heeft het hele Congres er onder te
lijden en ziet het volkomen legale
lobbyen door buitenlandse rege
ringen en Amerikaanse belange
ngroepen bij het Congres er veel
verdachter uit da het in werke
lijkheid is.
Observerdienst
HAAI
James George zit trots op zijn vangst: een enorme bijna 600 kilo
zware Mako-haai. Hij ving het meer dan 3Vam lange dier in Montauk
in de Amerikaanse staat New York. Het is de op een na grootste
mako-haai die ooit werd gevangen.
ROMEO
De 28-jarige Wener Heinrich Heini bezat de hartstocht van Romeo,
maar niet diens lenigheid. Het heeft hem zijn leven gekost.
Op vakantie in Bolzano bij de familie van zijn aanbedene, probeerde
Heini via het balkon van zijn kamer te komen in die van "Julia". Hij
stapte evenwel mis en viel zes meter naar beneden. Enkele uren later
is hij in het ziekenhuis van Bolzano overleden.
JAPANS SCHROOT
De Beierse vakantie van drie Japanse toeristen is in het voorbije
weekeinde geëindigd op de schroothoop. Daar belandde namelijk de
auto van het drietal toen hij bij Lindau door de Westduitse douane
werd geïnspecteerd.
De wagen van de Japanners had geen linker koplamp en die rechts
viel op de grond toen de douanebeambte er met zijn vinger tegen
tikte.
De uitlaatpijp was meer zeef dan wat anders, de remmen werkten
niet en de bumpers hingen er aan twee schroeven bij.
De douane verbood de drie toeristen met het wrak Beieren te bezoe
ken. De Japanners deden het ter plaatse aan een schroothandelaar
van de hand.
Te voet zetten zij hun reis voort.
WASHINGTON (APIUPI) - De
Israëlische premier 'Menachem Be
gin is gisteren in Washington aan
gekomen voor een bezoek aan pre
sident Carter. Op de militaire basis
Andrews stond hij de pers te woord.
Links naast hem staat de Israëli
sche ambassadeur in de Verenigde
Staten, uiterst links de Ameri
kaanse minister van Buitenlandse
Zaken Cyrus Vance.
Begin gaat met een nauwkeurig
omlijnd vredesplan naar Carter.
Bovendien zal hij militaire steun
vragen voor Israël.
In Israël zijn gisteren de eerste pro
testen gekomen tegen de prijsmaat
regelen van de regering-Begin.
Deze maakte het afgelopen week
einde bekend at de prijzen van
eerste levensbehoeften als melk,
broodsuikereieren en kaas met 25
procent zullen worden verhoogd.
Andere maatregelen waren een be
snoeiing op de defensiebegroting
met zo'n 350 miljoen gulden en een
devaluatie van het Israëlische pond
met 2 procent.
De secretaris-generaal van het Is
raëlische vakverbond, Yeruham
Meshei, waarschuwde dat de vak
beweging haar afspraak met de re
gering in het kader van de loon- en
prijspolitiek zal intrekken en loon
sverhogingen zal eisen. Dat zou een
tegenslag betekenen voor het stre
ven van de regering de inflatie te
beteugelen, die sinds januari van
dit jaar 16 procent bedraagt.
De ivoordvoerder in het parlement
van de minderbedeelden, de
Shelli-partijheeft het publiek op
geroepen tegen de prijsmaatregelen
te protesteren. Dat zou dan een her
haling kunnen worden van de he
vige rellen die zich in de sloppen
wijken van de grote steden voorde
den nadat de regering in november
1973 het pond met 43 procent had
gedevalueerd.
Veertien doden bij
ongeluk in Italië
TRIEST (Reuter) - Bij een botsing
tussen een bus en enkele person
enwagens zijn gisteren in de buurt
van Triëst 14 mensen omgekomen
en 34 gewond geraakt, zo heeft de
politie bekendgemaakt. Volgens
ooggetuigen stortte de bus in een 10
meter lager gelegen sloot na de bot
sing waarbij verscheidene person
enauto's betrokken waren.
Reddingsploegen waren uren in de
weer om alle doden en gewonden
uit de wrakstukken te bevrijden.
De gewonden werden met helikop
ters overgebracht naar Triëst. Vol
gens de politie zijn onder de doden
geen buitenlanders.
SALISBURY (UPI/Reuter) - Het parlement van
Rhodesié wordt vandaag ontbonden en op 31 au
gustus worden algemene verkiezingen gehou
den. Dat heeft premier Ian Smith gisteren in een
televisierede meegedeeld.
Smith zei dat hiertoe is besloten
vanwege de "onaanvaardbare
voorstellen" van de Britse regering
voor een constitutionele regeling.
