Sinistere schoonheid in
Richard Strauss' "Salome
Dat was schrikken
aant Lago Maggiore.
C/RADiÜ\Rrggmmma i
Gouden Beer voor Russische film
r(jyWaAw/aaqr...
toegelicht
Films vrij
boven 16:
bioscopen
afwachtend
in nieuwe
De Amro Bank.Voor reischeques,
buitenlands geld en reisverzekeringen.
WOENSDAG 6 JULI 197
RADIO - TV KUNST
BERLIJN - Voor het eerst is op de
Berlinale een Russische speel
film met de ereprijs onderschei
den, een Gouden Beer. De 39-
jarige Larissa Schepitko, een
aantrekkelijke Oekraïnse, nam
het kleinood gisteravond in ont
vangst onder een goedkeurend
applaus van het publiek in het
Zoo Palast. Geen politieke be
slissing van een jury, waarin wel
een Rus en een Cubaan zaten,
maar temidden ven de 21 films uit
zeventien landen, die deelnamen
De populaire Zweedse popgroep
"Abba" en een importbednjf in Go-
tenburg hebben samen een firma
gevormd die muziek van Abba gaat
verkopen aan Oost-Europa, in ruil
voor olie en andere produkten voor
doorverkoop in Zweden.
aan de strijd om de Beren, kwam
Woschozdenie" toch direct al als
een verrassing.
De titel betekent zoveel als „de weg
omhoog" en opmerkelijk is de
overeenkomst, die deze lijdens
weg van twee Russische partisa-
nen in de Tweede Wereldoorlog
vertoont, met de kruisweg naar
Golgotha. Eenmaal gearresteerd,
bezwijkt de een voor de marte
lingen en pleegt verraad, en gaat
de ander met opgeheven hoofd
naar de executie Aansprekende
symboliek uit de Sowjet-Unie,
sterk geacteerd in een stralende
zwart-wit fotografie.
Een zilveren beer voor de beste re
gie ging naar de Spanjaard Ma
nuel Gutierrez Aragon, die met
„Camada Negra" een wel erg
bruut beeld geeft van neo-
fascistische jeugdterreur in zijn
land, waar de film overigens nog
niet vertoond mag worden. Zilve
ren Beren voor de beste acteur en
actrice waren bestemd voor de
pittige Lily Tomlin in Robert Be-
ntons komische thriller „The
Late Show" en voor de Spanjaard
Fernando Fernan als de badka
merkluizenaar in „El Anacoreta"
van Juan Estelrich.
Een speciale jury-prijs leverde een
Zilveren Beer op voor Robert
Bressons „Le diable probable-
ment", een gestileerde realisti
sche analyse van de hedendaagse
jeugd. Zilveren Beren ook voor
„Los! Albaniles" van de Mexicaan
Jorge Fons en de poëtische Hon
gaarse film „Herkulesfürdöi Em-
lek" van Pal Sandor. De een geeft
een maatschappij-kritisch beeld
in thrillervorm. de ander een cu
rieuze historie in een Hongaars
reumasanatorium voor vrouwen
rond 1920, waar een verzetsman
zich maandenlang als verpleegs
ter schuilhoudt.
J. A. Frenkel
Uitreiking van de Gouden Beren: links Larissa Schepitko, die de film
Woschozdenie maakte,en naast haar Henri Maublancen Tina Irisarri,die
de hoofdrollen spelen in de Franse film „Le diable probablement".
Voorbeeldige operaproduktie op tv
De kinderen vroeg naar bed en dan maar het hoofd koel
houden. Een advies voor wie vanavond naar de tv-
produktie van Richard Strauss' opera „Salome" wil kijken
(Ned. 1 19.45-21.35 uur).
Tenslotte verschijnt niet elke dag
het van de romp gescheiden hoofd
van Johannes de Doper in de huis
kamer. En we mogen dan via de tv
met heel wat psychische afwijkin-
gen geconfronteerd worden - bin
nen en buiten het kader van de ge
zondheidszorg - de necrofilie is er
zelden bij.
In Richard Strauss' geruchtma
kende en zeventig jaar na dato nog
steeds shockerende opera kust
prinses Salome het afgehouwen
hoofd van de profeet, dat haar over
eenkomstig haar wens is overhan
digd op een zilveren schotel. Zien
we dit plompverloren op het beel
dscherm oplichten, dan is de reac
tie onvermijdelijk: wat hebben we
nog met deze draak uitstaande?
