'Je kunt slapen met wie je
wilt, maar bezoek moet weg'
,Meer contact met wijk'
„Rechter moet
straf bepalen'"
Vrijheid gemeentelijke
planning aangetast
7 ZATERDAG 2 JULI 1977
LEIDEN
bij gebrek aan belangstelling.
Wat het intern wonen zelf betreft
zijn er volgens mej. J. C. Bouricius,
die als adjunct-hoofd civiele dienst
direct verantwoordelijk is, formeel
wel beperkingen, maar die dienen
meer als "stok achter de deur". Zij
zegt: "Ik denk dat er nergens in
Leiden bij de ziekenhuizen zo'n
vrije situatie is als in het Diaco-
nessenhuis".
Een van de beperkingen is bijvoor
beeld dat men geen bezoek mag la
ten overnachten. Logé's kunnen
incidenteel gebruik maken van een
logeerkamer, maar dat moet wel
een week van tevoren worden aan
gevraagd. Van enige controle is na
uwelijks sprake. En als er controle
komt, wordt dat eerst aangekon
digd. Het enige controle
instrument is de portier in de por
tiersloge, waar de internen bij bin
nenkomst en vertrek automatisch
langs komen.
Soortgelijke beperkingen zijn er
ook in de woonflat "Nieuweroord"
van het Academisch Ziekenhuis
aan de Rijnsburgerweg, die zo'n 250
kamers heeft. Volgens J. H. van
Doorn, hoofd van de hoteldienst,
gelden daar twee "echte regels". De
ene is geen bezoek tussen twee uur
's nachts en zeven uur 's ochtends.
En de andere regel is dat de inter
nen (van wie ongeveer vijftig pro
cent verpleegkundige is) na elf uur
's avonds een pasje moeten tonen
aan de portier. Een bijkomende re
gel is dan nog dat men de kamer
uitsluitend alleen mag bewonen.
"Nieuweroord" heeft trouwens
twee logeerkamers, voor het ge
bruik waarvan men drie dagen van
tevoren een aanvraag moet indie-
Het verbod om het bezoek te laten
overnachten berust volgens Van
Doorn op twee gedachten, namelijk
aan de ene kant de brandveiligheid
en aan de andere kant "toch ook
wel de reputatie".
Harde sancties voor tegenstre
vende bewoners zijn er niet. "Wij
zijn daarin zeer mild", zegt Van
Doorn. "Maar na drie waarschu
wingen, dan is het moven, dan gaan
ze eruit".
Monitor
In de woonflat van het St. Elisabeth
Ziekenhuis in Leiderdorp (115 ka
mers) zijn de huisregels al niet veel
anders. Tussen twaalf uur 's nachts
en acht uur 's ochtends geen bezoek
op de kamers. Bezoek moet worden
gemeld bij de portier. En om twaalf
uur gaat de deur van de flat op slot.
Internen die na dit tijdstip thuis
komen, drukken op de bel en ver
schijnen op de monitor in de por
tiersloge in het op enige afstand van
de woonflat gelegen ziekenhuis. Zo
wordt de late bezoeker geregi
streerd. Maar volgens de mentrix
van de woonflat mevrouw G. van
Scherpenzeel wordt daar verder
niets mee gedaan. Zij bestrijdt ook1
de opvatting dat het feit dat de
woonflat onder de verplegings
dienst ressorteert, ertoe uitnodigt
om dingen uit het privé-leven van
de bewoner tegen hem/haar te ge
bruiken in zijn/haar werk. "Dat ge
beurt hier niet", zegt zij.
Dat het bezoek al om kwart voor
twaalf weg moet, komt volgens
mevrouw van Scherpenzeel overi
gens niet zozeer voort uit morele
dan wel uit praktische overwegin
gen. "De portier gaat hier om twaalf
uur weg. Ik vind het ook helemaal
niet leuk als iemand hier z'n ver
jaardag viert en al om kwart voor
twaalf z'n bezoek móet wegsturen.
Daarom zijn we er ook over bezig
om te proberen de situatie hier te
veranderen. Maar de moeilijkheid
blijft: waar trek je de grens?".
Het oude woongebouw van de internen op het terrein van Sancta Maria:
eigen verantwoordelijkheid.
Staf cn medewerkers „Ouders op herhaling":
LEIDEN - De staf en medewer
kers van de cursus "Ouders op
herhaling" in Leiden-Noord
gaan zich meer op de wijk rich
ten. De bedoeling is dat de con
tacten met de instellingen die in
de wijk werken, nauwer wor
den aangehaald en dat er meer
aandacht wordt besteed aan
wat er onder de bewoners leeft.
