Er komen do<
11
irlopend
nieuwe vluch
telingen
Arie van Gardere
n (Alphen): 99Werk staat
of valt met huisvest
ting en vrijwilligers99
Elkaar
vasthouden
Kerkdiensten
ZATERDAG 2 JULI 1977
ALPHEN AAN DEN RIJN - Sinds veertien da
gen herbergt een Alphense familie een jong echt
paar uit de Westafrikaanse republiek Ghana. Het
is zijn land - in 1957 zelfstandig geworden - ont
vlucht, nadat het betrokken was geweest bij
plannen, het heersende regime omver te werpen.
Dat regime is, volgens hen, dictatoriaal. Het kind
van dit echtpaar is bij familie in Ghana achterge
bleven. Pogingen worden gedaan, het gezin te
herenigen.
De huisvesting van deze - om zui
ver politieke redenen gevluchte -
mensen in Alphen aan den Rijn is
het resultaat van een oproep aan de
Alphense kerken om onder hun le
den tijdelijk onderdak te zoeken
voor politieke vluchtelingen uit
den vreemde. De oproep ging uit
van een plaatselijke "opvan-
ggroep", die gezien kan worden als
een afdeling van de Nederlandse
Vereniging voor Vluchtelingen,
waarvan het hoofdkantoor in Am
sterdam staat.
Er kwamen drie reacties op het ver-
Zoek aan de kerken. Een van deze
families wilde het Ghanese paar,
dat in het bezit is van een voorlo-
"pige verblijfsvergunning, voor een
beperkte periode ^woonruimte ver
schaffen. De opvanggroep probeert
nu, de beide vluchtelingen niet al
leen aan zelfstandige ruimte maar
ook aan werk te helpen. Het beleid
van de groep, die zov/el een ont
vangende als een begeleidende
functie heeft, is erop gericht, haar
"cliënten" zo spoedig mogelijk
voor zichzelf'te laten zorgen. De
vrouw was in Ghana onderwijzeres.
Voor de man zal in technische rich
ting een baan moeten worden ge
vonden.
De wind mee
De opvanggroep is, om de woorden
van haar zegsman Arie van Garde-
ren (30) te gebruiken, "uiterst te
vreden" over de medewerking die
zij van alle kanten ondervindt om
de opneming van deze mensen^in
de plaatselijke samenleving te ver
gemakkelijken. "Ze hebben hier
gewoon de wind mee".
Van Garderen zegt dat niet omdat
hij als maatschappelijk werker
'verbonden is aan de sociale dienst
van de gemeente en uit dien hoofde
de zaak wat rooskleuriger zou voor
stellen dan ie is.Nee, de-groep heeft
alle reden, ook gezien de achter
grond en de medewerking van het.
bewuste paar zelf, om te verwach
ten dat deze opvang een succes
wordt.Dat weerhoudt haar er
overigens niet van, de centrale or
ganisatie in Amsterdam te vragen,
haar nu even de tijd te gunnen.
Die kritische voorzichtigheid van
de Alphense afdeling is alleszins te
begrijpen. Haar ervaringen met de
eerste cliënt waren minder positief.
De groep was nog niet eens formeel
tot stand -gekomen, of "Amster-
»dam" stuurde al een vluchteling.
Een alleenstaande Bulgaarse jon
gen van omstreeks 25 jaar. Eenmaal
in Alphen opgenomen, bleek hij
psychisch gestoord te zijn, en wel in
zo'n mate dat een behandeling, in
een psychiatrisch ziekenhuis nodig
was. Op eigen verzoek is hij uitein
delijk naar Bulgarije teruggegaan.
De Alphense werkgroep, die
daarop uiteraard niet was inge
steld, had zich haar contacten met
de eerste cliënt wel anders voorge
steld.
Decentralisatie
De vereniging voor Vluchtelingen,
die connecties onderhoudt met
Amnesty International en een
vluchtelingenorganisatie speciaal
voor studerenden, beschikt op het
ogenblik over ongeveer 20 plaatse
lijke opvanggroepen, verspreid
over het land. Om de decentralisa
tie maximaal effectief te maken,
zullen er, naar schatting, 35 nodig
zijn. In Leiden zou er ook een ko-
Garderem "Dat echtpaar uit Ghana redt zich wel"
keuze doen en zou de kans dat we
van het aanbod gebruik maken veel
kleiner zijn, temeer omdat het aan
tal op te nemen vluchtelingen voor-
lopig zeer beperkt blijft".
Intussen verwacht Arie van Garde
ren wel, dat "Amsterdam" de Alp-,
hense. werkgroep binnen afzien
bare tijd weer zal verzoeken, zich
over een vluchteling te ontfermen.