De Rhodesische premier wil een
nieuw mandaat verwerven om een
binnenlandse politieke regeling tot
stand te brengen. In het kader van
die regeling moet er een nieuwe
grondwet komen, en een breed sa
mengestelde regering, waaraan ook
zwarte Rhodesiërs deelnemen "die
bereid zijn mee te werken aan het
bereiken van vrede". Alle rassen
discriminatie "die als onnodig of
ongewenst wordt beschouwd",
moet worden afgeschaft.
Smith verklaarde dat er na de "te
genslag van vorige week" niet veel
hoop meer bestaat op een succes
volle uitkomst van de onderhande
lingen. Met die "tegenslag" moet
Smith doelen op de besprekingen
met de Anglo-Amerikaanse missie,
die vorige week voorstelde dat En
geland tijdens de overgangspe
riode naar een Afrikaans meerder
heidsbewind de bestuursverant-
woordelijkheid in Rhodesië op zich
zou nemen. De missie zelf liet zich
na afloop van de besprekingen op
timistisch uit over het resultaat,
maar premier Ian Smith reageerde
daarentegen zeer afwijzend.
Onaanvaardbaar
Smith acht nu het ogenblik geko
men dat de Rhodesische kiezers
hun keuze moeten bepalen. De
laatste Anglo-Amerikaanse voor
stellen waren onaanvaardbaar, al
dus de premier. "Geen blanke
Rhodesiër die iets te betekenen
heeft zal er mee akkoord gaan".
Smith keerde zich met name tegen:
algemeen kiesrecht (de 270.000
blanken zijn verre in de minder
heid bij de vijf miljoen Afrika
nen);
geen speciale vertegenwoordi
ging voor blanken in het parle
ment;
geen bijzondere waarborgen
voor de pensioenrechten van de
blanken;
voorkeursbehandeling voor "ter
roristen" die opgenomen willen
worden in het Rhodesische leger.
Smith gaat nu kennelijk proberen
op eigen houtje een regeling tot
stand te brengen met "gematigde"
Afrikaanse bewegingen. Tevens zal
hij zich willen ontdoen van de dis
sidente blanke stroming, die zich
van zijn partij, het Rhodesische
front, heeft afgescheiden. Als ge
volg van de afscheiding van twaalf
parlementariërs van de rechter
vleugel beschikt Smith in het par
lement niet meer over de tweed
erde meerderheid die vereist is
voor fundamentele wetsontwer
pen. Hij is in die gevallen nu aan
gewezen op steun van de Afri
kaanse leden van het parlement.
Gematigd
Na de verkiezingen moet een rege
ring worden gevormd met deelne
ming van gematigde Afrikanen die
"vreedzaam en grondwettig met de
regering willen samenwerken".
Deze regering moet zich tot doel
stellen voor het eind van het jaar
een nieuwe grondwet gereed te
hebben. Als de Britse regering
daarmee niet akkoord gaat, moeten
de Rhodesiërs onderling zien het
hierover eens te worden, zo meent
Smith. Waarschijnlijk denkt hij aan
een regeling met de groeperingen
rond bisschop Abel Muzorewa en
dominee Sithole, die zich afzetten
tegen het patriottisch front van
Moegabe en Nkomo. Intussen zal
de regering de oorlog tegen de
guerrillastrijders van het patriot
tisch front opvoeren, en indien no
dig "meedogenloze maatregelen"
treffen, aldus Smith.
Engeland en de Verenigde Staten
hoopten in hun bemiddelingspo
ging een Afrikaans meerderheids-
bewind tot stand te brengen in
1978. Zij wilden ook het Patriot
tisch Front daarbij betrekken. Vol
gens Smith bleek tijdens het be
zoek van de Brits-Amerikaanse
vertegenwoordigers dat hun
standpunt "dramatisch verslech
terd" is. De Britten houden zich
volgens hem niet langer aan de af
spraken die Owen (de Britse minis
ter van Buitenlandse Zaken) ge
maakt zijn. Smith heeft in april
twee maal met Owen gesproken.
Owen zou hem beloofd hebben dat
er geen regeling zou worden getrof
fen, waarin de Rhodesische blan
ken geen vertrouwen zouden kun
nen hebben.
WASHINGTON (UPI) - Oud
minister van Buitenlandse Zaken
dr. Henry Kissinger moest van
middag voor een commissie voor
internationale relaties van het Huis
van Afgevaardigden verschijnen
om op een openbare zitting zijn
aandeel toe te lichten in een ge
heime belofte aan Vietnarp in 1973,
dat de Verenigde Staten het bij de
naoorlogse wederopbouw met 4.5
miljard dollar zouden.helpen "zon
der politieke voorwaarden te stel
len".
