Nieuw centrumkan oude vervangen
Binnenstad meer huizen
Padvinders-
eiland in
Zijl scheurt
Is geluid van 'n
koehoorn ééntonig?
LEIDSE KANTONRECHTER
Nieuwe verkiezingen
Rijnland in september
SPORT
Projectgroep binnenstad schetst mogelijkheden bij station
Toelatings
beperking
medicijnen
DINSDAG 28 JUNI 1977
LEIDEN - In de westelijke Rand-
stad zijn meer mogelijkheden voor
woningbouw dan officieel wordt
aangenomen. Zonder op grote
schaal open ruimte aan te tasten
kan tot 1990 volledig worden voor
zien in de woningbehoefte van wes
telijk Zuid-Holland, Dit blijkt uit
een studie van Paul Mantel van de
Werkgroep Milieubeheer aan de
Leidse universiteit. De studie is
verschenen in het juni-nummer
van het maandblad "Plan".
In westelijk Zuid-Holland kunnen,
zo zegt hij, voor het overgrote deel
binnen de bebouwde kommen, tot
1990 ongeveer 93.000 nieuwe wo
ningen worden gebouwd. Het gaat
hier om een netto-toename; de
vermindering door sloop van
bouwvallige woningen is daarin al
verdisconteerd. De woningvoor
raad, in 1975 nog 402.000 woningen,
kan stijgen tot ca. 495.000. Dit is ge
noeg voor een bevolkingsomvang,
die Paul Mantel voor 1990 heeft be
cijferd op 1.187.000 mensen.
Dit programma kan volgens Paul
Mantel alleen worden gerealiseerd
als wordt afgezien van verdere
bouw van grote autowegen en par
keergarages in de stedelijke gebie
den. Verder moeten er veel grotere
dichtheden worden bereikt dan de
officiële 40 a 50 woningen per hec
tare, men zou moeten gaan tot 80
woningen per hectare en soms ho
ger.
"Dit hoeft geen aantasting van de
woonomgeving te zijn, het is,eerder
een verbetering. Bij grotere dicht
heden zijn afstanden korter, de
voorzieningen gemakkelijker be
reikbaar en de kansen voor open
baar vervoer beter. Bovendien kan
er ook bij hogere dichtheden aan
trekkelijk worden gebouwd. Paul
Mantel geeft daarvan diverse voor
beelden.
Volgens Paul Mantel kan het aantal
woningen in Leiden tot 1990 toe
nemen met 13.000, voor de omge
ving van Leiden is rekening ge
houden met een toeneming van
10.000 woningen. De Leidse bin
nenstad zou 1000 woningen meer
kunnen bevatten.
In hetzelfde nummer van Plan be
cijfert een studiegroep van de
Rijnmondse afdeling van de Bond
van Nederlandse Architecten
(BNA), dat in Zuid-Holland West
een ruimtebesparing van 77 pro
cent kan worden bereikt, vergele
ken met de officiële plannen. Deze
besparing, (tot behoud van open
ruimte in het groene hart), is moge
lijk bij een bescheiden verhoging
van het aantal woningen per hec
tare ten opzichte van de plannen
van Zuid-Holland en de dicht
heidsnormen, zoals die staan in de
Verstedelijkingsnota van minister
Gruyters.
"Het is geen melodietje wat-ie
speelt".
"Maar het is geen één toon, hij
waaiert uit. Het is een ander
geluid dan een gewone hoorn".
"Mijn moeder is bij de politie
in Voorschoten wezen vragen
of het mocht en die zeiden dat
het mocht".
"Uw moeder? Stuurt u uw
moeder daarop af?".
"Nou, die was toch in de
buurt". De politie zei: als het
maar geen melodietje is".
"Het Wilhelmus of zo".
Na dit kat-en-muisspel tussen
kantonrechter en verdachte
over verdachte's "koehoorn"
concludeert de officier van
justitie koeltjes: "Het geluid
was in ieder geval anders dan
één vaste toonhoogte". En je
mag op je auto nu eenmaal
geen jodelende of loeiende
hoorns hebben, dus werd de
"koehoorn" verbeurd ver
klaard.
Auto's zijn van die echte troe
teldieren. Het is toch heel be
grijpelijk dat een automobilist
zijn mobiel versiert met spe
ciale toeters, spoilers en
sportvelgen: wie kan er im
muun blijven voor alle lekkers
dat de industrie ons voorscho
telt?. Wie gaat niet door de
knieën voor de styling van
Bertone of Enzo Ferrari? Het
beroep van meneer P. is rucht
baarheid te geven aan elk on
zinnig nieuwtje dat die auto-
gekken verzinnen. De exacte
naam van het beroep ont
schoot me maar het was een
combinatie van de woorden
auto, promotion en publiciteit.