Het afgelopen halfjaar zijn de
contacten met de wijk een bee
tje verwaarloosd, vinden
Christa de Boer en Rob Tho--
massen, twee van de drie vaste
medewerkers bij OOH. "Dat
kwam eigenlijk doordat we
meer aandacht hebben besteed
aan de organisatie. Dat was no
dig omdat er tamelijk los van
elkaar gewerkt werd. In het ver
leden hebben we ons altijd pri
mair op de wijk gericht. Maar
het gevolg daarvan was dat er te
weinig aandacht werd gegeven
aan de organisatie".
De staf van OOH concludeerde,
dat er meer wijkgericht gewerkt
moest worden toen de jaarver
slagen van OOH (groepen) en
van de individuele begeleiding
van OOH werden samenge
steld. De contacten met de cur
sisten in de groepen (nu 260 in
totaal) waren niet intensief ge
noeg geweest. "Om betere con
tacten te krijgen zijn we nu bij
voorbeeld van plan meer bij de
mensen in de wijk op visite te
gaan. Gewoon eens een keer op
de koffie", zegt Christa de Boer.
De cursus "Ouders op herha
ling" is inmiddels flink ge
groeid. Rob Thomassen: "Er
wordt altijd wel gezegd dat de
dagmavo's zo enorm groeien.
Maar de cursussen ouders op
herhaling groeien minstens zo
hard. Alleen gaat dat niet van de
overheid uit, dus hoor je er ook
niet zoveel van". Vorig jaar
heeft OOH er diverse cursussen
bij gekregen. Een renovatiecur
sus, die intussen wordt voort
gezet door het buurtcomité van
de Anna Palownastraat, een
oudercommissiecursus om ou
ders inzicht te geven in het on
derwijs, en een voorbereidings
groep voor cursisten, die na
OOH verder willen leren.
Laatstgenoemde activiteit valt
onder het zg. afsluitprogram-
ma, dat men nog verder wil
gaan uitbouwen.
OOH heeft voor het groepswerk
de beschikking over 32 mede
werkers en voor de individuele
begeleiding over 20. Van het
ministerie van Onderwijs en
Wetenschappen krijgt de cur
sus 246.000 gulden subsidie tot
1979. Dan is OOH geen experi
menteel subsidieprojekt meer.
De afdeling individuele bege
leiding krijgt van het Koningin
Julianafonds f59.000. Het mi
nisterie van Sociale Zaken
heeft, ondanks diverse acties
van de cursisten, besloten van
verdere subsidiëring af te zien.
Er wordt nu naar gestreefd de
hele cursus OOH door één mi
nisterie gesubsidieerd te
krijgen.
Omstreeks augustus/septem
ber komt er overigens een
vierde vaste medewerker bij,
die de contactep tussen het
"kantoor" van OOH en de groe
pen en medewerkers zonodig
moet gaan bevorderen.
leiden noord herensingel 3 071-126502
Waal schrijft over Breestraat:
LEIDEN - Het Leids City Centrum
heeft nooit in de formele gemeente
lijke procedure bezwaar gemaakt
tegen de verkeersmaatregelen rond
de Breestraat, toch heeft het LCC
daarna bij de Raad van State succes
gehad met haar verzoek om schor
sing van de maatregelen. Deze op
merking maakt wethouder Waal
(stadsontwikkeling) in het lande
lijke Pvd A-partij blad Roos in de
vuist in een artikel over de uit
spraak van de voorzitter van de af
deling voor de geschillen van be
stuur van de Raad van State. Deze
schorste enkele bijgaande ver
keersmaatregelen waardoor de re
constructie van de Breestraat van
de baan werd geveegd.
Over de overwegingen van de voor
zitter om tot de schorsing te komen
ilaatst Waal enkele kritische op-
nerkingen. Uit de overweging dat
liet is komen vast te staan dat de
ioor de winkeliers aangevoerde
Tees voor schade grond zou mis-
en maakt hij op dat schade blijk-
>aar niet meer aangetoond hoeft te
vorden. Dat biedt de mogelijkheid
om vopr bijna iedere verkeersmaat
regel in Nederland schorsing te
vragen. "Een van de grote proble
men van gemeentebesturen in con
tacten met winkeliers is het oncon
troleerbaar zijn van uitspraken die
gedaan worden over schade, om
zetverlies etc".