"Er komen daar doorlopend men
sen binnen. Onze oproep blijft dus
voorlopig van kracht, ook al is de
plaatselijke vyerkgroep gerechtigd
een verzoek van de centrale organi
satie af te wijzen. Waddinxveen
heeft nu via de plaatselijke werk
groep, naar ik heb gehoord4 vluch
telingen opgenomen. Zaandam zou
er al 7 hebben en Den Haag, waar
'vluchtelingen zich rechtstreeks
kunnen aanmelden, 20.
Ter wille van de duidelijkheid
brengen wij geen vluchtelingen
onder bij leden van onze groep,
zoals een hospita ook geen lid van
de groep kan worden. Ieder die
woonruimte ter beschikking stelt
moet de verbintenis kunnen beëin
digen, zonder het gevoel een ver
plichting niet te zijn nagekomen.
Regelmaat
Waaruit bestaat de begeleiding
door zo'n opvanggroep nu? Van
Garderen: "Wij verzorgen voor de
vluchteling alle formaliteiten - en
dat zijn er nogal wat- totdat hij
de regelmaat in zijn nieuwe omge-
ving gevonden heeft.
Omdat hij hier zo snel mogelijk
moet kunnen inburgeren, zijn wij,
als dat nodig is, ook behulpzaam bij
De taal is ook belangrijk. Engels
sprekenden zullen hier gemakke
lijker wegwijs worden dan iemand
uit Oost Europa".
De uitkering die de legale vluchte
ling van de overheid krijgt, is van
dien aard dat er een kostgeld afkan.
Ze bestaat uit een basisbedrag, kos
ten voor huisvesting en de zieken
fondspremie.
Doelstelling
De plaatselijke opvanggroepen, die
gelijk zijn in hun bewogenheid
voor minderheidsgroepen, hebben
alle hun eigen "werkformule", al
staat die nog niet overal zwart op
wit. Er zijn nuances in doelstelling
en beleid. Sommige willen alleen
vluchtelingen uit een bepaald land,
andere alleen slachtoffers van een
bepaald regime. Een definitie is
nodig om een aanvraag tot opne
ming te kunnen beoordelen.
Zo heeft de Alphense groep er geen
behoefte aan, zich in te zetten voor
iemand die louter om economische
redenen hierheen is gekomen. Er
glippen in Amsterdam wel een6
mensen tussendoör die, strikt ge
nomen, niet tot de politieke vluch
telingen gerekend kunnen worden.
Maar Alphen komt weer wél in ac
tie als die slechte economische po
sitie een direct gevolg is van 's mans
politieke opstelling, zijn ras of ge
loof.
Arie van Garderen: "Het merendeel
van de vluchtelingen komt in Am
sterdam aan. Door die concentratie
ontstonden er moeilijkheden in de
opvang en begeleiding, vooral bij
het zoeken naar huisvesting en
werkgelegenheid. Via enkele adop-
tiegroepen van Amnesty Interna
tional is vorig jaar de Alphense
werkgroep ontstaan. Aanvankelijk
waren er 12 geïnteresseerden. Nu
werken We nog met 6 vrijwilligers:
3 uit de verpleging, 1 uit het onder
wijs, 1 huisvrouw en 1 uit het maat
schappelijk werk. Die beroepen
zijn heel toevallig.
groep groter was. Dan konden 6 le
den de algemene zaken behartigen,
en de anderen speciale taken op
zich nemen, zoals het zorgen voor
onderdak en werk en het leren van
eenvoudig Nederlands. Wij zijn al
op zoek naar gekwalificeerde men
sen dié in staat zijn op een verant
woorde manier onze cliënten het
Nederlands in zijn meest prakti
sche vormen bij te brengen".
Van Garderen: "Dat bleek een
goeie greep. Niet dat we er opvan-
gadressén door kregen, ma/St men
wist dan van ons bestaan. Je moet
als groep ergens op kunnen terug
vallen. um aan adressen voor tijde
lijke huisvesting te komen, hebben-
we in een later stadium de kerken
een circulaire gestuurd. Dat le
verde die drie reacties op".
Toen de Alphense werkgroep was
opgericht, heeft ze zich eerst "ge
meld" bij de plaatselijke instanties:
gemeentelijke en sociaal-culturele
instellingen, het arbeidsbureau, de
ziekenfondsen, de artsen, de politie
en zo nog een paar.
Doorlopend
"Het werk staat of valt met de huis
vesting en de vrijwilligers die de
begeleiding op zich nemen. Als we
hier zo'n 20 adressen hadden, kon
den we een zo goed mogelijke
het leggen van contacten in de
plaatselijke samenleving, bijvoor
beeld in de sociaal-culturelê sector.
We proberen hem binnen een jaar
volledig zelfstandig te maken.
Het hangt natuurlijk in belangrijke
mate van de persoon in kwestie af,
hoe de begeleiding moet zijn en hoe
lang ze zal duren. De familie die een
vluchteling opneemt, krijgt daar
ook mee te maken. Die man en
vrouw uit Ghana steunen elkaar en
zij redden het wel, maar een al
leenstaande heeft het moeilijker, en
dan is het prettig als de hospita,
vooral de eerste tijd, een oogje in
het zeil houdt.