Het klonk erg viriel.
Begrijpelijk dat zo iemand,
middenin het strijdgewoel, het
eerste slachtoffer is, wellicht
willig. Had een Porsche ge
kocht en kon toen de verlei
ding niet meer weerstaan.
Werd gepakt toen hij 145 reed
op de snelweg. Nadat hij zijn
mea culpa, mea culpa, mea
maxima culpa uitgesproken
had (hopelijk weet u, lezer, nog
dat dit kerklatijn spijt en
schuld vertolkt) kreeg hij een
boete van 300 gulden waarvan
150 voorwaardelijk. Dat
voorwaardelijke bedrag was
misschien omdat de kanton
rechter het toch niet helemaal
vertrouwde? "Het is moeilijk
om je met een Porsche aan de
snelheid te houden", had ver
dachte gezegd en eraan toege
voegd dat hij die auto aan de
kant had gedaan. Maar wat die
nieuwe auto is verzweeg hij.
Misschien een nog snellere
Maserati Quattroporte?
De invloed van deze grootin
dustrie wordt nog versterkt
door het systeem. Het is hier
natuurlijk niet de plaats om
met een snedige analyse van de
produktieverhoudingen aan te
tonen dat in deze wereld alle
slechte menselijke eige
nschappen beloond en ver
sterkt worden, maar feit is wel
dat in deze wereld alle belang
rijke personen zich bovenmate
en levensgevaarlijk haasten,
en dat, als je je haast, het lijkt
of je met een karwei van im
portantie bezig bent.
De autofabrikanten spelen
daar listig op in. En zo valt
zelfs de meest dorre procura
tiehouder nog ten offer aan
deze manie. Op de Rijnsbur-
gerweg 103 kilometer per uur
rijden (in de bebouwde kom),
dat is toch te gortig. De Oegs-
tgeester procuratiehouder A.
beging dit sterke staaltje en
kreeg meteen lik op stuk: 300
gulden boete en vier maanden
voorwaardelijke ontzegging
van de rijbevoegdheid. Dat is
de keerzijde van de uitdagend
LEIDEN - Voorlopig zal de hoek Langegracht/Pelikaanstraat, waar verleden week de voormalige Leidsche
Machinefabriek afbrandde, er kaal bij liggen: het uitgebrande pand wordt gesloopt. Er zullen plannen gemaakt
Iworden voor woningbouw aldaar, in het kader van verbetering van de Oostdwarsgracht en omgeving.
LEIÖEN - Op 28 september zollen
ongeveer 125.000 kiesgerechtigden
hun stem mogen uitbrengen voor
de verkiezing van twintig nieuwe
vertegenwoordigers (en hun
plaatsvervangers) in het hoog
heemraadschap van Rijnland.
Zoals bekend is het de tweede maal
dat er verkiezingen worden gehou
den, omdat de eerste verkiezing
ongeldig was verklaard. Rijnland
had zich bij die verkiezingen niet
aan het reglement gehouden zoals
dat was goedgekeurd door de pro
vinciale besturen van Noord- en
Zuid-Holland.
Sinds de vorige verkiezingen is de
kiesdrempel verlaagd. Men kan nu
aan de stemming deelnemen wan
neer men eigenaar of zakelijk ge
rechtigde is van tenminste een
kwart hectare grond of van een ge
bouwd onroerend goed van ten
minste f 125,-. Grotere belangen
geven een meervoudig stemrecht
(ten hoogste 10).
LEIDEN - Voor de eerste maal na vele maanden is gisteren het hoofdge
bouw van de Gemeentelijke Sociale Dienst aan het Steenschuur weer ge
opend. In de afgelopen periode hebben er in het gebouw ingrijpende ver
bouwingen plaatsgevonden Zo zijn onder meer de ontvangst- en wacht
ruimten voor het publiek sterk gemoderniseerd. Datzelfde geldt voor de
spreekkamers. De ingang van het gebouw heeft een andere plaats gekre
gen, namelijk in de steeg tussen het gebouw van de Sociale Dienst en het
Pedologisch Instituut. Met het gereedkomen van het hoofdgebouw is ook de
vroegere rayonindeling weer van kracht. Aanvragers kunnen voortaan
elke werkdag van 9 tot 10 30 uur terecht in het kantoor van het eigen rayon
LEIDEN - LPV "De VRINDENC
LUB" HIELD EEN WEDVLUCHT
VANAF Compiegne met 225 dui
ven. De uitslag was: 1. J. v. Segge-
len, 2. Comb. B.B. 3,7, T. Gijsman,
4,8, J. Beekman, 5,6, J. Turk, 9. Jac.