De overweging dat op de resultaten
van lopende onderzoeken gewacht
moet worden verwerpt Waal: een
onderzoek kan geen politieke vra
gen beantwoorden, de resultaten
van een onderzoek lossen op zich
niet op. "Er is ook altijd wel een
onderzoek waarop je zou kunnen
wachten". Met die overweging
wordt de vrijheid van de gemeente
om werken in_een bepaalde plan-
Gezin uit tent
LEIDEN - Voor het echtpaar Van
de Hoed, dat een week in een tent
achter de Juliana van Stolberghof
heeft gewoond, is een tijdelijke op
lossing gevonden. De familie - het
echtpaar heeft één kind - mag voor
een bepaalde periode wonen in een
huis dat al door de gemeente .was
gekocht en uiteindelijk gereno
veerd, dan wel afgebroken zal wor
den. In de tussentijd duurt de
wachttijd van het gezin bij Bureau
Huisvesting voort, zodat het later
aan een definitieve woning kan
worden geholpen.
ning uit te voeren aangetast, meent
hij.
Tenslotte merkt Waal op dat vele
politiek aanspreekbare instanties
bij de Breestraat betrokken zijn
geweest: B en W, gemeenteraad,
provinciebestuur en enkele minis
teries. Hij noemt het wonderlijk dat
een zo belangrijk project als de
Breestraat dan zo snel terzijde kan
worden geschoven door een orgaan
dat geen politieke verantwoording
hoeft af te leggen. Waal stelt dat ty
pisch politieke beslissingen ook
feitelijk door politici genomen
moeten worderr.
"advertentie
TRANSCENDENTE
MEDITATIE
TECHNIEK
zoals geleerd door
Maharishi Mahesh Yogi,
voor de ontplooiing
van alle vermogens
INTRODUCTIELEZING
door drs. J. Janson
woensdag 6 juli 1977
Museum voor
Volkenkunde
Steenstraat 1
te Leiden
aanvang 20.00 uur
toegang gratis
Studenten over Lockheed-zaak:
LEIDEN - De zg. Lockheed-affaire
was al weer aardig in de vergetel
heid geraakt, toen het Amster
damse Gerechtshof deze week
plotseling liet weten buiten de
vraag te blijven of Prins Bernhard
vervolgd zou moeten worden we
gens diens aandeel in deze ge
ruchtmakende zaak, of niet. Letter
lijk achtte het Hof "zich onbevoegd
om kennis te nemen van het beklag
dat vijf inwoners van Leiden op
grond van artikel 12 van het wet
boek van strafverordening hebben
gedaan".
Met andere woorden: het hof blijft
buiten de vraag of de Prins aan een
veroordeling door de rechter zou
moeten worden onderworpen. En
dat alleen omdat Bernhard in de
periode waarin hij bij het omkoop
schandaal betrokken was - de jaren
van 1960 tot 1968 - militair was,
inspecteur-generaal van drie on
derdelen van de krijgsmacht. Om
die reden zou hij onder de militaire
rechtspraak vallen. Maar daar is
geen artikel bekend, op grond
waarvan burgers een beklag kun
nen doen, zoals artikel 12 van het
wetboek van strafverordening. De
vijf Leidenaars voelden zich be
langhebbend bij de zaak, want:
"Als burgers in een democratisd-
che rechtsstaat heb je belang bij de
principes, waarop de rechtsstaat
berust. De gelijke wijze waarop ie
der zich voor de wet moet verant
woorden is er één van".
De vijf Leidenaars zijn de studen
ten Paul Koppen, Tjake Knoop
Pathuis, Geert-Jan Boudenwijnse,
Siebe Scbuur en R. C. van den
Boogaard. Vier van hen konden een
nadere toelichting geven op hun in
itiatief; de vijfde zit in militaire
dienst. Die vier studenten studeren
niet allen rechten zoals voor de
hand zou liggen. Geert-Jan Bou-
dewijnse verdiept zich in psycho
logie en Siebe Schuur in geschie
denis.
Laat
Het is voor alle duidelijkheid nuttig
om erop te wijzen, dat zij het beklag
al vorig jaar in augustus of septem
ber indienden. Pas nu heeft het hof
daar een reactie op gegeven. "We
hebben niet speciaal iets tegen
Bernhard, we wilden hem ook niet
natrappen. Het principiële pro
bleem, of Bernhard vervolgd zou
moeten worden, was vorig jaar in
de publieke opinie in discussie.
Toen hebben wij daar een bijdrage
aan willen leveren. Het zou beter
zijn geweest als het Hof eerder zou
hebben gereageerd. Nu is de dis
cussie doodgebloed".