Maar volg het drama zoals het in
eerste instantie door Oscar Wilde is
opgebouwd en in tweede instantie
door Richard Strauss is overgeno
men. Danj wordt dit sinistere gru
welijke spel zo niet geloofwaardig,
dan toch fascinerend in z'n onwer
kelijkheid of op z'n minst intrige
rend.
Het is waar, niemand geeft zich
zonder slag of stoot gewonnen voor
de bizarre manier waarop Oscar
Wilde het oorspronkelijke bijbel
verhaal heeft verdraaid. Bij hem is
de drijfveer de door Salome ver
langde onthoofding van Johannes
de Doper (die in de opera Jocha-
naan heet) een neiging tot erotische
perversie van de prinses en niet -
wat we van oudsher hebben ge
leerd - het opstoken door haar
moeder Herodias.
Maar, wat in de operaliteratuur va
ker voorkomt: een toneelstuk dat
niet meer acceptabel is kan de ge
niale muziek op een ander plan te
recht komen. Dat is hier het geval.
Richard Strauss componeerde met
behulp van zijn fabelachtige palet,
waarmee hij voordien onbekende
instrumentale Klankkleuren
mengde, een hartverscheurende,
gruwelijk mooie muziek. Die mu
ziek van „Salome" vergoedt alles,
zelfs de nauwelijks te motiveren
zelfmoord van de Syrische officier
Narraboth wanneer de opera nog
maar nauwelijks een kwartier aan
de gang is.
Dat neemt vanzelfsprekend niet
weg cfat "Salome" bij eenslechte
regie nauwelijks is aan te zien, ze
ker bij een nu eenmaal meedoge
nloze televisieregistratie. In dat op
zicht is de Unital-produktie die de
NOS vanavond uitzendt werkelijk
voorbeeldig. Het is niet overdreven
hier te spreken van een mijlpaal in
de geschiedenis van het verfilmde
muziektheater
Dit is te danken aan Gotz Friedrich,
niet voor niets een van 's werelds
meest gevraagde operaregisseurs.
Wat voor de realisatie van „Die
Zauberflöte" van Bergmann geldt,
geldt ook voor deze „Salome": on
danks alle filmische hulpmiddelen
blijft de opera een opera, terwijl in
de marge nieuwe elementen bij de
mogelijkheid tot „vertaling" door
een regisseur, soms relativerend,
soms intensiverend, aan deze oude
kunstvorm zijn toegevoegd.
Zeven sluiers
Slechts in één onderdeel wekt deze
produktie de indruk dat de regis
seur er niet helemaal is uitgeko
men: Salome's dans van de zeven
sluiers. Men oordele zelf of Fried
rich hier met een overvloed aan
bewegingen, met name ook van de
personen om Salome heen, werke
lijk iets van het verleidelijke karak
tervan die dans heeft heel gelaten.
Teresa Stratas is zeker niet debet
aan een te zwakke uitstraling van
deze scène. Zij is zowel qua uiterlijk
als qua stemgeluid een Salome uit
duizenden. Prachtige creaties zijn
er ook van Adstrid Varney (Her
odias) en Bernd Weikl (een trotse
Jochanaan), terwijl Hans Beirèr als
Herodes net iets te sullig is. Let ook
op de prachtige kleine rol van de
page door de jonge Duitse alt
Hanna Schwarz. De onvermoeibare
82-jarige Karl Böhm dirigeert de
Wiener Philharmonikep. Authen
tieker kan het niet.
AAD VAN DER VEN.
Scène uit Jsalomemet Teresa Stratas en Hans Beirer.
Teresa Stratas als Salome aan de voeten van de profeet Jochanaan (Johannes den Doper).
ADVERTENTIE
AfschuwelijkHoe 'tkzvamzveet
ik nu nog met. Maar ik stond op die
steiger, keek door m 'n kijker en zonder
enige aanleiding liet ik 'm vallen,
pardoes in het water. Spiksplinter
nieuw zcas-ie. Snap je wat er toen door
me heenging?"
Nou cn of. Daarom raden wij van
de Amro Bank altijd onze uitgebreide
reisverzekering aan. Voor een gering
bedrag bent u dan verzekerd tegen
verlies, diefstal en beschadiging van
bagage. En ook nog voor minstens
250 gulden contant geld. Bovendien
dekt diezelfde Amro reisverzekering
tegen de koStcn van ziekte, ongeval
en wegens familie omstandigheden
naar huis moeten. En wat uw geld
betreft, raden wij u aan alleen buiten
lands geld mee te nemen voor de
éérste dagen en veilige Amro reis-
cheques voor de rest van uw vakantie.
Dat is een rustig idee. Dus wie
niet van schrikken houdt tijdens
z'n vakantie, die gaat eerst
even langs bij de Amro Bank.