Van Garderen: "Als er sprake is van
bedreiging van leven of vrijheid,
kortom van schending van funda
mentele mensenrechten, dan wordt
in principe iedere cliënt geaccep
teerd. Wel zullen wij van geval tot
geval bekijken of de man zich ook
zelf schuldig heeft gemaakt aan
schending van de mensenrechten,
dus geweld heeft gebnuikt, en zo ja
in welke omstandigheden".
"Van nature"
De groep in Alphen heeft geen be
roep op de kerken gedaan omdat de
kerk "van nature" gevoelig is, al
thans wordt verondersteld te zijn,
voor het lot van de vreemdeling.
Maar alleen "omdat je via de kerke
lijke organisatie, zeker in Alphen,'
een zeer grote groep mensen be
reikt".
Uit die menigte heeft de opvan
ggroep tot nu toe drie adressen ge
worven. Het is denkbaar, dat dit er
méér worden als onder de kerkle-
dep heel serieus de vraag gaat leven
wat het concreet kan betekenen,
daadwerkelijk iets te zijn voor de
"minste van de broeders".
s. j:de groot
De hervormde kerkeraad in
Eefde (bij Deventer) heeft het
voortaan niet meer over zijn "prae-
ses" maar over zijn voorzitter en
ook niet meer over "scriba'' maar
over secretaris. Men vond de oude
benamingen "te plechtig". Vol
gende week donderdag, 7 juli,
wordt in Haarlem (Bavokerk) het
jaarlijkse orgelconcours gehou
den. Op 5 juli is het openingscon
cert (koor, koper en orgel), op juli
een orgelconcert van de deelne
mers aan het improvisatieconcours
en op 8 juli een concert van de jury-
leden. De Soefi-tempel in Kat
wijk aan Zee herbergt van 9 juli tot
en met 14 augustus een tentoonstel
ling die en analyse geeft van de is
lamitische kunst. Volgende week
zaterdag zal burgemeester Bos van
Katwijk deze tentoonstelling ope
nen. Elf raadgevingen van de
Katwijkse (streng-orthodoxe) do
minee J. Catsburg voor vakantie
gangers: 1. alle voorbereidingen
treffen in het teken van "indien de
Heere wil....", 2. vergeet uw bijbel
niet, 3. goede lectuur meenemen, 4.
,buig uw knieën voor het afreizen, 5,
rijd niet te snel, 6. houd zondags
tweemaal kerk in uw gezin als er
geen "rechte prediking" in de buurt
is, 7. mijd plaatsen van ijdelheid, 8.
uw kleding zij in overeenstemming
met uw belijdenis, 9. ook in gezels
chap bidden en danken bij het eten,
10. niet op de das des Heeren terug
keren, 11. bij behouden terugkeer,
erken Hem, Die u, zo onverdiend,
veilig ttmisbracht.
Herv. «terk: beroepen te Zuid-
Beyerland B. van 't Veld Well, te
Harkema-Opeinde J. Kawarman
Twisk, te Krabbendijke C. Hoog-
éndoorn Twello; aangenomen naar
Brakel H. Harkema Sint Filipsland.
Geref. Kerken: beroepen te Hoog
vliet P. Loo Dussen; aangenomen
naar Onstwedde kand. C. Corporaal
aldaar; ontzet uit ambt B.H. Groot
Enzerink (30) te Siddeburen (we
gens overdoop).
Geref. Kerken Vrijgemaakt: aan
genomen naar Alkmaar kand. K.
Muller aldaar. Doopsgez. Broeder
schap: aangenomen naar Barsin-
gerhorn H. Kossen Ameland.
Prof. dr. K. Runia is voor twee
jaar herbenoemd als rector van de
theologische hogeschool van de
Geref. Kerken te Kampen. Het
Interkerkelijk Vredesberaad wil
in de Vredesweek van 18 tot 25 sep
tember een discussie op gang bren
gen over de mogelijkheid dat Ne
derland zich ontdoet van kernbe
wapening. De leider van de
Schotse Presbyteriaanse Kerk,
John Gray, heeft gisteren het ont
slag geëist van zeven protestantse
theologen die een boek hebben ge
schreven dat de goddelijkheid van
Jezus Christus ontkent.
Franz Rosenzweig was een joods
theoloog. Aan hem en zijn vriend
Martin Buber danken wij de mach
tige vertaling van het Oude Testa
ment in het Duits, die ook talloze
christenen geholpen heeft om het
Oude Testament op een nieuwe
wijze te lezen en te verstaan.
In 1920-hij was 33 jaar-schreef hij
een brief aan de zuster van Edith
Hahn, met wie hij toen verloofd
was. Die brief lees ik u voor.