Een bekend argument in de pu
blieke discussie die vorig jaar
gaande was over de wenselijkheid
van een strafvervolging van Prins
Bernhard was het volgende: De
Prins zou, door de vele publiciteit
die aan zijn dubieuze handelingen
is gegeven, door de openbar
e de regering daarover heeft laten
blijken, en door zijn gedwongen
uittreden uit openbare functies al
genoeg gestraft zijn. De Leidse stu
denten stellen daar tegenover
"Prins Bernhard heeft op grond
van zijn functie altijd veel publici
teit genoten, maar hetzelfde geldt
voor bekende zangers of de
president-directeur van Shell. Maar
het is niet onze taak om uit te ma
ken of de Prins straf heeft verdiend
of niet. Dat is ook niet de taak van
de regering. De rechter moet dat
uitmaken. Als er sprake is van een
vermoeden van strafbare feiten,
dan moet het openbaar ministerie
tot vervolging overgaan De rechter
bepaalt de strafmaat, stelt de straf
bare feiten vast. Om dat principe
gaat het. Laat het oordeel over de
strafmaat of de wenselijkheid van
straf over aan degene, die ervoor is
aangewezen".
De mening, die het Gerechtshof
deze week heeft gegeven, heeft wel
een opvallende lacune in de recht
spraak aangetoond. DAt is de les,
die de studenten uit de overwegin
gen van het hof hebben getrokken:
"Als een militair een misstap be
gaat tegen een burger, dan kan die
burger bij het afwezig blijven van
een strafvervolging niets tegen die
militair ondernemen".
JOHN KROON
DE GEHARNASTE REGELS VOOR LEERLING-VERPLEEGKUNDIGEN IN WOONFLATS
ten met een nieüw reglement, dat
een aanzienlijke versoepeling in
houdt ten opzichte van de tot nu toe
vigerende situatie. Tot voor kort
werd er de bewoners van het vrij
oude woongebouw kenbaar ge
maakt dat ze maar het beste voor
twaalf uur 's nachts thuis konden
komen. Bezoek op de kamer was
toegestaan tussen tien uur 's och
tends en elf uur 's avonds. Maar de
aankomst en het vertrek moesten
wel worden gemeld bij de mentrix.
Hetzelfde gold voor extern wo
nende leerlingen, die in het woon
gebouw op bezoek kwamen.
Fout
Vorig jaar drong de ondernemings
raad van Sancta Maria er bij de di
rectie op aan de internen meer
vrijheid te geven. Er kwam een
commissie, die een rapport sa
menstelde en dat op het bureau van
de directie deponeerde. Maar de di
rectie maakte de fout het rapport in
een la te laten liggen. "Een niet zo
gelukkig besluit", zegt D. Luijen-
dijk, hoofd personeelsdienst. "De
directie zei: we hebben al zoveel op
ons brood en besloot de behande
ling van het rapport uit te stellen".
Al snel vormde zich een actiegroep
onder de internen, die met steun
van de ondernemingsraad druk be
gon uitte oefenen op de directie. De
actie werd gehonoreerd met een
democratisch gekozen "kommissie
internen", die een nieuw stel huis
regels ontwierp voor het woonge
bouw. Deze regels zijn inmiddels
goedgekeurd door de directie.
Essentieel in de nieuwe conceptie
is dat de internen (ongeveer zestig
in totaal, onder wie ook medewer
kers van de huishoudelijke dienst)
min of meer zelf verantwoordelijk
zijn. Ze mogen thuis komen wan
neer ze willen, ze mogen bezoek la
ten overnachten, hetzij op hun ei
gen kamer, hetzij in een van de vier
logeerkamers, en ze mogen op hun
eigen kamer doen wat ze willen. Al
leen is het gebruik van drugs ver
boden. De bedoeling is dat er bin
nenkort een gastvrouw of gastheer
wordt aangesteld, op wie men een
beroep kan doen wanneer men er
gens mee zit.
"Stok achter deur"
Minder betrokkenheid onder de in
ternen bij hun woonsituatie is er in
het Leidse Diaconessenhuis, hon
derd kamers waar driejaar geleden
de bewonersraad werd opgeheven
LEIDEN - "Als je bezoek
hebt, dan wordt dat opge
schreven. Om twee uur
moet je bezoek weg zijn. En
als het niet weg is, word je
opgeroepen. Dat is het gek
ke. In de woonflat zelf kan
je slapen met wie je wilt, en
dat gebeurt ook. Maar je
bezoek moet weg".
"Het argument dat ze gebruiken is,
dat je pas zeventien jaar bent. Ze
willen je een zogenaamd be
schermd milieu bieden. Blijkbaar
mag je daar zelf niet verantwoorde
lijk voor zijn, terwijl je voor je werk
wel voor de volle honderd procent
verantwoordelijk bent".