De oude keuringssituatie be
staat sinds gisteren niet meer.
Boven de zestien jaar is men vrij
alle films te zien. Wie nu mocht
meen dat door het in werking
treden van de nieuwe wet een
stroom van films zo loskomen,
die vroeger door de Centrale
Commissie voor de Filmkeu
ring niet werden toegelaten,
vergist zich chter deerlijk.
De enige verandering, die zich
vooralsnog voor de program
mering lijkt voor te doen is dat
de leeftijdsgrenzen gewijzigd
zijn. De films die tot dusverre
waren toegelaten voor een pu
bliek boven de veertien jaar
hebben nu een leeftijdsgrens
van twaalf jaar gekregen, terwijl
de grens van achttien verscho
ven is naar zestien jaar.
Het bioscoopbedrijf neemt
kennelijk een afwachtende
houding aan en de Nederlandse
Bioscoop Bond heeft zijn leden
geïnstrueerd uiterste voorzich
tigheid te betrachten in de
keuze van de films, die op het
programma worden geplaatst.
Men acht zich eigenlijk in een
onmogelijke situatie gebracht.
Kon men zich vroeger beroepen
op de uitspraken van de Cen
trale Commissie voor de Film
keuring en bestond er voor de
importeurs op grond daarvan
enige rechtzekerheid vooraf, nu
bestaat de vrees, dat na het in
vertoning nemen van films
procureurs-generaal akties
kunnen ondernemen op grond
van artikel 240 uit de zedelijk
heidswetgeving. Al dan niet op
initiatief van de minister van
justitie. Het risico van het uit
brengen van een film wordt
daardoor aanmerkelijk groter.
Het zou zelfs kunnen gebeuren,
dat films, die eerder zijn toege
laten voor personen boven de
achttien jaar, in de nieuwe si
tuatie alsnog zouden worden
aangepakt. „L'empire des sens"
van de Japanner Oshima bij
voorbeeld.
Belangrijk wordt in dit verband
wie in een nieuw kabinet minis
ter van justitie gaat worden.
Komt minister Van Agt terug
op justitie dan zou het wel eens
kunnen zijn dat het bioscoop
bedrijf met de nieuwe wet van
de drup in de regen is geraakt.
Artikel 240 werd in de laatste
jaren eigenlijk niet meer prak
tisch toegepast, maar heeft door
de afschaffing van de keuring
nieuw gewicht gekregen. Bij de
bioscoopbond hoopt men nu
dat enkele lopende proefpro
cessen meer duidelijkheid zul
len brengen.
De heer J.C. Schuller, die in de
afgelopen veertien jaar voorzit
ter van de Centrale Commissie
voor de Filmkeuring is geweest,
nam vorige week in beperkte
kring afscheid. De wetswijzi
ging in de filmkeuring is in het
parlement een slepende zaak
geworden en het betekende, dat
hij tot zes jaar na zijn pensioen
gerechtigde leeftijd in functie
bleef. Tijdens zijn voorzitters
chap heeft zich al een grote ver
andering in de keuringsopvat
tingen voorgedaan.
Piet Ruivenkamp
NEDERLAND 1
18.45 - Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.04 - Van gewest tot gewest (NOS)
19.45 - Salome, opera van Richard Strauss (NOS)
21.35 - Journaal (NOS)
21.50 - Markant Sport (NOS)
22.35 - Journaal (NOS)
NEDERLAND 2
18.45 - Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.05 - Jouw wereld, mijn wereld (IKON)
19.29 - Kenmerk (IKON)
20.00 - Journaal (NOS)
20.25 - Film van de Maatschappij tot Redding van Drenkelingen
(Socutera)
20.30 - Holland, land van wind en water, themaprogramma (Veron
ica)
22.35 - Starsky Hutch (Veronica)
23.25 - Veronica's agenda (Veronica)
23.30 - Journaal (NOS)
DUITSE TV
DUITSLAND I
17.15 Journaal. 17.20
Amusementsprogr. 18.05
Kinderprogr. 18.55 Journaal. (Regionaal
progr. NDR: 19.00 Filmreportage. 19.30
Actualiteiten. 19.45 Zandmannetje 19.55
Nordschau-Magazin. 20.26 Orson Welles
vertelt. 20.59 Programmaoverz. WDR:
19.00 Regionaal nws. 19.05 Programma
informatie. Aansl.: Oma. bitte kommen.
19.15 Sierra, tv-serie. 20.15 Hier und
Heute. 20.45 Trick urn 4tel vor 8.). 21.00
Journaal en weerbericht. 21.15 Aktuele
documentatie. 22.00 Amusementsprogr.