"Weet je, dat het je helemaal geen
verdriet hoeft te doen, datje niet de
kracht hebt om jezelf te helpen?
Geen mens heeft die kracht. Geen
mens kan zichzelf helpen. De we
reld is vol van mensen, die zich dat
wijsmaken, maar het lukt hun
evenmin als het de baron van
Münchhausen lukte, om zich aan
zijn eigen haren uit het moeras te
trekken."
Er is echter méér.
"Iedereen kan altijd slechts de an-
'der, die het dichtst bij hem in het,
tnoeras zit, bij de haren pakken. Dat
is de naaste, van wie de bijbel
spreekt. Dat is het wonderbaarlij
ke: iedereen zit zelf in hét moeras
en kan toch de ander eruit trekken
of in elk geval voor wegzinken be
hoeden. Bodem onder de voeten
heeft niemand".
Maar i&nog een derde.
"Al dat wederzijds vasthouden, dat
uit een oogpunt van mechanica
onmogelijk is, is tenslotte pas mo
gelijk doordat de grote hand van
boven al deze mensenhanden zelf
vasthoudt. Aan die hand en niet aan
de een of andere niet bestaande
grond onder de voeten hebben al
die mensenhanden de kracht de
danken om vast te houden en te
helpen."
En den zegt Rozenzweig tenslotte::
"Er is geen staan, er is slechts een
gedragen worden. Zoals een ade
laar zijn broedsel. Laat je door
Edith zeggen, waar dat staat".
Vertroostend
Ik vermoed, dat de meesten niets
begrijpen van de woorden: "zoals
een adelaar zijn broedsel" evenmin
als de zusters van Edith weten,
waar die woorden staan. Ze staan in
de bijbel. In "Het lied van Mozes",
dat ik geneigd ben een vertroos
tend en huiveringwekkend lied te
noemen. Ik lees u twee verzen uit
dat lied (Deuteronomium 32:11 en
12) voor "Als pen arend, die, zijn
broedsel opwekt, over zijn jongen
zweeft, zijn wieken uitspreidt, er
één opneemt en draagt op zijn vler
ken, zo heeft de Heer alleen Israël
geleid en geen vr eemde god stond
hem terzijde".
God een adelaar en Israël en ook
wij, die in Israël ingelijfd zijn en de
naam van Sions kinderen mogen
dragen, zijn broedsel. De jongen
liggen in het nest en nu wekt de
adelaar zijn broedsel op. Ze moeten
het nest uit. De adelaar stoot ze het
nest uit. Ze fladderen wat hulpe
loos. De adelaar zweeft over zijn
jongen. Niet boven, maar over. Er is
een zeer wezenlijke verbinding tus
sen de adelaar en zijn jongen. De
adelaar spreidt zijn vleugels uit en
houdt het jong scherp in het oog.
Dat jong redt het op een gegeven
ogenblik niet meer en tuimelt naar
beneden. De adelaar neemt een
duik, vangt zijn'jong op en draagt
het op zijn vlerken naar het nest.
Zo heeft de Heer Israël geleid, de
Heer alleen. Geen vreemde god
kwaip eraan te pas.
Er is geen staan, er slechts een ge
dragen worden, wij hebben geen
grond onder de voeten maar hou
den elkaar vast, omdat Gods sterke
hand onze zwakke handen vast
houdt.
Dr. Hans Jansen
LEIDEN - Herv. Gem. Hoogl. Kerk 10
ds. De Jong, 11.45 oec. stud, dienst, Ma-
rekerk 10 dhr. Dekker, 5 ds. De Jong,
Maranathakerk 10 ds. Baayen Rijns
burg, Bethlehemkerk Driftstraat 10
kand. Sol Hoogeveen, Bevrijdingskerk 9
ds. Broekema, Vredeskerk 10 ds. Wage
nvoorde, Waalse kerk 10.30 ds. Ribs,
Acad. Ziekenhuis 10 ds. Brederveld,
Diac. huis 10.30 ds. Den Tonkelaar, Me-
renwijk 10 pastor Van Well, Petrakerk
Sur. str. 10.30 dhr. Leenhouts, dienst
voor doven, Geref. Kerk Zuiderkerk 10
ds. Sijtsma, 7 ds. Bovenberg, Petrakerk
10 ds. Koolstra, Oude Vest 10 ds.
Heemskerk Oegstgeest, 5 ds. Baayen
Rijnsburg, Maranathakerk 10 ds.
Baayen, 5 ds. Koolstra, Bevr. kerk 9 ds.
Broekema, 5 ds. Sijtsma, Groenh. 10 ds.
Bovenberg, De Mirt 10 dhr. Wielenga,
Mierennest 10 dhr. Spijker, Diac. huis
10.30 ds. Den Tonkelaar, Acac. Z. 10 ds.
Brederveld, Merenwijk 10 pastor Van
Well, Petrakerk 10.30 dhr. Leenhouts,
dienst voordoven, Dolerende Noodgem.