Siera, 10. B. v. Vliet.
LPV "De Snelvlieger" vloog met
121 duiven vanaf Noyon. De uitslag
was: I. M. de Lange en Zn, 2,7, Gebr.
v.d. Heijden, 3,5, Comb. Montanje,
4. F Compier, 6, J. Degen en Zn, 8.
H. Moenen, 9. N. Bink, 10, J. Schou
ten.
HENSEL
LEIDEN - Visvereniging Henge
lsport hield een wedstrijd in de
Rijn. De uitslag was: 1. J.Boef 3090
gr (37 st), 2. Verstraten jr. 2320 (30) 3.
I. Jansen 1470 (23), 4. I. Masurel
1450 (26), 5. W. den Edel 1070 (6), R.
v. Egmond F050 (18), 7. A. Sinteur
800 (15), 8. W. Masurel 730 (10), 9. D.
Boon 680 (3), 10. T. Blansjaar 630 (9).
In een serie van vijf artikelen
zullen de vijf ontwikkelings-
schetsen belicht worden die ver
leden week door de projektgroep
voor de binnenstad zijn gepu
bliceerd. Na de eerste nota vaii
aanpak, en de nota Berichten
uit de binnenstadswinkel is dit
de derde publikatie van de
groep. Aan de haiïd van de bin
nengekomen reacties op de
schetsen wil de projektgroep in
september beginnen met het op
stellen van een plan voor de
binnenstad.
LEIDEN - De eerste van de
vijf ontwikkelingsschetsen
is gelijk de meest radicale:
op het Schuttersveld en bij
het station, uitlopend tot
aan de Blauwpoortsbrug
kan een nieuw krachtig cen
trum ontstaan waar voor al-
1 les een plaats is (winkels,
inde kantoren en dienstverle
ning), en waar alles goed be
reikbaar is met de auto en
het openbaar vervoer. Het
huidige centrum tussen
Haarlemmerstraat en Brees-
traat zal daarbij inkrimpen
tot het nog als een soort
buurtcentrum overblijft.
De overige vier schetsen gaan veel
meer uit van de bestaande situatie
in Leiden, trachten een zo goed
mogehjk gebruik te maken van die
situatie. Met deze schets echter zou
een heel nieuw hoofstuk begonnen
worden in de geschiedenis van de
Leidse binnenstad.
Schiphollijn
De projectgroep wil met deze
schets inspelen op de komst van de
Schiphollijn: de nieuwe spoorlijn
die Leiden via Schiphol met Am
sterdam zal verbinden. Op het
Schuttersveld zou een aantrekke
lijk zakencentrum gevestigd kun
nen worden: als het ware centraal
tussen Amsterdam, Den Haag en
Rotterdam. Wordt dat zakencen
trum gecombineerd met een nieuw
winkelcentrum, dan zullen deze
twee elkaar ondersteunen. Dit
we centrum zou centraal lig
gen ten opzichte van de regio en zou
voor alle vervoer goed bereikbaar
'zijn.
Deze schets leidt tot een versnelde
1171, sanering van de binnenstad. Juist
en ook omdat harde saneringsproces
tot uitdrukking te brengen is de
schets gemaakt. Want, zo zegt de
rk
projectgroep, in het huidige win
kelcentrum zijn teveel winkels met grotere
een zeer matige omzet; winkels die de gezonde winkels e
ook nog te klein zijn. Er zal een toe- zullen dit overleven of
nemende leegstand zijn: een gevaar kunnen vinden
voor verkrotting. Dat sanerings- trum.
proces zal door het vestigen van een De afstanden i
centrum bij het station nog trum zullen makkelijk te belopen
Slechts
bedrijven
n plaatsje
zijn. Iets wat voor het nu bekende
centrum niet altijd gezegd kan
worden. Aan de hand van twee
kaartjes maakt de projectgroep
duidelijk dat het Leidse centrum
van Haarlemmerstraat en Brees-
traat niet alleen "wijdlopiger" is
dan het Groningse, maar zelfs het
Haagse! Terwijl bij een nieuw cen
trum het verkeer in de binnenstad
zal afnemen kan het wonen er bijna
alle ruimte krijgen. Hoog Catha-
rijne noemt de projectgroep als een
Verschraling
Terwijl de projectgroep met deze
schets wijst op de grote mogelijk
heden van het Schuttersveld (in
combinatie met de aanleg van de
Schiphollijn) worden gelijk de ge
varen gesignaleerd. Als Leiden zich
op een dergelijke ontwikkeling zou
richten is niet te overzien wat er
met het bestaande centrum alle
maal zal gebeuren.