22.45 Filmreportage 23.30 Journaal,
commentaar en weerber. 23.50 Sport at-
DUITSLAND II 17.35
Sieben kleine Australiër. 18.10
Natuurserie. 18.40 Actualiteiten en muz.
19.20 KeinPardon fur Schutzengel. 19.55
Verhaal. 20.00 Journaal. 20.30 Reporta
ge. 21.15 Informatief progr. 22.00 Jour
naal. 22.15 Informatief programma. 22.45
Es muss nicht immer Kaviar sein. 23.45
Journaal.
Gezamenlijk progr WDR en NDR: 21.00
Journaal en weerber 21.15 Ein Frosch-
mann an der Angel. 23.00 Die Nackten
und die Helden. 23.45 Filmreportage.
0.30 Journaal.
BELGISCHE TV
BELGIË VLAAMS 17.30
Jeugdprogramma. 18.45
Tekenfilmserie. 18.50 Space 1999. 19.40
Mededelingen en weerbericht. 19 45
Journaal. 20.15 Amusementsprogr. 20.40
Amusementsprogr. Aansl.: 21.10 Muzi
kale show. 22.05 Documentaire. 22.35
Journaal en Wetstraat.
De aflevering van Markant Sport", die de NOS vanavond op
Nederland 1 uitzendt, is gewijd aan de oud-wereldkampioen bridge
Bob Slavenburg
Een bluffer, een opsnijder, een leugenaar, een bon-vivanteen bege
nadigd zakenman, een charlatan, uiterst gewiekstDeze en gelijk
soortige kwalificaties zijn in de loop der jaren gebezigd om Bob
Slavenburg te "portretteren"
"Markant Sport" gaat er in elk geval van uit dat Slavenburg een van
Neerlands grootste bridgespelers is, dat hij kan overdrijven, maar
dat hij een uniek figuur is, die balancerend zijn weg zoekt en gezocht
heeft tot en met zijn belastingvlucht naar Marokko. En ergens in het
programma zal Slavenburg tenslotte zelf zeggen: "Ach .een leugen
tje, zonder dat je iemand schade doet, is dat nou zo erg
In de IKON-rubriek Kenmerktwee eigen reportages, waarin de
rol van de kerk in de samenleving centraal staat. Een Kenmerk-team
maakte in de DDR een reportage over de rol die de kerk in een land
achter het IJzeren Gordijn kan spelen met betrekking tot het vraag
stuk van de mensenrechten. Aan het woord komen de praeses van de
Evangelische Kerk in de DDR, bisschop Albrecht Schönherr, kerke
lijke functionarissen en leken.
De tweede reportage is in Colombia gemaakt. De kerk in Zuid-
Amerilca heeft twee gezichtende officiële kerk en daarnaast de pries
ters die aan de basis werken en zich inzetten vooreen rechtvaardiger
samenlevingTussen deze laatste groep en de overheid ontstaat een
steeds groter conflict.
In de Kenmerk-reportage geeft generaal b.d.Alvaro Valencia Tovar,
ex-stafchef van het Colombiaanse leger zijn visie op de rol van de
priester in de Colombiaanse samenlevingVoorts komen twee pries
ters aan het woord, die door het leger werden gearresteerd en gemar
teld en die na hun vrijlating toch door bleven gaan met hun werk
onder de armen
In het totaalprogramma van Veronica een twee uur durende
informatie I amusements-showmet als thema "Holland, land van
wind en water". In het hoofdstuk informatie komen onderwerpen als
sportvisserijhet behoud van de Biesbosch, de binnenscheepvaart en
de recreatie aan bod.
Het vertier wordt geleverd door Lenny Kuhr, Bots. Willeke Alberti,
Peter Schaap, Conny Vandenbosch. Rick van der Linden, Windflo-
wers, Boudewijn de Groot, Wil Ferdy, Kiki, Rob de Nijs en Albert
West. Al deze vaderlandse artiesten zingen liedjes ("De oude schuit",
"Ik hou van Holland", "De zeemeeuw") die zo echt bij ons kleine
landje aan de zee passen.
Carel Willink
getrouwd
Kunstschilder Carel Willink (77) is
gistermiddag in Amsterdam ge
trouwd met schilderes Sylvia Quiél
(37). Schrijver Simon Carmiggelt
en zijn vrouw waren twee van hun
getuigen. Het is Willinks vierde
huwelijk, voor Sylvia het eerste.
Carel Wi'uink scheidde in 1975 van
zijn derde vrouw Mathilde (die nu
op eigen houtje probeert in de be
langstelling te blijven) na een hu
welijk van zeven jaar.