Groot Leiden (Pieterskerkstr. 1), 8.30 en
5 dhr. Maaskant Ens, Geref. K. Vrijg.
(Herengr. 70) 10 en 5 ds. Gootjes, Chr.
Geref. K. (Steenschuur 9) 10 en 5, Geref.
Gem. (N. Rijn) 10 en 4.30, Geref. Gem. in
Ned. (Bethl. kerk Dnftstr.) 11.30 en 5.30,
Evang.- Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.)
10.15 mevr. Koopmans, R.dam, Re-
monstr. Doopsgez. Gem. (Pieters
kerkstr. 1) 10 ds. Kuipers, Baptistengem.
(O. Rijn 3) 10, Evang. Christengemee
nschap (Middelstegr. 3) 10 dhr. Dikkes,
Zendingswerk Middernachtsroep (Zoe-
terwoudsesingel 21) 5 nam. dhr. Sprey,
Evangeliecentrum Zijlsingel 2,10 Edgar
Holdee, di. 8 Th. Verkuil, vrij. 8 jeugd-
samenk. Pinkstergem. (O. Rijn 3) 3
evang. Scheffer, Leger des Heils
(Hooigr.) 10 en 7.30, Nieuw Apost. Kerk
(H. Rijndijk 24) 9.30 en 4, woe. 8, Chris
tian Science (Steensch. 6) 10.30, Kerk
van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Dagen
(Steensch. 6) 10.15, Oud Kath. Kerk
(Zoeterw. singel) 10, Vrij Kath. Kerk
(Vreewijkstr.) 10.30, Rooms Kath. Ker
ken Merenwijk 7, zo. 10, Haagweg zat. 7,
zo. 9, 10.45, 12 en 6.30, Steenschuur zat.
10 en 7, zo. 8.30, 10. 11.30, 6 en 7. Lam-
menschansweg zat. 7, zo. 9,10.30,12 en 6,
Haarl. str. zat. 7, zo. 9.30,1Q.45,12.15 en 6,
zat. 7, zo. 10.45, 12.15 en 6.30.
AARLANDERVEEN - Herv. Gem. 10
ds. Wolthaus, 7 drs. Kattenberg V.seho-
ten, Geref. Kerk 10 zie Herv., 6.30 ds.
Vree, Chr. Geref. Kerk 9.30 en 3 ds. Kok
Nijkerk, RK Kerk zat. 7, zo. 7.30 en 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN-Herv. Gem.
Adventskerk 9.30 dhr. Christ Leiden,
Kruiskerk 9.30 ds. Bogers, Opst. kerk
9.30 ds. Hanemaayer, 6.30 ds. Bogers,
Mar. kerk 6.30 ds. Hanemaayer, G. H.
Kerk 9.30 ds. Hoogendijk, De Bron 9.30
dhr. Stolk, 6.30 ds. Jeanine de Ruiter,
Driehoorne 7 ds. Vermeul, Oudsh. weg
10 ds. Oort, Sionskerk 9.30 ds. Rijnsbur
ger A.foort, 6.30 dhr. Bor (Alphen), Rijn
stroom 8 nam. oec. dienst, pastor Haket,
Geref. Kerk Mar. Kerk 10.15 ds. Vree,
6.30 ds. Hanemaayer, Salv. kerk 9 ds.
Vree, 6.30 ds. Brederveld Leiden, G. H.
Kerk 9.30 ds. Hoogendijk, 6.30 ds. Hart
kamp H.gom, De Bron 9.30 dhr. Stolk,
6.30 ds. Jeanine de Ruiter, Geref. K.
Vrijg. 8.45 dienst, 6.30 ds. Borgdorff, Ge
ref. K. Vrijg. Buiten V. 10.30 ds. Moggre
Rijswijk. 4.30 dhr. Knol, Chr. Geref.
Kerk 9.30 dienst, 2.30 ds. v.d. Ent, Oud
Geref. Gem. 9.30 en 4, woe. 6 juli 7.15 ds.
Smits, Baptistengem. 10 en 6.30 ds. Koe
koek, Volle Evang. Gem. )school Prelu-
deweg) 10 hr. v. Leeuwen, Moluks Prot.
Kerk 4 mej. ds. Nussy, Moluks Evang.
Kerk 11 ds. Sitanala, RK Kerken Bon.
kerk zat. 7, zo. 8.30,10 en 11.30, Pius zat.
7, zo. 9,10.30 en 11.45, De Bron zat. 6.30,
zo. 8.30 en 11.
BODEGRAVEN - Herv. Gem. Dorps
kerk 9.30 ds. De Vreugd, 6.30 ds. v. As-
senbergh Nijkerk, Salv. kerk 9.30 ds.