Gevreesd moet worden voor een
verarming: het bestaande centrum
zal minder veelkleurig worden,
verschralen. De waarschijnlijk in
hoog tempo leegkomende winkels
en bedrijfspanden kunnen verkrot
ten waardoor de monumentaliteit
van de binnenstad gevaar loopt. En
tenslotte is het de vraag of er bij het
station wel ruimte genoeg zal
blijken te zijn voor de gigantische
verkeersstroom die opgeroepen
wordt.
Is deze ontwikkelingsschets eigen
lijk nog wel reëel te noemen, of is
het alleen maar een theoretische
mogelijkheid? Het zou hier tens
lotte om een gigantische operatie
gaan waarbij het hart van de stad
verplaatst wordt van de Burcht
naar het station. Dit is misschien
zelfs in strijd met een van de hoofd
doelstellingen van de projectgroep:
behoud van de Leidse karakteris
tiek.
Nieuwe stap
In de aan de ontwikkelingsschet
sen voorafgaande nota "Berichten
uit de binnenstadswinkel" durfde
de projectgroep niet zover te gaan.
Op de eerste plaats wordt uit
gaande van de huidige situatie op
gemerkt (blz. 115 en 116) dat een
nieuw zakencentrum op het Schut
tersveld, het huidige centrum nog
verder uit elkaar zal trekken. Ter
wijl het streven juist is naar concen
tratie. Vervolgens: "Een ontwikke
ling van winkels op het Schutters
veld moet worden afgewezen om
dat het huidige stadscentrum een
dergelijke concurrentie niet of na
uwelijks kan verdragen". In de be
sproken ontwikkelingsschets
wordt een nieuwe beslissende stap
gezet: het huidige stadscentrum
wordt opgeheven terwijl een nieuw
centrum gesticht wordt bij het sta
tion.
Wethouder Waal drukt het als volgt
uit: deze schets is in zoverre reëel
als aan de andere schetsen teveel
voorwaarden worden gesteld.
Wordt bijvoorbeeld voor de be
reikbaarheid van het huidige cen
trum een ingrijpende doorbraak
geëist, dan is nieuwbouw op het
Schuttersveld misschien een be
tere mogelijkheid.
TOM MAAS
LEIDEN - Het zogenaamde
„padvinderseiland" in de Zijl
nabij de Kagerplassen vertoont
op diverse plaatsen grote
scheuren. Naar het ontstaan
daarvan is onlangs een onder
zoek ingesteld door provinciale
waterstaat. Volgens dat onder
zoek zijn er geen aanwijzingen
gevonden dat er enige samen
hang bestaat tussen het ont
staan van de scheuren en de
zandwinning in de Zwanbur-
gerpolder. De onderzoekers
spreken het vermoeden uit, dat
de scheuren een gevolg zijn van
de langdurige droogteperiode
in de zomer van 1976.
Verder waren er ook scheurin
gen geconstateerd in de kade
van de Zwanburgerpolder. De
waterkering langs de noord
kant van de ontgronding is op
een aantal plaatsen beschadigd,
maar dat is in hoofdzaak een
gevolg van de scheepvaart ter
plaatse. Volgens het hoog
heemraadschap van Rijnland
was de kade eind mei van dit
jaar geheel hersteld, met uit
zondering van een stük van 150
meter waaraan nog werd ge
werkt. Overigens zijn de afme
tingen van de kade veel ruimer
dan de minimaal vereiste afme
tingen.
LEIDEN - Studenten die niet eer
der medicijnen hebben gestudeerd
aan de Leidse universiteit, zullen
zich met ingang van het komende
studiejaar niet voor het vierde cur
susjaar van deze studierichting
kunnen laten inschrijven. De
Leidse universiteitsraad besloot
gisteravond voor dat cursusjaar een
toelatingsbeperking in te stellen
omdat het vierde jaar anders teveel
studenten zou gaan krijgen.
Soortgelijke besluiten zijn ook el
ders al in het land genomen. Het is
een gevolg van de tamelijk grote be
langstelling vanuit België om voor
de medicijnenstudie in een latere
fase over te stappen naar Neder
land. Bij de zuiderburen zijn on
langs de collegegelden drastisch
verhoogd.
Met name Nederlandse studenten
die indertijd in verband met de stu
dentenstops naar België uitweken,
willen nu terug om hun studie in
Nederland voort te zetten. Inmid
dels hebben zich voor het komende
vierde jaar tien studenten die van
buiten Leiden komen, gemeld!
Voor hen zal in elk geval een uit
zondering worden gemaakt. Moch
ten zich nog meer studenten voor
het vierde cursusjaar aanmelden,
dan zal van geval tot geval bekeken
worden of ze nog kunnen worden
ingepast.