De belofte werd gedaan in een brief
die Richard Nixon op 1 februari
1973 stuurde aan premier Pham
Van Dong van het toenmalige
Noord-Vietnam. De volledige de
tails kwamen pas in mei van dit jaar
aan het licht, toen de tot dan toe
geheime brief voor kennisneming
werd vrijgegegeven op een hoorzit
ting van de subcommissie voor
Aziatische en Pacifische zaken van
de commissie voor internationale
betrekkingen van het huis.
Kissinger heeft verscheidene keren
geweigerd in te gaan op een uitno
diging van het huis zijn aandeel in
de brief te komen toelichten. Hij
kon er het nut niet van inzien, zei hij
telkens. Hij was uitgenodigd door
commissievoorzitter Lester Wolff,
een Democraat.
De oud-minister is niet gedagvaard
om te komen.
Oud-president Nixon heeft na
openbaarmaking van zijn brief aan
Wolff geschreven dat de Verenigde
Staten zich in geen enkel opzicht,
moreel niet en juridisch niet, ver
plicht hoeven te voelen het bewind
in Hanoi te hulp te geven, gezien de
"flagrante schendingen" van het
vredesverdrag uit '73, waaraan Ha
noi zich heeft schuldig gemaakt.
De regering van president Carter,
hoewel erop uit de betrekkingen
met Hanoi enigszins te herstellen,
is dezelfde mening toegedaan. Haar
woordvoerder, Richard Holbrooke,
heeft gezegd dat het Amerikaanse
Congres en het Amerikaanse volk
gekant zijn tegen hulp aan Viet
nam. Hij heeft daarbij heftige kri
tiek geleverd op Kissinger, die in
onderhandelingen met de Vietna-
mezen het vredesverdrag tot stand
bracht, en oud-minister van Bui
tenlandse Zaken William P. Roge
rs, omdat zij bij herhaling hebben
gezegd dat met de Noord vietname-
zen geen geheime verplichtingen
werden aangegaan om na de oorlog
te helpen bij de wederopbouw.
Kissinger was ten tijde van de op
stelling van de brief Nixons advi
seur inzake 's lands nationale vei
ligheid en Rogers - die later deze
maand voor de huiscommissie ver
schijnt - minister van Buitenlandse
Zaken.
BELGRADO (Reuter) - Het overleg
ter voorbereiding van de Europese
veiligheidsconferentie in Belgrado
is gisteren opnieuw vastgelopen,
ditmaal op de vraag wanneer de
werkelijke conferentie die dit na
jaar moet worden gehouden moet
eindigen.
De Westelijke en niet-gebonden
landen wezen een door de Sovjet-
Unie en andere Oosteuropese lan
den gesteund Pools voorstel om
een bepaalde einddatum voor de
conferentie vast te stellen krachtig
van de hand, zo zeiden afgevaar
digden. Zij menen dat dit het on
mogelijk zou maken nauwkeurig
de mate na te gaan waarin de ak
koorden van Helsinki zijn nage
leefd en de verdere ontwikkelingen
op het gebied van de mensenrech
ten, militaire ontspanning en eco
nomische samenwerking te be
spreken. Zij hielden vast aan hun
voorstellen die betekenen dat de
conferentie ongeveer 12 weken in
beslag zal nemen en zeker niet zou
moeten eindigen voordat overeens
temming is bereikt. Volgens het
Poolse voorstel zou de conferentie
uiterlijk 31 december moeten ein
digen. De meeste landen buiten het
Warchaupact kantten zich ook te
gen Sovjet-voorstellen om het werk
van de commissies die zich op de
conferentie speciaal met bepaalde
onderwerpen zouden moeten be
zighouden te beperken tot in totaal
vijf weken en ze niet meer dan vier
keer per week bijeen te laten ko-
"Op deze wijze zou het Sovjet-blok
de tijd voor bespreking in de vijf
grote commissies, waaronder die
voor de mensenrechten door alleen
maar praten kunnen vullen zonder
er iets uit te laten komen," zo zei
een westelijke diplomaat.
"Door de afwijzing van het Poolse
voorstel kwam het Sovjet-blok op
het belangrijke punt van het tijd
stip waarop de conferentie moet
eindigen totaal geïsoleerd te staan
en zullen er, wil er ooit overeens
temming worden bereikt, voor de
Sovjet-delegatie nieuwe instructies
uit Moskou moeten komen", zo
merkten afgevaardigden van neu
trale landen op.
Het vooroverleg zou eind juli moe
ten worden afgesloten, maar ver
scheidene diplomaten zeiden te
vrezen dat dan zonder een Russi
sche concessie op het punt van de
duur van de conferentie nog wel
eens geen compromis zou kunnen
zijn bereikt.