"Het toezicht op de woonflat viel
tot voor kort onder de verplegings
dienst. Dat hield in dat wat jij in je
privé-leven deed, tegen je gebruikt
kon worden in je werk".
ziekenhuizen, ze kunnen tenslotte
ook op kamers gaan.
Onbetaalbaar
De leerling-verpleegkundigen stel
len daar tegenover dat een kamer
onbetaalbaar is. En dat weegt erg
zwaar, temeer omdat de leerlingen
in de streekziekenhuizen (dus niet
in het AZL) in de eerste drie maan
den van hun opleiding (preklini
sche periode) sinds kort geen sala
ris meer krijgen. Een kamer in de
woonflat van het ziekenhuis kost 80
gulden per maand. Dus wat heb je
voor keus?
Frappante voorbeelden uit de prak
tijk illustreren de bezwaren van de
vijf leerlingen tegen de geharnaste
regels in enkele woonflats. Een van
hen zegt: "Op eerste paasdag 's och
tends om negen uur kreeg ik be
zoek van een collega, die net
wachtdienst had gehad. Maar die
moest weg. Officieel mocht je na
melijk pas om tien uur 's ochtends
bezo,ek ontvangen". Een ander: "Ik
wilde een keer 's nachts een wande
ling gaan maken. Het was mooi
weer, een uur of één. Maat dat
mocht niet".
Een reisje langs de instellingen
leert dat er onderling nogal wat ver
schillen zijn. Opmerkelijk is bij
voorbeeld dat men bij de psychia
trische instellingen het intern wo
nen wat soepeler interpreteert dan
bij de ziekenhuizen. Misschien
komt dat door de in het algemeen
wat hogere leeftijd van de
leerlingen-verpleegkundigen in de
psychiatrische opleiding. Of door
de enigszins excentrische ligging
van de twee psychiatrische instel
lingen (St. Bavo en Sancta Maria in
Noordwijkerhout) die in het on
derhavige geval met een bezoekje
werden vereerd. Het externe ver
tier is in deze dreven immers ver te
zoeken.
Hotelsysteem
Het psychiatrisch centrum St.
Bavo heeft als enige in de reeks van
gepolste instellingen een zg. ho-
telsystêem. Op enige afstand van
het centrum ligt een complex met
34 kamers, die zowel door jongens
als door meisjes worden bewoond.
"Ze dragen zelf volledig de verant
woordelijkheid", zo meldt een
woordvoerder van St. Bavo. "Aan
enige bevoogding hebben wij geen
behoefte".
Het betekent dat de bewoners zich
vrijelijk kunnen bewegen, niet ge
bonden zijn aan tijden en bezoek
kunnen ontvangen wanneer ze dat
willen. Wel is er een beperkt aantal
regels - zoals: geen huisdieren op
de kamers - om te voorkomen dat
het wonen ontaardt in een chaos.
"Maar de filosofie", zegt de woord
voerder, "is precies dezelfde als bij
studenten die zelfstandig wonen".
Al niet veel anders zal het waar
schijnlijk gaan worden bij het nabij
gelegen psychiatrisch ziekenhuis
Sancta Maria. Daar is nog niet zo
lang geleden een discussie afgeslo
Door
Wim Wirtz
Flarden uit een gesprek met vijf
leerling-verpleegkundigen en een
vertegenwoordiger van de Kriti
sche Werkende Jongeren over in
tern wonen. Een onderwerp dat op
tal van instellingen en werknemers
in de gezondheidszorg van toepas
sing is en dat hier en daar ook als
het zogeheten hete hangijzer te
boek staat.
De vijf leerlingen komen uit de
Leidse regio. Ze werken in het psy
chiatrisch ziekenhuis Sancta Maria
in Noordwijkerhout, het St. Elisa
beth Ziekenhuis in Leiderdorp en
het Academisch Ziekenhuis Lei
den. Ze hebben kritiek op wat ze
noemen de vrijheidsbeperkende
huisregels in de woonflat. In som
mige gevallen gelden daar strikte
tijden voor het bezoek. Overnach
tingen zijn vaak uit den boze. En in
een enkel geval houdt een strenge
portier de gang van zaken nauwlet
tend in het oog.
De leerling-verpleegkundigen zijn
zeventien, achttien jaar en ook wel
ouder. Velen van hen wonen tij
dens de opleiding intern. Sóms een
paar maanden, soms ook enkele ja
ren. Ze hebben het ouderlijk huis
verlaten en komen opnieuw in een
huis waar bepaalde (soms strenge)
regels gelden. Maar ze kiezen daar
in feite zelf voor, zegt men bij de De woonflat van het St. Elisabeth Ziekenhuis: om twaalf uur gaat de deur op slot.