Richter, 7 ds. v. Niel Rijnsburg, Bethl.
kerk 9.30 ds. Van Bergen Bravenboer
Molenaarsgraaf, 6.30 kand. Oosterom
Ameide, Geref. Kerk 9.30 ds. Bakker Ca-
pelle a.d. IJssel, 4.45 ds. Huizebosch
Woubrugge.
BOSKOOP - Herv. Gem. 9.30 en 6.30, De
Stek 9.30 ds. Heymans, Geref. Kerk 9.30
dhr. v. Tellingen A.dam, 6.30 ds. Mans
veld Zwijndrecht, gez. jeugddienst, De
Stek 9.30 ds. Heymans, Chr. Geref. Kerk
9.30 en 4.30 stud. De Lange, Geref. Gem.
9.30 en 6, Opwekkingsgem. (Concordia)
9.30, Verg. v. Gelovigen (Nieuwstr.) 9.30
en 5, RK Kerken kerk zat. 7, zo. 8.45, 10
en 11.30, Ontmoeting zat. 5.30,. zo. 10.30.
HAZERSWOUDE - Herv. Gem. 9.30
dhr. Goedhart Nieuwkoop, Q.30 ds. Jon
kers Utrecht, Geref. Kerk 9.30 ds. Ver-
sluys, 5. ds. Swierts, RK Kerk Het Anker
zat. 7, zo. 8.45 en 11.45, Bernardus zo. 10,
Dorp zat. 7, zo. 10 en 11.30.
HILLEGOM - Geref. Kerk 10 ds. Zand
bergen A.dam, 7 ds. Rothfusz, gemee-
nsch. dienst, Chr. Geref. Kerk 10 leesd., 7
stud. Korving Apeldoorn, RK Kerk
Mart. kerk zat. 7, zo. 8.30, 10, 11.30 en
12.45, Jozefkerk zat. 7, zo. 8.30, 10 en
11.30.
HOOGMADE - Herv. Gem. 10 dr. v.
Vliet, RK Kerk zat. 7, zo. 10.
DE KAAG - Herv. Gem. 9.30 ds. Car-
stens, jeugddienst, RK Kerk zat. 7, zo. 8
en 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem. Dorpskerk 9130 ds. Teygeler, 6. ds.
Goverts, Ontmoetingskerk 10 ds. Ge
braad, 6.30 ds. Teygeler, Geref. Kerk 9.30
ds. v. Halsema, 6.30 ds. De Vries, RK
Kerk zat. 7. zo. 9.30 en 11.15, Kapel Mari
nevliegkamp, 10.30 ds. Schepers.
KATWIJK AAN ZEE - Herv. Gem. N.
Kerk 10 ds. Hovius, 6 ds. Boer, O. Kerk 10
ds. De Keuijf Rijnsaterwoude, 6 de.
Catsburg, Ichtuskerk 10 ds. Vink, 5 ds.
Arkeraats, Pniëlkerk 9.30 ds. Catsburg,
6. ds. Overgaauw, Overduin 2 ds. Baas,
De Hoeksteen* 10 Duitse dienst, ds.
Koch, Mannheim, Geref. Kerk Vr. kerk
9.30 ds. v.d. Horst, 5 ds. v. Halsema, Tr.
kerk 9.30 ds. De Vries, 6.30 ds. v.d. Horst,
Geref. K. Vryg. 10.30 en 3.30 ds. Breen,
A.dam, Geref. K. Vrijg. Buiten V. 8.45 en
7 ds. Roukema, Chr. Geref. Kerk 10 en 5
ds. v.d. Ent, Geref. Gem. 10 en 5 leesd.,
do. 7 juli 7.30 ds. Mijnders, Volle Evang.
Gem. (Voorstr. 100) 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN-Herv.
Gem. 10 ds. Baas Katwijk, 7 ds. Versluys,
H.woude, gez. dienst, Geref. Kerk 10 ds.
Swierts, 7. zie Herv.
straatkerk 10 en 6.30 ds. v.d. Stoel Ber
gen op Zoom, Scheppingskerk 9 ds.
Knorth, Baptistengem. heden 7 bid
stond, morgen 10 dhr. Lourens, av.-maal
5 "Rondom de open bijbel", RK Kerk
7, z
1 10.30.
LEIMUIDEN - Herv. Gem. 9.30 ds. De
Vree, Geref. Kerk 9.30 ds. Los, 7 ds. v.d.
Heiden, RK Kerk zat. 7, zo. 7.30, 9.30 en
11.15.
LISSE - Herv. Gem. Grote kerk 9 ds. v.d.
Velden Mijdrecht, Pauluskerk 10.30 ds.
v.d. Velden, Geref. Kerk 10 en 7 ds. De
Wit av.-maal, Geref. K. Vrijg. 10.15 en
4.30, Geref. K. Vrijg. Buiten V. 9 ds.