HILVERSUM I
WOENSDAG 6 JULI 18.30
Nws 18.41 (S) Goed getoetst. 19.00 (S)
Muziektriptiek van zeven tot tien, met
om 19.00 (S) Jazz-sir. 20.00 (S) Eight
o'clock special. 21.00 (S) Kruis en mol.
22.00 (S) Een mondje Frans. 22.30 Nws.
22.40 (S) Aktua 3. 23.00 (S) De financiële
mallemolen van Ivar Kreuger de Luci
ferskoning. hoorspelserie. 23.55
Nws.
HILVERSUM II ia oo
Nws. 18.11 Dingen van de dag. 18.25 Tus
sen start en finish; sport en muz., met
reportage VARA's voettocht. 19.30 (S)
Orkest Malando met zangsolist. 20.00
Nws. 20.05 (S) VARA-klassiek: Radio
Filharmonisch Orkest met piano; klas
sieke muz. 21.35 (S De krokodil, hoor
spel. NOS: 22.30 Gammd van Alpha en
Beta; nws. uit de wereld van wetenschap
en technologie. 23 00 (S) Met het oog op
morgen met om 23.05 Aktualiteitejiover-
zicht Radio-TV. 23.10 De krant van mor
gen. 23.20 Den Haag Vandaag. 23.52
Even ontspannen voor het slapen
gaan...yoga. 23.55 Nws.
HILVERSUM III 18.03
De vacaturebank. 19.02 (S) Nationale
Hitparade. 21.02 (S& Langs de lijn, sport
en muz. 22.55 Mededelingen. 23.02 (S)
Nos-Jazz. 0.02 (S) Take it easy 2.02 (S)
Dat wordt weer nachtwerk. 4.02 (S) De
achternacht.
HILVERSUM I
donderdag 7 juli NCRV 7 00
Nws. 7.02 Het levende woord. 7.08 (S)Te
Deum Laudamus. Gewijde muz. 7.30
Nws 7 41 (S) Hier en nu. 7.55 (S) Van
daag donderdag. 8.24 Trefwoord. 8.30
Nws. 8.36 Gymn. voor de huisvrouw
8 45 (S) Tot uw dienst. Klass. muz. 9 45
(S) Onder de hoogtezon. 10.30 Nws. 10 33
(S) ln 't zilver. Voor oadere luisteraars.
12 00 (S) De Kilima Hawaiians Show.
12.15 Boeren tuinder. 12.26Meded. voor
land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 (S)
Hier en nu. 12.55 (S)Middagpauzedienst.
13.30 (S) NCRV-globaal. Gevar. progr.
(15.30 Nws.) 17.30 Nws. 17.32 (S) Hier en
HILVERSUM II
AVRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtend-
gvmn. 7.20 Op blote voeten: inform,
vraag- en antwoordspel. (8.00 Nws. 8.11
Radiojourn.) 8.50 Morgenwijding. 9.00
Au pair; document. 9 35 Waterstanden.
9 40 Promenade Orkest' klass. muz.
10.00 Radio Lawaaipapegaai, kinder
progr. 10.10 Arbeidsvitaminen; ver-
zoekplatenprogr. (11.00 Nws 11.03 Ra
diojourn.) 11.30 Rondom twaalf; uur al
lerlei. 12.30 Y All come; Country Wes-
temprogr. 13.00 Nws. 13.11 Radiojour
naal. 13 25 Beursplein 5. 13.30 'n Mid
dagje AVRO; muz., inform en service.
17.00 (S) 13 Extra-Speciaal, kinderprogr.
OVERHEIDSVOORLICHTING: 17.40
Den Haag aan de lijn. 17.55 Meded.
HILVERSUM III
TROS: 7.02 (S) Vaak 's ochtends.
9 03 (S) De Hugo van Gelderen Show
(NOS. 10.03-10.06 (S) Voorbeschouwing
Tour de France.) TROS: 11.03 (S) Ver-
zoekplatenprogr. 12.03 (S) Boter, Klaas
en prijzen. NOS: 14.03 (S) Tour de Fran
ce. (18.03 De vacaturebank.)
HILVERSUM IV
KRO: 7,00 Nws. 7.02 (S) Badinerie, 9.00
Nws. 9.02 (S) Aan woorden voorbij... 9.10
(S) Radio Filharmonisch Orkest. 10.00
(S) Orlando Strijkkwartet. 11.40 (S) Ho-
15.00-17.00 (S) Kollage.
TV-donderdag
14.00 - Filmprogramma
TROS)
16.00 - Van hart tot hart CO
r