Waagmeester, 5 dienst, Chr. Geref. Kerk
10 en 4.30 ds. Langbroek Véenendaal,
Geref. Gem. 10 en 4 ds. Boogaard Lei
den, Oud Geref. Gem. 9.30 en 3,6 juli 7.30
ds. v.d. Poel, RK Kerken Agatha zat. 7,
zo. 8.30,10 en 11.30, Poelh. zat. 7, zo. 9 en
11.30, Maria zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.30,
Engelbew. zat. 7, zo. 7.30,9.30,11 en 5.45.
NIEUWKOOP - Herv. Gem. 9.30 ds. Le-
feber Alphen, 6.30 ds. Oostenbrug Rid
derkerk, Geref. Kerk 9.30 en 6.30 ds. Ol-
demans H.sum, Chr. Geref. Kerk 9.30 en
6.30, RK Kerk zat. 7, zo. 7.30, 9 en 10.45.
NIEUWVEEN - Herv. Gem. 9.30 ds.
Bouwman Katwijk, 7 zie Geref., Geref.
Kerk 9.30 ds. Hoekstra Maarssen, 7 ds.
Wolthaus Aarlanderveen.'RK Kerk zat.
7, zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP - Chr. Geref. Kerk
9.30 en 3 stud. Korving, RK Kerk zat. 7,
zo. 9.30 en 11.
NOORDEN - Herv. Gem. 9.30 dhr. v.d.
Scheur Veenendaal, 6.30 ds. Lindenburg
Ter Aar, Geref. Kerk (Woerdense Ver
laat) 10 kand. Verburg Zw.dam, 7 ds.
Schaafsma, Utrecht, RK Kerk zat. 7.30,
zo. 9 en 10.30.
NOORDWIJK - Herv. Gem. Binnen gr.
kerk 10 ds. Streefland Nijkerk 7 ds. Kui
per, Zee, Hoofdstr 10 ds. Keuning av.-
maal, De Rank 8.30 ds. Hovius Katwijk
3.30 ds. v.d. Plas Delft, 5.30 ds. Keuning,
8 nam. Duitse dienst, Geref. Kerk
Hoofdstr. 10 ds. Elgersma, 7 ds. Elger-
sma, gecomb. dienst, Vinkenlaankerk
9.30 ds. Bouma, stichtingskerk 11 ds.
Bouma, Sole Mio, 9 dhr. v. Duin, cam
ping De Wulp 8.45 ds. Keuning, RK Ker
ken Binnen zat. 7, zo. 8, 10 en 11.30, zee
zat. 7, zo. 9, 11 en 7.
NOORDWIJKERHOUT- Herv. Gem. 10
ds. Brokerhof Voorhout, RK Kerk Jozef
zat. 7, zo. 8,10,11.30 en 6, Viktor zat. 7, zo.
8, 9.30, 11 en 6, De Zilk 8.30, 10 en 11.30,
Bavo 9.30, S. Maria zat. 7.15, zo. 10.
OEGSTGEEST - Herv. Gem. Gr. kerk
9.30 ds. Fritsche Den Haag, Pauluskerk
10 ds. Van Hylchema Vlieg Maasdijk,
gem. centr. 10.30 ds. Ter Linden, Van
Wyckerslooth, 4.30 ds. Heemskerk, Ge
ref. Kerk 10 en 7 ds. Vegter, Geref. K.
Vrijg. Buiten V 8.45 dhr. Bronsema, 3 ds.
Janse, RK Kerk Will, kerk zat. 7, zo. 9,
10.30 en 12, Bon. kapel, zat. 6.30, zo. 9 en
11, Volle Evang. gem. (gem. centr.) 4 dhr.
v.d. Brugge.
OUD-ADE - RK Kerk zat. 7, zo. 8.30 en
10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING -
Herv. Gem. 9.30 ds. Lalleman, Geref.
Kerk 9.30 en 6.30 dhr. Schoenmaker, RK
Kerk zat. 7, zo. 8.15, 9.45 en 11.30, Re-
monstr. Gem. 10 ds. Adriaanse Den
M. Pr. zat. 7, zo. 8, 9.30
RIJNSATERWOUDE - Herv. Gem. 9.30
ds. Reijenga L.dorp, 7 ds. De Kruijf, Chr.
Geref. Kerk 9.30 en 2.15.
RIJNSBURG - Herv. Gem. Gr. Kerk
9.30 ds. Boer Katwijk, 5 ds. Van Niel,
Bethelkerk 9.30 ds. v. Niel, 7 ds. Wisse
Wageningen, Geref. Kerk Petrakerk 9.30
ds. v. Wijk Nieuwkoop, 5 ds. Damsma,
Immanuelk. 9.30 ds. Damsma, 5 ds.
Schaafsma, Utrecht, Mar. kerk 9.30 ds.
Schaafsma, 5 ds. Elgersma Noordwijk,
camping Koningshof 10 dhr. De Mooij,
Geref. K. Vrijg. 10 en 5.15 prof. Trimp,
Chr. Geref. Kerk 9.30 en 5 ds. De Joode,
Evang. Christengem. (aula mavo) 10, RK
Gemeenschap (aula tuinb. school) zat. 7,
zo. 10.30.
RIJPWETERING - RK Kerk zat. 7, zo.
7.30, 9 en 10.30.
SASSENHEIM - Herv. Gem. 9 ds. Den
Tonkelaar Warmond, 10.30 ds. Aalders
Den Haag, 6.30 ds. Stelwagen Boskoop,
Geref. Kerk 9.30 mr Reugebrink Lei
derdorp, 7 ds. Den Tonkelaar, Warmond,
Chr. Geref. Kerk 10 ouderling Goud-
riaan, 3 ds. Langbroek Veenendaal, rk
kerk zat. 7, zo. 8, 9.30 en 11.
TER AAR - Herv. Gem. 9.30 ds. Stehou-
wer te Alphen, 6.30 Lindenburg, Geref.
Kerk 9.30 en 6.30 ds. Wallinga, RK Kerk
Langeraar zat. 7, zo. 8, 9.30, 11 en 12.15,
dorp 9 en 12.
VALKENBURG - Herv. Gem. 10 ds.
Overgaauw, 6.30 ds. Vink, Katwijk, Ge
ref. Kerk 9.30 dhr. Brouwer Katwyk, 6.30
kand. Ravensbergen Rijnsburg, Geref.
K. Vryg. 9 en 5.15 ds Breen, Kapel
Marine-vliegkamp 10.30 ds. Schepers.
VOORHOUT - Herv. Gem. 10 drs. Cor-
bee, Leiden, RK Kerk zat. 7, zo. 9, 10.30
en 11.45.
VOORSCHOTEN - Herv. Gem. Dorps
kerk 10 dr. De Ru Den Haag, Hulp en
Heil 10 ds. v d. Ploeg R.dam, aula NH
9.30 ds. Meyering, Geref. Kerk 9.30 prof.
mr. Diepenhorst Zeist, 5 ds. Reedijk
R.dam, Geref. K. Vryg-10 en 5 leesd., RK
Kerken M. Godskerk zat. 7. zo. 8. 10 en
11.30, Laurentius zat. 7, zo. 8.30,10.30 en
12, aula NH 11
WADDINXVEEN - Herv. Gem. Brug-
kerk 9.30 ds. Verwelius, 6.30 ds. v.d.
Heuvel, Hoeksteen 9.30 ds. v.d. Heuvel,
6.30 kand. v.d. Berg, Bethelkerk 9.30
kand. v.d. Berg, 5 ds. Verwelius, Imma-
nuelkerk 9.30 ds. Comelder, 7 dhr.
Goedhart, Geref. Kerk Kruiskerk 9.30
ds. Schiebaan, 5 ds. v.d. Berg, Ontmoe
tingskerk 9.30 ds. v.d. Berg, 5 ds. Schie
baan, Oud Geref. Gem. 10 en 6.30, Chr.
Afgesch. Gem. 9.30 en 5 ds. Verloop,
Vqtte Evang. Gem. (Lindengaarde 17a)
9.30, RK Kerk Viktorkerk 10, Ontmoe
tingskerk 8.30 en 11.45.
WARMOND - Herv. Gem. 10, RK Kerk
zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.40.
WASSENAAR - Herv. Gem. Dorpskerk
10 dr. Frederikse, 4.30 ds. Blenk Wou
brugge, 7 ds. v. Zanten, Kievietkerk 10
ds. Wiersma, Messiaskerk 10 ds. Van
Zanten, Dorpscentrum 9.30 dr. Tukker,
Noordhom, Geref. Kerk 10 ds. Eringa
Den Haag. 7 ds. Baayen, Rynsburg Zuid
10 ds. Zijlstra Delfzijl.
WOUBRUGGE - Herv. Gem. 9.30 zang,
9.45 ds." Blenk (Speciaal voor gasten),
6.30 dienst, Geref. Kerk 9.30 ds. Huize
bosch, 6.30 ds. Los, RK Kerk zat. 7, zo. 10.
ZEVENHOVEN - Herv. Gem. 9.30 ds.
Nicolai, Geref. Kerk 9.30 Sipke v.d.
Land, 7 ds. Nicolai, RK Kerk zat. 7, zo. 9
en 10.45.
ZOETERWOUDE - Herv. Gem. 10 ds.
Schoch, RK Kerken St. Janskerk zat.
7.30, zo. 9.30, Chr. Dienaarkerk zat. 7, zo.
8 30 en 10, Ryndyk Meerburg, zat. 7, zo.
10, 12 en 6.
ZWAMMERDAM - Herv. Gem. 9.30 ds.
Mostert, 6.30 dhr. Christ Leiden, Geref.
Kerk 9.30 ds. v.d. Heiden, 6.30 ds. Lan-
gedyk Waarder.
